KRONIKA TA POZN

Kronika Miasta Poznania: miesięcznik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1923.01.31 R.1 Nr1

MIESIĘCZNIK POŚWIĘCONY SPRAWOM KULTURALNYM STÓŁ. M. POZNANIA (ORGAN TOWARZYSTWA MIŁOŚNIKÓW MIASTA POZNANIA.) REDAKCJA: ZYGMUNT ZALEWSKI - KAZIMIERZ RUCIŃRKI - OR. ANDRZEJ WOJTKOWSKl,

Rok I.

Poznań, dnia 31 stycznia 1923.

Nr. 1.

DLA CZEGO? W zaraniu historji narodu polskiego gród poznański, położony korzystnie nad rzekami Wartą i Cybiną a w centrum późniejszej ścisłej Wielkopolski, stanowił ośrodek główny i był jedną ze stolic państwa. Stąd wyszła praca nad wprowadzeniem chrześcijaństwa, tu stanęło pierwsze biskupstwo. Po rozdziale państwa między licznych Piastowiców prym w Wielkopolsce dzierżył książę poznański; stąd też wyszedł ruch zmierzający do zjednoczenia państwowego (koronacja Przemysława Pogrobowca). Poznań - miasto lokowano jako pierwsze po Wrocławiu, przed licznemi innemiPo przełożeniu stolicy do Krakowa zeszedł Poznań wraz z całą zachodnią połacią kraju polskiego' na plan drugi, nie korzystał z rozkwitu sztuk i nauk, jak pod okiem królewskie m pozostający Kraków. A wszakże rozwijał się silnie i stanowił po wsze czasy naczelne osiedle Wielkopolski, kulturalny i handlowy jej ośrodek. W brzemiennych w rozliczne przejścia dziejach przeszedł swoje dni cierpienia i dni chwały a stał zawsze jako .,elegans Maioris Poloniac civitas" . W latach niewoli wrócił do znaczenia, jakie posiadał za władztwa starszych Piastów, stal się centrem walki przeciw germanizmowi - i walkę tak pierwszą jak drugą przeprowadził z chlubą, ostając się silną twierdzą, która na terytorjum swych wpływów wstrzymała rozrost germański ku wschodowi. Teg*oż miasta dzieje niewiele piór polskich opisywało dotychczas. Wielka praca Łukaszewicza (Obraz historyczno-statystycz1

KRONIKA MIASTA POZNANIA

ny miasta Poznania) jes"t dotąd jedyną, obejmującą pewien całokształt historji miasta- Niektóre ważniejsze epizody historyczne opisał Jaroehowski- Pozatern ukazała się spora literatura drobna nierównej wartości, la wszakże w wielkiej części · rozsiana po dziennikach dorywczo - ulega zapomnieniu. Bogatą pracę nad historją miasta Poznania wykonali Niemcy, ci wszakże interesowali się na ogól pewnemi tylko zagadnieniami i zajmowali się z predylekcją niektórymi okresami dziej owymiWielki materjał pozostał jeszcze niewyzyskany lub nieknlykowany. Miasta historycznego powinnością jest troska o zachowanie pamięci u ludności u przejściach i wartościach jego dziejowych i dążenie do rozszerzenia i pogłębienia wartości kulturalnych m przyszłość. Uznając ten swój obowiązek Magistrat stół. m. Poznania postanowił wydawać miesięcznik p. t. ..Kronika miasta Poznania" .

Wydawnictwo nasze ma gromadzić rozprawy historyczne o mieście Poznaniu, a równocześnie ma zawierać przegląd ważniejszych wydarzeń bieżących z uwzględnieniem spraw samorz;,dowo-administracyjnych oraz w miarę potrzeby - zasadnicze rozprawy o pracy i polityce gminnej. Założone w grudniu 1 l>Ł?2 "Towarzystwo Miłośników miasta Poznania' uważa ..Kroniki;" jako swój organ i przyrzekło czynną pomoc. Wydajemy pierwszy numer pisma naszego i oddajemy się nadziei, że tak obywatelstwo poznańskie jak szersze społeczeństwo wielkopolskie poprze usiłowania nasze a kulturalnie interesowane jednostki całej Polski życzliwie odnosić się będą do podjętej przez nas pracy. Red.

D Z I AL H I S T O R Y C Z N Y .

ATAK NA TWIERDZĘ POZNAŃSKĄ :-5 MARCA 1846.

Minęło niedawno temu lat 7.') od chwili ukończenia sławnego procesu berlińskiego o zdradę główną przeciw Ludwikowi Mierosławskiemu i 258 towarzyszom. Dnia 2 grudnia 1847 najwyższa sąd praski (Kammergericht) w Berlinie wydal wyrok skazujący' za usiłowaną zdradę stanu, współudział, pomoc w zbrodni tej wzgl. za udział w rozruchach i t. p. 118 obywateli Polaków na karę śmierci dożywotnie lub terminowe więzienie, u tra tę szlachectwa.