KRONIKA MIASTA POZNANIAprzed sobą. osady rzemieślniczej, warsztatów zawodowych 5), tylko zwykłe gospodarstwa domowe.

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1935 R.13 Nr1

VI. Przedmiot ozdobny.

Do przedmiotów ozdobnych zaliczam znalezioną. w ognisku IIb połowę prawie cylindrycznej rurki kościanej (tabl. II '), będ('a osobliwością wśród znalezisk przedhistorycZll1ych tegoż czasu. Wykonana jest z kawałka kości śródręcza. (dializy) zwierzl;'cia niedają.cego się bliżej określić. Krawędź jest z obu stron ścięta. Starannie wypolerowaną. powierzchnię zdobią. cztery poprzeczne, głębokie roweczki i grupy kół z zaznaczonym środkIem, wykonane delikatnym cyrklem. Kolor jasno-żółtawobrunatny. Średnica jej jest nierówna, wynosi 6 i 9 mm, dług, 2,3 cm (nr. kat. 1932: (65).

Do czego przedmiot ten służył, z całą. pewnością powiedzieć nie możemy. Jako oprawka noża lub podobnego narzędzia, spowodu swej minimalnej długości, nie nadawał się. Asymetryczne zdobienie jego nie pozwala go uważać za paciorek, pierścionkiem, spowodu małej średnicy, rówll1ież nie był, mógł ewent. r-łużyć jako zakończenie warkocza. Kwestję przeznaczenia jego 70stawiam jednakże jeszcze otwartą, dopóki znaleziska w przyszłości sprawy tej nie wyja.śnią. Podobne przedmioty znamy z różnych miejscowości samej Wielkopolski. Z nich najważniejszę. będzie może analogja pochodząca z Wielkich Łęk, w pow. kościańskim (nr. kat. 1933:(54). Znaleziono ją razem z ceramiką i srebrną. monetą z czasów Ottona III (982-1002). Mielibyśmy więc w przybliżeniu oznaczony wiek naszej .ozd.oby a z nią. i wiek osady sołackiej. Z mniejwięcej tego samego czasu je,st "oprawka" kościana z Uścięcic, w p.ow. wolsztyilskim (dawn. grouziski) 8).

li) W nich bowiem znajduje się nieraz kilkaset narzędzi kościanych i rogowych, jak np. na Pomorzu (Łęga: _ Kultura Pomorza w wczesnem średniowieczu, str. 240), w Serbji (WIssenschaftl. Mitteilungen. - Hercegowina IV, str. 55) itd. .) Album Zabytków Przedhistorycznych Wielkicgo Księstwa Poznańskiego, Poznań, ze.sz. IV, tab!. LXVIII, ryc. 30, str. 9. ' lzwiestja VIII, str. 63, ryc. 71 itd.

VII. P l' Z Y b ó l' t D a l e t D wy.

Najpiękniejszym ze wszystkich przedmiDtów kDścianych jest grzebień z pochewkę. również kościanę. (tabl. III, 1-3). Znalazł się w chacie II, tuż przy jej ognisku. w czarnej. przepalonej ziemi, stanowię.cej z Dgniskiem jednę. całość. Tkwił on jeszcze w pochewce i był jak również i ona stDsunkowD dDbrze zachowany. Grzebieniowi brak tylko kilkanaście zęhów (pierwotnie miał 'il), pDchewce zaŚ zamknięcia po. jednej strDnie. Uszkodzenia te jednakże nie przeszkadzaję. w wyrDbieniu sDbie Dbrazu (:ROści. Rozmiary zachDwanej części ra.zem z pochewkę. sę. następujące: dług. 13,2. cm, szer. najw. 3 cm, grubo 0,8 cm. Pierwotna długość wynosiła zapewne 14-15 cm. Dług. grzebienia 11,2 cm, szer. 2,3 cm. dług. zębów 1,3 cm, i 0,8 cm, szer. 1-1.5 mm.

Grzebień należy do. typu grzebieni trój warstwowych. jest jednorzędowy o równej gęstości zębów. Grzbiet jego jest slabo łukOowaty, boki zostały nieco. skDśno ścięte. Zęby sę. w przekrojll czworokątne, ku końcowi zeszlifowane. Płytka. środkowa z ząbkami, to jest właściwy grzebieli, składa się z 7 oddzielnych płytek (2 bocznych szerszych i 5 środkDwych węższych) grubo.ści 2 mm (tabl. 111 3 ). Zostały Dne tak starannie do siebie przyst{)SDWane, że przejścia jednej w drugą od stro.ny ząbków sę. niewidoczne. Chcąc płytkę śl"Odkow umocnić i zebrać Dddzielne jej części w jednę. całość, za.łDżono na nię. z Dbu stron wę.skie, wykro.jo.uu z jednego. kawałka płyty (grub. 1,5 mm). Następnie wszystkie trzy razem spDjono. 5 żelaznemi nitami i do.piero po spojeniu okładzin z płytę. środkowę. wypiłowano. ząbki. Ko.lejność tej pracy poświadczaję. ślady piłowania, przechodzące na dolne krawędzie obu okladzin. Przy jednym końcu śrDdko.wej płytki grzebienia wywierco.no. otwo.rek średn. 3 mm. Odpowiada on otwDrko.m w pDchewce, tak iż wsunięty w nią, został w tern miejscu zapomocę. sztyfcika przytrzymany, przez CD uniemDżliwiono jego. wypadnięcie z po.chewki. Sztyfcik ten był niezawodnie kościany, niema bowiem w o.tworkach śladów rdzy żelaza.