ERONIH:A MIASTA POZNANIAku południowemu wschodowi, podcienie zaś u czwartej chaty słupowej zorjentowane było na południowy zachód. \V której stronie znajdowało się wejście do ziemianki nie można było dokładnie stwierdzić. Z wyżej przedstawionego widzieliśmy, że na st.osunkowo małej przestrzeni (1576 m2) znajdowało się 6 pewnych zagród ludzkich, co wskazywałoby na bardzo skupioną osadę. Wszystkie trzy wyżej opisane typy mieszkań ludzkich spotykamy w osadach słowia.ńskich, rzadko jednakże występują wszystkie trzy na jednem miejscu obok siebie i znajduję. się w tak czystej, niezniekształconej przez starsze lub młodsze budowle formie, jak w osadzie na Sołaczu. \V górnej warstwie średniowiecznej nie Zlnalazłam śladów budowli. Przechodzące przez ogniska pasy orki wskazywały, że zaorano tu miejsce dawnych mieszkail ludzkich .i zamieniono je na pola uprawne. Nie napotkałam również śladów mieszkań starszych. Nowi ludzie, zakładając osady, usuwali to, co im przeszkadzało, wznosząc swe budowle, zniszczyli Zlnajduję.ce się w warstwach dolnych osady starsze, podobnie jak to się dziś dzieje, gdzie na miejscu osady wczesnohistorycznej stanę.ć ma nowożytny dom, zaopatrzony w wymagania ostatniej doby. Lecz ułamki naczyń kultury grobów podkloszowych, kultury łużyckiej i jeszcze starszej kultury wielkopolskiej wykazują, że miejsce, na którem znajduje się 'nasza osada wczesnohistoryczna, zajmował człowiek już począwszy od młodszej epoki kamiennej (około 5000-2000 przed Chr.). Znaleziska z osad wczesnohistorycznych składają się przeważnie ze zniszczonych przedmiotów gospodarstwa domowego, jak naczyń glinianych, kości zwierząt, narzędzi kościanych, rogowych, żelaznych, węgli drzewnych itp. Rzadko spotyka się przedmioty niezniszczone, a zwłaszcza ceramikę dobrze zachowanę.. Przeważnie są to znaleziska powierzchniowe, niejedno pochodzi z ognisk, względnie z jam mieszkalnych. Także materjał sołackiej osady składa się z podobnych znalezisk 2). Czołowe miejsce zajmuje i tu ceramika, zachowa2) Wszystkie zabytki z osady sołackiej znajduj!\ się w zbiorach Dzialu Przedhistorycznego Muzeum /WIielkopolskiego w Poznaniu,

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1935 R.13 Nr1

na przeważnie w ułamkach. Mamy jednakże nadzieję, że niejedno naczynie uda się z nich zrekonstruować w całości lub chociażby częściowo tylko. W wyższym poziomie znalazły się skorupy młodsze, średniowieczne, w obrębie zaś samych chat, oraz w warstwie kulturowej, bezpośrednio przykrywającej chaty, występowały starsze, datujące osiedle nasze. Są to fragmenty naczyń domowego użytku, wykonanych na krążku garncarskim. Materjał tworzy glina zgrubsza szlamowana z przymieszką licznych ziarnek kwarcu i błyszczku. Naczynia wszystkie nie mają uch, powierzchnia ich jest przeważnie zdobiona. Jako motyw ornamentacyjny występuje dość często linja falista, wykonana zębatern narzędziem, dalej ornament grzebykowy, nacięć skośnych, dołków czworokątnych itd. Główną ozdobą jest jednakże ornament równoległych brózd poziomych, zachodzący oddzielnie i w połączeniu z innym motywem zdobniczym. Dna mają dość często znaki garncarskie różnf'go kształtu. Przy wyrobach glinianych należy wspomnieć także o przęślikach, znalezionych w osadzie sołackiej. Dają naw one pogląd na zajęcie domowe kobiet ówczesnych, którym umiejętność tkania nie była obca. Również z gliny jest wyżej wspomniana polepa, znajdywana w wielkiej ilości na całym zbadanym terenie. Prócz ceramiki znaleziono w osadzie solackiej narzędzia żelazne (noże, piłl{ę) i ilI1ne przedmioty domowego użytku z żelaza (gwoździe, haczyki), dalej narzędzia kościane i rogowe (szydła, kołki, strzałk, dłutko, igłę), kamienne (osełki, żarno).

Do narzędzi dołączyć możemy okładziny noży lub podobnych przedmiotów, wykonane z drzewa. Z przyborów toaletowych znalazł się piękny grzebie!} kościany w pochewce, z ozdób zaś jedynie pierścień z niezdobionej taśmy bronzowej i połowa prawie cylindrycznej rurki kościanej. Do mniej okazałych, lecz równie ważnych znalezisk, charakteryzujących każdą osadę, należą zebraJlle na Sołaczu liczne ułamki węgli drzewnych, żużle żelazne i zwłaszcza bogato zastąpione ułamki kości zwierząt, przeważnie domowych.