KROXIKA MIASTA POZXANIA

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1934 R.12 Nr1

Czas czytania: ok. 4 min.

Zhiory przyrodnicze T, P. N, (4-6) powstał z małej kolekcji okazów botanicznych [18], zoologicznych [360] i geologiezn'ch [350], zgromadzonych przez wielkopolskiego przyrodnika Fe1icjana Sypniewskiego z Piotrowa (l', 18(8). Myśl natomiast zbierania okazów muzealnych i wybudowania \\ Poznaniu polskiego muzeum przyrodniczego, które by Polakom przypominało okazy z ich własnej ziemi, niesłusznie wydartej przc''l. Niemców - była starszą, gdyż już w r, 1847 propagował ją prof.

nr, J. Zahorowski. W 1', 1888 znany lekarz i geolog, prof. nr, Franeiszek Chłapowski z Poznania przenosi zapoczątkowany zbiór przyrodniczy do gmachu Towarzystwa Przyjaciół Nauk (ul. i\Iielżyńskich), D z i ę k i b a r d z o s t a I' a n tl ej jego prac')', własnego Iłakładu pietliężllego i ofiarllości obywatelstwa wielkopolskiego z b i ó l' o k a z ó w \V Z b o g a c i ł s i ę w k I' Ó t k i m (' z a s i e eJ o k i I k u t y s i ę c y.

Niestet- zbiór tell uległ dużemu zdekompletowaniu z powodu mldania okazów przez Dr, Chłapowskiego. czy to zagranicę czy tpż do rozmaitych instytutów naukowych polskich, gdyż Chłapowski utracił nadzieję, by takie muzeum mogło się utrzymać, Komp]etnemu rozwiązaniu zaradził ówczesny rektor Pniwersytetu, prof. Dr, Święcicki, oddając zbiory obeenemu kierowIli, kowi muzeum prof. Dr, Lubicz - Niezabitowskiemu, w opiekę, W r, 1925 złożono złączone zbiory przyrodnicze w osobnym budynku w Ogrodzie Zoologicznym (Gaj owa 5). Zbiory te reprezentują prawie wszystkie dziedziny nauk przyrodniczych jak zóo]ogję, bio]ogję, botanikę, minera]ogję, petrografję. geo]ogję i pa]eontologję, Liezebnie \\ kilkudziesięciu tysięcy okazach stanowią llietylko poważny majątek, ale i znaczną wartość naukową,

\V i e I kąp I' Z e s z k o d ą d I a I' o z woj li III li Z e u III j e s t z u p e ł Ił i e tl i e o d p o w i e d n i lok a L Z b i o I' y h 0\\ i e III m o gł . b y z aj ą ć p r z ']l a j m n i e j s z e ś c i o - k I' o t Ił ą P o w i f' r z c h n i ę w' s t a w o w ą, jak ą t e I' a z z a j m li ją, Tak też wygląd obecłl- Iładaje muzeum ntczej charakter magazYlłu,z o o log j a,a) Z l.J i ó rok a z Ó \\' w y p c h a n y c h, ZhiÓr :-:ystpmatyczny ssaków (23, 51, til), ptaków, gadów i płazów krajowych jest prawie kompletny (137, 39, 40), W}mienić tu należy cztelT okazy żubra. zabite w Pszczynie i w Białowież' a darowane nUlzpum przez p. Prezydenta Rzeczypopolitej Pull..ki prof. Dr, Ig, Mościlkiego, pamiątkowy zl.JióJ' ptaków zebral1\Th przez nad!. Filipa Skoraczewskiego z Miłosławia (w ilości 140 gat.) (24) i zhiór p, (ramowskiej z Kowalskiego (62), Faunę egzot'czną wzbogacił' w ostatnim czasie dary myśliwych i podróżników polskich pp, A, Fiedlera i Wiśniewskiego z Poznania, Pętkowskiego z Kożuszkowa, Koźmiaua. z Luhplskiego jak i DTekcji Poznai1skiego Ogrodu Zoologicznego, Pamil;'tał i o muzeum polski emigrant z A m!:'ryki , p, Sz mOlI \Vielgm', prz syłając kilka jaszczurek z Arizony, Pan .-\, Fiedler zebrał prz('szło 1000 okazów fauny brazylijskiej (ssaki, ptaki, gady, płazy) z okolic nad rzeką Ivahi, pasa nadmorskiego Morretes i ze stepów Piraquary, Pp, Pętkowski i Koźmian darowali muzpum z wyprawy myśliw"kiej do kotliny Ngoro-Ngoro (połud, Afryka) skóry z nosorożca afrykai1skiego, DTekcja Ogrodu Zoologicznego dostarcza już od kilku lat padłe w ogrodzie zwierzęta, Dzięki tym ofiarodawcom dział fauny egzotycznej liczy już kilkanaśde set okazów, pochodzącTh ze wszystkich stron świata,b) Z h i ó r a n o m a I i j z w i e r z ę c y c h, Mał' zhiór anomalij zwierzęcych w .Muzeum Przyrodnin:em w Poznaniu w ilości kilkunastu okazów obejmuje przeważnie okazy o pojedYIJczej jak i o złożonej formie auormalnej, Do grup' piel'wszej zalicz'ć można wielopalcowość i zdwojenie odnóży, (Pob'dactylia ,i Polymelia), Noga pl'.lednia rogacza z Podani na jest typem wielopalcowości. Dodatkowe palee leżą powyżej normalnych :.... tak że w użyciu nie hiorą zupełnie udziału, Typem drugim to jagnię :sześcionożne - (anomalja dolnego pasa kończyn) - nogi mie

Z('zą. się przed tyll1emi odnóżami, tak że nie dotykały ziemi podczas biegu, Kogucik. któn' chował ię przez parę dni w pra.eowni IllU7.PUm ma nogi .lodatkowe, ulnieszczon{\ na gl'7.hiecie - a więc we wręcz odwrotnym kierunku do nOJ'lnalnych odnóży, Chód jego był niepewny - a bieg powolny, Gorzej przedstawia się noga przepiórki, która jako doŚĆ długa zape\"nie znacznie hamowała bieg ptaka, :J-miesięczIIŁ irehię z NHpachania nie posiada zupehlie przednich koilC7.yn, Podobno wszystkie powyższe aUOlualja mogą. b,Vć i potwm"Jlośeią. podwójną., stąd wniosek, że chodziło tu o płód bliźniaczy - jednakowoż podwojenie zaznaczyło się tylko na jPdnej części dała - w tym wypadku na odnóżach zdwojonych, Forma t yPOW'dl anomalij podwójnych to obecność dwóch luli więcej osobników, których zarodniki złą.czyły się bardw wcześnie, Typowym tego przykładem są. okazy o jednej głowie a dwóch dałach (cephałothoracopagus) .""", zają.czek o sześciu nogach, kaczą.tko i kurzą.tko o sześciu nogach i dwa koty o jednej głowie, Zachodzą. i wypadki zdwojenia lub potrojenia głowy o llm'malnych pojedyilczych koilczynach (Opodymus), Głowy zdwojone cielaków,c) Z b i ó r z o o log i c Z II o - a n a t o m i (' z II ', Dzięki dużej ilości padłych zwierzą.t dostarczon...h pr7.ey.

nadleśnictwa i Dyrekcję Poznańskiego Ogrodu Zoologicznego stworzono w muzeum bogaty zbiór szkieletów, Zhiór ten ułatwia znacznie przez porównywanie oznaczanie szczą.tków kopalJlydl zwierzą.t, '"Yspaniałą. jest również kolekcja czaszek, z ktÓ rych specjalnie wyróżnić należy czazkę bawołu kafryjskiego i Jlosorożców afrykailskich, ubitych przez pp. Pętkowskiego i Koźmiana w Afryce (Ngoro-Ngoro), jedną. z większych trofei, znanych w Afryce, (Systematycznie ułożone czaszki orjentują. zwiedzają.cych w anatomji porównawczej a specjalnie w zmiennym dla rodzajów zwieł'zęcych uzębieniu), Poza szkieletami muzeum posiada szereg preparatów mokrych dotyczą.cych emhrylogji, anatomji organów wewnętrznych etc, (28)

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1934 R.12 Nr1 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry