II{O:'\IK:\ :\IL\STA POZ:'\.\:'\L\t,nIJ(.:zao\\'e Ul'zd', ah ni(' ))'ze/'y\\'at hiegu admilli:;tra...ji kl'aju, pozotały nadal te allle, Ze zmianą naczelnej \\ ladz)' i z P/'ze.ls('/em pod rZf!,dy 1"0syjkie koJ1cz'ł' :-:iI,J t('ż k/'...puj!"e handel K:-:ię!'t\\'a "'arszawskit'go więz' hlokad), Ckaz z d, 3 k\\'ietnia poz\\'alał na Jlrz'wóz z 7ag'J'aniry ('ukru, ka\\'y i wsz)'stkidl inny('h to\\'aró\\' kolonjaltl'{'h za oJllat! w)'I{'Znie tylko ak(') z \\' \\' :-:okości 1)% 8"), l 'kazem zaś z dnia !\ września, podpbanym 1)I'zez ,\lek:-:alllh'a \\' Cieplil'ad/, doz\\'ulon)' zotal przewóz wz('lJd('h tOWH/'Ó\\ angielskil'll za oplatą zwykłego da. jakie od towar!!\\' z illn'l'h pa(lt\\ pobicrallo, Co zaś dotycz)' da od kolonjaln'{'h tl'anzyto\\''{'h towarów, zaledł .\leJumnder \\ ukazie t'ozważ'l; Radzie, cz nie h lo" z \\'iększą korz'śdą lIa wszystkip wogóle towa r IrH nz IIJ\\ e pustanowić jedllo pe\\'1I1-' l'lo, Przez to Illoglyhy si... dodlOd) Ksil::;t\\'il powil.'kszyt. IIIuiałoh to jednak !J'ć w :-:tounku llu da \\ illfl'ch pal/st\\'adl unO/'lllO\\ a II elll 0:1), Car .\lek:-:andel', jakiekolwiek kierowal) nim pohudki, h) I j\:sil,'stwu prz) l'hyln), Dnia l lutego 1811 I'" jJ/'zl'h,\'wają,> podczas wojn \\' Trores, dla złagodzenia śladó\\ klI,Jk, jakie :-:kutIdem usta \\'il'Z/lych wojell K:-:ię:-;two dotkllęl, \\')dal .\ leksalIder Jeszcze ('ał) szcreg /'ozpOl'ządzcil o') Takie względne i dohrol'z,\'llnp pOStl.'pO\Hllri.. :\ Il'ks:IIHh';l, nio:-;ąc ludności ulgę \\' niedoli, lagodzilo um'sły i stopnio\\'o hudziło \\' narodzie JII'z)'l'h'łIlP ul'zul'iH dla zW'l'il,1zl', ,\Ie z drugiej :-;tron) inkwaten/lll-'k, dostawa ż wllOści, furażu i hlny('h potrzeh dla wojska /'os'jskiego, :-;tale przehy\\'ająccgo w kmju, jako też dla oddziałów, niep/'zp/'\\'anie p/'zedlodzą('ych JJ/'zez Poznałl, na zaehód, lIa plal' hoj u, uotkliwil' dąż) I'. llIl,'hiła też niepe\\'ność, eo stanie się z J\:sięstwelll \Varszawskiem, ,jakie hl,1dą losr wojska polskiego? Że wśród takkh okolicZłlośd, pomimo ulg, pt'zy ciągłym i JJlJ\\'SZcd1l1'm nipdoslatku:' jakim
Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1934 R.12 Nr1
Czas czytania: ok. 24 min.8") Dodatek do (azc!' \"aJ 8zawskid ll:J I'., lir. :!7, 8:1) Akta hl'ackil' z lat UH; li, kaJ'ta Wf).
8') Szczegółowo ukaz \\ TJ'OYl'S omawia i szprl'l-!: l'OZpol'z:vlz(.j1 łJoda,je SkaJ'bcl;: \\' II tomie, :<tr. :!(j!łJt71.
dotkl1i4,'ci byli mieszkaiu'' ł\sięstwa, halIdei nip m()g'ł łJl'oSIWrowal', rozum ie się samo }Jt'U'Z się, Tyuu.'za:,.;em ł{lęska Napoleona i SI'olllOtn' odwJ"()t arl1lji ł-nlllcuski('j napełnił,\' otuehą ujarzmion(' pnez dumnego wład..ę palJsŁ\Hl. Z .\Ieksall(lrelll za warł lIajpiel'w przymil'l'ze I,,'zefiw'\(} l\."'a-JJoleonowi Prus', później 11I7;yłą,'zyła sil,1 do sojuszu: .\ustrja, Anglja, Bawal'ja; eała niemal Europa, Tylko woj:,.;ko polskie pozostało \\'ierl1e Napoleonowi, ktÓI', niezłałłłany lIiezczęśeicm. zwyeiężony \\ koiu'u UH:! I', już \\' maju l f\13 )", 110\\'(' i"iły zelH'ać zdołał. NapoleolI czuł si4,' ZIlOWU ScUllO\dadllym panellI, D\\'a latH opierał się jesz:..ze z I'óżllcm sz:czl.'!kiem \\'ojskolll sprz'IHie)"zoOIYIlI, 1'\areszde skutkiem 'dl,'ski \\ \Hllnej hitwie pod Lipskiem \" I', I:-\B a potem pod \Vah'rloo (1/\ .'z(,I'",..a 1/\1;> I',) nlef-rł przemucy, Co sit;' stanif' z I{sięst\\ elli \"at'szaws'\ipm i wojskipm pols'\iun, lIikl lIi(' wiedział. I\raj był za,il,1t' pl'ZPZ wojska ros'jskie, CI los jego zah'żal od kOllgTesll w \Vieduiu, lIa kt(Ił''lłl lJJ"zedst<l\ddele 1II0..an,t\\ europpjskich radzili, jak )l1'z'wl'ód(; po',ój w Elll'Opie, co sit;' Ina stać z krajami. kt{Jl'e 1'\apoleoll podbi/.
\\'ted' też, po !'\ lata..h istllienia, )"ozstJ'zygl\()I' si... los' I\sięst\Hł \VHrszawskiego, Podzielolle mit;'dzy tl'zech ZahOlTÓ\\'.
z w'łączcllicIH l\rakowa z okn;giem, Id')ry ogoszOllO Hu'czą}.H.Js}.Julih.l, slwlwzyło S\\'ój h t polity("zll'.
PomilllO \\TZil\\ wojelłłlej niE' zalliedhywHli stan;] l\ollrraternji spra w halllllowydl i dohra wspó/lH'aei, to leż, gd' dl'kr'et kl'ólews'd z dnin II st'czllia 181:! I', ('/0 od will WęgiPI'skidl zllHcznie ohniż,d, lIie omieszkali starsi H) luteg'o zanieś{o prośht;' do tI...ektont skaJ'JJU departamentu pozlICulskicgo, ally Prząd Celny także od win, IJl"zed ogłosZf'uiem dekl'etu spl'OWall7.01l'.'łt.
a jezczc nieodonych, tę zlliżOłlą opłatl,1 a lIip wyżzą poJJieral. Na uzaadnienie powyższej prośhy, z\\Tacali stan-i lł\\'ag..., Ż dotychczas kupcom remisowym za złożeniem kaucji duz\\'alał n'.ąd t)'lko od tej ilości willa 1'10 opłaeać, ktl'w£' si'.' sprzedało. T)'III sposohem Zlla.'Zlla iloŚ!' WillH - zależIIi" od wielkości illtercsll - pozostawała na składaeh pod dozOl'em i picrz'.'ciQ komór .'clll)'eh, oli k tÓI'egu do dopiem ('O miesiąe h'lo opłuralU', gd) je aktualllie spl'Zedano, (dyhy więe kupe,\', mając) lta :"I<ladach kOIll"II' .'eln)'rh pewllą ilość wina, mieli od t)'cll zHpas{",' podług dawnej. w'ższej tal') f y 1'10 opłaeać. to pOIlieślihy ZIl<H'Z'I<} strat'.'. podezas gdy ci. którz)' wina po d"krl'cjp sprowadzili i zlIiżolIP do od IIkh oplaeają. UłOgą. jc taniej spl'Zcda wat-, Ta k wi(,1r, gd' jNlni korzystają z dobrodziejstwa delo'etu, iUlli nicWillllll' Sl pokl'z)'wdzeni, ho, f"l1Ol'iaż trzy I'az)' w ższp do P I;\('I} , dla kUllkul'elll'ji sl znipwolelli willa za t'.' sallll;! ecn(,1 eo tamei sprzeda wal' .'), Na powyższe przedstawiellie wzgl(,1denl opłat ('clllej od "in, dorQezol H' przez dTek tora skarbu I\l i nistrowi, }II'zl'sla l tCIIŻ(' :!-1 luteg'u nast'.'pująee oświadrzellie: "Gd)' prawo wsterz lIil' ohliguje. zatem też do prośby Konfn1.tprnji Kupi£','kicj w Pozllaniu JlI"z)'cllylil; się liiI' moż", owszem uwiadamia niniejszclII. h\ wina pl'Zed zapadłym dekretem sJH'owadzoue. a dotąd IIi£'OdOlII', opla('ic stosowIlej do dawlliejszej taryf)' ulega.' mają" ."), Nip zadowoliła odpowiedź miuistra stal'sz...1I KOllfratcrnji i kilku kupeów, któł-ZY większe ilości willa jeszeze ua składzi!' skarhow'1I1 posiadali, l'zują.. si (,1 POkl"zywdzoll) lIIi. a IIIOŻ.. Z zawiśl'i kOllkurellryjllcj. że według wyższej tar)'f' rio ophu'u(; mil'Ji, gd illIIi, ro willa JIO dekl'cde spI'O\\'adzali. o t'lc. iiI' oplata da t('I'az zlliżolla została, talliej od lIiI'lI willa mogli sprzedawal', udali :-:i", 10 maJTa ponownie do dyrektol'a skal'hu z zaźalcuiem .,), Nie lIadrhodziła długo żadlla odpowipdź od dTcktu..a slolrhu, więe illteresowani kupe na dlliu :W paźtlzil'l'lIika 11"13,". tulali si4,' hezpośl'ednio do millislt'a skarhu, \" ohszernem spra wozllaniu opisali ('U I) dOtyl'/lI'z(ISO\\' pJ'zehieg sJ)J"aw', lIIianowi..ie, że wina za paso \\'(' liiI' h)'ł ani :-:kOllsulllowalle, ani wnll'zedalle pJ'zed wiadolJl)'JIl dekreh'JIl.
O,) 1\kt1l hmekit' z lat Un:!il;;, k. 1;J-14.
"0) Akta z lal 11:!:t:J, kal"la H.
",) Ta 111;;'(', k, HI/fi.
I\TI'IECT\\'A l'OZ:\,\:\JSKIEI;O (J7!m tRI;))
0\\ :-Z('III z"ajdllją si ]lod dOZOl'I'ł1ł l,omory, wi!,'r \\'l'dług I';)US%JlO1'i "jp po\\'i""i \\''ższPgo l'Ia op/rwać, Opicrając sil.' l1a t'ł1ł fUJldame"l'ie, zn"ipli pokrz \nłzp"i kllp('' do ł1łini"tra )u'ośl)(;,: "ah I>yrekl'ji Skal"lwwPj w 1'0ZIlIl"iu zalccić racz'/, iżh do od zapasów wi"a wl.'gierskiego po(1/1Ig "O\'('j, zniżonej taryf' łWlllorzc ohliczy" i to, ('O sil,' już zil"adto zap/ad/o ho"ifilw\nll' "akazał" "A), I'l"Ośha ta jal, POIH'zpdnia "iI' dozna/a jednak u\\'zgl!,'dllil'"in, Tllld"o h lo zapP\uIP ministl'o\\'i zl'zer si(' korz-śei dia "kal"llU. l'o\\,odpłIł hyla IIIOŻI' i ta okolil'zIlOŚĆ, że \\' t.'1l1 ('zasil' Innda \\,Ojllll jeszl'ze \\ ,'ah'j peł"i, a Księstwo \Vat'szawsldp zaj!,'tp h lo przcz wojska ros jsldp; pÓź"iej Poz"all dostał si(' pod I'ząd lu'uskie, wi!,'.' dpkr('t "iI' miał już z"al'ze"ia,
\\' I"aju HH:! I'. Otl'Z mali starsi ){o"fmternji u\\'iadoUlipliiI', Żp "a I"ory rc:-Iooyptu dTektonl skat'lm Ula się w lIajhliżSZ'łH ('zasil' odh'l' parafowallic ksiQg kupipl"ldch OI'HZ wcz\\'a"iI', ah k\lpc' "a 1.(' I"ZYII"OŚć hyli pl'zygoto\\'ani, .\11' jak \\'id.,,' z ni port II urz('d" il,ów sl«u'lm, ktÓrzy miel i pOnIl"ZO"I' sohil' PI'Z('PI'o\Hlllzellip parafO\\'Hllia, kied' rheipli rz IIIIOŚl"i S\\'Ojl' rozJlI)('Z.Ć, kdni z kuprów lIie h'/i na to prz'sl)()sobil'lli, illni \\Tt:.' 7 , odIlHł\\'ia I i pl'zedldadHl1ia s\\' rh ksiąg ""), Na taki nI port ofiejalbtó\\' relll'ch (ITPktor skarhu dp}!.
)lOZII. n'slo' ptpl\l z d lIia :!!:) / i pca oświalkz'ł, iż l{olllonl Cellla, nil' \\Tho(łZf,lC \\' po\\'od pa 1"a.fo\\'.1Ilia, hez\\'zgl('llllie je uslnlleczl1i(' \\'illna, a w razie "gd'hy któl'Y z kupc!)\\' liiI' dwia/ sil.' ilo tcgo lIak/ollić, ofkjaliśl'i do protokólu g'o wzi..II' i d rektoro\\ i :-karhll do dalszeg'o zadp('"lo\\'ania pl'zedst.1\dl' mają", Nil' chl'iI'li l{Upc płacić, \\'ięr starsi KOllfratprnji poprosili S\\'('go dur:lI/n: prawlleg:o, 'lIotarjusza (;iel's.'ha, ah wypowipd"in/ si,:, co 011 lIIyśli o lIal,azHnelll parafo\\ aniu, Spe/lliaj.J" żfłd.\łłi" st.an,z...h l{ollfl'atcl"łlji domdra (;iprs..h zda / 17 SiPI'IIIJiH S I'I":I\\'OZ' \;1 !lic t.Pj treści: .. \Y ('.Uug Kodeksu Handlowego IIIHją, książld k\lpj'l'Idp h'l parafowalle, "0 się tpż
"A) Tam:i.I', karta lfiU/Hi7.
III') Akta hral'kil' 1. la1 IXI;!!1:;, k.i;!,
przez Sąd lIandlo,,"' stalo i iloś<' stronlIk w ksil;lżkach ozna"ZOI1 zOstala. uh żadna karta' ni,' moghl 1J'ć usunil:ta. a imw w to miejscc wszyte 'uh \\'Iepio\le, .\11.' we,lIug nowego, przez scjw zatwicrdzoncg'o JH'U\\'(t stemplowego, dla }lowil:kszenia do..bod.)\\' skm'hu, majł} ksil;lŻld handlowe hy,: IIiUItO stemplowalII', .\h' llarafowanie i :-.tel1ll)('1 lIIial\' nalhn\':'ll: ksh}ż..e więk1>7'1;ł wiarogodllOś,, nie wyślę, ale I'ząd ma zmH;ze sposolJy, któremi kU}Jc<t maż!' znit'wolić do l'stemplowania ksiąg, więt', skorn ustemplowauie ksiąg' IUlIldlowy..h stalo się ohowiązkiem IJI'a\\n m, sprzeciwianil' sit.' IJI'a\\'u uważam za IIezo\\ O.'IW" .U), Pomimo takiej 1'('lacji, sta"si imieniem l{on(l'at(ruji dnia J7 sierpnia w odpo\\'iedzi ]o\OInOl'Z,' Celnej ([onieśli : ..Stusowni!' do przepisu '!{o!leksu Haudlowego ksiegi nasze już są, parafo\\'.Ule przez Tr'IJUnal SądO\\ y, azatcm powtónlego parafowaui<ł potaehy żadnej uie widzilll' i z tl'j przyczYłl' lIa powtórne paI'afowauie zhyteczne pozwolić nie możemy" "), Dnia l; \\Tześ\lia d n'ktOl' skarlJu zdaj.. l'apOJ't ze "\\'Th "Z łlllośd ministrowi skarhu doniósł, że kup,,-. aptekal'z,' i haulderzy m, Pozłlania ksig sWTh do pal'afowauia oficjalistOIll ua to wyzł1aI'ZOn,\'Ilł IJI'zelllożyć nic l'Ił('ł}, utJ'Z) lllUjąl', iż, stosownie do Kodeksu Hand'm\'l'go. "'I-}, już parafowali e, \\! ohe.. takieg'o stanu I'ze(')), miuistel' skarhu pismem z d, 10 listopada zaznal'z I: ..iż parafowanie k:,;jł}g kupieckich, }Jodlug I{odeksu Handlowegu za prawo pl'z'jl;1te, należy do I;łdu Handlo\\ ego luh hurIllistl'za, Dyrektol' :-:karbu tr'udnić sic: tellł uie jest zohowizan)', lecz lila 1110(' ohradJO\\<lĆ aI'ku:sztJ ksiągkUIJie('ki('h. alJ' podług ich ilośd stelllpcl "0 10 gl'O:::;z za każd' ar/msz: lJł opla,'oll'lll, Ia zall'm dyrektor skarbu ulJjauh: kUPC,Olll, iż to parafowanic /lic jest tej nalu..', jakie l{odek!< lIalllllo\\'y pI'repisuje, lecz dzieje się tylko dlł! uch 'ellin kOlItrawe/ll'ji seHlpla. GtlylJ' zaś kupcy podllm: sit: uil I.'hcjeli. jako koutl'awenienei Jlodhlg' usta\\'' stcmplo\\ cj będą ukarani" .Z),
7U) Tamż... k. b::' ") .\kła /!r:tt:ki,' z lai JI;!!I;;, l.. , 72) Tamże, h. I lIS.
Chcieli kupe' kOllienmi(' uehylić się od oplat st"lllpln, 11 pn,:ynajłł1niej z'skać na ezasie, wi., nH zap'tanie: ezy bezzH\\oduie s prz'gotowani do ezynlloś.-i parafowHllia w ciągu tl'z('('h dni, starsi I\ollfraterllji ZaJ'HZ po otrz'JłlHlliu \f'j ZHpOwipdzi :!1- kwietnia HH:J I'. wysIali prośh.: do (Iównf'j J\oUlor)' _ CellH'j \\ Poznalliu o zalli"dlHnie parafowania, \" prośhie przedewszystkiełł1 zHznanyli starsi I\onfra1I-1"lIji, ż(' halIdei \\ Poznaniu \\ stosulIku do lat 1807 i 11308 tak upadl, iż kupe' 1(,I'1\z to ami kramarze, o I"zem główna 1\0nllH'a CelllH z dochodów 1I1iesi",."zn'('h sHlna dobrze wie, a rząd jl'dllak pl"zez UstawiclH' IIQ\\'( podatki ..('OI'az baniziej to biedne krHIIIHI"stwo tamuje i tłumi". ".Jak już lll"zed rokielll łł1i£'liśm honor oświadn; ć - pisz; "tm"si w pet'('ji - I\si!:gi n!łsze są już zaparafo\\'alle przez prześ\\ jetn TI"'buna I Halld lowy, aZH tem PO\\.tó),llew pal"afowall ia potrzeby nie \\'idzim', I dziś tę samą odpowiedź po\\'tórz'ć lUU Siłłł', a to tem hardziej, ile że żadllego ha ndlu lIie lłIam, azatem też i ksiąg żadllych lIie potrzebujemy, ho to hiedne kralłlHrst\\'O tutejsze Jwz \\'szeUddl l\siąg prowadzim, gd'ż pl'Z zuJwlnym upadku kredytu w:-;z'stkie towar' za goto\\'e pielliądzc ()pla("am i nikonLU bez pif'niędzy lik lIie przedajelłl." 1'0nie\\aż IIl"Z' tel"łli.lli£'jsz'dl olwlkznośdaeh tyle zysku na t'11I biednym halldlu nic mamy, ileby oplata uez'lIiła, azatem \\ imieni u wszystk ieh CZ!OłI kó" KOllfra ternji naszej oświad'"zyć łłłusim', iż do powtól'nego lIiepotrzeblJ('go zapal"afowa n ia I\:-;iąg lIasz eh pl'zY,chylić sil,' nie możemy" 7:'), Na powyższą, deklaraeję I(onft'aternji )Joledlo Ministerjum SI,nrhu :l13 lipea dTekt01'owi depHl"tamentu pozllallskiego, ah-, liiI' zważająe na deklm'aej-ę, oznaezyJ termiII, do którego wszelId£' ksi",gi i rejestl'a w>;z'stkidl kupców i bankiet.Ów, książki handlowe utrzYlIJująe'dl, oparafowalle i stemplem, stoowuh' do prawa, oblożone h'(; majł!, \\ mieśde Poznalliu i w innydl miast<leh tegoż departamentu i to po trzykl"Or ogłosić kazał z ostrzeżeuieUl, iż d kupe i bankierzy, którzy tego lIie uopełuią, h.;dą li" ażalli jako lhfl'audalld stcmpla i kara. udlwal sej1Il0\\'ą lIa defraudantów ustallowiolla, śr-iąguiętł! od lik" będzie,
7:1) .\kta hnH'l,i.. z lal HU l, 1::1, k, 1;?7 i ,Iabzp.
Odnośllip do tego zurządzenia "inistel'jum SI\HrIHI oraz uwiadomienia dYI"('k tora dl'parta 11 H? n fu poznH "I sld ego. wez\\'1I I i Il!łO\\ ażn ieni do paJ'afowania ofi<-jaliśd ('el ni tlnia I \\'rześni'1 l{onfratenlję, ah kup(' pJ'Z'g-oto\\'ali swoje ksh.-gi tlla parafo\\'llIIia, Hó\\'nol'ześnie ostl'zeg:Ii, że gd b' I<tóry z I,UIH"Ó\\' \\'zhmniał si...., tego bez żadn('go względu jal<o def)Oaudallta ::<f(\JłIpln tlyn'ldol'o\\ i tlo tlalszpgo zallec'do\\'aniH polia.; b....(!:} znllłszpni. Ollpo\\ iedzi ot"Zf'kują \\' llJozeciągu tJ'Zel'h dni 1J), 1'l'.-łhowali jPszl'zp starsi l{ollfrHtpl"nji. ah,\ u\\'ollli{- kup("{j\\, od opłat' stemplo\\'('j i udHli się \\' t'm I'plu :!;! \\Tzpśnia z pl'z('(\stawi(ni('m do millistnl. HÓ\\,no("z('śnie zanieśli tpż IIJ'ośhę do dyrektora :-.kal'lm dcp, pOZII., IIh' J{omol'z(' Celllej zaled!: rat"Z'I, iżh' z ezynnościl;l' pan.lfo\\'allia si.... \\'st)"z'mała, aż naddllzip od miuh-łra pom'śllla odpowi('lIź, jllk si.... tpgo s1'odzil'\\ nją 75), S\\'ojl} dl"ogą tegoż dnia liiI' omieszl\Hli starsi ]{onfratpI"nji IJwiallomi{- lIadto m"zl;'dniklJ\\' l"Ia, upoważnionych do parafo\\'It/lia ksiQg kupil'('kil'\l. o \\''slalliu I""ZPZ siphi<' pI'zedstll\\ ipuia do ministra skal'łm jako też do d r('ktol'll skHrhu dep, pOZII.. onlz pI"osi(, kh, Hh' si.... \\'sft"zYllłali z pHnlfo\\'alliem 7"), Spodz iewal i się stal'si I{onfratemji pomy ślllego \\'y II i 1\11 :-\\' dl stara"I, t'IIJ('zasem za/lliast pl'zTh'1I1I'j odpowiedzi otJ'Z'mali od upo\\'ażnionydl do paraf' uJ'Zę,dllik{J\\ ."plnych oś\\'iadl'zenie z d. k października, że 1'0 raz ostlltni wz'\nljll st\ll'sz'('h ]{onfraterllji. ah' znie\\'olili l\lIpeó\\' 110 pamfowalliH swych ksiąg', H to pod \\'spomnianplni ju:i: ostl"zeż('niami. ho 11111żPj I'zeka(; nie mogą, Z)"eszt\J \\''jaśnili jeszez(', że tu IIi e chodzi o panlfo\\'anie l<siąg, tylko o oplatę stempla, a tH uiszczoną h'(' lIlIISi, zatem Jwośha do .\linistel'jllm Sl<al'hu o jpj zlliesieni<' liiI' \Hoże h'{- przYl'zyną do \\'stl"Z'I1Hlllia rzy II 1I0:ki panlfO\nllliH "), Tak spÓr o pamfowanie ksillg kupicekid], podohnip jak to hylo już za I"zasó\\' Prus I'olud/liowydl. skOli('zył si... ,fill l\lIp,"óW niefortu/luie, :\'Hdzipja. jak tyle raz. i t..raz zawiolllll J{onfrateruj{' ,
H) Akta hrHI'kip z lat 11:!/1:ł, 1,- 11-) H7" n) TamU, I<. 1 W, 7_) Tamżl', k. 1:10.
77) .\kln z lat ll:!il;j, k, I)X.
.1 a I,k ol \\'ipk zahipgi "tal'"z...h [(onfra IPI'łlj i I{ uJli(('ldpj I'll,'i<ln nip odnosily slnltk li, dohl'P kh (:hęci niel'az lIa wet wkód c'złonko\\' mmallia nip mial'. ui(' zrażali sic: pl'z('ci\\'noeiami i stal'ali sil,'. ilp I'IJ{O mOJdi, o podniesienip handlu i dol))'o \\'spMhl'ad.
\V lej m':-ili, w ohszel'ni('ji<zYIll I1IPlllol'jalp. kt61'Pgo gló\\'n II'pść podaję. udali sil,' slal'si J\onfmtpl'llji t malTa IHlt l', do millistl'a skal'hu, z\\,l'acając mu u\\'agę IHI Sll1utll(, nad \\'TUZ polożPJ'lip ha ndlu poznmli<ldego. Szczegóło\\'iej pl'zedsta \\'iajQ minisll'O\d jak nipkOl'Z,\'stllP są zmiany dla łWIlCÓ\\' \\'edług naj1I0\\'SZ,\ ("h dekl'eló\\' z !lilia i 2,1 styczllia, PO('ZYlliOlH' \\' IJł'z\\ ilpju I'pmissy 7"), ]\łll)('' najpl'z('dII j('ji<zydl lIIiai<t I(si'stwa \\'al'szll\\'ski('go pi-;z: stal'si dla ulatwi(,lIia handlu l11aj: sohic udziploll(' 1'1':1\\0 I'Pllliss, Ah' go lIi(' ulJ'acić, zllluszeni są opłacać putplII
<KI I'l"Zywilpj 1'('llIissy dozwalał upI'awnionY"1 I,UI)(:olH do ull'zy111,\ WII IIi:. 'o\\'al'O\\, hpz ich l\') l:ulo\\')'\\'Hnia lIa kOI1101'lICll gl'ankz11,\'1"11, hpzpoHrpdnio lIa kOIHOI'adl I'pmi"sowych do J'pwiz,ji CClIH',j.
Ogło!<zon) uniw('I'salpm Komisji Skal'hu KOl'Onnpgo :!:, lutpgo 17RR 1'.
lJl'z' \\'il(',j ....111 iss', dozw:da I tpgo dohl'Ofłzi!',jst \\'a dla sa 1H)'ełt t )"Iko I,UIWÓ\\'-chl'ZPH("i,jan \\ \\':II'"za\\'ip, Kmkowi." Lllhlillip, Poznaniu i la' liszu, po:-,ps,jp III h oh) watplstwo nla.i:lc'('h_ "Ż) dOIli tlohl'otlziPjstwo l'l'łllissy, zastl'zpga IInil\'pl'Sal, pod żarlnynl t 11111',,1 i pI'l'lpksIPm słuŻ)'ć nic' IIW", \\' I', 1()7, lIa 1110(') UniWPI"Salll dyn'ktom skal'''" imipnil'lll 1\0IlIis,ii HZ'ldzącpj z d. :!(i lltaja pl'Z \\'ilpj 1'l'l1lissy dozna I 1)('\\ n)'tll zlllinn, slanowi:\!' \\ k:Ii.lIYIII dPlwrhlmpncip Ksit;stwa \\'arsza\\ skicga jl'(IIHI tylko kOlIIOl"!; 1'l'lIIisso\\ą jako to: w \\"II'sz:lwi!', w Pozllalliu, \\' halisl.u, \\' Plol'ku i \\' Bydgoszezy (i illit' \\'szystkip kOlft01')' rpmis, Sll\', (' ZIlO"Z,\ się), zawiadal"ia,p\e IH'Zyl"llI \\'sz)'slkidl klll)("{J\\', "iż t'eit 11:1\\'.'1 \\'Ylllil'llioll'cll II d ,,:-. I kupcy. ej I) )ko hęd:! zyskiwać Iloz\\'ol!'llh' remis". Idół'Z 1I11lipSZCZ('lIi hę(hl \\ l'e.i<'sh'z!' kllp!'ów I'prni"<;o\\''eh, ulJlip"zczpllip zaś w ,'pj",..11" illll'HI liiI' lIastąpi sposOIJCIII, tylko gdy dwóch Rtan;zyeh, z KOllfm(('I'lIji I\lIpipckipj uHlocowall)'eh, każdego wymipniollPgo lIIia"ta. pl'zyhędą do l)YI'!'IHji .IpllPl'ahlPj Skarbow('.i. I'P,jPstl' ]11" c IW lllych kupców ]1I'zez KOllfl'nlpl'lIjl) Kupipcką podpisali)' złożą i zahezpipczą. ż!' tpm dolJl'odzi(',jstw:I ,'('mi"" lIa złp nip uż)',ią, a z d)-ł'l'kcji (lIa knż<lpgo IOlpca ]lozwolpnip odbior:\, Co Hil) za:; t'czy z\Jaczn) ch kuj.J.,ó\\ ż dowsk ich, ej podohnie przysłać lItaja slal'szych kupieckich, którzy w ])yrpI\eji Jeneralnej
pi('I'\\ z('j ldasy, ehodaż wil)k:-uI eZQM kupe.i\\' na \\'pt i 110 t\'Zl'("j('j klas' Ul w'soko Sł) otaksowani, płaq,l jertnul< t('n podatpk, fihy I)l'PI'ogatywy I'('mi,;sy uż'\\'ać mogli. TynH'zasPrIl \\'('lłług nakazu najnO\\'sz,.'h del\l'('tliw wszyslIdp I)\'z'('hodzę('p to\\'a..', mimo atestu )'('misso\\'Pg'o, na JJOg'I'HIIkzny('h I<omom 1"1 1 ('elnyeh ściśle l'p\\'ido\\'1\11(> hy.: mnj:J, H 11:\(1tli .'('wizji pOIlO\\'1I1'j na mipjsf'u portl('gają, PI'zer. taką manipulacje: - :--ka\'żą sil) stal'si - 100pi('., z atestpm ł'pmissowym mlliej rtoznajp łaski jak każd inn' kmmal'z, ho IPII j('dllej tylko, a kupie!' dwom \'('wizjom podlpga, kt6\'(' \\' I'Z(,('Z snnwj lik innpgo ni(' lI1ajł IIa ,'plu, jnk tylko \\,YP\"('IhO\\flnie I'zptplnośd ofi!'jnlistll\\' "PIrI'I'h, alp kUlwoni sr.lwd(.' przynoszą, :\Inły 1\I'nmal'z, l<tI'II'' IIIlIi('jszą iloś(: towa...."'. Spł'O\\ adza, lila l1alpko łatwiejszą sposohnoś.: to\\'al' s\\'ojf' snm pl'7.'\\'ozil'
rówllil'ż l'I',j.-str kll/JCó\\ 1))'7.PZ st,al'sz'('h podpisany zloż:\ i od w8zpll\il'g'o }1oi!Pjśt'ia i nszul, allia dochodów ,,],a "howych za})('zpil'c7.ą i podohnie odhim'q na piśmip jlozwolt'lIil' dla każ.lt'!'O I't'missy, Z tl'lII sh'zpżpniern, iż do tl'g-o }1ozwoll'nia IIwłl'g'o tOW:H'lI klljJil'c, a tl'llI ha/' Ilzit'j knltll:1l'z, tak I))'ZI'Z konfl'atl'l'njl' kupil'ckil' I'IlI'zl'śrijan jal\() i'stal'8z'("h ż dowskich, poda\ulny hy.' lIit' Iłłoże, p;dyż tak lIlali kupcy l'l'miss zyskiwać nit' mogą ŻP za,", po ndh,tpj na kOli 101':1 ch, h:\dź. jJogmniczny..h hadi rl'missow,..h, ('k:--l)('d'cyj oplata da nat,'dHlli"st ]11'70 żadnl'g'o kJ'NI\.tu nastp,pować 1))'ZI'Z kupeów powinna, w;;tt"Zl'galll i dpklarujp,". ,,ajnlOclli('jszy .'7. nip, \\':II"lIll'k w"zyslkilll kllP('OIJ), tak !'I1I'Zf'ś..ijanom jako i Żydom, aby IW >;""0,;1' iłllię P07.wo]pnia !"t'lIIi"sy ni kogo z ma.łych klll1CÓ\\ luh 1<1';tlłlal'ZY nit' Pl'z'jmowali, o"tl'zpgaj;łc, ż.. w kr'ac7.ając)' przl'ciw nin it>j S zl'nJ\ I ul'Ządzl'niu kupil'c IItmei na za\\ "Zf' )wa\\'o J'l'missy, a towar pod ('W1ZA'tII illlil'l1il'lII pl'ow:łflzon' 11:1 konfiskatp, pl'ZI'Z skm-h zahwlI,\' hędzie", :-.;il' hyli zadowoll'lIi st:II'si KOllfl'atl'l'nji z waJ'lłllkll: "Żl' IIll1i,'o.:zt'zf'nip w 1'l'jl'SIl'zl' kllpcó\\' 1'l'llIi""o,.\'...h nil' nastąpi innYłH ;;pOSOh"'II, I.']ko gdy dwóch stal'sz'('h z J\:ol1f"all'l'lIji Kupil'ckil'j UIIIOC()Wal1'dl, lwżd",go wy IlIil'nionl'fW 11/ iastn l)J'z'hp'dą do IJ) l'l'keji .J 1'111'1':] Itwj Skarbu, I'l'jl'str pl'zync pa h)'('h ]mpcó\\ pl'ZI'Z Konfl'atl'l'n,ię podpisany lłożą i, ŻI' tpp'o dohl'od7oipjstw:1 "f'miss)' na złl' nil' uż'ją, Z:II'I;CZą, :1 z dyrl'kc,ji dla każdl'l!o kUlW:, pnzwolf'uil' odhiorą". ,\h od t..go ooowiązl<u "i(: lI\\'olllić, udali si. starsi l\:o nfl'ah'rll,ji :!I ('Z"I'\H'a ,lo nelmtacji CeIJwj w Poznaniu z pl'o::'hą o \\'stawipnie się do dy l'l'ktohl
KUPIECT" A POZ-:-\.\:\1SKIE(iO (179:J--181;",)
i })J'zr !'('wizji na komorach pOg'1'H nicznyd, h'ć ol)('cnym. Kupi('(" zaś większy lAk łatwo 7. dOlłłu oddalać sil? ni(' może, st.ąd to\\'ar- jPgo hywaję w pI'zytomnośd flll'mana lub s7.ypra l'Pwidownne, któr'm rZAdko (]o\\'i('rza(: można. i częstokroć IUl zykan,\' pog...ani/'7.u'("h UJ'z/?dników I'pluych są wystawione, a wi('lu komorach pog"'Al\iczn..'h ua\\,pt ani hezpieczn<>go i od nif'pog'ody odu'onlH>.go mipjsca do I'('wizji nipma i to\\'ar- }H'Z(\Z IlI'z('okładanip i Ju'zprzucanie h'wają, nif>I'az uszkodzOll(' lub zepsnte, a7.atpm i \\'IU'tO(: ich zmni<>jszol1a. \Vypo\\'ipdzia\\'sz' się () ..óżn...h nipdogodnośdaeh, \\'yui1\:IjQT','h skutkiem rpwi7.ji towal'Ów lIa kOt1lOl'ach pOg'rHnh-zlIy/'h, z\\T:łcają si(' stal'si do miuistł'fl skat'hu, "ah gTaniee pilnip str7.('żolJ(' hyły, ab prz('z omijani<> pogranicwyeh komór' ('elnyd) innt' zakazane środki, przez ni<>opłaconf' taj<>mnf' wpro
Sk:l1'hu, iżh' od IPgo ohowiązku ich uwolnić mcz)'l, ho POdl'M, do \\'al',.,zaw' z.' znacznym połącZOlia jpst, kosztpll1 i jest IJl'Zf'szl\ortą II' kil wł:t,,"'('h infl'l'(,i'al'h handlowych, (Alda z la1 107/0R, k, 3:!), Pl'z-chylil si..; do JH'ośh' d...pktol' "kadm. FwzgIl;dniając oko lil'Zno':;ci Oł-aZ wyda tpk na POdl'ÓŻ do \\ aJ'sza.w)', polrcił l)('fJllt:H',ii CI>.hlf'.i, ahy ,,<tal'szych Ionfl'atprnji uwiadomiła, iż od Sh1wipnia sil; ich o<;"hiśdp uwalnia a 1'E'1IIis;.;' od D..putacji C!'lnej w Poznaniu uzysk[,.' nlOgą, t.]ko ,'!'jpstra kupców, żądających remissr, \Y tI'zl'('łI l'g'z(,liłpla.l'z:Jcłl zlożrć nw,ią; z tych ,jPdf'n adminii'tl'acji skarhowrj lila hy.' JiI'zslallm, (Akta z lat l807/u!), k. i-R). \" 1-. 1810, t:J gl'lHInHł, stosowni!' 110 )'('skJ'YPtu ministI'a "k:II'hll z linia R listopada. zalf'cil d-ł'pktOl' skadm dppaJ'taulI'utu pozn:II'lskipg') 1,0moJ'z!' r.!'lnpj w Poznaniu: "aż/'hr o(lłąd nipwr(IawaIa ŻadllPllItI kupcowi nliast:! Pozlwnia J'('misso\\ ego paszportu, któ,'yby poda.tku Ilatpnlow!'/w picl'w!->zf'.i kla,,' nip oplacil i 1pgo In"ZNI ui:j nip ullo.
\\'()(Inił", (Akta z Int lR10/11, k. :?I i:!;'), Co dot-czy IIliast rl'm,issowrch, t(" jak mini"del' skm"Im do Pł'(' 14'kta <lppartom..ntu poznaJli'ki!'/w w piśmil' z (L 3 Wl'zpśuia 1812 l'.
d{)/Iosi, oprócz wrmi('nionrch miast ,departamentowrch, wymienionych w IIniw('ri'alp skar/JQwrm z 1', l ROi. IIz,vskaly ,irszczp pl"awo I'pmiss' IlIjasta TOl'nil i Rawicz, (Aktl1 z Jat 1812/1;:1, l,. J H), Zanipśli star"j Konfmtprnji 2-1 I'udnja zaża]puip ,lo ministra, ahy mial wzgląd 1If! kr't'I'ZIH' poloż/'nip handlu w Poznaniu, zwolniJ kupców od opIaty i zalpcil },omol'zf' cplnpj wydawani!' kupcom paszl,or'tów l'cmissowych pod tiotychczasowcmi warunkami, alI' bczskutf'eznip, '
\\'adanip In\\'aJ'ó\\. kupipl' rzptplny, IdÓn' najdH:tniPj i najw żZP do zapłaci, ho mu jf> konument \\''nagrodzi, nil' mial żallIwj I)J"Zpzkody w lH'zpoHI'pd nipm pI'owadza n i li tO\\'ł\l'ÓW' W'l'll, klÓI'p go tPI'HZ, dlOdaż jp Il<IwpI z Ifipl'wzpj odhil'I'a I'ęki, da(pIw więl'Pj ni£'I'az kosztują, jak je tu \\ miejcu od lIefnl'lldantÓw ŻydÓw kupić można", Z pow'żZ,\ dl 1)}'Z'.'z'n dla podźwignipnia handlu \\'£'\\'n'tl'znpgo, dla dohrH I{llt'hu i puhlil'znosci, dopl'azajłJ ię staJ'i, ..ah' ministpt' s\\'p d{'pozy('jp i ognlllil'zpnia PI'H\Hł I'£'Jnis'.n\\ £'go hlslul\\'ip zmOdel'O\\'al', I)]'z' dawn'dl urządz£'niach zO,,:la\\ i{' i o tI'm tak KomOł' CeltlP jalw i na lIwiadonIii' I'a('z-ł" 71'),
Iillistel' slwrlm do cofnięda 11Pkrptu. t'cząl'Pgo się .'pwizji 10WHI'<lW I)J'Z' \\'.'hodzi(' do lo'aju dla kupcÓw I'Pl11issow ('h, pl'zrch'lil' ię IIi.. nll'z I, pomimo to starsi KOllfmtel'nji ze wzglę!Lu lIa dohl'o l\ltpcÓw ponowili S\\'ą ]))'ośhl;' HI kwiptnia II:! I'oku, po\\'('I(( do te'go dalo zajsde, jakip miało .1\\'1')('11 kllpnh\' poznalIskich : BOJ'lI i FI'pudenr{'ich, KUI)('' ci, jak )Joświadcz'la tutejsza Komora Cpllla, otl'zrmali z PaJ'yża dwip kl'zynip l'ÓŻII'l'Il towarÓ\\, ktÓI'Y"h ZIH1CZIHl I'z('śr wPlł/ug )Jo wiadl'7.el1ia tejże komory, hrakowa ła.
"A że towal'' z Paryża spl'owadzone i w'szl'z{'gÓlniol](, pi:-:u,ł, stHI'i podług I,,\'itu I(omol' Celnej w Km'g'owip pt'Z' J'('\\'izji aktuallli... "ię znajllo\\'al'. dowodem przpto jest ()('z'\\'i:-t'm. iż towal'' hi'Hkujące, a w pe('yfikarji w...ażon(" \\' sampj I(al'gowil' pl'zr \\ pako\\'Hniu to\\'arÓw napowl'ój do Skl'Z'11 J!0gilf(:ł', 'Vartos.' tYl'h tOWHl'ÓW "'I'az z ekspplIsanti, lIa hm klljl}I'(' towal'' J!I'Z' pndającpmi, wy nosi 294 zl :37 sz li ngÓw", ,,1(OIlIOl'H Cpl na \\' KHl'gowip - ('zrtam' da Il'j st ra II;' II: wrl11il'nioll'm kupcom o('zywiście "',\ nagrodzir POWillllłł i kupI'r: HOJ'lI i FI'('lHlplII'pid, o to już do ILTektOJ'a karhu dppal'tamcntu poznalIskiego wIliosek stawili, jedllakżp takip pJ'Z'padld, jak nilliejszr, wipl(' tnllLllo,ki spl'awiają,.,p i halHh'l tmnują,('p.
70) ,\kta iJJ'al'ki!' z lat 1812/1:1, kał'la :!fj i dalsze, 'cz(:śei('j kupcom w'llal'zYI: się mogą pJ'Z rewizji tOWal'ÓW nu komorach gTankznych, gilzie żadlla. rewizja !lawet odbnvać się lIie powinna, przeto })Owtarzamy prośhf.' nazą lIajniższą" ahy J\\'ny :\Jinitpl' sl.::arhn dla po\\'szedlllego dohra do wniosku !l11zl'go pod dniplll 111aI'Ca zaniesionego jak najłaskawiej p1'Z'chy iii: >-il..' l'aczy I" "0), I ta. prośhn, zdajl' się, lIy In IJI'zskuteczlla, ]))'zy najnlllipj w aldadł lIiema slallu, ah' \\' przyszłości kup('' remissowi od I ('wizji towar()w lIa klJtlwl'l1ch gl'allkzll'ch zwolnieni zostali i t Iko !'az, i to w miejscu zamieszkania, jej podlegali, jak to pil'I'\\ ot 11 ie pt"Z'wi I pj }'('miss' pt"Zppi' wa ł.
Now' dowÓd zahiegliwości o dol))'o kupiectwa ].::rajow£>go, ni('IBllipj w intel'esif' skarhu puhliczllego, dają znowu starsi I\onfl'a tl'ł'lIji 17 lipclI 1 HI 1'" llł'zps' lając (/ reldorowi skarhu d(,})tI!-tan1f'lItu pOZIl:II'lsJd('w w sprawie dl'fr:nllll1l'ji 11ast\'pujł}("(' 1I0lliesil'lIie: ..l>owipdziawsz' si..- z pewllością, iż lIajwiększa CZł;M kurjl'1(1\\' frlllll"uskich z (;łogowa i z Berlina tu l))-z'jl'żdżających \\ ielp (/I'frallllm j da sohip puzwalają" IIl'Z'wożą., z "ohą nip t'J1w ZIWCZIII' ilości J.::aw' i cukl'u, ale i wina, araku, konjaku i illl1f' towary lwlonjlllne. ktÓre hez opłaeenia da, tu w mipścil' IlIniej jaJ.:: kupiee rzetelny, (ktÓry eo do podatkÓw ('l'llIych i krajowych w lIajmlliejsz'eh szezpgólaeh uiścić się musi), jest \\' stalli!" slH"z('(Jają, przez .'0 nie t-Iko kupcÓw tutejszych aJp i skarh puhliezny znacznie kl'zywdzą, ))onoząe to ,1\\'il'lm_ Pallu D'rl'ktoro\\'i karhlł, Iloprasz:uny si(' jak najuniżelliej, ahy .J \\' n ))Tekto.. lila zapohipgan ia takiemu nadużyciu pogrHIIkznYIll lwmOl'olll celllym zalpcić 1'IIcz'1, iżhy }Jl'zyjeżdżając'('h li:lIl'j<'I'Ó\\' jal;; lIajściślej I'ewidowały, znaleziolle II lIidl towary ollym odehraly i dellUlIl'jacje pl'zedwko takim Ilefmudantolll podawaJy" '), l'\ipdość, ŻP Jladmiel'lIe podatki. dężar)' wojenne, opla ty celIle, IlefmudaejP i jannadd dotkliwi£' dawały się uczuć, ale jeszcze kupcy obc', woi i zagnlllil'zlli, nadto domokrążcy przyby
HO) Akta hl':Jeki.. z Jat 1812/1::, k. )7'fJK "') Akta hraekie z ]a t H 1:!/I::, li. liIi,
wali do Poznmtia i towan tajemnie po doma<'ll ohllo;;ili z£' ;;zkodą dla kupipctwa miPj;;<'o\\'pg-o, MialIowicip Ż'dzi włó('z'li Sil: }lO dOIlIach, halldlują,., ulo'adkieIll towanlHli kololljaluclIIi, odzieżą, ;;ukIlPm, plótllem i różnemi drohiazgami jak \\'stążI,;ami, igłami, śpilkami, I'żl,;ami. grzphi£'lIiHlni, guzikalIIi, 1'£'1'fumami it<!. itd. Ścig-ano i tropiollo tTh pl'ze;;zkodllik(J\\' od dawna, a rzą<l pnt;;I,;]!' zwalczał hezwzgl('<luie ohuośllych haudlarz' ż'dow;;kich. Atoli z lJiegiplII lat \\'śn')d <'iągł'('h wojpu. rozpOI'ządzellia po;;zł' w lIiepallli!,'ć. Żalili si!,' lIa to InlJH"r poZltat'I;;<T II władz wielI' raz', ale hpzskllteczllie, Nare;;zcie \\' 1', lKJ 3 pr<'fel,;t departalllentu pozmu'lsl,;i('g'o wskutek rf';;lO''ptu Had' T'IIH'za;;O\\'ej polecił 30 IHlr.dzierllika IJI'('zydl'lItowi JI1ullicypalllf'III11, aŻf'h władz£' jelllu podl£'g'lp dawał' haczellie, iżh I,;upcy, hądź kmjowi hądź zagralliczIIi, towalT ;;woje ty Iko nR jal'lllal'kach ell rletail ('z'1 i rzą;;tkowo SPI'Zf'(h1\\,(lli; w illll m ezasif' zaś uie inaezej t'lko ]'YTza, 1t<'1II et to dla zapohieżellia uszcz£'rhkom, kt()]':vchlJ' ;;tąd miPj;;cowi dOimawać morli, G(l nadto SI)ostrzegać si!,' daje, że, milllo w'dallych i t'łokrotni(' ponawiall ch zakazó\\', i;;tllil'je pewiell rodzaj handlarz' towarallli po domach, po \\'i<:I,;;zej cz('śei Ż dów, których za wspÓlllikÓw kontrahalHly uważać należ', I)rzeto I'ÓWlIież pI'(>fekt prz'})omlliał prezFlplltowi, ah' In'zepis' rządu u'sz:e'go, wzhraniające prowadzenie tajnego handlu, tak \\' mia;;tach jak i po wsiach, przez ohwiesz('zellie powtÓI'z'ł i ohostrz'1 oraz lIad w'kollalliem onrch jak najlllo"lIiej ezuwał "'),
\Vidocznie alli zakaz' poprzedlliego rządu pruskiego, alli władz ]\:sięstwa \Varszawskiego nie zapohif'gl' tajllf'IILU hall<11owi ohnośnemu, ho w rok pÓźlliej, na dniu 10 paidziel'lIika lR14 r" przesyłają ZIlO\HI starsi Konfraterllji skarg'ę do I)l'eZrde lita miasta, że codziellIlie włóczą, si!,' Ż'dzi z towaJ'allli po domal'l). \V skardze na dowód lJOdają starsi ](ollfmtprllji. że zahrallo służącemu u żrdówki J\lkhel Pe'serowej, mip;;zl,;ająrej w rYlłku, w domu ](J'z'żal1owskiego, który włócz'1 si!,' po mie
H") Akta lwal'kip z lat lXI;!,I;:, k. 170,
!kjp, lIioą.. -1 butelki araku, li c'tr n i t butelki wódki ko1011sldPj eelt'm przedaż on'eh i te aż do dalszl'j dpI'yzji pl'Zesyłają pł'I'Z' dent.O\\'i z prośhą, 11 h' : 1) towar,\ W,\'zcj pod:HIP na lie'tacji "Iu'z('(lać, a zf'hranf' p;l'lIiądze pI'zesła(: do kas' dla ubog'ich miasta, 2) Pc'sel'Ową pociągnąć do okazania "wej leg-it'macji, halldpI u!)\'awniającej, :) ogłozeniem ohwieszezeuia rozl<az, zahł'aniają('y P 1"0wadzeni!' handlu ohnośnego, prz'połł1nie<: i obosh'z (: 8"). Zdawałoh' się, że p1'ez,\'dpnt, mająe w r('ku dowód, ulwł'Z(' dla lU'z'ldadu Pe,\ sel'Ową i pełni prośhę starsz'ch l\:onf1'a.lt'I'nji, T'm('zasem z odpowiedzi d, 1 października, jaką otrz'maJi "ta1'si I\onfratel'llji, dowiadujem' się, "iż t.owar, ż'dó"'Ce lidl('1 l'('yel"Owej zahl'an', tą razą oddan' jej zm,tał z lIapOHllIieniplIl wzal{że, iż jeżelih' raz je"zcze podohn' towar 1'oznosit ważyła si(' po domach, natyehmiast zabran- konfiskacie podpadnie. Żf'h zaś l)\'zepis' I'ządu, IH'owadzenia tajnego handlu \\ zl!I'Cllliaj.,tI'f', już u mieszkańeów w niepamięć zaszłe, tymże mipzl{al1cOm w'znanja Iojżcszowego był' przypomnianc i ..hodz!'niu po dOlllaeh tama położoną, zo"tała, osą,dził p1'ez'd!'nt br p koni!'('znośdą, przepis takow' rządu pubJiezności na rogae!J rynku, a mieszkalIcom wyznania 1\[ojżeszowpgo w hóżnic- ogłoi(: kazać" 8'), })osło\Vn' tekst załączonego u wiadomienia jet następujan':l' \V i a d o HI i l' 11 i e, Podaj!' "ię do jlUhliezllej wiadomości, iż tajne ))rowadzenic (0\\ a!'{) \V czyli ehodzenie z niemi po mi('śeie i \n;iach, ile z \\lelu \\'Zgl('dów szkodliwe jest publiczności, zakazanI' jPst }lI'awem J)oJk jnpHl i administrae jl/PllI, Og'łozenia \V tym celu w'daII(' nie ))\'z'niosł,\' zamierzoneg'o skutku, zawiadamia się przeto w;zystJddl, a szczególlliej kupców w znania Mojż('szoweg-o, iż wsz tlde tO\\ an' sposohem tajnym po domach przela\VaJle,
8:') Tamżp z la j 1814/1:>, k. ):{j;)1-.
8') Tamże, k. 5:),
,.
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1934 R.12 Nr1 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.