I\:HONIKA MIASTA POZ:'\A:'\IAb'lołJy środkif'lII \\'if,'kszego wzrostu handlu, "Nie tyl/w handel -.-. k0l1(,z' swą IWośhf,' Rada - ale i I'Zątl z przywróeenia dawnego hiegu poczt' miałby większą wygodf,' i Iwzpieczel1stwo w przesyłaniu pipniędz' z Si£'rakowa do Kasy I'elltralnej poz-nallskiej, któI'£' ('o miesiąe posłal1.cowi dosyć niehf'zpienmi(' powicrzOI\e h'wają" ""), 1\;a nic się nic zdał' i te zahi£'gi Bady Handlowej, l\Iiui.' ster Spraw \\'ewnęirznyeh w otlpowi£'dzi swej dnia :ł lip("a Zlizna('z'I, że do prośh' przyehylić się nie 11101;£', ho: I. Opóźnienip kOl'espołldene'j tak Złlaezue, jak Bada Hałl(Ilowa IH'zedkłada, zdal'z'ć. sif,' eh'ha wt£'III'zas Inoglo, kiedy j£'sz("ze trakt szedł na B,t 11, Sieraków i \VieIUl'!; odtąd 7.aś. jak lhrekcja Generalna Poczt zarzdziła, ah' korcspondelleje do Sz.ezecina na 'Iiędzyrze('z, Skwierzynl;', I.allllsherg, Soldin i J>Titz adr£'sowanc h'ł', podohne opóźnif'nie ustać musi,alo. II. :;;tan kas\- POI'ZtoWPj nie dozwala ohciżać skarlilI wy.

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1934 R.12 Nr1

Ilatkie'lII, jaki zmiana. traktu za sohą pociąga, Hl. Do taki('j OIlmiall' jest także przeszkodą. Że' I'ząd pnt"Ii i pod Ił. 7 \\Tzpśnia \\ pIał I'ozporzl;idzenie, iż kurs od Drez,lenka na "'alde'lIherg' i AI'nswalde do Szezeeilla zupł'łnie eh\'f! ll('h li( :"). Tak da wni£'jszp-go połąezenia poeztowego Pnzmlllia z,' S.e:zf'ci nel11; jak sohi{' życz'li kupey poznaI1:'wy, Bada Handlowa, pomimo dol)J'','h ("hęei, przeprowadzić nie mogła, Że się tak sta.ło, nie można też wi nować Dyrekcję Generai ną Pont, jak powO(ł', Iwzez nią podane, wskazują, Jeżeli bO\\'i('m komunikaeja lądowa i wodna w Ibięstwie \Varszawsldem uie ('iesz'ła' :-;if,' pokaźną troskliwośdą, rządu, to ("o do UI':zątl:zell po("ztowyeh rze('z miała. się I}}'z(>('iwllie, l-stanowionlł z utworzeniem Księstwa \Varszawskiego (eneralna DTel{('ja Po('zt w \V arsza ,,'ie od :-;amego po£'Zątku rozwijała działalność dmlatnią, a zaprowadzenie poczt wozow'('h, karjolkowr('h i konnych po ('al'lII '!iraju najlepszym tego dO\-\'odem, to t{'ż Pl'zypuśri!: można, że, gdyh' połą("zenie Zp Sz('zedlleul

'Ił) Talłłż", k. n, :O') TaJtlż", 1,- 101.

18.

\ Jl1'śl ż'czellia kupców pazl1allsldch dalo :-:ię IH'Z'\\Tól'-ić. J)T_ n-kcja hylahy k lIiezawodllie spplllila :12). Dflnioslego zllaczeuia hSI' zażalellia l'óżn'ch kupcó\\' ,po711ai)sl<i1"l1 .do Had HalHlIowej lIa lIiepomierlle oplat ('la tranz tmvogo, jakic" pohrał' o(L IIkh llrzę(b' pruskie, wbrpw kOIl\\ cncji lIli{'(lzy Napoleonem i kl'ÓI£>lIl pru:-:killl za wartej w ElhI:,l/-'u, 11'107 1'" z.alloszą" l'Ówllo('ześlli£> prośhę,. ah je przpdlożylR IInjwrższej władzr krajowej ('elplII uregulowallia niedomag'ai) i zapohieżcma lIa prz'szłość, Hada Handlowa, al)' zadanie to spełnić, zehrała odnośne .jol{\lIłłent. ,i załczając je przy swem podalliu dnia 20 strczl1ia lXJ() I', do milli:-:tra spraw WP\\'łłętl'Zllrch, pi:-:z£> pOllliędz' illIl.: ,,Podlug I'll'tykułu lR-go konwellcji elbląskiej WTazme 11 st:1\ł owi 011 o, iż nh,\'\\'atelp I(,.;ięstwa \Varszawskiego od centlilii a jC(ltwgo tO\nu'ów kU)lip!'\dch przpz kmje pruskie przeprowadzonych jakiegol\Olwiekhłdź gntunku, hez żadnej różnin , !JI:! g-ł'OSZ,\ pnI. da tnllłzyto\\'cgo pładć powinni; a podług ał.t.lot/u :!l-go tejże :-:alllcj IWllwpncji wTaźnie zastrzeżono, iż oh'watelcj Księstwa Warszaw:-:kiego za w:-:z':-:tki(' towary kupieckie, statkami lIa I'zclwch pl'ZPZ kraje pruskip płYlląc'ch do lias przrPl'owłulzić si' mające" nie wię('ej da tl'anzrtO\\'cgo zapłaeir nwją, jali lll'zpd dlliPIII pip)'wszYIII m, stycznia IKO() r. zw'kłi II li pladć", "Pomimo t'ch i illllych, żadnej wątpliwośd lIiepodlegają(''I'łl u:-:tnw puhliczl1ych, dozwalaję :-:ohip jednakowoż władz p ,'('lIw w krajach pruskich ustallowiollP pl'zP]Jisy i ustawy pomicniOlł£>j 1\OIIW£>IH'ji elhl:-:kiej przekraczać i dalel\O więcej cIa tl'allz'towego wy lł1RJ,W(' od ohywateli l(:-:ię:-:twa \Var:-:zawskiego za 10\\ aJ',' liltpi£>ckic, ]J)'z£>z krajp pruskip fI)'Zpprnwadzanc, jak podlug pOlllipllioncj kOIl\\'Plleji żądać mogą, o czcm JaŚllie \VielIIIOŻl1' "Ii lIiste)' :S)ll'a w \V cWllętrzl)'ch z dowodÓw tu załączon','h IJJ'zeliOnać się może". PrZf'r1stnwiwsz następnip zphralle dowod nipdotrzymania kOllwPIIl"ji elhląsldej ze stroII) J))'u:-:kicll władz eelll'("h

,,2) SZtzPl!'ólowipj o ul'Ządz(,lIiaeh POtztowy('!J w }\"ięstwip \\':1 1'i.;z:1wskil'llI p, 11"/11') ku Kouitza "nolllietwo i lIulldd \\' J\si<:slwip \\'UI"SZH\\'ski('łłl", sIr. 12(t

2'

1Dw Szezecinie, we Franld'UlTif' II. Odrą, Krośnip, w Zielollf'jgórze na Śląsku wohf'(' różllyeh kupeów poznHl1skieh, Hada Handlowa koiH'zy swe przedłożenie pl'Ośhą, ah' Jaś!lie \\'iełmy Millbtel' Spl'aw \Vewnl.'tJ'zlł'eh, rozpoznawsz', jak hardzo kupcy skutkiem zllzierstwa władz pruskich pokrz'wdzeni zostali, powagą swoją lIif'spl'awiedł iwośri taldej tam położyć mcz ł "'I), Na pow'ższP przedłożenie Had Handlowej lIIinistf'I' sprHw we\\'ntl'znyeh w odpo\\'iedzi z d, 21i maja zaznal'zył, że zallim I'Zc('Z dostatecznie rozstrzygnif,'ta zostanie, konieczllie dokładniej udowodnioną, hyć powilIna, \Vpnnnlzif' Hada zapewnia i doku melitami udowadnia, I{','z 11' nip są dostatf'(,zlw; hf'z podpisu i zaświadezell ]))'zez l{omOl'y ef'llIe na dowód ilośd poł)J'aIIPgo da służyć nie mogą, Dla uprzątnienin I))'zeto tr('h wątpli\\'ośei zaleea siQ Ral1zip Handlowej, ahy dla udowO(llliPllia 110stateezneg'o wlliosku swego podała oryginalllf' I{\\'ity ,'piiII' z opłaeonogo na kOIllOl'aeh Jll'uskieh od willa i illn'('1l towcu'Ów da tl'allzytowego w r, lROR t. j, po zawarciu kOIl\\'f'lIeji el hlą"kiej, niemniej kwit' oryginalne ('ellle od towar,h\' i ohjekt()w, któl'e I))'zed kon\\'eneją sprowadzone h'ł', Na flllldalllf'III'il' dopiero OI''ginallly('h kwitów eelnyeh możnahy udowodnić, że pruskie komon' \\'iksze lIad przepis da pohjprają i ]WIH'CIII zapohieżellia naduż'ciom i szkodzie puhlicznpj nlożnahy stosown wniosek tam gdzi!' nalpży posta\\'ić "'), Na to postalIowiła Bada lIa posif'dzPlliu SWf'l1l dllia :W pażdziel'lIika \\' odpowiedzi donieść, iż lIip jest \\' stallip dostmTzPnia inllY"'l dowodów, pOltipważ pruskie komory ('elne tal{ zwalle ZołlzPłtel na granicy zatrz'mują, \V przyszłości starać sil.' hl,'dzie Bada o kopje poświadezone t ch Zollzptt!ów, Także Bada żadnym sposohplll liiI' możp dostać Zolltarifll pruskiego, jałd hył przed piel'\\'szym st'ezniH 180lj 1', przeto J\V, Ministra npl'Hsza siQ otulzielenie kopji pomienionpgo Zolltarifu pruskipgo "'), Minister Spl'H\\' \Vewllętrzn'('h pismem d, ł g-ł'udnia, odpowiadająe na zaniesiolle do siphlp p, d, 2!) pażdziel'nika żądallie

"") .\kta Ha<l' lJandlo\\'Pj kal'la 5:1 i dal;;zp, ') Akta Had II a 11I1I00\'ł'j, klll'ta tiK "5) TUIłłŻ,', kał'ta 1 \1),

Had Halllllowl'j o ullziplcnic taJ''fL1 celnego pJ'ukiego z czasu przc(1 l t...znia HO(j I', lIoni('I, "iż, jak popl'zednim resJ'J',\'ptpJ1] II, :!O maja Hadzip oświadczy I, w calYJlI kraju j)I'uskinl do tn1llz towc takip JI(]d"I\\"'UI ustanowionc i pohicl'anp h lo, jakil' Instnll,tm'z I;pncraln' Księtwa 'Varzawskiego teraz przepilIje, wzglrdclII udzielenia którego zglosić się do dTektonl :-:karhu puhli,'znpgo \\ laśeiwcgo depal'tamentu Bada Handlowa może, '''I'cszcif'- l"O się t...zy udowodnienia przeeiążell handlu tJ'a!lZ toweg-o w J>ntsicch, miniteJ' pl'aw wewnętrznY!'!l 110 polIlif'nionego J'('kn ptu odwoi ujf' się, wyszukanie olł'('hże gOl'li\\'('j o 110111'0 handlu staranlłośri Hady OlIdając, gd'ż illaczej nil' SłanO\\Tzpgo przl'dsięwZirtclll Zl' stron rządu w tt'j miPl'zP hp' nic 1110Że :I"), 'Vidoczllic Bada OJ''gi na lnyc]} kwitów celnyl'il dostal'l'zyć ani też instnlktarzH ,'clilego prukil'go JIJ'zl'd picrwsz'm st'n:nia HWtj r, IJtrz'l11ać nie mogla, ho w aktach dalszych wiadoIIlOści niema,

Hównip donioslego znan:cnia byio przedłożcnic Had' HallIlIowej z dnia ;W st'cznia IHtO r, o zniesienie komór cel'n'l'h, jakie pomiędz' Ibięst\\ ClU '''al'sza\\ sJ<il'm a prz'znallę mu (;alieją po wojnie austrjad<ipj w r, lH09 pOl'zątko\\'o powstał, PI'zed zlączeniem (;alicji z Oj..z'zm ItaZ:! piszc Hadn w s\\ elll IJI'zl'llłożpniu rio ndni"tnl spraw wcwnętrznych -- handel z Księstwa nazego do pJ'owineji austJ'jackir-h wcalf' nie b'1 ZllaeZIl z powodu że wtenczas kUJ)\'' (jO% da austrjackiego Had al1lą granil'ą zaplal'ić IłlUsif'li za towary do i,raju austrjal'kiego JlJ'zpslanc, Teraz zaś, gd' przez zlączellie Galicji z Ksil.'stwem "'Hl'szawsl<if'ln nowe pole dla handlu naszegt) otwoł'z'lo się, każdy, trudniący się hanlllpl1l, spodzip.\\'al się, ŻA !))'O\\'iIH'ja ta, II{)WO nahqa, jako jPdcn lu'aj uważall' i wolność halldlu w ('alcm I\sięstwie hej' żadnej ł'ÓŻllie' panować będzie, ile Żp jedclI kJ'Hj, jednemu I'ządo\\'i podlegly, niwllydl (lI'a\\' i prcrogaty'-\\' uż'\\'ać powinieII, jakto za da\\'II'('h polskieh ,'zasó\\' h.ło, tyml'zasem do dziś te SClI11P podatki ('elll(, jak za rządu austrjal'

'") Akta HHd' lialldIrHy('J, Iarta 1:!8,kiegl:) od towarów do Gali('ji z WiClkiej Polld lH"zeslallyc'h' t. j, JW '(iO %' zapłal'ić tl'zf'ha u.' ,.Hada Halldlowa, upati'ują.i' w tPIII \\'ielką priezko\r<, hH1'I(Uu. takową. J aśn ip \\ 'iell1!ożllf'-ł1IU :\1 i nistrowi Pl'zedst a wJajq,(', doprasza iQ jak najulliżelliej, ahy "da wlle lIazp Iwa\\':! i.1fI'z'mać' 'i \\'ol/lOść ha IId I u do Galkji ze Zliif'sien i Pll'! da a utl'ja('- ... kiego utallo\\'ip i zahezpieczyć racz-ł" "7), , , \V odpowiedzi lIa powYŻSZl' Jlrzedłożf'lIip Bady Jlalldl'owPj Itislllf'tII z d, :23 matTa dOlliósł milliter spraw' W(,Wlłętl"ZIITI1.

żc"grall1ep ('ellle, jaki f' dzif'lil' hiQstwo 'Varzawkie od 110\\'0 ilah,tej Galkji t IIH'ZaSem rozpOl'ządzcni('tII III inist]'a ' 1{;lI"IHI zo:-Ual' już znieiOl'le. a jakie tO\\'Hr' t IIw opłacie kOIlnnH''jIł('j podlegają, wyz('zeg(Jlllia załą('zoll \\' kopji \\' ka'/ UJ'1.('dow,\" 38), ,.'Vz'tkip z' Galicji jlochodzą('e produlaa ('znałlł w \\''sz('zegól nieniu - II il'mll id tamże fahryklHH\lI(' t ł'll1lki i \\ illtualy, Jako to z))ożP, drzf'\\'o, słoma, siallo, bydło, 1\OlIie, mięo, piwo, \\'ódka, miód i ogól-łlie wszelIde pl'Oduł,ta. gdy do l{si-Q"twa \Varzawkiego przewożolI,e hQdą, od \\'.zplkil'j (IJllal' d/l :;Q. \\',ollle i }JI'zedwnie tego samego mdzaju produłda, gdr "/ }{si,Qstwa \Varza\\'skiego do (alkji JII'zpwozh się b!;,llą,. I'Ó\\'lIipż rlotYl'hn:aso\\'ej opłade da pogTalli('zllf'gu lIie ulegllą, (cI'l>X zaś z Galicji do miast I{sięt\\'a \Varsza\\'kiego wprowadzal: miano p,i\\'o. \\'ódkQ, miólł. miQsu \\'szell, iego rodzHju, hądź :-<wież(' hądź :-;oloIlP, i talmkę czyli t'tolł \\' liści,u'h ś\\'ieżTh luh uszoily('h, tako\\'e ohjekta podatf'k kOIlSUIlH''jll po lIIiaslu('h Księstwa \V al'sza w:-;kiego \\'I-)/'O\nldzoll podł Itg z\\' l'zajllp'h prz()pió\\ oJ,ła('ać POWillll'" ").,

Pod dlliem .t IIlaJTa llu 1', wy,t()sowali kllp(' I'III:'il.'Ś"i.jail,s"y Tl'zeł11ezlla odezw!,', \\'Z'wająl' HadCJ Halldlowl}. :th' faIIl,'ła \\. kh ulll'olli(' jll'ZPeiW Żydom, 1'0 ogólllrl'h U\Hlgal'h o zkodli\\'ośd Ż'dó\\', że, ą prz"zrllą, upadku lHiat, że odhierają VOlbtl,'pl,lPłI1i. spoo))ami Zl\

"7) .\kla Had' II all(lIo\\'I',j, karta )( "") Tallłżl', kal'la 77.

"") ,\kl:1 \łady Ilal/(llowPj, km.ta 79- ' -

I'ohek i sposÓh do życia ł,upcom solidnym. Jl:aznaeza odezwa, że \\' i(Jti ludzkośd i toh'ran('ji mają Ilo:-:tęp do najl'ier\VszTh, domów, do Ilajw'ższych urzędników, z'skując kh zaufanie i względy, zagrażająee upadłd!:'m kupezącyeh chrześcijan, ,,'V IIHSJl:elll miaste('Jl:ku - pisze odezwa - :-:tarozakonn' :\Ia/hłłn, Jłłają{"' hatulol łokdO\\' i czapnik Bonjamin, Chahll FUK JI:':-:]{łlli konsensy lIa szynk soli; chrześcijanom zaś żądają(''łII on,\ eh odmówione zostały". "Hzęd pJ'ze:-:zły POZ\\ olif wlwa wdzip niektór'm Żydom ":-iieśc w naszem miasteczku j niekt6re pJ'owadzić pl'OCedel'', miał jednak zawsze 'wzgląd na to, żehy mjędz' 'chrześcijanami i żydowskimi JOtpcłłmi pn:yzwoitf' zadlOwanp h-ły stosunki, tak żeh' ł)ien\'szYłll ostCltni nip odlJiCl'ali sposohu do żyda. Z tpgo względu rząd przeszły niektóryrn Ż'dom tutejszym:, w sz('z,ególnośd .lakóhowi Nn.thalłowi i Izrealowj Polil:er, żądają,l''m konsensu na handel korzenny, zważając, że już dosyć jl'st IW miasteczko Trzemeszno handlujących towarami kOl'zon,łI{'lni, J,/óI''('h wtclIl"zas lI'lo piędu, odmówił, Teraz zaś starozakollll Frydl''rłl Hertz Joachim, podszedłszy słallpg() Iml'lnistl'za i podsunąwsz' mu \\ 'g'otowane pozwolenie na zyskalIiI' JWHSt'nsl) łlCI handel korzPllll, z oświadczeniem, że to jest tylko pozwol!:'nie \Vzglęllem uzyskania konsensu na handel \\'elną., iHłł'lnis/I'z, nie cz'tajęc go, w dohrej wierz!:', podpisał. '\' t!:'n sposóh wTohił sollie w Prześwietnej Prefekturze konsens ,na zalożellip handlu korzennego, o któn'm l1lagistl'at i mieszczanie pi{')"wej nie wiedzieli aż dopiero gd' starozakolI ny Hel'tz towar s]H'owadzil i iłOWY handf'1 rozpocząć zam'ślal. Dowiedzia\Vsz' się o wszystkiel1l, magistrat, eechmistrze i insi ob watele miasteczka Tl'zeme"zna zanieś I i za raz Ul'OCZ'stą przeciwko konl'e:-ji 1I1l'tzowi udziplonej protestację do W go Podprefekta z prośbą l'odHllia jej .J\V Prpfekto\\'i. 1'0 też z jego stron nastąpiło. \Y tej protestacji \\}'s/awiono \\'sz'stkif' okolil'zllośei i okazano dosta{m'JI:)) i e, iż konsells 1)(J(lstępllip. lIył w rohion' i że zatem nic możp hyć stały, wnosząc, żeh' uehyloll' został. Pomimo tego podanie starozakonnego Hertza pom-ślniejsz' od naJ-;zej protestacji miało skutek, ponieważ konsens mu Ullzieloll \\' swojej moe utrrIlła))y został. Na taką rezolueję J\Vgo Prefekta żad

UI;1 miarą przystać nie 1II0ZPlII'; ponieważ, gdy teH jedell Ż d dl'og(,) przetorował, wnet znajdzip siQ wic('j naślado\\TÓw, I\tÓrzy lIam ('ał' procedpr odbiorą", ..Za pruskiego rządu żadllplIIU Żydowi liiI' 11\'10 wolllo d\\'ódl pro("pdpl'ó\V raZf)lII pro\\ 8dzić, pOllieważ I'ząd sta nil si<.' o to, żph jaluJaj\\ ięcej lIIieszkalll'ów miało sposóh do ż'!'ia; w za('hodząc'tll tu pl'z'padku przedwlIie postąpiollo, pOllieważ, luho stal'ozakollllY Fn (1I''('h H!'ltz .Jmu'llim lWI jPszczp za l'z1!11I :e:-:zlego udzieloll kon:-:ells lIa hałł(lpl łokeiow' i pomimo tego w cza:-:ie okupaeji kraju pozwolił sobie je:-:zczo Iwz dozwolenia, naszego i wiedz' nawet halldlu :-:ukllem, do:-:tal jPdllalwwoż tl'-' raz kOIl:-:ell:-: na trzeci proceder t. j, lIa halIdeI kOl'Zf'III1', T'łlł spol';ohem może je:-:zczp i iUlle zagarllą,ć flrOce(lery, :-:at1ł :-:i<.' hogacić a illll'1Jl mie:-:zkał-Jcom ('hiob ze wsz':-:tłdpm odehrać". .,Ta to :-:prawiedliwa ohawa powoduj<- na:-: wy:-:tqpić IJI"ze,'iw wzmialllwwallej kOllce:-:ji i przcd:-:tawi(; rzecz t PrzeświptlIej Badzie Halldlowej z prośbą o wstawif'llip siQ za uami, żph ta kOlIcesja uchylol.ą :zostala". ..l\:upcy ('hrz('ścijał-J:-:n' musieli w cza:-:ie przeellOdu wojsk za kilkallaś( if' tysiQ('' willa, uniku i illll eh towarów \\ yl1a(" ZI1 ,-"o dotąd żalluej uip odelJl'ali uagrody, a teraz chcą kh je:-:z('z(' Żydzi od IJI'ocederu :-:wego oddalać "'), Ni(, olJlie:-:zkała Ha(La HalldlowiJ żą(lallie \,UIH'óW 1"111'7.1'śl'ijall:-:kkh Trzemeszl1a ja], lIajsUluiellllil'j :-:].Jl'łlłić i d, :!O Indptllia wystosowała do mini:-:tnl spl'aw wewllętl'ZIl'("h gorące jego od :-:iebie polecPllie :z dołączenipm kopji zażall'nia kupców, dpkiaracji IJlII'mbtr:za i inllyeh tej S])l'awy dotyczących dokul1łl'ntÓ\\' ora:z pl'Ośh': ,.ah' J\Vu "Jiubter spra WQ tę rozpozllać i starozakoHlIemu Fr'drycl1o\\ i Hertzowi Joaddmowi W,\ knldziouy prawic kon:-:ells na halIdei 1,01'Ze1l1lY w TrzPllleszuie, 1 10 - lIieważ tam i chrześeijallskieh krauH'J\\, korz!'III1,\'!'h pI'Hwic już jet alla(lto, odebrać J'aez'ł i jomu t'\ko lHlIldel IW loktie i PIJstawy dozwolił" "),

"') .\kla Hall JlHudlo\H'j, k. fi\)- -72.

H) Akta Bally llal1l1lo\\'l'.i, k. Si,.

Zrohiła Hada Handlowa w ohronie }{upeów trzellleszellskkh \\ sz'stko, 1"0 uezynil' mogla, na wil,)eej nie pozwalala .id ulawa, wedlug' które.i ('z'nnoś('i Had' miały t'\ulI'aktcr ś('iśle doradno;, :'Ilogla ona przpdstawit': lIIinistrO\\'i "wo.if' spostrz p - żf>nia. i uwagi, 'eez ,,'Iadzy w,\'Jwnaw('zf'.i nie miała, Cz' 1IIinitel' -poez,\'łlil jakil' kroki. ahy lIel"tzowi konees.il,) na hallllpl Iwrzenn w TI'zem('sznie ut'\lyli," nif'\\'iadolllo; w akta..h śludu Uif'llla,

, I'oza spraw q pet,,'ji I"tpdlw trzelllesze(lskieh }lod.i(:la Hadr. Handlowa 0,,011110 ak..je: przp!'i\\ Ż dOIł1 na tprellie miasta Poznania, W tytli ('elu udala sil;' HI kwietnia uno r. do ministra s}JI'aw \\ P\\ nl,)tl'zn dl z pl'zf'dstawicniptll, ŻP najwiI;'I{sz<.1 IIl'zpszkor1 q , jaką handel i Jlrzpm'sl ponosi, to Żydzi, oraz prośhl,), aby, dla u:-unil,)cia III'zeszkod', p01no(' SWf'j nie odwówil. Na popar!'ip swego t\\'icrdzenia }lm\ oluje sil,) Hada IIa 11,!lawa III'zed('wsz st1dem na IJt'z'\\'ilcj(', jakie miasto od królÓw polskich dla utl'zYlł1ania i wzrostu pI'zemyslu i handlu otrz'wało i pisze: .,do}lótqd 0111' zaehm\'(ule h'ly, ohywatele (lohrz(' - sil,) mi('li, Szezęśliwe to h ły ezas'! Alp z hiegiem lat, gdy nipktóre poszl' w niepami\,r, a Ż'dzi potrafili uzyskar dla sit'llie ,'oraz \\'iększe }Ira wa i wolnoś..i, sZł'zegól niej za zgasłego rząd u pruskiego, gdy Ż dzi )lO)laITif'1II sil,) eiesz li i l'ównTh )Im\\' z kUlwa mi eltncśeijat'ls)dm i uŻY\\'(lr poezęli, halIdpi pod upad ł i. g(lyh Żydom dlużej pohl:lżano, dopl"Owadzilih' IW)liert\HI clll'Ześl'ijallsld(' \\' Poznaniu do ntiny zupellIej", \\" dHlsz'ł1I l'iągu sw('j pet'rji I'oztaeza Hada Handlowa 7\\ kl(' żal(" Ż(' w('dlug dm\'lł...h przywile.i6w nit' wolno h lo Flom po ealem mieśei(' lo'atllów otwierał:, ani gdzie intlzit'j ;itieszluu' olll"óez ulie Ż'dowskiej, a tławet za rządu lJt'uskiego }ln:y\\'ilej tPII I'III'Zf'śeijHnolll hył dotrż lI1aJJ. Że zaś )10 owym wielkim ogniu, który mialIowicie eYl'kuł żrtlowsld spustoszrl, 1I0zwolt:11O im }lollliesZezellia w mieśde i lIa I'ł"zedmieśriadl ohie )Ioszulwć, stalo sit,' to jedynie z Jlotl'zeb' i litośri lIad lIimi, len: pl"Z }ladek taki, pl'zrwilPjów kU}leom miasta Poznania nadanyeh, żadll/ł' miarą ZJJipść liiI' może, a to tt'm mniej, ile

25"