1\:110,11\:.\ :\IIAS1'.\ POZNA:\IA

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1933 R.11 Nr4

Czas czytania: ok. 3 min.

To jellynh' mogą skarżącym zarzucić, że do wytoczellia proees\l nip :"ą upO\\'ażnieni i ('hyha Komuna może wystąpić ze skargą. POIlRdto, jal_ do ich u:.;zu dm;zło, osolIlJa komisja, powołalla dla spra\\' handlu i przem)'słu poznaliskiego, ma także spOr)', jakie Jlomiędz' ohu stronami w)'uikł)', rozstrzyg'nąć. stąd też wszclkie postępowanie pro('esowp trzeha hędzip aż do tego I'zasu odłoż)'ć 6"). Tym po:"obem proces przeciągnął się w nieskoll/'zonoM.

Ubolewają na to konfratrz)' na kilku zebraniach w ciągu r, 1800, \V protokóle z d. 1 lutego między innemi czytamy: .,Jeżeli kupc)' ('hrześeijRIIS(,)' na podstawie s\V)Th UIH'a\\'nion)'ch przywilejów, które także prz)' zaborze naszej prowincji uzmHle zostały, nie dozllają lepszej, aniżeli jak się to doty('h('ZR:'; dzieje, opieki, to wkońcu prz)'jdzie nam Wsz)'stldm uledz. \V ('zasie tego procesu szerzą się Żydzi coraz hardziej a hardziej, a niema się względu na tego rodzaju niesłychanp stosunki handlowe. \V ciągu ostatni('h lat powstało znowu kilka składów żydowskich, handlujących sukIlem i iIJII) ch przf'dsięhiOl'st\\, a nikt im tego Ilie wzbrania", (133).

6') Zgodnip z wolą kl'ólewską, jak z Protokólal'z.a clowiaduj('IIIY ::-;ię, została l'z!'czywicif' w tyru czasie powołaną osobna "l\olllis.ia dla Spra\Y Handlu i PI'ZCIIIslu I'oznallskiego", a jej lH'zewollniczącyltl został miuist('r v. 1I0Ylll. a gdy tpll wl,rótrp ustąpił, został v, Voss, l,tóry po nilU lwnowni!' BliallO\nlllY został ministn'lII dllJ spraw 1'1'118 Południowych.

Spodzkwało się Hl'actwo Kupil'l'kil', 7." l\.oltlbja l'ozslrzygui.. sllol'y z 7.ydOSt\H'Ul i lIl'hy\i illn, niedolllagauia i uadu7.)fcia. jaki, dobrobyt lmpipctwa poznailsldego podkopywały. Illianowicie: szlwdli\Voć jarmar!,ów, podkuJlywanie na targach zhoża i innych towarów, wJ'e,szl'ip handel ohllo;;IIY i pl'zemytnictwo, l,tóre w wysokim stopniu pl'owadzili Żydzi, a Jtaw!'/. współohywatele i szlachta Zl' szkodą dla ha Jł(I1u ł-Zetehwg'o W:J). '1',\ IIICZ1,SI'II1 I\OInisja długo nie dawała znaku życia, \\ięc BnlrtWIJ Kupil'l'kil' lIa Zf'hl'alllll j czp/'\vca 1798 postanowiło upnJllnieć i" li \dadzy o j!'j zwolani!', (94), Jal,07. :27 grudnia ()ił'z'nJało Bractwo pil'll)\II' \\ l'.f.wanil' do wz.ię/'ia udzialu prz!'z ,.;\\ ch dplegatów \V posicdz/'niu Komis,ii, jakil' miało się odbyć !ł stycznia 1799 r, Ale zapowiedziane posiedzenie Komis,ii, pisz!' I'l'Otol{jil:lI'z - nip odhyło się, ho KonfJ'Htrzy. rel('Jll na.

Na zebraniu 30, maja ubole\\'ają znowu konfl'atl'z)', ŻP :-;karga przeciw SZf'rzącemu się coraz bardziej Żydostwu leży odłogiem, ,.lecz lJie można jej popuścić, inaczej zginiem).... Odhyło się znowu kilka terminów, lecz do wyroku nie prz)'szło. Żalą się konfratrz)' na zebraniu 27 sierpnia na taką opieszałość sądu. ,.J f'ż('li tak dalej pójdzie, cznam)' '\' Protokólarzu, nie dziwil się, że handel chrześdjallski corRZ lIardziej uparła aż WkOIH'lI ztlpf'łniA zaniknie!" (HO),l\Jinę/y JUz czter) lata od czasu pierwszego terminu, a końca procesu jeszcze nie było. Nareszcie 31 lipca 1801 1'. zdob)'ła. się Deputacja Sądowa na w)'danie w)Toku. Nie w)'pad/ wyrok po mrśli Bractwa Kupieckiego. \Vprawdzie \\' \\)TOku sąd zgór)' zaznacz)'ł, że Bractwo, na podstawie prz) \\'i!eju Z'gmunta z r. 1523 i ugody z miastem w l'. 17O, ponowionych także przez Stanisława Augusta 1784 1'.. 11)'10 uprawnione do podjęcia procesu wbrew żądaniu Ż)'d{m. wyrażonem przez ich delegatów w terminie 5 st)Tznia 1709 1'., to, wobee

] adzenia się i powzięcia uchwał', jaldeby Komisji IH'zer1łożyć ż'cz\nia i zażall'\!ia, postano\\ ili odczekać wyniku procesu, .iakip Brach\"fl od przpszlo dwóch lat przeciw Żydom prowadziło. \Y)'nik procl':'u - mówili - - w'każe najlepiej, coby poru::-;z\'ć nalpżało na podsta\' ił' przysługujl\cych Bmctwu praw i przywilejów; wylmżp tpż dowodnil', jak dotkli"c szkod)' JJI'zynosi coraz hardziej I'OzszPI'zając/' się \\ Poznaniu żydostwo handlowi chrześcijallskicmu i jakie IlI'opozycjp 1111leżałoby jeszcze przNłstawić Komisji dla na'jJl'awy złego. \\' tym celu, oraz, aby ułatwić pracę S\H'mU doradc; pI'awnpmu, powzięli zpbrani Konfmtrzy jednomyślnie uch" a tę, że nall'ży koniecznie odczelmć wynilm procesu z żyrlostwem, a właściwą władzę poprosić, aby posiedzl'nie Komisji aż rio tej pory zechciała odroczyć, Przychyliła się Komisja do prośby Bractwa KupiecIdego i doniosla, że godzi się na odroczenie posiedzenia i. jak się zdaje, ,iut. nigdy nie zeszła się, bo w ProtokólRrzu o niej \\ zlllianki nip znajduję. (103). Tak rozstrzygnięcie sporów z Żydami przez Komi::-;ję dla Slu'aw Handlu i Przemysłu Poznańl5kiego, na które Bractwo Kupil'ckie liczyło i sami Zydzi się spodziewali, spełzło na niczem.

JOl

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1933 R.11 Nr4 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry