I\:HOIK.\ :\U.\STA POZNAIAzebrania, I'1prpipm)" od Żrdów, CJ pOlHilllo skarg dotąd nic nic wskóraliśmr, jeżpli złemu nie zaradzi m)', czeka Ilas niehrhny łlpadek!". Ab)' 7.łpIHU zRradzić i przed dalszemi stratami się oh/'onić, postanowili zebrani powierz)'ć przeprowad7.pnie SP"R\\T dorRfky Braf'twa, miejskiemu srndrkowi :\Ienzlowi. Nie żałując kosztów, za w)'pl'a/'Owanie skargi i jej ]Jrzeprowadzenie, wrmagające wiele pracy, ofiarowało Bract" o )'Ild)"kowi nadzw)'Czajnego wynagrodzenia 300 talarów, a gdrhy wbrew oczekiwaniu proces miał wypaść, to jemu wted)' zohowiązało się ponieść wszelkie stąd wynikłe koszty, (fi5). \\- mrśl tej uchwały spisał s)"nd)"k Menzel dawne prawR, przywileje. dekret)', uch,,'ały konstytuc'jne wreszcie ugod)' Ż)'dów z miastem i stosunek ich do różn)"ch cechów w Poznaniu. Na podstawie tych dokumentów opracował następnie skarg<;> w ohronie kupipctwa chrześcijańskiego i na dniu 3 marca przesłał ją Dcputacji Sądowej prz)' ](ról. I{amel'Ze w Poznaniu 62).
Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1933 R.11 Nr4
Czas czytania: ok. 3 min.Skarga ta przeciw Żydostwu, na podstawie odnośn)"ch dokumentów obejmowała następujące cztPr)' główne punkty: I. dot)'czył handlu, mianowicie: ahy Żydom nie hylo wolno kllpcz)'ć wszelkiemi towarami bez wyjątku i niedetalicznie, jak 10 przepisuje przywilej Z'gmunta I. z r, 1;')23 i ugoda z miastem z r. 1780. Także handel drzewem huduh'o\\"em i opałowPIIl winien im h)'ć zakazany. II. punkt skargi domagał się, ah)- Żydom było zakazanplll zakładanie kramów lub skladów poza wielką Ż)'dowską ulicą. a Wsz)"stkie kramy i skład)", z ,,'yjątkif'lll t)'ch, które znajdują się w ulicy Żydowskiej, winni skasowal'. Równip mieszkań nie mają Żydzi zajmować poza obręhem swej ulic' i tylko tam ma im hyć wolllo swemi towarami handlować.
62) \\')"kaz dukulIll'utów, wYJll'aeowallY IJł'zez :\{pnzla, .lako tl'Ż tenor skargi podajl1 akta arehiwulll l\:Oł'porHcji (.,161', II, lU', 1.), za ty - tułowanc: "Akta manualia der I\:aufmannsehaft gegclI die .Jurłpnsehaft .NPgl'D UlIPrlaubtpll Handels", karta 1-22.
!2g6
III. punkt zarzucal Żydom sprzedaż towarów w ni<,dziele święta chrześcijmiskie, którą oni wbrew prawu policyjnemu i rozporządzeniom krRjo\V m notorycznie praktykuj, dlRtego skarżący wnoszą, aby im to było surowo zakazanem. IV. punkt dotycz)'ł obcych Żydów. Ponieważ często zdanmło się, ŻP obcy Żydzi przybywali do Poznania i tu handel Zf' szkodą dla tutejszego kupiectwa otwierali, więc, ab)' na przyszłość temu zagrodzić: "Kto z tutejszych Ż'dów przyjmip ob('f'go Żyda do swego handlu ma bYl' za to odpowiedziRln)'l1l".
Ponadto zaznaczollo jeszcze w skarlIze, że, jeżeli jf! W) to('ZOli o ogólnie przeciw całpl1lu żydostwu, a nie przeciw sam) m t)"lko kupcom. których ten proces wyłę.czni<, dotyczy, stało się to dlatego. żc synagogR za.stępuje prawnip wsz)"stkieh swoieh członków, więc i /lna takżA wszplkif\ koszta tpgo proceslI ponieść winIla., \Vkońcu skRrżąc)' upraszają o wyzJlaczenie terminu, na któj")"h,\" nio t)"lko staJ'si kupipdwa żydowskiego, ale także starsi s,nlagogi h)-li wez\\"ani. zobO\\-iązując się zarazem, że dla UZR:-;RdniplliR zar7utów przedłożą wted)' odnośne dokument)'.
\V odpowiedzi na skargę doniosła D<,putacja Sądowa pismem, datowanem 18 kwietnia, że, celenl bliższego zhadania, W)'znacz) ła przed upo\\-ażnionym do tego deputantem, radcą regencyjnym G('rhard(,lll, termin na dzieli 2(j maja. \Vzywała zaI'Rzem, Rby Bractwo Kupieckie na termin wysłało od siehip kilku upowRżnionyeh delegatów oraz doręczyło wszelkie do tej sprRwy odnoszące się dokumenty, mianowicip ugodę z miast<'111 z r. 17RO oraz w)"kaz imienny t-eh Żydów. którzy zamieszkali poza ollręhem ulil') Z)"dowskiej w innyeh obwodach miasta. iżh' każd)- z nich. jeżeli na podstawie specjalnej koncesji tam zamieszkał, nlógł ter. ZR siebie osobno odeprzel' czynione w skat'dze zarzut)", \YkolH'U zauważyła Deputacja w swem piśmie, że w razie nieprzyb)'eia lIa termin. przypuszcza się, że Bractwo zrzeka się prowadzenia procesu, poczem akta hędą zwrócone, a wynikłe stąd koszta pobierze się 03).
6") .\eta JII<IJ1ualia, kał'ta Z:!.
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1933 R.11 Nr4 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.