POZN AŃ A HENRYK W ALEZJUI:;Z

Kronika Miasta Poznania: miesięcznik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1925.05.31 R.3 Nr5/6

1O

.J8) Zob. 08) Nr. 65 i 73.

49) Zob. 08) Nr. 80 i 83.

50) Ulanowski, str. 222; zob. także 08) Nr. 58, 59, 60, 67, 69, 81.

51) Zob. 08) Nr. 55, 61, 63, 78.

52) Zob. OS) Nr. 13.

53) lJIanowski, str. 220/1, Nr. 6!:12, mm, (i!15, 6B7, Wg.

54) Ulanowski, str. 221, N!'. 6!J7. Że pisarzem kapitalnym je"t Tomasz KopiiIski, wynika z zapisek, umieszczonych przez nieg'o na karcie tytułowej oraz karcie 260v "Aet. Capituli Posn. 1573-1574" (recte 1573--1577). Jest on zatem także autorem zapiski pod nagłówkiem: "IngresRus soIennis .<;;. Regie l\itis Posnaniam", dmkowanej przez UIanowskiego, op. cit., str. 221-23. nr. 699, a zapisanej w księflze po"yższej na str. 50--53 (księga ta posiada paginację od 1-140, foIjację zaś od 141-261). 55) Acta CapituIi Posn. 1573!4 (recte 1573/7), str. 48. ,,(4 stycz. 1574) Privilegia revldPnda. Ibidem pradicti domini, ut privilegia debite in unum librum conscrihantur iuxta decrctum generalis capituli, 'Id elIigendum ea, quae magis necef,saria et utilia fuerint, (10minos custodem, archidiaconum Pczeuensem, SIauinsky et Szadek deputaverunt, decernentes mihi notario a (luolibet privi,Iegio regestrat{); per g-rossos duodecim solutionem ex thesamo per dominum thesaurarium praestandam". Zapiski tej Ulanowski nie podaje, chociaż odnosi się ona do podanej lJl'7:ez niego wop. cit., str. 221, pod Nr. 697 zapiski. :Mimo zacieśnienia granic swej pracy nie z(lążył Kopiński widocznie przepisać wS7.ystkich przywilejów. Przechowana bowiem w Archiwum Kapituły l\Ietrop. Pozn. pergaminowa księga plzywilejów ("Lib. priv. A"), którą utożsamiam z księg'ą Kopińskiego, jest po raz pien\ szy potwierdzona dr. piero przez Stefana Batorego. 56) Ulanowski, str. 221, Nr. 694.

57) N oailles II, Btr. 399; OrzeIski. str. 159.

58) N oailles II, str. 404-406.

59) OrzeIski, str. 159/60.

(0) Orzelski, str. 97 i 161.

(1) Ulanowski, str. 221/2.

'(2) OrzeIski, str. 161/2.

(3) Ulanowski, str. 222.

(14) Zob. UB) Nr. 68 i 70: taJ-że l1lanowski, str. 22 i Orzebki, str. Hą i 162. Kanonada W} pa8ć musiała świetnie, jeżeli magistrat za, to osobną daje nagrodę jednemu z starszych armatnych. (Zob. OS) Nr. 82). (5) Heidenstein, Rerum Polon. ab ex('. Bigism. Aug. libri XII, FrankI.

n. M. 1672 (cyt. nast.: Heidenstein), str. 51, i !J8) Nr. 77. (6) Ulanowski, str. 222, X. Załęski, Jezuici w Polsce (cyt. nast.: Załc;ski), tom l, cz. l. str. 210, także Annal. con. Posn. S. J., fol. 6v. Przyjęcie Henryka W1 Poznaniu opisane jest w osta:tnio cytowanem żról1Ie następncmi s.Jowy: "Quinto Kalemt Fchruarii (sc. 28 stycz. 1fi74) rex elect!lS Henricu8 Valesiu s Posnani3Jl) venit magno comitatu, quem toto die in urbem ing-redi

KRONIKA MIASTA POZNANIAoportebat, rege demum noctu I>ubsequente. Unus e studiosis nostris habitu s. Michaelis arohangeli, quem GaIli cumprimis venerantur, cminentiore in porta loco cum duobus aIiis pueris COllOc.1tus una vibratum g'Iadium aItera bilancem tenenl> manu brevl carmine serenissimum' regem salutavit. Postea yero musIcorum chorus in haec verba cednit: Vive, rex Hemice, vive. vive Ionga saecuIa etc. Caeterum haeretic.is miniane hic fuit satisfactum, nam cavillaJbantur Jesuitas iileo regi ostentasse gla,clium, ut I]uemadmodum frater e,ius et rex ipse in GaUia ita et in Polonia: hacreticos castigaret. Po8tridie regem reverendjssimus epi13cO'puS in aula sua convivio accepit, alt quem a prandio introducti patres nostri viceprovinciaUs et rector. Post saIutacionem obhIl'erunt ei Postillam ab ipsomet patre rectore serenissimo regi dicatam:. Acceperunt responsum benevolum a cancellario regio. Tum demum subsequuti pueri, .flui decem diversis Unguis serenissimum regem salutarunt. Unus ex iJlis praecipue Gallos ac regem ipsum recreavit. Fuit is Parisiensis paulo ante venerat cum oratore GalIo Posnaniam, qui dum Gallica carmina indutus Polonice recitasset, GaUos, qui ex habitu Polonum putabant, in admirationem sui vertit, set ubi GaUum esse intellexerunt, in IaIJtitiam sunt IProfusi. In reditu propter lutulentam viam equis pueri omnes insidebant. Unus .eorum lapso cquo pf:dem fregit, subito ad proximMI1 delatus domum, a regiis medicis invisitur ac post aliquot menses integre tandem conva1uit. Narrabat reverendissimus cpiscopus regem collegium nostrum voluisse invisere, sed ne malendis haereticis sibi et nobis ,praeberet oblatrandi rnateriam, albstinuit prudenter. Venerat quoque eo ipse die Posnaniam reverendissimus episcopus Cuiaviensis Stanislaus Camkowsky salutaturus regem. Duxerat secum celebrem Dominicanae familiae concionatorem, quem cum vellet in eo principum conventu concionari, reverendissimus episcopus Posnaniensis aiebat se aUenis non egere subsidiis, sibi esse patres Societati13 pro eo munero satis idoneos. Itaque concionatus est pater rector. Concioni rex, qui parum Latine nihil Polonice intellexit, non adfuU, adfuerunt autelIll proceres et magna virorum illustrium frequentia. Triduo rex moratus Posnaniae Kalendis Februarii Cracouiam iter direxit.

Ipsa porro coronationis suae die, quae fuit decima Aprilis. ratam habuit huius collegii furrdationem omnesque dotationes tempU, aedium, pagorum aliarumque rerum ab iJlustrissimo antistite vel ab ipsa civitate Posnaniensi Societati factas suo consensu firmavit. Ac ipsae literae sigilIo regio munitae archivio cathedralis ecclesiae Posnaniensis sunt IJOstmodum insertae".

Kopiński (zob. Ulanowski, str. 222) pisze wpmwdzie, że na wywyższelIill owcm stały trzy boginie, z których JlIstycja trzymała miecz i wagę. Wolę jednak przyznac rację annaliście, jezuickiemu, pochodzącemu z kolegjum poznańskiego aJ piszącemu, że był to ś. Mic,hał Awhanioł. MIlsiał on bowiem lepiej od Kopińskiego o znaczeniu owych trzech postaci być poinformf.wanym, p<lnieważ właśnie Jezuici tę część przyjęcja. króla aranżowali.

67) Annal. Coll. Posn. S. J., fol. 6v (zob. pod 6 6 ). Jet to aluzja do nocy :;W. Bartłomieja (24 sierpnia) 1572, w której wymordowano tysiące Hugenetów.