KRONIKA MIASTA POZNANIA

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1933 R.11 Nr2/3

do innego zaw()du, są mianowicie kupcami sukna ubralI wełnianych, a nie - wytwórcami. 1. K I' a w c ó w (sarctores) w omawianym czasie znamy 35.

miejsce pochodzenia u 24 mieszczan, z czego 14 pochodziło z \Vielkopobki, 4 ze Śląska, 3 z :Małopolski, 1 z Mazowsza (\Varszawa), 1 z Gdańska i jeden z \Vłoch. 2). Na 13 (' z a p n i k ó w (piJeatores) miejscowość, skąd przybyli, nie podano przy dwóch. \Vielkopolska dała fj czapników, inni pochodzą z Śląska (2), Litwy (1), Holandji (1) i Niemiel' (1). 3. Równą siłę z krawcami tworzą s u k i e n n i c y - k n a p i, wyrobnicy sukna (pannitextores, textores), których przeniosło się do Poznania także. 35. Największa ilość przybyła w lataeh 15Rfi -1590 (10). Na Wielkopolskę przypada 8 sukienników, m. i.

przyhyli z miasteczek wielkopolskich: Wschowy 4, Kośdana 1, Szamotuł 1 i Lwówka 1. Ze Śląska pochodziło aż 20 przybyszów. Najwięcej dało miasto Świehodzin (4). Z Moraw mamy 2, z Norymbergi 2, z :\Iarchji jednego. Pozostali dwaj przybyli ze Lwowa i Gdallska. 4. P.J ó c i e n n i k ó w (Iinitextores) przybyło 14, z tego 8 ze Śląska (2 z Nissy, 1 Świdnicy, 2 z Świebodzina, Głogowy 1, Strzegonia 1), z \Vielkopolski tylko 2, i dwóch z Przeworska i Frankfurtu nad Odrą. 5. p o s t I' Z Y g a c z y (pannitonsores) znamy 2; jeden przyhył z Zieblina, drugi z \Vągrowca. fj. Jeden p a s a m o n i k przybył z Augsburga. Na ogólną liczhę 85 rzemieślników, należących do przemysłu odzieżowo-tkackiego, a znanych nam z miejsca pochodzenia, na \Vielkopolskę przypada 32 przyhyszów, co stanowi 37,6%. na Śląsk 34 (40%), na inne ziemie Polski 9 i na zagranicę lOc) P l' Z e m y s ł oS k ó l' n i (' z y : 1. NajIiczniej w tym dziale przemysłu reprezentowany jest cech s z e w c ó w (sutores). Prawo miejskie przyjęło 35 szewców. Z Wielkopolski mamy 15 (z miasteczek: Koźmiń, Łęczyca, Kcynia, \Vrześnia 2, Kośeian 2, Trzemeszno, Zhąszyń 2, \\'ieluń, Bnin, Chwaliszewo, Piotrków); ze Śląska przybyło 6, z Vlałopolski 3 (Radom, Kraków, Krosno), z Iazowsza jeden (Łomża), z Prus, Saksonji i Belgji po 1. 2. Po krawcach na 2-giem miejscu co do liczebności stoją kuś n i e r z e (pellifices). Przyjęto ich 21i, miejscowości znamy u 22 przybyszów. Na Wielkopolskę prz pada 11, na Śląsk 5, Mazowsze 1 (\Varszawa), Litwę 4 (2 pochodziło z \Vilna), i jeden 2e Lwowa.

3. 58 g a r b a r z T otrzymało w łatach 1571:i-1f;OO pra\\'o obywatelstwa. \V Poznaniu mamy w tym czasie 2 cec,br garharskie: czerwonych garbarzy i białoskórników. W księgach prz'jęć występują garbarze- pod trojakiemi nazwami: g a I' b ar z e (cerdones), c z e I' won o - g a r b a r z e (rufficerdones) i b i a ł o s k ó r n i (' y (alhicerdones). Ten podział też zachowałem, gdyż garbarze mogli należeć do jednego z dwóch cechów. a) Ga I' b a I' z y przybyło 22, miejscowości znamy u 13 mieszczan. Śląsk dostarczył ich najwięcej, aż 11, pozostali dwaj pochodzili: z Krakowa i \Vęgier. b) C z e I' won i g a r b a I' z e reprezentują liczbę 14 (11 znanych miejscowości). Dziesięciu przybyło ze Śląska i 1 z Niemiec. c) B i a ł o s k ó r n i k ó w znamy 22 (17 miejscowości). Wszyscy pochodzą ze Śląska, a mianowicie: z Głogowy 9, \Vrocławia 3, Zgorzelic 1, Świdnicy 1, Nissy 1 i 2 z mniejszych osad. Reasumując wszystko, dochodzimy do wniosku, że przemysł garbarski reprezentowany był głównie przez żywioł śląski. Na 41 garbarzy, znanych nam z pochodzenia, 38 pochodziło ze Śląska, co stanowi 92,5%, a 65,5% wszystkich prz'jętych garharzy. 4. F a r b i a r z - (tinctores, fullones) znamy fi z pochodzenia na ogólną liczbę ośmiu. Czterech pochodzi ze Śląska i 2 z Wielkopolski (Kościan, Chodzież). 5. R y m a I' z e (frenifices) pochodzą z następujących miejscowości: Krakowa, Opoczna, Sohaczewa, Łaskarzewa, Miilska i Kurnika. . . - 6. Z a" in e -s z n i k ó w, jarzęeoskórllików (alutarii) zllalny z pochodzenia 6. Na Śląsk przypada 5 (Wrocław 2, Głogów 2, Gubin 1) oraz jeden z Włoch (Luca).

7. P a ś n i k ó w (cingulatores) przywędrowało do Poznania 6. Dwóch pochodziło zWidawy, 1 z Chwaliszewa, 1 z ŻarnO\yca, 1 z Płocka i z Wyszogrodu. 8. S i o d l a I' z y (sellatores, ephipiarii) znamy dwóch. J eden przybył z Wielkopolski, drugi ze Śląska (Świdnica). 9. Hę k a w i c z n i k (marsupiarius) przybył ze wsi Skotniki. Na liczhę 118 znanych miejscowości ze Śląska pochodzi aż 59 (50%) nowych obywateli, z Wielkopolski 3u. z inllyeh stron Polski Hj i z zagranicy 7.

cl) P r z e m y s ł m e t a I o w y : Do tej gałęzi przemysłu zaliczyłem: kowali, ślusarzy, nożowników, mieczowników, patenników. złotników, konwisarzy, kotlarzy, puszkarzy, ,zegarmistrzy, iglarzy, blacharzy i płatnerzy. 1. K o \V a I i (faberferrarii) wymieniają listy przyjęć 10, a przy 6 tylko podana jest miejscowość. Z \Vielkopolski mamy 3, Śląska 2 i z Chełmna 1. 2. Ś I u s a I' z y (serifices) przybyło 12 (7 znanych miejscowości), z tego na \Vielkopolskę przypada 4, Śląsk 2 i Iazowsze 1. 3. N o ż o w n i c y (cuItifabri) pochodzili znastępującyeh miejscowości: 2 ze Śląska, 2 z Gdańska i l z Belgji (Embden). 4. 1\1 i e c z o w n i k ó w (gladifices) znamy 3. Dwóch przyhyło z Wielkopolski, i jeden z Węgier. 5. Najliczniej reprezentowani są w tym dziale p a t e nn i c y (erepidarii), których przybyło aż 14. Miejscowości pOcl10dzenia znamy 10. Z Gdańska przybyło 5 patenników, ze Śląska 2, z Łotwy jeden, z Prus 1 i z Torunia także 1. 6. Z ł o t n i k ó W (aurifabri, aurifices) znamy 15. Większa część przybyłych przypada na zagranicę, z Polski samej przyhyło 4 (Lwów, Wilno, Wiślica i Łęczyca), ze Śląska 5, z Niemiec 4 i jeden z Holandji. Dwóch nazwano pierścieniarzami (annularius faber).

7. K o t l a r z e -(caldeatores, cuprifabri) przybyli ze wsi Kowale, z miasta Żytawy (Saksonja) i z Gdańska.

8. Trzech p u s z k ,a I' z y przYbyło z zagranicy, z Niemiec.