KRONIKA MIASTA POZNANIA

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1933 R.11 Nr2/3

Z końcem li<;topada HWIj r. miał być zakazallY halIdeI wszelkiemi wyrobami zagraniczllemi z fajansu. Troskliwy o siebie i współbraci członek Bractwa Kupieckiego Gumprecht poruszył tę sprawę na zebraniu i rzy nie lIależałoby w razie, gdyhy da tego zakazu przyjść miało. postarać się u odnośnej władzy, aby pozQstawiła jakiś czas do wyprzedaży, temhanlziej, że zapasy naczyń fajansowych są bardzO' znacz,H' i trudno je będzie pozbyć. Zebrani konfratrzy pochwalają tę myśl i godzą się, polecając równocześnie pisarzowi, iż!Jy sprawę fajansowych naczyń w swoim czasip, skoroby zakaz, whrew oczekiwaniu, miał hyć przeprolwadzony, nie zapomniał przedłożyć starszym, ja(' wtedy hędą. (169)

Jak z opisanych zajść W} lIika, sprawy handlowe kupiectwa poznańskiego nie eieszyły się zhytniem poparciem władz państwowych. Przpl'iwnie. Zaraz na początku, od kipcly Poz"ail dostał się pod rządy pruskie, Bractwo I{upiel'kip, zamiast spodziewanego poparcia, doznało zawodu. Uważając nowo nahyte ziemie polskie jako, ohcą prowincję, ustanowił rząd pruski między niemi a dawniejszemi swemi posiadłościami harjery celne. Podezas kiedy dawniejsze prowincje pruskie (Śląsk, B"andenburgja. Pomorze) mogły bez ograniczeil płody swoje i wyroby lub towary przywoi?:ić i wywozić, to Prusy Połud"iowe, nawet w stosunkach handlowych z sąsiednienli prowincjami pruskiemi, nie były wolne od opłaty cła na granicy. \Vystępowało kilkakrotllie przeciw nadmierll m opłatonł celnym granicznym Bractwo I{upieckie, ale rząd. aby skarhowi pailstwa przysporzyć do:chodów, nie ustąpił i granice cełne przez cały czas istnienia Prus Południowych utrzymały się. Była to krzywda dla handlu i przemysłu ziem polskich, nowo nabytych; korzyści odnosiły tylko dawne prowincje monarchji pruskiej. \Vpra wdzie cIo przechollowe od towarów zagran1ez"ych, jakie dawniej Rzeczpospolitą Pobką wobec Prus obowiązywało w wysokości 12 %, zostało zniesione, ale cło granicz"e 2 % odwartości, tak od przywozu, jak od wywozu wz'tkkh niemal towarów, jako też 4% od towarów zagranicznyeh, miało utr:l.ymać i nadal. Tymczasem rozporządzeniem z dllia 4 września 1797 r. pien\iotną opłatę ,i% od sprowadzonych do Prus Południowych towarów zagralliezn ch podnieiono ,lo 10%, a starania Br1.lc'twa I{upieekiego o uch'lenie tego rozporządzenia zawiodł\'o Ohok ceł granicznych haIllował' handeł Prus Południow-('h da wychodowe, a czc;>ste zakazy wywozu produktów krajowyeh (chodziło tu głównie o zhoże, drzewo, wełnę) i przywozu urolwców i i1myeh potr7elmych towarów, nie mogł też przyczynić si do pomyślnego roz\voju 55). Na Jliekorz'ść handlu i upadek dohroh-tu kupiedwa w Prusach Połucłniowyeh, ohok wspomnianyeh rozporządzeń, wpływały ujemllie także sto'8unki kredytowe. J ak je wyższy ,'adca urzc;>du celnego i akcyzy Struensee, a więe dokładnie obeznany z ówczesn.m stanC'l11 rzpczy opisuje, nie h'ły do pozazdroszczenia. ,.Wadliwość kredytu - pisze Struensee 58) - jaka jeszcze teraz w Pru'iach PołudniowYCh czuć się daje, jest najdotkliwS7eIl1 złem dla kupca i przy najlepszej chęci ze stron' rządu a przy jak największej ostrożności i uwadze ze strony kupiectwa, nie da si tak łatwo, usunąć. Nigdzie howiem kupiec' nie jest tak koniecznością zniewolony do dawania swych towarów Ha kredyt jak właśnie w tej prowineji.

\Vedług zwyczaju tu przyjętego. dług za wzięty towar ma być na Świty Jan zapłaeOlIY, ale w tym ezaie tak wiple nagromadzi sic: zazwyczaj należności do płacenia u najhogatszych nawet właścif'ieli dóhr, (głównyeh konsumentów) że kupiec często z niezem odchodzi. Co ma teraz począć? Jeśli nie chce czekać, to "ip tylko tI aci klipnta, lecz nie otrzyma i tak prędzej swej należności, a nawet może później, więc do skargi przystępuje tylko \\ ostateC71lym razip.

<.,,) Zakazy wywozu i przywozu, stosowane wob('(' Prus Południo\\} ch,ol'az ich szkodli\Voć obszerniej omawia Dl', SchottmiilIer' str. 27-:JO. 58) Blikke auf Suf1preussen, sh', 11-i-l16,

3'