ZAPISI{J.

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1933 R.11 Nr1

1, P o Z n a 11 a ku] t u r a s t a r o p o I s k a,

;\lakladplIl Polskiej .\kademji Umiejętności ukazało się w roku 132 wielkie dzieło zbiorO\\"e' p. t. "Kultura staropolska" (stron 75t). SkI ada się na nie 17 rozpraw pierwszorzędnycl1 znawcÓw naszej kultur- wieku złotego. jak Stanisław Kot, StalIisław Klltl'zeba, Stanisław Estreicher. Aleksander Bruckner, Stal1isła w Tyne, Razimierz Dobrowo]ski. I(azimierz Piekarski.

Stauisław Lempieki. Franciszek Bujak. Stefan S. Romornieki, Jerzy Krókowski. I(:-\zimierz Ko]buszewski. Henryk Baryez, l\lajer Ba]ahall i Ju]jall Krzyżanowski. Rozprawy tyeh uczonych przedstawiają nam nietylko kulturę literacką i artystyczną wieku złotego, ale także gospodarczą. polityczną i S])Ołeezną; pouezają nas o stanowisku Polski ówezesnej wobec ku]tun- zachodniej i o promieniowaniu kultur .polskiej na kraje:-:ąsiednie. przede\\'sz stkiem wschodnie.

Czegoż z dziel a tego dowiadujemy się o roli Poznania w tworzeniu nHszej kultury staropolskiej? Sięgniemy najpierw do rozprawy Stanisława Tynca p, t. ,.Szko]nictwo i wychowanie w Polsce XVI w,... gd ż tam będzie okreś]onp znaczenie naszego Luhrailsciallulll, Otóż na str. 333 ezytamy o niem co następuje: ,.Pierwszą świadomą i wa]llą próbą lladania szkole charakteru humanistycznego było ko]egjum Luhrailskiego. które od stwOl'zcnia swego w r, 1519 już trochę zabarwione- humani:-otyczllie, stało się takiem i w kształcie i w duchu od r. 1529, t. j. od cl1wili przyh'cia z Lipska do Poznania magistra Krzysztofa lIegendorfera, któl'' z niehywałą energją i talentem zahrał :-oi\, do zorganizowania "akademji" na modłę zachodnią, do wpl'owadl.euia nowego programu. nowych autorów i podręczników".