KRONIKA MIASTA POZNANIA

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1932 R.10 Nr4

Równocześnie nie omieszkali reprezentanci zauwazyc, że oni sprawę obywatelstwa Mozessina, ze względu na mogące stąd w przyszłości wyniknąć następstwa, nie uważają za tak korzystną, za jaką magistrat ją uważa, przeciwnie, uważają ją za 'nadzwyczaj szkodliwą dla całej ludności chrześcijańskiej.

Na to wezwanie reprezentantów, dotyczące mającego się udzielić Mozessinowi obywatelstwa dali starsi Bractwa Kupieckiego 25 maja obszerną odpowiedź następującej treści: "Byłoby do życzenia, gdyby Żydzi, którzy tak bardzo dla mieszkańców chrześcijańskich szkodliwy handel prowadzą, mogli nareszcie uzyskać równouprawnienie (w oryginale Menschen-Rechte) i tym sposobem porówno z innymi ponosili ciężary państwowe. Ale że za dawniejszych czasów nie zdarzyło się, aby który Żyd chciał uzyskać prawo obywatelstwa, stąd też przywileje nasze o tern nic nie stanowią, o tern tylko jest w nich powiedziane, że każdy obywatel, skoro zawód swój porzuci, może być do stanu kupieckiego przyjęty i to dzieje się oddawna z wielką szkodą dla obu stron. Bractwo Kupieckie za dawniejszych rządów polskich bardzo się starało o zachowanie swych przywilejów i na ich podstawie chciało stworzyć silną podwalinę dla handlu chrześcijańskiego, niestety tego nie dokazało. Także teraz, po sześciu latach, pełnych nadziei, za nowych świetnych rządów, pomimo najuniżeńszych przedłożeń, widzimy jak bardzo Żydzi handel u nas do upadku doprowadzają, jak Żydzi coraz bardziej panoszą się i rozszerzają; już nawet tam się osiedlają, gdzie im dawniej było zakazanem. Jeżeli kupiectwo nie dozna szybkiej opieki, to za kilka lat pomoc już na nic się nie zda. I przyjdzie do tego, że Żyd za złożeniem opłat zostanie obywatelem i kupcem, o czem też Filip Mozessino w barwnych kolorach w swem podaniu wspomina. Słusznie reprezentanci uważają równouprawnienie Żydów za szkodliwe. Czyżby się to niestety już teraz stać miało? I Żyd miałby zostać obywatelem i kupcem?! Rozstrzygnięcie tego pozostawiamy wyższej włady (einer hóheren Bestimmung), lecz sami nie poprzestaniemy przeciwdziałać w tej miłej nadziei, że zczasem handel i przemysł mieszkańców chrześcijańskich znów dojdzie do dawnego rozkwitu. Tymczasem trzeba nam zapobiegać.