NIEZNANY PROJEKT DO KOŚĆ. POJEZUICKIEGO A' POZNANIU

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1932 R.10 Nr2/3

słach z kaplicami po obu stronach, następnie z zarysowaną kopułą na skrzyżowania ramion, z tą tylko różnicą, że zamiast ośmiobocznego wykonano okrągły tam bur. Natomiast presbiterjum ujmuje dwa przęsła, jednakże w zamknięciu tegoż uwzględniono projekt pierwszej redakcji, t. j. zamknięto je prostą ścianą. Chór organowy, tak jak i w oryginalnych planach, obejmuje jedno przęsło. A więc dochodzimy do wniosku, że zasadniczo, jak już wyżej wspomniałam, projekt drugiej redakcji stał się przedewszystkiem wzorem dla naszej budowli. Jednakże na mocy planu architekta Sylwestra Pajzderskiego spostrzegamy, że w czasie długotrwałego budowania naszego kościoła (1651-1705) widocznie poszczególni budowniczoiwie ") nie zdawali sobie dostatecznej sprawy z konieczności ścisłego przestrzegania wszelkich szczegółów, oznaczonych na projekcie. Otóż mamy tu na myśli przedewszystkiem kwestję rozbudowy kopuły. Z aktów jezuickich "Amiales C. P. S. J." wiemy, że w r. KS99 sprowadzono specjalnie architekta włoskiego Jana Catenaci'ego, który miał się zająć budową tejże kopuły. Kopuła ta, w rozbudowie kościoła, nie została nigdy wzniesiona ponad wiązanie dachu. Przyczyniło się do tego niewątpliwie niedbalstwa budowniczych, przedewszystkiem pierwszego wymienionego już Włocha, Tomasza Poucina li), który tak niefortunnie pokierował budową, że wkrótce ściana południowa zaczęta się · zarysowywać. I on to niewątpliwie, już przy zakładaniu fundamentów, nie uwzględnił przy rozbudowie czynników, które miały współdźwigać kopułę. A więc nie rozprowadził ściany, oznaczonej na projekcie w obu redakcjach, w których zamykają one ściśle obie kaplice po obu stronach presbiterjum, a zatem stworzono szeroko rozwarte przejście tak ku presbiterjum jak i ku nawie poprzecznej 1 temsamem osłabiono podparcie. Pozatern i przejścia z nawy

") Annales Collegii Posnaniensis S. J. podają nazwiska budowniczych zajętych swego czasu przy budowie naszego kościoła: Tomasza Poncina, Wojciecha Przybyłowicza, Jana Poradowskiego, Jana Catenacfego, pozatern artystę malarza Karola Dankwarta i sztukatora Bianca.

14) Opus cit. - str. 4.