NIEZNANY PROJEKT 1)0 KOŚĆ. POJEZUICKIEGO W POZNANIU

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1932 R.10 Nr2/3

możnaby określić na pierwsze lat dwadzieścia 17 w., jest on pozatem jednym z przykładów barokowych kościołów typu jezuickiego w Polsce - w rozprowadzeniu pokrewny wielce wymienionym już wyżej kościołom "II Gesu" w Rzymie i św. Piotra w Krakowie. Rysunek projektu naszego z pierwszej redakcji jest niewątpliwie kopją pierwotnego rzutu poziomego - dotychczas nieznanego - z okazji wprowadzenia nowej koncepcji, którą możliwie dla lepszej orjeutacji jak i, co już wyżej zaznaczyliśmy dla zaznaczenia zachowania w części dawnych form, wprowadza rysunek nowego planu (czarna barwa) (ryc. 3) na poprzednim {czerwona barwa) (ryc. 2).

W ten sposób potraktowane dwie koncepcje na jednym arkuszu przesłano) prawdopodobnie do aprobaty jezuickiego domu profesyjnego w Rzymie, i tak znalazły się one w ogólnym zbiorze wymienionych już wyżej projektów architektonicznych "Piante di diverse fabriche" z Ribljoteki N arodowej w Paryżu.

Dotychczas znane rzuty poziome kościoła pojezuickiego w Poznaniu, czy to Kohtego z r. 1896 IŁ), czy Sylwestra Pajzderskiego z około r. 1912 12), wykonane zostały w dwieście mniejwięcej lat po wykończeniu tej budowli (trwała ona 1651-1705). A że zasadniczo od tego czasu nie zaszła żadna zmiana w przebudowie naszego kościoła, więc możemy przeprowadzić porównanie między naszemi rzutami poziomemi w obu redakcjach w stosunku do wzniesionego i zachowanego nieomal do dziś dnia, w oryginalnej formie naszego kościoła pojezuickiego przy ul. Gołębiej w Poznaniu. W zestawieniu tym posługiwać się będziemy, wymienionym już wyżej rzutem poziomym, wykończonym przez architekta Sylwestra Pajzderskiego (ryc. 4). Przedewszystkiem widzimy, że przy wykończaniu budowy naszego kościoła uwzględniono projekt drugiej redakcji. Otóż kościół rozprowadzono, stwarzając nawę podłużną o trzech przę

IX) Julius Kohlc: "Die Kunstdcnkmaler des Stadtkreises Posen".

- Berlin 18%. str. 56. - ryc. 38.

12) Nikodem Pajzderski: "Poznań". - Lwów 1927. str. 72. - ryc. 75. RZUT POZIOMY 1)0 KOŚCIOŁA POJEZUICKIHGO W POZNANIU.

(Rys. arthi t. S Pajzderskiego ok. r. 1912).