NIEZNANY PROJEKT DO KOŚĆ. POJEZUICKIEGO W POZNANIU

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1932 R.10 Nr2/3

terminu budowy z biegiem czasu postarano się o iiOI\ve rozprowadzenie projektu i temsamem stworzono drugą tegoż redakcję. W tej drugiej redakcji (ryc. 3) architekt, chcąc dać do zrozumienia, że opiera się na rzucie poziomym pierwszej redakcji, rozprowadza i podkreśla na nim nowe założenia architektoniczne czarną barwą. Mimo zachowania wielu właściwości pierwszego projektu nowe rozprowadzenie planu budowli stwarza kompozycję architektoniczną znacznie bogatszą w formy o zdecydowanie odrębnej konstrukcji. Wielkość i wymiar kościoła pozostają te same, obiegające dokoła ściany zostają tylko zwężone. Jednakże rzut ten poziomy drugiej redakcji przyjmuje nawę podłużną o trzech przęsłach, następnie nawę poprzeczną z ośmioboczną kopułą na skrzyżowaniu ramion, pozatern o dwóch przęsłach presbiterjum, zakończone okrągłą absydą, występującą na zewnątrz kościoła. Po obu stronach presbiterjum umieszczone kaplice, z których jedna t. j. południowa ma jeszcze oznaczone przejście na podłużnej ścianie, które prowadzić miało niewątpliwie do zabudowań klasztornych. Chór organowy tak jak w pierwszej redakcji ujmuje jedno przęsło. Z powyższego opisu dochodzimy do wniosku, że wyprowadza się teraz tak znamienny projekt dla ówczesnych kościołów jezuickich, łączący w jedną harmonijną całość dwa różne dla siebie założenia budowlane, t. j. założenie podłużne z centralnem. Powracamy do rozprowadzenia kopuły. Architekt zdając sobie sprawę z jej znacznego ciążenia, dążył do stworzenia odpowiedniego podparcia, i wówczas przy czterech filarach na skrzyżowaniu ramion dostawia osiem kolumn, a dalej przestrzeń między transeptem a nawą boczną wypełnił szerokiemi ścianami. - Pozatern nawy boczne w charakterze i wyrazie swym zmienione zostały na kaplice z ołtarzami, który te* motyw tak często rozprowadzano w kościołach barokowych tego typu. Zatem wartość projektu przesuniętą została z założeń kościoła trójnawowego, jaki zaobserwowaliśmy właśnie w pierwszej redakcji, na typ jednonawowy z kaplicami. - To ostatnie potraktowanie konstrukcyjne drugiej redakcji powstało w każdym razie przed budową naszego kościoła i stało się wzorem nowej świątyni poznańskiej. Powstanie tegoż planu RZUT POZIOMY DO KOŚCIOŁA POJEZUICKIEGO W POZNANIU.

(Kopja wykonana przez Romanę Szymańską podług oryginału paryskiego (ryc 1.), wykazująca projekt z II. redakcji -. zaznaczony czarnym kolorem).