NIEZNANY PROJEKT DO KOŚĆ. POJEZUICKIEGO W POZNANIUperpetuum) w kościele św. Marji Magdaleny głosili kazania w języku polskim a w kościele św. Stanisława w języku niemieckim 8 ); nabożeństwa odprawiano stale u św. Marji Magdaleny. Zatem Jezuici nie posiadali swego własnego kościoła i niewątpliwie od pierwszej chwili swego przybycia do Poznania dążyli do wzniesienia nowej świątyni. I wobec tego czas powstania wyżej omawianego rzutu poziomego można określić na koniec 16 w., wskazują na to również i założenia stylistyczne, które w rozprowadzeniu konstrukcyjnym są jeszcze spokojne i nie stwarzają form znamiennych dla rozwiniętego baroku ani w kompozycji nie zbliżają się do typu tak powszechnego w owym czasie, barokowego kościoła jezuickiego. A przecież trzeba wziąć pod uwagę, że wówczas istniał już ów prawzór kościołów barokowych, t. j. kościół Jezuitów w Rzymie "II Gesu" (z r. 1568), że następnie u nas buduje w r. 1597 kościół św. Piotra w Krakowie architekt włoski J. M. Bernardone, który z pełnem zrozumieniem artystycznenii daje nieomal replikę wymienionego już wyżej kościoła rzymskiego. Że Jezuici poznańscy nieustannie nosili się z myślą budowania nowego kościoła, wskazują akta jezuickie, które zaznaczają, że w r. 1583 przybył do Poznania, wyżej wymieniony J. M. Bernardone, i że po ukończeniu przez niego gmachu kolegjalnego, miano niezwłocznie przystąpić do budowy kościoła. W tym celu zakupują Jezuici basztę śledziową 8), jednakże dużo minęło czasu, nim poczyniono dalsze ku temu przygotowania. Dowiadujemy się, że w r. 1626 - kupiono ogród od Skórzewskiego, obywatela poznańskiego, za 100 florenów aby stworzyć miejsce, na którem składano materjały budowlane. Jednakże do ostatecznego rozpoczęcia budowy naszego kościoła przystąpiono dopiero w r. 1651 10 ). Jeżeli przyjmiemy, że nasz rzut poziomy powstał z końcem 16 w., to zrozumiałe, że z powodu nieustannego przesuwania

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1932 R.10 Nr2/3

8) Romana Szymańska: Dzieje budowy kościoła pojezuickiego w Poznaniu. - Poznań 1929. (Odbitka z "Kroniki m. Poznania" 1928, z. IV., str. 3).

9) opus cit. str. 3.

1 o ) opus cit. str. i.

L2 JtU

C\: RZUT POZIOMY DO KOŚCIOŁA POJEZUICKIEGO W POZNANIU (Kopja wykonana przez Romanę Szymańską podług oryginału paryskiego (ryc. 1.), wykazująca projekt z I. redakcji - zaznaczony czerwonym kolorem).