KRONIKA MIASTA POZNANIA

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1932 R.10 Nr1

Zresztą, wziąwszy pod uwagę ilość pogromów w ostatnich trzech wiekach średniowiecza, oraz ich lokalny charakter, można się zgodzić na wniosek, że nie były tem, czem się je zwykle mianuje. Niezupełnie godzimy się również ze zdaniem prof. Ptaśnika, jakoby pogromy były wyrazem i objawem samowiedzy społecznej pod hasłem "swój do swego 118), sądzimy raczej, że w pierwszym rzędzie grały tu rolę pobudki zemsty za ucisk i wyzysk, instynkt zachowawczy. Reasumując wyżej powiedziane, stwierdzamy: 1) Na położenie żydów w jakimkolwiek kraju wpływały nie poszczególne stany ludności lecz zgodność wzgl. rozbieżność interesów panującego z interesami pewnych warstw narodu, zwłaszcza miast. 2) Wybuchy nienawiści powodowali po części sami żydzi przez swą zbytnią chciwość i pewność siebie. 3) Pogromów nie należy uważać za krwawe hekatomby, za masowe rzezie, lecz za wystąpienia obronne, ograniczone do pewnego środowiska. Te uwagi, z któremi może nie każdy się zgodzi, nasunęły się nam przy opracowywaniu niniejszej pracy. Może być, że są one bardzo subjektywne, ale tego rozdziału wstępnego nie uważamy za elaborat ściśle naukowy lecz za swobodne, jednak na pewnych danych naukowych oparte rozważania, za ogólne tło do obrazu w dalszych częściach pracy zawartego. Szczegółowe dane o życiu żydów w Polsce oraz kwest je, których tu nie zamIeszczono, omawIamy w następnych rozdziałach.

I. Ghetto.

Jako środowisko/ i ognisko żydowstwa wielkopolskiego występuje Poznań dopiero w drugiej połowie XIV w. W źródłach Wcześniejszych głucho o żydach w Poznaniu.

Nie mówi o żydach przywilej miejski dla Poznania z roku 1253. Być może, że żydów, jako ludzi książęcych, "servos came

6) patrz rozdz. III. pracy!