KRONIKA MIASTA POZNANIAjących, wpływały też względy polityczne. N. p. w r. 1306 Filip Piękny wypędza żydów z Francji na tle po1itycznem, bo w sporze między nim a cesarzem o władzę nad żydami przyznali 1egiści władzę cesarzowi*). Że stosunek rządowy był utylitarny, wskazują również przykłady. A Ang1ji gminy żydowskie za Henryka III rozwijały się pomyślnie, mając wolności i przywileje, ale musiały płacić wysokie podatki. W tym celu utworzono nawet rodzaj parlamentu żydowskiego (100 czł.), który miał czuwać nad regularnym poborom i wpływem podatków 2). Żydzi, chcąc zdobyć pieniądze, musieli chwytać się wygórowanej lichwy, co powodowało niezadowolenie społeczeństwa, aż w r. 1290 Edward wydał edykt banicyjny na żydów!). Papieże starali się niejednokrotnie, o ile można było, wpływać na położenie żydów (p. wyżej). I tak, już Innocenty III w r. 1199 wydaje t. zw. C o n s t i t u t i o j u d e o r u m, w której zakazuje krzyżowcom gwałtów na żydach, a potwierdza ją w roku 1235 Grzegorz IX. Grzegorz X zakazuje gwałtem chrzcić żydów'') . Zarządzenia synodalne i kanony soborowe wymierzone przeciw żydom uważa się często za drakońskie prawa. Tak nie jest. Były to zarządzenia wynikające z konieczności i potrzeb społecznych, często codziennych i praktycznych lub ochronnych, jak n. p. specjalny ubiór albo ghetto. W pewnej mierze ograniczały one swobodę żydów - to prawda -, lecz ciąg dziejów wskazuje że nie były one bynajmniej tak szkodliwe jak się sądzić zwykło. Przez ghetto żyd zyskiwał nawet pewnego rodzaju spoistość narodową w poszczególnych środowiskach. Byli żydzi z tego niezadowoleni, - to też prawda, - ale to wynika z drugiej kwestji, którą tu rozstrząsnąć pragniemy, mianowicie: II. Stosunek żydów do narodów, w których znaleźli gościnę.

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1932 R.10 Nr1

J) Graetz, VII, 244.

2) Graetz, VII, 111-12.

:i) Graetz, VII, 182.

*) Graetz, VII, 4, 84, 70.