OPIS POZNANIA Z ROKU 1787

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1932 R.10 Nr1

Czas czytania: ok. 2 min.

gorzaty na śródce (karta 144--144 v.), we wsi Ghiszynie, afiljowanej do parafji Marji Magdaleny (karty 151-157 v.), Marji Magdaleny (karty 158-163 v.), św. Marcina (karty 165-167 v.) i św. Wojciecha (karty 169-172 v.); brak opisów parafij św. Jana na Malcie (zwanej Komenderją lub Kawalerczyzną) i św. Rocha 6 ) Najobszerniejszy i naj ciekawszy jest opis parafji Marji Magdaleny, bo podaje jasno przedstawiony plan Poznania w obrębie dawnych murów, oraz Garbar i Grobli; ma zatem nietylko antykwaryczne zna.czenie, lecz może oddać ponadto pewne usługi przy rekonstrukcji planu Poznania w dobie sejmu czteroletniego. Dlatego podaję ten opis w doslownem brzmieniu, w zmodernizowanej pisowni. Oto jego tekst:

Paraf ja Poznań.

l-mo. - Kościół parafjalny i kollegjata pod tytułem Marji Magdaleny w samym jest Poznaniu, mieście stołecznem województwa i powiatu poznańskiego, w archidiakonacie i dekanacie poznańskim. Miejsca do swej parafji należące ma: I. całe miasto Poznań, jak jest w murach, ktoremi obwiedzione, II. Garbary, 111. Grobla; czego opisanie jest następujące: I. M i a s t o P o z n a ń nad rzeką Wartą, otoczone murem i fossą dokoła, jest w formie podługowato-okrągłej, długości ma kroków 710, szerokości 470 7 ). Bram wjezdnych: 4, furtek do przechodu: 3. Punkt obserwacyjny jest ratusz, obróciwszy się z stolikiem I warzą ku południowi, merydjan przebiegać będzie przez długość miasta 8).

S) Przy opIsIe parafji św. Małgorzaty na Środce są opisy nieistniejących już dzisiaj ( o ile mi wiadomo) zabytków: "N a granicy między Srzodką a Kawalerczyzną jest kamień położony, na którym krzyż kawalera maltańskiego jest wyryty. N a granicy między Zawadami a Srzodką jest figura wystawiona. N a granicy między Zawadami a Główną jest kolumna wystawiona, na której statua św. Onufrego" (tom XVIII, karta 144 v.).

') Jako jednostka przy tych obliczeniach brany jest krok normalny, liczący

75 cm.

8) Stolik mierniczy (mensula praetoriana), wynaleziony w Niemczech przez Jana Praotoriusa ok. r. 1590, stał się niebawem zasadniczym przyrządem zdjęć kartograficznych; w Polsce był używany od potowy XVII w.; porówn. Olszewicz, Polska kartografja wojskowa, str. 20.

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1932 R.10 Nr1 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry