ZAPISKIłWOŚ na gody łaknących obroku duchowego - a wyr2hisz chich I)Owszedni dla wydawcy Sylwestra Pawickiego".

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1931 R.9 Nr4

Prospekt ruszył w świat. ale nie w\Tohił chleba wydawcy un.rczoIlPmu i utawicznie z nędzą walczącpmu. Pawicki umarł już w kwietniu r. 186(j. Pozostałej po nim wdowie Barensprung nie dał pozwolenia na dalsze prowadzenie drukarni, gdyż syn, lctóry miał się tem zająć, hył jeszcze małoletni i nie zdawał egzaminu, potrzebnego do uzyskania konsensu na kierowanie księgarnią.

Z a k o li c z e II i e.

ZeznajollliliślllY si" w powyż"zej rozprawie z jednym epizodem z dziejów polskiego ruchu wydawniczego w okresie dla tegoż ruchu i dla polskości wogóle niesłychanie ciężkim. Realccja pruska po r. 1848 święciła triumfy, zwłaszcza w zakresie gnębienia prasy. \V okresie zupełnego zastoju, gdy już wszyscy pod naciskiem rządu pruskiego zeszli z posterunku, gdy upadły wszystkie niezależne polskie dzienniki polityczne, stanął na wyłomie śmiałek S"lwester Pawicki, łudzący się nadzieją, że mimo drakońskich dekretów prasowych będzie mógł dostarczać społeczel1stwu lektury pel'jodycznej a sobie zapewnić kawałek chleba. Stąd próby z .,\Vieściami Poznańskiemi" i z "Dzienni.. kiem Poznali.skim" w latach 1851-1852, chybione nie z winy wydawcy, lecz z winy reakcjonistów pruskich. \V pogoni za ('hlehem Pawicki w okre"ie powstania styczniowego i manifestacyj religijno-narodowych, które je poprzedziły, hył głównym dostawcą religijno-patrjotycznych śpiewników dla warstw najszerszych. Działalność ta naraziła go na nieustanne szykany, rewizje, procesy, kary i konfiskaty, nie przysporzyła mu też zapewne zysków materjalnych, ale przyczyniła się niewątpliwie do obudzenia i pogłębienia uświadomienia uaroclowego w najszerszych warstwach społeczeilstwa wielkopolskiego. Wielkopolska i Poznaj} mają więc obowiązek przypomnienia ohie zapomnianego doszczętnie wydawcy, oraz zapomnianych i zaginionych \\Tdawnictw jego. A n d l' Z e j Woj t k o w ski.