Gazety

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1816.04.20 Nr32

Wielkiego

Nr.

A T E K DO Xiestwa Poznańskiego

32.

OBWIESCZENIE.

Pokazała się tu złotówka 2 l.czbą roku 1813. różniąca SIę od prawdziwych nastgpuiącemiznaki :l) lźeysza 7 assów od rzetelnych złotówek; a) powierzchowność czerwonawa miedziana\ 3) niema brzegu, iaki się na rzetelny t h znayduie; 4) znayduiące się na IIIey liczby i litery są limity ostre i grube, aniżeli na rzetelnych ; 5) hc?ba III. stoiąca na rzetelnych złotówkach w środku nad głow , na tey znayduie się w ty!, głcwy popiersia; 6) n pis około popiersia scoi z tyłu za nadto, a z przodu za mało od brzegu odległy; 7) liście na gałązkach zwrotniey strony są za mato wypukłe i niezgrabnie zrobione; 8) gałj.-ki te ciągną się p lobu str >n,ich z spaiaiącą lc zawiązka, aż do brzegu, chociaż od nitgo znaczni- o istawŁĆ powinny; 9) brięic iey nie iest taki lak rzetelnych złotówek.

Ostrzega się Pubbcznosć, aż by podobnych złotówek nieprzyimowala.

P o z n a ń dnia 5 Kwietnia 1816.

Królewsko - Pruska Regencya.

n- a u rn a n n.

IMHl H H u... ..1.

.' ID i n i..

Rozrnaite a/2ac/orn O ici.

Dostrztgacz AuSCyjcki umieścił o owym Xi<;ciu VV schodnio Ldyiskim (zobaczyć n u' m er 20. gazety IIabrey), nasi<;ijuiJ\cv artykuł: "Puwatpu wai'it! nasze o prawdziwości Indyi skiego Xiazecia, miamuącego się synem i na stępcą tronu Cesarz» B i r m a n ów, usprawiedliwi · (iostatt«zi.ie Uąt, odebrany od osszi go iorrespomlenta ż Buknres%tit, gdzie ów T II H III a II y Xiai<; przez nkiakiczas przebywał, Jak na uiescztjścit tego k u z y n a s ł o ń c a , , j u t r z e n k i i w s z y s t k i c h « w i a z d , zuaydował się, w Bu la ireszcie właśnie w tymże antnyni czasie powracaiący do Londynu Major Angi- IskiateWitft1\ Adjutant Generała Gobernatora W s. h o d n i c h lu d y i. Lorda A-.oira. Major U n, Hory przez dzitsięciohtoi pobyt W I n d y a c h tak się oswoił z iezykiem, zwyn 1 I I.

. . II A MI M:IIIIMm

czaiamI 1 obyczaiami owych kraiów, iakzoyczyettmi, bardzo był ciekawy poznać osobisele U go potomka b ł o g o s ł a w i o 11 e ga przyiaciela I kuzyna wszteh mogą« c e g o B o g a. Znalazł do tfcgo tein łatuieyszą sposobność, ile że panuiący XQre W ołoski, który zaczął iui był powątpiewać o rzeU-Iności tey mniemaney latorośli Cesats k i e g o d o m u B i n n a n ÓW, s arn g o o t a upraszał, ażeby sie: do niego udał, gdyż nikt lepiej nad niego niernogłby wyśledzić prawdy, czyli raczty kłamstwa. P. Stewart spełi ił życzenie Xiazecia, i poszedł zprzebywaiącyrn w Bukureszcie Angielskim Konzulem do owego awanturnika, którego wszystkie kłamliwe twierdzenia, nietylko zbił iasnemi iak sionce dowodami, ale nadto przemówiwszy do niego Indjiekim Językiem, którego tea kie go wprawił pomieszanie i ambarns, iź uznał .za rzecz naymądrzeyszą dadź zawczasu drapaka-; iakoż teyże satr.ey iescze nocy opuścił Bukureiuty dla próbowania gdzie indzity eczęścia. "p o d napisem Rozmaitości gospodarskie, zawiera Dostrzegacz Ekonomiczny i Polityczny Lubelski, co następuje: Pokrzywa nifhbza (U rtic a dioica.) Jak mało u nas uważana pokrzywa, ma przecież bardzo szacowne własności, które ią do prawdziwego rozmnażania przeznaczają. Daie ona naprzód bardzo przyiemną i zdrowa paszę dla bydła, mianowicie dia krów i owiec. Mleko pomnaża się od niey i iest daleko tłustszt; masło nabywa pięknego i żółtego koloru, krowy nawet od.niey są, spaśnieysze i nabieraią świetncy sierci. Daią im powszechnie z karmie mieszane. Koniom wsypuj e pokrzyw siekanych w obrok po garści, to ie sprawia, oraz czyni żywszetm i zdrowszemu Dla świń również zachwalane. Suszone lubią itść owce zimą. Daią ie także dro bno siekane z iaiarni pisklętom drobiu. Warzą suche liście i daią kurom, aby iai-a niosły. PoJobnei skutki są ż nasi« nia. Wystrzałki młode r listki używaią na zieleninę, kióra ma krew oczjsczać. Włoscy Lekarze zachwalaią moc skuteczną kwiatów i nasienia tey rośliny, »bliźniąc tą w podobieństwie do działań chyny . Wedle twierdzeń niektórych Lekarzy, ma uleczać i rozwalniać ciało, a sok zaś leczy suchoty. Dawni iui Lekarze utrzymywali, że z suchych liści skuteczna herbata na bolenie gardła, rewmatyzmy, podagrę i gruczoły* Z nasienia daie się wybiiać oley zdrowiu nieszkodliwy. Można także pokrzywami farbować; iakoż w Szwecji wieśniacy gotuiąc w nich z korzeniami laia, pod czas Wielkanocy, zafarbiaią ie żółto. Chcąc farbować chusty i t. d., warzą pokrzywy z ałun e m, dodawszy trochę soli, co podwyższa kolor. Mięso twarde, z pokrzywą gotowane, zmięka, a nawet przechowuie się w tey roślinie. Z kłącza można wyprowadzać włókno, z którego dawniey wyrabiano muśliny i różne pokrzywkowe materye. Rossyanie robią z tego włókna swe sieci, a Chińczykowie raaią nawet fałszować niektóre bławaty.

Badyle tey łodyga czyli kłącze, bywa od 4: do 6 5IOp wysoka. Chcąc użyć pokrzywę ,lJ; p r z ę d ą lub tkaninę, zbiera s i ę w Sierju. u albo Wrześniu. W tym właśni* czasie cioy. zij. twa. gdy się iey hsiki pschyiaią i źółknieu Wiąz z kłączem; ostatnie nabywa iescze niekiedy ciemno - czerwonawego koloru. Taki« kłącze odrzynaią pizy samym korzeniu, aby się z niego «BOWii puściły pokrzywy. Rozciągała te p;lem na łące, i wysusza.ą przez dwa dni. aby listki ouc.zieliiy się od kłącza Daley wiążą ie w snopki, "u,czą tym samym sposobem i w takiey wodzie, iak konopie. Nadewszystko zaś bardzo łatwe do rozmnożenia Rosną w bardzo suchym i naychudszy m gruncte kamienistym, chociażby tytko II)); dwa fale ziemią był okiyry, i n« miał za mało słońca. \ Vszakze dołożywszy starania, można ie wie.

ksze i do pokarmu skuterznieysze wychować. Mierzwa z mułu lub liścia, mianowicie olszowego, wzrost ich pomnaża. Rosną nawet bez wszelkich zabiegów. N asienie zasiewają pod czas lesiem, które nieco zagrabiaią. N astępnego lata obrzynaią Le, a w drugim roku (leze-li powyższym sposobem grunt ugnoiony), można z morgu itdnego i$ for wieibch sprzątnąć; zasiane same przez się p o t e m rosn. ą . Rozmnażaią ie i tym sposobem: że WyiOPUlą w Wrześniu i Październiku korzenie z' mieysc tych, gdzie szkodzą, a zasadzaią ie w gruncie meurodzaynym parę cali głęboko Pokrzywa rnnieysza, tak zwana żagawka (Urtica ureiis) lako chwast niepotrzebny , ma bydź wygubianą.. Za dotknięciem pokrywy, 'czuiemy bolese parzącą i sprawującą czerwone nabrzmienie. Działanie to pochodzi od drobnych kolców włoskowatych, wewnątrz wydrążonych maiąrych w sobie wilgotny pierwiastek parzący. Dawniey używano tey własności w medycynie, pod nazwiskiem: "Uriykacya". Tym sposobem części paraliżem tknięte i nieczułe tak długo pokrzywami chłostano, dopóki dra*, źhwosci w nich nie wzbudzono. W letargach ma bydź także użyteczną; na uśmierzenie bólu z pokrzyw pochodzącego, zalecaią oliwę. List P. Cjiancey de Lyon do P. Pikieta z opisaniem lekarstwa na zarazę bydła. (Z Pamiętnika Lwowskiego Nru 3.) z Mtwitle dnia 10. Października i%u. Obawiam się mocno, aby wo)ska Austryackie niezamosły do was zarazy bydlęcey, okolice nasze pusteszącey; zarazy, kióra bezustaa gierskiego prowincyi, panuie i największe sprawa spustoszenia. J\ V\ Hrabia Hassy, General Austryacki, zamieszkały w lięgrzech, prz.uyw,zy nit-dawnemi czasy z tego kraiu, raczył onegday 'w przytomności tnoiey nowo odkryte w Węgfzich H karetwQ, przeciw zarazie bydia nader prędko skutkuiące, oznaym.ć; za wyraźnem JW'. Hiabiego li ussy zczwolmiem, śpieszę z przesianiem go W P a n u, życząc, abyś ie W p a u w Pamiętniku swoim Europ U ogłosił.

Lekarstwo na zarazę bydła, od kilku dopiero miesięcy w if-ęgrzech otlkiyie. NV. Bussy znaydował się w Węgrzech właś -lie pod ten czas, kiedy zaraza nay większe sprawiała spustoszenie, miał ukontentowanie byoź świadkiem doświadczenia na bydlęciu, o którego utrzymaniu ku wątpiono, uczynionego, zaraz nazaiutrz bydlę to odzyskało Wfesojość swoię i apetyt. Od tego czasu wszystkie chore bydlęta uzdrowiono i żadne iuz nieodeezło. Lekarstwo rzeczone odkryłem zostało przez P. Kohr, Doktora Weterynarza w StuhlWtissinburg w Węgr zieli i naypierwsze doświadczenie uczynione było u J P. Barona Bereny, "Weź drożdży piwnych, rozpuść piwem "do stopnia, aby się łyżka, brać mogły. Weź "s<eść łyżek stołowych takowych drożdży roz"pusczonych i day ie połknąć choremu byalę"c i u, powtarzaiac trzy razy tęż dozis przez "dobę Gdyby na drugi dzień b')dlę uscze "słabem znaydowało się, powtórzyć lekarstwo "w połowie iednak miary, czyli łyżAk stoło"wych trzy." J W. Hr. Bussy zapewnia, lZ w Węgrzech ani o iednem nie wiedziałem prj%kiadzie, w którymby pomyślny skutek lekarstwa zaraz od dnia pierwszego nieokazał się. Mam honor bydź etc.

C li a n c e y.

Masło długo przechować.

Weź dwie części naylepszey soli kuchenney, iednę część cukru i iednę saletry, potłucz to i pomieszay. Do 16 łótów masła doday łót i tey mieszaniny, przegnite z nia, masło należycie, i wlói ie w dobrze zaszpuntowane naczynie. Tak przysposobionego masła przed miesiącem zaczynać nienaleźy, które wedle tego przepisu zachowane, bardzo długo nieątarzeie się.

OBWIESCZENIE.

Trybunał Cywilny Departamentu Poznańskiego wydał w dn;u jCini Lutego r. b na powództwo Sukzessoren Jaiiwsicza po nastąpionem poprzedniczo wyszukiwaniu l udowodnieniu w skutku artykułu 119 kodexu cywilnego wyrok stanowczy, ogłaszaiący nieprzytomność znikłego iuz od dwudziestu lat Manilla l\odora Januwicza z Poznania; co stosownie.do artykułu l f8 pomienionego kodexu do publicjney podais się wiadomości, w Poznani u dnia 13. Kwietnia i8i6v Królewski Vice- Prezes N ay wyższego Sądu Appellacyinego, iako Kommissarz do organizowania Sądownictw-a w Wielkiem Xiestwie Poznańskiem, Sch ónerm -ark,

. I .. - U .. I · m " , , , , ,,- i . M II ·

OB WIE SCZ K NIE.

TRYBUNAŁ Ii JI N O LO W Y Uepai lamentu Poznai"iskiego wyrokiem z dnia 4. Czerwca 1812 roku, upadłość Starozakonnego Jakuba He.rsch Gołdscltmidt zMiedzyrzecza ogłosił, a po odebranym bilansie, po dwa kroć razy Wierzycieli, końcem obrania Syndyków, tak przez listy iako i gazety, Kommissarz na dzień 30. Stycznia r. t>. wezwał. Gdy zaś mala liczba Wierzycieli zgłosiła sie, a stawai,;cy Wierzyciele większey części Palkowi trzyletnie udziełdą moratorium, zaciera chcąc zadosyć uczynić przepisowi art. 66 Kod. Handl. księgi I I L, wzywa wszystkich Wierzycieli, aby sig przed Kommissarzem Sądu swego, Prezesem. f-ewińskirn, w przeciągu czterdziestu dni, a naydaley dnia szóstego Czerwca r. b. w pomieszkaniu iego o godzinie 3ciey po południu stawili i pretensye likwidowali l udowodnili, w innym razie z temi będą prekludowani. Gdy zaś Wierzyciele, maiący pretensyą 18 O 7 O Talatow, zrzekaią sig prowadzenia upadłości, ale owszem trzechletnie udzielaią moratorium, zaczem. Trybunał Handlowy ex analogia art. 87 l-e» wzywa Wierzycieli niewiadomych i wiadomych, aby w ciągu ośmiu dni, a naydaley w terminie zwyź wyznaczonym zdali swa deklaracyą; w przeciwnym razie przyi<;tem będzieźe udzielaią trzyletne moratorium, a następnie cała massa pod zarządzenie Palita oddaną będzj e, a to tern bardziey, gdy ta się składa z wexlow, w Państwie Rossytskiem wystawionych i z skór niebędących w kursie, które w Lipsku a canto massy są złożone. Ustanowienie to tern bardziey powoduie TryA 16 dobrych groszy, wynosi, a iak powiedziano, Wierzyciele ma:ących prawo w summie t8>750 Talarów, na danie moratorium trzechletniego zezwalaią. Dan w P o z n a n i u dnia 18 - Kwietnia igió r.

£,eiviński, P.

Pawło w s ki.

Ltonhsunie. Przyjaciołom rheim handlowym w kram i za granicą sluźyc mogę znacznym zapasem prawdziwego porteru Angielskiego w całych oxsrtach l " wnayumurko*ańszey cenie. Także opnicz wma Węgierskiego w nayleps. ym gatunku i po roźney tenie, polecam się Śzanowney Publiczności roziuaitemi gatunkami wn Reri ki. h, Hisjpm> kich i Francuzkach, niemniej rozmaitemi gu-imk.iini wrn czerwonych, lako to: Mcduk, Ponrak, Cha:e,ui-Margaux, Chateau Łafirte, . upodoba:i\eh iloicHiib l butelkach. Di.iiska sucha kr i l przedaie się w najstuszniieyszty cenie cetnarami. PoznańllImmUlUlUl< --wdnia 17. Kwietnia tg( 6. Karol Pasch, na Wodney uiicy Nro. 189. .»... . wmi....... -» 'ITR, II-'<l . . . .IIIIIHIIIH m

Uwiadomienie.

Dnia 10. ro. b. uciski na dradze od Obornik de Połuima wałach skaro-gniady A rasy Rossyiskiey, 2 małą gwiazdka i iediie n rozciętem uchem, około 10 iat sury, ubrany w siodełko stare czar. ne i ksntarek, u którego na podgardlu półmiesiąc mosiężny. Upraszarh zatem wszystkich, u krórychby się pomieniooy koń n.ógł zmydować lub znaleść, aby go tu do Połaiewa za powróceniem wynikłych kos. rów, l wyliczeniem przyzwoitey nagrody, odprowadzić kazać «czyli. P o ł aj e w o dnia 12, Kw e t n a 1816.

Kłólewsko-PruAki Urząd Ekonomiczny.

Uwiadomienie. Kocz nowy Wiedeński, w brąz ozdobiony, z czterokermym zaprzęg.em lub oddzielnie. Jest do sprzedania z wolney ręki. Życzący sobie nabyć, zechce się zAłouć do tuteyszey Expedycyi Gazet. Do przediiTVQ. Deski dębowe są do sprzedania W ulicy Szeiokiey Nro. 109.

Ho za dzinzaixiewc. wtarsi Bartwa StrzeJeckiego wypusciaią gmachy strzeleckie za łtoiym Ciulem; maiący ochotę maia się zgłosić do starszych Br etwa tego. Termin licytacyi wyznacza <<j Ha dzień ajj. Kwietnia '1. b, w strzelnicy.

«a

Do zadzieriarvienia.

Terrnina licytacyi do dalszego wvpusczenu w dzierżaw £ dochodów Kamellamycb, to lest: i; Przewozu na rzece Warcie, 2. IjAki Kamrntllarne, 3. w. dy Kybackiey, 4. Polowania i 5- Jara,arAzn<*go, na trzy 'po sobie idące łata, to iest od 1. Czerwca 1816. aż d; 3.. JIbla iSf9. odbywać się mai$ dwa II., JS I %<). Kwietma r. 1., na które wszyscy życzący sobie wspommonycn dzierżaw, wzy. walą się. w bziemiednia 3. Kwietnia 1816. Burmistrz Policy i.

III. . . . . . . . . . TTT33-*: LI o z ud zierzawieru a.

Dobra szlacheckie w dobrym g:u.ic!e pdłi ź ne, nul 9 z tev strony II arszawy, aiti a od Ł <n v; czaj W prostej iir.:i laztąe z Łowicza ku W i s. c, od W.sły mile 1', tylko- odległe, w tych faiwarlc podzielony na 4ry pola dworskie, w każde pole wys' . * a :.<ę ozim'iiy koicy Warszawskie 225 " oprócz ról pustych, z ktoremi wysiano na nadchodzący sprząt żyta korcy 173, pszenicy korcy 36, czwarte prie po sprzęcie 2 niego iarzyny, zostaie m pastwisko l do sprzętu z mego koniczyny na siano, a to z powodu, że łąk niemas«, tylko pastwisko ugorowe, do «ego ie-.t tAkże g III brzozowego włok cbeJminstc rch 10. 1 Zogaienia włok r, włościan robiąćyćłi po dni 3 bydiem, a a dni ręczną, w tydzień lOtu, a na j u u lescze role. Z.Ś od s Jakuba do Sj M h.ła róbtą uź po dni sześć na tydzień, t< 'est: p< 3 dni ręczne, i tłuki 3 w łni wa. Qprix z mi y:h p. sług. l1 JoU warkn O trzy m'aie str; l1 Bciibiei ta r li płożyć wołowych 6 i 2 rłi.gi parVtlronne, f.. maiki 2, Za udc7wanie da rrk e »izystko l c we, porządnie po.iawbne, oprócz s«mtg j n łeszkatjia l f Iwarku, które są stare, są z »olney ręki rd S. i na r. b. d'i wypusczeina w dz erz Wy 3 A h kio 6:<<.-> l.tnia. Pragnacv takiey dzierżawy, zunt-iną ii f rIIbIcya i anszló.g ztuydzie u M . (Xlegalskkęv t N otAryusza Publicznego Pow:'atu Kr iroizyńskiego, w Kro.

t o s z y n e, ktorv y'las.iceld tych ;tóbr, w tyro tu Pi.wiecie mieszkA ącegó, do układu wskaże. Kroto szyn dnia 12. Kwietnia jgió.

.-