I\. I\. TM OT Wchvcni % $. Kwietnia.
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1816.05.01 Nr35
Czas czytania: ok. 16 min.o: ,egday przylał nasz W. Xiąię hołd cd swoich poddanych w nowo nabytych częściach Itraiu. Przysięga hołdowa wykonana została przez Deputowanych na wielkiey sali tuteyszego zamku. W tern samem rńieyscu nieco późniey nastąpiło 2agaienie zgromadzenia naradzczcgo, z Deputowanych stanów starych i nowych krain złożonego, Aktóre w celu wypracowania proiektu do konstytucyi dła całego Wielkiego Xiestwa zwołane m zostało.
Od Menu d. 19. Kwietnia.
Dowiaduiemy sie z Nancy, ii cd dnia 1.
m. b. każdy obywatel znaydować się musi o godzinie 10. wieczorney w swym domu, i że prztz całą noc aż do świtania liczne patrułe po całem mieście chodzą. Elektor Heski i W. Xiąż$.Fuldawski otrzymał mocą zawartey dnia 30. r. b. w Frankfurcie kenwencyi, oYrASalmilnster, wraz z Satmeva i t. d. ze wszelkiemi prawami i jyrzywiJegiamr, który dotąd do Austryi należał, a natomiaet odstąpił okrąg Fuldaweki Weihers prócz wsi Metiers i Hattenrodt.
Osławiony szpieg Schulmeister wypusczony został na wolność w jJ'ezlUy powrócił do Paryża i żyie sobie teraz spokoynie w swey włości niedaleko tey stolicy, lubo podobno pod ekiern policyi. Z Swaycaryi d, 10. Kwietnia.
, Listy z f aryka donoszą, ii rząd Francuzki, zapewnione nam przez sprzymierzone mocarstwa-trzy miliiony franków, zapłacił iui bankierowi do odebrania ich od nas upowalmonema. Oficerowie Szivaycarscy, którzy za przybyciem Bonapartego źądal; od'niego pozwolenia do powrotu do swey oyczyzny, otrzymać maią krzyż legii honorowey. Z Bazylei d. 10. Kwietnia.
Dnia 5. t. m. wieczorem odkryto haniebny zamysł podpaleuia szpitalu tuteyszego. Lun ty, siarka i rozmaite inne palne materyały
0lę!iSly iui w gogotowiu do wykonania teg* straszliwego układu. Rząd wyznaczył 100 luidorów nagrody za wjiawienie sprawcy. Dwieście do 300 emigrantów z Kantonu Bazyleyskiego, łącznie z iakimi 100 Argauczykami, popłynęło ztąd wczoray na kilku łodziach do Hoilandyi, Akąd puścić się chcą, <lo Anteryki. Zabieraią oni z sobą liczne sprfęty i wystarczające na usadowienie U{ summy. Podług doniesień z Chambery, obiecuią tam sobie Króla Sardyńekiego, zamyśbiącego ] odwiedzić Sabaudyą w piękney porze roku. Gazeta Arauska mówi o urządzeniu cel« nem w pewnym ościennym kraiu, w którym kasztany, oznaczone literą C. płacą cła od cetnara 48kraycarów, kasztany zaś oznaczone literą K 3 i krnycary. Batalion Szw<iycarski z 400 ludzi, przechodzący w służbę Francuzką, stanął na gruncie t*-go kraiu dnia 7. Kwietnia pod dr wodztwern Podpułkownika Bleuler, ttcń, oddawszy go Generałowi MaUet \ Fran-cuzkiemu Kommissarzowi woienntmu, powraca do Zurich».
Z Bruxelli d. 16. Kwietnia.
W kilku dzielnicach Antwerpii panuie ospa. Ta straszliwa choroba pokazuie się także w niektórych innych okolicach. KHiCi ńaśxie dzieci stało się iuź ich ofiarą prze*, naganną opieszałość rodziców, którzy im ospy ochrończey zasczepić nie kazali. Dnia 17. Kwietnia.
Dnia 12. Kwietnia przybył Xiążę Wellington z małym orszakiem do swey głowney kwatery do Catnbray, i stanął w przysposoi, bionym dlań pałacu. N azaiutrz pracował z głównym sztabem, przyiął Deputicyą miasta i rozmawiał z nią o rzecz; eh woyskowyck, tyczących się osady mieyscowey. X krótko w Cambray zabawiwszy, uda się tuteysze miasto do Anglii* Król przychodzi powoli do zdrowia. Od czasu choroby Monarchy zakazano bębnienia podczas parady woyska vt .iziedzmcu Tuilfcryrskim.
Deputowanym Izb, którzy przynieśli proiekt do prawa tyczący sie. wyboru, oświadczył Król życzenie, ażeby sie, sczerz* teraz zaięły' budżetem. Mocą ustawy Królewskiey zniesioną została szkoła politechniczna, a to z przyczyny, iż wszyscy uczniowie tego instytutu o ArIi się, w tych dniach rozkazom swych przełożonyeh. Okoliczność ta wymaga surowego przykładu, albowiem po takiey niekarney młodzieży, przyiętty z czasem do publiczney · łużby, memoźna sobie .niczego .dobrego obiecywać. Rozpusczeni uczniowie maią rozkaz, ażeby niezwłocznie do swych rodzin powrócili. Szkoła ta ma bydż na nowo urządzona, po przełożeniu Królowi planu przez ustanowioną w tym celu Kommissyą. Dnia 13. t. m. w rocznicę, wiazdu Xiecia M e n s i e u t do Pary & a, prayimowai Jego Królewiczowska Mość Oficerów gwardyi narodowey w galeryi D i a n y . Pray tey oka« zyi wyrzekł Xiążę do nich te słowa,: "Gdyby niesczęścia rewolucyi tylko się na nas byłYj zlały, bylibyśmy ie mniey uczuli i łatwiey znieśti." Xiecia Reggio, składaiącego <<imieniu wszystkich przytomnych powinszowanie, uściskał M o n s i e u r serdecznie, gdy go tenże w rękę chciał pocałować, a potem powiedział głośno następujące słowa: "Dzień, którego wezedłem do Haryza na czele gwardyi narodowey, tent pamiętnieyszym iest dla tonie, iż stanowi ihwilę odradzaiącego się sczęś-ia Francuzów, które, m?m nadzielę, do zupełney do.dzie doyrzałości, a któremu ziiete Król i cała rodzina Królewska cały byt sw:>y poświęcą. A]I ielką T 3 T wdzięczność dla gwardyi narodowey Paryzkiey, kto» UJ tylko stolicę, ale i uaród oswobol i a » dziła, a sława, którą przezto nabyła, pychę we mnie wznieca. ** Przytomni Oficero*ie przeciągnęli potem przed M o n s i e u r, zasczycaiącego ich ciągle zobowiezuiącetni wyrazy i z prawdziwem rozczuleniem wykrzyknęli; Niech ż y i e Król! Niech ż y i e Monsieur! Po wyieździe Xiecia Wellingtona, zamieszkały przez niego h o t e l de l' Elyse e Bourbon, przyporządzaią dla Xiecia Berry, Dla Xiecia Wellingtona, za powrotem iego do fa ryk a , przeznaczony iest h o t e l Rey-. n i e r e na ulicy pól Eiizeyskich. Pan Hyde de Neitfville, Królewski Poseł przy stanach Amerykańskich, wyiechał do Brest, zkąd popłynie na fregacie Eurydice do Ameryki. Przyszła Xiezna Berry iest ze strony oyca praprawnuczką Filipa piątego, Króla Hiszpańskiego, *) y a ze strony matki prawnuczką Cesarzowey Maryi Teressy Austryac ki ey. VVice- Hrabia Chateaubriand powiedział 4nU g t m. w Izbie Parów, co następuie: Mci Panowie! widzUłcm rumy Kartaginy.
(Wielu twierdzi przeciwnie, ze ich niewidział.) Spotkałem na tych ruinach następców owych niesczęśliwych Chrześcian, za których oswobodzenie / udwik S. życie s«te położył. Liczba ofiar codziennie się po« mnaża. Przedtem barbaryiczykowie trzyma. ni byli na wodzy przez Kawalerów Maltańskich, a dziś napadała nawet wybrzeża Fiaucuzkie. Nieprzyetoisz dzisieyszvm Francuzom, dokonać tego dzieła, które naddziady ich rozpoczęły? We Francyi powstała pierwsza kruc.yata-, Francya powinna wznieść
* .
*) Podczas wiazdu Filipa do Madrytu dnia 13. Kwietnia 1701. miano rJIT spalić żywcem kuku żydów wedle wyroku. ». Iikwizycyi; Król, którego pobożność poI..I,ceoII3 była z wig.
ks-iem oświeceniem i ludikości A, obalił tea wyrok. tpituiainrrAch, iak wówczas, środsow. '" Ao tey mówią uchwalono -vziąść pod śriśjcyszą. < rozwagę Bp-rawę mielników cIirz69vi<tr. A iJ,4u Do citkawy-h pomników wynalezionych w archiwach, należy faite.« oprorz własnoręcznego testamentu / JidwikaXY1', podobnież własnoręczna protes-tacya tego lMonarohy, którą ułożył podczas swego wyiazdu w wiieeiącu Czerwcu 1791. roku; nadto dziennik własnoręczny, dochodzący do miesiąca Czerwca 1792) i ręfcopismo obrony Pana Seze-} w którera wspaniały Monarchy poprzekryśuł niektóre poiedyricze wyrazy i całe mieysca, z większey o swych obrońców, aniżeli o siebie samego obawy. Królewsko - Pruski Generał Porucznik Ziethen pisał hit do Ministra woyny, d«ękuiąc mu za dobre pielęgnowanie Pruskich rekonwalescentów w drodze z- Paryża do Sedanu.
Do znamiennych zalet obecney epaki polityczney i położenia Europy, należy wielka liczba zagubień, między naydostoyoieyszejrnf. dworami tcy cŁcict sw»M afcCUarzonyełl. /3/1ptia wiąże się z Niemieckim Xi<;ciem, który iraiówdziedzicznycb nieposiada; Hiszpania i" Portugalia y którym samo przyrodzenie na obudwóch półkręgach sąsiadami mieć chcia. ł o, iescze mocnieyszym łączą sie węzłem przez podwóyne zamęście. Rossya} Prusy, Wirtembergia i Niderlandy, przez zaślubienie dwóch Wielkich Xiężnych i jednego Wielkiego Xjecia, ściśley się z sobą, połączą» Ją. Wkrótce podwóyne zamęście nowe skojarzy związki między domami Auetryackim i FraBcuzkim z iedney, a domem Neapolitańskim z drugiey strony* Przed kilkoma dniami poimano kilkunastu ałodzieiów. Przy dwunastu znaleziono do. iładne plany urządzenia ich bandy, patenta mianuiące hersztów, i instrukeye postępowania w wykonywaniu haniebnego raemieeła we wszystkich iego gałęziach»
· Zachowawca wle!Hey plecz«cl Francy!, P«n Matee- 'ilarkbis, złożony het od dni kiiku chorobą. Także Mioibitr woyny za« pddi Ha z.irowia. Wciągu tego miesiąca otrzymają Oficerowie i żołnierze legiow Departamentowych, mundury białego koloru z od#ńaną w guzikach i wyłogach. W przyszły tydzień rozpocznie się proces Generała 9ambrone, łctóry przybył z Bonapartem z Elby} i podobno weźmie taki ob- 1 rot. iak proces Generała Drouot.
Wgazecie Paryzkiey: ja Quotidienne, z«ayduie się następujący artykuł, pod napisem Varietes:
Podróż w Niemczech i w Polszczę, przez Pana .C'. G ley y przełożonego w Collegium w ctifllencon, z notami ściągaiącemi się do poselstwa JK. Pradt, ArcyBiskupa MecJiUńskiego w Warszawie.
PoŚMriecżursaey »1<; oświeceniu publicznemu, Pan C. Gley, w roku «goB okolicznościami osobistetni zmuszony został udadż się za woyskiem,-które szło rozpocząć KaTparn'b przeciw Prussotn.
Od brzegów Menu aż- do brzegów Niemna, był przy 3cim korpiisie woyska. Po pokoiu Tylżyckim, wysłany był 'do Polski i przemieszkiwał tamże do mca ł utsgo i s « 3- (*) Opisuie on co widział z prawdziwem czuciem; nie iego wina, ieżeli dzieło iego ogranicza się na podaniu nowego żywiołu złośliwości, ogłoszeniem niektórych mało znanych sczegułów i anefcdot, tyczących się człowieka, który powiedział burzycielowi świata; 120fl
(*) Był naczelnym zarządź« Xiestwa Łowickiegp, iak długo to należało do Marszalka l)a VOUSI, i dał sie poznać z W 2 swoiey stolicy Biakupiey, ieanym aktem woli despoty, zrzuceny został. 'P.owiedziano pewrsey damie, która napisała dzieie życia swego: że się tylko odmalowała w popiersiu. Jeden z autorów naszych utrzymywał: że w oczich w/asnego kamerdynera, bohater nim bydź przestaie. Pierwsza nota książki Pana 9. Gley, ma tę korzyść, ii zaraz wyodziewa Arcy - Biskupa Mechhńskiego i Posła w Warszawie.
Naźiirtowawszy z iego nitulękłcśti, którą, iak twierdzi, okazał dręczony przeczuciami wuicLhuc do Polski, itden z wspołmowiących, A tu nota bowiem iest długa- rozmową między kilku mówiącemi) opowiada: ii gdy się dowiedziano w (P arzawie o mianowaniu Xiedza Pradt Posłem przy Rządzie Xięetwa? mówiono powszechnie o talentach, które okazał na dworze w sztuce kadzenia Bozysczu. Jak to mówiono w Wi"f'firttti/V, .przy*y" , kłaią nam Xiedza Pradt, nay oczu styduieytaego pochlebca, iikj był kiedykolwiek w ót. Cloud! Smaiy tylko swóy mózg nad wysadzaniem się w kadzidłach. Skoro się doczeka dnia, daiącego ma sposobność czynienia zastosowań, obsiada natychmiast D z i e n n i k Paris twa, aby umitś<ił kilka kolumn napchartych niecnomi pochlebstwy. W dzień, w którym ten artykuł wychodzi, schyla się przed ezambellanem maiącym służbę, pcha się do niego i pyta: "Czy N. Cesarz czytał . , " ten a ten artykuł? To mego plora. Inny powiadał: "Bonaparte pewnego dnia żartował z odwagi i nieulękłości swych iałmużników." - "Co do zwykłych iałinuiników, odpowiedzia-ł Pradt, tych niebronię wcale przed W. C. Mością; lecz.... iałmużnik Boga M a r s a. . .. dodał, schylaiąc nisko głowę przed Bożysczem, którego mienił się bydź wielkim Kapłanem. '* Takiż to nam P rzysłany człowiek! mó" wiono Z żalem w ffarszaurie. -Czyliźby Niebo iednego nikczemnego '5I'.romTca <tii!ała obrać do wzniesienia tronu BołesłdWUWf Kazimierzów i Sobie fkień 1" Pan Poseł długo rozwodził SIę nad tern, że przykcliauszy do Warszawy, umiesczony został wmegodziwem mieszkaniu, aż dopiero Stanisław Hrabia Potocki był tyle dobry, iż mu raczył odstąpić dołu swego pałacu, bez czego - dodaie, poselstwo Fraticyt musiałoby się było odbydź' w karczmie. Aqtor noty dowodzi mu, że w lVars%awie są domy zaiezdne, iako to: d'Angleterre, de Pelina i t. d., w których i Monarchowie stawaii, lecz Pan Poseł, z widoków ekonomi» zuych, wolał mieszkać po woyskowemu. J tżeli nietniał iak tylko dwie lub trzy serwet - przyczyna, - ie ich niechciał kupić.
Mimo tych skarg zdaie się, że Xiądz Pradt " 4 umiał późniey dobrze się opatrzyć w zapisy, czego dowodem następująca anekdota o sprzedaży sprzętów Jego Poselskiey Mości. W wiliią Bożego narodzenia był obiad u Pani na kilka osób. Upływaią godziny - gospodyni nieprzybywa; nakoniec brzęk dzwonków zapowiada przybycie. "Zkądźe wracasz? - spyta iey mąż z niechęcią. Niezgodnie! do iutra, odpowie, byłani na licytacyi (encan) u Arcy- Biskupa. . . . . . U Arcy- Biskupa.. . Mechlińskiego? Tak, o nim mówię. On to sprzedaie swote ruchomości. Zaprosił mnie równie iak inne osoby bywaiące u niego. - "Nim dano do stołu, gospodyni pokazywała nam swoie kupno. Były to płótna różnego koloni, a między innemi, dwadzieścia i trzy tuziny ścierek i fartuchów kuchennych. "Z waszym Arcy- Biskupem, rzekła daley P a n i . . . ., niełatwo rzecz skończyć można; tak długo musiałam się z nim ucierać, nim przystał na cenę, którą mu ofiarowałam, a gdy przyszło de zapłaty, nowe czynił tru ebróciwBzy wprzódy każdą sztukę, na tę i ową stronę. Jest to kupiec niełatwy do oszukania. " Krotofila, którą grał Poseł, trudniąc się sam licytacją i racząc własiitniTrękami su.' mi sprzedawać ścierki i fartuchy kuciien-, ń e, zabawiła niezmiernie gości, i ci zapomnieli chętnie o spóźnieniu się gospodyni. Pewny pustak, który był z P a n i ą. . . .
u Arcy- Biskupa, dodał iescze następuiące sczegóły: "M o n s e i g n e u r, na którego czole biysczała wysoka mądrość, chciał aby liberya domu iego odebrana była lokaiom. Czyniono mu przewożenia w tey mierze: "Nitsłucham, odpo\ viedział, niedzisiejszy ia iestem; ci ludzie rnaią rozum, lecsc ia go mam włAcey ód ni th; są to niegodziwi lokaie, służą po polsku. * Będąc umr. ie przez siedm miesięcy, nie nabyli prawa do liberyi. Patrzcie! tak piękna iak nowa, sprzedam ią, lub zabiorę zsobą, abym wiał z nie y uiytek weFrancyi." Nitwszędzie iednak rosły róże dla P o sł a; , ieieli umiał drogo sprzedawadz" , kazano mu także gdzitindziey dobrze zapłacić. Tak nazwany Król Westfalski Hieronim przybywszy do Warszawy, usadowił się w pałacu Brylowskim. Opierając się na wyloku brata swego, przepisuiącego Generałom opatrzyć się w zapaey na dni piętnaście, od logo z prawa należy, Hieronim zebrał mnóstwo szynek, salsesonów, ozorów wędzonych, win obcych, likworów, rumu, araku, i t. d. Gdy powracał do Cassel, dał inwentarz tego magazynu Arcy- Biskupowi, ofiarując mu sprzedać go; wartował on naymniey 2 5,000 f tanków. Mówią, ii Prałat mędrszy od U go 60 mu chciał sprzedać, uchylił się ód pro.pozycyi Króla kupca. To iednak goduem iest uwagi: ze w czasie tego handlu, Hieronjtn przez swych Adjutantów dokuczał P«icktowi Warezawskierau, aby miał eobie
5'ł
dostawiona/nową rekwiźycya szyneky saleesonów, ozorów i t. d., co miało zastąpić w furgonach podróżnika Westfalskiego, ładunek prztznaczony na sprzedaż Posłowi. Monseigneur, nowy Atlas, dź*i. ,ał za swego naywspanialszego Pana ciężar ś-, tata; przyoaynmiey narzekał bez końca, ze go za wszystko czyniouo odpowiedzialnym. Z powodu tego przywidzenia C. G ley przytacza powieść o trefnisiu pewnego Pana «3 wieku. Obwiniano go o wszystko, i za wszystko karano, co się tylko złego w zamku wydarzyło. - Pani domu zległa. Do de, te było nazwisku trtfnisia, zaczął płakać. "N a ten raz, powiedział iego Pan, pociesz się Dode'j J eżeli cię kto oskarży, przy idź do mnie, a ia cię od wszystkiego uwolnię; bądź pewny. IMiewiadomemi »ą często małe przyczyny wielkich wypadków; oto niektóre z tych. małych przyczyn upadku Xiedza Pradt, Przywłaściciel, opuściwszy Warszawę, wstąpił w drodze do pewnego Polskiego obywatela. · Mówiono o zdarzeniach i o ludziach. - "A moy Xiądz Pradt -. powiedział Bonaparte, co o nim myślicie?" "J est to, odpowie go« spodyni domu, dobra dusza, którą nam W. C. Mość przysłałeś. Paple dosyć dobrze, prawi frazesy; ale też niema nic więcey w głowie; do niczego niezdolny; naymnieyszego niema o publicznych sprawach wyobrażenia. (Jhciał rey wodzić w Radzie, w Konfederacyi; wszędzie roznosił nieład." "Ale, odpowie Bonaparte, okazał wytrwanie, gdy tego była potrzeba?" - "Bydz" to może; lecz gdy TormaSSOW zagroził Warszawie, wszystko było w poruszeniu; ia uciekłam iak idrudzy, a XiądzArcy- Biskup nieostatni także kazał pakować. To prawda, że uiezapoinniai pięknych śreher z litterą N K W da'szyrn ciągu rozmowy, gdy gospodyni wspomniała coś o kościele i o mszy,Bonaparte zapytał SIę: bkie było .postępowanie iego Posła we względzie re lig iynymf "Nlewlem, odpowie Dama, iaki lest iego sposób myślenia co do wiary; zdaie się przynaymniey, źe niebardzo iest zapalony. Skoro zaiął dany mu pałac A mówiono o wyporządzeniu kaplicy; lecz odrzucił wszystkie w tey mierze propozytye." " A więc Xiadz Pradt, odpowie Bonaparte, q-iest glu[)ii-.c. Ja chcę, aby miano religiią, kiedy irioia polityka i moia służba wymagatego; w Warszawie znudził mnie głupstwami. Zostawcie mi tjlko; uwolnię ia was od niego." - Po śniadaniu napisany był ów sławny list, w którym nakazano pospolite ruszenie w Polszcz*?, a Monseigneur został odwołany. Od aż do Poznaniu, Bonaparte zapalczywie często powstawał na XiAdza Pradt. W Paryżu zobaczywszy pierwszy raz Ministra obrzędów religiynych, powiedział m u: "Ten Xiądz do niczego; odbieram mu dyrekcyą wielkiego iałmużnikowstwa. Odeśłey go do iego dyecezyi; niech się uczy katechizmu. j&tf transit gloria mundi." Z powodu dZlela Pana Gley y powiedzą uioźe niektórzy czytelnicy z Horacyusztm: Ecce iterum Cnspinus; lecz Xiądz Pradt, iako dzieiopis całego świata, - należy także do dzieiów. Wszystko obchodzi, co się iego tyczy, a ożywieni duchem wymierczey sprawiedliwości, oddaiemy Xiedzu Arcy- Biskupowi, co de niego należy" iak oraz należny hołd Panu Gley, za iego trafne i prawdziwe obrazy. -- RZ Londynu d. 13. Kwietnia.
Zrażeni odrzuceniem podatku od dochodów, przynieśli także teraz Ministrowie do Izby niższey nowy plan zmniejszenia etatu woyskowego. Kilku członków oppozycyi, pozytkuiąc z tey sposobności, zarzucali Ministrom nierozwagę, iż walcząc dawniey naysiloiey przeciw temuż zmnieyszeniu, dziś za niem obstaią. Ministrowie odpowiedzieli ua to 5 iz dawniejszy plan był czasowym, źe teraznleysze zmnlcyezetile ściąg» się tylko do Oficerów, lecz źe wkrótce daley będzie rozciagniętćm. Pan Tierney twierdził, iż woysko Angielskie etoiące we Francyi kosztować nas będzie corocznie 200,000 funt. szterlingow, luboć ie Francy a ma płacie, hordCastlereagh oświadczył, iż w pierwszym i drugim roku może będzie tyle kosztowało. Pan Tierney odpowiedział, iż późnłey iesczo więcey kosztować będzie, to iest: rocznie 6 50,000funtów, ponieważ Francja niebędzie w stanie płacić. Lord Ciistlereagh przytoczył, że po upłynieniu 3 lat Francya zaspokoi swą, kontrybucją, i źe potem tak wielkich summ niebędzie potrzeba. Pan Tierney rraził nareszcie, iź tak mała. zasadza nadzieię na trzyletnim pokoiu, iak i na zaspokoieniu kontrybucyi. W stanach ziednoczonych Amerykańskich znayduią się teraz trzy stronnictwa; D e m a - g o g ów, wzmocnionych nieiaką liczbą Francuzów; Republikanów, tchnących duchem Washingtona A i 8 o a l i s t ów, źądsiącyc h mouarchicznego składu rządu, (zapewne konstymcyinego iak w Anglii.) - W Washingtonie widziano Generała Clausel. Dnia if. Kitli et ni a.
Ślub Xięźiiey Karoliny odłożony iest de pierwszego tygodnia miesiąca Maia (podług inn y eh gazet do dnia a.) z przyczyny, iź Camelford House, przyszła rezydeneya, niemoże bydż prędzey urządzoną. Ta trefunkowa przewłoka, mówi Kury er, otworzy pole do rożnych smu{nych przepowitści. Było zawsze polityką strony oppozycyiney, nie tylko za dzisiejszego, lecz i za dawnieyszych rządów, mieszać się w interessa rodziny Królewskiey. Za panowania dziada dzisieyszfgo - Króla ffferzego pierwszego) panowały nieporozumienia między oycem i synem. Za teraznieyszego głównym było celem, nakłonić Następcę tronu do przyięcia eystematu politycznego, przeciwnego syste wiódłszy się w nadziei kierowania tAy naradą Xiecia, po obięciu przezeń regitncyi, tuszyła Bobie, iż potraB zwaśnić córkę z cyiem., i przez śmiałe naciągania wierszem i prozą, starała się nadwątlić szacunek i miłość, które się oycu od dziecka należą. ciągle usiłowano wmawiać w nią, że iest nk-dbale prowadzona, i zamiast dobrego i Biarownego wychowania, chciano, ażeby była uczestnir czka hucznych biesiad późno w noc trwających, aieby odwiedzała sceny i żyła po modnemu. Prześladują tę Xiężniczkę migami i poszeptami: aż do podwoiów świątyni H y m e n a , i niesczędzą głośnego życzenia, ażeby urządziła dwór, któryby szedł na wyścig z dworem iey oyca. My iesteśmy tego zdania, iż Xiężniczka Karolina nie będzie przt-zto gorszą Królową, okazawszy się pierwey dobrą ioną, i że zasmakowanie w rozkoszach życia domowego, niezmnieyszy iey zdolności rządzenia ludem, iakim ies1. JIr A eKKK. W dzień zaślubin zwykły eorki Królów.
Angielskich nosić kosztowny pfascz haftowany, który potem staie się własnością odbywaiącey. służbęctamy dworskiey. Xiężuiczka Karolino, riebędąc córką Króla, lecz wnuczką, zasczytu tego mieć niemoże. Gaztty' oppozycyine ubolewaią" iż tey ważney różnicy nie odkryto przed zrobieniem płascza.. Kendal (po łacinie Concangiuro) hrab' stwo, baronia i stołeczne miasto prowincyi Westmoreland, leży soo mil ( 4.0 Niemieckich) północno-zachodnie- od Londyhii.. Nazwisko obwit-scza położenie; miasto leży w dolinie po nad rzeką hen, w wesołey, żyzney okolicy. Składa się, jak po naywię» łsze- y części miasta Angielskie, z dwóch Ifch» gich i szerokich krzyżu ących się z sobą ulic, i z. kilku poboszuych. Miasio iest zamożne, zaludnione, ma. dwbry handel i słynie fabrykami sukien" przynoszącemi biednym, zatruduitnifc, a-rnaI..I,rnyrn zyski., Na.
rztce dwa. piękne kamienne mosty, prócztrzeciego drewnianego, prowadzącego tuż przy zamku, ktury przezto its.t sławnym, iż s*ę w nim urodziła znana Katarzyna Parr, Henryka Y 111. szósta i ostatnia małżonka, która zakończyć miała swe życie na ruszt«» waniu śmierci, gdy sczęściem sam Kroi po. święcił za nią życie. Kościół główny, piękny i wielki; należy do niego 12. kaplic; nacmentarzu stoi ogromny dobrze uposażony instytut szkolny, który wielu uczniów wysyła swym kosztem do uniwersytetu Oxfordskiego i lam ich utrzymuie. - Mylne z resztą itBt zdanie, iakoby tytuł Xiecia Kendalu nieznanym był aż do czasu, gdzie go Jerzy L nadał pewny Xieitiiczce .Niemieckiey. W roku 1414. Kroi Henryk I dał tytuł-Hrabiego Kendalu trzeciemu swemu synowI" Xieciu Be d/ord. , Jo/m Lancaster. Wag., lafpoźniey otrzymał go od Króla Henryka . John Beaufort, Xiążę Som m ersrt. Jan Foix y Hrabia Benanges we Francji, został nim potem zasezycony od. henrjyku 1(1. *». oddane usługi w woyaie z Francyq, i potomkowie iego dłui,i czas mianowali się Hrabiami Longuevillei Kendalu- W «AO.1543.. Sir IV/li: Parr, brat Krolowey, niHtiowany był od Henryka Viii-baronem Kendalu A a późu.ey, Hrabią Essex. ISakoniec Karol Stuart, trzeci syn Jakól>a II, otrzymał; tytuł Xiecia Kendalu. Pomiędzy innemii dostoieństwami. i- tytułami, otrzymał Jerzy: Xiąźę Duński i małżonek Krolowey AnnYr tytuł Hrabiego- Hendalu UKnJl fi. Kwietnia j 6gg; dopiero Jerzy l. Hrbbinę Ehrengardl Me lusin e de Schulenburg, gdy z nim do Anglii przybyła, nnanował Xięiną Kendalu.. Nakooiec od dnia* «4 Maia- 1782 zapisywany* iest Hrabia Londsdale w księdze Parówiako Baron Kendalu. W wielki piat* K b-ył Xiążę Koburg w Brighton' na nabożeństwie, po ktorem przystępować do 0& taiejanic,
Dodatek;.
Z Włoch dnia w. Kwietnia.
Słychdć, ii Kroi Karol IV. niepoiedzie z-swa, rodziną iio Neapolu, lecz że odprowadzi swą córkę byłą Królowa Etruryiską do Luki.
Pan Tercy, mianowany został od Jego Świątobliwości Kawalerem złote y ostrogi, za podane mu poema na śmitrć Ludwika XPI. W dowód nieograniczonego szacunku 1 uwielbienia, oftruowali Geuueńczykowie Papieżowi przez Kardynała Spina) Arcy-Biskupa Genu-, ńskiego j kizesło poręczowe przepyfiznty roboty. FlottHa, prze wożąca N astępcę tronu i iego dostoyną córkę z Palermy, stanęła iuż dnia ay. Marca przed portem Neapolitańskim, lecz przeciwne wiatry przymusiły i ą d o oddalenia się. i do dnia i. Kwietnia nie miano o nity Żadney dalszey · wiadomości. W heapoiu schwytano wielkie mnóstwo rabusiów, i pocięśti wypędzono Zr) yrauice. pod ebKorra żandarmów; Z S.cy/il samty mi. ło MC, przeszło 400 takowych łotrów · wśiiz' .ąć eio Neapolu.
Łbkadra Algireka krążyła w okolicach Saler/10, lądui AC rar po raz dla chwytania ni» wolnikow. Donoszą z Neapolu: Pogłoska, iż Anglicy obudzili- miasta i twituize w prowineyach Abtuzzo, w uie.ką nasz handt.l wprawiła s ni« spokoynoś(\ Rząd nic wprawdzie w tey mierze nit ogłosił; lecz uw ż - no, lZ Poseł Austryacki częste miewał konft reneye a Posłem Angielskim. Kanton G-newski wylicza 100,000 liwrów Królowi Satdyń K emu za ustąpione temuż Łantonowi itrri riutrb
Dnia 14. M rca obchodzono w Rzymie rocznicę wyboru Jego Świątobliwi.ści rządzącego teraz Papitźa na sto cę Apostolską, >Vystrzaty Z dział 3arnaM A, Anioła zwiastu1 e
wały- o świcie tę uroczystość. Po nabożeństwie byli u Papieża z powinszowaniem Kardynałowie i wszyscy Prałaci, gwardya szła.« checka, sztab generalny gwardyt narodoweyj i woyska Hniowego, Szlachta Rzymska i obca. Dnia 1 6. Marca odprawił Papież w Rzymie* Konsystorz publiczny, wktó. ym nowo-obraiit Kardynałowis przysięgę złożyli i z wielką, uroczystością'kapelusz*: Kardynalskie otrzymali. Na tym Konsystorzu byli obecnymi Kroi Hiszpański Karola Infantka Hiszpańska iharya Ludwika (niegdyś Królowa Et rury i), Gubernator Rzymuj Senator wraz z Magistratem Rzymskim, Prała*i, tudzież wielka liczba znakomitych cudzoziemców. Rozmaite wiadomości.
W dniu 14. Kwietnia stanęła konweneya mi ę dzy /lustryą i Ba u iaryq. Były Kroi bzwedzti, zabawiwszy przez, trzy dnie w AusZjJurgu y poiechał do Lipsk(t w towaii)stwlc dwóch dam i iednego Erancuzkiego Oficera. W Solmthal w Styryi pokazało się dnia, 4. Marca o godzinie 9. wieczorem osobiiwsze ziawisko natury. Nad zamkiem prz<szła wielka burza z desczem i śniegiem, i nagle pozłacany krzyż na wieży koscietney okazał się w płomieniach, i oświecał okolicę, wydaiąc szum pudobny dowody lariey na roz, alone żtłazo. Trwało to kwadrans, poczerri ilA 8 ę czuć zapach nŁ przyiemny. NazaiutrZ krzyż prawie zupełnie zcz<.rmał, i teraz pqwoli dawt y blask odzyskuje. Toż samo zdarzyło się na wit 12< hu wieży zamku Weisberg9 o mi.i* odległego, Używaią teivz w /Jnglii machin parowych do rozmaitych rzemiosł, W Exeter wyna A k/.iono sposób prania bielizny za ich pomoce, przez co OHizędzi się dwie trzfcie części roboty i wydatków. J eden z tamecznych wierszopisów pisze pieśń na pochwałę tych maoiN, -
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1816.05.01 Nr35 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.