M= ogólna bez rolnicy stopni wszystkich osób orderem krzyża woyskowego Polskkgo zasczyconych, ułożoną została, i wydane w tym «amurze obwiesczenie w gaztu. h kraiow\ch pod numerami 37, 38 i 39. z miesiąca Maia ogłosiwszy, ponawia dła doyścia do wiadomości w»zystkkh komu o tern wiedzieć należy, iż dzień pierwszy miesiąca Września dia osób V/ kr.jiu będących, a dzień pierwszy Grudnia r. b. dla tych co za granicą siij ziayduią, są ostatffzm.mi termin uni do przyjmowania dowudiw prawo nadaiących noszenia orderu krzyża woyskowego Polskiego. -. Ociąg-uący eię 2 wy konaniem powyższego postanowienia, »ami sobie przypiszą, ieżeli w kontrolIt osób zasczyconych orderem krzyża woyskowego umiesczooymi i do publ.czney wiadomości podanymi ni< zostaną, a przeto podpadną Wątpliwości posiadania f-y ozdo by, i pocią gniętymi będą do tłumaczenia się, iakiem prawem order krzyża woyskowego noszą, gdy Kommissya Woyny nitomieszka użyć ekutt-iznych środków do zapobieżenia wcisnąć aię mogącym nadużyciom," Kommissya sprawdzaiąca pretensye osób woyskowych w Wars%awie przy ulicy Freta w domu pod Nrem 255 posiedzenia swoie znaiąca, uwiadamia w obwiesczeniu swoim X dnia 16. Czi-rwca wszystkich woyskowych Polskich zaległy żołd w skarbie Xiestwa Warszawskiego, lub tir rządzie Francuzkim mieć mogących, a którzy takowych zaległości dotąd ani w Prefekturach departamentowych, ani U Generała lubieńskiego niezalikwidowali, ażeby śpieszyli z podaniem swych preteiisyi przy złożeniu wszelkich dowodów ich zaległość usprawiedliwiających, gdyż dzień iszy Sierpnia r. b. ustanowiony iest iako termin ostateczny, po którym Kommissya żaduyih iuź w tey mierze reklamacyi przyimować nie będzie.

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1816.07.10 Nr55

Dnia 30go Czerwca, w tuteyszey stolicy, w kościele W W. P P. Wizytek, peświęcoey

został na Biskupstwo EethsaicJy in partfbu s , JW. Dmil ĘBfiU ;,.,r,ih;lt< O*troU/ski, Sufragan powieki, Scholastyk Metropolitalny GiiitzAien ki, w obecności Prałatów i Kanoników katedry Warszawskiey, tudzież luźnie zgrom dzontge Duchowieństwa. KonsekrAtor« m był J w. Jan Klemens Oołiiszewski, BSKUJ\. \ ygierki, Senator Królestwa Polskiego i Kawaler orderu Śgo Stanisława iszey kbssy, U spółkonsekrajorami zaś: JJWVV. Antoni Malmawski, Biskup Cynneński, i Jó-Aej K'JIm2an) Infułat Zamoyski, Mieśli ..ii.ry, według starożytnego obrządku kościoła K itniickii gó t przy konsekracyi, JjjA VIV, (fraąćltiek u2JIou-ski, Kasztelan Senator, Kawalerord.ru Ś. Stanisława iszey klassys Antoni Ostrom,ki, Kawaler orderu Ś. Aouy iszey klassy; !fan IVolicki, Prezes Trybun łu i Sędzia naywyżezey I nstant yi; Lipiński, Członek Kommissyi obrzędów i oświeieiiia publicznego % JZaleteski) Zastępca Referendarza Rady Stanu; Tomasz Grabowski, Rtgent Kancellaryi Rzojfu naywyiszeg'». Po skończone.y kooseltr.icyi, zaproszeni zostali przytomni na obiad od J W. Biskupa nowo · poświęconego, przy którym »d wszystkich przytomnych odebrał życzenia: aby w iak naydłuższe lata zachował go Pan Bog dla pożytku kościoła i debra prawowiernego ludu. Wypis z rozkazów dziennych do woyska Polskiego Jego Ces3rzewnzowskiey Mci W. Xiecia Konstantego z dnia 15. Cz erwca: N. Cesarz i Król raczył wyrokiem swoim dnia l 5. Maia r. b. w Petersburgu zapadłym, uwolnić Generała dywizyi Hrabię IVielhorskiego od dalszego pełnie ja obowiązków Ministra prezyduiącego w Kommissyi Woyny, W skutek prośby w tey mierze przez niego zaniesioney. Na mocy udzielonego mi upoważnienia poruczyłem tymczasowa- ster K omlaissyi Woyny Generałowi dywizyi ti(tuke j Radcy ' Stsnu, Dyrektorowi iszeyeekcyi w rzeczoi'.ey Kommis. yi. Generał dywizyi Hrabia Wie lh orski nieprztstaie należeć do woyska.

F. Bentkowskie Professor w Liceum Warszawskie<<!, widząc do pewney pracy literackity wielka potrzebę Statutu Litewskiego w Polskim ięzYKu, pierwszego wydania, to icst 158b roku, uprasza niuityśzćrn o liekawe tegoż dzieła pozwolenie na dwa tygodnie; a w tym celu złoży takową, iaka będzie żądana, rękoymią w księgarni Zawadzkiego i Węckiego. Gdyby zaś pożyczenie tego dzieła żadnym sposobem nastąpić niemogło, uprasza tedy, aby go przyoaymniey uwiadomić listownie, gdzie się i s t o t n i e znayduie exernplarz ta'kowey edycyi 1588 roku.

Z Lublina dnia 27. Czerwca.

W przyszłą niedzielę, to iest dnia 30go Czerwca r. b., otworzy się wielki koncert przez Towarzystwo Przyiaciół Muzyki, którego obrócony będzie dochód na wsparcie cierpiącey ludzkości. Unia 2 5. Czerwca 1 8 1 6 roku o godzinie 5 popołudniu J W. Tomasz Dederko, Prezes Sądów karzących W oiewództwa Lubelskiego i Podlaskiego, Kawaler orderu Świętego Sta* nisława, opatrzony S5. Sakramentami, przemiel.ił doczesność za witczsiość, w roku życia Swtgo 86. Dobry obywatel, gorliwy i spravif dii wy urzędnik, zbiór cnot poczciwego człowieka, wierny i stateczny przyiacitl, którego dobroczynność i ludzkość, zjtdoała mu powszechny szacut ek i miłość, a po zejściu smutek i żal nieutulony.

7, Wiedniu dnia 2j. Czerwca.

Dwór nasz < dezucił ostatecznie wsztlkierosczAiia Krolowty Hetruryiskity do Xicstw Parmy i PI- 'Ce-ic\i, wyraźne z tego powodu wy«l »wszy <>śvvij,do c · ir. Dóia 'S od u- »5$0 się w K »ściele Kanonik:»» - »ularoy h *). Augus I. 113 zwyczayue źsiujoe 3Aboż<;ń?two za poległych w*LitwiępodPlanian(Cól\m 1757) woiownikótf. Re* cznica tey bitwy przypada właśnie w dzień deD> roczny b'twy pod IVaterloo. Dnia 1. Lipca otworzonym bydf rf1a bank narodowy, a przy tern »podziewaią się ogło* szenia innych urządzeń, maiących fia celu zmniejszenie cen wszelkich artykułów, ile tylko bydź może. Z pomiędzy wieści w tey mierze rozgłoszonych, dwie sczególniey war* te są wspomnienia. Jedna z nich zapowiada wolny dowóz wszelkich potrzeb żywności z Bawaryi, a druga znaczne zrnnieyszenie wielorakich podatków. Powszechna iest nadzielą, iż teraźnieysza tąje bardzo uciążliwi drożyzna przynaymniey trzecią częścią zmnieyszy się przed końcem miesiąca Wrze* śnią. Głoszą, iż Xiążę Ferdynand Wirtemberg« ski wkrótce weźmie ślub z siostrą Xiecia Metternie h. Mary a Kttnegunda Xięźna Met» ternich urodziła się r. 1771. Królewsko - Francuzki Minister woyny'j Xiąźę Feltryiski, oznaymuiąc Prezesowi nad* worney Rady woienney, Marszałkowi polne* mu Xieciu Szwarcenbergowi, że mianowanym iebt kawalerem orderu b. Duch», napisał do niego z tego powodu list następujący J "Mci Xiążq! Król, Pan móy, chcąc W. X« Mci dać dowód swoiego poważerda i wdzię* czności za przysługi uczynione Domowi iego podczas wypac-ikow, które J. K. Mość do sto* licy iego nazad sprowadziły, zlecił mi oznay* mić W.XAMci, że Mu przeznacza godność Kawilera orderu $" Decha. Kanclerz Za» chowawca wielkiey pieczęci orderu, prześle W. X. Mci godności tey insygnia. Mam sobie zastzęście, że mogę oświadczyć W. X. M. ten N. Pana względem Niego zamysł, i ż u* komentowaniem korzystam ate sposobności po* nowienra zaręcztń niezraiermego szacunku« z którym mam zasfzyt zostawać etc. . g. Gdy złożone akcye doszły iuz tysiąca, każdy akcyonaryusz powinien otrzymać od tymczasowych Dyrektorów, spis wszystkich posiadaczy akcyi, wraz z wysczególnieriiem ile wziął ichkażdy, ażeby z nich, przez głosowanie na piśmie, większością gło sów, wybranym był Wydział z pięciudzitsią członków. Przy tym wyborze, kaida akcya nadaie praw@ do głosu w tym sposobie, że każdy akcyonaryuez ma tyle głosów, ile wziął akćyi. . 10. Do Wydziału każdy akcyonaryusz może bydź obrany członkiem, skoroiest obywatelem Państwa Austryackiego, i w ternie Państwie ma swoie zamieszkanie.

. 11. Tym sposobem wybrany Wydział, zbierze siew iViednitl A z ustanowionymi Urnczasowie Dyrektorami, i z maiącymi prztz Kas wyznaczyć się Kornrnissarzaiwi, dla wybrania z grona swego dwunastu członków, którzy, za przyłożeniem się Kommissarzy naszych, ułożą zupełny regulamin bankowy i takowy do zatwierdzenia N aszego przedstawią. . 12. Główną część tego regulaminu składać będą prawidła względem reprezentacyi towarzystwa bankowego, i sposobu zarządzenia i kierowania instytutu banku. Skoro w skutku tego roguiaminu zaprowadzić się maiąca administracya bankowa, będzie iuż instalowaną, ustanowiona m i. Dyrekcya tymczasowa, niemniey J m 3. mianowany Rządzca, dotąd poruczony im kierunek działań, ustępuią Dyrekcyi, przez towarzystwo podług iego, od Nas potwierdzić się mających statutów, wybraney. . 13 . Na przyszłość, odmiana regulaminu bankowego, tylko na wniosek instytucyinych Repreze untów bankowego towarzystwa, i za zezwoleniem N aszem, nastąpić może. f. 14. Bank zamykać będzie rachunkiswoie co pół roku w obpcności BTommissarzy Naszych; wypadki zamknięcia poda do powszechney wiadomości, i N am takowe przełoży. . 15. Może bank uzyskawszy wprzódy przt-a Administracya przychodów (rzy.hyleniesię Nasze, w obwodzie Manarchii, gdzie mu dogodnie zdawać się będzie, zakładać filialue banki, podług prawideł własnego instytutu.

ODDZIAŁ IŁ Czynności banku 2 Instytucye, które z POU6lUU tego zaprowadzone bgdę. C. 16. Bank narodowy będzie w znaczeniu swoit m iako bank not, do btzp<-śr«_d iey wymiany papierowych pieniędzy przeznaczony: , a) trudnić się wymianą papierowych pieniędzy, podług prawideł wskazanych oddzielnym patentem; b) w tym celu wydawać noty bankowe, iednakże nigdy więtey nad potrzebę, wynika« racą z przyiętych w tey mitrze stosunków. C, zaprowadź; wymianę not bankowych na kruszcowe pieniądze. d) wymienioi.e papierewe pieniądze niszczyć będzie od czasu do czasu; . »7. Stosownie do ttgo przeznaczenia będzie bank: a) trudnić się utworzeniem i wydawaniem not bankowych; v) przyimować przeznaczone na wymiarac zapasy monety kruszcowey, i używać ich na wyposażenie kassy wymiany; C) utworzy następuiące kassy, i zaprowadzi ie w działanie: i e d n ę do zachowywania i rozliczania wszystkich i'-go wypływów; i e d n ę która składki w papierowych pieniądzach przyimować, i za te «zęscią >oty bankowe, częścią zaświadczenia do obligacyi, wydawać będzie. » ( D a l s z y c iąg n a s t ąp i. ) Król Wirteinbergski przeznaczył 60. nowych stipendiów dla ubogich talentami obdarzanych młodzieńców, maiących powołanie do stanu duchownego. General H£»bia Xleist Nollendorf przybył do Frank/ortu. W Al ten b urgskiem (należy do XięStwa Gotha)y rozkazano wy szły m z służby obrony kraiowey Oficerom, ażeby odtąd niewaźyli się nosić uniformu do tey służby przyuczanego. · ]l wyszłey świeżo w Trewirze mowie X. Devora A Plebana kościoła 5. Mticieia, na poihw słę pierwszych załoźycielów zakonu Jezuickiego, znayduią się godne zastanowienia prz)Wody, iż wielu znakomitych katolickich Duchownych w okolicy Trewiru porzuciło swe ayskowne probostwa dla wstąpienia do zakonu Jezuitów, i że przełożony nowicyatu tego zakonu w Gandawie wymówił się od przyimowania ofiarowanych zapomożek, których iuż instytut nie iest potrzebnym. W Manheimie obchodzony był dzień 18.

b. m. z naywiększą okazałością. Między innemi nadreńskie towarzystwo muzyki, z przeszło J 00. ebładaiące się członków, dało tego dnia pierwszą ykademią muzykalną w domu widowiskowym, i z tego powodu obrało sławne Or-itorium Jozefa Haydn pod tytuł e m: otworzenie świata. Dom gustownie był przyporządzony i 1000 świec oświecony. N a teatrze stał rzęsistem światłem otoczony wz tiosły pomnik, na którym wyryte były ogmstemi głoski imiona Wellington i Blitcher. Z przodu nad gard)ną czytać eię dały słowa z ostatniego choru: Chwała Naywyźszego trwać będzie na WIel . " I .

Generał Frimont znayduie SIę znowu w główuey kwaterze wKolmar. · - Powiadią, ii się iuż ułożono względ. m drogimiliU rney iirzcz W. Xiestwo Heskie.

Tegoroczni HelweckI a ł m a n a t pochfe płasi-zyznę'kantonu Aargan na 38 mil Q, a ludność na 146,960, iako to: 67,000 katolików, 75,279 Protestantowi j 6ii t ź)dów. Xięźna Parmeńska uwiadomiła związek Szwaycarski w Niemieckim ięzyku o obięciu w posiadanie Xiestw farmy i P/acencyi. - Także z żyznego kantonu Lucerneńskiego wynoszą się ludzie do półnoeuey Ameryki t a to podobno dla zbyt wielkiey ludności. Domy wieyskie po nad ieziorem w okolicy Genewy i Lauzanny napełniają się cudzoziemcami, mianowicie Anglikami. Marszałkowa Bejaieres, iydąca z swą rodziną z Paryża do Wiednia A przeiechała, dnia 20. m. b. przez Stuttgard. Powszechne iest mniemanie, iż Darm * Stadt z dniem i. Lipca przystąpi do zaIęCIa w posiadanie swych nowych kraiów. Zagaienie posiedzeń związku Niemieckiego zdaie się bydź bliekiem. Wielka rada Freyburgska na posiedzeniu dnia g. b. m. zatwierdziła Fraacuzką kapitulacją woyskewą w 69. kresek przeciwko 22. Podług wiadomości z Wiednia A XiążęArtyner pozostanie iescze na dłuższy czas przy styrze spraw rządowych, ponieważ N. Cesarz wkrótce znowu opuści stolicę i za kilka dopiero miesięcy do niey powróci. Dnia 22. b. m. przybył Król Bawarski de Landau; dnia 23. prz ieihał eię w towarzystwie Xiecia Wrede Ao Bergzabern, powrócił na wieczór do Landau, a dnia 24, odiechał do Zweibrucken, gdzie nie iedea rok młodości swey przepędził. Dnia 2 8. przybył Xiążę Karol Ba warst? do Moguncji, gdzie przez dni kilka zabawi« Dnia 25, t. m. Komrnissya Franklortska podała Senatowi nowy proiekt konstytucyi, który lada dzień w druku wyidzie. Bifga pogłoska, iż zgromadzenie stanów W Wirtembergii wkrótce rozwhvanein zostanie. General Jomini żyie tcraz prywatnie W krainie Waat. Generał ten, i<9< wiadomo, ieet rodem Genewczyk, był GtnerałA'tjutantem Marszałka JVey, i przeszedł W Śląsku na stronę sprzymierzeńców z mapami i planarni. Doia i a. m. b. przyaresztowano w BazYlei iWłocha nazwiskiem Ettori. Grał on ważną rolę za czasów Bzeczypospolitey Cisalpińskiey i Króla Włoskkgo. Zaprowadzono go pod eskortą, do NiemiecW Hildesheim spełnionem zostało niedawno szkaradne bratobóystwo z chciwości zysku. Morderca, chcąc obrać brata swego r summy iakie 100 talarów wynoszącey, zaczai! się nań w polu z innym naiętym łotrem, łtóry go znienacka toporkiem ugodził. Upada niesczęśliwy na ziemię, przychodzi znoWu do siebie i błaga stoiącego przy. sobie Łrata o zlitowanie, lecz zamiast tego, cios sra' ertelny z własnych rąk iego odbiera. Obydway mordtrcy zakopali trupa, którego pies niebosczyka potem odgrzebał. Przedsięwzięto śledztwo i potwór przyznał się do zbrodni. Magistrat w Getyndze udzielił prawo jnieyskie Portugalskiemu Posłowi przy Pruskim dworze, Hrabiemu Joachimowi lobo dtl Silveira. Ten przyiariel nauk źył da.wniey przez kilka lat w Getyndze} i iuź przed kilku miesiącami mianowało go tameczne Królewskie towarzystwo umiejętności rzeczywistym członkiem kl.issy fizykalney. Ogłoszony został b u d ż e t miasta Genewy jaa rok j g i 6. Dochody wynoszą 397000 »łotych, zwyczayoe wydatki 873639, nadzwyczayne \ 99826. złotych. Superaty 23,485. I*rzeszłorocznia superata wynosiła 10,000 złotych. Pomiędzy zwyczaynemi wydatkami naywięcey wynosi wydatek na oświecanie «lic, to iest 381600 złotych. Koszta zaś administracyi tylko 6500 złotych, polieya £ 7} 000, narzędzia dogaszenia ognia 10,300i t. d. N adzwyczajny Wydatek stanowią w naywiękizey części prov,izye od pożyczki mityskiey. N aycdnityszy dochód przynosi opłata wchodowa 31 69 16 złotych, ryb twa na Rodanie 11966. dzierżawa mierzwy u!iczney 6710 złotych i t. d. N ad drzwiami iedutgo b nsypowainieyszych urzędników w Freiburgu położone są te słowa: "Niema względu na żadne zalecenia." - To naylepsza, ii słowa te nIe napróżoo stoią. Dnia 30. t. m. okryty był Ren pod Ba%yleą sczątkami domów i inne mi poszlakami spustoszeń przez wezbrania wód zrządzonych. Część doliny Frick niezmiernie ucierpiała. Także doiioa Emmi okropnie spustoszona. Wielka przestrzeń wody rozciągająca się aż do bram miasta Landeron, zdaie się, iż połączyła iezioro M o r a t s k i e z ieziorem N e u s z a t e l s k i e m .

WŁOCHY.

W Genui odebrane nieprsyiemna, wiadomość o pewnym zbóieckim okręcie, który uzbroionym będąc blisko 3 o T a osobami różnych narodów, ponaywiększty części Korsykanami i innymi wyspiarzami, schwytał iuź niedaleko brztgów Rzymskich kilka okrętów kupieckich, a między innemiieden Hiszpański z bogatym ładunkiem. Z obwiesczenia przez Kardynała Sekretarza Stanu d. 24. Maia wydanego, a d. 28go w Bolonii ogłoszonego, okazuie się, iak wielki ból i nieprzyiemność sprawiła Papieżowi ta wiadomość, · iż niektórzy wieśniacy wzniecili rozruchy i ze zbrodniczem niepohamowaniem bih na gwałt we dzwony dla zburzenia pól ryżowych, które za szkodliwe zdrowiu , poczytuią. Przeciw buntownikom, a razem, przeciw owym gruntów właścicie10m, którzy naganną zysków uwiedzeni chciwością, ryżu uprawę w dobrach swoich b e z prawnego zaprowadzili pozwolenia, Ojciec b., aźtb) dla lepszego przekonania się o nieszkodliwości uprawy ryżu, zesłać dd Bolonii Kominissyą dla roztrząśnienia własności gruntów, stosunku ich wysokości do kanałów wodnych i położenia onychże przeciwko wi itrom, oraz dla zważania wszelkich · innych okoliczności do powszechnego stanu zdrowia wpływ mieć mogących, a to dla tego, żeby uprawa ryżu, aczkolwiek dotąd pozwala >a, na owych polach, gdzie się sąsiedj.kim mieszkańcom okaże szkodliwą, na jrzyszłość zupełnie zabronioną, przeciwnie zaś w tych mieyscach bez żadney przeszkody dAzwolonąA została, gdzie się bez szkodliwości daley ciągnąć lub zaprowadzić może.

Z Ziirich dnia 7. Czerwca. \.

Gazeta tuteysza zawiera następuiący artykuł: "Smut'iem iest, i życzemy sobie, aby przeładzonem było op sanie terażnieyszego położenia Kantonu Glaruskitga. Niemoźna (piizą z G/urusu dnia b. Czerwca) wyobrazić Jobie ran owych, które Angielski dach wynalazków naszemu zadał ludowi. Przez zagęczetńe się machin przędząiych upadło całkiem przędzenie, ta to korona naszych zaro)kow, a tkactwu naszemu, temu to drogiemu I iedynetnu pomocnemu źródłu w krainie naszey, podob<Oyż łos zagraża. Co nas od kilku at iescze krzepiło, była lepszych czasów nailzieia; lecz i ta nawet znika co raz więcey «serc naszych. Wstraszliwey postaci okazuie śię niewysłowiona nędza, która nas niezadługo Spotka. Z iedney tylko gminy wywę-irowało irzed kilku tygodniami 30 ludzi do Rassyi, a od 1. M3rca do dnia dzisieysztgo (7. Czerwca), wyd.mo iuż emigruiącym przt szło 400 aszportow. Bliskąn-st dla czutego człoWitka 3 bolesna chwila, gdzie iescze większa część bogich naszych nit.dostatkit-m nękana, przyauszoną będzie spokoyne doliny ewoie z ścisnionem pożegnać sercem. Słowa pocieszą» iące »ienasycaią wprawdzie głodu, lecz opi<<' sanie biorące) gorę nędzy uczciwych rodaków, powinnoby słusznie obudzić ze snu dobroczynnego ducha tych, którzy istotnie dla tego tylko obsypani są darami sczęścia, ażeby w okoli« cach swoirh spiesznie podawali rękę. Opisanie to powinno oraz okazać, iak wielką iest potrzebą, aby szlachetni i rozumni Obywatele naradzali się względem skutecznieyszych środków, iak zapobiedz na przyszłość emigracyi, tak szkodliwey dla oyczyzny."

Z Londynu dnia 23. Czerwca.

Pan Wilbeforce czyniąc dnia 19. b. m.

wdolney Izbie wniosek o udzielenie pewnych dokumentów, końcem wzięcia ich za zasadę do rozporządzeń względem zrobienia spis« wszystkich niewolników w Zachodnio-Iudyiskich osadach, powiedział między ionemi» Dwa witki temu, iak biednych murzynów z oyczyzny ich do naszych przesadziliśmy osad. Ludziom tym winniśmy przetet opiekę i względność, ieżtli niechcemy nosić na sobie hydney okrucieństwa cechy. Plantainik nie iest tym człowiekiem, któremubyśrny los ich całkiem powierzy« mc4.lł-. T e n r dla różnicy koloru, niedokładności ięzyka i stanu słuźebnictwa, z pogardą na niewolnika poziera. Odmawiamy murzynowi wszelkie« oświaty i ile można utrudniamy ią przez innych. Małżeństwo nie iest pomiędzy niewolnikami zaprowadzone. Z\ią między sobą iak bydlęta. Plar. tażnik mówi o ewcita młodym i epasłym niewolniku, iak zwykłe dzierżawca o swey trzodzie bydelney. Zachęca go biczem do pracy. Proiekt sporządzenia spisu niewolników ma na celu podzielenie kaźdey osady na pewpe paranie, niemniey obranie dozorców, którzyby kazdegej roku stan niewolników kilka razy rozpoznawali, i nayrozumnieyszych z pośród i.ich wybierali, dla sposobienia ieh ua nauczy cię iź wnioskiem moim godzę na powszechne oswobodzenie niewolników; Btemwszystkiem za nadto przywykłem do tych krzyków, iżby mnie zrazić potrafiły. Ale też krzyczenie to iuź zasłużoną odniosło' karę. Piantaźnicy,fi¥. zapaleni szaleństwem, dali się słyszeć nawet w przytomności swyck niewolników, iź zamiarem wniosku moiego iest, ażeby niewolnicy byli wolnymi. Nieoswiecony murzyn przyiął to za prawdę A i utrzymuie, iź piantaźnicy stawiaią tamę iego wolności. CÓŹma plantriźnik przeciw wnioskowi moiemu do zarzucenia? Powody iego &\, nayśmiesznieysze. Mogęź ia za to, iź zbuntowani murzyni, tu i owdzie słowo lVi/be/orce na swych położyli chorągwiach? Obwiniono mnie o fanatyzm; przyznaię moiemu oskarżycielowi ( P. M ar r g a t), iź w samey rze«zy iestem fanatykiem, ieźeli dzielne i niezmienne ubieganie się za polepszeniem losu naszych zgnębionych lub zaniedbanych bliźnich, fanatyzmem nazwać się może. (Słuchaycie!) Należę ia do nieuleczonych fanatyków, którym żadne lekarstwo skutkować nie będzie, i to iedyną dla mnie ieet pociechą, iź tak wiele dobrych ludzi na ten sam choruie defekt i źe się dość w dobrem «nayduiemy towarzystwie. Gdy iescze nadto widzę w tern gronie tak wielu mężów, popieraiących me życzenia swemi wieJkiemi talentami i wymową, mogę bydź przekona-, Jiy, źe iak przedtem, tak i teraz-sprawa ludzkości nad wszelkim krzykiem zwycięztwo odniesie. (Słuchaycie! Słuchaycie! ze wszystkich stron.) N Za niewolników Neapolitańskich, których Bey Tripolitański Lordowi Kxmouth wydał, przyrzekł tenże w imieniu Króla Neapolitańsłciego, i£ dnia i. Stycznia 1817. odbierze 50,000 piastrów, i źe przy kaźdem uetanowianiu Neapolitańskiego Konsula w Trypolis wyliaano mu będzie 4000 piastrów. - £iai sze gazety oppozycyine niemiłosiernie hałasuią przeciwko podobnym z rabusiami układom. Niezawodną ma bydź rzeczą, iź Pethio/l, Christophe i zgoła wolni murzyni na wyspie ó'. Dominika zapewniaią pomoc i istotnie posiłkuią swych braci niewoli na wyspach Angielskich.

DONIESIENIE.

Mar» honor donieść wszystkim rodzicom i opiekunom, których dzieci lub pupillowie ugęsczaij do cuteyszego Lyceum, oraz wszystkim, których sprawa edukacyina obchodzi, iź podług tIwaiAcego dot$d, a prztY j W Naczelnego Prezesa potwierdzonego urządzenia, roczny publiczny popis uczniów -wszystkich yciu klass Lyceum W.Xicstwa Poznańskiego, odbywać się bgdzie w dniach 23., 24., 25 i 20. Lipca zrana od godziny otey do 2giey na wielkiey sali popisowcy. Dnia 26. Lipca odczy-llne będą prornocye, rozdane zosllną nagrody, niektórzy uczniowie wybieraiAcy się na akademia mieć bgdą mowy w iezyku Polskim, Niemieckim, Łacińskim i Francuzkim, i pożegnani zosllną przeżeranie mowj Łacińska, Programma, które wy idzie w przyszłym tygodniu, obtyniewac będzie dokbdnieysze opisanie urządzenia t y szkolney uroczystości. P o z n a ń dnia 9. Lipca 1816Rektor Lyceum W.Xiestwj Poznańskiego, Dr. K a uljujs.

Osoba posiadaiąca iezyki niemiecki i polski, maiąca potrzebną wprawę w pisaniu i rachowaniu, która miała dotąd zatrudnienia tego rodzaiu w pewnem tuteyszem 'biórze, z powodu zaszłej odmiany życzy znaleśdź podobne pomiesczenie n. p. W biórze któregokolwiek Adwokata.

Bliższą wiadomość powziąśc można wExpedycyi Gazet, którey osoba ta lest znana.

Dodatek'

Z Kassel dnia ll{. Czerwcu.

-ZJMZ po powrocie Elektora naszego uwięziono tu z rozkazu iego kiłku ofisA-fów"', K'O rzy byli powodem do podania StanośS płdśby oficerów niższego stopnia o powiększenie płacy. Zaprzeczyś niemoźna, ii przez t« uchybiono porządkowi woyskowemu. ZaaH to *arm podaiAcy, oświadczane przy końcu prośby, iź g<uowi są ponieść w s p ó l n i e skutki, iakieby to podanie na poiedyńcze osoby ściągnęło i tik wiec wszyscy ohoalązali się za iednego, a ieden za wszysikirh. Ciekawi iesteśmy, L1k eic, ta rzecz ukończy» Na krótki czas przed roziechaniem się Stanów Heskich, Elektor przesłał tai pismo naganiaiące, iź w oświadczeniu swoiem umieściły wcale odrębne rzeczy, i przedstawiły to, co sie, sprzeciwia dotychczasowym ustawom kraiowym, iako to: utworzenie oddzielnego maiątku, któryby w obce ręce nie mógł przechodzić. Odmówił oraz Stanom żądanegozawiadywania kapitałami kassy woienney i ekonomicznev, daiąc do zrozumienia, iź nie idzie o umawianie się względem kształtu rząd u, i ze Elektor skłania się do ustanowienia repcezentacyi S tanów, którey dotąd rozmaitą prowineye nie małą. Z przykrem uczuciem dowiedział się Elektor o żądaniu Stanów, aby dwa" Niemieckie Mocarstwa przyszłą konstytucyą kraiową zatwierdziły, i uznaie nieprzyzwoitośćr propozycyi względem pośrednictwa sprzymierzonych Moeamw w tey mierze..

Z Paryża dnia lł;. Czerwca.

I>nia 8- Lipca" w rocznicę drugiego powrotu Króla do Paryża, odbędzie się powszechna rewia Króiewskiey gwardyi i Paryskby gwardyi narodowey. Wieczorem będzie festyn dworski. Niektóre gazety oj>isuiąc- obchód uroczystości Bożego ciała, odłożony * dnia 13. naniedzielę dnia 1 u. przygar.lalą, i£ między powyuieszanerni kobiercami znajdowały się takie, na których wyobrażone były bóstwa bałwochwalcze i baitrzne. Panie przekupki wystawiły swym kosztem trzy ołtarze, które ozdobuemi przystroione kwiatami, wszystkie inne girlandy i wieńse pięknością swoia A przewyższyły* Dnia 20 (oktawa) odprawił Król swe pacierze w kaplicy zamfcowey.

Król każe malować w wielkości życia oastępuiących Generałów, którzy $ię podczaf Wandeyskiey woyny wsławili, iako to: Hetl-, ryka i Ludwika La Roche- Jaquelin, Cha* rette, Cafhelińeu, L esc u re} Bon ch amp, Moreau i Pichegrit.

Dziś rozpoczyna się sprawa nieprzytomnego Generała Gil/y, który nosił broń przeciw Xiąźęeiu Angouleme. U stawa Królewska, z okazy t zaślubierl Xiąźęcia Berry wydana, uwalnia od wszelkich konfiskat bez wyłączenia" niemniey od kar pieniężnych i kosztów w sprawach po« Ihycznych, służby Króiewskiey dotyczących.

Gdy Prefekt departamentu Sektea/Ży, Hrabia Chabroi, składał w imieniu miasta Paryża powinszowanie Xieciu Berry i iego małżonce, powiedział między innemr co następińe: "N a niczem nie schodziło tym festynom, którym same niebp cudownie sprzy« iać zdawało się. Nie schodziło bynaymniey na okazałości i świetności Krójew&kiey, łab» łoIwiek czasy osczędność nakazuią. Nie* schodziło na miłości ludu. Na pociechę wier A nych poddanych, a na rozpacz burzycielów »pokoyności, przywrócone iest zobopólne zaufanie t przywrócona dusza towarzyskiego życia, węzeł społecznego związku, źródło bogactwa; wygasł wulkan i pohamowały się, żywioły i t. d.'c We Francyi znayduie się teraz .31,00« Oficerów na połowicznym: iołdzj«.

Ministrem i Radcą stanu.

Daia 34. był Król z rodziną w Wersalu.

Na obchód daia tego było bezpłatne widowisko, rozdawapo iadło pomiędzy ubogich i oświecono wszystkie gmachy Dnia 32. poprzylepiano w narożnikach ulic tuteyezych wyrok przeciw Didierowi zapadły, którego ta ieet osnową: Doia 9. t. ni. skazany został na śmierć Paweł Didier, III. i%- maiący, rodem z Upie} (w departamencie Drome) były Adwokat w Grenobli) Referendarz Rady stanu w roku 1814, członek legii honorowey, osiadły w GreiMb li, za t o , iż w pierwszych dniach miesiąca Maia ułożył i kierował spiskiem, którego zamiarem było, obalić Jub zmienić rząd, podburzyć obywateli przeciw władzy królewskiey i t. d. Poseł etanów północney ameryki przy dworze Hiszpańskim, Pan Erwiflg, wyiechał dnia a o. m. b. z Paryża do Madrytu. Król Sardyński obdarzył Marszałka Jourdan} który za czasów Bonapartego był W\ Rządcą Piemontu, wizerunkiem swoim w dyamentowey oprawie. Wkrótce tu spodziewany Xiąźę KurakiII, były Poseł Rossyiski. Poseł Perski Zadur 3 który w tych dniach przed Królem był stawiony, iest bardzo uczony Ormianin. Jego poselstwo ściąga eię po większey części do ułożenia stosunków handlowych między P;vsy% i Francyą. Aresztowano tu kilka osób za rozmowy, krzywdzące gwardyą Królewską, - Wdowę NetZ aresztowano za wystawianie na sprzedaż orderów Bonapartego. Z prccessu Karła trzy kolorowego, kładziemy co do csoby tak nazywaiącego się Zenowicza} Pułkownika Francuzkiego, naStJpuSący wyciąg z gazet Paryzkich:

«a

Pan Poultier broniąc oskarżonego Konstantego Zenowicza, powiedział."Pułkownik Zenowicz, członek legii honorewey, pochodzący ziednego znayznakomitszych domów w Polszczę, liczy w swey rodzinie przodków, którzy byli Monarchami,nad dziadów , których z chlubą wymienić może, a których niepokazał sie, bydi niegodnym; tym to sposobem wolno mu było przybrać godność Hrabiego; tym>sposob<?m odpowiada pismom publicznym, które go ogłosiły za awanturnika. Przełożę przed oczy W Panów tytuły jenealogiezne i dokumemta niezaprzeczone . " 1

Te dokuraenta, (których iednak Mówca nieczytał) wywodzą, ród Zenowicza ai od Cesarzów Greckich w Konstantynopolu, okazuiąc, że pochodzi w linii proetey od Zenona Despoty.

Pan Poultier kończąc obronę, w te do oskarżonego Zenowicza przemówił słowa: "WPan, Panie Zenowic%! powrócisz wkrótce do twoiey oyczyzny, która dzisiay pod berłem wspaniałomyślnego Monar.hy, używa s.częścia po tak długich burzach. Będą się pytać ciebie o sprawę, która stała się tak sławną; powiesz, iak zbiegiem niektórych pozór winy rzucaiących okoliczności, stawiony byłeś przed Francuzkim Sądem Przysięgłych; powiesz, że niewinność twoia, przez nasze kraiowe trybunały uznaną została, a twoi ucieszeni ziomkowie błogosławić będil zarazem mądrość naszych instytucyi, mądrość naszych Urzędników, mądrość naszego Monarchy, który się niemi opiekaie." Przed zakończeniem rozprawy sądowey zabrał głos Pułkownik Zenowicz} 5l którego przytoczemy conastępuie: "Poiak i zrodzony w obozach, przeszedłem tylko z woyska oyczyzny moiey do woyska 1 'rancuzkiego. W oyna rozpoczęł? edukacyą moię, i woyna iey dokończyła. Języka tylka roęztwa dali nu Francuzi czas nauczyć się, a iż niewiele iest oswoiony z ięzykiem waszym, gdy ie-dnak sposób myślenia iego stał się waszym. Znaglony szukać na obcey ziemi przytułku, przyniosłem FraHcyi w haraczu pierwiastki poświęceni» się, któremu w niczem nieuchybiłera przez iat 17, iakmiałtrnzasczyt <<1uzyć kraiowi waszemu. Francja, 'dla którey krew przelewałem, Francja, która zawsze była przyiaciótką Polski, która iey kilkokrotnie dato Królów, i miała od niey Królowę, miłey dla obu narodów pamięci, Frańcya mówię etała się dla mnie drugą oyczyzną. Skazany za młodych lat moich na opłakiwanie zgonu krewnych morch, prosiłem Frattcyi o ziemię gościnną; i miałażby nieubłagana FratłCya zostawić mię po drugi raz bez oyczyzny; mnie, któremu z długiego iey służenia rany tylko pozostały; mnie, który iey młodość moię i byt poświęciłem! Lecz nie; los móy powierzono sędziom, od których winienem się spodziewać sprawiedliwego wyroku; iakoź oczekuje go z czystą i bez wyrzutu ufnością. Nie ( mogę zapomnieć nigdy, i tm iest Polakiem, lecz z słuszną dumą pomnę takie, MFrancya iest drugą moią oyczyzną. Francuz sercem, chcę nim bydź iesrze przez_uszanowanie dla iey praw, i przez zaufanie w sprawiedliwości iey sędziów." Rozmaite wiadomości.

W pewnym Francuzkirn teatrze co wieczór zachodziły skargi na mnóstwo kapeluezów Damskich, które innym widzom odbierały zupełnie sposobność patrzenia na scenę. Dyrektor, niewiedząc co ma czynić, kazał przylepić następuiące doniesienie: "Piękne i młode Damy raczą bez kąpeluszów przychodzić; podeszłe i nieurodziwe mogą ich i nadal używać." Od tey chwili niewidziano ani iedncgo kapelusza damskiego na wsporanionym teatrze.

· i

Doniesienie o dziełach mUzYkalnych.

Drukarnia Dekera i Kompanii sprowadziła znowu nastepuiące dzieła muzykalne: Bethoven L. de. Grand Septuor p. le Pf a 4 mains. .1 tal. 12 dgr. II r I Iw ig L. Ouvertlire de Pop era Fidelio a 4 mains. .16 dgr. L i P a w s KiJ. Grand Sonate p.le Pf Op. 32. I tal.

Ries F. 7 Variations brillantes p, le PI: sur le theme favorit de Mozart. * "Non piu andrai' .16 dgr. Grande Marche triomphale a4 mains 12 dgr.

Wilms i. W God save tlte King (Heil dir in Sieger Kranz) varie p. le PI: Op. 44. j6 dgr, Bethoven L. van. Arie aus der Oper Fidelio; "O &ar ich schon mit dir vereint" , 6 dgr.

Recitativ und Arie aus derselben . 8 dgr.

Marsch aus derselben p. le Pf . 2 dgr.

Gabriel. 6 leichte Lieder fur die Jugend mit Begleitung der Gukarrc" g dgr.

Nieolo Isouard. Duett aus der Oper Jocondc fur die Guitarre eingerichtet . .. 8 dgr. Oprócz powyższych, znayduia się w tym skła- ' dzieniemal wszystkie dzieła w katalogu do gazety Nro 50 przyłączonym wysczególnione.

Wezwanie. Wychodząc r moich dotychczasowych tutejszych związków administracyjnych, wzywam, z wiedj3 Dziedzica dóbr tuteyszych, wszystkich tych, którzy ze mną w obrachunkach i interessach teyźe administracyi dotyczących zostawali, i z tey strony pretensye mieć mniemaią, ażeby takowe *r przeciągu 6 tygodni, a naydaley do 14. Sierpnia podali, gdyż późniey niebyłbym może w stanie załatwić podobnych obrachunków. O wińska dni3 1. Lipca 1816.

Dotychczasowy Inspektor gospodarstwa 4 tuteyszych dóbr, K a d e.

.. · t" , '..." · · III 1 u .

Uwiadomienie. Sukcessorowie njegdy jPani Anny RazYny Z Hellingow owdowiałey Zugehor, widzieli się bydź upowodowanymi, celem przedania kamienicy swoiey tu w poznaniu przy rynku pod Nrem 98 sytuowaney, nową licytacyą wyjednać. Termin teyźe licytacyi odbyć sig ma dnia 23. Lipca r. b. 1816 o godzinie 3ciey po południu w kamienicy i w biórze W Giersza Notaryusza. Poznań dnia 4. lipca 1816.

We issie der, iako Pełnomocnik:, Angielska, iest do sprzedania w Jtwittckith kaime »icy na ulicy Jezuickiey za 40 dukatów. Reo ią ebee widzieć i nabyć, uda s-ię do Faktora -PieeHur* VVniJta.

Do przedania* Na St3rera mieście w Sn tnie na folwarku pod Nrem 1. przedawane będą na terminie w dniu 22. Lipca iglór. przez publ.czną ticytacyą.owiec rożnego gatunku iiagniąt do sztuk czterysta, iako teźkrowy doyne i woły, tudzież konie, la gotową w grubey brzmiącey monecie wypłatą, o ciem Interessen« życzący sobie nabyeia gatunku inwentarzy wiadomymi się czynią ninieyszern.

£>0 przedania. Podaie sie publiczney wiadomości, iż dnia 14* Lipca r. b. w Wągrowcu rynku o godzinie pierwszey po południu 53 sztuk owiec przez publiczną licytscyą sprzedawane będą. Wzywa przeto podpisany wszystkich do tego kupna ochotę maiących, źtby się na powyższym terminie stawili i swe licyta podawali, Wągrowiec dnia 4. Lipca i81ń.

Okoniewski.

Da zadzhrźawimia. Dobra X; zdnica 2 przySegłościami, w Powiecie Ostrzeszewskmi, części do Departamentu Poznańskiego przy łączone y , leżące, wypusczaią się w 3-1etnią dzierżawę na lara 1,816 do 18<9* Z wyroku Sądowego W. RacZjJńshi,. Sędzia Trybunału, trudnić się będzie aktem licytacyi dzierżawy tycb dóbr. Na dzień. 19. Lipca r. b. po południu o gadzinie 4tey termin do składania warunków, a na dniu 23. Lipca r. b. po południu o godzinie 4tey termin do uskutecznienia licytacyi w Poznaniu w zamku Sądowym iest · »»yznaczony.

Zapraszam A Publiczność do licytowania dzierżawy tych dóbr. Poznań dnia 4. Lipca igló r, Marcin Dembiński" Woźny Trybunału, zarekwizycyą Patroni Ogrudowicza, kfóty warunki dzierżawne przedstawi.

76-2

Do>zadzie:idwhnla. Wieś Dominowo rp-fe» wa Srabek w Powiecie Sredzkim Deparumencie ł'rtzn"ńkim, wypusczona będzie w trzyletnią dsierżawę plusltcitando. T ermin do licytacyi wyznaczony iest na dzień fi. mca i r. b. zrans o godzinie jotey na Trybunale tuteyszym, a to przSd W. Htbdmamm, Assessorem Trybunału Departamentu tuteyszego.- Warunki przed rozpoczęciem licytacyi przeczytane zostaną. P o z n a ń dnia f. Lipca i 816 .

Jan KruszcZjJński, Woźny p. Tryb. Cyw, Depar. Poznv

Ceny %boza w Berlinie od dnia 23* Czerwca do 3;, Lipca (JI a2 gr.) *

Taf.

fen.

gf

Zyto i. fPodleysze - » Jęczmień . i Podleyszy» , Mały Jęczmień Podieyszy , Owies Podieyszy

I - 2 O 2-4-7 I -22-10 I 16 - - I 4 - - i 81 4 - -

Ceny zbo %aw Gdatisku *

Dnia 29- Czerwca.

Gdańsk. Zł, - gr.

N aylepszey pszenicyszefel kupowano po Podłey duo » N aylepszego żyta

12-6 'J 15 7 - 12

N aylepszego jęczmienia szefsl Podłego d:to * N aylepszego owsa Podłego dta

4 -18 4 - 9