GAZETA
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1817.02.22 Nr16
Czas czytania: ok. 15 min.Wielkiego
POZNANS
Nm. 16.
Xicstwa
KIEGOw Sobotę dnia
22. Lutego i&*7
Od Warty dma 20. Ltrtego.
Znany przez swe do wysokiego doskonałości 6topnia doprowadzenie granie na gitarze, JPan G r u n d i er, iadąc z P o z n a n i a do Wrocławia, zastrzelił się dnia 17. m. b.
w do rau pocztowym w L e s z n i e. Mówią, fi eobie sprzykrzył życie odtąd, iak się uyrzał »niewolonym traktować muzykę z professyr, 1 to bydź miało główną, dokonanego siebie* bóystwa sprężyną. Wiadomo, iż Pan Grundier, dawał się dawniey ałyszeć w wielu miaitacb zagranicznych, (także w P o z n a n i u iw Lesznie roku zeszłego), II3 korzyść ubóstwa i w innych ślachetnych zamiarach.
Z Drezna dnia 75. Lutego.
Dnia to. m. b. wyiechał Xiąię A n t o n i 2 małżonką do- Wied nia, dla odwiedzenia" Ceearzowey Austriackiej, bratowejr iego mlżeaki *
Dwór iyie w ciągu tegoroeznrego kartfawału bardzo prywatnie i osczęduie. W stolicy zaś nreschodziło na zabawach. Ktseyno rozdwoiło erę w tym roku. Cywilni i woyskowi Dyrektorowie rozłączyli się. a- wuysfcowi założyli osobne Kas-syr*e- w domu zaiezduym Mia sto Wiedeń.
Na dowód, iak głęboko dotyebczas wfcorzenJ ony iest przesąd- i nauka o diable, służy następujące wydarzenie: V$e wsi S er k ó w i c e pod D r e s s n e n i , zakradł się złodzśey, przebrany za diabła, do pomieszkania pewnego majętnego ehłopka, którego ni*było właśnie W domu, i zbliżywszy eię do łóżka sześcioniedziółki, pogroził iey» iii będąc diabłem ma do niey i do iey dziecięcia prawo, i ie - się musi bez wszelkiego namysłu« \vyfcu<pić> Przelękniona-wekroś niewiasta, wskazuie złodzieiowi klucze od komory ra górze, w kiós%y pieniądz« gebo watrę były, WWn- aarnyer (do 'izby żandarm powiatowy; niewiasta na nowo przestraezona, kryie się pod pierzynę, i z ciężkością daie *ię wyprowadzić z przywidzenia: "ii diabeł znowu po nią przychodzi." Zaledwie trochę ochłonęła, i rzecz opowiedziała, gdy żandarm biegnie czemprędzey za diabłem, spotyka go na wschodach, rani, lecz za słaby, ażeby go dotrzymał. Zemknął więc d b b e ł; iest to mai akuszerki, która «dhifcrała dziecko od sześcion.iedziołki.
Z Paryża dnia 6. Lutego. - Wydatki na wyniesienie Kościoła S. Dyonizego do dawney świetności i przewrócenie go do pierwiastkowego przeznaczenia, -wyneszą przeszło półtrzecia mil(iona franków. Hrabia V i t r e obeymuiąc dowództwo woyeka w Wandęi, wydał odezwę, w którey oświadczył, ii waleczni Wandeyczykowie nie wezmą się nigdy do oręża, iak tylko za prawego swego Króla. Hasłem Wandeyczyków, iak i wszystkich zacnych Franeu * zów, niech zawsze będzie: " B ó g, Króli H o - n o r. <f W Burdegalt umarł dnia 39. Stycznia Wyręczyciel Prezydenta miasta, Pan Fu rt ado, wyznania Moyżeszowego.. Był on roku 1807» Prezesem Sanhedrynu w Pary i u. U marł paraliżem tknięty, a strata łego mocno iest w B u r J e g a l i . żałowaną. Miasto I. i 11 e zakupiło zaA granicą zboża za 600,000 franków: Oworzono tu znowu T:u;xeBKa, kawiarnią.
W Izbie Deputowanych zaczęły się rozprawy nad budżetem. Pan de la B o u r d o n« a y e oświadczył się przeciw pożyczce. " P 0życzka-ta, powiedział on, ma iuż od i. miesięcy bydź w robocie, a nic ie&cze nie przyszło do skutku. Jeżeli pożyczka zostanie zawartą, tedy cudzoziemcy będą na ter» korzystać. Oświadczam się przeciw tey poiy£zce, i wnoszę, ażeby Ministrowi Skarbu
IIprzyznać dostateczny kredyt al do 1. Maia, a tymczasem ułożyć nowy budżet." (Śmiano się z tego nowego budżetu.) I ia, rzekł Pan D u f o u g e r a y, piszę się przeciw wnioskom Ministrów. Trzeba wprowadzić ogrnniczenia. Między inne mi Izba Parów niepowinna bydź wcale płatną, kiedy i Izba Deputowanych bezpłatnie urzedtiie. "Twierd z o n o - odpowiedział na to Wice- Hc?bia de T a b a r i e , Kommis3arz Królewski, - iż 2 1 2 miilionow, których na woysko w tym roku żądano, n*ymniey o 16. miłlionow zmnieyszone bydź mogą; l&cz to się stać nie może, ieżtli główney naszty podpory znisczyć niechcerny. Przed rewolucyą wynosił Sztarb główny woyska 16. Oficerów wię<cey, aniżeli dziś, gdzie ich 515 liczemy." Pan Ta barie powiedziałwczoray, ii PanGrad, p re, porównywa teraznieyezy główny sztab woyska z głównym Sztabem za Ludwika XVI. Z tern wszystkie m naówczas daleko było licznieysze woysko aniżeli dziś, - Proponuią nam, rzekł PauC as te 1 b aj a c, poźyczkę od cudzozi&mców z prowizyąpo 10 od sta. Kurs nasz zostawiony będzie przez to ich dowolności. Podsycamy lichwiarstwo 17ądowe i sprzedaietny publiczne lasy. J ak w cale inaczey postępował sobie osczędny Minietet S u l i y za H e n ryk a I V, kiedy nQarb w c1ale« ko przykrzeyszem znaydował się położeniu, Czemuż niestararoy się zaciągnąć pożyczki w naszym włałnym kraiu? Czemuż nam nie maią poczekać obce mocarstwa? Niezostałyi traktaty Presburgski i Berliński nawet przea uciemięzyciela E u r o p y zfolgowane? Mnóatwo Prefektów, Podprefektow, Radców 1f1« n u, Sekretarzów Generalnych i t. d. niemo« głożby bydź znacznie zmnieyszonem? Codo woyska; tego nie możemy i niepowinniśmj zesczuplać, a mianowicie wśród obecnych okoliczności. Minister woyny, Xiążę Fel« t re, oddawnaiuż złożył Z swey strony do« wody. Mówili ieecze potem Panowie Mar« teryi. Jest zamiarem, posiedział między iunemi Pan M a r c e 11 u s , sprzedać dobra i lasy duchowieństwa; ieez czynić źle, dla zdziałania dobrego, ieet kacerstwem w molalnych zasadach, a grubym błędem w polityce. Bądźmyż przedewszystkiem sprawiedliwymi. "N ieehay, powiedział dawniey bardzo pięknie Pan P a s q u i er, niechay «katb nasz będzie ubogim, byle tylko był czy" stym. Toczą się dalsze rozprawy.
Dnia aj. Stycznia dało się uczuć trzęsienie zkmi pod Li m o g ę s-Monitor tuteyszy umieścił wyiątki znewego dzieła pod napisem: Sczególne pamiętniki} służące do uzupełnienia dzieiów niewoli rodźmy Królewskiej te zamku Tempie i t. d. Wyrażono wriiem, ii okrucieństwo, iakieg» sczególniey D e l f i n, ośmioletnie chore dziecię, od swoich tyranów doznawało, przewyższa to wszystko, co w dzieiach wyrodków ludzkich sprośnego znayduiemy. Dozorca Delfina, ezewe S i m o n, nie dbał o swoiego wychowańca, bo dnia 19. Stycznia 1794 roku wszedł do rnunicypatności, a niesczęśliwe dziecię samotni« zostawiał i zamykał; dał JRU tylko dzwonek, ktÓFego nigdy nieużywało" 'Jk) wolało sarno siedzieć, i bez wszystkiego się obywać', aniżeli patrzeć na groźnych swoich prześladowców, łub naymnieyszey rzeczy Cd nich żądać. Leżało na łóżku, które przez miesięcy nieprześcielano, a samo dziecię potraubney do tego siły ni« miało; pełno wnim był@ pcheł i pluskiew, które całe ciało dziecięcia pokąsały; Przez cały rok nieodmienił Delfin koszuli ipońcaochi nie otwierano nigdy okien opatrzonych zamkami i kratami; nikt niemógł nawet kilku minut wytrzymać smrodu w iego izbie. Stawiano mu wprawdzie kubek z wodą. do utnywai ia; lecz surowa obchodzetiie się tak go przestraszało, iż mu się niecliciało umywać.- Niczego riieiądjł; ta1sefę bał Simona i inBych swoich dozorców Przez cały dzień niczem się niezatrudniałA niedawano mu nigdy świecy; wszystko to miało wpływ na etan iego fizyczny i moralny, tak dalece, iż zupełnie zdziczał. Nie mógł więc długo znieść takiego z sobą postępowa» nia, i umarł. Fałsz iest r iakoby go otruto ;. nieczystość i bezprzykładna surowość w obchodzeniu się, to było trucizną, która życie iego skróciła. Twierdzą, ii to dzieło napisała Xieina Aagouleme.
<£ Londynu dnia f. Lutego.
Dnia 3-było zgromadzenie wSpafields r na które Pan H u n t niesfawił się i gdzie wszystko poszło cicho i epokoyn@. Policy* czuwała, bank i t. d. fcyłosadzony, a a. pułki iazdy wciągnęły d o L o n d y u u . Wiadomości ParlarnentowePrzedwczora odebrały obydwie Izby nastę* puiące godne uwagi poselstwo Regenta: "Jego Królewicoweka Mość Xiążę Rege nt, z mocy i w imieniu N. Króla osądził za rzecz potrzebną, rozkazać, ażeby Izbie (Lordów i gmin) przełożona papiery, ściągaiące się do' pewnyth zgromadzeń, i związków w rozmaitych częściach państwa, których zamiarem lest, zamieszać spokoyność publiczną, odwieśdź lud od przywiązania do Jego K. Mci i rządu, i obalić eałe teraznieysze Systems praw i Konstytucyi. Jego Królewicowska* Mość poleca Izbie, ażeby się zaięła niezwłocznem i seżerern rzeczonyth papierów ,. . N2 przetrząsnlenlem. N a «czorayezem posiedzeniu wyższey I zby proponował Lord S i d m o u ih adres dziękczynny, i wniósł, o wybranie RommiseAi w celu rozważenia nadesłanych papierów*
Mówią o nit porozumieniu w Ministerram Angielskimi. H ar ro wb-y i L i v e rp o o l s%i'a zmniejszeniem wojska, gcly ten tjlko» iereagh, wsparty od Xiąięcia Wellingtona, epraeciwia się temu zupełnie. N ie tylko w L o n d y n i e, ale i po wszystkich wielkich miastach, układaią nayznamienitsi -kupcy i bankierowie adressa powinszowania do 'Xiąźęcia . Regenta. Tuzin takich nazwisk i podpisów (mówi iedna tuteysza gameta) przeważa wszystkie głosy rad gminnych Londyńskich.
Słychać, ii Regent i wszyscy członkowie rodziny Królewskiey, zamyślaią odstąpićdzie· siątey części swych dochodów. Podobnie i wyż*i urzędnicy chcą się zrzec dziesiątey częici swych peneyi. Karrespondencya kupiecka tak bardzo się zmnieyszyła, ii w dochodach poczty iistow-ey w roke zeszłym było 122,000 funtów szterl. niedoboru. Podług gazet naszych nieweszło <iescze woysko Brązyliyskie do M o n te v i d e o, lecz posunęło się tylko aź do M a l d o n a d o, które się bez oporu poddało. Rząd Bu-enosAyres połączył się z Artagasena,- i kaidey chwili spedziewaią eię woyska jego do M o n t e v i d e o, końcem bronienia i utrzymania tego miasta. Miało iuź zayść kilka utarczek między woyskietn Portugalskiem a powstańcami Hiszpańskim: po nad rzeką Plata -, i -wprawdzie na korzyść ostatnich. J nn e wiadomości przysądzaią woysku Portugalskiemu naywiększe korzyści.
Dnia 7. Lutego.
Zawcześnie rozgdakano, iakoby pożyczka dla rządu i'rancuzkiego iuź była umówioną. Rozgłoszone warunki były bardzo mylne.
Cała okoliczność w tym sposobie była rozpowszechniona, ażeby przezeń trafiła do c6iu spekulacya na funduszach publicznych. Jakoż powiodło się wyśmienicie osobom do tego interessowanym. Stanie pożyczka, lecz pod inne mi wcale warunkami.
Temi miniami odprawili tskie rzemieślnicy, stolarze i inni professyoniśei schadzkę, końcem naradzenia się nad swoią dolą i położeniem kraiu. Co tylko dowiedział się o tera Pan H u n t, zawitai zaraz do nich, -dla zachęcenia ich swoiem pozdrowieniem. Lecz dano mu do zrozumienia, ii iest nieproszo« uym gościem, i musiał poyśdi z kwitkitm.
Jeden tuteyszy dziennik mówi o Panu Hunt, ii małpuie Rzymianina Katyłinę, i że się doń stósuią "ełowa C y c e r o n a: Qtiousque tnndem, Catilitia, ahutere patientia nostra? (Dopókiżto, Katylino, nadużywać będziesz naszey cierpliwości?). Widać w iakiey są powadze Reformatoro« wie u pospólstwa, kiedy ie skłonić potrafili do targnienia się na uświęconą osobę Królewską. Lord C o c h r a n e utrzymywać ma związki z niespokoynynn maytkami w Ply. inouth i Portsmouth. Wciąż mówią, ii Lord M u r r a y, który siedział w powozie z Xiąięciem Regentem, iadąc i powracaiąc z Parlamentu, uszkodzony został kawałkiem szkła w twarz, i że dla tfgo ciągle ieacze u.iywa pomocy lekarskiey. Jest mniemanie, ii naybezcelnieysze zuchwalstwo z dnia 2 g. Stycznia, pociągnie za sobą wznowienieiustawy z roku 1795, podług którey niewolno - się 12 osobom, publicznie gromadnie.
Wczoray był ziazd u dworu Xiążęcia Regenta, gdzie natłok osób, chcących ma uszanowanie swoie wynurzyć, tak"był wielki, iż poiazdy po dwie godziny czekać musiały, zanim siedzące w nim osoby przed pałacem wysiąść mogły. Było wszystkich przeszłe 1200 osób. Podano kilka adressów z okoliczności popełnionych zeszłego czwartku bezprawiów, a między inne mi był także adres A d l e r m e n ó w Londyńskich, którzy.od · czasu panowania teraz nieyszego Króla tylko trzy adressa podali. Pomiędzy nierwszemi Be entewi, znaydował się W. Xiążę Mi koła y, maiąc na eobie mundur woysk-owy i wszystkie swoie ordery. Cala gfono dypioraatyezoe złożyło ewoie uszanowanie Xiąźęeiu, toż i Poseł Turecki. K o b e r t Lis ton i Generał- Porucznik D r u m m o n d, otrzymali wielki krzyi orderu łaziennego. OwSkot, uięty iako wichrzyciel spo-koyności i Jdlkakrotnje badany, pusczooy nareszcie został za poręką sooszterlingów, a skargę o obrażony raaiestat, zamieniono na skargę O złe sprawienie się.
Znany z zgiełku Spafieldskiego Wat s o n młodszy, dostał eię podobno do Ameryki. W roku, który się z dnfern 5tym Stycznia 1946 zakończył, wynosił.całynasz przychód przeszło 66 millionów, a w roku, który się z tymże dniem r. 1 3 »7 ukończył, mieliśmy przychodu mało co więcey nad 57 miliionów. W zeszłym miesiącu wynosił dochód publiczny 642,000 funtów szterlingów mniey od dochodu poprzedzaiącego ćwierćrocza. W. Xiążę Mikołay mianowany od uniwersytetu' Osfordskiego Doktorem praw.
Wiadomości Parlamentowe.
Lord H o 11 a n d zapytywał się wczoxay w wyższey I z b i e, czyii summa pół rnilliona, którąIzby Francuzkie uchwaliły na upłaceni-e długów Króla Francuskiego w Anglii, istotnie wypłaconą, została? Lord L i v e r p o o l uchylił się od dania odpowiedzi. Hrabia Lauderdale zapytał się, czyli rząd ma iaki wpływ do pożyczki Francuzkiey? Lord Liverpool odpowiedział, iź rząd wcale w to niewchodzi, i że pożyczka ta ieet Jedynie prywatnem przedsięwzięciem. U dano się z Francuzkiey sirony do L o n d y n u, pomewaz tu tak wielki teraz dostatek brsmiących pier. iędzy, iżp08iedzicieleznayduiąsię w kłopecie o należyte ich pomiesczenie. Prośba »Manchester przez Lorda C o ekran«tbg > podana, a 30,000 podpisów maląca, jsoataJa dla nieprzyzwoitych wyrazów odrzuconą. * "Lordowi Moira" teraźttieyszemu Margrabiemu H a s t i n g s , uclawaleao przez obie Izby adres podziękowania.
Dnia <J. Lutego.
Rozporządzenia i przygotowania, które się czynią w całey stołicy celem utrzymania spokoyności iporządłcu, dowodzą, ii się rząd spodziewa bardzo mespoioynych scen dnia 10. którego ma się znowu odbydź zgromadzenie ludu wSpafield*. Znayduiące się w zachodniey części miasta i w pobliżu woyska, zostały wzmocnione, i odebrały rozkaz, ażeby były w pogotowiu na każde skinienie. Lekaiazda, artyllerya, Konstablowie i urzędnicy policymi, wszy6tko znaydować się będzie na swych posadach. Kazał także Lord Major obznayrnić wczoray na giełdzie, w domu kawy L lo y d s i t. d. iź mu miło będzie widzieć, gdy ochotniczy Konstablowie zechcą mu bydi przyszłego poniedziałku pomocnymi. Magistrat hrabstwa M i d d l c s e x (Lo ndyn) kazał w różnych dzielnicach stolicy poprzylepiać obwif sczenie, wktórem zabroniono iest posiedzicie10m domów, rzemieślnikom i t. d. pusczać dzieci, słuiąeych i robotników w przyszły ponitiłAiałek na zgroma-> dzenie w Sp afields, ponieważ przeciw .każdemu wichrzycielowi publiczney spokoyności naysurowsze środki pxzedsięwzięte zor «taną.
Wiadomości
Parlamentowe.
W wyższey Izbie wybrano na dniu 5tYta Kommissyą z 11. Lordów'złożoną," końcem roztrsąenieoia nadesłanych od Kegeuta Apapierów. Potem przybył Lord Ej m o u.th'! w towarzystwie Xiąźę«-ia K 1 a r e n « y i i odebrał podziekowaBłe Izby z ust Lorda Kanclerza. W niźszcy Izbie odczytał mówca odpowiedź Lorda E x m o u t h , daną na piśraie z powodu uchwalonego dlań adresu podziękowania» - Przystąpiono potem do głosowania na 2 1. człoukow, którzy zdadź maią »prawe w przedmiocie udzielonych przez XSążęcia Regenta papierów. Co P P. T i e r n e y i B r o u g h a m przewidzieli, sprawdziło się. Wybór padł w naywiększey części na członków i stronników Ministerium, (oznaczamy znayduracych się pomiędzy nimi członków znakiem*). Kommissya składa się z Lorda t . a s t l e r e a g h , Lorda M i l t o n * , Panów Ponsonby*, Csrnning, Bathurst, Sir.
W. Curtis, W. Lambc, Bootle-Wilbraham, W. Elliot, Attorney- General, Sollici tar- General, Wilbef o r c e * , S ir. A r t h . P i g o t , E g e r t o n , Yorke, Lord Lascellefr*, Rose, Robinson, SirJ. Nicholls, W. Dundas i Adm. Frank*).
Rozmaitewiadomości *
Pani Catalani dawała liczne fconcerta w Medyolanie, Bergamo, Brescia , i t. d. za zwyczayną opłatę. Miała się udać do Wenecyi, lecz w Weronie odebrała ed Hrabiego Saurs u wezwanie, aieby przyiechała do Wiednia
u
*) Ta tayna Kommissya była iuź dawno obrana, tak, ie Pan Brougham, gdy na pozór zaiać się miano głosowaniemr oświadczył: ii szkoda tracić nadaremnie. czas, że iuź ma spis członków Kummissyi w kieszeni, Wyiął go zmey, przeczytał, i prawie na włos trafił, bV gdy po odgłoso-waniu przeczytano nazwiska, okazało sie, iź prócz dwóch (Y o r k e łC. Bathurst) wszystkich Pan Brougham miał w swoim spisie pued głosowaniem,
W B u e n o s A y re s (w południowey Amery ce Hiszpańskiey), wychcdzi 8- Gazet, Na zgromadzeniu Klubu Haradeo «Ang l i i, gdy isię naradzano nad maiącym się podać Parlamentowi proiektem względfm poprawy iego, P. P h i l i p s obstawał za przypasczeniein kobiet do obradowych zgromadzeń, i głosowania na nish. "To i kobiety ,,(rzekł on) mogą piastować berło, a nie mo3,gą głosować na wyborach? U ystawiacie ma* "drość i sprawiedliwość pod postacią kobiety, "czcicie boginię wolności, a chcecie trzymać MW więzach kobiety iakby niewolnice, i itb! "tylko naprawiały pończochy? - Tyranii "toź temu tylko chcecie przyznać prawo gło"sowania, kto płaci podatki? Taką rzeczą "konie powinnyby mieć to prawo, bo płaeą Apodatek. * *o B R A Z niektórych obyczaiów Angielskich przez Generała P i l ł e t , (Z Francuskiego: L 'Anghterre vue a Londrestt ilans sts provinces.) (Dalszy ciąg.)
Piiaństwo *
Piiaństwo w A n g l i i ieet, z klimatu po» ekodząeyrn i prawie do cnoty wzniesionym występkiem. Zaledwie wyrachować można, laki szkodliwy wpływ ma to nieumjarkowanie (połączone z odosobnionem i tylko w obrębie rodziny ograniczonem życiem Anglików) na obyczaie tego narodu; równi« w klasie kra» marzy, których, sklepy i kantory okazuią ze* wnątrz dobry stan kh bytu, iak i w klasie nayniiszey, w iedney tylko izlie miefzkalney" oyciec, matka i (pospolicie) mnóstwo dzieci,. sypiai% wspólnie wie dny tnie nokoiu; pięć do dnym łóżku, a naymłodsze sypiaią przy oycu i matce. Gospodarz domu, upity regularnie kaidey niedzieli, 51 częstokroć i w ciągu tygodnia, daie przykład naybezwstydniey»zego opilstwa i zgorszenia swoim dzieciom , ktoryck świegotliwe języki rozgłaszają takowe. W kraiu, gd.ie tylko maskę religii widziemy, igdzie duchowieństwo niema wpływu na obyczaie, uwziąłem to wraz ze wszystkimi moimi ziomkami, ie przykłady owe przywiodły rodziny do wielkiego stopnia zepsucia. W klasach wyższego stanu, nie dzieie się łepiey. Anglik czyli to z klasy naywyższey lub nayniższey, okazuie się tylko wtenczas zazwyczay zalotnym dopici niewieściey, kiedy sobie podpiie. Ileż niezadsiwia widok Dam znakomitych, które zarówno z rybiarkami, bronią, sczególniey skłonność do trunków i mężczyzn napitych. Mówiąc o zalotliwości mężczyzn, nie rezumiem tu bynaymniey owey delikatney troskliwości, owego względu, owey przystoyności w obchodzeniu się, i owey wstrzemięźliwości w mowie , wprowadzoney powszechnie nie tylko W narodzie Francuzkim, ale nawet co do pewnego kresu, we wszystkich innych narodach Europeyskich, Zalotiiwość Angielska po piunu, iest prawie lem samem, czemby zawsze była w podobnem położeniu; iest ona nieprzyzwoita śmiałością, okazuiącągję w naysprpsnieyszych wyrazach i poruszeniach bez względu na obcych świadków i na ich znaczenie. Jednego razu odwiozła mnie swoim powozem po obiedzie do domu, pewna, wielce szanowna, Dama z rzędu wyzezego. Piło sią u stołu mocno iak zwyczay; obok tey Damy siedziała iey ośmnaetoletnia córka, a kochanek iey niżey koło mnie. Ani huzar, am grenadyer, niebyłby sobie nigdy tyle nieprzzwoitości pozwolił, co ten kochanek. Niechęć widoczna na twarzy moiey, ktocey pok1yć oic mogłem, pomimo ie sie,
dzień iuz miał ku schyłkowi, zwróciła uwagę «y Damy, iak uderzającą rzeczą było 41 * ranie widzieć matkę, poprawiająca, spokojnie suknię na córce. Kilka razyodezwał« się tylko na to, wszakże z nieiakiem pomieszaniem: "Nieborak podpił sobie." Uważałem ii ten człowiek, jedynie zmyśłności oddany, był przed południem właśnie tyle małomównym przy kobietach, ile się dla nich w wieczór niedorzecznym okazał; a w ciągu iazdy naszey, długiey mil pięć (Angielskich), ledwie tyle otworzył usta, aby nam zwiastował, że pogoda, ie wiatr iest mocny, i że okolica iest piękna. Przytaczam i tu owe sczegóły dla tego, ponieważ trzeba, aby cudzoziemiec podróżujący do A n g 1 i i, wie_ dział naprzód, iż bezpiecznie uiechać tara "może 150 mil drogi, nie usłyszawszy od swojego towarzysza w całey podróży nic innego, iak owe trzy słowa, lub im coś podobnego. Mniemałem, że matka albo zabroni nadal wstępu do dumu temu opoiowi, albo przynaymniey użyie środków rostropnych, mogących go na przyszłość wstrzymać od podobnych nieprzyzwoitości. t Atoli, wcale się tak niestało. Przekonałem się owszem obieidźaiąc Anglią, że się w tym kraiu zawsze podobnymźe sposobem zachowują mężczyźni po piianu, czyli to w poieidźie, czyli też na posiedzeniach w pokoiu. Z tąd więc wniosłem, że ten nieporządek, który mnie tak mocno raził, iest rzeczą w tym krain bardzo naturalną, czyli iak to Anglicy zowią w swoim języku: athing oj cąurseKażdy obeznany z tuteyszemi zwyczajami, wie o tern, iż obiad między tak zwanymi G e n t r y, czyli ludźmi znakomitemi, nie byłby nigdy godnie zakończony, gdyby przy końcu nie zastawiono stołu na około butelkami z winem, które idą po kolei, i gdyby ie, skoro wypróżnione zostaną, nie napełniono znowu. Po wypiciu pi<rwszey kole, Damy wychodzą z sali iadaluey, adeymuijj etawiaią naczynia czyuia.ce z by ikuiącym w trunki, więcey niż iednę wygoda. Strawiwszy godzinę lub dwie na tak przyiemnem zatrudnieniu, wśród którego, ita hardziey się glowy zagrzewaną, Sfriiaią zdrowia częstokroć niemniey śmieszne, D>k nieprzystojne, powracaią młodzi do kobiet, któ.e ich czekaią w pokoiu bawialnym z herbatą. N asze szynkownie stanowią d o b r e t o w a - rzystwa w porównaniu z owemi schadzkami piiackienai, któ-re składaią istotną część rozkoszy życia Angielskiego. Jest to ważny bardzo punkt honoru u Anglików: bydź w stanie upiiania się, i zdaie się, iż »we opłaty niezmierne od wina powiększała ważność tego przedmiotu; albowiem chcąc należycie którego ocenie, zwyezaiem iest mówić O nim: ón iest prawdziwy G e n t l e m a n ; iest w stenie sprawić sobie każdego dnia ukontentowanie z butelki winna, i takową wypróżnić chętnie z przyiaciołmi swoimi. Królewice Angielscy, odnaystarszego do naymłotlszego, nie zarzucaią bynaymnrey tego zwyezaiu ziomków swoich. Xiążę Regent zrobił zasczyt Xiąięciu Rutlandowi r. 1814go, odwiedziwszy gowzamku Belvoir i trzymswszy musyna do cbrztu. Brat iego Xiąźę y o r k towarzyszył mu.
Dzienniki donosząc $ o uroczystościach, zaszłych przy tey okoliczności w owym zamku, tak się wyrażaią, i taki dały napis r " Uroczystości w zeimku Belvoir. " Znajdowało się pIZesado so« osób w pałacu, które były uczestnikami tey uczty. Za staraniem Marszałka dworu, P. Dougla.
s a, założono w przodowey sali ponczaniię. We środę było zgromadzenie walnych ludzi - słudzy domowi i dzierżawcy, leżeli iak dłudzy na ziemi. Wszystkie wychody gmachu wystawiały obraz zamku szturmem zdobytego. Zdrowia nowonarodzonego, zacnego gospodarza, i Xiążęcia Regenta spełniano aż do upadłego; największa część gości leżała prawie bez duszy we wszystkich wy. chodach dolnych gmachów zamku, i dopiera nazaiutrz z rana dała znowu znak życia. Jescze o godzinie lotey z rana nieskończona pić ponczu, a naoczni świadkowie zapewniaią, że tak pokoie, iako też i przedpoki« wystawiały nie tylko obra», zdobycey szturmem twierdzy, ale nawet naynieumiarkowańszego picia. - Francuzi! otóż to iesfc Kr3Y, tak wielce z pięknych obyczaiów swoich zachwalony, wpcrównaniu z którym upośledzić was chcieli pisarze, będący albo płatnymi od Angliji, albo też nieprzyiaciołmi B wo* iey Oyczyzny! Jakożkolwiek bądź Anglicy zalotnymi są, w powszechności mówiąc, tylko po piianu, pszeciei chwila ich karesów w miarę temperamentu osoby, bywa częstokroć zgubną dla całey rodziny; każdego roku ginie lub kaleczeie znaczna liczba żon i dzieci, z rąk męża i oyca piianego. Dzienniki Angielskie zawieraią często opisy podobnych śmiertelnych przypadków. (Ukończenie następnie.)mmm mm
Dodatek
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1817.02.22 Nr16 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.