Wielkiego

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1817.03.29 Nr26

Xiestwa

POZNANSKIEGO

Nro. 26.

w Sobotę dnia 29. Marca 1 8 · 7«

Z tParsztiwy dnia 22. Marca.

Dnia 19. b. m. obchodzono tu imieniny Namiestnika Królewskiego. W' wilią, było w pałdcu iego teatralne widowisko grane przez akturow Fiłncozkrtb-, przy końcu którego odśpiewano ku czci -iego kantatę. N azaiutrz, w sam dz;eń święta lego szanownego i zasłużonego oyizyz lit męża, Jego Cesarzewicowska Mość W. Xiaze Konstanty na czeJe Generałów i of cerów przybył do pałacu Solenizanta, i złoiył mu powinszowanie. Toż uczyniły wszybtkie Władze publiczne. Senat zaś dat wierki obiad, którego gospodarzem był i W. W y t> i c K i Senator Wólewoda. Ten podczas obijdu wrioeł\r>aprzód zdrowie N. Pana, - powtóre, N3yiaśnieyszey familii - potrzecie, Wielkiego cięcia K o n s t a n t e g o Naczelnego Wodza woysk Polsk.cb. - poczwarte, Namiestnika w ten sposób r - Senat obchodzi dziś witlkie święto narodowe; święto Namiestnika Królewskiego. Oby gonam na tern destoieństwie N amieetniczem iak naydłużey zachować raczyła dobroć i zaufanie N. Kroia, PaLa Naszego Miłościwego! - Niech iyie Namiestnik Królewski! N akoniec, wniesiony był toast JW. Hrabiego Senatora Państwa Rossyiskiego N o v o s i l * tzoff, iako nadzwyczajnego Kommissarza N. Króla, Pana Naszego Miłościwego.

Dzień ten z iedney strony radosny, był )I( drugiey smutny dla strea Polaka, bo niegdyś poświęcany wynurzaniu uczuć przychylności ś. p. Xieci u i O z e f o w i P o n i a t o » wekiemu, a teraz zasyłaniu corocznie za duszę iego modłów do Naywyźszpgo w Kościele S. Krzyża, gdzie szanowne zviłoki tegoż Xiążęcia spoczywała,. - J'g'_l Cesajzewicowska Mość W. Xiążę Konstanty, równie ceniący rzetelne zasługi i cnoty obywatelskie żyiących, iak i umarłych, powinszowawszy Namiestnikowi udał się z woysl\owemi wszelkiego stopnia do Kościoła S. Krzyża, czonego Xieeia P o n i a t o w s k i e g o .

List Prezesa Towarzystwa Bibliynego Angielskiego i zagranicznego do J o. Xieeia J mci C z a r t o r y s k i e g o, Prezesa Bibliynego T 0warzystwa w Królestwie Polskiem: Angielsko -Zagraniczne TowarzYstwo BiHiyne.

Na ulicy Earl- Street-Blackfuars W Londynie 24. Stycznia 1817.

Mości Xiążę! Cieszy mnie wielce, iż mam honor donieść o odebranym liście W. X. Mci z dnia 1 5. Listopada roku zeszłego, z którego pjvyiemua powziąłem .wiadomość o utworzeniu eolskiego Towarzystwa Bibliynego w Warszawie, pod wysoką opieką N. Cesarza Jmci Wszech R o s s y i. - Wiadomość ta nierównie milszą iest dla nas, kiedyśmy zwłascza odebrali dawniey doniesienie o wielkim ni&dostatku pisma świętego w P o l s c e, i o przeszkodach, lakie .zachodziły w ustanowieniu zakładu, któryby mógł temu zaradzić; a wydział Angiebto-Zagranicznego Towarzystwa Bibliynego łączy się ze mną dla uprzeyraego powinszowania W. X. Mci, tudzież Członkom Bibliynego Towarzystwa Polskiego, ie eię z tak pomyślnym zawiązało skutkiem. Dowiadujemy się z radością, fe wasz noWy zakład .rozpoczął swoie czynności od uchwalenia liczney edycyi N owego testamentu Polskiego Xiedza W u y k a , bez źadnyeh przypisków i obiaśnień; a pragnąc przyłożyć się z naezey strony do wykonania tak chwalebnego przedsięwzięcia, radzi iesteśmy, iż możemy ofiarować wam na ten eel dar z pięciu set funtów szterlingów. Chciey W. X. Mość bydi przekonanym, ii powodzenie Bibliynego Towarzystwa Polskiego zawsze nas naymocniey obchodzić będzie; i z pierwszego posiedzenia waszego wydziału W dniu 3 jszyra P3ŹdsieIT,ifca miło iest nam pOWZląC zapewnienie, li określenie, fc-tóre mieyscowe okoliczności P o l s k i nieodzowi wymagały, nietylko lamować niebędzie, owszem ułatwi rozeyście pisma Bożego p@ K raI li.

Jednego e W. X. Mcią będąc przeświadcz nia, iż znaiomość i wykonywanie prawdziw pobożności i cnoty, przez nieograniczony dział Pis.aia świętego nayskuttczniey mol zakwitoąć; pozestaie nam tyjko nieść mod ażeby słowo Buże mogło mieć wszędzie woi jiy wstęp i uwielbienie, aby oświecało kro i wiodło po prawey drodze równie tych, ktć rzy udzielać, iako i tych, którzy przyimow ie będą.

Mam zasczyt bydź z wyscAkiem upowa* jniem W. X. Mci u\ obowiązanym i nayniższym sługA Teignmou th, Prezes Angielsko · Zagranicznego - Towarzystwa Bibliynego.

Z Petersburga A dnia 23. Lutego.

N. Cesarz mianował Xiecia Ł a b a n o R o s t o w s k i e g o, Prezesem Kominissyi wyśledzenia działań wydziału prowiantskiego w ro ku l 8 l 3. - · Tenże Monarcha pozwolił wprowadzać R o e s y i różne płody kopalni w Królestwie Polskiem.

Tenże nakoniec Monarcha obdarzył Ge lal- Majora Hrabię P o t o c k i e g o l. bryll towemi znakami orderu S. Anny pierwsi; ., klassy w nagrodę za ofiarowanie 93,720 łubu na rzecz Inwalidów. Donoszą, z I r k u c k a, że Jezioro Ba y K a 5 o kilkanaście mil odległe od tego miasta, dopiero dnia 16. Grudnia okryło się lodem 4 a poczta do N ex czyn ska ledjłie dnia 30, wyprawioną bydź megła. Zima tegoroc. iest tak łagodna, ie tam nad 30. stopni BJ« doświadczail zimna» lcie Makarewie nad rzeką Wołgą poło fonem, przeniesiony do N i ż e z e g o - N o wgo ro d a, a to r przyczyny niewygód, takie były nieodstępne w M a kar e w i e; każdey albowiem wiosny wylew W o ł g i nieprzeliczonych strat będąc przyczyną, niepozwalał zbudować porządnych sklepów dla składu i utrzymania kupieckich towarów. Przeciwnie, miasto Niżs zy- N o wgorod obrane teraz na odbywanie rzeczonpgo iarmarku, prócz tego, ze bilisze itst ig. mil starey stolicy, i liczy w sobie 14,000 mieszkańców, a!« nadto położone między dwiema spławntmi rzt-kjmi Wo ł g ą i Ok ą sprawiedliwe czyni nadzitie dla kraiu pomyślni *, )szych pożytków. Między wielu przyczynami, dla których się iannark rzeczony przenosi, umiesczonemi W gazt - i i e l u t e ys z A Y (!' o l. 'a Pół n o c n a) za - iyduie się i tj: że ->. Maki?y, maiący niegdyś mit- >/k tnrt swoje «M II r II II e r a mieście M aKUt wie nad V ol g 1- opuści one, i 0siadl w miAs< ie U n Ż 3 nad tztk-ą U ni ą w gubernii Kostroiribkit-y kż ą < e m. W niższym **ś Nowgorodzie, fij Łtjrego się teraz* przenosi iarmark, obiekt się ten Święty W sukienkę zakonną.

Kapitan nasz IIOrIIY Pan G o ł o w n i n był iako więzień przez J 8 t., l»' 2 i I S '3 lata od rządu Japońskiego trzymany; a gdy okoliczności, które iego wzięcie zrządziły, usunięto, wypusczono go na wolność. Ópiyanie iego podróży ł bawię, ia w J a p o n i i wyszło w ięzyku Rossyiskim w dwócii tomach, a nawet iuź ie podobno na Niemiecki i Francuzki wytłumaczono. Dziełu to iest witlce imeressuiące, daie nam bowiem wiadomość o tym kraiu i ludziach, o których iuż od dawnego czasu żaden Europeyczyk niemtał sposobności dowiedzenia się czego.

Z Wiednia dnia if. Marca: Dni» i 7. >>Oal-j, tu znowu M» stoku za 10.

inillionów papierowych pieniędzy w prFffe A inno ci Kommissarza Deputacyi funduezów Wykupna i umorzenia.Od kilku tygodni spadaią znacznie ceny wsżelkiego gatunku zboża. Za iedną rażą po« kazuią się wszędzie wielkie zapasy, tak iż lu«dzie handluiący zbożem, którzy na ciągle Wzmaganie się drożyzny godzili, niemałą będą musieli ponieść szkodę. Podobne odbieramy wiadomości ze wszystkich okolic W ę - g i er, i spodziewać się rnoźna, iż wkrótce sranieią niezbyte potrzeby życia. Do portów Ausiryacifuh morza Adryatyckiego ciągle zawiiaią okręty ze zbożem z Tureckich i R-ossyiskich portów morza czarrn.gc; i tein-więc znacznie Spadną ceny zboża. Xjądz We r n er, bawiący (iak wiadomo)? U pewney rodziny Polsuey w Janowie nał P o d o l u, z którą tu z-ąd był wyitchał, ud».

się przyszłego miesiąca Maia do Ś l ąs k a, , a w Fazdzurniku r. b. przybędzie znowu do' tateyszey stolicy. Kazania iego, które tu? miewał w ciągu zimy l 81 5 - l 6, były bara/o licznie odwiedzane; bywali na nich i nieHore członki dworu, a nawet i IIKDoBcrKa€esarzowa. Podług naynowszych wiadomości ze Sta ra» b u ł u, przeznaczona do A i g re r u flotylla z p adarkami, rozminęła żagle dnia 8, Lutego. - Mówią o trzęsieniu- ziemi w Je ro z o l imi ę, , które zrządzić miało niezmierne spustoszenia * W dzielnicy iydowskiey tego miasta, i uszkodz-fć g ro b ś w i ę t y, oraz kośuół, W króryra' się tenże znayduie. Odebrać miano wia A domości o nieSpofcoynych poruszeniach na granicy P e r s y i, gdzie, iaksiychać.-. pewien' zbiegły Turecki' P a s z a dopuścił"się bezpraWiów, j przez-Perskiego następcę tronu Mi t> Za Abbas został znowu wypędzony zagranicę i ścigany. - Poseł Francuzki w &tamib u l e, M ark i z" d e R i v i e re, s kar żył się; n i e * dawno przed W. S ułtanem na Paszę J trozo"Imskiegp i na zdzierstwa iego; W. Rzadc» ckich, opłacanych corocznie przez zakonników przy grobie świętym; nałożył na nich nadzwyczayną daninę 80,000 piastrów, które Ba wysoka prowizyą zapożyczyć musieli. Właściwym iego zamiarem było: przyniewolić zakonników do porzucenia klasztoru i miasta. Na podaną przez Posła notę wyszedł do niego Finnan Cesarski dla Paszy, zawieraiący w sobie kilka mieysfc własnoręcznie przez Cesarza napisanych, a między innemi następuiące: "Słuchay Paszo słów moich i bądź im posłusznym; Pan twóy przemawia do ciebie. "Rozkazuię ci, ażebyś nietylko w przyszłości "niewaźył się nadużyć twey władzy przez "wymuszanie z Chrześciian wyższego, nad "umówiony nstatniemi traktaty, haraczu, ale "owszem, ażebyś za odebraniem ninieyszego "rozkazu, zwrócił to wszystko Chrześciianom, "coś im nieprawnie wydarł, ieźeli chcesz, "ażeby cię niedotknęła zasłużona kara i t. d.** - Jest tylko iescze 60 - 70 zakonników w"rzeczonym klasztorze.

Od Menu dnia 19. Mar ell.

Dnia 6. m. b. było w Monachium waine pobiedzenie rady stanu, któremu Król przewodniczył, a na którem stanęła uchwaławzględem rozciągłości władzy Ministrów. U chwała ta wkrótce rnabydź publicznie ogłoszoną. Królewic Bawarski wyiedzie wkrótce do W ł o c h i używać będzie kąpieli w P i z a .

Powszechny donosiciel z dnia 20. Lutego zawiera tę wiadomość, iż wszystkim czynnym i pensyonowanym urzędnikom w B aJlY ar y i zabroniono zostawać członkami wolnego mularstwa, tym zaś, którzy iuż nimi są, rozkazano, ażeby niezwłocznie zakon ten porzucili.. Święto reformacyi i obchodzenie onegoż w miesiącu Październiku, powszechne -Usshuc1za uczestnictwo. N awet pewien katolik z tamtey- strony R e n u proponował, ażeby to święto obchodzić także w W o r m s gdzie L u t e r oparł się tak mężnie przywb sczeniom dworu Rzymskiego, że, chociaźb wszystkie dachówki miasta w diabłów się prze mieniły, to wszelako i ci niepotrafiliby g edwieśdź od iego przedsięwzięcia.

Z Stuttgardu dnia 17. Marca.

Przytomni na zgromadzeniu stanów Xbj dęta i Hrabiowie, wyrazili Królowi uczuci ewe w adresie na piśmie onernuż przez D« putacyą dnia l x. m. b. podanym. Adresu podziękowania ze strony stanu ry cerskiego , o którym iuż wcześniey donieeio no, niepodpisał Hrabia A d e l m a n n, i Ba ronowie V a r n b li h l e r i M a s s e n b a c h (Ostatni służył dawniey w Pruskie m woysk w randze Pułkownika iGenerał- kwatermistrza

'Z Moguncyi dnia ij. Marca.

Gazeta tuteysza (a zniey Korresp.Harnb.

zawiera pod napisem -.Niemcy, co następuie W czasie, kiedy H i s z panią zbiera okręt dla przeprawienia » 5 O O O ludzi przez O c e a n ; w czasie, kiedy Francuzi cieszą się widokiet kwitnących drzew, bliskióm poźegoanien* 30,000 gości i powrotem na scenę Panny George; w czasie, kiedy na wyspieHeleny zaprasZaią na komedyą niechętnego Cezara w czasie, kiedy w Anglii iedną rAką dźwigai od upadku kredyt, a drugą kuią rozpalone żelazo zamachów spiskowych; w tym to s« mym czasie zaczynaią sobie pomrukiwać góry Niemieckie w bliskości Frań K fortu. Acól im się to chce, tym niespokoynyin duchom podziemnym? Czyliż i ich ogarnęła niezmo dowana czynność ducha ezasu, który wsze'It chłostę wytrzyma, tylko nudów znieść nie może? 'Wątpimy, iżby nam wolno byłt czynić iakowe duchom zapytanie; ale lubi: w dolinach naszych spokoyność, nie rnoi nam bydi oboiętno, gdy nawet góry trat Przecież dobra tnaika n a t u r a powinnaby >rzynaynmiey tak długo bydź na nas względną, lopóki sami nii.będz.emy trochę spokoynieyizynai; bo nit-chay tyifeo do zamieszania zdań »świecie moralnym i politycznym przyczepi ię iescze i za wi triuha żywiołów, tedy ostateczny dzień J u n g a nie będzie może iak dalekim, ile się spodziewamy. Gdybyśmy iescze żyli za czasów P l i n i u s z a, to wśród tak rozmaitych na naszym powittrzokręguziawisk, nie zawadziłoby udać się po wykła« de xiąg lybilekkh} ale niestUy 00 ich zaginienia stoią iasi wróże przed-przysziością iak woły pod ;órą. Już to niemały ti/itsiątek lat, iak los zdaie się właśnie drwić eobie z nich na urząd, ladaie im zagadki, które, iak oni mniemaią, ula żak odgadnąć potrafi; a gdy potem na śkp zawyrokuią: tak będzie, to musi nastanie, to nas czeka - o t ó ż prze bóg! stanie się, wcale co innego, o czem anI 1m przez sen rueprzeszlo. Przed laiy to, kiedy iescze niebo w tak ścisłym z ziemią zostawało związku, iż bez niego nic się stać niemogło , konsttllaya była wyrocznią przyszłości; ale odtąd iak ziemia zaczęła bydź udzielną panią, i tylko ią iescze nu bo z umieiętniczey ciekawości obhodzi, odtąd zdaie się i niebo nie dbać o ziemię. Słoace etoi przed nią z zabrudzoną twarzą, z plamami, chmury nieprzestrzegaią więcey przyzwoitey odległości, wiatry codzień swawolnieysze. Dłagiegoź potrzeba czasu, a kometa palnie ią w mordę ogonem, re iey się widzenia i słyszenia odechce. Byłaby to nieco za gruba tekeya, któraby chciała rozciąć Gordyiski węzeł wszystkich prawodawczych zgromadzeń; a przecież niernożna za a ręczyć, iżby, roztrąciwszy o ziemię z tuzin narodów, reszta ich stała się przezto zgoclDieyszą, rozumnieyszą i powolnieyszą. Zaite rózga losu do żywego nam tuż doię_ła. Crzyczemy, że nas boli, ale wciąż złe broimy. Du świątyni sprawiedliwości, w któ

.rey jedynie tylko -jnaleśdż możemy tsrfttę i przytułek, gramolimy się żółwim krokiem" a nie ieden, którego ta zbyt powolna pielgrzymka Znudzi, woli sobie wśiąśdź na śle.pego i nieokiełznanego rumaka stronnictwa, i poieżdża cwałem do ciemnych skalistych ia* «kiń swoiego widzi mi eię. Bez zaglądania w księgi Sybilskie przepowiedzieć można z pewnOSClą, że tylko u owego godnego ludzkości celu, czeka ią spokójność i sczęśliwość, lecz że pokolenie nasze, przy igraszce w z mruż ka, którą, iak się, zdaie , zupełnie sobie polubiło, napróżno się do niego ugania. Jeżeli, iak mniemamy, na to duchy podziemne wzdychają i mruczą, to podobno słusznąmai$ przyczynę; aleć nie ieden z naszych politycznych duchów mało pa to zważać będzie. Ostrym orężem, zdaią się oni wierzyć, łatwe się można odbronić ostrym wyrazom. Lecz powinniby niezapominać , iż oręż niesprawiedliwości prędko stępicie, słowo zaś sprawiedliwości nigdy ostrza swego nietraci. Kiedy pierwszy w ręku nawet owego N a p o l e o n a skruszonym został, któż przy nim będzie scjęęśliwszy od tego długo pobłażanego dziecka fortuny? Moglibyśmy się tu zapytać: Któi by go po nim chciał iescze posiadać? Lecz gdf się zastanowiemy nad nadętym tonem pewnych twierdzeń, nad pogróżkami pewnych artykułów, uwierzyć nieledwo powinniśmy, że tylko ciało iego żyie na skale S. H e l e n y, a duch iego machiawelski, rozcząstkowany namniey. szeduchy, po ku tui ew Europie. Sczęściem maleńkie te duchy opanowały tylko takie głowy, które nie są wstanie wyrzec stanowiącego słowa, które zaiaczaią kamienie pod koła tryumfalnego woza sprawiedliwości, lecz zatrzymaćgoniemogą, skoro się do niegoludy zaprzcgną,a władcy ich zawołaią: "Naprzód wy mili, wierni poddani! W tył wy skrzętne zauszniki, z których węże samoistwa, niezgody i pychy ksAykaią!" W ten czas to Niemieckie duchy podziemne wołać będą: bravoJ a nad bey rnem

· ffgiffiemiecbiey wzniesie się obywatelek» wteHK& Germanii

Z Paryża dnia if. Marca, Król przyimował dnia 12. DeputacAą Izby "Parów, a po nity DepUtacyą miasta Burdegali. Król' zdrów żuptłnie i chodzi '«wielką łatwością.

Drugi sąd woienny zayrriie się w przyszłym "tygodfiiti sprawą Generała Porucznika G r o uehy. Rozfmhy w B r e t a n i i nie eą iescze poskromione, ale owizcrh Ha3'U{ sie, bardziey rozszerzać. Zielona kokarda hst w Rennefr znakiem hasłowymi Z resztą nie ma w tey mitrze nic pewnego. · Po dług listów z B u rdr gaf?; przybył tam z swą rodziną Generał Fole do, kt"ry przez czas nieiaki s u ł na czele rokoszan W południowey Ameryce.' " Rząd tureyszy kuFpH od Pani M a r y i Ł et y c y i R a n i o l r n i , wdowy p o Kar o l u " B o n a p a r t e, pałac H o t e l d e B r i e n n e z w a n y , , » 8 5 2 , 3 3 3 F c an k ó w -

Z Rruxelli dnia 16. Marca.

Biskup Gsiidswsici skłonił się nare * szcie do odśpiewania hymnu Te Deum przy biciu w dzwony, z okoliczności rozwiązania naszey N astępczyny tron u, i sam go dnia 9. m. b. zaintonował. U,zynił to kduakie dopiero wsku tek wyraźnego z R z y m u 0<świadczenia, iż zwyczay ttn nie ubliża wcale kardynalnym naukom kościoła katolickiego. Część woyska" Pruskiego po%vracaiącegO z F r a n c y i" ciągnie przez T r e w i r i K o - bitne. W H i s z p a n i i ' zakazano Niderlandzkie gazety i dzieła X, P r a d t a; natomiast zaś pozwolono wpusczać Prańcuzkie gazety, ponieważ te tylko urzędowe artykuły Hiszpańskie lamiesczaią. Pewien, tutejszy mięszlta1TIŚc miał niezmierną, liczbę krzyżów Napoleońskich, btótycK <<ię żadnym sposobem pozbyć nie mogt.

Wpadł na myśl ubrać nieznaiomego tu człowieka po Generałsku. Zmyślony Generał idzie do naypierwszego złotnika, pyta się o krzyże N apoleońskie dla południuwey Am e ryk i, zamawia wielką ilość tychże, i flaf pozór zalicza 100 fraakow. Złotnik kupuie teraz ĆW cały zapas krzyżów ta-k często hezsku« tetznie mu ofiarowanych, i - dó tych cza» czeka na powrót owego Generała Amerykan» «kiego*s. DOMINGO. N i e pomyślniey, iak z MIIr /YIIeHr C h r i * S t o p h e, Władcą półriofcney e-zęści tty wy* Kpy, powiodły się * ysłanyrn od R/ądu Frań» cuzkiego Koaimissaiznm układy z \1 ul a te uf P e "t Ki. > a e m, z?rządzniącym południową częścią teyźe wyspy w kształcie republikańskim, prd tytułem Prezesa (doetoyność, którą mu niedawno dożywotnie nadano); Wardnki podczas układów P e t h i o n o w i podane, były nasiępuiące: Arr. 1) Znosi się na-zawsze niewola nt Wyspie S. O o m i n g o . a) Wszystkie klassy Obywateli maią używać tychże gjmy<h pfaif cywilnych i politycz yih, iakich uźywaią 0* bywatete F r a n c y i; 3) Woyeko utrzymuie Się na tym samym stopniu, na iakirn iest te* raz; Generałowie i wszyscy inni Oficerowie potwierdzeni będą w różnych suych stopniach, przez Króla i otrzymaią równy żołd i zasczyty, iak Oficerowie w woysku Francuzkiem; 4) Król nie pośle żadnego Europeyskiego: Woyska do S. D e m in g o; obrona osady po* witrzona będzie wierności i odwadze rodowitego woyska, które nigdy do służby zewnątrz Wyspy uźytem nie będzie. 5) Prezes Rzeczypospolitey i Senatorowie zatrzymają swoie prerogatywy, a prócz tego Senatorowie auryfcucye swoie; pozostaną oni tymczasowo Wła A dzAadminiAacyinąj sądownicza A «hyba, gdj, lewskich, proponowali i wprowadzili modyfijucye.. Jeśliby na przyszłość zayśdź.miały odmiany, tedy staną, się tylko wedŁug zasad, prz)iętych podczas przeyrztnia Ustawy kotlety tucyiney. 6) Dawni osadnicy nie będą inaczey do ossJ pusczani, ani też w nich osiadać, :iD-fci nie poddadzą się prawum i urządzeniom, rniacowicie co do praw osobistych i cywilnych. 7) Obecne .Władze, porozumiawszy się z Kommissarzami Królewskimi, ułożą powszechny regulamin względem własności, dla położenia końca wszelkim niepeWGościom, a zapobieżenia noVyra nieładom, podczas nowego ugruntowania osady. 8) Teraźnieyszy Prezes (P e t b i o n) otrzyma tytuł Wielkorządcy osady; teraźuieyszy naczelny Wódz woyska, bęiłzie Namiestnikiem Wielkorządcy. Obadwa zatrzymaią tę władzę, którą teraz posiadaią, z takiemi modyfikacyami, iakich stan r»eczy wymaga; modyfikacye te nie mogą Jednakie nastąpić bez ich zezwolenia.- Na przyszłość mianowani hLc1ą przez Króla na przedstawienie trzech kandydatów, obranych przez Senat. 9) Porty małą, iak teraz, 6tać wciąż otworem dla wszystkich Mocarstw pod letni sarnemi warunkami; Senat moie według okoliczności, i na żądanie Wielkorządcy, który reprezentuić Króla, te warunki modyfikować. 10)"Król wstawi się u Papieża końcem założenia stolicy biskupiey dla tey osady, i otrzymania wszeljciey duchowney pomocy, iakaby potrzebną była dla zabezpieczenia pomyślności ludu, n) Wszystkie zezwolenia Królewskie mogą bydź rozciągnicme na północne i południowe strony osady. li) Senat przeyrzy w tym roku U stawę konstytucyjną dla poczynienia w niey potrzebnych odmian, za poruzumieniem się z Kommissarzami Królewskimi. Król będzie potem proszonym oprzyięcie tey Ustawy po przeyrzeniu oneyźe, i o zaręczę nie iey w imieniu ewoiem i swoich Naetę, peow, ,

Na fe wszystkie warunbt, u»1 P-tttet Pg* thion następuiącą odpowiedź: "Mieszkańcy " H a i t Y pragną bydź wolnymi i niepodległy"mi; ia pragaę tego także, l będą nimi. Nie /\źądaią oni cudzey pOJIIOCY; własna ich siła "będzie tarczą ich swobód. 46 Oprócz tego wydał iescze tenże Prezes naStępuiącą odezwę: RzeczPospolita Haitycka.

A l e x a n d e r P e t h i o n, Prezes Haityckl do Ludu i Woyska., Bandera Francuzka pokazała się u brzegów naszych, a Król Francuzki przysłat Kommissarzów do H a i t y. -- W iakichże to okolicznościach pokazali się oni? W chwi» li, gdzie właśnie budowę Rzeczypospolitej mocniey ustaliliśmy; w chwili, gdzie ia z wyboru waszego do obrony oneyie powołanym zostałem; w chwili, gdzie zapał ludu o prawa swoie ubiegaiącęgo się, do naywyższega sczytu wygórował, proponuią nam, abyśmy spokoyność naszą wystawiaj na niebezpieczeństwo! A iakież korzyści obiecuią nam za, top Gzyhż sąiakowe, coby .nad te, których, już używamy, pnerneapnerrn bydi mogły? Nie masz ani ieduego Haitczyka tak oziębłego ducha, coby w tym zawodzie, w który z tak wielką weszliśmy chwałą, wstecz się chciał cofać. N a tura, która nas równymi rnnyoi ludziomstworzyła,oznaczyła prawa naezei utrzymamy się przy nich przeciw tym wazy« stkim, którzy odważaią się karmić zbrodnicze życzenie, aby nas uiarzmili. 'Fylko krew z popiołem zmieszaną, miecz i mscza.ee sig klirna. znaydą na brzegach tuteyszycb. Przy tey sposobności, iako i przy iedney dawnieyezey, pokazaliście tęż samą ostrążnpść i t o i samo poszanowanie praw rodu ludzkiego. Wyrachowaliście siły wasze,,- a zdawszy na Zwierzchności walkę za wpiszą itaydroższąj 5praw.ę, czekaliście cierpliwie, dopóki ,wam Skutku tych układów nie przełożą., Nigdy »ie bgdęię /\zawi/\dzipnem/\ ,zaufanie wasze.

szą iest: bydź wolnymi i niepodległymi, przeto też nimi będziecie. Damy światu straszlU wy przykład zagrzebania się raczey pod rozwalinami kraiu naszego, aniżeli powrócenia się do niewoli, chociażby i w nayłagodnieyszym iey kształcie. Właśnie, kitdy się cała E u r o p a na głos ludzkości do zuistzenia nawet ostatniego śladu owego, tak hańbiącego handluieduoczy, wfcrśhie kiedy nayświatleyeze narody gotuią powszechne przywrócenie do praw wszystkich, pod tym ciężarem iescze ięczących ludów, musie my z boleścią widzieć, że rządy Chrześciiańskie wciąż ieecze ttzymaią się zasad, które sprawiedliwość i ludzkość potępia. Haityaniet Wasza obrona iest w ręku waszem; dozna ten mocy ramienia waszego, któryby chciał spokoyność waszą mieszać! Uprawiaycie spokoynie ziemię Waszą, której plony tylko wy sami zbierać ftiacie. Kazałem koirespoudercyą moią 2 Kominissarzami Króla Francuzkiego wydrukować; będzie wam ona podaną. Dopełniłem powinności moiey, dopełuiyiież Wy waszey. - Dan w narodowym pałacu Port au Prince dnia 13.Listopada »>ji6, Kiepodległości H a i t Y trzynastego roku.

( PWpisano) P e t h i o n.

Rv%maite wiadomości.

Niedawno w L e n d y nie Włoch tańcuiący na linie obiecał fubh'<zności sztukę niewidzianą. Ciekawość sprowadziła mu mnóstwo widzów. Wystąpiwszy, kazał sobie podał poduszkęi kołdrę; a gdy oczekiwanie do naywyższego posunięto stopnia, zastrzelił si. -.To się hirzjwa stosować do zwyczaIu narodowego. Jak długo człowiek nędzę wytrzymić mol e, pokazuie następuiące zdsrzćnie: Okręt Amerykański rozbił się przecf półtora roku przy brergach swoiegó kraiu. Ci] którzy się , matewah>, umierali z głodu ieden po dru&rai j

2?

pozostaiący przy źyem nie chcąc doznaj podobnego lusu, musieli ieść trupów swoich kamratów. Został się nakoniec sam tylko szyper, ll\apał bosakiem małe świnie morskie, które i a d ł ; z luty od pistoletu zro bił nieiako machinę do filtrowania, którey używaiąc mógł pić wodę morską. W tak okropnym stanie przebył 192 dai, aż nareszcie znalazł go inny okręt Amerykański i do oyczyzny sprowadził.

OBWIESCZENIp.

Powtarza U{ auueyućra Publiczności obwiesczenie Policyine z dnu 19. Sierpnia r. ? względem należytego i punktualnego meldowania przybywających l odieźjżail\cych obcych, z pizyporanienism kary w tey mierze ustanowioney. Poznań dnia 26. Maica 18f7Dyrektor uiiaata i Policyi, Czarno ivs k i.

OBWIESCZENIE.

Przed kilku umam ol\azatsij: w tutćyftAn mieście wscitkiy pies. który awoie dliea poke .ćczyh Powarza 1\' zatem wszystkim cy ni osobom, które dog h) odaHstwa 'ub ujsweg ukontentowana psy trzy mar', uk. 1. :Kar wzefj detri samowolnie tujaiacycb sij psov WDzien lic. urzf oW,m Nrze [3. z diua 13- ssssrpnia r. z. uaiie>c Ojy, iako też obwieicl\enie pod, saney Zwierzchnoś-i z dir.a 3, W.ześnia r. z. w rjJJl- au.em względzie wydane, zastrzegaiace usta owi o e * tcy mi--rze kary. , - Z resllj od.b ał Mi.trz zalecenie, aby wszystkie psy samo wo tfte 'ub I\ces'g kazai chwytać i zabiiać. Posjnan 'UH a 26. Maro 1817.

Dyrektor miasta i Policyi, Czarnowski.

Donieś, aUlc. Na przedmieściu Ostrówek w browarni ppdpisl\..n,egq', uOitać można.każdego czas« fabr Ićowai ego OH izen piwa Warszawskiego l Marcw.,;.o.ut .. .1 Kcy/.o* anego. a to w beczkach luu w' buteiKicli» Poznań dnia 2.1 MrcaiijiJ*. J. lI. Kaiuui oyviez.

Lodatek