2S ---j - logo «roszą -l A a n o v e - Podatek stały od żydów zamiast koszernego - Dochód z poczty - zetęplowanego papieru - Podatek od boli -» Od tabaki, tytuniu i kart - Opłata od szynków, zabaw i t. d., na utrzymanie policyi, tudzież przychód z kar policyinych odróżnyth widowisk. - Przychód z domów narodowych · w Krakowie, z dzierżaw dóbr, i t. d. - Szpilkowe od żydów - Dziesięciny -- Dochód z lasów, z kopalni, z prowizyi od kapitałów rządowych na dobrach umiesrzonych, z czynszów emfiteutycznycii, z dzierżawy dóbr mieyskich i czynszów, z kramów, a targowego od przekupek, z czopowego źydowekiego, 7 funduszu rogatkowego i t. d.
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1817.04.02 Nr27
Czas czytania: ok. 23 min.Na ecssyi dnia 7go ponouiono proiekt do prawa o zniesieniu ofiary 50go grosza z dóbr duchownych, i czyniono różne wnioski, które do Senatu odesłano. Na sessyi dnia logo, która była ostatnią, przystąpiono do rozważenia proiektu do prawa o zniesieniu konsumcyi, który po długich sporach w prawo zamieniono. - Daley brano artykuły budżetu zawieszone na sessyi dnia 7., iako to: Podatek z dóbr duchownych 50 od loozmnieyszono na 40 - Podatek czopowego od trunków zagranicznych utrzymał się jv ilości dawney.- Opłata od szynków przyiętaCzynsze z domów akademickich. - Z czopowego żydowskiego fundusz, na utrzymanie bruku i czysczenie miasta żydowskiego przyięty. - Fundusz dla Akademii z 324,278 zł. pol.
podwyższony do 37 4,9 4 5 przyięto. - Czytano prośbę Izby reprezentancyiuey do N N . trzech d worów, Ktorym Reprezentant S o ł t yk o w i c z w zabranym głosie za udzielenie wolności, Kommissarzom ich za wykonywanie woli tychże, nakoniec Senatowi i Marszałkowi Seymowetnu podziękował. - Czytano daley adress podziękowania powyższym Kommissarzota i Senatowi, które przyięto, a potem wybrane deputacye dla ich oddania. - Nakoniec zabrał głos JW. Marszałek iSeym za ukończony ogłosił.
Deputacye, wybrane do oddania powyżey wzmiankowanych adressów , dopełniły tego, wyznaczona do Kommissarzów trzech Mocarstw, dnia 12., a do Senatu, dnia 14., i zdanie o tern sprawy złożyły w Sekretaryaeie seymowym. Reprezentant Gminy 5tey Krakowskiey, J óz ef Soł ty K o w icz, odtbrał od niey podziękowanie na piśmie za wymowne i gorliwe popieranie w czasie Seymu przywileiów ludu. Z Wiednia dnia 20. Marca.
N. Cesarz raczył C. K. Radcy nadwornemu i Dyrektorowi Kancellaryi Prezydyalney przy Seymie ligi Niemitokiey w Frankforcie , Panu H a n d e l, pozwolić przyięcia i noszenia udzielonego mu od N. Króla Pruskiego orderu orła czerwonego trzeciey klassy. Pan G u t i n, Francuzki goniec i Pan D ib a z z y, Turecki goniec, przebiegli tędy do Starnbułu.
Dodattk do gazety powszechney z dnia Igo Marca, zawiera pod artykułems a Austryi dnia logo Lutego, co następuie: "W kilku Państwach okazał się iuż ten radosny wypadek, że los obrońców oyczyzny, iak dalece tylko okoliczności dozwalały, polepszono. Jeżeli kiedy w ciągu wieków była iakowa chwila, w którey wszystkie klassy obywateli stanowi woyskowemu lepszego losu rzeteli.ie życzyły, tedy iest nią pewnie chwila obecna, gdzie przez bezprzykładne natężenie, wytrwałość i bohaterską woysk siłę, kaydany ludów stargane i widoki trwałego pokoiu otworzone zostały. Ależ prawie wszędzie ustawiczne woyny, finansom i zamożności takie rany zadały, iż naylepsze życzenia częstokroć bezskutecznymi zostawać muszą. Tymczasem otrzymali przecież podrządni Oficerowie Elektoreko- Xiąźęcego woyska H eskiego , w rocznicę uwolnienia N i e m i e a (dnia 18go Października 18*6) znaczne dopłaty do pensyi swoich. Co dopiero świeżo dla Generałów i Oficerów woyska Cesarsko« nublicznvch. " Gdy niedawno w W i e d ni u przy źródle wiadomości byłem, poczytywałem za rzecz ważną, aby się doskonaley dowiedzieć: co tez w te y mierze uczynił Rząd Austryacki, który zwykł zawsze z duchem czasu bez szumu postępować. J eogtafiezne położenie A u a t ry i i osobisty sposób myślenia Monarchy, stawiały to Państwo przez lat 25. we wszystkich boiach na czele przeciwko rewolucyi. A u - strya walczyła prawie lat tyle, ile inne Państwa stałego lądu miesięcy, z przywłasczeidami Francuzkierni, a walczyła wpośród zmian sczęścia tak nadzwyczaynych, iakie eie tylko .kiedy w rocznikach świata znaydować mogły. Ziedney strony, ma przeto woiowp.ik Austryacki równie tak wielkie, iak którykolwiek bądź woyskowy prawo do wdzięczności oyczyzny; z drugiey zaś strony zostały od lat 30stu częścią przez boie, częścią, przez równie kosztowne przygotowania do nich, źródła pomocne tak wycieńczane, finanse tak skołatane, a przedmioty pieniężne tak nadwątlone, iżby tu bardziey, iak gdzieindziey było do przebaczenia, gdyby się nie wszystkim słusznym życzeniom zadosyć stać mogło. Zdaie się, że w Państwie Austryackiem Monarcha i lud nayceluieyszą uwagę na owych woiowników zwrócili, którzy w służbie woyskowey, czyli to przez długi czas oneyie czyli też przez rany od nieprzyiaciela zadane, inwalidami się stali. W tym sposobie postępowania, widać oczywiście ocenienie bardzo sprawiedliwe. Osobom w służbie woyskowey zostaiącym, otworzone iest pole sławy, a widoki osiągnienia naywyższych sto pui woyskowyeh nie są im zamkniętemi. poniewai w Państwie Austryackiem oddawna nie urodzenie, lecz sama tylko zasługa do posuwania się na wyższe stopnie prowadzi. Atoli żołnierz taienta i punkt honoru posiadakcy, którego kula nieprzyiacielska wszystkich
widoków pozbawiła, zasługuie w sczegółnk-yszym stopniu na naydzielnieysze wsparcie ze strony Państwa i współobywateli swoich, Woyny, od roku i 787g» rzadko kiedy przerywane, doprowadziły liczbę inwalidów (kaprali i prostych żołnierzy) blisko do 60,000 łudzi. Ci, którzy mała. cywilną otrzymali służbę, nie są tą liczba, obięci. Także i liczba Oficerów, którzy inwalidami się stali, wynosi kilka tysięcy. Rząd Austryacki nie iest troskliwym tylko dla owych inwalidów, którzy w domach właściwie na to zbudowanych są umiesczeni; żaden z tych, którzy w służbie woyskowey inwalidami zostali, nie iest od wsparcia wyłączonym. Tysiące talowych, którzy się od rodziny swoiey iescze iakoweysiś pomocy spodziewać mogą, pobieraią prócz tego od Rządu żołd patentowy, który według systematu w nayniższym stypniu po cztery kraycary na dzień wynosił, nie dawno zaś dla utrzymania poniekąd równowagi ze zmiennym obiegiem pieniędzy, od Monarchy na dziesięć kraycarow dziennie podwyższonym został . Jeżeli patentowemu inwaltdowi śmierć rodzinę iego wydziera, lub ieżeli się on dla niey przez co raz większą słabość ciężarem stah;, naowczas wolno mu iest domagać się zupełnego utrzytoywania go w domach inwalidów, które się w kilku Prowincyach pałacom równaią. Także i Oficerom kalekom podwyższono pensye w po» wyższym stosunku. lnwaiid Chorąży pobiera teraz 500 ZR., zamiast soo ZR. pensyi; Kapitan 1,500 ZR. zamiast 600 ZR., i tak we wszystkich stopniach. Gdzie sczególnieysze zasługi, albo też rany większe za woiownikiem mówią, tam wyznacza Monarcha częstokroć iescze osobne dopłaty dożywotnie, Atoli, co dotąd naród z osobna dla skałeczałych woiowników czynił, i iescze codziennie czyni, iest nadzwyezaynem. . Większe i mnieysze Towarzystwa, a nawet poiedyńcze oeoby u b i e g aj się o to, aby częścią, dnie dla psze pożywienie weselszetni uczynić, częścią iassy pomocne na czasowe onyihż« potrzeby utworzyć, częścią, zaś na trwałe dopłaty fundusze obmyśleć. Jedno tyiko Towarzystwo, przykładem i czynnością wspaniałomyślnego Xiecia Józefa Szwarcenberga zawiązane, utworzyło iuż w tym ostatnim celu fundusz przeszło miliiona Zł. Reń. Takie i Kupcy Wiedeńsiy, chwaltbnie udowodnili swóy patryotyzm przez kilkanaście znakomitych fundacyi tegoż rodzaiu. Człowiek prywatny nie zdoła zliczyć wszystkich poiedyńczych fiindacyi tego gatunku; należałoby sobie życzyć, aby ie z aktów wypisano i na pokonanie owych, którzy pokolenie teraźnieyeze o nieczułość i samolubsiwo ciągle obwiniają, światu ogłoszono. Ponieważ fundacye ostatniego rodzaiu, nie na przeciąg życia tera. źnieyszych inwalidów uiyłkuiących, ale na zawsze są ugruntowane, przeto sprawiaią 0Tar osobom woyskowym każdego stopnia, ta przyszłości pocieszający widok na przypadek, gdyby ich znikaiące siły do etanu bezczynności i pensyi przywiodły." "Przy tem wszystkie nT nie trzeba iednakże Sądzić, aby na czynnych iescze woyskowych mniey miano względu. Staraią się teraz więcey, iak kiedy indziej, ażeby żołnierza zupełnie dobrze przyodziewać; znadzwyc.zayną surowością czuwaią nad tein, aby żołnierz dobry chleb otrzymywał, i nie osczędzaią na to żadnych wydatków. Przez proporcyonalf ne dopłaty na mięso, iarzynę i inne przedmioty drożyzny, zapobiegają temu, aby żołnierz nie czuł zmiennych cen rzeczy. Pamiętaią nawet i o tem, ażeby woysko według potrzeby mieyscowości, lub wpływów kii»natu, W posilaiące napoie opatrywane było; słowem, nie starano się iescze nigdy z większą, iak teraz ludzkością, o utrzymanie uoyska. Co Publiczność wszędzie dla sprawienia woiownikom nie iednego dnia wesołego czyni, mogę tu dokładniey namieniź. Oczywiście nie cierpi żołnierz Austryatki na bezprzykładney droz\zr>ie, która naywiększą część E u r o p y uciska. Łuboć tegoż, samego o Generałach i Oficerach w całey rozciągłości twitrdzić ;>ie możemy, przecież i dla nich Ctsarz Austryacki nadzwyczaynie wiele uczynił. Oprócz tego, ie woyskowi po naywiękgzey części kwatery i drzewo w naturze dostaią, że prywatnego sługę Oficerskiego Skarb publiczny utrzymuie, ie przeto Generałowie i Oficerowie przynaymiaiey nie w ie-. dnym względzie, czuią ciężar drożyzny cokolwiek muiey, iak inne od Rządu płatne 0eoby, zostały takie i płace ich w gotowiznie za nowszych czasów bardzo znakomicie podwyższonemi. Nie mówię tu ani o obroku dla koni, ani o pieniądzach stołowych, które dowódcy w Prowincyacfa, tudzież dowódcy pułków i innych korpusów pobirraią, ponieważ się to oboie nie na utrzymanie pobierającego, lecz w nayścisleyszem znaczeniu na pełnienie służby obraca. Nadewszystko muszę tu wspomnieć o iedney korzyści, którą; ma Oficer Austryacki przed Oficerami ieżeli nie wszystkich, to przynaymniey naywiększey części woysk Europeyskich. Przy przeyściu ze stanu woyny de stanu pokoiu, zdarzaią się w każdem Państwie redukeye woyska, prze« co wielka liczba Oficerów do stanu nadliczbowego przechodzi. Woysko Austryackie nie zna w takowym przypadku iadnyth połowic płacy, żadnych odstawkowych żołdów (sold de retraite) i t. p. Każdy Of cer, "co w 00-* iu za Oyczyznę wałczył, albo też i w odwodzie służył, ieżeli go kalectwo na ciele do peneyi nie usposabia, pobiera także i przed powrotem swoim do czynney ełużby, zupełny żołd do stopnia swoiego przywiązany, a po» biera go ze wszystkiemi, obecnie przez Cesarza pozwolonemi dopłatami. Jak się z dobrego źródła dowiedziałem, czyni się wtem wyiątek iedynie tylko co do Oficerów od za« większey części z klassy Oficerów do pensyonowaitia usposobiouych, wybieranymi bywaią. Ci nadliczbowi Ofcerowie w wojsku Austryackiem wynoszą obecnie, według dobrych wiadomości, około 3 do 4,000, a różnica między połową a całym żołdem (z porachowaniem dopłat teraźniejszych) wynosi summy znakomite. Już od sporego czasu wyznaczył Cesarz Austryacki dla całego woyska dopłaty do żołdów, które tila naywyzszyth stopni po 140, a dla nayniższych po 150 od eta zu pełney pensyi etałey w gotowiznie wynoszą. Może W Panu będzie przyiemtio, w krótkim wykazie obaczyć podwyższenie iołdu z powyżey rzeczonego pozwolenia w gotowiznie pochodzące. Generał- Porucznik pobiera za« miast 6,000 ZR , rocznie 13,400 ZH.; Generał- Maior zamiast 4,000 ZR., g.goo ZR.; Pułkownik od piechoty zamiast 1,800 ZR., 4,100 ZR.; Kapitan zamiast u50 ZR., 2,100 ZR.; Podporucznik zamiast 264 ZR., 600 ZR.; i tak co do wszystkich stopni. W ieździe iest kwota pieniężna we wszystkich stopniach nieco mnieysza (za co Oficer od iazdy więcey porcyi chlebowych dla służących swoich ze Skarbu pobiera), lecz procentowe dopłaty zostaią w stosunku powyżey wskazanym. Wcale niedawno rozk?zał Cesarz przez w?gląd na nadzwyczayną drożyznę, aby każdemu Generałowi od Generała- Porucznika »a dół licząc, i każdemu Oficerowi po dwie poreye chleba wydawać, owym zaś, którzyby zamiast chleba, wartość onegoź w pieniądzach przenosili, takową według cen w każdey Prowincyi będących, wypłacać. Przez to nowe zezwolenie otrzymuie każdy Oficer Austryacki, który chleba pobierać nie chce, oprócz wszystkich dodatków żołdowych, kecze blisko 35 ZR. dopłaty miesięczney, a Porucznik wychodzi przez to na J ,goo ZR. pensyi roczney. Chorąży (nayniższy Stępień oficerski) o mało tylko różni się co do naleiytości od Podporucznika. Zważając, ie się to wszystko dzieie w czasie, gdzie w przeciągu sześciu miesięcy dla polepszenia rzeczy pienięźney około S t o M i i i i o n ó w Złotych Reńskich w pieniądzach papierowych spalono, poznamy wrówney mierze ducha ludzkości, którymsię Rząd Ausiryacki rządzi, i wielkość źródeł pomocnych tego Państwa. Także też łatwo będzie odpowiedzieć owym, którzy się za to gniewaią: ie ran t r z y d z i e s t o l e - tnich wiednym roku zagoić, ani też wszystkich pieniędzy papierowych, czarodzieyskiem skinieniem w złoto przemienić nie moż na. "
Od Menu dnia ijJ. Marca.
Pisarz Niemiecki, Doktor JFe ssler, Ii«' czący iuż przeszło 60 łat, iyie teraz między Hernhuterami w Sarep ta w Azyi i wprawdzie w naywiększey biedzie od tego czasu, iak go pozbawiono pensyi, które z FrancyS pobierał. Z Monachium dnia 14. Marca.
J ey Królewicowska Mość, Xiężnićzka Watl i i, iada prawie każdego dnia Z rodziną Kró1ewską. W środę była na balu u Xiążęcia W r e d e, a w czwartek na koncercie u-Xią« żęcia E u g e n i u s z a . Xiezniczka ta odwiedzi tu ztąd ciotkę awoię, owdowiałą Markgrafin$ Bayreytską, w E r l a n d z e .
Za ułożenie naylepszey książki do uczenia dzieiów oyczystych, wyznaczył Król w nagrodę 200 Karolinów. Z Stuttgardu dnia tj. Marca.
Nic iescze nieuchwalono względem przyjęcia lub nieprzyięcia podanego przez Króla etanom proiektu koosiytucyi. Z gazet naszych widać, iż dotychczas była tylko mowa o trybie naradzania się nadproiektera. Wszelkie przełożenia Królowi czynione są w sposobie adresu. Zezwoliły iuż sta by, ażeby tayna rada przytomną bywała posiedzeniom, tak w czasie naradzania się, iakoteż głosowania, niemaiąc jednakże udziału ani w iednćm ani drugióm. w pewnych przypadkach bez przytomni ści v ministrów i Publiczności, co było powodem do esobot go w tych dniach posiedzenia tayriey rady ped przt wodnictwem Króla. Przy tak wielkiem iuttressowaniu się spraw- konstyiucyiną, spodziewać się należy, iź maiące wkrótce nastąpić publiczce posiedzenia, bardzo Hizi ie będą odwiedzane. N a dzisieyszem posiedzeniu postanowiły etany, pozostać przy uchwale względem taiemnych posiedzeń w pewnych przypadkach w ciągu naradzania się nad proiektern konstytucyi. Rzecz ta robi wielkie wrażenie. Ciekawi iesteśmy, co rząd w tey mierze postanowi. Z Stokholmu dnia 14. Marca.
Pewien tuteyszy mieszkaniec podał denuncyacyą przeciw osobom, których nazwiska nie &\, iescze wiadome, w tak uderzaiącym sposobie, iż wzniecił uwagę rządu. N akazano ścisłe badania, ażeby rzecz tę dokładnie wyiaśnić, a potem przestępnych, bądź to doniesionych lub donoszącego, należycie ukarać. W Wisby na wyspie Gothland zaszły nieiakie zamieszania z powodu wprowadzonych w dzień imienin Króla przeciwnych ustawom toastów. Okoliczność ta przyśpieszyć odiazd nowo-mianowanego Wielko-Rządcy tey wyspy, Barona Cederstroem. Szwedzki Poseł w K o p e n h a d z e, General T o was t, "który niedawno otrzymał wielką ozdobę legii honorowey odLudwika 1 8 go, wysłany był roku 1804. ce prędzey za porwanym z kraiu Badtńskiego Xiąźęciem E n - g h i e n, ażeby w imieniu bawiącego tamże podówczas byłego Króla Szwedzkiego wyieJnał mu ocalenie u Bo na partego.
Z Włoch dnia $. Marca.
Donoszą z N e a p o l u, ii Król wyiedzie niezwłocznie ze stolicy dia odwiedzenia niektórych miast swego państwa.
Opowiadają następujące aneftdoty o Papieżu. Gdy mu du;jitsitujo o zgonie Hrabi-iy Szuwalow z dodaniem, iż zakończyła życie nie po katolicku, dał taką odpowiedź? "Nic to nie szkodji, Hrabina ta była iedną.
z naylepszych kobiet i miała dobrą intencyą, (una bona intenzione)." - Gdy niedawno pewien dostoyny Protestant odwiedzaiąe go, oświadczył, iż chce zosraćkatolikiem,postukat go Papież w ramię Z temi słowy: "Namyśl się W Pan iepiey nad tym krokiem, i donieś mi. o swoiein postanowieniu za kilka miesięcy." P. V o g e l, sławny malarz Saski, odebrał od Monarchy swoiego zlecenie, ażeby zrobił wizerunek Oyca S. Ukończył doskonale poleconą robotę, tak, iź wszyscy znawcy i miłośnicy pięknych kunsztów w Rzymie zdumiewaią się nad nią. Wystawił Oyca Świętego w wielkości przyredzoney, siedzącego na krześle. Z Paryża dnia tj. Marca.
Dnia 15. pracował Król z Ministrem spraw zagranicznych. Król niewyieźdźał iescze po swey chorobie. Xiążęta bywaią często na polowaniu. Towarzystwo sczepieaia ospy ochrończey odprawiło dnia 2go Stycznia ogólne posiedzenie. Założenie to mnieie cd łat 1 astm pod przewodnictwem Siążęcia R o c h e f o u - cauld, Para Fraticyi. Ze zdaney sprawy okazuią się Dastępuiące eeżegóły. Od lat a 2. zasczepiono ospę z górą 3. millionóm ludzi, i zachowano oyczyznie 4-500000 osób, któreby zwyczayna ospa była sprzątnęła. W roku J Si 5, w 77. Departamentach, w których się urodziło 653441 dzieci, zasczepiono ospę 263389. Potem nastąpiło rozdanie nagród, iedney z 3000 franków, dwóch z 2000, trzech z 1000 franków, i 100 medalionów. Xiąźę Wellington wyićidźa iutro do główney kwatery Rossyiskiey do M a u b e u - g e , gclaie będzie przytomny przeglądowi cności W. XłąŻęcU Mikełaia odbędzie. Uda się potem Xią£ę W el l ing ton do Cambrai, lecz iescze przed końcem m. b. powróci do tuteyszey stolicy. Xiegarz Den tu, oskarżony za pismo ulotne przeciw Ministrowi Hrabiemu de C az e s. Słychać, że Pani C a ta la ni pozostanie w T o s k a n i i, że utraciła swóy przywiley i że Pan Sp on tini będzie iey następcą. Robertson odprawi dnia fi. Kwietnia podróż napowietrzną, lecz zamiast w zivyczayney gondole, eiedzitć będzie na itleniu. Słoń w Królewskim zwierzyńcu zakończył swe życie w 40tym roku wieku, a i6tym pobytu swego we F r a n c j i . Dnia 18- Marca.
Xiążę Orleański był wczoray na pożegnaniu u Króla i Królewskiey rodziny i wyieżdża dziś do L o n d y n u. Pewien członek Instytutu narodowego, który niedawno zestał szlachcicem, obrał sobie za herb głowę Woltera. Xiążę Talleyrand ma wyiechać w tych dniach do Va l e n c a y . Miał on bardze króciuteńką rozmowę z Królem. W Izbie Parów zapisało się 30 członków, chcących mówić za i p r z e c i w budżetowi. Sąd prewotalny wydał wyrok śmierci na fałszerza monety, nazwiskiem Texier. Między Orleanem i Beaugency złapano 30 rabusiów. Izba Deputowanych zamknie temi dniami swe posiedzenia. Roztrząśnienie proiektu względem odpowiedzialności Ministrów po trzeci raz odłożono do dalszego czasu..
Z Bruxelli dnia 20. Marca.
Przybył tu wczoray W. Xiążę Mikołay i stanął u Xiążęcia O r a n u . Będzie na chrzcie nowonarodzonego Xiążęcia, dnia 87. m. b. Dziś spodziewane »wdowiałe Xiężni«zki Oranu i Braunscfeweig.
Stawiaią tu teraz nowy piękny dom widow'skowy, który do 600,000 franków będzie kosztował; także roboty koło pałacu Królewskiego wkrótce zostaną rozpoczęte. Bruxella może bydź w przyszłości iednem znaypięknieyszych miast w E u r o p i e . Mówią także o stosownym pomniku bitwy pod W *« terloo. Listy z Cambrai donoszą, iż Generał-« Porucznik Hrabia Wo rońco w i Xiąźę Heski, a przytem inni wysokiego stopnia Oficerowie, należący do woyska Austryackiego i Pruskiego, którzy się udali byli do P a ryż a dla umówienia zXiążęciem Wellingtonem potrzebnych rozporządzeń względem pochodu woyska F r a n c y ą opusczaiącego i nowego podziału kwaterunku, wyjechali dnia 6. zrzeczoney stolicy powrotem do swych korpusów. Woysko Angielskie przeznaczone do wychode.
wsiada iuż na okręty. Staraiąsię o to, ażeby przy tych poruszeniach ile możności ochronić mieszkańców wieyskich. Woysko odznacza się wciąż naywybornieyszą karnością. Angielski Generał, F a n e, obiął naczelne dowództwo iazdy Angielskiey we F r a n c y i . Zaraz po wyruszaniu piątey części woyska zaymuiącego, nastąpi wielka odmiana w leżach woyska sprzymierzonego od Flandryi aż do Alzacyi, która znaczną mieszkańcom przyniesie ulgę. Sprawa Xiedza de F o c re, wydawcy D ostrzegacza Belgickiego, rozsądzoną zostanie dnia 20. m. b. przez nadzwyczayny sąd przysięgłych. Przybył tu z B a 1 t i m o r e Pan H u g u e s , udaiący się do S t o k h o 1 m u w znaczeniu Posła Amerykańskiego przy dworze Szwedzkim. W ciągu tego tygodnia spodziewani tu są Generał W o r o n c o w i kilku znakomitych cudzoziemców. W nocy z dnia 1 i. z. m. promień ognisty wzbił się na powietrze z ogrodu botanicznego W G e n e w i e . Ze zaś właśnie poprztdzaią- bardzo nierządne życie prowadził, zaproeit eego dnia wyrzucono ztamtąd popiersieRous- dawniejszego swoiego nauczyciela na obiad. s e a u, zdawało sie więc tiitiuóryin ludziom, Gość wychwalał piękny iego strwis srebrny, M w tym promieniu był d u th filozofa, który i spytał się, witle k06zttiie? - j»Nie mogę rozgniewany wyrządzoną sobie zniewagą, po- "tego powiedzieć, ,rztkł F o o t e, lecz wkrótce rzucił niewdzięczną oyczyznę. "zapewne będę wiedział, za wiele go przeZe Szwaycaryi dniu i(f. Marca. j dą m." Ulica, na którey się urodził R o u s s e a u Naypierwszy z pomiędzy wszystkich kuław Genewie, zascz>cała się dotąd iego na- kujących ezermurzy Angielskich, Tom Bel. zwiskiem. Znalezionoć teraz powód przy- e h er, wywinąwszy mały palec u prawey ręki, wrócenia ią do dawnego nazwiska: Rue de musiał opuścić ten chwalebny zawód, W któ- " Chevelu. rymsobie wiekopomne wykułakował-wawrzyDnia I I. m. b. wieczorem dało się uczuć n. T en sławny szermierz we wszystkich trzęsieaie ziemi w Z li r i c h i w całym kanto- swoich potyczkach zgruchotał swoią silną pięnie. ścią iakie 5.-600 żeber nieprzyiacisiskich i wyZaspy śnieżne zrządzają wciąż rozmaite tłukł około 200"sczęk przeciwników swoich.
iiiesczęścia w S z w a y c a r y i 1 W T y r o l u , W Kleinthal wybrało się pewne młode państwo z inną. trzecią osobą d o G l a r u s dla sprawienia sobie odzieży» W lesie zwaliła się na nich zaspa śniegu i przydusiła wszystkich. Z Madrytu dnia 24. Lutego.
N. Cesarz Rossy iski przysłał Infantom D O D CŁTIOS r Don An tanic/\iftrder- S. Jędrzeia i Alexandra Newskiego, Liberalistów Hiszpańskich, @sadzonych w twierdzy Ce u ta na północnym brzegu H i s z p a n i i, wywieziono po większey części do pustey wyspy Balearskfey F o r m e n t e r a , Wysieli oni raptem opanować twierdzę Ce uia, i mieli ta y He związki z Maurami.
R&zmaite wiadomości.
Astronomowie Paryzcy spostrzegają teraz dwie tylko pbrny na słońcu, z których iedna bardzo widoczna. Nieiaki Stirnhauser, mechanik Niemiecki wPiccadiłJjr, zrobił dla Króla Saskiego doskonały wzór dyliżansów Angielskich; chce bowiem wspomuiony Monarcha wprowadzić takie dyliżanse do kraiu ewoiego. Aktor Angielski Samuel Foote, który
Podziękowawszy za konferowany nu urząd Adwokata przy tuteyszym Sadzie Ziemiańskim, a przylawszy urjąd Patrona przy Trybunale Cywilnym Woiewództwa Kaliskiego" wzywam Sia« »rownych Obywateli W XieAtsva Poznańskiego,.
ażeby edebr-h swe akta odemnie, dodiiąc, ze ch> 12. Kwietnia nieodebrane, złożone zostaną w tuteyszym Sądzie Ziemiańskim. P o z n a ń dnia t. K wi - tnia. 1817.
Pia&ku ivskif były Patron przy Trybunale C. D. P.
Dziesięć Dukatów nagrody.
Temu uczciwemu znalazcy, który mi zgubiony, a niżey dokładniey opisany zegarek na Pocztamcie w Mtedzyrztczu odda. Złoty, led iokope.jt .wy, repetuiacy, cylindrowy zegarek z biaio-emaliowaną tarczą, na ktorey nazwisko J. G. ilutist iż Varsovit czarnemi literami iest napisane. - Przy zegarku znayduie Mf złoty łańcuszek i kfus.zyk mozaikowey roboty, Ha którym iest z ie «ney strony w niebieskiem polu pies, a na drugiey <r;oriie ruina wyobrażona. W przypadku, gdybyś c wzwyż opisany zegarek, hńcuwek l pieczątka, w całości lub poiedyńczo pokazały, albo do kupien a były ofiarowane, uprasza się przyzwoicie bzanownychMagistratów, PP. Zegarmistrzów i Zkuników. iako też Śtarozakónnych i innych, aby rakowe łaskawie przytrzymać i za zwróceniem wszelkich kosztów, Pocztamtowi w MUdzyrzecztu przesłać'zecAcie 0-.
Dodatek'
Wielkiego
Nr.
DO
Xiestwa Poznańskiego
27.
----------JhMMhj---. -------
Z Londynu, dnia /<1. Marca.
w. Xiążę M i koł a y opuścił tę stolicę tiuia 14. m. b. Mówią o sczerem zbliżeniu się między stronnictwami we F r a n c y i. Okoliczność ta bardzo ułatwi przypadaiące zaraz po zamknięciu posiedzeń Izby Deputowanych odnowienie piątey części ciłonkow teyźe Izby. Imaią wciąż rozmaite osoby we wszystkich okolicaeh państwa, a mianowicie w M anche ster 1 Glasgowie. W Manches ter poimano 230 łudzi, naywięcey tkaczów bawełny, a sti> hersztów odesłano do L o n - dynu. Dnia 14. przeszedł w Izbie niższey bil względem buntowniczych zgromadzeń, większością głosów» 79. przeciw 44. pnia 12. m. b. z rana powieszono may tka Cashman przed domem Pana Beckwith, do którego wpadł był pierwszy dnia 3. Grudnia. May tek ten byi Irlandczykiem, katolickiego wyznania, urodził się na morzu, liczył lat 38. » by* naymłodszym z 7. braci. Xiedzu D e v e r o u x, który go przygotowywał na śmierć, odpowiedział: "lZ się nie zna na religii, Ae wierzy w Boga i pokłada w nim nadzieię." Wszyscy iego bncia posinęli w bitwach morskich, Bliski zgonu od grażał szydersko P an u Be c K wi th, iż będzie w domu iego pokutował, prosił czt-hdnika. katowskiego, ai < >y gO co prędzey wyprawiłz tego świata, a przytomnych widzów, ażeby mu H u z z a wykrzyknęli. Chciał wódki, lecz mu iey odmówiono. Okręt F a n n y, który opuścił wyspę S.
H e l e n y dnia 9. Grudnia, przywiózł następujący urzędowy spis potrzeb żywności, dostarczanych codziennie do kuchni B o n a p a rtego dla niego i iego orszaku: 6. butelek; czerwonego wina, 19. butelek wina Cap, 6. butelek Teneryffy, l butelki Madery, 14. butelek Konstancyi, 5 5. chlebów, 5. funtó<v mąki, 03. funty wołowiny, 30. f. baraniny, 6. kurcząt, l. gęś lub iędyka, 30. iay, % i.
masła, 3. f. słoniny, a. f. kawy, \ f. herbaty, 5. f. faryny, 9. f. białego cukru, za i. funt ster!. włostzyzny, za 10. szylingów owoców» za 8. szylui. cukrów, 35. świec, prócz tego pieprz, sól, oliwy i musztarda (czego w a. tygodniach za 174. funt. sterlin. wychodzi.) Pewien Oficer, który na okrę «e O r o n t e s z wyspy S . H e l e n y przypłynął, podał w swym liście (w gazecie Aogielskiey, Hampshire Telegraph, umiesczonym), następuiące wiadomości oBonaparcie: "Zniechęci ku nowemu Gubernatorowi Hudsonowi Lowem u, i aby się niepoddawać rozporządzeniom przez niego poczynionym, odmawia sobie wszelkich poruszeń ciała na wolnem powietrzu, przea co tak sten umysłu, iako też i zdrowie iego, bar. Izo wiele cierpi. Stał się bardzo słabowitym i bardzo chudyr», a umysł wszystkiem, co od niego samego zawisło, ieet w naywyiszym etopniu nieporządnyra. Od lastey gadziny w południe aż do północy, iąda v j każdey dowulney godzinie iedzenia. Skoro rano wstaie, i<Jzie do kipieli', i kąpie się tak dług o, aź czuie, ze znikające siły lego nieco się znowu pokrzepiły. Humor iego ponury odstręcza od niego coraz więcey wszystkich, którzy go otaczaią. JLa C a s e s przedsięwziął był sobie zbierać materyały do dzieio.w iycia Pana swoiego , a dla lepszego wyiaśnienia kaidey okoliczności wdzitleswoiem, starał się z samego Bo n a p a r t e g o naytaiemnieysze powody głównych czynności bohaterskiego i bezprzykładnego iycia iego w)badać; wsamey rzeczy nit mi]I się Bo n a p a r t e przed nikim wynurzać tak otwarcie, iak przed nim. Tę wielka massę dowodów zabrał teraz La Cases z sobą do Przylądka dobre y nadziei, zkąd się niezabawem do Anglii dostać spodziewa, gdzie dzieło swoie wydać ramyśla. Był on iuż dawńiey w A n g l i i , i dawał tam lekcye akademiczne; iest tóło wiekiem zręcznym i rostropnyin, a syn iego przy nim będący, równie rzadkie wiadomości i światło pusiada. Gdy La C a s e s z wyspy S> Heleny na okręt wsiadał, p,-*yszedł do niego Generał Bertrand i żądał imieniem Cesarza 600 furto w szterlingów, które mu miał obiecać. La Cases przedstawiał mu, ze to iest całym m-aiątkiem, który na świecie posiada; lecz dał ie nareszcie.' - Ta rzecz ma w «obie coś pełnego taitmnicy, którą czas odkryie. - Trzech z iego ludzi przybyło iuż do Anglii,
Rys biograficzny Generała Sarazin.
(Dokończenie.) Luboć mi wyznaczono mieszkanie u Po.lanca stanu, a pobyt taki w A nglii za areszt poczy tuią, sądziłem przecież rzeczą potrze bną podać gabinetowi St, James (S. Jakoba)środki do upadL« N a p o l e o n a. Plany remie pochwalono i przyrzecztmo mi zasczyty; byłem tak dalece dobroduszny, iż dziennik Thu mes napełniałem mowami filipińskiemi przeciwko N a p o l e o n o w i, który za to tak daleko posunął zemstę swoią, ie wszystko,' czego tylko od rządu Angielskiego żądałem, odmo» wionem mi było. Każdego zwałem szalonym, który się ważył utrzymywać: że Napoleon zaprzedany iest gabinetowi S. Jakoba. Ale nie znalazłem nazwiska dla owych, którzy podali do umiesczenia w gazety Angielskie, ie ia s .m. i.iczem więcey nieiestem, iak tylko poiaiemnym szpiegiem N a p o l e o n a. Margrabia W e II e s l e y śmiał dnia 14. Czerwca i 8 'o g o zrobić mi propozycyą odesłania mię d o B u lon u, a t o z P o w o d u , i e ni c z e m więcey rie. iestem, iak narzędziem Cesarza N ap o l e o n a, gdyż zdawało się temu Lordowi, ie talentom iego wielkie oddawałem pochwały. "Utrzymywał on, ie Bonaparte iest tylko człowiekiem złożonym z samych członków którerni Bert hi er i T alleyrand we, dług upodobania kieruią. N iemógłcm wstrzymać się od tego, abym się niezaśmisł w oczy Margrabiemu; rozgniewany za tę śmiałość,' o bsztdł się ze mną z dumą eryentalncgo S atrap y. Po dwuletnich sporach ofiarował mi rząd Angielski summę 25,000 funtów sterlingów i r-Ocznąpensyą 1500 funtów. Żądałem, aby ten kapitał tak wyrachowano, zt bym pobierać nrogł pensyą zupełną Generała Porucznika", zostającego w służbie rządu Angielskiego. Prośbę rnoią odrzucono, i żyłem tylko z tego, co mi pisma moie przynosiły. Wydałem kilka pism urywkowych. Spowiedź Bonapartego przed Xiedzem Afuury, t o n l. in 8 v o ; tudzież: Filozof, czyli historyczno-krytyczne uwagi, tom J. m &vo, dobrze były przyięte od !'ubiiczności. Żądałem paszportu, chcąc udać się do Zj ed n o c z o n y eh S t a n ó w; lecz i tego mi odisówiooo. Wyrokiem Ministrów źniem etanu, a dnia 4. Czerwca tegoż roku nie pozwolił Lord C a s t l e r e a g« r. G L ! - s m i t h o w i, żyjącemu z własny eh dochodów, złożenia za mnie rękoymi na zapłacenie za utrzymanie moie przez czas uwięzienia mnie w Anglii. W zimie z roku i# l 2 na 18 i J, dano mi na konie c paszport-do Sz w ee y i. Tam przyaresztowali mnie huzary M 6 r n e r a, wsadzili na okręt w G o t h e n b u r g u i odesłali nazad do L o n d y n u. Dobrze mi przepowiadano, że to paszport był dla żartu, ale ia niemogłem temu dać wiary, aby rząd fnógł się tak dalece zapomnieć; wreszcie, tuszy.łtm sobie, że płynąc do Gothenburga, znaydę sposobność udania się do Z j e d n o - czonych Stanów lub do Turcy i. Dodać tu muszę, iż pomimo nieukontenłowania, którego przyczyna, b)li Ministrowie Angielscy, przesyłałem im ciągle od dnia 10.
Czerwca i8» ogo do dnia a6. Lu tego ij }i4go plany, które zdawały mi się bydź stósownemi do przywrócenia Burbonów. Lord Live r p o o l zaświadczyć może, iż gorliwość ma ia w tym punkcie równie stałą była, iąk bezinteressowną. Nie chciałem stosować się do poczynionych urządzeń, które przezemnie chciano mieć wykonanemi, ponieważ uważał e m, że się mnie w rosczeniach moich jedynie per fas et nefas pozbyć starano. Mogłem błądzić, lecz szedłem jedynie za głosem sumnienia moiego , które od chwili, iak rozumu moiego używać zacząłem, było jedynym przewodnikiem moim. Nie chcę tu więc wchodzić w sczegóły psot, które mi wyrządzano podczas ostatniego sześcio - miesięcznego pobytu moiego w Anglii, ponieważ otem pisałem iuż w drugim tomie pisma moiego: Filozof. Doświadczyłem ze szkodą moią, iż rząd względem poiedyńczey osoby nie może nigdy mieć niesłuszności. W roku 1814. powróciłem z rozkazu Króla do. Fra n c y i, i doznałem nieprzyiem.ności, których się nigdy nie spodziewałem. Mi-" nister Policyi zarządził summa 54,000 fran«u» j Ktuicy (M-aWO własności D>le rnug, v !Vi bydź nigdy z.iprzeczonem. Umieeczono mię na połowie żołdu, chociaż byłem jednym z naydawnieyszych Generałów Majorów (Marechaux de Camp.) Gdy się Kroł oddalił do G a n d a w y, chciałem mu towarzyszyć. U dałem się przeto do Dowódcy ochotników Królewskich, do których wpisałem się rtaypierwszy. Odpowiedziano mi, że muszę zostać w P a ryż u, a gdybym się ztamtąd oddalił, skazanoby mię na śmierć iako zbiega. Czyniłem uwagę, iż gdybym został, N a p o l e o n kazałby mię nieochybnio rozstrzelać. Na to odebrałem zimną odpowiedź: Czyliż nie wszyscy musiemy raz życie skończyć! Zniechęcony takim maehiawetizmem postanowiłem poddać się losowi, który mi Opatrzność przeznaczy. Dnia. S 3. Marca aresztowała mię żandarmerya l zaprowadziła do więzienia Opactwa, gdzie, be * wszelkiego wsparcia, więziony byłem aż do dnia 6. Lipca. Nie miałem nic więcey nad to, co mi ieden z Bankierów Paryzkkh z tern większą hoynością zaliczył, że iescze przed uwięzieniem moiem, byłem iego dłużnikiem. Tymczasem, pomimo rosczeń moich do łaski rządu, pobierałem ciągle połowę tylko żołdu. Zadumienie moie w tey mierze wyia wiłem iednemu z moich przyiaciół, który mi na to odpowiedział: "Gdybyś WPan nie był wydawał swoich dzieiów o woynie Hiszpańskiey i Rossyiskiey, byłbyś iuż dawno iako Generał. Porucznik w służbie zostawał;!' Chciałeś roztrząsać czyny zyiąrych Mężów j Generałów', Marszałków, a nawet i Xiążątjl nie dziwuyźe się W Pan, że niczem nie iesteś; bo co mnie to dziwi, że iescze dotychczas niezastawipno na WP ana sideł, aby cię, na tamten świat wyprawić, gdziebyś mógł pisać satyry i każdemu dawać naukę umiarkowania, któryby tylko pokusić się chciał o aa» mu itgo nittolerancyą i czyniłem go na to uwa2iym, ic Sażdy ma prawo od witków zdacie swoie otwierać, chociażby nawet i o nayzaełużeńszych mężach. Jakieżby to złe wyniknąć mogło z rozbioru czynów człowieka, będącego na urzędzie publicznym? Czyiiż nie ma Ón prawa do odpowiedzi, aby się usprawiedliwić, ieżeii iest niewinnym, i tym sposobem potwarcę swoiego wystawić na wzgardę publiczności? Jeżeli zaś iest winnym, ezyliż niebylibyśmy współwiuowaycami iego, pomiiaiąc to milczeniem, i nie przestrzegając Francyą w błędach, które dla służby Króiewskiey są tak szkodliwemi?
U Wian Vi/li ( Ul e xi$gur»Kie.
Odebrałem transport rozmaitych nowych xiazek % Warszawy, oraz i Śpiewy narodowe, p. Jul.
Niemcewicza, z kop. i muzyka. Geni iest 48 Zł.
Poznań dnia 29. Marca ISI7.
TV Szumski.
Doniesienie handlowe. Świeże wnayprzednieyszym gatunku wielkieHobtyńskie ostrzygi odebrał St. PoweIski.
Doniesienie handlowe. Sto cytryn po 4ry tal.
przedaie D. Schlesinger w kamienicy JPana Krzyżanowskiego naprzeciwko ratusza pj d N rem 39. Doniesienie. Wllowcu Kościelnym iest do przedania koniczyna na garce i kwarty u Ogrodowego.
Popełniona kradzież.
Nieiaki Jozej Zabłocki, rodem, iak twierdził, 3 Płockiego, którego przed 4ma tygodniami przytyłem do uczenia dzieci moich, dnia wczorayszego pod wieczór zabrawszy mi 500 Talarów, z któ»ych było 350zlotówkami, 100dwuzłotówkami i 50 talarami, uciekł. Człowiek ten pesiadaiący igzykt Polski, Niemiecki, Rossyiski i Francuzki, umiejący oraz grać na skrzypcach i na furtepiianie, li
Gazetczy lat 24., ma oczy czarne, włosy i wąsy czarne, twarz zcięgłą ospowatą bladą, na brodzie plamę czerwonawą. Zbiegłszy odemnie miał na sobie frak i spodnie siwe sieraczkowe nicowane. Ma także przy sobie urlop nieograniczony . I Wszelkich Zwierzchności i każda prywatna osobę bądź w tuteyszym bądź w ościennym kraiu upraszam nayuśilniey, ażeby na określonego wyź złoczyń - cę baczne mieć oko, a przydybanego zatrzymać, i donieść mi raczyły, ręcząc za zwrot podigtych kosztów i przyzwolą obiecując nagrodę. W S o ł a c z u przy Poznaniu dnia 26. Marca 1817.
Gawroński, Dzierżawca.
Do przedania. Dom murowany zesklepem także murowanym w mieście Obornikach w rynku, narożny, ktoren tylko przez p03ar ognia przykrycia utracił; cztery ogrody, iedna <ąka i sztuk roli, wszystko to do Sukcessorów Fugińskich należące, ma bydź z wolneyręki dnia 8 Kwietnia r. b. sprzedane. Ochocę kupna maiący, zechce się do podpisanego zgłosić, gdzie o warunkach się doviedziec l kupna niezawodnie dostąpić może. O b o r n i k i dnia 28. Marca 1817Lorentz.
Do przedania. Wieś l folwark Ossowek, 2 propinacyą zyskowną, wysiewem 200 korcy Berlińskich samey oziminy, b e; żadnego hyp. 'tecznego długu, są do sprzedania od S. Jana »8 ' 7 z wclnty ręki; odległe od miasta Obwodu Brzesk»- Koji w. skiego i portowego Wrocławka mil trzy: w tymże Obwodz'e i Województwie Warszawskiero położone. Dziedziczka ich, W. Borzęcka, mieszka w Wrocławku, a numer iev zamieszkania może bydź wywiedzianym u JP. Nast, Kupca materyalnego w Wrocławku. Acrres frankowany do Uf. Kamosieckiego, przez Toruń, Lipno, * Ostro,.
wirem.
Średnie ceny zboża U> Wroclawiu dnia 17- Marca w nominalnej monecie: Pszenica 7 talio 20 troiak. Żyto 5 talio 19 troiafc.
Jęczmień 3 nil. 27 troiak. Owies 2 talio 14 troiak.
Poznańskichtuieyai.yt.il »H uitji IIHRHmbIHmH»', tuu i« f *y uue.cuje w tey iiueize uu jbxpruycyt Urazei, aofaczac zaraz raczyli kwotę phnieiną, któraby wystarczała tak na koszt diuku t iako też na zaspokoienie Partorium.
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1817.04.02 Nr27 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.