Xi TiTAŁ

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1817.05.21 Nr41

Wielkiego Xiestwa

POZNANSKIEGO

Nro. 41.

w Srodę dnia

21.

Maja

1817.

OBWIESCZFNIE URZĘDOWE.

, Z zaprowadzeniem do Wielkiego Xigstwa Poznańskiego <<llowey organizacyi Sadownictwa ustało dotychczasowe urządzenie, podług którego Notaryuszowie publiczni na i eden tylko Departament lub Powiat w czynnościach sw,ych urzędowych byli ograniczeni. Urzędowanie ich rozciąga się teraz na cały obwód iurysdykcyiny 'tuteyszego Naywyźszego Sadu Appellacyinego, a żarem na całe Xiestwo Poznańskie. Stosownie wiec do tego zaleca im się, aby sig w nowe opatrzyli pieczęcie urzędowe, oznaczane ich iako N otaryuszów Wielkiego Xiestwa Poznańskiego. Używane dotąd prztz nieh pieczecie i wzorowe wyciśnięcia nowych, w ciągu 4ch tygodni podane mi bydź powinny, poczem pierwsze zniweczone zostanę. Poznań dnia 14. Maia 18[7. 1 · Królewsko- Pruski Organizator Sadownictwa w Wielkićm Xigstwie Poznańskiem, S C h O n e r m ark.

Z Berlina dnia 1Z Maia.

Dzień 14. Maia, ten dla caley ludzkości walny dzień, w którym E d. J e n n e r naypierwey zasczepił ospę krowia - dzień więc eswobodzenia ludzkośii od iedney znaysroiszych klęsk - obchodzony był od Jekarzów Berlińskich błogą ucztą w sali gitłdowey. J O.

Xią£ę Radziwiłł zaeczycił.ten Festyn obecnością swoią,. Przyczyniło się wielce dowzniesienia świetności tego obchodu, ie w osobie Jego przytomnym był pierwszy oyciec, który» B e r l i n i e dziecku swoiemu kazał zasczepić ospę w roku 1800, a w osobie Taynego Radcy H e i o pierwszy lekarz, który tu sczepienie iey uskutecznił. Z Warszawy dnia 13. Maia.

Dnia wczorayszego, iako w dniu postanowieniem" Namiestnika Królewskiego z dnia iarmark walny rozpoczął się w tuttyszey stolicy. Publiczność mieyscowa została o iego rozpoczęciu uwiadomiona przez odgłos trąb i kotłów, które w samo południe z wieży ratusza głównego starego miasta słyszeć się dały, poczerń w kościoła h S. J a n a, XX. Miseyonarzy i Ewanjeiickim iednym wielkim dzwonem przez cały kwadrans dzwoniono. Jest to pierwszy iarmark walny, a zatem wcześnie o nim sądzić nitmpźna; iednak można mieć nadzitie tak z licznych oświadczeń kupieckich, iako też napływu osób handlem trudniących się i innych, źeinteressa handlowe wezmą obrót z korzyścią dla zagranicznych na iarmark przybyłych, iako i dla kupców kraiowych, W tymże dniu Giełda kupiecka, postanowieniem Namiestnika Królewskiego z dnia.... Kwietnia r. b. dla miasta Warszawy urządzona, przez Referendarza Stanu Prezydenta icstallowaną została. JW. Cieciszowski, Biskup Łucki, wydał list Pasterski do swoiey dyecezyi, zpowo du zeyścia z tego świata JWgo Fryderyka 3 óz, efa GrafaM o 6zyńskieg o, Aktualnego Sowietnika wlmperyum Rossyiskiem, awdawnieyszym składzie Oyczyzny naszey Marezałka W. Koronnego, Orderów Polskich Kawalera. Wystawiwszy ttn naczelny Pasterz dobitny obraz cnotliwego życia tego znakomitego męża, zaleca Duchowieństwu dzwonienie przez trzy dni po wszystkich kościołach Dyecezyi, ogłaszanie listu Pasterskiego przez 4ry dni niedzielne ludowi z zachęcaniem do mo dlitew za duszę iego, i czynienie wzmianki przy SS. ofiarach ołtarza. Ze Lwowa dniaj. Ma2a.

Gazeta tuteysza zawiera conastępuie: Ogłoszono tu urzędownie drukiem w ięzy* le ach Niemieckim i Polskim następuiący Patent Niyiaśnieyszego Pana: MyFranciszekl., zBozey Łaski Cesarz Austryacki, Król Jerozetimskif, W cgierski, Czeski, Lombardski i YVenecki, Dalmacki, Kroacki, lawoński, Gallicyi i Lodomeryi, 1 t. d.

Uchwaliwszy w Królestwach Gallicyi i L o d o m e r y i wraz z B u k o w i n ą organizacyą Stanów w skutku nadań Nayiaśnieyszego wieko-pomney pamięci Cesarza J ó z e fa drugiego z roku 1782, a względnie Bukowiny z roku 1787, z niektóremi do okoliczności czasu przystósowanemi odmianami; spodziewamy się, że ta nasza uchwała wiernym mieszkańcom Gallicyi i Bukowiny będzie, naypewnieyszym zakładem naszey oycowskiey łaski i sczegolriego zaufania, które pokładamy w ich wierności i uległości. . Postanowiliśmy zatem t o, co następuie: . 1. U stanawiamy dla naszych Królestw G a 11 icyi i Lodomeryi cztery Stany, to icst: Stan Duchowieństwa, Stan Magnatów, Stan Rycerski, i miasta Królewskie. . 2. Stan Duchowieństwa składa się z Gallicyiskich Arcy-Biskupów, Biskupów, Opatów, tudzież owych Infułatów, którym na ich prośbę za. sczytów stanu dozwolemy, i z kapituł katedralnych teraźnieyszych. Stan Magnatów składa się z Xiążąt, Hrabiów i Baronów, inkolat posiadaiących. Do Stanu Rycerskiego nałtżą: wszystka Szlachta kraiowa, która się z procedencyi szlacheckiey podług przepisu Pattntu z dnia 20. Stycznia roku 17B2 wywiodła, i w terminie wówczas wyznaczonym immatrykulacyą pozyskała, tudzież ci którym przez nas, albo przez naszych przodków Stan Rycerski nadany, iako też i Szlachta Stanu Rycerekit-go naszego Państwa Cesarskiego, skoro otrzymała indigenat w tych Królestwich, i zapisanie do metryki ieneralney Stanów. Między miastami, gł >wne miasto L w ów, dopóki większey liczbie miast Królewskich praw stanu nie nadamy, czwarty stan reprezentuie. . 3, Ponieważ Buko wina w względzie składu silinowfgs, iuf Pa- sei tabufamvrn tentem «dnia .4. Marca roku i 78 V d o G a J I L ! II ' ? J icyi wcielona zorała, we_c n a j A t e y ffiTM pozwalaiy n a pozostanie & > £ % > A

,,,, t > . * Ucn w , C l li

, 7 8 2 , (a

" 7

""*" ,78?)b*, o II 8 ,z ,należy tak, :ia.1c Biskupi Gailicyiscy 7 o ta T d a n . K _ '/'... C> t> lk C> * k t Ó r y fi J e S t D h ., % f ? l " , " V O O * ** * * ' 5" o o nu uc oWleństwa. o t» . » ««» .. T 0«. klOTY W skutku y . , . i 3 . Patena z £ f t * 5 KAr r ™ S T b roku l 7 8 7 Hrabstwo lub Baronostwo było tych królestw 1, 1 r u" 5 o " ™ * o * o d d S M '" ) da . J " S ' b b t e Ź P o ,ed y ńCZe" na ane, o tanu agnatow, a f f W.>lt «,«». Bojarowie i Massyle, !tórzy dot Auiyl 7a I t t - A ? A " « II ? A K'" o p wa do immatryku acyi, tudz eź owi kfinvD> r"" * * «»erze zasięga, ałuo btaRycerstwo prJ ez nas" lub n a s z y ł p r o d ow d /'... F'* $ * "*,, * C> P cd * ™ > TM'« ™ nadane, doStanu Rycerskiego L sfemai a nrzedt r b * ? "A * * *« *¥y < * lub 'f' Prawa zaaydowLa 4 !»**2 ig A d? z rra Ar A T T' A * sowania na zgromadzeniach Stanów Krole'tw wcxITwa " £ .". vdul? II 3 8 , ( A naszych Gallicyi iLodomeryi, wraz zaś I I A l 2 W sczegolnosci 2 Bukowin" udzielamy. F ą J u i A i f e T 1 * "" ff Po, sobom posiadaiacym urząd koronny tych Kró m J™7gl. untoWyCh» r o w n, e,a*c> *« _ dama AH3n 3f:n1r; nn AX S Sf n! łestw naszych Gallicyi i Lo ome i I'\r- ZTktlJ n-T" 9 O A A a A a t y cybiskupowi katolickiemu obrzęku i clń- n T e s T y k l A skiego. IW J " ; Arcy · Biskupom obrzad- w. 2 u«ed'i? " III£)Y8 erraA miAo_ ków Grecko-l Ormiańsko- Katolickich ll- r Li ]I , ««"»»ycb, przedstawian y m, opatom, tudzief o w y n i I " Ł m Z e m P Z o r A T" " . * A A A którym zasczytu tego na ich prośbę dozwolę-' i Z my, . Deputatom terazmeyszych kapituł ka- Interessa wi.kszey w«i Zd7 \. » tedralnych, których t o kapituła katedralna n a zgromadzeń r l r T o « I ]I S, 7 Lwowska dwóch, kaida zaś inna iednego na x.,tów Jotoc."«b 7 Tl * ", do r* Seym posyłać ma. - Ostrzegamy iednakie, wionymlZ zż B A W V T A »T T *e tak Kanonicy na Deputatów kapituły vvy B ie beTziezdJ'JI y /'... t e" s" a d a Ć brani, iako tei i inni Dygnitarze Duchowni, pu'aAow « e A p A e A h A ? A' A oC" którzy nie " Biskupami i Arcy-Biskupami Duputata miasta LI o it i T T'" So chcAcbyd, przypusczonemi do zgromadzenia danLtosowńa ,zb osób fi * rn TM*II" Stanów, przed Pre?eSfcm stanu z Prebendy Z-LL JI/Z

" , A

A'zyskanego md.genału wywieść się powinni, Potrzeć«! Osobom pełnołet-.im płci me*, «by które oprócz indigenatu Stanu MagAI tów lub Rycerskiego, okai, d.ied.iczno-tła«ciwe posiada iedney J wi,cey maAtnopapierów urzędowych A B Pr Jl * . d ił , ?" 8, P T e z d e II c H 1 2 rza zar ; . ., y ™ o b "T r A r bl ' r " l A " " ruc?yl śly Llid A <<'»owym, po . A A A « A 2 ° A zes stanowi porządek, podług którego interessa na Seymie pod obradę wzięte bydź maią. Może zdanie swoie albo poprzednie o, albo też na końcu otwierać i eam głosy zbierać. .9. Względem obwodu in eressów Stanów w &. 5tym wspomnionego, następujące dodać znayduiemy postanowienia: 1.) Deputacye do dworu naszego tylko za otrzymanem pierwey od nas pozwoleniem wysyłane bydź mogą. 2.) Prawo nakładania podatków w całym swoim obrębie przy nas się zostanie: będziemy atoli corocznie o uchwalonym rozpisaniu nakładów pieniężnych lub produktowych, z podatkiem gruntowym połączonych, cztery owe Stany w sposobie właściwych postulatów uwiadomiać. 3.) Rozpisanie składek albo tei wezwanie do ofiar dobrowolnych na iaki bądź cel, tylko za naszem zezwoleniem Stany uskutecznić mogą. 4.) Indige» natmogąStany na Seymie zgromadzone, z własnego wyboru tylko takim osobom nadawać, które iuż należą do Stanu Magnatów lub Rycerskiego, naszego Państwa Cesarskiego. 5.), Taxy iridigenatu ustanowiliśmy dla Stanu Magnatów na dwa tysiące, a dla Stanu Rycerskiego na tysiąc złotych Ryńskich, które zawsze w owey opłacać się fnaią walucie, ia* ka w ogólności na opłacenie tax do kass Rządowych wpływaiąrych będzie przepisaną. faxy te tylko za naszem pozwoleniem darowane bydź mogą. . 10. Seym regularnie raz w rok odprawionym, adzień do tego przez nas wyznaczonym będzie. W ważnych okolicznościach mogą także Stany, i pomimo zwyczaynego Seymu, iednakże tylko za naszem zezwoleniem, bydź zwołane. N a uczynione przez Gubernium w imieniu naszem oświadczenie, iź Seym skończony, Zgromadzenie natychmiast się roztydzie. . u. Ciału stanowemu przeznacza eię Sąd szlachecki Lwowski, iak» Forum privilegiatum. . 12.

N a znak naszey aczególaey łaski dozwalamy

Stanom tych Królestw, prawo zasiadania i głosowania maircym , peszenia mundurów stanowych w kolorach.herbu kraiowego. Przy oznaymieniu ninieyszem głównych usta? względem organizacyi Stanów w tych Króle» stwach, oświadczamy oraz, iż dla uroczystego zaprowadzenia iwyberu Assessorów U y działu, Stym w nasze m Krótewskiernmie* ście Lwowie na dniu szesnastym Czerwea roku ig 1 7 odprawiać każemy, nie wątpiąca że na Seymie tym osoby podług . 4go tego naszego Patentu upoważnione, obecnymi, i tern, co im w imieniu naszem będzie przełożonym, trudnić się będą. -- Dan w naszem Cesarskiem głowr.em i rezydencyonalnem mieście W le d n i u dnia trzynastego miesiąca Kwietnia tysiąc ośmstt siedmnastego, a panowania naszego dwudziestego szóstego roku.

Franciszek.

(L. S.) AloizY Hrabia Ugarte, Królewsko "'Czeski naywyższy, i Arcy- Xiąźęco-Augtryaeki pierwszy Kawclerz. Prokopiusz Hrabi» L aznńsky.

Jan Nepomucen Baron Gehlem.

TA własnego naywyższego rozkazu Jego Ctsarsko- Królewsku y Apost. Mości, Karol Widmann.

. Jescze przed ogłoszeniem tego Patentu, posłał C. K. Rząd iiraiowy pud dniem 28ym p. mca do Urzędów cyrkułowych dla niezwłocznego ogłoszenia, co następuie: Jego Cesarsko- Królewska Mość orgimxacya stanów w Królestwach G a 11 i c y i i L o d o m e r y i wraz z Bukowiną nayłaskawiey uchwalić, a dla solennego zaprowadzenia Stanów i wyboru Assessorów Wydziału Seym na dniu 1 6tym Czerwca roku tegi> w głównem mIeście Lwowie odprawić nakazać raczył. Wydany w tey mierze Patent naywyższy niezwłocznie przez «druk będzie ogłoszonym. N adewszystko potrzeba niewątpliwie ustanowić, kto ma wstęp do zgromadzenia Stanów. Tym końcem wyznaczony itst tutay weLwowie pod Prezydencyą J V. Hrabiego Kazim i e r z a R z e w u s k i e g o stanowy konses weryfikacyiny, do którego należeć będzie, wywody w tey mierze podane roztrząsać, i ważność tychże zatwierdzać. Podług ustaw naywyzszego Patentu cztery będą Stany: a) Stau Duchowieństwa; do tego należą Gallicyiscy Arcy- Biskupi, Biskupi, Biskup Bukowiński Grecko-Dysuniacki, Opaci, Infułaci, którym Jego Cesarsko- Królewska Mość prawo to nada, i tera£nie )sze kapituły katedralne, b) Stan Magnatów; to iest, infcolat posiadaiących Xiąźąt, Hrabiów i Baconów. C) Stan Rycerski; do tego należą wszyscy szlachta' krajowi, którzy się z procedencyi szlacueckiey podług przepisu Patentu z. d. 20go Stycznia 1782 wywiedli, i immatrykulacyą w terminie podówczas wyznaczonym otrzymali, tudzież ci, którym Stan Rycerski przez Nayiaśnieyszego Cesarza albo przez poprzedników iego iest nadany, nakoniec, Szlachta Rycerskiego Stanu, Cesarskiego Państwa Austryackiego, otrzymawszy indigenat tuteysze-kraiowy, izapisanie w stanową metrykę ieneralną. d) Miasta; Stan ten czwarty, tymczasowo tylko gfówne miasto Lwów reprezentuje. Prawo znaydowania się, zasiadania i głosowania na Zgromadzeniach stanowych nadane iest przez lego Cesarsko-Królewską Mość. Pop ieru isze: Osobom, posiadającym w Królestwie G a 11 i c y i i L o d o - meryi urząd koronny. Między temi, Jego Cesarsko- Królewska Mość zasczyconemu godnością Prymasa Arcy-Biskupowi obrządku Łacińskiego pierwszą nadaie rangę. Podrlipie: Arcy-Biskupom Grecko-i OrmiańskoKatolickich obrządków, Biskupom, Opatom, Infułatom, którym Jego Cesarsko- Królewska Mość prawa tego na ich prośbę udzieli; De

«*putatom kapituł katedralnych terafnreyezych, z którychto kapituła Lwowska dwóch, każda zaś inna iednego na Seym delegować może. Potrzecie: Osobom pełnoletnim płci męzkiey, które oprócz indigenatu Stanu Magnatów, lub Rycerskiego, okażą dziedzicznowłasne posiadania iedney lub więcey majętności tabularnych, r>a które w roku »78* byłe nałożonego pierwiastkowego czystego podatku dominikalnego 75 ryń.; Po czwarte t Dwom Deputatom głównego miasta Lwowa« Prówa tego ten tylko, któremu iest nadane, osobiście użyć może. Wzywaią się tedy wszystkie osoby Stanu Duchownego, Magnatów i Rycerskiego, chcące otrzymać prawo znaydowania się, zasiadania i głosowania na Seymie, do podania potrzebnych na to dowodów, podług oznaczeń następuiących: Te są Dla- Stanu Duchownego, a raczey dl» kanoników, ponieważ Arcy-Biskupi iBisku. pi żadnych nie potrzebuią podawać dowodów. O) List wierzytelny ich Kapituły. b) N adanie Prebendy, i installacya do teyźe. ć) Po* zyskany-indigenat. Dl(/) Stanu Magnatów i Rycerskiego, a) Rok dwudziesty czwarty wieku przeżytego, albo też sądowa deklaracya pełnoletności, b) Indigenat Stanu Magnatów lub Rycerskiego, albo procedeneya zoyca, który-andigenat ten posiadał, c) Posiadanie dziedziczno-własne iedney lub więcey maiętności tabularnych, na które w roku 178 2 i ac o do Bukowiny, w roku 1787, było nałożonego pierwiastkowego czystego podatku dominikainego 75 zło t. Ryńskich. d) Co do tak zwanych Sujets mixtes-. DekJaracya wyraźna, łub przez milczenie okazana, do pozostania pod berłem Austryackiem. Gdyby dla sczególnych przyczyn metryki, dyplomata, legitymacye, wywody procedencyi i inne dokumenta w terminie wyznaczonym podane bydi nie mogły, natenczas potrzeba w prośbie tak przyczyny te, tdko teł i okoliczności, przez które Szlachectwo kra» należycie określić. Przełożony cyrkularny te przyczyny i okoliczności, ile mu są wiadome, potwierdzi, akonses prośby takowe zrezolwuie. Prośby te wprost maiąbydź przesyłane do stanowego konsesu weryfikacyinego we Lwowie; który, uznawszy dowody za ważne, wyda cenifikat, na mocy którego osoba w tymże wymieniona, będzie miała prawo znaydowania etę, zasiadania i głosowania »a Seymie. Gertifikaty te rożuią się zupełnie od legitymacyi Szlachectwa samemu Nayiaśnieyszemu Panu zostawionych, i nie podpadaią, prócz stępia klassowego, żadnym taxom. Od Urzędników koronnych teraAnieyszych, tudzież od Arcy-Biskupów i Bi.skupów żadnych nowych nie wymaga się dowodów. Proiekt do stanowego munduru galowego Seyrnowi pierwszemu iest zostawiony; pozwala atoli Jego Cesarsko- Królewska Mość w sposobie tymczaisowey distynkcyi Stanów, każdemu, który się 51 Szlachectwa Stanu kiaiowego i z dziedzictwa dóbr wywiedzie, i certifikat na tootrzym *, od dnia wprowadzenia do grona stanewego nosić mundur polny, którego opisanie późniey będzie wydane.

Z Budy dnia 3. Maia.

Już pod dniem 23. Grudnia rolcu zeszłego wydała była tuteyeza władza gubernialna następujący list okólny do Duchowieństwa Węgierskiego: "Zważywszy, iż Towarzystwo bibliyne Londyńskie pociągnęło za sobą. utworzenie wielu podobnych corecznych związków, mianowicie w państwach Niemieckich, i że rozmaite takowe towarzystwa także iw CesarskoKrólewskich kraiach, sczególniey między Protestantami, mają w zamiarze skoiarzeoie ściileyszych związków, raczył N. Moaarcha naymiłościwit-y rozkazać, ażeby przyłożyć staranności, iżby ze strony takowych zagranicznych towarzystw lub związków nierozszerzaoo darIIIO łub za pomietnl cenę drukowanych exemplarzow biblii w dziedzicznych Jego kraiach, ani dozwolono utworu takowego towarzystwa bibliynego. Chce zresztą mieć N. Pan, ażeby handel bibliami, równie iak inaemi księgami, wolny był pomiędzy księgarzami stosownie do wydanych w tey mierze przepisów. Tę nayłaskawszą Królewską rezolucyą podaie władza gubernialna tym końcem do wiadomości, ażeby wszystkie iey punkta nayściśiey zachowano. " Z, Wiednia dnia $. Maia.

Dnia 6. m. b. był wspaniały ziazd Deputowa'iych Medyolańskich do zamku Cesarskiego, pod przewodnictwem Hrabiego M e lI e r i o , VVice- Prezesa gubemii Medyolań« skiey. Złożyli oni powinszowania u tronu N N. Cesarstwa z okoliczności zawartych ślubów małżeńskich, a N. Ctsarzowey wiązarek z 10,000 dukatów. Ttraz oczekiwani są iescze Deputowani Wenecyańscy. Rękuekiełnie znayduią się tu w tak smutnym stanie, że po części dosczętnie iuż upadły, po części blisfciemi są upadku. Bękadzielnie przedmieścia Szotenfeldskiego w W i e d n i u utraciły 4,500000 Złotych przez samą upadłość niektórych żydowskich domów handlowych w L w o w i e . J skokolwiek nieprzyjaznym iest stan w całey monarchii Austryackiey, to iednak nieczuie go żadna iey ezęść tak dotkliwie, iak prowineye «Tutcyą graniczące. Rząd czyni wszystko, co tylko może, dla odwrócenia nędzy, a Cesarz od iesieni 1 8 1 4. kazał rozdać pomiędzy ubogich przeszło s. milliony Złotych z swoiego prywatnego skarbu. Z Frankfortu dnia 7. Maia.

Tuteysze Towarzystwo bibliyne obchodzi dziś pierwszą założenia swoiego rocznicę, na którą zaproszony iest Senat i wszyscy Reprezentanci miasta. PodługwiadomościzCzech, wiele dostoynych i znakomitych osób odwiedzi i w tym roku źródła Karlsbadzkie. W Czerwcu zie z małżonką, Xiążę H a r d e n b e r g, Marszałek B l li c h er; Król J mć Pruski dopiero w pierwszych duiach Lipca przybędzie do Karlsbadu.

OJ Menu dnia u. Maia.

Wyglądaiątuz wielkietn natężeniem energiynych kroków ze strony nabywców Westfalskich dzierżaw skarbowych. Rzecz ta tern większy w powszechności wzbudza udział, że to iest pierwszy przykład wyraźnego przez interessowane osoby protestowania się przeciw uchwale Seymu związkowego, pierwszy przykład poszukiwania wyźszey iescze appellacyi. Także W. Xiążę Heski przystąpił w dniu 37. Kwietnia do świętego przymierza.

Król Bawarski wydał pod d. 8- m. b. ustawę sianowiącąradę stanu i obeymuiącąinstrukcyą, podług którey sprawować ma swoie urzędowanie. Rada stanu iest naywyższą władzą obraduiąeą, w którey i z którą naradza 6ię Król bezpośrednio w nayważnieyszych sprawach korony i iudu swoiego. W zarządzie Łraiowym żadnego nie ma udziału. W radzie etanu zasiadaią Następca tronu, Xiąźę Kar o l Bawarski, Królewscy Ministrowie stanu, Polny Marszałek XiążęWrede i rzeczywiści Radey stanu, których czternastu. Preztsem H r a b ia T ó rring; GłównymSekre; tem-m, Pan Kobell. Rozruch w Stuttgardzie dnia 30. z. m., wielkie sprawił wrażenie. Godzono sczególniey na Ministra W a n g e n h e i m a, przeciw któremu lud szkodliwe powziął mniemanie, a obok niego na Radcę nadwornego C o t t a i Konsulenta Griesingera. Przygotowano także pociski na Ministra von d e r Ł u h e , lecz w rzeczywistości targniono się na samego tylko członka stanów, Pana W u n d e rlich. Dano nazaiutrz rozkaz woysku, ażeby było w pogotowiu na każde skinienie. Dc tego czasu niebyło żadney dalszey niespokoyney sceny, i wątpić niemożna, H uczestnicy pierwszych wydarzeń nakżycie zostaną ukarani. Xii się iednak w popiele, dla czego pozataczano w różnych rnieyscach działa i oddziały iazdy patruluią. Słychać, iż Kapituła Konstancyeńska obstawa statecznie za wyborem X. We s s e nberga, który istotnie poiechał do Rzym u, i dornyślaią się, iż Papież wybór ten potwierdzi. (T o więc owa bulla Papiezka niebyła podrobionćm pismem.) W kantonie Appenzell panuie WCIąZ niewypowiedziana nędza. W wielu gminach namarło iuż tyle ludzi, ile inne mi czasy przez rok cały, chociaż niewidać śladu żadney zaraźliwey choroby. Głód, zły pokarm, zimno ichłopot, przyśpieszaią śmierć, którą zwykle puchnienie rąk i nóg poprzedza.

Z Drezna dnia 12. Maia.

Dnia 30. z. m. przybył tu z Wiednia w dobrem zdrowiu Xiąźę A n t o n i Sapki z małżonką, po to-tygodniowey niebytności. Dnia 2. m.b. przybył tu Hrabia B o mb ell e s , Poseł Austryacki. Dnia 4. m. b. przeniósł się dwór na letnie mieszkanie do P i l n i e, aXiężne E l ż b i e t a i Kunegunda do zamku wKónigsbruck. Dnia 10. obchodzono urodziny Królowey J eymości.

Król J mć zaproszony niedawno od Króla Jmci Pruskiego do przystąpienia do przymierza świętego, podpisał dlań dnia I. m. b. akt przystępu w takimże składzie, iak dla Cesarzów Austryackiego i Rossyiskiego, i Królewsko-Pruskiemu Posłowi wręczyć go kazał. i

Z Kassel dnia 12. Maia.

Co tylko byliśmy tu świadkami sczególnieyszych wydarzeń śmierci. Trzech starców, którzy od wielu lat żyli wprzyiaźni, i prawie codziennie bawili sięAgraniem w 10m b r a, iednego i tego samego doia rozstało się z tyra tayny Radca legacyiny E n g e l b r o n n e r w 8Qtym, i ogrodnik dworski S c h war z k o p f w&3cim roku. Czw'arty przyjaciel i uczestnik iombra, Pan V6lker, rokiem prędzey, li eząc 90 lat, a inny piąty, tayny Radca S c hin i nke, przed kilkoma miesiącami, wgGtym roku, poprzedzili tamtych do krainy wieczności. Ta nestorska piątka prawie połpiętasta lat razem liczyła. Elektor wydał ustawę w celu położenia końca owey mieszaninie między stanami, która się zagęściła zarządu przywłasczyciela, a oraz wynikającym ztąd nieprzyzwoitościom. Stóeownie do tey ustawy, gazety wkraiu Heskim wychodzące nie maią odtąd mieszkańców z pospolitey klassy obywatelskiey, nieposiadaiących żadnych tytułów, liczyć w poczet osób dystyngwowańszych, a zatćrn nienadawaćim publicznie własności Pan, Zasczytu tego te tylko · wyłącznie używać maią osoby,które należą albo <<10 stanu szlacheckiego, albo do klassy osób samemu władcy kraiu podległych, do którey to ostatniey rachuią się wszyscy urzędnicy Elektoraty i zgoła ci, którzy reskrypt Elektora posiadają, oraz wszyscy, którzy akademicki zawód nauk odbyli. Dopełniono iuż tego Elektortkiego rozkazu wnaypóźnieyszych numerach tuteyezey gazety policyino - handlowcy. Pan L e p e l pozostałe przy swoim urzędzie iako Poseł Elektorski na seymie związku Niemieckiego, a natomiast poprzednik iego, Car l sh a u s e n, sprawować będzie nadal urząd Rezydenta Elektora Heskiego przy wolne m mieście Frankforcie . Fałszem iest, iż Pan Carl sb a u s e n wyszedł zupełnie ze służby Elektora Heskiego. P a n G e rb e r potwierdzonym został wswoietn znaczeniu iako Sekretarz legacyiny wFrankforcie, tak codo iuteressów Posła Elektorskiego przy seymie związku Niemieckiego, iAka też co do interessów Rezydenta przy Senacie miasta Frankfortu.

Z Bruxelli dnia 6. Maia.

Wczoray rano wyiechał Król do Teurnay. Oprócz Kanonika F o e re, uwikłało się teraz w proces iescze trzech innych wydawców i nakładców gazet krajowych, a mianowicie wydawca dziennika Antwerpskttgo z powodu otwartości, z iaką pisał o podatkach celnych. Słyckać, iż Król położy koniec lichw iarstwu zbożowemu przez postanowienie najwyższego stopnia cen targowych. Wczoray wypróżniło tu pospólstwo chlebnicę iednemu piekarzowi. Zdaie się, iż podróżuiący teraz aktor Talma nieprzybędzie do B e l g i urn, ponieważ, iak zapewniają, policya Francuzka zakazała mu tego, nie chcąc zezwolić, ażeby w Brux e 11 i wystawił tragedyą Gernum iciłs. * Głoszą, iż rząd Francuzki chce się iąć środków końcem zapobieżenia wzmagającemu się coraz bardziey wychodowi Oficerów od starego woyska. Z Ankony dnia ij3. Rij3ietnia.

Listy z T u r c y i i okręty, odbywaiąceunae kwarantanę, zgadzaią się w swoich wiadomościach o uzbroieniach Turków. Podług niektórych listów, zaięta iest dzielnie Porta woyną przeciw P e r s y i, podług iooych uzbroieniate sąiedynym skutkiem naynowszych wypadków czasowych i stosunków Porty z wielkiemi mocarstwami Europeyskiemi. Staraią się mocno o Oficerów i żołnierzy dla woyska Tureckiego, których wszystkich wysyłaią do S m y r n y , gdzie Oficerowie artylleryi i znakomici Generałowie znaydować się maią.

Pewna osoba żąda 3,000 talio za odstąpieniem praw obligacyi na dobrach 60 tysięcy wartujących na pierwsza hipotekę zapisancy Bliższa wiadomość udzielona będzie pod Nrem 121 na Wild z i e a Ditdencha.

Dodatek.

Gazety Wielkiego Xiestwa Poznańskiego Nr. 41.

. ". 1 M III

Z Paryża data ó'. Ma2a.

Dzień 3« m. b. był dowodem, iak moeno > przywiązana ieet stolica do ewoiego Króla, a mianowicie do tego Króla, któremu Francya winna sAokoyność, bezpieczeństwo i powolny powrót do pomyślności, a dla którego wszybtkick życzenia jednoczą się na błaganie niebios o czerstwe zdrowie i długoletnie królowanie! N aypięknieysza pogoda sprzyiała tey rocznicy powrotu Króla do iego stolicy. Dzień teri od samego poranku w świeloey 0łazał się postaci. Już o godzinie 8- wystąpiła na dziedziniec zamkowy gwardya narodo. wa, maiąca doia tego służbę odbywać, iskońf czywszy popis przed Kiąźęciem M o n s i e u r , ! swoim Pułkownikiem - Generałem, zaicła . wskazane przez los stanowiska. - O godzinie i o. napełniane były pokoie audyencyonalne Depulacyami woyska i cywilności, Parami, Deputowanymi, Generałami, Sztabowymi Oficerami, urzędnikami cywiinemi i t, d. O godzinie 10. udał eię Król w towarzystwie rodziny Królewskiey de kaplicy zamkowty. W ogrodzie Tuilleryiskiem cisnął się wszystek lud do galleryi okienney, ażeby widzieć przechodzącego Króla. Powracaiąc z kaplicy pokazał się Król na balkonie, otocwny od brata X. M o n s i e u r, Xiążęcia iXiębey Angouleme, Xiazccia iXięźneyBeri). Kiczem moc pióra na opisanie zapału,iaki w tey chwili lud ogarnął! Błogosławili widzę pięknemu gronu. Zabawił Król dość długo na balkonie i wraz z rodziną swoią wyraził uradowanemu ludowi swoie rozczulenie i wdzięczność. Tuszono sobie, iż Król w kilka godzin poz'iey wyiedzie i pokaże się w otwartym powozie na celnieyszych ulicach Pa« ry ż a. W tern oczekiwaniu rozlał się lud około pałacu T u i 11 e r i e s, na mostach i t. d. Z okien powiewały białe chorągwie; na wielu domach widać było przezrocza, godła i emblematyczne malowidła. Spełniły się. życzenia ludu. O godzinie 3. wsiadł Kroi do ewoiego powozu, maiąc po lewey stronie Xiążęcia R e g g i o , dowódcę gwardyi narodowey. Dway Szefowie legionowi iechali na koniach przy powozie; eskorta składała się z konnych gardystów narodowych. Kroi przeiechał znaczną przestrzeń po obydwóch stronach Sekwany, odbieraiąc na każdem mieyecu nayiawnieyszy hołd powszechney miłości i uwielbienia. Tegoż wieczora oświecone były publiczne i niemal wszystkie prywatne budynki. Teatra obchodziły ten dzień epizodycznemi scenami, śpiewami i wyboremdasych widowisk. Pe ulicach tańcowano, strzelano, muzyki grały i nieustannie wykrzykiwano: Niech iyie Król! Poprzedzającego wieczora, dnia a., przyjmował Król, iak zwykle, Deputacyą gwardyi narodowcy W ersalskiey, która w roku 1814 podziękował za powinszowanie następuiącemi słowy: "Nie zapomną nigdy owego zapału, ziakim gwardya narodowa wyszła przed 3 laty naprzeciwko ranie aż do granicy Departamentu Sekwany i Oise, i odprowadziła mnie do St. Denys." N amowę Hrabiego L a c e p e d e w imieniu akademii Francuzkiey do Króla mianey, odpowiedział tenże: "Z sczegolnem przyimuię ukontentowaniem oświadezenia Akademii Francuzkiey w dniu tak wielce dla mnie pochlebnym-, nie przestanę nigdy użyczaćiey moich opiekuńczych względów, i wzywam ią, ażeby ciągle pTaeowała w zawodzie nauk dla dobra moralności ludu." Prezesowi Sądu kassacyinego taką. Król dat odpowiedź: "Dzień ten iest naysczęśiiwszym i naypięknieyszym w moim życiu. Oby i po moiey śmierci drogim był dla Francuzów'," Winszującemu Generalnemu Wikaryuszowi kościoła Metropolitalnego, X. J a l a b e r t , tak Król odpowiedeiał: "W wypadkach przedtrzema-letnich i okazach miłości moiego ludu W każdym dniu doroczniey pamiątki, uznaię dobroć Boga dla moiey osoby, a co mi iescze iest droższśm, dowody opieki niebios dla Francuzów. Proszę Jchmość Duchownych, ażeby trwałość iey modłami swoiemiiednali. *' Na iednym z teatrów grano: Powrót SCZ£śliwy. List okólny Generalnych Wikaryuszów Paryskich rozporządza odprawienie po wszystkich kościołach Dyecezalnych dnia t o . m . b . żałobnego »abożeństwa za duszę Madamy E l ż b i e t y, siostry Królewskiey.

PanBlacas wyiechał powrotem do Rzymu. Marszałek J o u r d a n zachorował niebezpiecznie w maiętności swoiey C o u b r a y . W Marsy lii rozpoczęły się znowu publiczne modły o rosę niebieską. Panowie Robertson i Margat nie odprawili iescze swoiey przyrzeczoney plCIgVZ'y« mki napowietrzney na ieleniu, do cz-ego przyłożyć się także miały wyższe rozkazy. Wśród widoków dobrego żniwa spadaią teraz ceny zboża. Pewien Amerykański Oficer na okręcie liniowym Was s y ng t o n pisze z Port- Mah oń: "Zawarliśmy nowy traktat z zapamiętałym Dejem Algierskim. Powiedział on do Pana Shaler, konsula Amerykańskiego, ii traktaty na nic się nieprzydaią, skoro strony nie przystępuią sczerze do dzieła; z czego wnosić winniśmy, iż nie działał sczerze, i ie ma zamiar polować znowu na nasze okręty, «koro mu się korzystna do tego nadarzy pora. Jest to człowiek nadzwyczayny. Baterye iego są teraz w lepszym niż kiedykołwiek stanie, i pomnożył stare nowemi m wszech miar warownemu Poważa niezmiernie nasz naród, lecz niechce bydi zmuszanym do zawierania traktatów. *' Dnia 3. umarł tu Kawaler de Urquijo, pierwszy Minister Sekretarz staną za Karola IV. i za panowania Józefa.

Infant Don F r a n c e s c o spodziewany codziennie w hotelu Posła Hiszpańskiego, Infant Hiszpański Don Anto nio, powie« ziony został dnia s>2. Kwietnia do Eskuria1 u do panteonu Królewskiego, gdzie spoczywaią kości Austryackiey i teraznieyszey dynastyl. 'Postanowił on sukcessorem Infanta D. C a r los, brata Królewskiego.

Zdaie się, iż rozruchy w Kartagenie , Kadyxie i Gallicyi bez skutków pow« staną. Gazety Francuzkie powiadaią, ie właśnie kiedy w A n g l i i i w S z w e c y i toczą sie. badania z powodu spisków i obraz majestatu w Lizbonie, Madrycie, Rzymie i N e a p o l u podobne odkryto zmowy, któ rych drogą prawa dochodzą. w nocy na 3. Maia stanął W. XiaAe MIicołay w Królewcu i bez zatrzymania się w dalszą ruszył drogę. W H j i n b u r g u zbieraią teraz składki na wsparcie «poł-chrześcian w Wirtembergskim a w S z w a y e a r y i, zagrożonych niebezpieczeństwem śmierci z głodu. W Hannowerskiem utyskuj na drożyznę potrzeb do iycia i na taniość Angielskich towarów rę_kodzielniariych. n W K o lon i i wyszła tameczna gazeta dnia 4. Maia z tym napisem: "Niemcy." Napis ten stoi na czele pitrwezey stronnicy, -która iiest cała próżna.

· ---mmm-. * · -UlUUl. .mUl i. UlUlUli!UlUlUlm .mmmHMH--jł- 'M M - *o B W I E S C Z E N I E. Dla chorych w lazaretach garnizonowych sprawione bydź maią z a jo sukni nocnych z cwelicha w paski robionego i takowe mniey źądaiąceniu w entrepryze wypusczone. Termin dopubliczney licytacyi wyznaczony iest na dzień 29. m. b. o godzinie Iltey przed- południem w biorze podpisanego, o czem maiąey 0chotg do tey entrepryzy uwiadomiaią się. w Poznaniu dnia u, Maia 1817 roku. Królewsko-Pruski Kommbsarz Woienny w dowództwie naczełnem WielkięgoXięstwa Poznańskiego, * · ";. . . . . . . . oldtre gger.

H H H M M M M H M M M M M III III M M P M M M M · Mi 1 III MMMMM Doniesienie handlowe, sWlezy Londyński Brown Sto ot Porter z naysławnieyszego browaru Barclay Penhinys et Comp. iest w nayprzednieyszym gatunku, jniemmey Hawannawskie cygary 2 trzcina i bez niey 11 Bielefelda.

Doniesienie handlowe.. Świeży prawdziwy Londyński B,arklay Porter sprowadził, sprzedarac ryczałtem 1 częściami, z poleceniem sie łaskawym SZanowney Publiczności względom,. w Szremie Kadzidłowsku Uwiadomienie. - Założywszy handel galanteryi i stroiów w domu tiawmey Kupca Brandta tu w rynku pod Nrem 90 położonym,. polecam iig 'Z umiarkowaną ceną 1 skora usługa.

p o z n a ń dnia BO. Maia I 8 17J. W Dąbecku

l} Podpisany noworny mayster kunsztu kra.l wiecczyzny Damskiey ma honor względom Prześwietney Pub.iczuości z prędką i nowomodną robotą się polecić, i uprasza uniżenie M o .zasczycenie go swą łaskawą ufnością.

II{ Abraham Ka lisch er, mieszkaiący w domu tylnym W. U oktora Rulter N ro 45.

Doniesienie. U Markusa na Komsnderyi stoia_ do sprzedania krowy żuławskie sztuk ig i ledea stadnik.

Uwiadomienie. Podpisany upoważniony został do sprzedania z wolney ręki znaczney szlacheckiey wsi, która 3 mile od P o z n a n i a iest odległa, Dalszey wiadomości każdego -czasu od niego Zastągnąć można.

Poznań dnia 17. Maia 1817.

Ma c iejowski, Adwokat, na Wrocławskrey ulicy Nro u5 mieszkający.

Uwiadomienie. Trzydzieści sztuk półcoraletnicb trykaczow, pochodzących e czystego gniazda Leońskiego 2 trzód In/antado i Negrettego-, iest na przedaz w Wteyszey Xiążęcey wyborowey owczarni i można le widzieć pod wełną do dnia 2.6. m. b. lest także dla zmiany w gospodarstwie do wyprzedania cała trzoda owiec z 550 sztuk w przynsłeźytych gatunkach, a to począwszy od dnia 25. Orerwca T. b. Wełna z nich płaciła kamień Wrocławski na ostatnim iartnarku 15. tal, kurantem. War t e n b e r g dnia 10. Maia 1817.

Wartenbergski Urząd Ekonomiczny Xiccia Birona Rurlandzkiego.

Do nazęcza. Kamienica narożnia w rynku pod N rem 85-) zamieszkana w porę przez Pana Heitmana Kupca, iest od S. Jana r. b. w całości do wy. naięcia. O warunkach dowiedzieć się mo£n w moim handlu pod Nrem 46.

BielejeId.

Do przedania. Wieś tJharzeWo w Powiecie e»i«ziwń*lc«ra Departamencie Bvdpo*skim, p<5łsory mili od Gniezna, mila od Pobiedzisk, puło lęki w całlcości lub na cł.uby wymierzona, sprzedana bydż może. Ktuby sobie życzył nabycia takowey, zgłosić sif zechce do Wżney Chonoraty zBrzechfow Shorzewskiey z Kopaszewic w Powiecie Kościańskim mieszkaiącey, lako odemnie umocowaney i do tego inte:essu pełnomocnictwo maiacey, a tam każdy o warunkach sprzedaży uwiadomiony zostanie. p o z n a ń dnia 16 . Maia I 8 I ? . Franc. Brzechfa, Pułkownik woysk Polskich.

D o p r Z e d a n i a.

Folwark Pokrzywnica, połtory mili od Poznania, milę od Buku i tyleż od Stenszewa odległy, z wsiami szlacheckiemi Sierosławiem i Więckowicami graniczący, prawem szlacheckich * posiadany, ma bydź przez dobrowolną licytacYą sprzedany. Zawiera w sobie w ogrodach, rolach ornych, i łąkach, około c Sj morgów, w borach około 133 morgów, ogółem 410 morgów magdeburskich. Termin li*ytacyiny naznacza się przed Notaryuszem publicznym Giersch na dzień aaty Maia r. b. « godzinie lotey ranney w kancellaryi iego wmieście tutey szćm przy ulicy W i l h e l m o w s K i e y pod Numerem 178 sytuowaney.

Poznań dnia 20. Kwietnia 1817.

LOTERYA.

Piąte i ostatnie ciągnienie Berlinskiey 35 tC y *?" teryi Klassyczney odbywać sie będzie dnia 16. Czerwca, do którey pieodnowione losy do dnia 6. Czerwca (to lest nie opłacone 7 talarami 12 dgr.

· w Prydryehsdorach) muszą bydź odesłanemi do Głownćy Dyrekcyt Loteryiney w Berlinie ze szkodą dla właścicieli. - L@sów w przepisaney planem cenie dostać H mnie można. 45ra mnieysza loterya pieniężna, kterey ciągnienie rozpocznie się dnia 28. Maia, iest ostatnią tego rodzaiu, a wiey mieysce nastanie mała loterya Kraiowa, którey plan przeyrzeć u ronie m 0żna. Poznań dnia 20. Maia i8'7J. Heinrick w rynku pod N rem 46.

UK2aa21Ony KOlI. Unia 13. Maia W], wśród dnia ukradziono w Bródkach pod Bukiem 2 pa. stwiska wałacha guiadego z czarną grzywą l ogonem, wzrostu miernego lat 6. nniącego. Szanowne urzędy Woytowskie i Uurmistrzowskie, zechcą sobie zwyczaynym w takowych wypadkach sposobem postąpić, skoroby wałach ten gdziekolwiek przytrzymanym został.

Kradzież honi. Z dnia 13. na i4ty ro. b. ukradziono tu wałacha gniadego rosłego z białemi odmianami, białemi nogami, czarną grzywą i długim ogonem, ośm lat rnaiacego. Kto go wskaże, Otrzyma stosowną nagro dę, doniósłszy o lim Administratorowi GoMner w Schweinern pod Wrocławiem.

Do zadzieriawknia. Dobra, składające sif z dwóch Folwarków, leżące w Powiecie Babi» mostskim w Departamencie Poznańskim, dwie mile od Warty, pięć mil od Odry, maiące propinacYą na czterech karczmach, do których należą dwie gminy holędrów wraz znaczny inwentarz grantowy, są w trzyletnią dzierżawę od nadchodzącego Sy Jana za opłaceniem roczney dzierżawy l przypoźyczeniem summy do wypusczenia,Maiący ochotę takowe dzierżawić raczą się do W go Jonemana, Kommissarza sprawiedliwości, w Poznaniu zgłosić, gdzie o dalszych warunkach powezmą wiadomość, "i"pq» z n a ń dnia 20. Maia 1817.

Ceny zboża w Berlinie od dnia 9. rfo dnia 14. Maia (a 41 gr. )

Tal.

gr_ - 18 16 20 15 15 10 4 10fen

Pszenica Podleysza Zyto Podleysze Jęczmień Podleyszy Owies Podleyszj Słoma 10 tal 4 g Siano I - 1 4 4 1 2 S 2 I I 8