GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1817.07.12 Nr56

Wielkiego

Xiestwa

POZNANSKIEGO

Nro. 56,.- w Sobotę dnia iz<<, Lipca igi 7.

Z Krakowa dnia 3$. Czerwca.

W dniu 20. b. pamiętoey rocznicy ogłoszenia Królestwa Polskiego wszystkie Władze Królewsko-Polskie wRrakowie były ebecne na; wotywłe w kościele Katedralnym edprawioney. Odśpitwane przez JW. Biskupa dyecezyi Krakowskiey i Senatora w asBysier>cyi licznie zgromadzonego duchowieństwa i całey Kapituły Te DeUtn ukończył» modły wdzięczności, które naród od zagłady wybawiony do Boga zastępów za wspaniałomyślnego swege Wskrzesiciela w późne wieki nieść nieprzestanre, Z Petersburga dnia $. C%erwca.

W. Xiążę Mikołay wyiechał stąd one A gday na spotkanie Kioltwney Pruekiey Kar o l i n y » N aprawiaią tu teatr wielki, który przed kilkunastu laty pożar w gruzy zamienił. - W tym. roku ftolica mteyeza nabyła wygodyi ozdoby przez wyłożeoi« z obu stron kaźdey ulicy na trzy łokcie w szerz ciosanym kamienIem. Z Wiednia dnia 25. Czerwca.

Odebraliśmy tu wczoray wiadomości z FT OH r e n c y i z dnia i $. m. b, J ey Cesarzewicowska Mość, Arcyxieina L e a p o H y n » , znaydowała eię wraz z Xiążęciem M e t t e r - n i c h e m w zamku bawiafnym W. Xiążęcia T oskańskiego w bliskości F lor e nc y i. Eskadra Portugalska TaI..I,ca przewieść Arcy»iężnę do R i 0- J a n e i r o, zawinie dopiero może w przyszłam miesiącu do L i w o r n o , dla czego, iak słychać, odprawi wprzód X I..I, re A Me t t e r n i e b podróż swoia, do Rzymu i powróci zt3mfąd do Liworno, ażeby rak o KoAimiaearz Cesarski oddał N. Oblubienicę w ręce Kommissarzów Portugalskich» Radca nadworny. Hrabia Spiegel von D i e »en b li r g, obrabIaI..I,cy w tayney fcancet łaryi dtvorsluey i stsnu wydział interessów związku Niemieckiego, wyiechał za trzymiesięcznym urlopem do dóbr swoich w Westfalii. Nasz przodkuiąey na seymie Poseł, Hrabia B u o l, korzystając z nadchodzących dni wolnych, odprowadzi syna ewoiego do P ary ż a, dokąd tenże mianowany it,sr. Sekretarzem poselstwa, a potem poiedzie do wód wAixwProwancyi. Xiąźę Parmeński mieszka znowu w zamku Sch6nbrunn. Ucichła wieść o spodziewanym przybyciu doetoyney matki i tg o, N. Xięż4>ey Parmeńskiey.

Prztd odiazdtm Monarchy odbywały się w ostatnich dniach często długie konferencye. Jcscze driia iitjgo zrana wezwany był do Mo, v- - .

narchy Minister skarbu, Hrabia S t a d lon; Że zas paroxyzm choroby me pozwalał mu opuścicmieszkama, po.echał więc do niego Cesarz i naradzał się z nim przez dwie godziny. Xrezna E s t e r h a z y z domu X,ężniczka T h u r n 1 T a x i s, powiła dnia j 5 . t . m. syna.

c * \ TO ,,* "11 TM*ohI ™ d . ł , " J« o praWI o w W, e d n i u pod prezydencyą Protektora swolego" Arcyxietia J a n a;> i powszechne pesie dzenie, na którem obecnym był Arcy xiąźę Następca tronu z Arcyxiąźętami Antonim, Raynerem i Ludwikiem. Po zdaniu spTawy z prac tego Towarzystwa, po obeyrzeniu wzorów machin i narzędzi do różnych części gospodarstwa wieyskiego służących« mianowało Towarzystwo nowych Członków czynnych i korresponduiących. N. Cesarz i Król zezwolił, aby w Tyrolu *. .

. ,. . ,.. Y t O / a r i bel" -& u uaw»,rzJić oSnl-Gin1 azfow, W ł\RJ gH Q w R t1¥łt mcf -Vi UŁ> R r I , .R> zyki JAaciński i Grecki, poezya, wymowa, matematyka, fizyka, historya naturalna, geografia i historya powszechna. Gimnazya te maią bydź w Insbruk, Feldkirfh, Hall, Brixen, Bolzen, Moran, Trient i Reveredo.

Ze Lwowa Jniit #. Cz;;-sca.

Mowa i W. Hrabiego Kazimierza Rzewuskiego, pierwszego C. K. Kotnmissarza seymotvego, miaua więzyku Polskim podczas zagaicnia Seymu: Prześwietne Zgromadzone Słany! Zasczycony rozkazem N ayiaśnieyszego Cesarza i Króla, Pana Naszego Miłościwego, w którego dopełnieniu na tern ir.ieyscu staię, tern mi to posłuszeństwo ,iest rniJ szem, ze mnie oraz mieści w gronie szanowne m Współobywateli; lecz wyznać 'mowę 1 ii rozkaz Nayiaśnieyszego Pana, przyięty zgłębokiem uszanowaniem, doszedł mnie nad me spodziewanie, a pewnie nad me zasługi. Niosę Wam Prześwietne Stany, tegoż N , i qie¥ ]eaor fiłRa <r}i W' BlłfJl-miotach, k*tóre przy dzisieyszym Stanów zwołani«, Nayiaś.ueyszy Pan podaie i powierza do rozważenia Waszym naradzeniem DziękiBogu N.ywyższemu, iż pobłogosła-' wiwaz y A * Y m Z3miarom sprz>mier ch Mocarstw, wrócony pokóy E u r o p i e 00gromiona swywola, w swych niebezpiecznie groźnych zasadach, - wracaia. Państwa i narody do istotney polityki rządowey, gruntu iącey się na bogoboyności i oddaniu się świętym powinnościom ku Oyczyznie i swym Rządzącym. - Ta sczęśliwa zamiana, tak potrzebna do zagruntowania pewnego i bezpiecznego sczęścia wszystkich narodów, iest owocem niezłomney Mocarstw sprzymierzonych stałości, będzie sławną w dzieiach ludzkich epoką. Naviaśoieyszy Pan Nasz Miłościwy, nie- . - y - w . v . J » C / K a i l xT GUZ, » 111 O "S C 1 W Y , ID e - zmordowaną gorliwością poświęciwszy sL i . m zam i arom i- pracom, dri.ś łaskawie pal1Ji o udobrzeniu i usczęśliwieniu powierzonych Mu od Bóstwa narodów, wznawia Króle* etwom Galicyi i Lodomeryi, oraz nadaie Wam Obywatele Bukowiny w tym celu dowody, i zgromadzając Was Prześwietne Stany, po długim wprawdzie upłynionym wmar*; mlczeć Rady narodowe, postanowione nadaniami nieśmiertelaey pamięci M a r y i T e - ressy i J ó z e fa I I o, w środku sczęfcu broni inaglącey potrzeby walczenia znieprzyiacielem. Dziś wskrzesza N ayiaśnieyazy Pan wielkich Przodków Następca Wasze obrady, zwołuje Was, i chce, abyście Prześwietne Stany duchem zdrowey rady odpowiedzieli żądaniom i oczekiwaniom N ayiaśnieyszego Pana.

Przeto zgromadzeni tu iesteście"'pod JW.

Baronom de H a u er, godnym przodkowa-nią Wam i Rządom kraiowym, wskrzeszaiąc dawne nadania, które ufam-nowtmi powiekszyć raczy N ayiaśnieyszy Pan w celu ueczęśliwienia tych kraiow, a przeto nowym we* złem śriśnie i ku sobie zniewoli wdzięczność i zaufanie Wasze; niech tymże zamiarem z głębokieia uszanowaniem ku Tronowi Uhną Wasze III rozpoczęte prace.

Reskrypt Nayhś.-iityszego Pana powierzam w Twe ręce szanowny Naczelniku, w zamiarze, byś go raczył kazać ogłosić, a po iego( odczytaniu, zamawiam sobie dalsze przymowienie się do tegoż Roskryptu. (Tu przeczytano w ięzykach Nierrriecfeim i Łacińskim Reskrypt N. Ceearj,a i Króla do Stanów, ktoryśmy poprzednio w gazecie naszey umieścili.) Prześwietne Stany! Już tedy wiadome Wam eą przedmioty, fctóre na Seymie dzisieyszym, cbrad waszych maią bydź ctlem. Wybór Członków, których z pomiędzy siebie naznaczycie, ponierzaiąc im zatrudnienia stanowe w Reprezentacji Waszey do czasu przyszłego Seymu, ten wyb r mówię, po winien naywięcty zatrudnić Waszą rozwagę, Zastąpić maiący te mip>s«a, i z wotowania Waszego nań wyznaczeni óo*ak świttney reprtzentacyi, biorą na siebte trudne i pracowite obowiązki; Ich trafność, Ich mozolna aplikacya w powierzonych subię rozrkładach, będzie miała czynny wp?yw poro« zumiewaiąc się z Rządem, tak w u trzymania epokoyney korzyśu nadanych od Nayiaśuieyszego Pana swobód obywatelskich, ia to też, aby wszyscy Mieszkańcy tych Królestw w s-iedzibach swoich bezpiecznie i spokoynie używali dozwolonych Im nadań, Pozwól abym głos móy obrócił do Ciebie JW. N ayprze wielebni, yszy w Bogu Mości Xiąźę Prymasie, Arcybiskupie Metropolii Lwowsfeiey! Wyuosząc Cię na dostoieństwo Prymasa N ayiaśnieyszy Pan, dogodził ust Y swemi życzeniom narodu całego, gdy pomnaża świetność i okazałość Stanów i Reprezentacyi kraiowey, a cnoty Twoie, dostoieństwu tern u więcty iescze dodaią b!a eku. Skromność - Twoia zamyka mi i.sta, ani pozwala, abym wyliczał te przymioty, które Cię gruntowną Kościoła podporą, powierzoney Ci trzody przychylnym, a nam ukochanym Pasterzem uczyniły. Nie mogły życzenia narodu miley zgodzifc się z wolą N ayiaśnieyezego Pana, iak gdy Wam Prześwietne Stany, JW. JM-CPana Fra ncisz K a Barona d e H a t i er, Stanów i Rządów kratowych N aczelnika, do uczestnictwa Indygenatu podaie. Mąż ten szanowny, w krótkim dotąd urzędowania swoiego zakrtsie, dał iuż dowody, iakmoina dobro kraiu z i.- Ueriesem Morrarc'by poiednać. Przekonał ten Naczelnik, że ufuość'" Panuiąctgo nie ma nic sprzecznego z ufnością narodu; że wyrozumiałość* łagodność, chęć współnegodobra, uprzeyma cierpliwość w wysłuchaniu, wykonanie praw łatwieyszym czyni. - Mam sobie za powinność bez skalania ust podchltbstwem oddać cześć zisłużóną goduemu ze wszech miar Urzędnikowi, i spodziewam się, że głos raóy iest tylko tłómaczerń głosu publicznego, OduawiaiącN ayiaśnieyszy Pan Królestwom Ga licy i i" Lo d o m e r y i Stany, które tyla, rozkładami do wydzielania i umiarkowania raz abyście też Stany uposażyli. Lubo czuć będę z Wemi Prześwietne Siany, że po tylu klęskach, które nd trzydziestu lat łrwaiące woyny i na ten kray ściągały, zaparty z tąd handel, nieurodzaje wostatuich latach, a przeto skąpe ziemi plony, zmnieyszyły Wasze pożytki, może nawet z wznif-sionemi ramiony przytmuiąc to wniesienie, uważać iednak będziecię potrzebę nowey składki; lecz dla kogoż to uposażenie, ieżelj nie dla Was samych; wszak i Nayiaśnieyszy Pan w tym zamierze przeznacza Wam fundusze; z inoiego przekonania wyznać powinienem, że tę składkę pr?episuie Waszt-y Reprezentacyi po.waga Ttnfuildusz będąc święcie zabezpieczonym i zostawiony pod Waszem rozrządzęniem, może dla kraiu, nawet i dla Obywatelów w przypadkach znaleźć korzyści. Bozkazuie N ayiaśnieyszy Pan nakoniec, aby Zgromadzone Stany zastanowiwszy się nad przedmiotem iednoslaynego ubioru, Stanom kraiowym wyłącznie służyć mającego, a pod wieią względami użytecznego, nawet w innych Monarchii częściach do skutku przyprowadzonego, iaki, i w iakim kształcie ten mundur ś.wietnieyszy w kraiu naszym zaprowadzony bydź ma, Prześwietne Stany zdanie swoie otworzyć zechcą. Dopełniłem obowiązków na mnie z rozkazu Nayiaśnieyszego Pana włożonych; nie zostaie mi iak wynurzyć życzenia z sercem moiem zgodne, aby to Zgromadzenie narodowe, w przedsięwziętyck i eczęśliwie dokończonych pracach swoich, Monarchy i całego kraiu ziściło nadzieie. - D06toyny Duchowieństwa i Kościoła Naszego Naczelniku, JW. Mości Xiężę Prymscie! Wezwiy naporaoc Boga Oyców naszych i pobłogosław rozpoczętemu dziełu. Ufam i śmiem zapewnić, ie żadna praca nie może bydź przyiemnieyst\ Oycowskiemu sercu Nayiaśnieyszego Pan a n a d tę, która aczęśliwość ludów b e r łu Jego . powierzonych, rozenerzyć i ustalić potrafi, Dobrotliwe serce, wspaniała wielkomyślność znaioma Nayjn$:;ieyszego Cesarza i Króla, Pana Naszego Miłościwego, skrupulatna Jego sprawiedliwość, pewnie Was tu w tych zamiarach zgromadziła. Chwytaymy dobroczynna rękę, którą Nam N ayiaśaieyszy Pan raczy nadstawiać, wszakże iest nieodzowną, prawda- ie swobodne sczęście i byt narodów, również grurtfuie sczęście i potęgę Panuiących, Odpowiednia mowa JW. Prezesa Rządu kraiowego i Stanów miana w języku Polekim : Racz przyiąć Jaśoie Wielmożny Kommissarzu nadworny odemuie w imieniu Stanów, naysczersze dzięki, za przeymuiącą serca nasze łaskę Nayiaśnieyszego Monarchy, Nie mógł nam iey dewodniey okazać, iak, gdy nam przesyła prerogatywy nasze nat4.ee Męża, tak słusznie w narodzie powszechnie szacowanego; dla tego też dla nas nic p«żądańszego bydź uie racie, iak, żebyś Jaśnie Wielmożny WMCPan Dobrodziey chciał zanieść do tronu Jego Cesarsko- Królewskiey Meści nasze dziękczynienia,' i bydź tłómaczem naszych uczuć wierności i posłuszeństwa, Pozwól Jaśnie Wielmożny WMCPan Dobrodziey, bym i z moiey strony, odezwał" eię z oświadczeniem nayżywszey wdzięczności za tak wielorakie i widoczne oznaki przywiązania i uptzeymości Jego. Jestem nią głęboko wzruszony, Będzie mein nayusilniey*zem staraniem w każdym stosunku, w iakim-mię łaska Jego Cesarsko- Królewskiey Mości, do kraiu tego i iego zacnych Obywateli postawiła, usprawiedliwiać zaufanie, z którem mię Prześwie.tne Stany, tak, iak rodaka pomiędzy siebie przyimuią. Będę się wszystkie mi siłami do dobra kraiu przykładał, .a tym to sposobem naypewniey mi się uda odpowiedzieć oycowskim zamiarom Nayiaśnieyszego MoiJArchy naszego. Mowa dziękczynna JW. Prymasa Królestw równą miłością, iest przywiązane, i wszystkich G a l i c y i i L o d o m c r y i, miana pod- s-r różnicy narodu chce mie.ć sczęśliwemi.

czas zagajenia Seymu dnia i6. b. m. Zyczeniom tego naylepszego Oyca kraiu odCzerwca: powiadać, wszystko, xokorwitk do dobra ipoMiędzy ujoczystemi czynnością rai, które iytku ogólnego należy, złączonemi siłami dobru kraiu za zasadę służą, niema zapewne -działać i utrzymywać, powinno bydź, i bęWainieyszey, iak ta, którąśrny teraz wykona- dzie naywiększym naszym usiłowaniem ii, ale nie ma takie świetnieyszych uczuciów Obiecuiemy to w przytomności Waszey nad te, któremi przy niey przeiętemi byli- Jaśnie Wielmożni Kommissarze Cesarza i Paśmy. na nayłaskawszego naszego, którym ZastęPrzyrzekliśmy wierność Nayiaśnieyszemu p two soby Jego przy wprowadzeniu StaCesarzowi i Królowi, Panu naszemu; now.kraIu naszego, i otworzeniu Seymu iest Monarsze którego pobożność, stałość, rze- po.wIerzone. Zastępstwo to, iest naymoteIność, od wszystkich Głów ukoronowanych «nIeyezyra dowodem ufności Monarchy w Was E u r o p y, i ich ludów iest znana i poważana; p łoźon.ey, a a.zem.i cnoty Waszey, W mo. _ Monarsze, 'którego sprawiedliwość wszy- wI.e TwoIey JasnIe WIelmożny pierwszy Komstkie dzieła iego ogłaszaią, a któja się w kra- mIssarz , ktorąśmy w tern świetnem Zgrojach, na które się łagodne berło Jego rozcią- madzenIu słyszeli, niemoina było nie spoga, wprawach od 4Niego danych, ekazuie; strzedz tych przymiotów duszy i serca, zktó»** Monarsze, którego oycowskiey łasce rych w całem zasług pełnem Twem życiu i bezprzestannym staraniom utwarzanie znany, powszechny sobie szacunek zjednautrzymywanie i pomnażanie ;ylu, do dobr łeś. - szacunek ten powiększyłeś przez prapowszechnego dążących ustanowień, a mię- ce Twe, przed zaczęciem i przy otwarciu dzy niemi sczegółnie odrodzenie stanów na- Seymu naszego podięte, i nowego prawa do szych winni iesteśmy. Z wdzięcznością do- w zięczności Twych Współziomków nabywód ten łaski Pana i Monarchy naszego od- łes. bierając, szanuiemy wielki ten dar Jego, Jaśnie WieJmoźni Kommissarze! Słyszelii znayduiemy w nim nowy powód ,do nasze- ście przyrzeczenia, tu od nas zrobione; wigo Jcu Niemu przywiązania i eynowskiey mi- dzieliście, z iakiemi uczuciami czynności tey łoś ci. . dopełniliśmy. - Was więc prosiemyA abyPrzyrzeczenia nasze teraz przed Tronem ście nayeczersze zapewnienia nayżywszey naMonarchy naszego złożone, przeszły do ust szey wdzięczności dla naylepszego Monarchy z serc naszych, i są imieniem naszym i po- naszego, tudzież hold naszey wierności, natomności" wykonane. szego naygłębszego uszanowania przed TroUtwierdżaią ie święte węzły Religii; na nem Jego złoż li. nich zasadza się sczęścię i pomyślność kraio- Dnla 2g Czerwca. wa, a wypełnienie ich tern iest łatwieysze, Dnia 22. b. m. skończył się Seym równie gdy się względem Domu panuiącego obo.wią- tak uroczyście i świetnie, iak się był rozpozuieray, Juóry od naydawnieyszych czasów czął. Po przybyciu JW. Prezesa Rządu kradobrocią światu znaną, równie mądrze, iak towego i Stanów, wysłaną została Deputacya łagodnie narodami rządzi; względem Mo- stanowa dla zaproszenia J WW. Kommissarzów narchy, -którego serce .oycowskie do wszy- s jmowych, którzy iadąc z uroczystym orszastkich swych poddanych, iak swych dzieci, kIem przez szeregi uszykowanego woyska i i krzesła swoi4 zasiedli, i W. Prezts Rządu kraiowego i Stanów miał do JWW. Kommissarzy seymowycb mowę, na końcu którey zawołało całe Zgromadzenie: Niech zyie n(ISZ najłaskawszy Cesarz Franciszek! · * Potem miał drugi Kommissarz seymowy, 3 W. Hrabia M n i s z e K mowę, na którą J W.

Pryma» w imieniu Stanów odpowiedział, Mowy te, przyięte z głośnemi pochwałami od całego Zgromadzenia, zawierały nayczul»ze wyrazy nieograniczoney wdzięczności Sta»Ów za nadane im przez Nayiaśnieyszego Pa»a prawa, Jako też naywdzięcz; ,ieysasego «znania wielkich zasług, ;które położyli tak JWW. Komraissarzeseymowi przezdostoyne dopełnienie swpiego poselstwa, iako też i JW.Prezes Rządu kraiowego i Stanów, przez łownie stosowne iak i mądre kierowanie spraw »eymowych.

Jak w Zgromadzeniu panowała itdność, agoda i godnqść, tak też i na świetnym obieazie, który ten uroczysty dzień zakończył, panowala harmoniia i radość między bardzo licznymi gośćmi, a nieprzerwany prawie huk dział zwiastował wielorakie toasty, które u stołu wśród odgłosu trąb i kotłów spełniono, Z Stuttgardu dnia 30. Czerwca.

W. Xiążq b3BKO- Weimarski puścił się ztąd dnia s6. W dilezą podróż, do Karlsruhe 1 Baden, Dnia 2g. prztiechał przez Carra»tadt Król Bawarski, iadący doBaden.

Gazetom naszym nie wolno było umiesczać · statnich czynności zgromadzenia etanów.

Od dnia dzisiejszego do dnia 5. Lipca odbywać się będzk-elekcya Deputowanych miasta naszego. Wybranych będzie 19. Depułowanych. Od Menu dnia 2j3. Czerwca.

Na 38mem posiedzeniu zgromadzenia seyznowego, dnia LtD. Czerwca, stanęła uchwała tymczasowe obeymuiącauraądzeniewzg'ędem <<iągłego odbywania się czynności eeymowjchw czaSIe odroczenia. To odroczenie (pod nazwiskiem feryów), nastąpi podług wszelkiego podobieństwa około połowy miesiąca Lipca i potrwa 2 * - 3 miesięcy.

W B r u n ś w i ku obwitecza teraz co mifr siąc Policya nazwiska tych piekarzy, którzy naysporszy i naymoieyszy chleb wypiekali. Zwolennicy Xicdza Poeschla w Wlirzb u r g u, mieli także mieć zamiar, wymordować wez>stkich tamecznych żydów w dniu do tego umówionym. Wiadomości z W ł o c h głoszą, iż Król Neapolitanski widzieć się będzie-z Królem Karolem IV. w państwie kościelnem.

Odjolvey Elby dnia 4. Lipca.

D zi e dzi c ł o r o o y . 1 ó z e f F r a n c i s z e k 0ekar, Xiąźę Sudermanii, przechodzi dziś w pełnoletność. Z tego powodu odbędzie eię wiAki popis woysfca w bliskości miasta. Prócz innych obchodów uroczystychw całem państwie, ddio będzie 12& razy ognia z dziił wszystkich twit-rdz. - Malszałek państwa i polny, Hrabia Essen, mianowany naczelnym dowódcą w S c h o o e t» , 2 tą samą rozciągłą władzą, - ! a I..I, miał zcs/.ly niedawno z tego świat i Poln-y t>ła»ezał*k Heabia T o 11 . Z Włoch dnia n. Czerwca.

Listy z Rzym u aepp»2l1;A iż Oycitc S.

z n wu niebezpiecznie zachi.ruuał. Witść nicsit, iż między dworami Petersburgskim i N eapoik.inskim ?«rszły bardzo ważne korrespondeneye z powodu nieporozumień między N e ap o l e m a Ame ryką północną. Głos?ą, ii Xi,tżę, J a b ł o n ows ki, który dotąd w Tury r ie b;,wił, uda się do N e a p o l u w znaczeniu Posła nadzwyczay51 ego.

Rozbóynicy morscy rr3 brzegach Włoskich »ą t*raz zuchwalszymi »wieli kiedy. W bli»kości S ycylii znaleziono kiUa-opusczonych »tatków, z których ludzie albo b'1« ratowali na łódkach lub teź porwani zostali w niedolę. XiążtL M o n s i t u r wyda£-riat>t£puią,cy rozłaź dzienny: "Xiaze, Generił-Pulkowirk, przedstawił Królowi usługL, oddane prztzgwardye narodowe Departamentu Rh o n e podczas ostatnich rozruchów. Gwardya narodowa Lugduńska dała im przykład z siebie, nie tylko utrzymuje dniem i noc.} porządtk tego miasta, ale oraz wysyłai AC w okolice oddziały, które łączcie z woyskiem linioWe m zgromiły, rozpędziły i rozoroily fakeyonietów, i nie powróciły do domów aż w dni 8- po doścignieniu sczątków buntowniczych i przywiedseniu Departamentu do posłuszeństwa prawom. Gwardye narodowe Ta rary i innych gmin Departamentu okazały się.godnemi naśladowcami gwardyi Lugduńsi-iey. Odezwy Prefekta i Gener.iła- i'oru-'znifca, dowódcy «kręgu, zawierają dwoialio chlubne zachowania się i męstwa ich świadectwa. Jakowierni obywatele działali tylko na głos ich zwierzchności, a oddani na chwilę pod styr dowódców woyskowych, zasłużyli sobie, f ażeby ich sami Waleczni zasczycili imieniem Walecznych. Skoro Xiążę, Generał-Pułkownik, zawiadomionym zostanie o sczególnych zasługach Oficerów, Podoficerów i gwardystów narodowych, zwróci na nie uwagę Króla J mci. Ma sobie za sczęście, że iuż teraz mocen iest wynurzyć korpusowi temu iywe ukontentowanie Monarchy, poczytującego sobie za naypięknieyszy Królów Francuzkach zasczyt, bydi wizerunkiem i tłomaczem oyczyzny za wszelkie wyświadczone trałowi posługi. Paryż dnia 83. Czerwca 181-7.

Karol Filip. " Eskadra Rossyiska z ośmiu 7 {działowych okrętów liniowych i iedney fregaty złożona, na którey także znaczna liczba Francuzów zRossyi powróciła, wabi teraz wielu ciekawych do Calais. Dziwi sie, każdy pię

Jcney budowie 1 urządzeniu okrętów*. Postępowanie Oficerów naygrzecznieysze i nayprzyiaźnieysze. Z eskadra tą przybyło wiele zboia. W Dunkierce nie mogła zarzucić kotwicy, ponieważ port tameczny iest za miałki dla okrętów liniowych. W oysko Eossyiskie i liczna ciężka arłylierya, które eskadra ta ma przewieść do R o s t Y i, s$ w drodze do Calais. P .zed ukońezeniem sprzętów żniwnych nie* woh.o przedsiębrać podróż napowietrznych, potieważ pola zbożowe są przytem wystawione na uszkodzenie. i Wyprowadzanie się do brzegów Afrykańskich zakazane iest tymczasowo- Paszporta w te strony wydawane tylko -będą za sczegółnem dozwoleniem. W niektórych okolicach F r a n c y i iedza.

i uż chleb z tegoroczniego żyta i tegorocznie ziemniaki; dobry zbiór odbydwóch artykułów. Marszałek, Gouvien St. Cyr, złożył Królowi przysięgę iako Minister marynarki.

Piękna pora czasu rokuie nayplonnieysxy spreęt wina. Między synem Pana A r n a u l t, autorem tragedy i Germanik, a Panem M a r t a i n v i Ile, ostrym iey recenzentem, odprawił »ie poiedynek, w którym Pan Martainville odniósł lekką kontuzyą. Potwierdza się, iż Portugalczycy ustąpią z M o n t e - V i d e o i innych posiadłości Hiszpańskich. Gabinety mocarstw sprzymierzonych sczerze się zaięły powstaniami w Południowcy-Am ery ce i w Brazylii. Słychać o zobopólnych między dworami zobowiążą oiach i wezwaniu wszystkich innych' mocarstw, mianowicie zjednoczonych Północno * A nury kańskich prowinćyi, ażeby do nich przystąpiły, a to nie tylko dla uchylenia narodom, fctóreby rokosz podniosły, wszelkiego -Wsparcia, ale oraz zupełnego wszelkich z niemi związków zerwania. uroń w ręce PoHcyh sanie obecnego stanu finansów. OświadHrabiaCararnan miał dnia a2go długie cza przytem, iź budżet tegoroczni zniżył posłuchanie u Króla. z &ia na 714 miffionów, tak iź niedobór Dziennik Burmistrzów wymienia wiele na ten rok tylko do 117 millionów wynomiast, w których ostatnremi dniami znacznie sić będzie. Wydany w tey mierze wyrok cena zboża spadła i dodaie, ii w Lug du- Królewski, skiadaiaxy się Z 60 urtykułów,. nie iw okolicy spokoyność zupełnie przy- z instrukcyA do władz 39. paragrafami 0wrócona, że dnia 19. t. m. nietekiś Valen- bie_ta_, ma moc wsteczna, i iest obowiAzui A - cot, herszt buntu w, Trevoux, przez &ł/Ł cym od początku roku bieżącego, prewotalny na śmierć skazany został, drugi " zaś spółwinowayca, dawniey celnik, na dro- Z Londynu dnia 27. Czerwca. aze od Macon, co tylko maiąc bydi złapa- Wczoraj był wielki fes<yn uKrólowey Itak nyrh przez żandarmów, w łeb sobie wypalił- wielki natłok, ii wiele Dam pomgłało. Gwardya prewotalna zupełnie zwinięta? Wwyiszey łabie kilku tylko było Lor« «łuźba tey ustała z dniem 1. Maia" dów z przyczyny festynu u Królowey. -.

Według pewnych wiadomości z Ma- Wniiszey izbie przeszło drugie odczydtytu, budżet na rok 1817- wynosi 822 tanie bilu za przedłużeniem zawieszenia aktu milliony Rehałów, a dochody publiczne Habens - Corpus* Długie toczyły się o to 600 millionów. - Cfctery bulle Papiezkie spory. Sczegótniey Lord - Major (nowy upoważniaj Króla Hiszpańskiego 1) do członek parlamentowy) oświadczył, ii niema umiesczenia dóbr duchownych w klassę> wcale żadnego eianowia.cego powodu do ściedóbr opłacających podatki, wyiAwszy dzie- śniarnia swobód mieszkańców starego miasta* sieciny; 1) do pobierania od duchowień- Pan Greńfelt, znany członek oppozycyiny, stwa przez lat sześć roczniega subsidium przeszedł na stronę Ministrów»-PP.S my tb 30 millionów wynoszącego; 3) do użycia i Wilbeforee donieśli izbie, ii Hiszpanie dochodów Z wakuiAcych Arcybiskupstw, i Portugalczycy nadzwyczaynie teraz piowabiskupstw i t. d. na rzecz skarbu publiczne- dza, bandet niewolnikami, go; 4) do opędzania temi pieniędzmi i do- Około 1 5. Lipca nastajn odroczenie Farłachodem pierwszego roku zprebend ducho- mentu, wńych, pensyi dla wdów i ubogich, które Od lat kilku niebyło tak wielkich upałów A «dtadseskarbuKrólewskiegopłynęły. Król iak tego łata.

Tuteysia Expedycya Gazet w drukarni przy kościele S. Marcina; ofiarnie swa gotowość do przyimowania darów dobroczynnych dla niescześliwych Sierakowianów, bądź w pieniędzach bądź w odzieży, i te naypewnieyszym i naytrafnieyszym do celu torem odsyłać, a zasczycaiacym ią poleceniami tego rodzaiu ninieysza droga; sprawę/ zdawać bgclzie»

Dodatek- \ DO

Gazety

Wielkiego Xicstwa Nr I 56.

PoznańskiegobLJl- ' 1 A B R o C Z Y N N o ś d Ud dn° )9C)d br:ł Onj*d];f 7r4Śf.i 5., mn r co . ')"11 , f I o 5 [2 a Zł . Od R.L. i1I. Z.

2JŁ t iTI.ero Ł... , illllie ' 47) O d JPa*a C li k i e A A A JPana Registratora Birkholz pake sukieo- foA O?P "irAi?*l' A cie; 50)i Od byłego I n s p e k t o r a . L f A TM A % A * * * A " A 74- ZłŁ, które tenże w ChluoWie uzbierał , o i r S d? k! A "ł? A i ; Y 2) pd- lP.. Z a;ff t1 ! Ce kt k Fd'71? w G:Jdzkh Jr,o* Pju u. a c;:,; :',if tuteyszeySzanowney Loźv Wolno-MnlorrU- J. 8* '*3) od

Od Z 36 Złł. r paka starych rzeczy, od iegi dzreci Si JI« Złł <ff \ l t lsztoruxx. CystenJI Ofee de A*AAA

TM/cl1 om "TMff, O

A J

>8)1(; , 8) Od Klaofery w pieniądzach i odziel i; Kommissyi w S i e rak o w i e ! *

die przeznaczenia do ustanowiono z nań dni& Ir. Lipca rP 7x pd'ycya D ecker

Gaze B i spółkaiT Poznania dnia u. Lipca. PrzAczora powrócił ,li 2 BCwioa, o.

3m 1e 6ię.ezntey nitbytności, JW, Z e r ho ni' · di Spo«*tti-,. . Rzeczywist y ,Taynv RadJ stanu, N arzelny p reJ s J / X 7 , L R P d zmńskkgo. * · · 4 Z I.(2uxeIII dma-if. CzerwcaI A Am' st eE dam u. Za winęio. W 0 6; atA

B T ;" .IW - u J Batcfet ,70 r a P 4

StOW AEboiem,Z"mo"go"

["S Z3SZAb«term dniami w M o fi e A u. Z PO dUd Oi y ZIl y ZbOŻa,ChciałO a : Ino nr; S,stak2e do nich PAyłAczyć iakie 3 de 4000.

Z* ' o b , * c y r h k o b warowni, lecz zawartoA A Z A * 'AH?:*** dem wolnego przeprowadzania się mieszkańców zkraiu iednego do drugiego. W Am s t e r d a m i e epusczony będaie K warsztatu nowy @kręt liniowy Holiandya, w przyszłym miesiącu* Potwierdza się, iż Urabia M e a n, dawniey Xiążę Biskup Leodyiski, mianowany ieet Arcybiskupem Mechlińskim. Dowiadujemy sie. od granicy Francuzkiey, ii w B re s t znaczne były rozruchy z powodu niedostatku zboża i chleba. Groznieysze iescze i krwawsze były w Rouen. Gwardya Królewska ściągnęła na siebie niechęć obywateli. Przyszło do biiatyki; processya vr dzień Bożego Ciała doznała przeszkody; nazaiutrz zgruchnąwszy eię pospólstwo za A graiało koszarom; XiazcTreviso (Mort i er) rozkazał gwardyi narodowej, ażeby rozpędziła motłoch; dwie kompanie nie. chciały bydź posłusznemi i zostały ekassowane. Ruszyły nareszcie gwardye-, dawano po obydwóch stronach ognia; z obydwóch Btron liczono rannych i zabitych.

Z Lizbony dnia S-Czerwca.

Podług wiadomości zBahii dnia 39. Kwietnia, panowała w całey Brazylii zupełna epokpynośćj oprócz P e r n a m b u c o . Tameczni naczelnicy rokoszu znaydowali się w przykrem położeniu, z powodu że niebyło żadnego dowozu żywności zkraiu, a pospólstwo dopusczało się naywiększych bezprawiów. Martinez miał wraz z innemi naczelnikami uciec do powstańców Hiszpańskich, czyli, iak inni twierdzą, do Arnexy ki półoocney.

Rozmaite wiadomości.

Piszą z P ił a w y, iż tam dnia 12. Czerwca przybył okręt, niaiący na sobie 51, podróżnych tak kobiet, iak mężczyzn i dzieci, aktórzy przybyli ze Szlcoeyi, i póydą do dóbr Generała Paca w Litwie. Zdaie się, ii to eą ludzie zamożni; maią potrzebne narzędzia rqlnicze, a nawet dwa Szkockie buhaie. Zawiązało się niedawno w W i e d n i u nowe Towarzystwo j»od nazwiskiem Narodowe' go Konserwatoryum Muzycznego, w którera utworzy się szkoła śpiewania. Pierwsze posiedzenie odbyło się dnia 12. Sierpnia pod przewodnictwem Dyrektora dworskiey orkiestry S a l i e r e g o . Pierwszege roku utrzymywanych będzie 12. chłopców i tyleż dziewcząt, a liczba ich, coraz tak powiększana, w końcu So.T>eÓb wynosić będzie.

Ziawiło się nowe mocarstwo handlowe, które ed lat kilku weszło w związki z Chin a m i , a zowie się A u s t r o ł e z y a . Król wyspy O w y h e e (gdzie sławnego żeglarza Cook zabito), człowiek śmiały, zagarnął pod swe panowanie wszystkie wyepy Sandwichskie. Anglicy wprowadzili tam swoie obyczaie i iczyk. Znaczna liczba maytków Angielskich i Amerykańskich przyięła u tego Króla służbę pod korzystnemi dla nich warunkami, i wkrótce flaga tego nowego kraiu będzie powiewała w porcie Londyńskim. Król ten kupił u Amerykanów kilka okrętów, na wzór których kazał budować okręty w Owyhee. Ma on zamiar uzbroić flotyllę. - Zowie się Tamahamaah, ma lat 50, ieet tę>gi i przystoyny mężczyzna, myśli szlachetnie, a lubo iest podbicielem, kochaią go przecież bardzo poddani iego. Miał iui dwie żony, a teraz ma poiąć trzecią. Handel posłużył mu do ztbrania 4nacznego skarbu w pieniądzach i towarach.

FAŁSZYWY WEXEL.

Umarł w Petersburgu przed 25."laty kupiec, który synowi swemu wielki maiątek w spadku zostawił. W kilka dni po śmierci tego kupca odebrał syn do wymiany wtxel, by napisać. Pieczątka i,podpis zdawały się bydź prawdziwe. Syn oświadczył, że wexel ten iest fałszywy, bo oyciec nie dawał żadnego wexlu bez iego wiedzy, i ie on wszystkie regestra utrzymywał, a zatem" podpis i pieczęć muszą bydź zmyślone. - Posiadacz wtxlu nalegał o zapłatę, a gdy się ów syn wzbraniał go wypłacić, pozwał go do sądu. Roztrząśniono tę sprawę, i sędziowie iuź się mieli skłonić na stronę oskarżającego, gdy się przypadkiem dowiedziała o tem Katarzyna II. Cesarzowa, i obu stronom przed Sobą stanąć kazała. Poznawszy Monarchini sprawę, chciała ią dobrym sposobem zagod-zić. Posiadacz wexlu sprzeciwiał się temu, odwołuiąc się do podpisu i do pieczęci. Katarzyna bierze wexel, wychodzi do drugiego, pokotu, wraca wkrótce, i pyta się oskariaiącego, czy mokną wydać wexel w roku 1787 na papierze robionym w roku 17Si) ? Gdy ten odpowiedział, że nie można, kazała go zaraz iako oszukańca wywieść w kibitce na Syberyą, Tak się zaś wydało: wziąwszy Monarchini wexel, obróciła go ku słońcu i postrzegła, że w papierze rok 1789był wyrażony, o czem obecnych przekonała.

Doniesienie. Rodzice chcący swym dzieciom dać gruntowne początki ięzyka polskiego, niemieckiego i innych szkolnych wiadomości, mogą ie korzystnie umieścić w Królewskim Instytucie Nauczycieli w gmachu poreformackim w P o z n a n i u .

OBWIESCZENIE.

W skutek dmego mi zlecenia podaię do wiadomości tuteyszych mieszkańców do dawania kwater obowiązanych-, zasady względem zabespieczenia na przyszłość effektów woyskowym w czasie nie bytności ich na kwaterach z powodu sluźby, zginąć mogących. 1. Kwatery nie wyłącznie używane, woyskowym wskazane maią bydź co do drzwi i okien potrzebnemi do zamknięcia słuźącemi narzędziami opatrzone, kmcze zaś woyskowym inkwarowanym oddane, których wtenczas własnym obowiązkiem bedzte, korzystając z tych porządków, starać się o zabespieczenie owych effektów, przez co żadna w rey mierze odpowiedzialność na gospodarza spadać nie może, która atoli nastąpi, skora gospodarz izb inkwaterunkowych w potrzebne zamknięcia nie opatrzy, zaniedbanie bowiem takowe, pociąga za sobą wynagrodzenie rzeczonych effektów. 2. W takich zaś kwaterach gdzie wóyskowi razem z gospodarzem mieszkaią, a zatym z nim i iego domownikami, w ciągłym zostaią wspołeczeństwie gospodarz za siebie i swych domowników za effekta wkwaterowanych woyskowych ie>t odpowiedzialnym; w tym przypadku gdy ci iemu lub w niebytności iego, domownikom tegoż takowe sztukami zdadzą. Od przyjęcia takowych effektów gospodarz uchylać się nie może, tak iak tenże również iest obowiązanym na prjypadek niebytności swey wskazać imiennie raz na zawsze woyskowym osobę z swych domowników, którą w mieysce swoie pod odpowiedzialnością swoią do odbierania effektów przeznaczył. Gdy inkwaterunek w teraznieyszym czasie pokoiu za ciężar realny uważa się, a zatym wyłącznie właściciela domu dotyka, przeto teź tegoż b s t rzeczą a nawet interessem, by lokale do inkwaterunku przeznaczone tak urządzone było, aby go w przypadek sub Nro. imo wskazany stawił, a od odpowiedzialności punktem 2gim opisaney wyłączył. Stosownie więc do tego Urządzenia każdy właściciel domu lub mieszkaniec do dawania kwater obowiązany, zachować się powinien. Poznań dnia 5. Lipca 1817.

Dyrektor miasta i Policyi, Czarnowski.

OBWIESCZENIE.

Docfeód z dwóch Reprezentacyow, które na dobro pogorzelców Sierakowa w tuteyszym Teatrze narodowym dnia 7. i 8« t. m. dane były, ze wszystkiem wynosi resp. 293 Tal. 261 - 14 dg r.

w Ogóle 554 Tal. 14 dgr. 2 którego odtrąciwszy wszelkie wydatki iescze pozostała Summa 39a Tal. 13. dgr.

która Summa przezemnie Kommissyi do wsparcia pogorzelców Sierakowa, wyznaczoney przesłani została,

Sfam sobie' za' obowiązek zawiadomić dobroczynna Publiczność,- iż rachunek względem dochodu tego i wydatku, udowodniony na Ratuszu* przeyrzany bydź może. Poznań dnia 9. Lipca 1817; Dyrektor miasta l i Policy i r Czarnowski.

Samuel Sommer, Doktor medycyny, chirurgii i sztuki połoźniczeYr mieszka teraz w Grodzisku i zaleca sig nayuniźeniey.

Doniesienie handlowe. Co tylkcrotrzymaLświe£3 Salrenką wodę, Szampańskie;! Burgpńskie wir no w naysłusznieyszych- cenach C. U7.Pusch w rynku' Nro.- 550Uwiadomienie; Donosze ninieyszem nayimiźeniey,. iż proszek jmóy do zębów, tynktura- i potrzebne do tego* sczoreczki A są zawsze w komisie u JPana Coligny,Każda flaszeczka i pud»-łko ma znakmoiey pieczątki' z literami S; W Flaszeczka tynktury kosztuie l e i s o dgr., pudełko proszku- 8 i 16 dgr.. s. JVolffsahn Królewsko - Pruski approbowany i na-dworny Dentysta JO. Xiąźęda Radziwiłła, Namiestnika Królewskiege w W'. Xiestwie Poznańskiem A

>.! 1>>1

Uwiadomienie; W następuiącym miesiącu 00-«będzie się publiczna auitcya na źoo oxeftow wina korsykańskiego> IDO oxeftow rumu 1 na pewną ilość wina czerwonego (St Gilles)s. o czem doktadnieysze uczyniemy doniesieniem Także r przed aukcyą prze dawać będziemy z tych zapasów tak winciako też rum. Zalecamy orazpamięci naszych przyiacrół skład'win z dawnych« t' uiodzaynych lat pochodzących. Szczecin dnia 5. Lipca i8l7Sukcessorowie Jzaakw Salłngrc*

U w i a d o m i e n i e.

W dobrach Kozmiń»kich na folwarkach do klaczą Koźmińskiego należących, steią na sprzedażprzeAzło 600. maciorek zbywających, w dobrym dopro\Tadzonym> Hiszpańskim gatunku; leżeli kupców cnychźe zndycLwać by się miały, dopra« sza się do Biźey podpisanego Amm EKorr3rrJIcrrrego się zgłosić; listy w lnteresieAcymże frankowanedopraszane zostaią. Koźmin dnia 7. Lipca 1817.

Amt Ekonomiczny Hrabiego KulKreuth dóbr Koźmińskich i Radliaskioh.

Heinrich. - Afeager.

Do naiAcia,- W kamienicy pod Nrem 68<w rynku- są większe i mnieysze pomieszkania dowynaięciat Bliższą wiadomość udzidi Cukiernik Douchy w rynku NQ o. 6;

Do mięcia- Kamienicę moią w rynku pod liczbą 99, w nayludnieyszey okolicy położoną mam zamiar.-wynaiąć od S. Michała r. b, poiedyńczo łub razem na rok «eden lub kilka,- wyiąwszy sklep kupiecki; można. 'zaraz przy rim ułożyć s*ę i o narzędzia do wina i naczynia do dystylowania wódek.. Maiąey chęć naymu-zechcą się u mnie zgłosić. Kafkowski.

Do przedanta.. Uwjadomiam Szanowną Publiczność, iź dom pod Nrem 60. w mieście. KostrzYnie, 2 mili od Poznania, mila odSzwarzędz-a, z ogrodem w rynku sytuowany, iest zwolney ręki do sprzedania. Ochotę maiący nabycia dziedzicznym prvwem, raczy się udać do mźey podpisanego na Jezuicką ulicę pocfNrem 116.PorJIarr dnia u. lipca« i$iJ*.

J-OMf Letniifvski;

Średnie ceny zboża w Wrocławiu dnia 3. Lipca w nominalnej monecie: Pszenica' 9 talio 2. troiak. Żyto 5 tali.- 10 troiak.

Jęczmień 4, taił. ro tfoiak.. Owies 3 alI. 27 troiak»

.4