GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1817.07.23 Nr59

Wielkiego

Xiestwa

POZNANSKIEGO

Nro. 5g.

,...,w Srode dnia

Lipca

Z Berlina dnia ig. Lipca.

Podług odebranych z Pe tersb u rga wiadomości, J ey Królewicowska Mość Xiężniczka Kar o l i n a przyięła religią Grecką doia ej. m. b. w Cesarskim wielkim kościele zamkowym i po nastąpioney konfirmacyi (Królewna Jmć niebyła iescze konfirmowaną), przystępowała do kommunii świętey. N azaiutrzftdprawiłyeic uroczyste zaręczyny Jey Królewicowskiey Mci z Jego Cesarzewicowską Mością W. Xiążęciem M i koł a j e m Rossyiskim, obrzędem kościoła Greckiego i z wielką okazałością. Z Warszawy dnia ij. Lipca.

Gezety tuteyeze zawierają postanowienie N. Cesarza Wszech Ross-yi, Króla Polskiego, z dnia 17. Czerwca r. b., podług którego rnakomite usługi kraiowi przez rodowitych lub naturalizowanych Polaków uczynione uszlachetnieni wynagradzane bydź maią.

23.

18» 7

I tak moie i powinien bydź" podanym do uzyskania szlachectwa: i) każdy nauczyciel szkół publicznych, który przez lat dziesięć nieprzerwanie pracować będzie z zaletą w zawodzie oświecenia kraiowego; a) każdy urzędnik, który podobnie przez lat dziesięć nieprzerwanie, i ze znamienitą gorliwością zostawać będzie W służbie publiczney; 3) każdy żołnierz, który się dosjuźy stopnia Ka pi tana; 4) każdy oficer, który otrzyma krzyż Polski zasługi woyskowey; 5) każdy obywatel, który pracą, talentem, lub pożytecznym wynalazkiem przy» łoży się do zakwitnienia światła, przemysłu, rolnictwa,- zgoła, dc ogólnego dobra kraiu. Podług drugiego tytułu tegoż postanowienia, będą w Królestwie Polskiem tytuły honorowe: Baronów, Hrabiów iXią£ąt, nie nadaiąc atoli same zrsiebie żadnych praw i prerogatyw politycznych, udzielane zaś będą szlachcie Polskiey w nagrodę znakomitych zasług azey woli, czyli nadanie tytułu honorowego łczegóinie do życia osoby którymkolwiek 7 tych tytułów zasczyconey, lub do całey todziny i iey potomków rozciągać się będzie miało. Z Wilna.dnia 16. Czerwca.

Wileńskie Towarzystwo Dobroczynności, Stosownie do ustaw swoich obowiązane odbywać corocznie posiedzenia powszechnego zebrania, odprawiło ie w dniu latym przeszłego miesiąca Maia. Zgromadzeni liczni Członkowie pod przewodnictwem Członka Towarzystwa JWgo Litewskiego Woiennego Gubernatora, Generała piechoty i wielu orderów Kawalera-, Rzymskiego Ko rsakow a, naradzali sie, wspólnie nad śro dkami, iakie iWileńeki zakład Dobroczynności przyprowadzić mogą we wszystkich iego częściach do coraz większego doskonałości stopnia. Niezałatwione na iednem posiedzeniu przedmioty dały powód do zgromadzenia się powtórnego w dniu 30tym tegoż miesiąca Maia. W rzędzie materyi rozbieranych wprzódy przez osobny, z trzech Członków złożony Komitet, JW. i WW. Wice-Gubernatora Hrabi Platera Zyberga, J. G. Rudominy iJana R y c h t e r a , uczyniono postanowienia dla zabezpieczenia tak dotąd będących funduszów, iako też nadal przybywać mogących; przedsięwzięto środki względem uzyskania należnych Towarzystwu zaległości; uznano potrzebę przepisania obszernieyszych dla opiekunów parafialnych prawideł; uchwalono kończenie w roku teraźnieyszym murów w domu Towarzystwa; urządzona wewnętrzna administracya domu; naostatek, Urzędnicy i Członkowie do wydziałów na rok teraźnieyszy wybrani zostali. W domu Towarzystwa utrzymuie się teraz ubogich, sierot, zgrzybiałych i różnego wieku osób oboiey płci około 400, a oprócz jwspaicia pieniężnego, żywnoŚĆ odbiera domiasta przeszło 100 familii. A t ak, zakład ten dobroczyany od lat dziesięciu w stolicy L i t w y utrzymujący się hoynością obywateli tey prowincyi, poświęceniem się miłosiernym szanownych Dam zbierających corocznie kwestę, i innym sposobem przykładających się do wsparcia tego zakładu, tudzież staraniem Członków Towarzystwa" przy Skuteczney Rządu mieyscowego pomocy, pożądanego nabiera wzrostu. Z Brześcia Litewskiego d. 25. Czerwca.

j. o. Xiąźę Adam Czartoryski Radca Tayny, Senator Państwa Rossyiskiego, Senator Wojewoda Królestwa Polskiego, Kurator Imperatorskiego Uniwersytetu Wileńskiego i Szkół tego wydziału, wdtiiu iszymCzerwpa V. S. raczył zaśczycić obecnością, swoią szkoły Brzeskie Zgromadzenia XX. Bazyliianów; zwiedził klassy, bibliiotekę i gabinet; examinował uczniów wszystkich klass ciągle przez godzin pięć; poczśm przyiął rapport o stanie szkoły i prośbę opomoe w iey potrzebach. - W końcu rozkazał sobie podać protokół mieyscowy wizyt jeneralnych, przy którego złożeniu Dozorca Szkół X. Marcinowski F. D. miał mowę do Xiążęcia, na którą Xiążę Jegomość w wyrazach znamionujących właściwą mu dobroć iiprzeymie odpowiedzieć raczył. Zaręczył wysoką swą protekcyą dla Zgromadzenia i szkoły. U czynił znaczną ofiarę na nowy dom szkolny, iuż do większey połowy wymurowany, i od tey chwili stał się iednym z naywiększych dobroczyńców szkoły Brzeskiey, a z sobą zabrał powszechną wdzięczność liczney młodzieży, którą każdy gorliwy o wzrost nauk w kraiu dzielić powinien. Potem przeyrzawszy akta winyt jeneralnych, rozkazał wpisać w protokół następuiący artykuł: "Zwiedzaiąc szkołę Powiatową Brzeską, znalazłem w Nauczycielach chwalebną gorliwość w pełnieniu obowiązków, i ile z kilko czny w naukach postępek acznow. Mam sobie ułztto za-przyiemną powinność zjpisać w tey księdze publiczne zasług K ii świadectwo, i oświadczyć razem podziękowanie moje XX. uazyliianam, których pieczołowitenj e Ulaniem u trzy rau ie się ten instytut." i (Podp.) Adam Xiąźę Czartoryskie Kurator.

Z Wiednia dnia f. Lipca.

Deputacya Królestwa Weneckiego, miała dnia 6. z. m. sczęście powinezgwać na uroczystem posłuchaniu oboygu NN. Cesarstwu związku Ich małżeńskiego, i złożyła N. Cesarzowey w darze weselnym płody pięknych kunsztów, będące dziełem naycelnieyszych Artystów Królestwa Weneckiego.

Gazeta Wiedeńska umieściła doniesienie następujące:. "C K. tymczasowa Dyrekcya uprAywileiowanego Austryackiego Banku narodowego czyni wiadomo, że dywidenda* od akcyi, podniesionych od dnia iwszego Lipca agio wypadająca, za czas do końca Czerwca J 81 7 po odciągnieniu kwoty do przyszłego podziału zatrzymaney, 60 ZR. w monecie konwencyiney wynosi. P P. Akcyoniści wzywaią się przeto, aieby kwoty onymie według rozmaitości dni złożenia akcyi przypadające, po odtrąceniu prowizji za czas do iwszego Stycznia r. b. iuż wypłaconey, począwszy od dnia igo Lipca r. b. z Kassy podeymowania akcyi za stęplowanemi kwitami i okazaniem swoich assygnacyi akcyjnych, odebrali. W W i e d n i u d n i a Q 8 go C z e rw c a 1 A 1 7 . " (Następują podpisy.) Z Brynu dnia 30. Czerwca.

NN. Cesarstwo Jchmeść, iadąc do Galicyi, usczęśliwili dnia 13. b. m. ziemię Morawską bytnością swoią, i napełnili radością serca wszystkich mieszkańców. Przybywszy @godzinie lotey przedpołudniem z H o l i c z a doKrtmzyru, wysiedli w zamku lego Emisencji Kardynała j Xię>ia, Arcybiskupa Oło

66ę

muckiego» Dnia 24. puścili się w dalszą podroż do O ł o m u c a, gcizie o godzinie 8mey wieczorem stanęli. To miasto dpznało sxzęścia oiywiaiątty wszystko obecności ukochanego Monarchy, który bez przerwy pracował» posłuchanie.dawał, a uzyskane od zatrudnień chwile, oglądaniu kilku instytutów publicznych poś.więcał. Dnia a6. o godzinie 6tey zrana wyiechał N. Pan na Sz tern berg doFrayd e n t a l u, gdzie Arcy-Xiążęta A n t o n i i L U« d wik poiechali byli iescze dnia 24. b. m. dła przyięcia N. .Brata swoiego. Wielce sczęshwym był O ł o m u c, że N. Cesarzowa iescz@ dzień adsty b. m. tamże przepędzić raczyła. Wspaniałomyślna ta Monarchini zwiedzała kościoły, klasztor P P. U rszulanek, szpital powszechny, i t. d., oznaczając każdy krok swóy wielkomyślfiością i. szafowaniem do b rodzieystw. Zniewoliła ona iako Matka wszystkich serea dla siebie. Dnia 37. b. m. wyie« chała N. Pani zOłomuca do Opawy, gdzie także i N. Cesarz z Fraydenjału nadj echał. T e y N. Parze towarzyszą nayge« rętąze życzenia M o r a w y, i nayeerdecznieyr sze błagania, aby Opatrzność dozwoliła J ey długą tę podróż sczęśiiwie ukończyć. Z Bialej dnia 2. Lipca.

Wczoray o godzinie lotey przedpołudniem przybyli tu NN. Cesarstwo Jehmość. Oczekiwało ich mnóstwo wesołego ludu, który radość swoię okrzykami wynurzył. N. Cesarz, a potem N. Cesarzowa raczyli zaraz po przybyciu swoiera dawać posłuchanie, na które przypusezeoi byli woyskowi, urzędnicy i szlachta z okolicy, kid' a się do B i a ł e y zjechała. Wszyscy otrzymali dowody wielkity życzliwości i łaski wysoce uwielbianego Oyca kraia, wszyscy opuścili salę posłui halną z naywyższą, r a d o ś i i ą. i n a y g ł ę b s z e m u s z an o w ani e m . Nawet dziewczęta mtcyskie w liczbie dwudzjtstu ezter»chi które N. Cesarzową z wieńcami i kwi . umi na moście przyimowały, miały scalcie bydź przedatawipnerai JSN. Cesarstwu dwie szkoły, kościół parafialny, kościół EwaBielicki i szpital woysk-owy. Umundurowana milicya nyAyska miała sczęście stanąć w paradzie przed i.C K. Mością. Pray moście nad rzeką B i a ł ą postawiono piękną i gustowną bramę honorową z stosownym napisem. Wieczorem oświecono świetnie miasto, a bramę honorową trzema tysiącami lamp. Z Podgórza dnia 3. Lipca.

NN. Cesarstwo Jchmość zjechali tu wczo* r3 o godzinie 6tey wieczorem, i puścili się natychmiast w dalszą podróż do W i e 1 i c Z Ki. - WKalwaryi byli na mszy, oglądali część tego znanego rnieysca poboźney pielgrzymki, i iedli potem obiad. Na przestrzeni od K a iwaryi aż do Podgórza raczyli NN. Cesarstwo Jchmość oglądać w Swoszowicach kopalnią siarki. -M W Podgórzu zgromadzoną była cała prawie ludność Krakowa. Z Krakowa dnia./3. Lipca.

N N. Cesarstw@ J chmość Austryaccy w podróży swoiey przez G a l i c y ą, przeieźdźali dnia 19o Lipca przez P o d gór z e . Senat «rolnego miasta Krakowa korzystał z tey okazyi dla okazania temu Monarsze i Monarchini, iako iednemu z swoich Protektorów, hołdu wdzięczności i uszanowania. W czasie przeiazdu NN. Cesarstwa przez Podgórze słyszeć się dały w Krakowie wszystkie dzwony, powitanemi zostali 101 wystrzałami 2 moździerzy, i wystąpieniem wj paradzie wzdłuż lewego brzegu Wisły milicyi Krakowskiey. N a wstępie do mostu ku P o d - gór z o w i wystawiona by ła wielka tryumfalna brama z stósownemi napisami i allegoryami, która w wieczór wspaniale oświeconą została. Senat Krakowski prosił o posłuchanie, dla ułożenia NN. Cesarstwu hołdu uszanowania w imieniu miasta, któremu w naj łaskawszych wyrazach dozwolonem zostało, a JW. Cesarsko-Auetryacki pełnomocny nadworny organizacyioy Kommissarz, tayny Radca i Szambelan, orderu S.Szczepana Kawaler, Hrabia S weerts- Spork, zdprusił Senat na takowe posłuchanie dnia 2go Lipca do Wieliczki. N. Cesarz zapewnił Senat w naj łaskawszych wyrazach o naygoręiszych swoich chęciach przykładania się do zakwitnieriia tego wolnego miasta, i o meprzerwaney swey współopiece. Senat został potem przez JW. Hrabię Swe er ts - Spor K przed N. Cesarzową Stawiony. W ciągu fego dnia Biskup Krakowski z Kapitułą, a w wieczór Cesarsko-Ross y i8ki JW. Miączyński, i Królewtko- Pruski JW. Baron Reibnitz, organizacyini Kommissarze, iako też Kommissarze dt markacyini, byli przed NN. Cesarstwem staniem. JSayłaskawsza uprzeymość NN. Cesarstwa była powszechnie uwielbiana, i wzbudziła w mieszkańcach tego wolnego kraiu prawdziwe uszanowanie ku temu NN. Państwu. Ze Lwowa dnia 9. Lipca.

Dnia 10. b.m. około godziny południowcy, doznaią mieszkańcy L w o watego wielkiego sczęścia, że N. Cesarza, najłaskawszego Pana naszego, i N. Cesarzową, w murach swoich uwielbiać będą. NN. Cesarstwo J chmość wysiądą w gmachu greckiey Kapituły katedralney u S. Jerzego, zkąd wiazd uroczysty rozpoczną. JWW. Kommissarze seymowi, Hrabiowie Rzewuski i Mniszek, podarowali 3250 ZR. w W. W. woysku, które podczas zagaienia i zakończenia Seymu Galieyiskiego paradowało. Posiadacz dóbr, Hrabia J ózefPoniń ek i, chcąc uczcić godnie nader radosne i usczęśliwiaiące przybycie N. Cesarza do Galicy i, ofiarował 2000ZR. w W. W. dla Galieyiskiego funduszu inwalidów, i oświadczył przytem życzenie, aby ta summa rozdzieloną była sczególniey między inwalidów woyskowych, będących rodem ż dóbr iego. Od Menu dnia 12. Lipca.

Na ególnem zebraniu Seymu związku Niemieckiego policzony zosta? dom H e s s e n - H o m b u r g w grono członków związku. « Hrabia W a l d e ck, który w pierwszych dniach tego miesiąca przybył niespodzianie na dni kilka do S t u t t g a r d u, otrzymał zaraz po przybyciu swoiem zalecenie, ażeby w parę godzin miasto opuścił. Gazeta powszechna umitściła poniższy artykuł aKarisbadu pbd dniem 15. Czerwca: ,,00 kąpieli tuteyszych przybyło iuź teraz 4 1 7 osób, a liczba ich codzień się pomnaża. Między niemi znayduie się wiele osób sławnych i znakomitych, iako to: Arcy-Xiązę Palatyn Węgierski z małżonką swoią, Xiąięta Szwarcenberg i Bliicher, X ążę Th urn i Taxis, Lord S t e wart, etc. etc. Kroi Pruski Spodziewanym iest na dzień 1. Lipca w T o - pi i t z, gdzie 1 o dni zabawi. - Ton w towarzystwie, iak dalece go z góry daią, iest naylibtralnieyszym. Xiąźęta wdaią się ze wszySUiemi etanami, nie rozróżniaią się niczem, i by waią na wszystkich festynach publicznych. O zabawę dla gości stara się naypitrwey piękna natura i pogoda, a potem następuią teatr, biesiady i wszystko, co ludzie dla rozrywki wymyślili. Surowa atoli Policya słusznie od tego gry azardowe wyłącza. Kto się o rozmaitości pokoleń Niemieckich zupełnie przekonać pragnie, ten niechay tu przybędzie. Pizyognomia, ubiór, dyalekt, zwyczay i obyczay, rozróżniaią Austryaka, Prusaka i Sasa, tak dalece, że na pierwszy rzut oka poznać można pokolenie, do którego każda osoba mi . ** .

Gazeta powszechna czyni następuiące uwagi nad rosczeniami dawnych Stanów Wirtembergskich: "Właściwym Sędzią co do praw, które rosczą sobie starodawni Wirtemberczycy, a na które Król nie zezwala, byli Cesarz i Rzesza, a teraz ieet nim, iak dalece się to ze Związkiem-Niemieckim zgadza, S e yr a Kiemiecki. Gdyby Wirternbe rg w dawnych stosunkach swoich pod Cesarzem i

TM

Rzeszą był pozostał, tedy memeAoaby anI myśleć o takiein przeistoczeniu. Lecz kiedy iuż raz w skutku rewolucyi Prancuzkiey także i w Niemczech w ogólności, a w-Wjrte m bergu wsczególności nie iedno deJacto ustsło, coby dejure nigdy ustać nie powinno było, więc zachodzi tu teraz pytanie: czyli to, co świat Europeyski, a w sczególności Związek Państw Niemieckich w nowym porządku rzeczy za prawo uznaie, przez zarzuty Urzędników i mieyekich Pisarzy Wirteraberskich zniweczonem bydź może? i czyli udzielny Kroi Wirtemberski stosownie do Aktu związkowego Konstytucyą stanową zaprowadzić, albo przedewezystkiem dawnieyezą Konstytucyą dawnemu Kraiowi tak, iak była, powrócić powinien? Królewsko Wirtemberskiem rozporządzę» niem przepisano tryb wyborów i zatrudnień Deputowanych gminnych, którzy obok Zwierzchności, prawa gminnych przestrzegać marą. *) Liczba ich ma bydź tak wielką, iak liczba osób zwierzchniczych. Każdy osiadły mieszkaniec ma prawo głosowania na wyborach, ieieli ma debrą wziętość, a może bydź wybranym, ieżeli ma 25 lat wieku. Wybrany musi przynaymniey dwa lata bezpłatnie bydź czynnym, wyiąwszy chorobę etc. Zgromadzenie (Kollegium) obiera sobie Zwierzchnika i Aktuaryusza, przedstawia życzenia Gminy, roztrząsa rachunki, i iest upoważnionem do zwołania wszystkich Współ* członków gminy. Na urzędowych zgromadzeniach zasiadać także ma 6ciu Deputowanych gminnych. Gdyby atoli Deputowani gminni stosunków sweich na wzniecanie i utrzymywanie nieukontentowania i niepoko* iów nadużywali, naówczas ich Rząd odd ali, lub innych kar użyie. W przeciągu czterech

** } Prawa Obywateli gminnych ar> zastopowania siebie przez Deputowanych u Zwierzchności swoich, nie chciały Stany Wirtemberskie w swoim proiekcie Konstytucyt uznawać. siu tych Deputacyi gminnych. Z Paryża dnui <? Lipca.

Układy z stolicą świętą zostały nartsecie Hkończonemi; zawarty z Kona p arse m Konkordat pozostał się zasadą prócz nieznaczących odmian; archikatedra Rhehnska przywrócona, iako i niektóre inne biskupstwa, Dostoyność metropolitalna, która przez zeyecie ztego świata Kardynała M a ury zawakoWała, przeznaczona icet dla Xiedza de B o ul i g n i , teraznieyszego Biskupa w T r o y e s , »ządzącemu domowi Królewskiemu naygorliwiey przychylnege Prałata. Liczba wyszłych do Ameryki półnoeney Francuzów wynosić ma .30 000 głów. Popłynęli oni tamie z. Niderlandów, HolI a n d y i, N i e m i e c, a nawet i z R o s e y i .

Używaią wAmery ce nieokreśloney wolności, nie maią atoli iadney polityczney przewagi» J o z e f B o n a p a r t e ma mieć niejaką nadzieię, ii mu wolno będzie powrócić do Franeyi. Clauzel i Desnouettes-bawią w Nowyrn-Orleanie, Grouchy porzucił B a l t i m o r e i pojechał do N o w e g o Yo r ku. W ciąi jednakie naywiększa część @ficerów tego narodu udaie się dq M e x y k u lub do Brazylii. Dnia 6. przybył Xią£ę Wellington do Calais.

Dnia 3. wyruezyła eskadra Boesyieka z C ał a i s z woyskiem powracaiącem. W L a n g wed o c y i nazywaią tegoroczne obfite ini wo, pięcioletoiem czyli baiecznem iniwem. Mieysce zmarłego K la p r o t h a powierzyła Akademia Anatomiście S c a r p a.

Pani Roger, siostra Generałowey M o nth o lon (na wyspie S H e ł e n y) aresztowana. Kłótnie między gwardyami narodowemi 8 gwardyami Królewskiemi nie biorą końca, W R o u e n dopuś<ił eię niedawno gwardysta KióiewłŁj gwałtownego postępku przeciw

67*2gwardyście narodowemu; a le o ukarani« pierwszego iadney gwardye narodowe niepowzięły wiadomości, podpisała więc cała gwardya narodowa tego miasta popędliwe prztłoienie de Gubernatora woyskowego, z oświadeztniem, ii nie będzie pełnić służby, tło póki zadosyć uczynienia nie odbierze. 40 gwaedystow narodowych, którzy owe przełożenie w imieniu wszystkich podpisali, z o s-ta li w sen sposób ukarani, że im broń odebrano, a ci, którzy naglili o napisanie onegoz, poszli za karę dowiezienia na trzy mitsisce. Donoszą z M a d r y t u, iż sąd woien-ny na Generała L a s c y zbierze się dnia 35, Czerwca w B a r c e I lon i e i pod przewodnictwem Generała C a s t a n n o s wyda nań wyrok, Spalenie się witlkiey zbroiewni l a C ar r a» C a, sprawiło- powszechne pcinieezanre tak w R a d y x i e , iako i w M a d r y c i e . Zdaie się bydź pewna, ie ten straszliwy wypadek z iakoweysiś kary godney ręki pochodzi, którey zamiarem było przeszkodzić uzbroieniu okrętów wojennych dl * przewiezienia znaczoey siły zbroyney do Ameryki południowcy przeznaczoney. Poinimo niesczęść, które H i» sz pa ni ą dotknęły, zawierały magazyny Carrakańskit- iescze to wszystko, .czego do uzbro* ienia i osadzenia liczney floty potrzeba było, a teraz pochłonął ogień wszystko. Warsztat dO robienia lir> miał 600 kroków długości, i słusznie mógł się z naylepszemi Fran tuzkiemi i Angielukremi urządzeniami tego rodzaiu o pierwszeństwo ubiegać. Polar był tak mocny, ie wjspaLeo'n od Garraca wielkim portem przedzielona, płomieniem i iskrami okrytą by ł a; goreiące sczątki« które się w porcie rozlatywały, nadawały mu postać morza ognistego. Z Londynu dnia $. Lipca.

Sławny mówca Parlamentowy strony oppozycyirey, Pan Ponsonby, tknięty poprzedniczo paraliżem» dokonał iycia dBia wczorajszego, J skim na iedney a z S. Jer z e m gromiącym emoka na drugiey stronie, i napisem HoĘ SOit etc*, wydawana iest teraz pod nazwiskiem Szufrynów, i wartuie 30 szyllingów (tyle co funt szterling.) Gwineie, wartuiące 21 ravllingow, przyimowane tylko bydź maią trzymając zupełną wagę. Dnia 6. popłynął Xiążę Wellington do Calais.

Duia wczorayszego odebrała Admiralicya z p o r t s m o u t h depesze z doniesieniem o bardzo niesczęśliwem zdarzeniu. Kapitan M ' D o n a l d, przybyły zeszłey «@boty na okręcie D o w e o n , przywiózł wiadomość, iż dowodzona przez Kapitana M a x we 11 fregata Alceste, na którey 8U{ Lord Anaherst znaydował, w ciaśninie Gasparskiey ( G a s p ar, wysepka na morzu Chińskie m w bliskości J a wy), wpadłszy na skałę, zatonęła. Kapitan, cały ekwipaż i podróżne osoby, są wyratowane i wysadzone na ląd wyspy G a s p ar; okręt zaś całkiem postradany i nic nieocalało z tego wszystkiego, co na nim było; ani nawet wiezione na powrót podarunki. Lord A m h e r s t, syn iego i Sekretarz, dostali się dnia 2 3.Lutego naiednym zbatów fregaty do Batawii. Zmarły Pan P o n s o n b y liczył 56 lat.

Był dawniey Kanclerzem I r l a n d y i . Obok wielkich zdolności posiadał wyborne przymioty serca. Lord Cavendisch, iak słychać, stanie na czele strony oppozycyioey. Hiszpańska Poludniowa Ameryka.

Dzienniki Angielskie zawreraią następuiące wiadomości o naynowszych wypadkach wojennych w G u y a n n a; datowane są z Hiszpańskiego miasta P o r t, na wyspie T r i n i d a d , dnia 26. Maia. Generał Pia r w G u y a n n a odniósł dnia 11. Kwietnia stanowiące zwycięztwo. T en Generał Niepodległych oblegał twierdzę Stai e y - G u y a n n y , i podczas kiedy Generał C ed e n o trzymał ostępem A a g u s t u tę, zblilaf się korpus woyska, wysłany prze« Generał* Morillo z Nowey-Grenady ped dowodźwem Brygadyera Ł o t t o re, dla odsieczenia rzeczoney twierdzy. Ponieważ tee przeprawiał się z San F e r n a n d o deApu« ze przez rzekę Oroneko, a Generał Piat nie miał statków, ażeby górować nad rzeką, nie mógł przeto zapobiedz schronieniu się iego do twierdzy. Starał się atoli wywabić go z niey przez przemysł żołnierski. Zwinął on co prędzey obóz i oznaymił woysku, że ponieważ nieprzyiaciel zbyt wielką otrzymał pomoc, znayduie za rzecz potrzebną, zamienić swoią posadę na korzystnieyszą. To gdy się stało, sierżant iedea i trzech żołnierzy zbiegłszy do Hiszpanów, opowiedzieli przed Generałem L o 11 o r e i Gubernatorem C er u tt e, iż Generał Pi ar puścił się nagle wodwrót, i że łacno im będzie zgromić woysko iego, skoro tylko w pogoń za niem pośpieszą. Wzięto się zaraz do uskutecznienia te« go planu; że zaś iazdy niemieli, doszedł więc Pi a r wstecznym pochodem aż de posady El Banco di San Feliz, gdzie się zatrzymał i czekał na postępuiąc<?go za nim nierozważnego nieprzyiaeiela. Hiszpanie mielieam A tylko piechotę; powstańcy mieli po sobie ko* rzyść iazdy, i tak otoczeni Hiszpanie dosczętnie zostali porażeni. 590 wzięto w niewolę, między którymi 200 rodowitych Hiszpanów, Gubernator Guyanny, Cerutte i 17 Oficerów, reszta, wyiąwszy Generała L a t t o re, który z 30-40 karabinierami uszedł, poległa na boiowieku. Prócz tego zdobyto 900 muszkietów, 25000 naboiów, 1 śmigowicę, 2 chorągwie i wszystkie tabory. Powstańce stracili 100 ludzi, między którymi Pułkownik: Chipiai Landacra. Jazda Generała Morillo zniesioną iuż została dosczętnie w poprzedniczey bitwie pod S an F e r n a n d o . Generał Paez idąc od Apure naprzód, aaiął C i l i b O i p, tak że wszystkie ró »lunyprowlncyi Guyanna, Barmas, Cun a n a, B a r c e lon a i C a r a c c a s znayduią się teraz wrakach Patryotów. Generał Pa e z miał, podług ostatnich wiadomości, iakie 4000 iazdy, a siła iego pomnaia się, codziennie w miarę posuwania się iego naprzód. Miał on co tylko pod la ViII a de Cura zadać Generałowi M o r i 110 zupełna klęskę., większą, iescze niż ostatnia. N ic się Patryotom na równinach oprzeć nie zdoła, i dopóki AU przewagę mieć będą, niemogą Hiszpanie wyprowadzić iazdy w pole, i zostaną w miastach wygłodzeni. Generał Bolivar przebył rzekę Oronoko i wzmocnił Generała Ce de no oddziałem 1,500 ludzi, tak ii się spodziewano, że głód zniewoli do niezwłocznego poddania się niiastaStara-i Nowa-Guyanna. Marino, zaymuiący w 1,500 ludzi C a r i a c o i C u manacoa, odrzyna wszelkie wsparcie.- Barc e lon ę wzięli Hiszpanie, a pozostawiona tamże osada aoo ludzi mocna, broniła się mężnie aż do ostatniego człowieka. Hiszpanie atoli maią sobie odcięte wszelkie związki i dowóz z wewnątrz kraiu przes Generała Ha r a s o , który lazdą swoią wszystkie płasczyzny i wewnętrzną przestrzeń prowincyi aaymuIe. Wszyscy Generałowie i Szefowie uznaią B o l i v a r a za naywyższą głowę Rzeczypoepolitey W enezut-lskiey, siedlisko zaś teyże znayduie się dotąd na wyspie S. Małgorzaty, gdzie zaczyna się iuż zawięzywać Kongres z Reprezentantów wszystkich prowin4h

Rozmaitewiadomości.

Podług wiadomości z Kar l s b a d u, Król Jmć znayduie się w naylepszem zdrowiu, i iak roku przeszłego, zasczyca co wieczór wysoką obecBością swoią towarzystwo w Saskiey sali

Jego Królewiroweka Mość Następca tronu wyiecUał dnia iogo t. m. z Halli w dalszą podróż przez Merseburg do Erfurtu, IranKfortu i t. d.

Pomorski zwierzchni Sąd Ziemiański w Szczecinie wskazał pewnego krawczyka na trzymiesięczną karę featunkową za bezprawne noszenie wstęgi krzyża żelaznego. Nieiaki B a m b e r g e r żyd uczony w Wo r m s napisał w roku i8*>8) gdy Sanhedryn w Paryżu zebrał się, ważne pismo wykazuiące wpływ Talrnutu na złe obyczaie żydów. Pismo to, gdy teraz Pan P a u l u s z H e i d e l b e r g a kazał wydrukować, i wswoiem dziele o uczonych Chrześcianach i żydach polecił publiczności Autora, żydzi dowiedziawszy się o tern, do tego stopnia B am berge i'a prześladowali i prześladują, że gdyby nie Katolików ludzkość, z głodu musiałbyumierać.

Uwiadomienie. Moim przyiaciołom i znaiomym mam honor ninieyszćm iak trayuniźeniey donieść, iź na dniu I3cym m. b z W. Antoniną iVinnichqi a Pawłowa w stan małżeński wstąpiłem. Pobiedziska dnia 13. Lipca 1817 r.

Jozef P Uwkie w icz.

OBWIEŚ CZE NIE.

Od dnia 1. Sierpnia r. b. począwszy, poczta wozowa Bydgowska Królewiecka lUZ nie ia< dotychczas w Wtorek i Sobotę o godzinie 8mey zrana, lecz w Poniedziałek i Piątek, o gadzinie 12tey w południe sI"'d ochodzić będzie.

Poznań dnia 15. Lipca 1817.

Pocztamt Główny J. K. P. Mci.

E s p a $ n e.

Doniesienie handlowe. Świeże śledzie holenderskie Oitamia poczta odebrał St. Powehki.

Dodatek,