GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1817.08.09 Nr64

Wielkiego

Xiestwa

POZNANSKIEGO

JVro. 6Ą.

w Sobotę dnia 9.

Sierpnia

1 8 l ? «

Z Berlina dnia /. Sierpnia.

Dnia 2. b. m. między godziną. 6IJ; i 7mą Krana, Jey Rrólewicowska Mość Xię£niczka małżonka Xiecia W i l h e l m a Pruskiego, powiła sczęśliwie syna. Zatoczone w bindarzu działa ogłosiły to pomyślne wydarzenie. Z Petersburga dnia ó. Lipca.

W dzień ślubu J- G. M. Wielkiego Xiecia Mi koła i a, Cofki N, Króla Pruskiego, Xięinkzki Alexandra i Fryderyka, policaone w poczet Dam orderu S. Katarzyny Wielkiego Krzyża. Mianowane Frelinami: I z a b e lla Wale w ska, siostrzenica Generała iazdy U war o w a; córkii.p. Xiecia Italińskiegn, Hrabiego Suwarowa Rymnickiego, Xieinkzki Mar.yaiBarbara; cór» Jta rzeczywistego taynego Radcy Xiecia W iaz imskie g o, Xiezniezka A n n a; córka ś p. Xiccia S*zerbatowa W. Koniuszego, Xięiniczka Zofia, i Panna Grudzińska Antonina. Do <<Iwoxu J» C. M. Wielkiey Xie,

zney Alexandry Teodorowny, mianowane Frelinami: Hrabianka K a t a r z y n a Szuwałowa, i Panna Barbara Uszakowa. - Szarabelan Naryszkin, członek departamentu udziałów skarbowych, rzeczywisty Radca stanu, mianowany Marszałkiem dworu, a Generał-Major U sza ko w, Koniuszym przy dworze Jego Cesarzewicowskiey Mości W* Xiecia Mikałaia Pawłowicza.

. TVgoz dnia małżonka Generała Adjutanta Hr.biego Komorowskiego, mianowana Dsmą orderu S. Katarzyny 2giey kłassy.

Generał piechoty Lamzdorf, Hrabią Państwa Rossyisiiego; W. l Aowezy P a s z k o w, W. Marszałkiem dworu* zastępujący obowiązek W. IAowczego, rzeczywisty Radca Stanu Baron Albe dii, Marszałkiem dworu; pełniący służbę w udziale spraw zagranicznych Kollegski Assessor Xiaie, T ru b e c ki, i aktuaryusz Baron Strogonow, KamenunJcumi dworu Jego Cesarskie? Mości. llubu do 3. b. mt stolica była oświecona, i nieprzeliczone mnóstwo ludu naptłniała wszystkie <<lice. Dnia s. było widowisko teatralne weremitażu, z którego gdy powracali do pałacu swego nowo-zaślubieni, zebrało się nieprzeliczone mnóstwo ludu różnego etanu, płci i wieku, i napełniło wielką ulicę Newskiego-Prospektu tak, iż trudno było przeiechać. -- Miasto całe oświecono. - Wieża Ratuszowa sczególniey zwracała wszystkich uwagę; wierzchołek iey wznoszący się nad wszystkie domy i kościoły, dziwnie pięknem iaśniał światłem. Z Peterhofu dnia t. Lipca.

Ogród tuteyezy zupełnie inną bierze postać; wszystkie ulice są odnowione, fontany i kaskady naprawione, pałac gotowy do prZyięeia Panów swoich. Wszystko to zapowiada, że dzień 2 2. b. m. będzie bardzo świetny. Przygotowania, iakie się robią do oświecenia wdniu pomienionym tego rozkosznego mieysca, zadziwiają wszystkich. - Widać także wielkie przygotowania wara nie n ba umie do faiefwerku, który nietySł@ według wieści prywatnych, ale i mniemania znawców, zwłascza uwaiaiąc wielkość nań wydatków, przeydzie wszystkie widziane dotąd w tych etionach ognie sztuczne. Z Kurska dnia 13. C%erwca.

Zawczora przybył tu Xiążę Marszałek Michał Bohdanowicz Barklay de Taili. Tegoż dnia był na popisie.tuteyszey osady, Z Archangielska dnia ly Czerwca.

Dnia 6. b. m. weezął się tu o północy tak · Hny przy gwałtownym desczu wiatr północno-wschodni, iż wzdęta Dżjwina okropny sprawiła widok; rozkukane b.łwany zerwały z kotwic niemało statków i zaniosły na piaski, a więcey sta kupieckich barek rozniosły i ssgrn«hotały.

Ze Lwowa dnia 2$. Lipca.

Listy z Brodów donoszą o świetnem* serdecznem przyjęciu NN. Cesarstwa i«hmość w tern wolnem handlowe m mle£c?e> N. Cesarz dawał posłuchanie tamecznym Władzom cywilnym i wojskowym, Przełożouym gminnym i kupcom, których wy-' pytywał się dokładnie o teraźnieyszy etsti handlu. NN. Cesarstwo Ichmość byli na Ms>zy w kościele katolickim, a wieczorem oglądali świetne i gustowne oświecenie miasta, tudzież synagogę tameczną. Cała ludność JSrodzka witała ith wsjędj.ie, gdzie się tylko pokazać raczyli, nayżyuszemt okrzykami radości. Podczas odiazdu N N. Cesarstwa Ichmość, który wdniu i7tym b. mci o godzinie asf.'y zcana nastąpił, mnóstwo zgromadzonych mieszkańców żegnało Ich z nayscrdecznieyszerai życzeniami. Dnia 8i. b, m. byli NN. Cesarstwo Ichmość w grecko-katolickim kościele katedr31nym na nabożeństwie w assystencyi dworu, C. K. taynych Radców i Szambtlanów. Po południu raczyli NN. Cesarstwo Ichmość zwiedzić strzelnicę, która tegoż dnia naygustownity ozdobioną była i bardzo wiele osób znakomitych w sobie mieściła. Korpusy raieyskie paradowały na wstępie, a działa ich zwiastowały mieszkańcom L wo wa przyiazd i odiazd ukochatiey Pary monarszey, która ze zwykłą dobro< ią i łaskawością uświemiła obecnością swoią dzień wtsoły, który zawsze we wdziętzney pamięci mieeczan pozostanie. Tegoż dnia wieczorem zasczyiili NN. Cesarstwo I.hmość ebecnośrią swoi) świetny bal u J W. JX. Arcybiskupa i Prymas* Królestw Galicyi iLodomeryi, Hrabieg» An kwiczą. ......, A A A A A A A A A A A A A A A II II Dnia 22. zwiedził N. Pan kommende jeneralną i koszary, dnia 32. był na sessyi gubertiiainey, a po południu zwiedził fabrykę tabaki w W i n n ik a c h. Dnia 23. raczyli oboie N N. Cesarstwa Ichmość zwiedzić szpital powszechny i szpital kalek i starych u S. JAazarza. - N. Pan zwiedził takoż obadwa więzienia i dom poprawy. tH, Pani raczyła takie wszystkie publiczne p!ci zeńskicy i szpital ki 1 łotoki, a cała fa Hęsb, Itórey paraięfi naywyźszą obecnością długo potrwa - była dziełem pół godziny. *> OJ jMenu dnia 2p. Lipca.

Król J mć Pruski spodziewany dnia 7. Sierpnia w Moguncyi. Bawiącym w W i e s b a d e n wygnańcom Francuzkim zapowiedziano ze strony Ministerstwa Xiecia Nassauskiego, ażeby w przeciągu dni 8- miasto i Iray Nassaiaski opuścili. W O ffe n b a c h u wzbraniali się piekarze przedawać chleb, udaiąc iź nit-maią mąki da pieczenia. Pospólstwo natarło hurmem na dom pewnego piekarza, którego miano w podeyrzeniu; znalazłszy we wszystkich kątach domu ukryte zapasy chleba i mąki, pogruchotało z gniewu ruchomości i okna, i chciało nawet zapalić dom, od czego ie ta iedynie odwiodła uwaga, iżby się i innyai domom niewinnie dostało, a tak zamiast tego wzięto się do rozebrania domu, co tei po części uskuteczniono. Nowa Bawarska rada stanu odpowiada milnym o niey oczekiwaniom * na jednomyślny bowiem wniosek członków oneyźe, iednego wytąwszy , postanowił Król zmnieyszenie przeszło o połowę 2byt wielkiego woyską«, W Darmstadzkim wkrótce ma bydź zapraw*» dzonem przyjęte iuź od rządu Weymarskiego systtma, podług którego obrona kraiowa za« stępuie woysko regularne, albowiem źołnien * i obywatel razem oboygśem bydź powinien-, ieieli obudwom dziać się ma dobrze. T e n i pod względni* finassów tak potrzebny środek, podobno od wielu innych państw Niemieckich ma także bydź przyiętym. W Ministerium Badeńekiem zaszła wielka zmiana. Referat gabinetowy ustał zupełnie, prace taynych radców gibinetowych poruczone Ministerstwu stanu, a do czynności tayecluHeyfoe tnstytula Sióstr Miłosierdzia stvoia zasczycić.

N. Cesarz i Kroi A l e x a n d e r odebrawszy wudomuść o wyitzdzie do Galicy i N. Cesarza i Króla, Pana naszego miłościwego, wysłał swoiego AdjutaHta, Generała, Hrabiego O ź a r o w s k i e g o , dla powinszowania J. C. K. Mwści sczeyiiwego przybycia do tego kni u. Rzeczony General stanął we L w o - wie dnia to. Lipca, miał zasczyt oddać dnia następującego N. Cesarzowi i Królowi właS :oręczny list swoiego Monarchy, i zabawiwszy przy C. K. dworze dni kilka, wyiechał ? odpowiednim Fistern J.C.'K. Mości zpowrotern do P e t e r s b u r g a .

Z Rohatyna (w Cyrkule Brzeźańskirn) dnia iy. Lipca. Doznaliśmy tu n; .dzwyczayney odmiany powietrza. Z rana od godziny 7mey była pogoda prześliczna, atmosfera czysta, lecz Ui>dł słoneczny wielki. O samey godzinie jsstey pcludniowey pokazała się chmura od zachodu ku południowi, która, powiększ.iąc się, szybko, spuściła się uhko-i zaćmiła horyzont tak grubo, iź dzień zamienił się w noc tiayckmnieyszą. W tein powstała n;»gle niepodobna do opisania burza, tak gwałtowna i mocna, sroiąc się'linią od Halicza i Burs z t y n a k u Z ł o c z o w u , z gradem i ulewą nadzwyczayną,- iź chaty, stodoły, szopy, sterty siana, dachy z domów, ogromne drzewa po lasach, owocowe po sadach, w mgnieniu oka powywracała, pozrywała i poin.osiła. · Grad spadł rzęsiety iakiasfeowyorzech, a gdzie niegdzie i w %ks/:y, ale rzadszy, i leżał od południa aź naz-ńntr/, na łoki< Ó, a gdzie niegdzie i na półtora łokcia wysoko, wytłuklszy pod wyż rzeczoną linią zboża i ogrodowioy, pozahibwizy gęsi i cielę.ta po pastwiskach, tudzież itińe ptastwo, a ludzi uciekających, ź pola zraniwszy i skrwawiwszy. Wezbrane potemwód potoki poruyuowały i:ułyny> mIya

*) Według gazet W jiedeńskich były takoż w odlegI ysj.ych 1 bliższych okolicach W l e d n i a , tjdjieź w Karynt.yi bardzo wielkie burze, gfjjraoty, des,"'ze i grady, po których zimne WIatly hastlpiły.

,

«' ,j .' "'" < . , n u, będący oraz członkiem Ministerstwa, Pan Wie land. W mieyece dotychczasowego Ministra spraw zagranicznych Barona B a c k e, mianowany ieet dotądcześny Poseł caseym, Pan Barstet, a ten ostatni urząd powierzony dotychczasowemu Ministrowi .praw wewnętrznych, Panu Borckheim.

Ń ayważnieyszą dla kraiu odmianą, ieet «znana konieczność zaprowadzenia syetematu osczędności we wszystkich oddziałach, do którey Monarcha podaierękę, spoiedyńczenie organizacyi i zmnieyszenie urzędników dworskich, cywilnych i woiennych, których się od lat 10 niezmiernie namnożyło. W ciągu 8dziennego padania desczu zaraz znowu lichwiarze zbożowi podnieśli głowę i podwyższyli ceny; lecz rząd zniżył ceny chleba. Z Włoch dnia ij. Lipca.

Od sporego iuż czasu stoi kuka wielkich okrętów woiennych Amerykańskich na stanowisku przed L i v o r n o , między którymi okręt liniowy Wusytlgtott o 84 działach, pod sprawą Kommodora C h a u n c e y, dwie fregaty, dwie korwety i ieden brik. Przywiozły one wielką summę pieniędzy, a podróż, którą Komtnodor do Flor«ncyi odprawił, nie inny podobno miała zamiar"iak ułożenie się o odstąpienie wyspy E l b y rządowi Amerykańskiemu za bardzo znakomitą · ummę." Rzeczony Kommodur powrócił do L i v o r n o, i dał okrętom rozkaz, ażeby były w pogotowiu do rozwinieria żagli, maiąc zamiar popłynąć tym czasem do N e a p o l u lub Messyny. Spieszno idzie organizacya Włoskiey gwardyi szlacheckiey W L o m b a r d y i, na wzór Węgierskiey.

Hrabia Elz odda Królewnę Brązyliyską wLivornie eskadrzePortugalekiey. Odiazd iey nastąpić ma dnia 55. m. b. Zwłokę dotychczasową przypisuią niedostatkowi maytkó* końcem obsadzenia eskadry w Lizbon i e , Cesarz Auetryacbi ponosi wszystkie wydatki na pobyt Xięźniczki w P o g g i o - I mperiałe. Xiąźę J a b ł o n o w s ki, Minister AustryackiwNeapolu, przybył do FIarencyi. Natomiast Baron K o II e r powrócił do N e ap o l u, po załatwieniu wszysitich okoliczności względem wylścia woysk Austryackieh z N e a p o l u, które ekonomicznym jedynie przypisać należy powodom, zwłastza gdy Król Neapolitański 5 miliionów franków winien wypłacić XieciuEugeuiuszo wiBeauharnois. jJrazYliia i Portugaliia. Gazety Paryzkie umieściły uchwałę N. Króla BrązyHyskitgo i Portugalskiego (iesczepod dniem 9. Stycznia r. b. wydaną), według którey naystarazy Syn Jego Królewskiey Mci Don P e d r o, a nadal wszyscy Królewice Następcy trenu, Królewicami Następcami tronu zjednoczonych Królestw Portugalii, Brazylii iAlgarbii nazywać się, a oprócz tego tytuł Kiąiąt Braganckich zatrzymać matą. Pierworodny Syn Królewica Następcy ma tytuł Xią« żęcia Beira. Utgencya Portugalska dowiedziawszy się o wypadkach w Brazyliyskiey Prowincyi Pern a m b u c o, kazała natychmiast fregatę i korwetę uzbroić, i obadwa te okręty dla blokowania portu Pe r na mb u co wysłać. Odpły. nety iuż one na' mieyscc przeznaczenia ewoiego. Kapitan fregaty wiezie poniższą odezwę Gubernatorów Portugalskich do mieszkańców w P e r n a m b u e o : "Gubernatorowie Królestwa P o r t u g a l i i i obydwóch Algarbii dowiedziawszy się o straszliwym zamachu, który dnia 6go Marca i dni następuiących w P e r n a m b u e o zrobiono, uyrzeli wszystkich dobrych Pqrrugalczyków przeiętych boieścią i gniewem na to, że kupa wichrzycieli i buntowników, co przytłumiła w was gwałtem na chwilę uczucia honoru i wierności, których tak wiele zlp£y\i przykł.-J wiarołoiustwa Portugalczyka.? przeciwko prawemu ich Monarsze. "Czyliż te potwory, które od dwudziestu i pięciu lat tak srogie uciski po wielkiey części okręgu ziemskiego rozszerzały, iescze brwi i łez nie sytemi? Eer wątpienia są one narzędziami, których sprawiedliwośóboga, rozwiązłością i libtrs yństwem ostatnich czasów rozgniewanego, używaj aby E u r o p ę ukarać, i dać całemu świata straszny przykład surowości, ziaką Wszechmocny bezbożnych, nie szanujących praw jego, gnębi i poa3xamla. "Czy podobna, aby wiadomość niesczęść, Jakie rewolucyina wściekłość aż do cipiii , gdzie im Opatrzność koniec położyła, na cały świat śtiągała, nie mogła was cofnąć od okropney przepaści, w którą was ci nieprzyjaciele porządku pogrążyć usiłuią? "Mogąż oni, ci nędzni stronnicy nayniesczęśnieyszey rewolueyi, te nikczemne i niegodziwe narzędzia nayzaiadleyszego tyrana, którego spłodziły, mogąż oni w iakim zakącie świata, do którego się wiadomość o owey niesczęśiiwey epoce przedarła, znaleźć ludzi, coby się ułudzie dali przez mamiące mowy i przez zasady, których fałszywość doświadczenie dowiodło, i których smutne a nieuchronne skutki wskazuie? "N ie, mieszkańcy Pernambukańscy; Portugalczykowie, bracia wasi, nigdy temu wierzyć nie mogą; owszem są przekonani, że, ieżeli przemoc i sidła zdradzieckiego spieku prawość waszą na chwilę przytłumić zdołał/, sami skruszycie kaydany, które was uciskaij, i okażecie światu, że, itżtli się w witku z - psucia i rozwiązłości wpośród was naśladowcy haniebnego zdraycy Kalabara znaleźli, potomkowie Vieiraw, Vidaerow, Eemaronó w i Henryków Diazów, iesczetchną ku Monarsze swoiemu duchem miłości i wierności, który ich tak uzacnił, i którego dowed/ dzieie potomności pedały na zasczytmieszkańców Pernambukańekfch, których 6* becnie ci okropni rewolucyoniściniezatartera piętnem splamić ueiłuią. "Niewola, z którey was owi bobatyry niegdyś wydźwignęii, ni t była tak uciążliwą, iak ta, która wam teraz zagraża. Jeżeli Hollenderzy dla różności religii, czystość i wolne wykonywanie wiary, którą my wyznaiemy, nadwerężali, usiłuią ci buntownicy wszystkie wyobrażenia moralne i religiyne z gruntu wykorzenić; a luboć dla przystoyności pod maską obłudy występuią i udaią, iakoby sza« nowati reiigiią, z którey szydzą i którą wodęzwach swoich zaprzeczaią, czyniąc tym sposobem Opatrzność współwinowaycą naycięIszey zbrodni, iakiey się lud dopuścić może - zbrodni zdradzenia Monarchy swoiego, - możecie iednakowoż bydź zapewnieni, że skoroby tylko raz celu swoiego dopięli, naÓwczas zdarliby zasłonę, która prawdziwe ich zamiary kryte, i doznalibyście od nich tey samey nietolerancyi, o którą nas fałszywie obwiniaią; nietolerancyi, iakiey się im podobni we Franc; y i trzymali, i iakiey ta sekta, wszelki porządek nienawidząca, zawsze trzymać się będzie. "Kiedy Hollendrzy kray ten zawoiowali, chcieli was z bogactw waszych złupić. Ci, którzy was obecnie gnębią, nie inne maią zamiary. Mało zależy na tern, czyli się oni Portugilczykami, czyli też Brazyliyczykaml nazywaią; oderwani przez zepsucie swych zasad od wszelkich węzłów boskich i ludzkich, które człowieka do obowiązków obywatelskich, i do stosunków przyiaini i pokrewieństwa wiążą, będą zawsze gotowymi nieograukzoney żądzy bogactwa i mocy łupieztwa, tym to niesczęsnym i nienasyconym namiętnościom, poświęcić wszelkie względy, przez które człowiek poważaiący cnotę namiętności owe poskramia. "Jakieyże wiary, iakiey czci, iakiey rze.

telności można sie, spodziewać po ludziach, którzy te uczucia nogami depcą? Jakiego£ ly, ieźeli naywyźsza władza dana iest w ręce ludzi, w których skarby iego tylko ognistszą żądzę złota rozdrażniają. Szczęściem, powinny smutne wypadki lewolucyi Francuzki« y, którey zasady oni wyzuaią, otworzyć oczy wezyetkim Właścicielom i l udom, co będąc przez buntowników za narzędzie uźytemi, ze szkoda swoią, ale niestety zapóźno poznaią, źe pochlebna mowa, którą lud aż do nayniiszych »tanów uwodzono, była tylko zręcznie przyprawiona trucizna, która się »niepohamowaną, dowolność i w nędzę naypieznośnieysza, wyradzała. "Jeżeli takie są »kulki, które dzisieysze za- ici.

· ady rewolucyine za sobą pociągnąć muszą, lak ie też rzeczywiście w E u r o p i e za sobą pociągnęły, iakiei niescz-ęścia nie zagrażają B r a z y l i i w obecnym iey staniep Przykład wyspy S1. D o m i n g o ust tak przerażającym i w tak świeże y pamięci, że będzie dostatecznym do odstraszenia właścicieli ziemi. ,,(Jzemprędzty przeto, mieszkańcy Pernauibuk.ńsry, z< fsczcie te poczwarę, chcącą «poioyiiycli Brazyhyc zy ków pogrążyć w terroryzmie anarchii, którą wy. dzięki Opatrzność;, tylko z roczników w historyi znacie. Zgładźcie ezemprędzey iadowitęgo węża, który was bez ratunku pochłonie, ieźeli mu dozwolicie czasu do wzrostu. Przywróćcie natychmiast» prana W ł a dz ę, a naśladuiąc przodków waszych, powróćcie do posłuszeństwa powszechnie ukochanemu Monarsze, prawdziwemu Oycu ludów, które dlań bohaterskie poniosły ofiary. "Gubernatorowie Królestwa P o r t u g a l i i iAigarbii, uwiadomieni o zamachu przeciwko ucizit Iności Królewskiey, i o gwałtownOSCI, z iaką tak zwany Bząd tymczasowy jzamrymuie własność Portugalską, którą sobie zapewne chce przywł»sczyć, aby uniknąć niebezpieczeństwa; a przekonani, źe podczas łrytyczności ittgorodzaiu wszyscy Poddani Jego Uxolfc wskiey Mości bzz zwłoki powinnistarać się o Co, aby w koJ ebce stłumić bunf, który, gdyby się u trzymał, kray tef. rusko« szny mog'by krwią zalać, - rozkazali rai imieniem Króla, abym, oc«e.kuiąc dalszych, Daywyższych rozkiaow Jego, 's siią zbroyt A pod rozkazami m>.-iemi Aostaiącą, blokadę tey Prowincyi rozpo. zął. la błoŁaria, która wkrótce znaczniejszą eiłą zbroyn-ą wzmocnioną Ujdź ma, będzie; trwała dopóty, póki Jego Królewska Mość innych rozporządzeń nia wyda, albo dopóki się wiernym mieszkańcom Pernambukańskim niepowiedide zrzucić z siebie ciążącego na nich iarzma, i przywroclc łagodny i prawy Rząd Jego Królewskiey Uw

"Prawo-myślący mieszkańcy Pernambukańscy doznaią od wyznaczonych na to woiennych okrętów Królewskich wezelkiey pomocy i obrony, iakiey tylko do przywrócenia pokotu i posłuszeństwa w tey ważney części posiadłości Królewskich potrzebować będą» Niech Ż)JŻe Król, Pen nasz-.' "N a pokładzie freg3Cy P A r o l a.

(Podp.) Oowódea, Józ f Miirya Monteiro, Kapitan fregaty."

Ro%maite wiadomości.

Rocznica urodzin N. Króla obchodzona była w Berli nie i Wrocławiu z nay« iększą uroczystością i okazałością, z iaką tylko dzień tak ważny święconym bydź może. - WBerlinie miano wiadomość 7. Karlsbadu dnia 2. m. b., iż"N. Monar* ha po czterotygodniowym tamże nayskutecznieyszym dla zdrowia Jego pobycie, wyiechałztamtąd przez Frankfort do Renu.

W d n i u 3. m. b. z łoży l i O fi c ero wi e korpusu gwardyi i grenadyerów su tnmę 1,062 Tal., z których zaiednemyślną uchwałą 1000 1.1. odesłano dla pogorzelców S i e rak o w a, a resztę przeznaczono dla wdowy po niesszę*śiiwym aktorze Kar t s b e r g, który w poia * rze teatru śmierć swą znalazła