GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1817.09.03 Nr71

Wielkiego

Xiestwa

POZNANSKIEGO

Nro * 7 1 .

w Srodę dnia 3. Września 18*?

OBWIESCZENIE.

Ponieważ wedle doszJych o wybuchłym w Muhanath powietrzu morowym wiadomo.

#ci, żadnego dla tuteyszych Państw obawiać się niemoźna niebezpieczeństwa, przeto wsku* t&u reskryptu wysokiego Ministerstwa spraw wewnętrznych z dnia 2g. z. m. znoszą się niniey» ezem środki zaradcze, obwiesczeoiami naszemi z dnia 21. Stycznia, i 5. Lutego r. n. pojeco* ne. Podaiąc to do wiadomości powszechney, zalecamy oraz komorom pogranicznym celnym i przykomorkom, ażeby wszelkie towary i podróżnych z tamteyszych okolic przybywa» U{CYCD c pod «sachelWaniem zwyczajnych policyfnycb i akcyzowych przepisów, wtoteyazy Departament bez prztezkody wpusczaJy.

P o z n a ń dnia 13. Sierpnia Jgt7»

K ról uAr S k O - P r U S kaR e g e n c j al, Z e n c ker.

Jego Królewicoweka Mość, Xiążę August Pruski, Szef całey artylleryi Krolewsko-PruSkley, odbywaiący podróż idepekcyiną, przybył do tuteyezego miasta dnia 30. z. m. Wyieżdżała naprzeciwka niego, J<=y Króle wicoWskaMość, naydostoyr>ieyszaXiężua Namieetnikowa, siostra rodzona tego znakomitego II nas gościa. W niedzielę przed południem była parada woyska, ktorey Jego Króhwicowska Mość był przytomnym. Po południu «łożyły Mu uszanowanie członki wszystkich ł d t tu t teyszY t th w pałacu rządowym, waz u eyszYlh w r" , rezydencyi J O . Xiestwa N amiist IK. stwa. .Wszystkie wyrazy Jego Królewicowskiey Mci tchnęły właściwą całey Krolewskrey rodzi; ie dobrocią i uprzeymością. Pomiędzy obecnerni osobami znaydowałsię także JVV. Generał i Senator Królestwa Polskiego, Dąbrowski. Wezoray raczył Jego Królewicowska Mość leść obiad u JW. Dowodzącego Generała de T h ii me n. Odprawił się także wezoray przed południem wielki popis woyska na polach ku K o z i m g ł o w o m , w obecności dostojnego Naczelnika artylleryi i Jego N aywśpanialszey siostry. Mnóstwo widzów dziwiłosię słusznie zręczności, z iaką, wszystkie obrety wykonanemi zostały. Wezoray wieczorem o chłodzie wy itchał Jego Królewico weka Mość w dalsządrogę do Torunia, Gdańska i t. d. Z Berlina dnia 27. Sierpnia.

Wezoray po południu o godzinie 5tey odbył się w zamku Królewskim uroczysty chrzest urodzonego dnia 2. m.b. Xiążęcia, syna Jego Królewicowskiey Mci Xiążęcia W i l h e l m a Pruskiego, w praytomności Jego Królewicowskiey Mości Xiążęcia W i l h e l m a i J ey Królewicowskiey Mci Xięźniczki, małżonki lego. MłodyXiążę odebrał na chrzcie świę. tyra imiona: Fryderyk Wilhelm Waldemar. J ego Królewska Mość raczył CesarskoAustryackiego rzeczywistego taynego Radce,i Podkomorzego, Hrabiego F r a n c i s z k a Józefa Kollowrat w Pradze, zasczycić orderem Orła Czerwonego pier-wszego rzędu. Z Wroclawia dniu 25. Sierpnia.

Wczorajsza gaj.eta tuteysza zawiera urzędowy artykuł nastęjpuiącey osnowy: Część muszkańcow tutcyszych, do pierwszego wezwania obrpoy kratowey należących, a do rozpoczęcia w niey służby prze7. fi'czonvtb, fiłezywemi uwiedziona wyobraitiiiami wzbraniała się wykonać przepisaney prjysięgi na pierwszym wyznaczon¥m na to . , . " -

., .

terminie, i stała się przezto powodem, iż ley nit odebrano i pd innych, któr 4 y ią dS)browolnIe wykonac chcIelI- Zle myslący z l1czDY pierwszych użyli tey pory na oburzenie niektórych posłusznych przeciw wykonaniu przysięgi. - Na drugim wyznaczonym do przysięgi terminie, wykonała ią wprawdzie mała część wezwanych, większa zaś część niechciała znowu tego uczynić. Wybraniający się wykonać przysięgę znieważali nawet tych, którzy ią wykonali. Dla utrzymania prawa, porządku obywatelskiego i spokoyaości, niemniey dla zabezpieczenia dobrze myślących, musiano czem prędzej oddalić niektórych niechętnych, ażeby przeztozapobieda dalszemu szkodliwemu wpływowi. - Kilka set nikczemnych użyło tey pory na wsczęcie zrana dnia 23. gwałtów buntowniczych. Lubo zgiełk ten dzielnością środków przez władze woyakowe i cywilne użytych, wnet poskromionym został, wszelako wyuzdana rozpusta, zbuntowanych miała dosyć czasu na popełnienie nieiakich bezprawiów zewnątrz i wewnątrz niektórych gmachów publicznych. Kilku buntowników wzięto iuż i oddano wręce naywyższey władzy sądowniczey. - Wo» brzydzeniu wszystki huczciwych mieszkańców miasta, cały ten suzruch zasłużone znalazł ocenienie; nadewszystko zaś obywatele miasta udowodnili swoy czysty sposób myślenia miasta, iafco ich reprezentantów, oświadczęUlu:

" \i wzbraniający się nadal dopełnić przepisow ustany wzglądem obrony kraiowey, natychmiast z grona ich ma bydź oddalonym przy zwróceniu mu Opłacone"'o wstępnego. II To czci godne oświadczenie przekonało wcześnie oblekanych o nit prawości ich oporu, ieprawiło v iż bez naymnieyszey przeszkody przysic.» ?:y Korry vano. Zaraz duia 23. przywrócono spokoyność i porządek. Prędki powrót od tego chwilowego obłąkania nowym " · > · »- j > u lest dowodem, Izmewygasł tescze dawny duch / · .. i. · ]l Ó l .. 1 - i\fr)b& eli ypr2sł\vł l! RsffiMzKalfe&.w l s io chwalebnego tronugo3

Od Menu dnia 20. Sierpnia.

Przedwczorajszego to wieczora zaszła łt» łwizycya iządu I'Tuskiego do Senatu łrankfortsieiego o przyaresztowanie Pana M a s s e nbacha. Okoliczność ta był.* powodtmdozf* brania się @godzinie 9. witczorney nanadzwyczayną obradę, która do północy trwała. P 0Btsnowiono wypełnić rekwizycyą Mróleweką. i d a n o « * _« aresztowania oddziałowi woysk» mieyekiego i urzędnikom policyinym. P aB Massen bach, który etał w domu zaiezdnym pod Cesarzem Rzymskim, 1 właśnie zabierał się do spoczynku, nitchtiał drzwi otworzyć i wziął się do pałasza. Wyłamano potein drzwi l po okazaniu rozkazu antztowa'

'" aw}\'Z WI fl eIn ,wyI€ltąJry fus.Wit-łfłRy fi¥irtłlłsi \ lUli ,rllJII II z. wi"ęźniem »swoim do li e r li.« a, gdzu» sławiony bydź ma przed wyznaczoną od Króla Z Petersburga dnia 27. Lipca. Kommissyą.

Cesarz J mć potwierdził na urząd Dyrektora Kiiku studentów w G i e s s e n, którzy się Liceum R\szc-liewskiego (R i c h e l i e u) w O - poważyli z ctianiebnem zuchwalstwem, o bde-ssieXiedza Nikol, który pierwszą myśl chodzie d 'ia , 5. m. b. urodziny Napoi eopodał do ustanowienia iego, i ułożył proiekt '" O'[K5YTaIJ; 5/Jz51uhla kare'. do urządzenia tego zakładu; na pomocnika zaś lemu potwierdzony Assessor kollegialny Remy Żyle. Do tegoż przełożenia przyłączony iest etat Liceum. Zgromadzenie u. czące składa się z ośmiu Profcssorów, dwóch Adjunktów, iednego Kapłana do dawania nauk religiynych, dwóch nauczyciciow sztuk pięknych, czterech nauczycieli ćwiczeń glmnaetyczuych, eześ-iu UuwcT.ierów. Pięćdziesiąt uczniów utrzymywaćsię będ- 5Ie z sum n o ś c i pub i; CZ Ile yetatowych. Z Frank/ortu dnia 19. Sierpnia.

Na wyr-łź.ia, rekwizycyą Króhwsso-Pruskiege rządu do Senatu wolnego miasta F r a n k f o r t u , aresztowano fu Pułkownika M a s s e u b i c b a i wydano Pruskiemu Kapitanowi K olchę n, ażeby w Berlinie przed «atanowioną od Króla kommissyą tłumaczył -]$ Z postępowania swoiego.

Podaią, iż u.raz hsiz«. wychodzi corocznie około 300,000 Złotych zNiemiec do Kz ym u 5l i dyspensy. Wygsańce Francuzcy, przebyivaiacy do* tąd w innyrh kraiach, prócz Au 8 iry i, P rug i Ro s s y i, w których im wolno mieć pobyt, muszą się teraz do tychże kraiów przenieść, p o m t waz doświadczenie nauczyło, iż środek ten pO'" [ebnyul itst do utrzyma Dla epekoy

Pruski Minister woyny, Generał B o ye n , przybył dnia 14. m. b. do Frań Kfortu. Xiążę Pa weł posłał Agenta doStuttgartu w interessach spadkowych. Przybywaią tu często i zazwyczay p o d eskortą połicyiną Francuzcy wygnańcy z N i« d e r l a n d ów, udaiący się do A u s t r y i . Pan Rocca, potaiemny małżonek Pani Stael, nalegał iednego razu na nic, aieby milszy R o c c a, odpowiedziała; jak możesz W Pan żądać, ażebym mu nazwisko prawdziwie Europeyskie poświęciła?" WŁOCHY.

Oto iest mowa, którą miał Papież dnia tg - Lipca na posiedzeniu taynego Koneystorza do s-"'Tomadiiunych Kardynałów: Wielebni Br aa ul "Powróciwszy po znaney w całym świecie kolei wypadków na stolicę Apostolską i obiąwszy znowu z wolnością powierzony od Boga pieczy Naszey rząd kościoła Katolickiego, oiII czegośmy tak bardzo niepragnęli, iak urządzić stósówniey duchowne sprawy we F r a n c y« , i zaradzić ciężkiemu złemu, iakkm tam ko ścioł od lat tylu był nawiedzonym, aby tym sposobem re ligi Katolicka w tern Państwie, dawny blask swóy odzyskała. Teraz możemy Wam, Wielebni Bracia, donieść, iż to, czegośmy tak bardzo pragnęli, otneymaliśroy za pomocą Bożą. Gdyż, skoro nayukocliRńsjy w Chrystusie Syn Nasz, L u d w i k XVJTIsty, Sczęśliwym sposobem znowu na tron Oycow swoich powrócił» chwyciliśmy się takzręczney "sposobności, aby z nim, o którym wiedzieliśmy dobrze, że go naybogoboynieysze uczu"cia ożywiaią, o ustalenie spraw kościelnych 'W Królestwie iego, rozpocząć układy; a że, , N asze usiłowania przi-a tego wyśmienitego Monarchę wepuranemi były, przeto przywiedliśmy nakoniec do skutku ugodę, ktÓra"'Nasz "ukochany Syn, Ercole di i>. Agata*alla S u c u r r a, Dyakon S. kościoła Rzymskiego, *Kardynał Gonsal vi, i Nasz ukochany Syn, Hrabia Biacas d'Aulps, nadzwyczayuy · Amhassador Króla Clirześciiańskitgo przy N as i Stolicy Apostolskiey, opatrzeni ohadwa "w należyte pełnomocnictwa, podpisali, i którą J ego Królewska Mość zatwierdził.. Wielką rsetóść', którą w N as tak sczęśliwe zdarzenie , 'wzbudziło, dźielemy dziś z Wami, Wielebni V 'Braciaj itórzy wsAiśsiaimesczciciu, vrsmu

tku i radości, okazaliście eię wiernymi towarzyszami N aszymi. Dla uwiadomienia Was , o osnowie tey ugody, każę tą Wam przełożyć wraz z Apostolskim Listem N aszym, którym ją, iak zwyczaynie, potwierdziliśmy uroczyście- Wydaliśmy równitźdrugiList Apostolski, wktorym zakreślone są nowe granice, jakie mieć będą na przyszłość dyecezyt Francuzkie, których Iczba, iak ob'acsycie, bardzo pomnożoną zestala. Gdy tym sposobem rzeczy na lepszym stanęły stopniu, powracają łościoły Fra? .cuzkie do należącegofy% im dostojeństwa i blasku. O tym nader po. ieszaiąrym i przyjemnym wypjdku, nie zostawia Nam iadney wątpliwości doświadczona pobożność Chrzrściiaribkiego Króla, który Namprzyrzekł postarać się itscze rozciągley i iioyniey o dobro religii Katolickie y. Podczas układów w tak zbawienney spra" wie, stawały wrzeczy samej w drodze czasem takie przeszkody, które zdawały się usiłowania Nasze tamować, i prawie zoiweczap. Przeszkody te atoli iuź uprzątnione sczęśliwie; si-zegolniey zaś przyczyniły eię do poparcia sprawy naypekornieysze listy kilku z tych Biekujiów, którzy, nie skłoniwszy się do wezwania N aszego względem abilykacyi kościołów, okazali Nam iałość swoią z niemałego bólu, który sprawiło N am zachowanie się ich w tey okoliczności; przyczyniło eię Ao ttgo także urzędowe pismo, w ktortm wyż pomieniony Hrabia BI jcas daiepoznać, iż upoważnionym jest od Króla oświadczyć w imieniu iego: że każda przysięga, którą poddani konstytucyi i prawom Królestwa posłuszeństwo ślubuią, nie tyczesię niczego innego, iak tylko stosunków cywilnych, i że oni przez tę przysięgę żadną Tiii-irą nie są obowiązani do tego, coby się prawom B >ga i kościoła sprzeciwiało. To pismo i wyż "'jomienione listy Biskupów, kazaliśmy Wam wraz z inoemi, do tych układów ściągaiącemi się dokumentami, także przełożyć. T O co Nam w tak ci ę żkich staraniach " , sprawiło pociechę, «hciel:«my Wam, Wielebni Bracia, udzielić. Dla ponwyżezenja-zaś uroczystey radości dnia tt-go, i dla nazuaizeJiia go jakąkolwiek znakomitą pamiątką, postanowiliśmy Kollegium Wasze .nową liczbą Kardynałów pomnożyć** "Między tymi, ktwrych dnia dzisieyszego Kardynałami mianować umyśliliśmy, zaymuie p i e rwsz e mi e ys c e W i e l e b n y B r a t , A l e x a n - der Angoli kus Talie y rand- P«rigord, były Arcybiskup Reimski (K h e i m s ), którego Król Chrześciiański zaraz w pierwszych latach Papieztwa Naszego, dla zasług iego iak naymocniey N am zalecił, a na którego w odprawionym dnia a$. Września r. p. Konsystorzu nieoutgliśmy mieć względu. "Z powodu za wartey z Chrześcijańskim. Królem ugody, i dla wyświadczenia Mu czegoś prj.yitmnego, IIITar dla okazania wdzięcznych i życzliwych uczuć N aszych narodowi Frań· cuzkitmu, który podczas pobytu Naszego wpośród niego, złożył Nam tyle dowodów miłości, uszanowania i poboźney hoyności, sądziliśmy, że N ara dwóch iescze Kardynałów miniować należy; to iestj Wir-Iebnych Braci -Cezara Wilhelma de la L u z e r n e, byłego Biskupa wLangres, i Aloyz-ego Franciszka de Baus set, byłego Biskupa w A l a i s , którzy również w sprawowaniu powierzonego im niegdyś urzędu pasterskiego, wielkie położyli zasługi. "Z tych Kardynałów znś, których w tayr.ym Koiisystorzu dnia g. Marca r. p. zatrzymaliśmy iit pctto j »ogłaszamy terazdwoch, gdyż przez 'chwalebne sprawowanie -ciągłych i ważnych intereesów, przez te nagrody odznaczonymi bydź zasługuią. Tymi są: F r a n c i s z e k C e s a r e i - L e - o n i, Dziekan S. Roty Rzymskiey; An t o n i L a o t e, Dziekan Kamery ApoMolskiey.

"Cóż się Wam zdaie?

"Z mocy Boga Wszechmocnego, SS. Apostołów P<<»tra4Ie3wła,i N aszey własnfcy, ogła6z,imy Kardynałami - Kapłanami S. kościoła Rzymskiego: F r a u e i s z k a C e s a r e i - L e o n i , Dziekana S. Koty Rzymskiey} Antoniego JLante, Dzidcana Kamery Ap< -stolskiey.

"Upr ot z łych inbnuiemy KardynałarniKapianami &. kościoła Rzymskiego: Alexandra Angelika Talleyrandap e r i g o i d, byłego Arcybiskupa'" Reimekiego; Cezara Wilhelma de la Luzerne, byłego Biskupa Langres. iego; Aloizego Franciszka de Bausset, byłrgo Biskupa w A l a i s ; 3,ze wszelkiemi potrzebnemt i należytehii dyspensami derogacyami i klauzulami. "W imię O)fca i Syf-na, i S. Dufcha, Araeu. II W tymże samym Koneystorzu ogłoszone iescze Icilkamiai-uwań Ar. y biskupów i Biskupów, a między inne mi .mianowanie Ces. \ut. iładcy.gub<;rnialuego, Kawalera B t uff l era, Biskupem JBrylskim, i Xiedza Alexego p o 18 ch y grfccko-uniciun Biskupem w M u *laczu. Z Bruxelli dnia 21. Sierpnia.

Popis -woysk p o d L i g n y był nader świe« tny, odznaczaiąc się iak piękną woyska postawą, 13Ko też wielkim ziazdem Oficerdw Sprzymierzonych i Francuzkich, między którymi znaydowało się do 300 Generałów; i inney starszyzny wovekowey; prócz tego nieledwie wszystka ludność okolic przyległyek była wruchu a pogoda sprzyiała te y uroczystości woyskowey podług życzenia. N. Król Pruski oświadczył dowodzącemu Generałowi Z i e t h e n swoie sczeg >loe ukontentowanie tak z piękney postawy woyska, iako też przyłładney karności. PIZegląd wojska Angielskiego odłożony lobie w główney kwaterze wtJambray, iż N. Król Pruski raczy zascaycić swoią obecności A popis tego woyska. Oddaleni ztąd wychódce Francuzcy uda-ią ti% naywięcey do Pruse. Z Paryża dnia i$. Sierpnia.

Po obeyrzeniu woyska na polach L i g n y , ftrzybył tu dnia 16. N. Król Pruski, pod nazwiskiem Hrabiego Rup pin, istanął w pałacu Posła ewoiego, Hrabiego Golz. Monarcha ten odbywa podróż bez wszelkiey okazałości. Cały iego orszak składa się z iednego powozu z kilkoma Adjutantami. Na wieezórzasczycił swoią obecnością teatr d e s Va r i e t e « . W czoray odwiedzał Hrabia B H P pin, maiąc na sobie mundur Pułkownikoski i wielką wstęgę orderu S. Ducha, rodzinę Królewską, a potem iadł obiad u Króla. , Przedwczora zwiedził tak nazwane góry Francuzki« w ogrodzie B e a uj o u, gdzie był . Uczestnikiem rozrywek, i dopiero po dowodach choynośu, które zostawił, poznanym został. Wcioray był na operze Fernando Cortez; zaeczyei takie obecnością swoią kontert Pani C a ta l-a u i. Xiążęt*i królewscy złożyli us*ai'Owa iie <iw<ue Królowi. Przy był tu znowu Lord W e II i n g t o n po ukończeniu popisów woyskowych pod Ligny. Pi.wrócił także Mjrszałek, Xiąię R e g g i o, kiory kźciził na powitanie Rrola . Juici Pruski' go.

, Jest mniemanie, ii KorobIcyq Króh odbędzie się za t niski czas w U I u i m s. Markiz d'A vary, ParFrancyi, wynietiony na doystoyność Xi«iźqcia a Xiąźę Massa mianowany członkiem Izby Parów. Przybył tu znowu T a I m a .

Bawiący tu teraz Hrabia Buol- Scha uen· t e i n , wyieżdża w tych d iach do A i s V Pjrowancyi.

Pedług niektórych gazet tuteyszycfa, panme taki« w Gibraltarze zaraza morowa.

Sc6

W Rzymie wyszła ustawa, podług IttrJrey rzemieślnicy bez wyjątku i kramarze, win. ni odbywać służbę w gwardyi narodowcy od roku 16. do JPgo. Podług wiadomości z H i s z p a n i i, uszedł Generał M i I a n s z K a t a lon i i i wsiadł na okręt z zwolennikami swoimi. W ciągu układania w R z y m i e epraw kościelnych, podał Poseł nasz tamże nasiępuiące godne uwagi oświadczenie: "Jego Chrześciianska Mość dowiedział się z nadzwyczayny rn żalem, ii niektóre artykuły nadaney, przezeń ludom iego Konstytucyi, zdawały się Jego Świątobliwości bydi prze« ciwnemi prawom kościelnym i zasadom religiynyrn, iakiemi się Królowie zawsze powodowa!;. Przeniknion boleścią, iaką domniemanie to sprawiło, i pragnąc uprzątnąć wszelką w tym względzie trudność, upoważnił Król Jmć niżeypodpisanego, aitby zamiary iego głosie kościoła wyuśuił, i w imieniu iego, zgodnie z chuciami, iakie na naystarszs go sy..a kościoła przystoią, oświadczył, ii Król Jmć ogłosiwszy Religią Hzrrnsko KatolickoApostoleką za Religią Bianu, wszystkim poddanym swoim, iakiegwkolttiek bedą>ym v y« znania z tych, które wprowadzone du Frań« c yi zastał, wolne Religii i.h wyko; ywarie zapewnić musiał, i o o e i, zaprzysiężoną prztz siebie ustawą konstytucyjną, zaręczył. Stemwbzystkiem przysięga w tym c<-iu wykunana nie iest bynaym; :ity tego rodzaiu, iżby zasadom i przykazaniom kościdiym w (zemkolwiek szkodzić mogła, skoro podpisany mocen itet nśuidczyć, ii się iedynie de ćywilnych ściąga stósuików. Ten iestprzyięty od Króla obuwiązt-k, któremu wiernym pozostać iriusi. Ttti ieet obowiązek, który n;a siebie zacią«,aią poddani iego, zaprzysięgnąć posłujzeństwo Konstytucyi i prawem Króle« · twa, przez który akt nie mogą bydź zobo* wiązywanemi do żadney rzeczy, któraby przekazaniom Boga i kościoła przeciwną by zu Monarchy ewoiego, składane ninieyeze oświadczenie na re.ee Jego Eminencyi, Kardynała Sekretarza etanu, ma zasczyt, upraszać go, ażeby ie zechciał Oycu S. przełożyć. Ośmiela się do tey nadziei, iż oświadczenie to oddali wszelkie dalsze, wątpliwości i prz>ło£y się do pomyślnego skutku zbawiennych Jego Świątobliwości zamiarów przez utwierdzenie pokoiu kościoła Gallikańskiego. Podpisany ma zasczyt, ponowić Jego Eminencyi Kardynałowi Sekretarzowi stanu zapewnienie wysokiego szacunku. Rzym dnia i;,. Lipca 18«7Blacas d'Aulps.

Wszelkie zamachy Rewolucyonistów w Lug d u n i e i w okolicy całkiem zniweczone zostały. Durzyli oni pospólstwo, iż E u g e - niusz Beauharnois, Soult i inni obeymą nad niem dowództwo, skorosięwdostateczney zbierze liczbie. U pewnego ślosarza znaleziono blachę, do wybicia odezwy, która miała ten podpis: " G r e u c h y, dowódca obozu pod L u g d u n e m . " Wszystkim osobom, aresztowanym zi »drożności w czasie drożyzny chleba popełnione, dał Kroi przebaczenie. Regnault de Saintjean d'Angely @sadzony został w domu waryatów w N o - wy m- Yorku. W T u l u z i e edbywaią SIę publiczne modły o descz. Z Marsylii dnia j). Sierpnia.

Fregata la Fleur de Ly.f\ przeznaczona na odbycie żeglugi w okół świata, «paliła się W porcie Tubńskim. Jest mniemanie, 'li ogień był podłożony, por.iew-ż w trzech razem zaczęło się pAlić mityseseb. Z Nowego- For ku dnia 6. Lipca.

Dnia 8. Maia r. zp A zęty się nosi dzenia Kongressu Wenezuelskiego w C a r i a c o . Generał Marino miał pod niebytność Generała Pólivai»ieewe ,z»gaiaia1ca t . Ou i B o l i v a rzostali znowu naczelnikami Woysk zjednocz-*» nych prowincyi, miasto A esump tion przeznaczono na stolicę rządu związkowego« B r i o n a mianowano Admirałem Rzeczypoe« politey, a wyśpi« S. M ał g o r z a t y nadane imię Mowa Sparta, za bohatyrąkie mieszkań-» ców iey sprawienie się. Pert ąu Prince, na wyspie S. DominikaJ dnia 28- Czerwca. Dnia 19. m. b. uderzył tu piorun w skł&cIT prochu niedaleko miasta, w którym się; 10g.000 funtów prochu znaydowało. Szkeda przezto zrządzona iest naturalnie nie mała« Wczorayszego wieczora wyleciała na pa» wietrze warownia Bisseton. Kommen« daru, który się uskarżał na przełożonych; swoich, zapałił ią. Było wniey iakie sg,ooO> funtów prochu. Sam tylko Kommendant utracił życie. Rozmaite wiadomości.

Na posiedzeniu w Rz y m i e Akademii rei!« gii katolickiey dnia 10. Lipca w sali Mądrości był naprzód dialog między dwoma kandyda* »ami O istnieniu duszy ludzkiey, a potent P a n Z a m b o n i, Sekretarz akademii, czytał* rozprawę o nauce czaszkowey Doktora G al» la. Mówca zbiiałtensystemat iak mógł naydosadniey. Okazał naprzód błędy G a 11 a , w fizyologii i nauce lekzrskiey, polegaiąc nat powadze dwóch uczonych fizyologów Frań« cuzkich; powtóre, dowodził, ile zasady Galla są błędne, fałszywe, dążące do materyalizmu i fanatyzmu, szkodzące wolność« człowieka i godności iego ubliż<iące; bo po-» dług nauki G alI a człowiek niczemby się nie różnił od zwierza, tylko składem swoim fiay. cznym. W D a n i i naypierwey zaczęto obchodzisię po ludzku z żydami. Nie prze stał atoli aa tern Rząd tameczny. U żył naydzielnieyszych środków do zupełnego wytęrienia zł1.go, i zwrócił uwagę swoią na wychowanie młodzieży eboiey. pici. Załoiouo w K o p e n - nazwiskiem szkoły Karoliny l zos aie ona pod słenm Małżonki Krułewica Naetepcy tronu, która bywa r.a publicznych corocznych popisach, i sama' rczdaie nagrody. Ubogie dzieci przyirrmią się h-zpłatnie, a bogatsi żydzi chętnie się do wszystkich wydatków przykładała, - Teraźniejszym Rabinem iest Polski żyd, i będzie zapewrie ostatnim, gdjż odtąd nie może bydi obrany Rabinem, tytko *en, który odbył nauki akademiczne.

Osobliwszym sposobem pobrały aie wtych dniach dwie osoby w Paryżu * , i do tego-, W więzieniu, Jtscze w miesiącu Grudniu toku i &> 6 Pan D... miał sobie przyrzeczoną w małżeństwa pewną młodą i piękną panienkę, którą kochał do zapamiętania, i rawzarem był od nie y kochary. Chwila t-,Ie dla nich eczęśliwa, bo złączenia się wspólnym i wieczystym małżeńs-iwa węzłem A iuż się zbliżała, kiedy Pan I). ,. . z przyczyny rozmaitych politycznych stóeunkow został zatrzymany i przed Trybunał staiwienj. Niesczęście te aamiast osłabić ich uczucia, tern bardzit-y ie umocniło» Prze-z rozmaite sposoby dtvay ci nitsczęśliwi ko. bankowie widywali się w czasie iego uwięzienia. N i t mogąc się nareszcie Pan O..., e A rzeć uczuciom serca, udał się do zwierzchności z prośbą, aby się mógł małżeńskim połączyć węzłem z Pćnną . . .. iakoż i otrz)tnał żądane pozwo lenie. Niesczęśliwy ttn małżonek zaledwie godzin kuka w przytomności Rządowego strażnika, po obrzędach małżeńskich, używał liibey wolności z nową małżonką swoią, kiedy oderwanym od iey łona został, i na powrót osadzony w więzieniu. - Nigdy podobne dwóch serc czułych rozdzielenie okropnieysżem nie było. Całe miasto Zwróciło seraz oczy na nich, i Iituią się nad smutnem położeniem tych dwóch prawdziwie pokutujących kochanków»

Przyklad skąpstwa.

Mówiono pewnemu skąpcy, iż źle robf[ żałuiac małych wydatków na pierwsze dla; siebie potrzeby, i zbiiaiąc do kupy grosze, które potem iego syn roztrwoni. - jeżeli, odpowiedział skąpiec, syn tuóy rbwiiq. mieć bęfrue radość w marnotrawieniu ich 2aK ia w zbieraniu, to bardzo dobr%e uCbyn2. i} nagłych smierciach. Pytano się Ge z a r a iakaby śmierć była, naybpszą? Nayprędszti i naymdtey spodzieteuna, odpowiedział. Przytocz-, ni) tu .kilka przykładów podobney śmietci. A ppius udusił się pałykaiąe spitze iaia. Val1 o umarł piLc puhar miodu. Xiążę II e ary k Kastytiyski zabify został na mieyscu cegłą z dachu, gcaiąc w piłitę. .Sławny trawnik Baldus ukąszony od małego »W ok go pieska, natychmia&t skonał. Ctxrr Lut yuez i Król D*metryusz od kop)ta końskiego zginęli. Oyciec C e z a r a umarł wdzie»»-' iąc obuwie. Frydery K oyeiee Cesarza M axyroiiiana, umarł nagle naradłszy się melonów. Król Dyonizy umirł x radości. Gar Rossyiski Iwan Wasilewicz umarł grAiąc w szachy. M a r g u i u s na śmierć *ię' zaśmiał, widząc iak małpa boty iego wdziewała. Jeden zPapieżow i-iewaiąc udusił się muchą.

Lenistwo.

Prwr.y bogacz wyznaczył nagrodę dla lIr go, krorjby do wio tli, że k-sf uayiei iwszym. Dla doświadtzenra, położono nagrodę w pewneWn oddaltniu, i z poruszeń ubiegatącyeri się o nią, miano sądzić, Mory z nich zasłużył na r ią. Trzech młodzieńców ofiarowało się do tych wyścigów. Pierwszy rozpoczął kurs, i oddytbaiąc z trudnością, Jedwo £. postępował; drugi czołgał się rakiem do celu -swych życzeń; trzeci zaś, nie ruszał się z mieysca mówiąc r ititli mi C» dać cAtecie, to możecie mi tu przynieść. Jakoż n» grodę przez sędziów walki itmu pfzysądzona, « nóg N łłoioa*»

Dodatek'

DOBROCZYNNOŚĆ.

Dla mesczęśHwych Sierakowian złożono iescze nasrępuiaica. ofiarę: Od JmciXifdza Dziekana Chańc2ewskiego, Proboscza wLudomach, if Zł. 6 gr. pol. uzbierane między parafianami.

Poznań dnia 3" Września lA17.

Expedycya Gazet.

.Decker i spółka.

o uniesienie. Po długiem oczekiwaniu zaspokoione nareszcie zosta'y nayAorersze życzenia moie dnia 2J. n u b, w którym luba żona moia, 2 domu fVndlteh, zdrowego syna na świat wydała. O tćm wydarzeniu donoszę moim przyjaciołom i krewnym. Poznań dnia 29. Sierpnia ł8i? Dr, Bernd, Professor tuteyszego Gymnazium.

" * " " l> O N I E '" I E N I E'" W nied/iele, dnia 7. ni. b z po udnia od godziny 2. do 5 » bede miał I asczyt dać wielkie widowisko fechtowania na rabanie 1 na sztych, na które Szanowną Publiczność zapraszam. Amatorom kunsztu, maiącym chęć fechtowania, starać lisie bede, ażebym naywieksza sprawił rozrywkę. Wnieyście kosztuie 8 dgr.

Poznań dnia 2. Września igf7Pat to u, Fechtmistra, na ulicy Wrocławsktey Nro 257. Dmiesunie handlowe. Świeży wędzony Ryński łosoś otrzymał handel starszego Gumprtthta.

nr

II

I I. . . . . . .1

1 · I I

OBWIESCZENIE Gdy w dzisieyszym terminie do publiczney Sprzedaży 1979 sążni drzewa dębowego w w>i Bachorzrwit pod Jarocinem ubitych, do massy pupillarn-y Ur. Kajetana BohnoKskiego należących, Licytanci nieznaleźli sie, przerośmy inny termin · na dzień 7. Października r. b, z rana o godzinie iorey, w dworze Pańskim w Badiotzewie wyznaczyli, na który chęć do kupna maiąeych zapraszamy, a kondycye im. w terminie oznaymione będą. w Jarocinie dnia 27. Sierpnia 1817. Królewsko- Pruski Sąd Pokoiu Powiatu Krotoszyńskiego Okręgu Jarocińskiego,

Skład szrotu. Z fj b ryki Pffuow Piesclieł i Kompe mi w Gen t hi n obiąłem skład ich tik nazwań go Angielskiego szrotu patentowego. Pierwszy transport mi stanął, i we wszystkich numerach za ceny fabryczne z przyra«howaniem miernych kosztów za gotową zapłatę dobrać go u mnie można Zamówienia zewnątrz i przesełanie pieniędzy franco oczekuie. · Wrocław dnia 3a Sierpnia 1817.

I.fodejritd Oeffelein "",:: : na ulicy Karlsgasse Nro. 74J.

Ottrzttenh, Podpisany dziedzic wielkich i małych Gutów z przyległościami uwiadomi» ninityszym Pr*tś. Publtczndść, ii na calkich ewyeli granicach. tak polach iako i lesie za» strzegł sobie polowanie, zaczyni aby się nikt riiewaźył po granicach rzeczonych polować ninjeyszym ostrzega się, gdyż w przeciwnym razie psy strzelane i flinty zabierane będaj, tym, którzy nieulegną ninieyszemu ostrzeżeniu, a w końcu sami sbbie winę przyznać będą musieli, gdy do przyzwoitego Sądu powołani do odpowiedzi będą. G n i e z n o dnia 30. Sierpnia 1817.

Afa re in Bitńkawski ASzambelan J. K. Mości, Major woysk Polskich. Uwiadom i t n i e .

Podpisany na przedstawienie U r. Pr&nciszka Ku czb o rskiego na ów czas u Oyca swoiego w wsi małey Gśrce pod Szamotułami zamieszkałego, wystawił temuż ur/ędowną obiigacya przed Pisarzem Akio wy m W. Malinowskim w Poznaniu w roku ?8i6. na dukatów tyeiąe czyli i8,000Złł.poł., a towcelu negocyowaiia powyższego quantum. Gdy zaś lenie Ur. Ku czb o rski ani wzmiankowanego quantum, ani tei sezególuiey zwrotu iądaney obligacji potrzeb- uwiadomić Prześw. Publiczność, ażeby się nikt z Ur. hianciszhiem tiuczboiskiem z mocy rztczoney obligacyi w żadne facyeudy niewdawał , gdyż ta z przyczyn ninieyszego @dwolama utracą swą moc i powagę. Ktoby · ię zaś poważył takowey nabyOź, więc nie do podpisanego lecz do maiątku i osoby Ur. Franciszka Auczborskiego regree mieć będzie. G n i e z n o dnia 30. Sierpnia 1317.

Marcin Bieńkowski, Szambtian J. K. Mości, Major woysk Pojsk eh. Uwiadomienie. Dominium Zbaskie ma wborjch Łomnickich węgle drzewne na przedaź miara po 3 z1.

Do frzidama. Właściciel kamienicy w Gmężni t pod liczb» 24. w rynku życzy sobie ukową Z wolney ręki sprzedać; każdy źycjący ia sobie kupić, może się osobiście lub listownie w zgłosić Lo Grochowskiego Adwokata pod tymże numeitro,

Grochowski, Adwokat.

Ceny xboita w Berlinie od dniu 22. do dnia 2%, Sierpnia (a 41 gr!) Tal. gr. fen.

ŻytO. .2 - 16 Podleysze a - iQ - .

JęczmteA . .1 18 Podleyszy. .1 1$ * Mały Jęczmień .1 14 Podleyszy. .I 12 Owies I 9 Podleyszy. .1 3 Słoma 11 taL gr. 10 1 7 16 Siano l 12 l 10

Średnie ceny zhża w Wrocławiudnia 28 - Sierpnia w nominalnej monecie:

Pszenica 6 talio 21 troiak. Żyto 4 tttt« 26 trank.

Jęczmień 3 talio 19 troiak. Owies 2 talio 13 trrjO*.

M U Z Y K A . Pa er. 12 Śpiewów w ięzyku Polskim, Niemieckim, Francuzkim i Włoskim dto. 9 Zł ł . ŚpiewyPolskieiFrancuskie,PolonezYił.d. Weigl. Śpiew z Opery: Szwaycarska Fam i l i a di to l Zł ł. 18 gr. w drukarni Dekera i Kompanii przy kościele S. Marcina, Isonard. Romans z Opery: Hilary: J5Ai na próżno W »łeści i t. d. II 2 Fortepianem l Złł. Arya z teyże Opery. "Od dawnego to iuź czasuit.d." dito 2 Złł. Dnet zteyie-, "Młody Paste-rz rozkwiłony." rlito lZłł. iSgr. Kurpiński. Sześć śpiewów wy i-tych z Oper: Jan Kochanowski i Nowe Krakowiaki dito 3 Złł. Arietka J a n a z Tenczyna z Opery: Jadwiga dito l Złł. 'Lafond. Deux Romances aVe acc. de Pforte: "I3n jenne trouuadonr etc." »Złł. i&gr.

a PiOmatices Choisies avec dito " S al u t, bonne et jolie etc. II · * l Złł. 18 gr.

D e s z c z y ń s ki. 2 P o lon o i s e s p. l e Pf. 2 Zł ł .

Kozłowski. Polonoise (suc fair dn Chalumeau de rOpera: La Familie Suisso) dito j Ził. K. Dwa Polskie tańce, walec i mazurek zRomansuOpery: Hilary it.d. dto 2Złł. Krominer. Polonoisefavoritedto iZłł. 18gr.

Kurpiński. Uwertura naFortepiano 70per y: J a d w i g a 5 Zł ł. i 5 gr. · - Marsz z teyze Opery l Złł.

Siekierski. Le tombeau duPrmce Joseph P o n i a t o w s k i - 3 Z ł ł. i 5 gr.

Trzy mazurki » ib gr.

Dwa dito »8 g*