GAZETA
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1817.09.10 Nr73
Czas czytania: ok. 9 min.Wielkiego
Xiestwa
POZNANSKIEGO
Nro. 73.
w Srodę
Z Petersburga dnia 7. Sierpnia.
W dniach 27, 2a i 30tym (.dawnego stylu) przeszłego miesiąca wszystkie pułki gwardyi i inne naokoło stolicy stolce, a blisso 30,040 wynoszące, na równinach Oranitiibauinskich w przytomności N. Pana i cdłey Nayiaśnity«zey Rodziny odbyły wiflkie obroty. Całe to piękne woysko podzielone było na dwie części, zkterycb iedua była tupidiią .ą czyli zacze; iaiąrą, druga z »ś daią, ą odjior. l'ię KHe te i ni« zwyciężone zastępy, ozywim e prjsytomnoś< ią Ha-.a swoiego, wystawiały wszystkie obroty i odmiany, iakich się używa przy dobywaniu mi w a i«-br-x.u i g... Widok ten woiennv zwabił i.if-frj! bczouą ilość i i<J\kwyah płci obq<'y. J"' koń zo ly.rh ehr' tach tlnia .30g", Cesarz . 'mó, cała N.r>i.'ś H y-za rodzina i dwór z Oraniei b . li rn 1. _yUn chali do T'1'ry i 40 płacu n.d ij < iyą. Ka drugim te tu N e wv naprze H rj. *ie i J\ v c j o hl J\ o p ai a t M K hl I U M H . m a o li 1\ li i e t' adnia
Września
10.
1817.
na S c h ć> 1 e r, Pełnomocnika Pruskiego przy dworze naszym. Ten dnia 31., toiest, nazaiuirz po przybyciu N. Pana z całym dt»ore<<i do pałacu rauryckiego, dał bal, który Cesarx Jmć. i cała Niyiasitieveza Rodzina, raczyli zasczyiić swoią bytnością. Ledwie pogodn» zasjło słońce i cichy wieczór szara okryła poświata, wypusczo. -o przed oknami balowey sali mnóstwo rak;..t na powietrze, które trzaskiem i łoskotem głusząc brzmienie muzyki, zwabiły wszystkich do okien. Wtem ujrzano płonący fńcrwerk. I kiedy piękność ogniów, przechód kolorów w porządku naśladującym, tęczę zadziwiał wszystkich i bawił, dały sie widzieć cyfry N. Pana w świ. tle podobizna do słońca, ii"osJ\ooe przez j - tuszów zwycięstwa, pokoiu i obfUości. w świątyni chwały, opi' raiącey się na niej .rzeyrzanym szeregu KobIIIIII. VV chwilę, łagod' ,itie światło, sunie ia ?ię porządi K kolumn i postać Wn«BSŹŁów} ukazuie si A ijaie E U h i e t y, ajemuą» drogie sereu każdego, kto tylko słyszał o cnotach tey Pani. Daley, wspaniała postać Mine rwy, trzymającacyfręjCeearzowey Maryi, zabiera mieysce. W tymże czasie złączone imiona W. Xieeia M i koł a i a z N eyiaśnieyezą iego małżonką płoną różowym ogniem w świątyni, Strzcźoney przez Hy me na i K u p i d y n a. Wspaniały ten i kosztowny faierwerk trwał przeszło godzinę, po czem bal znowu się rozpoczął. Ctsarz Jegomość i Wielcy Xiążęta mieli na sobie mundury Pruskie i ozdoby orderów tegoż Królestwa.
Nayiaśnieysza Rodzina oddaliła się po północy z balu, który się przedłużył do godziny eiodmey zrana. Położenie domu nad samym brzegiem N ewy, cichy wieczór, obszerny ogród tysiącem iaśnieiący świateł, liczne zgromadzenie zaproszonych, wszystko to dodawało blasku tey wspaniałey zabawie, daiącey rys wybornego smaku i talentu gospodarza W przyimowaniu gości.
Dnia 3. b. m. poświęcono chorągwie ach dywizyi gwardyi; z tey przyczyny była wielka parada woyska na placu pałacowym w przytomności N. Pana, N N. Cesarzowych E l - żbiety i Maryi, Wielkiey Xiężney Jmci Alexandry Teodorowny, oraz Wielkich Xiążąt K o n s t a n t e g o , M i koł a i a i M i - c h a ł a, tudzież Xiecia Pruskiego W i l h e l m a . Całą paradą dowodził Xiążę Jmć Cesarzewic.
Od Menu dnia 28. Sierpnia.
Podług wiadomości Paryskich, duchowieństwo w e F r a n c y i zdaie się znowu wielki wpływ osiągać. Oczekuią z ciekawością, czyli Konkordat przełożony także będzie Izbom do zatwierdzenia. Gdv się w Xiestwie N as sa uskie, m naradzano nad trybem obchodzenia setnicy kościoła Kalwińskiego, dway Super intendenci M li 11 e r i G i e s e powzięli myśl nadania tey uroczystości większey switt ości przez połączenie obu Wyznań Protestanckich. Spodobała się bardzo ta myśl Xiąźęciu panuiącemu, i kazał zwołać natychmiast Zbór powszechny, składaiąty się z dwóch Supexintendentów, z wszystkich Inspektorów, i 33 Pastorów, między któremi iest 20Luterskich, a 18 Kalwińskich. Narady ich trwały od dnia 5go do ggo Sierpnia w obecnośti Kommissarzów Xiąźęcych. , Po usunięciu wszelkich subtelności szkolnych, i zgodzeniu się na istotne punkta, naradzano się iedynie nad temi dwoma pytaniami: imo, czyli się maią w ieden kościół połączyć? 2do, iaki iest naylepszy sposób zdziałania tego połączenia? Pierwsze pytanie iednomyślnie rozlrzygniono zaraz na pierwszey sessyi, aby oba kościoły wieden złączjć. Dla roztrzygnienia drugiego pytania, podzielił się Zbór na 7 wydziałów, które się zebrnły w ctlu roztrząśnienia propozycyi podanych przezSuperintendentów , i podania na piśmie Kommissyi Xiążęcey zdania swego w tey mierze. U chwalono więc prawie Jednomyślnie następujące punkta: 1) Połączone Wyznania nosić będą nazwisko: Kościoła Ein (wielickiego Chrześciiańskiego.
- 8) Naywyższy dozór nad całem Duchowieństwem będzie podzielony między dwóch Superintendentów podług ieograficzney linii, a ten dozór połączy się potem w osobie tego, który przeżyie drugiego. - 3) Powiaty inepekcyinc będą i t. d. - 4), W mieyscach, gdzie oba Wyznania są pomieszane, dochody obu kościołów składać będą iednęż kassę, i pozostaną przy kościele na koszta obrządków. - 5) Centralny maiątek obu kościołów zamieni się w iedenże fundusz, i służyć będzie na opłacanie burs, i koszta urządzenia eeminaryum w H e r b o m dla kandydatów teologicznych. - 6) W mieyscach,rJjfc gdzie będą dway Pastorowie oboyga Wyznań, pozostaną tymczasowo, i razem rozdawać będą kommuniią przy iednymźe ołtarzu. - 7) Przyimuif się tymczasowo Liturgiia Paldtyńsfca. Przy rozdawaniu kommunii należy zawsze używać wielkiey hostyi umyślnie na to zrobioney, którą się na kilka części połamie« wie względnie wszystkich pierwszy raz do kemmanii przysfępuiących. Tym zaś, którzy iuż oddawna biorą kommuniią, można dawać dawnym trybem, do którego nawykli, ieśiiby nowego nie chcieli, ale wtedy na osobności, i po przytoczeniu przyczyn Pastorowi. Takową uchwałę posłał Zbór do Xiążęcia , który ią zatwardział. Głoszą, ze i wFrankforcie obchodzić będą setnicę wyznania Ewanielickiego połączeniem obudwóch wyznań protestanckich. Gazeta Weymarska donosząc o straceniu Gei.erała Lascego, dodaie; KrólFerdyna n d opus« ił naypięknieyszą sposobność uźycia prawa łaski względem zasłużonego woiownika. W oysko i lud przywiązani byli do tego męża, którego nie śmiano stracić w Barcelłonie , ale do Minorki wywieziono. Zdaie się, że Hiszpant z charakteru nie są skłonni do darowania i przebaczenia winy, dla tego też im trudno stosować się do terainieyezych czasów. Występkiem L a s c e g o , He wiedzieć można, było żądanie zbroyną ięka konstytucyi. Podobne żądauie należałoby dobrowolnie zaspokoić; inaczey, utraci H i s z p a n i i a naylepszych obywateli, chociaźby nie na rusztowaniu, i z a y m i e w E ur o p i e mieysee, iakie iey z takiego postępo. . " wanla przystoI. Gazeta Powszechna wyraża, iż duch wolHe-ści nie daie 6ię ustraszyć, i na dowód tego przywodzi, że zawieszenie prawa Ha be as C o rp u s w Ang l i i, przez które wszystkich obywateli wolność zagrożoną została, daie powód do licznych w Anglii obiadów, podczas których na przekorę »m u zawieszeniu spełniaią wielkie mi kielichami toasty: Powszechney teohtnści druku t i nieprzekupStwa PrzYsięgłych Sgdziów.
ZeStuttgardu dnia 2c. Sitrpnia.
Aresztowanie Pułkownika M a s s e n b a c b a w F r a n k f o r c i e na żądanie rządu Pruskiego, sprawiło tu wielkie wrażenie, mianowiciew stronnictwie przywiązanej» de większości stanowey. Luboć wybrani od miast i gmin Deputawani we wszystkich nieledwo okolicach wykonali przepieaDą od rządu przysię&ę. to przeeieź Stuttgardscy dotychczas niechciełi tey wykonać. Z Włoch dnia lp. Sierpnia.
I-isty z Li worno pod dniem i 5iym b. m.
piszą o Arcy-Xiężnkzce Leopołdynie, co następuie: "unia 6go Sierpnia W. Xiąźq z rodziną w towarzystwie Nayiaśnieyszey MaryiLud wikiXiężney Parmy, Xięcia'iXięż n e y S a l e r n o , wyiechali z F lor e n e y i . Nazaiutrz popołudniu Xiężna Portugalu i Bra zy Iii wyiechała z zamku letniego Pogg i o - I mp e ri al e, i również iak inni udała się d o L i w o r n o, gdzie dnia logo Xiązę, M e t t e r n i c h i innych wiele osób przyięh i % z czcią wszelką. Dnia lago było uroczyste oddanie Xiężney w sali pałacu W. Xiecta wspaniale ubraney, po którem był obiad, na który zaproszono osoby ze strony Austryackiey i Portugalskiey. - Po południu o 51«Y wszyscy obecni udali się na statku do okrętu liniowego Angielskiego A Ibi on 74rodziałowego, który był naywspanialey ubrany, i 0beyrzawszy go naydokładniey, popłynęli, do fregaty N eapolitańskiey, która Xiecia i Xięźnę Salerno z Neapolu doLiworno przywiozła. Na tey Nayiaśnieysze siostry pożegnały się, i nazaiutrz widać iuż było Neapolitańską eskadrę daleko na morzu. '-Widok tey cały wyprawy dnia a ago był naywspanialszy; rozmaite statki w nieprzeliczoney prawie ilości rozsypały się p o m o r z u, grom dział rozlegał się wszędzie, a naypięknieysza pogoda dodawała blasku tey wspaniałości. OIlI3 i3go Xię£na Brazylii udała się o 4tey po południu szalupą na tfniowy okręt Król J a n V I . N iezmierna ilość widzów przyglądała się tey podróży. Huk dział portowych powitał Xiężnę, również i okręty Portugalskie, a nawet i Angielskie» wieni byli Xięźnie, o 6tey zaś Xiężaa P a rni y przyjechała pożegnać się z siostrą" i do - piero o lotey odnchała. - wszystko, cokolwiek potrzebne itsi do wygody tey podró zy, znayduie się tiaokręue J an VI., asmak i wspaniałość wszędzie panują. Trzeba było wszystko widzieć, aby mieć wyobrażenie. O krę t, który powinien był mieć 90 dział, miał tylko 36, a resztę mieysca zabrano na pomieszkanie dh 300 osób składających dwór Xiężney. Za zbliżeniem się nocy tak okręt J an V I ., iak i S t. S e b a s t i a n, na którym był Poseł Portugalski Hrabia E l z, oświeco no przeszło 3,000 latarni. - Odiazd zawisł tylko od pomyślnego wiatru; a ź t pora roku ed odby ia tey podroży iest n<typomyśl< <iey sza, przeto Admirał Portugalski spodziewa się, ź« ią od wtyśtia na liaśumę Gibraltarską w przeciągu naywięeey dni 40 odprawi. - Od dnia 1 4go oba okręty stoią na kotwicy, ł Spodziewamy się, że dzisieyszey nocy odbiją od brzegu. X>ąźę VI et te m i c h wczoray pożegnał się z Xiczia. N a eskadrze Portugalskiey przybyło wprawdzie wiele dam, małżonek oficerów i dworzan, ale są między nemi i takie któr<- shcą korzystać z sposobności udania się do Brazylii. Dnia J 5. o w pół do 6tey zrana wyruszyła z L i w o r n a eskadra z Królewną N astępczyną tronu Brazyliy6kiego. Umowa, mocą którey Xiestwa Parmy i P i a c e n c y i po zeyściu Cesarzu.vey M a ry i L u d w i k i spaść maią nabyła Królową H etruryiską, zatwierdzona iuż iesi przez H iszpanią, Franeyąi Anglią. Oczekują zatwierdzeń z strony Hossyi, Austryi 1 Pruss.
Corpus woyska Austryackiego, który stał dotąd W Rróltstwie NY»politińskiern, rozpoczął wychód swoy dnia 7. >ierpnia, a Polny Marszałek- Porucznik Hrabia Wal m o d e f t dpuśrił sWeiągłównąkwaterę wNeal»ułu d.
8m
1 o. Gazet* u-zędowa Królestwa mówi między inuerni: " j,.ne wmaunt. E u r o p y uwiecznią sławę, którą z aa ę .y Jegu C. K. Mci okryty się w. wtzJ\fc,,». wyprawach wojennych, a tnianowuii w n y, która założyła kres woyiiie rewolucyi ey i zjbezpieczyła spokoynnść świata. Poświęcić dziś możemy stron-icę tym wijdnrriośijom, iuż to ażtby wystawić obrjz woowdka Ausiryackiego na łonie pokoiu iuż ttż gJ\eby w nysku CesarekoKrólewskiemu zlozyć dań wdzięczności za postępowanie w ciągu połt-zetiaroczniego u nas pobytu iego. Wzorem Rzymian zputkowGe» zira,. mężni i waleczni na polu bitwy, byli w miastach naszych przykładem karności, umiarkowania, akuratności i wszystkich cnot Społeczeńskich. Zoł- .ierz, Oficer, Generał, wszvsry byli zawsze naszymi przyjaciółmi i braćmi. Publiczny sza« unik i powszechna przychylność była za to ich nagrodą." Jego Świątobliwość mianował proponowanych przez Arcy-Xiężnę biskupów dyecezyi Borgo i Picencyi.
Z BruxtUi dnia 2$. Sierpnia.
D-iia 23. in. b. przybył tu Królewit: Następca tronu Pruskiego przezSpaa, był na obchodzie rocznicy urodzin Króla i itscze tego samego wieczora powrócił do We s e l. Infant Hiszpański, Don F r a n c e s c o de P a u l a, wyjechał ztąd wczoray do Am s t e rdam u, odebrawszy przy poźc-graniu wielki krzyż orderu L waz własnych rąk Królewskich. Przybył tu wczoray Xiążę N a s s a u, a Poseł Bossyiski wyjechał. Popis woySKa Angielskiego odłożony do środka Września, z powodu, iż Lord U ell i n g t o o obecnym wprzód będzie popisom woysk Austryackiego i WjpterubergeJfieg»; Głoszą, iż na przyszłość ża- darmerya we Francyi nit będzie naltż. ć do wydjiaiu wo-* ienntgo, lecz do tywilntg - Według, ostitiowi. ma iviotewski'-gn, kościoły jKaioltckie w kraio utrzymać SJ J\ mU{
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1817.09.10 Nr73 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.