GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1817.09.17 Nr75

Welkiego / 51 B II)I() Xiestwa

POZNAN

SKIEGO

Nro. 76.

w Srodędnia

17.

WrześniaiSI*

UWIADOMIENIE tyc%qce siL licytacji na dostawg potrzebney dla woysk« jF- K Mlci od dnia 1. Qrudma r. b. żywności. yiifi&&*Dostawa żywności d!a woyilc wszeikiey broni w Departamencie tuteyszym konsystuiącycb tftS bydź od dnia r. (jrudnia drogą pubiicznay hcytacyi w entrepryzg wyptsczoną, Ferrain tieytacyr w izbie posiedzeń podpisaney Regencyi odbywać sig maiacey, na dzień 6>.

Października o godzinie atey zrana wyznaczony został.

Warunki do KorrrraKIII od dnia i. Października r. b. począwszy, w R.gbtidturze Regencyi podpisaney przeyizeć bgdzie można. Tymczasem nadmienia się: 1. iź hcytacya alternative na czas c) od dura 1. ill. Grudnia I 8 17» al do końca: m . Kwietnia 181' 8' * bj od dna 1. Gru-inia igi A. aż do końc? m. Listopada lS18» w tym sposobie odbydz sie mar iź na każdy * rzeczonych przeciągów czasu oddiielne licyts cryIII'6IIB. bydź muszą. 2. źe kaucya przez licytujących zro?yć sig niaiąca na- czas ad 1. a. na Talatów 500 >, ad 1. br na Talajov» 10,000,

@znaczoną ZDsrafa« Kto kaucyi tatowey w miarę iak licyfacya, eo do picr-wsjego fub drugiego przeciągu czastt · dbywaćsig będjie, przed rozpoczęciem iicytacyi w terminie do tego wyAna-zonym-z.ożyc mebgdzi« wstanie, w ale do licytacyi przypusczonym nie bidzie. KaCKYa takowa musi bydź zresztą złożoną w obligacyach rządu, bezwłocznie Zrealizować się mogących, »Ibol.teź w zastaw, yck listach ziemiańskich QLandsch;fdichen HarK&rre&B) »należfctm» ido mcii kuponami na prowizje. HypoteJ d całkiem od tego wyłączaia sig.

Po «upelnie wskuKcznisr-.sm oprawieniu dwumiesieczney żywności, kaucya »wrócona zo

84*

Wzywaia się wiec ninieysze'm wai$ćy ochotę podiecia się liwerunku, aby sig w terminie licytacyinym wyźey oznaczonym stawiwszy, licyta swe podawali, ostrzegane wyraźnie, że na poźnieysze · flerty żaden wzgląd muny nie bgdjie.

t o z n a a dnia 1 ; . W rz e śnia 1 S 17. Królewsko - Pruska Regencya I.

/'o.........TTT..*** _.. _lVI* __/'o...J**_......r _ ... .

Z Akwizgranu dnia 6. Wrze$ :ia.

JW. B aro n S c h u c k inan 11, MinisierSpnw Wewnętrznych, przybył wczoray do tutey· zego miasta i zapewne w niem przez czas nieiaki zabawi. Dziś w południe stawiono przed nim wszystkie władze. - Dziś przybył tu Generał H a k e . Z Petersburga dnia 14. Sierpnia.

Dnia 6. b. m. w dzień Przemienienia Pańsbiego, W którym pułk gwardyi i'reobrazenskiey obchodzi swe święto, po wielkiern i solennem nabożeństwie w kościele Przemienienia Pańskiego na ulicy Li te y n e y, był wieI. Jei obiad u N. Pana, na którym znaydowała się cała N ayiaśnieysza Rodzina, i mieli zasczyt bydź zaproszontmi takie wsz scy olicerowie pułku wspomnionego . Żołnierze zaś otrzymali zwyczayne w takich zdarzeniach> podarunki. Dnia 4go b. m. w przytomności Cesarza Jmści i całey Nayiaśnieyszty Rudzir.y spusczono skończony w Petersburgskliy admiralityi okręt liniiowy s4()ziałowy, któremu dano inne Fere-Champenoise. - Przytomność N ayhśniejszey Rodziny, okrzyki ludu, odgłosy pokilkakmć powtarzanego przez maytków hura, tudzież wystrzały dział twkrdzowych, zamieniły ten widok w uroczySte święto.

Dnia 3 19o Lipca zszedł z tego świata w 74 roku życia, po powrocie z Archangirlskiey Gub<r»ii, dok»d w zleceniu Rządowem był wysłany, W. JPati Stanisław Borowski Sz f biorą dyrekcyi jesseralney policyi i poczt w kommissyi Spraw Wewnętrznych i policyi Królestwa Polskiego, ,vzór Staropolskich cnot, poświęcenia się dla dobra kraiu, i zapomnie

-rnTTnUUMlOnrrTnn ID tu - - HU> - i. 1-m-m..niu HWI · r <.**.

nia o sobie samym, gdzie idzie o to, żeby się stać pożytecznym, iżeby dadz dowód gorIi wości w wyptłi itniu zwierzchnich rozkazów, zosuwił ś. p. b tan isla w B orowski nader chlubną po sobit pamiątkę. Obchód pogrzebowy dnia 2go b. mci odbył się tu w kościele parafbI ym katolickim w otiecności J WW . Ministra Sekruarza Sta*.u królestwa Polskiego HrAbi S o b o i e ws K i e go, Ministra Stanu i Prezesa Izby obraehunSfowey W ę g l e. ńskiego, Senatora kicki go, wielu rodaków i znai mych ztmrłt.g". Zostawił on w oyczyznie małżonkę, i oeierociałe dzieci, którzy, oby wtem sł bem wspomnieniu, Suóre szacunek ku niebosczykowi podyktował, mogli znaleść Lkitżfcolwiek ich nieodżałowanfcy straty osłodzenie! Z Wiednia dnia 3. Września.

Xiążę Regent Angielski przysłał iu chorągiew dla pułku zasczycaiącego się iego imienit-rn. Dzisieyszego rana rozeszła się pogłoska, iź były Minister skarbu Hrabia Z i eh y paraliżtm tknięty. Cesarz zatwierdził stręczone przez Radę woienną systemi popisu woyskowego dla prowincyi Włoskich. Podług niego należy i szlachta do popisu, z czego nayzbawienuiey8j"t, wyniknąć muszą skutki dla ducha woyskowego pułków Włoskich. Spodzitwaią się, iż zasada ta przyięta będzie takie <o do Nie,-» mie .kich państw Austryackich i G a 11 i c y i. Dowiedzieliśmy się z Eg r y, ł* Xiąię Ra.

su III o we K i złamał nogęna przeiażdżce. Masztakrz Xj etia, który za nim iechał, wpadł wbagnisk», i kóń uwiązł mu w błocie. Xixżę, który go chciał ratować, skoczył prędko )I( konia, i w tym na pćł złamał sobie nogę. niektóre dla państwa Pruskiego nie bez wa* Doktor zpułkuErbach naypierwey go opa- żności będące papitry drukiem rozpowszeeh» trzył, a wkrótce przybył drugi doktor z Pr a- nil. gi. Spodziewamy się, że leczenie dobrze tię uda, lecz Xiążę musi naymniey cztery tygodnie leżeć w łóżku. Ostatnie wiadur«bści z S t a m b u ł u opisują tameczny stanzdrowis, iako pogArszaiący się. We wszystkich niemal dzielnicach miasta i przedtnieściów pokazuią się na nowo ślady zarazy rnorowey. Zdaie się, iż okręty z Alexandryi z zarażanemu towarami bardzo iię przyłożyły do rozszerzenia tey klęski. - W Algierze umiera codziennie po 15-18 osób na zarazę. Ze Lwowa dnia 2$- Sierpnia.

N. Cesarz i Król nasz mianował Arcy-Biskupem Lwowskim obrządku Ormiańskiego Kanonika Katedralnego Ormiańskiego Kaj etana Warteresiewicza. Tenże Monarchamianował Hr. Xawerego Chołoniewskiego, naywyższego Cześnika Królestw Culicyi i Lodomeryi, taynym Radca" Z Frank/ortu dma 3. Września.

Numer i40sty nowego Merkurego Nadrehskiego w O ff e n b a c h u zawiera pod dniem 2gim m. b. w nadzwyczaynym dodatku następujące "URZĘDOWE DONIESIENIE o przyczynie aresztowania Pułkownika Massenbach.

Upoważnieni iesteśmy donieść o powodach aresztowania Pana M a s s e n b a c h conastępute: · "Zostający dotychczas iescze w woysku Fruskiem Pułkownik Massenbach wykroczył przecinko obowiązkom służby przezto, iż wbrew ietnącemu a dawniey od niego samego wniesionemu prawu w «łowach: "Niewolno żadnemu Oficerowi od "sztabu głównego wydawać na jaw pa"pierAw tyzącyrh się obrony kraiu, pomierzonych mu na iego przysięgę, słu* »ibowaj «

W roku i g n z własnego natchnienia pro» sił N. Króla o przebaczenie z powodu niedozwolonego wiadomości iych wydania, przyrzekane uroczyście, iż tego nadal nieuczyni. Pod dniem 5. Stycznia roku bieżącego podał o zupełne uwolnienie z służby wo.yska Pruskiego. - W sknttk tego zawiadomiony został pismem J O. Królewsko- Pruskiego Kanclerza stanu, Xiążęiia H a r d e n b e r g a, z dnia l». Lutego, ii Król Jmć skłonnym itst wydać mu żądane uwolnienie, pod tym atoli wyraźnym warunkiem, ażeby ziechał bez omieszkania do B e r l i n a, i oddał wszystkie papiery i rzeczy służbowe, które się z dawnieyezyeh iego stosunków służbowych przy sztabie głównym w rękach iego iescze zuayduią. Gdy iednak Pułkownik M a s s e n b a c h nie tylko rozkazowi temu zadosyć nie uczynił, al« nadto późniey nieco zapowiedział druk nowych podobnych papierów, które co większa prawdę i błąd w naydziwacznieyseym mieszaią sposobie, i prócz 1', go poważył się uczynić wniosek, iż rzeczone papiery wyda rządowi Pruskiemu za pewną summę i pod tym warunkitm wstrzyma ich ogłoszenie, - zatzem na rozkaz Króla Jmci aresztowany został w Frankfnrcie za rekwizycyą iako O» ficer rzeczywiście w służbie iescze będący, i zawieziony do B e r l i n a, ażeby przed oddzielną Kommissyą zdał sprawę z opisanego zwyż postępowania." Od fl-enu dnia 6. Września.

Królewsko- Pruski Minister Stanu Baron H u m b o l d t wyieżdza dziś z F r a n k f o r t a do A A wizg ran u, gdzie zacztka na przy. bycie Króla, a potem uda się na objęcie urzędu swoiego do Anglii. Stany pośrednie uczyniły zAowu prze» Hrabiego Wal d e r K nader ufłhie przełażę« nie du zgromadzenia seymu związkowego. «rey wyieidis doRettenburga i Tiibing e n dla obeyrzenia tamże różny<h urządzeń poczynionych końcem przeniesienia siolicy Bittkupiey i Katoh. ko-teologicznego fa-kuhetu do Tubingen. Pisma publiczne nadmieniaią, iż Jego Królewicowska Mość, Xiąźe C a m b r i d g e, oże ni się z Xicźmcżk<1 córką Landgrafa Pry dery Ic a Heskiego. Zawarty z dworem Prancuskim Konkordat sprawia nswf t w Rzymie wielkie zadziwienie, i mniemaią, iż przyszłe Izb zebranie w Paryżu wii-Ie będzie miało w tey materyi do rozprawiania. Sądzą, ii z powodu niewyraźności kilku mieyec Konkordatu, Ittóre łatwo z wielkim dla Protestantów neczerbkiem wyłożonemi bydź mogą, potrzebne iest dokładnieysze ith obiaśnieuie dla zabezpieczenia Protestantów. Dzienniki Angielskie przypominają teraz następuiącą anekdotę o aktorze T a l m a : "Gdy Bona parte był iescze prostym kapitanem artylleryi, trafiło się, ii on i T a l m a obiadowali razem w iednym hotelu, lecz nie przy iednym stole. Aktor siedział sam przy swoim stole, a woiownik przodkował gronu Oficerów, kosztem iego biesiaduiących.

Po stoie, gdy się Oficerowie oddalili, stanął B o n a p a r t e przyoknie przezierając niedbale rachunek, który przechodził w tey chwili iego możność. W tern nieprzyiemnem położeniu okazał swą przytomność ducha. Odpasał szpadę i rzekł do stołowego: "Niech to tu doiutra zostanie! Daięsłowo honoru, ii ten zastaw iutro wykupię!" Stołowy zaczął się wahać. W tern zerwał się z swoiego mieysca T a l m a i z gniewem zawołał na stołowego, ażeby, ieźeli słowu Oficera nie zawierza, dług ten w iego rachunku umieścił. Przystał na to stołowy i ukłoniwszy się odszedł. Talrna, iak łatwo domyślić się można, nieeztodował cóźaiey na swoiey poręce-l

Od delnego Renu dnia £. Września.

Kroi fmć bruski przeieiluwszy pod nazwiskiem Hrabiego A u p pi n przez Thionvil * te-, Mec i Co mm rcy, wyprzedził z ostatniego miasta orszak swóy i zachował tak dobrze jncog. 'ito, że przebywszy w okolicę Ligo y (>r szo: y był grzecznie Pan Hrabia od pocztyliona "aby mu pozwolił wyprządz przednie ko>iie du pośpieszenia z nimi do domu, gdyż pai. iego, utrzymuiący konie dla porzty, z powodu potrzebnych dla spodziewanego Króla Jmci Pruskiego zaprzęgów, w wielkim iest kłopocie." Chętnie na to Król zezwolił i tak parą tylko KOIlI nadspodziewanie stanął w Li g(>y. ć Wetterau dnia 3. Września. Nayetarszy gospodarz w naszey okołicy nieprzyporaina sobie tak obfitego, iak tegoroczuie, żniwa. Zyta, pszenicy, ięczmienia, wszystkiego dostatek i naywiększa plenność. Już teraz zapchane są sypania i gumna, a z początku zaraz wznosił na pół zgłodniały ręce swoie do Dawcy wszelakiego dobra. Jakoż pomyślne zewsząd wiadomości opiękA.ych urodzajach sprawiły, że i tu znacznie spadły ceny zboża. Ale możnażby temu zawierzyć! mimo tę obfitość, mimo ten nadmiar, droieie znowu zboże od dni kilku. Zyto, które w przeszłym tygodniu po io -I Zł. płaciło, poszło znowunaI3Zł.,apszenicaz 13nalb\Zł. Li« chwiarstwo rozlewa się iak zaraza morowa po kraiu, i zaczyna znowu w okropnym sposobie szkaradne swe rzeraiosło. Lękać się trzeba naygorszych skutków, ieżeli rząd dzielnych nieprzedsięweztriie przeciw temu środków. Niezawodźmy się wielkim dostatkiem i plonnemi wszędzie zbiorami. Tysiączne rII3IJ; drogi i sposoby ci nikczemnicy, których serca zakamieuiały na cierpienia spólbliźnicb, a którzy nad niczem nie przemyśliwaią, iak tylko nad sposobami panoszenia się Judzką biedą. Wczesne położenie aresztu na szpichlerze i ustanowienie cen, iest nhuchronnie potrzebnem, a potem niepowinno by4i 100« równie lak inne swcue tuwary podług swego widzimi się przedroźać umie. Ze się na 10 dotąd przez szpary patrzało i uscze A a trzy, iestitdyną tikeczęścia przyczyna, i itżeli »ię temu czem prędzey niezaradzi, uiewyrachowa ne pr;swie będą skutki 1.'edzy, iaką przyszła zima zrządzi. Niechayźe się w tcnczas nikomu dziwno niezdaie, ze wśród naywiększ« go dostatku, ludzie z głodu umitraią. Włościanin zyskiwa naturalnie wielkie summy, iak s;ę {o w roku bieżącym u nas po' azało, lecz kłassa średnia, pracuwity rzt initśinik, nieuchronnie podupaść IIIH3-. Oby f > g skłonił serca Monarchów i ich doradzcow na teu ważny przedmiot. (G az. KasseI.) Z, Neapolu dma 12. Sierpnia.

Monarcha nasz nie tylko uznał naycblubniey w pismach publicznych wyśmseidtą karność woysk Austryackich i oddane przez nie posługi, ale oraz okazał wodzom ich zadowoluienie swoie przez zasczytne upominki. Generałowie Wall m o d e n i H a u g - wi tz dostali bogate tabakiery z wizerunkiem Jego K. Mci. Na mieysce ostatniego XQ2e A s c o li został Gubernatorem N e a p o l u.

Ledwo nas z reszta Austryacy opuścili, a Już gościńce zaczynają, znowu bydź niebezpieczne mi. Xiążę S t. A r pi u o iadąc w tych dniach do R z y m u został po zaboyczemu napadniętym i złupionym. Xiąźę H e n ryk Pruski zwiedzał wczoray Amerykański okręt Admiralski Was s i n g - ton o 04 działach, na którym przyiął go wspaniale dowódca C h a u n c e y i był mu rad. Stoiąca w porcie tuteyszym eskadra Amerykańska wkrótce nas opuści i pepłynie do LiVomo.

Z Włoch dnia 26. Sierpnia.

W Krohstwif- N eapolitańekiem ustanowiona iest Kommissya końcem ułożenia spisu wszystkich włóczących się pokraiu bandytów. Kto raz umiesczonym został w ty«n spisie, a krewni lub urzyiaeitle nie uczynią przeciw

Umu ugruntowanego przełożenia, uległ przezto Wywołaniu, i po udowoduieniutożsamuści osoby, że nazwisko itgo it sczexsic w spisie t>m znayduie, może bydf bez wszelkich d.lsAych badań na śumrć skazanym. Przyrzeczono aoo Sycyłiańskich dukatów w nadgrodę temu, kto herszt*, a 100 dukatów tem u, kto łotr ]l zabiie lub schwyta. N iektóre pisma zigrauiczne twierdziły, fe D o fn i n g o J o s e M a r t i n s (czyli Vlartinezh g.łowa powstańców Pernarabuczans'ikh, iest rodem z P a r m y, lecz gazeta tameczna zaprzecza urzędowi,ie tey kłami wey plotce. W R z y m i e jvyszedf manifest przyrzekający wif Ikie nagrody owym, itórzyby donieśli o osobach, co za przeszłego Rządu dobra lub realności Rządu bezprawym sposobem nabyły, ponieważ sim. Ko. <grcs W i e d e ń s ki tylko owe osoby prywatne w posiadaniu dobę za przeszłeg) Rządu nabytych potwierdza, które prawnym tytułem, i według owoczesnych przepisów de posiadania onychże przy. szły. Z B>ux dli dnia #. Wrzenia.

Zapewniaią, ii wskutek ostatnich układów w P a ryż u zmnityszone zostat ie tey iesieni w o y s k o z a y m u i ą c e do liczby go 000 ludzi. UŁłAd w tey mierze, idk dojtaią podpisali M' isirowie 41h mocarstw sprzymierzonych w P a ryż u pod koniec miesiąca Sierpnia. Radca stanu Goldberg i Pan Tan der K e m p mianowani są kommissarzami du ułożenia nowego traktatu handlowego z pełnonioo.ikami Am> rykańskimi w Hadze będącymI. Kr lewic Prjeki i Xiążę F r y d e ryk Arauzyański przybyli dnia 3, do L e o d i u m , a dnia 4. poitchaii do zamku L a e k e n, gdj.ie spodziewany it-st zadni kilka Król Pruski, którego Królewic N astępca tronu Niderlandzkiego na gra, icy powita. Dwór nasz powraca d o H i g i. Niektóre Ministerstwa iuz tam wyitchały z kauttiiarya słowie zagraniczni takie się do H a g i udadzą. Amerykański iuż się tam znayduie, a Austryacki za kilka dni wyieżdża. Malarz David przedni swoią Psycha Hrabiemu sommariva do Paryża za 30,000 Pranków.

Dzien. Gandawskiudziebiąć zadanie za nagrodąAkadtm'iPrancuzkiey z wydziału wierszopi$twa (w zamiarze wysławienij l uwidocznienia korzyści, iakte z zaprowadzenia sądów przysięgłych pod względ« ra sprawiedliwości i ludzkości wypływaią) dodait: "Nie uczonym towarzystwom, lecz zgromadzeniu etanów powszechnych zgłębienie tego ważnego przed. miotu zaleca my. t Zyczyćby należało, ażeby wszyscy nasi współobywateli;, maiący udział w prawodawstwie, edezytali iescze raz lasty tom dzieła Pana M o n t e s q u i o n: O duchu prawa, w którym ten sławny P u b l i c y s t a przyina lie za zasadę: Nie może bydź.połityczney wolności bez wolności osobistey i wolności druku, a tych nie może znowu byuź bez sądów przysięgłych." Z Lau %anny dnia 26. Sierpnia.

Przez górę S. Bernarda ma bydź utworzony nowy gościniec, nA który wyrachowano wyc4atku 1,200 000 Lirów. G r y z o n i a ] kanton Ttssyński ponieść maią koszta.

Mnitmaią, iż otworzą różyczkę na akcye.

Opisanie Christopha, Króla Haity, . , .

l teraznleyswgo stanu tey wyspy. (Wyiątek z pewnego listu.) Osoba Christopha iest obrazem Herkulesa. -W bitwach odwaga iego przechodzi aż do szaleństwa, a każde niebezpieczeństwo pomnaża ie hscze. - Widziano go nieraz W boi» znieustraszoiiem rnęztwem, zogoiern lygrysa przelatuiącego wszystkie woyska swojego szeregi. Jest on mściwym nad wszelkie Wyobrażenie. Gdy powziął wiadomość, ii Mulat, który pułkiem iego dowodził, przeszedł do P e ł h i o n a, rozkazał natychmiast

wszystkie kolorowe kobiety iv Państwie swoićm zamordować, nie uźywaiąc przy tern morderstwie prochu. - Pokazywano mi różne T KY 3 C a, na których te niesczęśliwe kobiety padły ofiarą barbarzyństwa. Niektóre znała« zły sposobność ukrycia się dopóki niebezpieczeństwo nie minęło, a z tych dwie lub trzy opowiadały mi ze eczegółaini swoie cudowne ocalenie. - Zyią one dotychczas w wielkiey boiaźni, a niektóre z nich będąc maiętne, wszy»tkoby z chęcią oddały, ażeby się tylko mogły wyrwać z pod rnocy tego okrutnego człowieka, którego nienawidzą, i przed którym ze strachu umicraią. C h r i s t o p h ma wielką próżność i przesadne wyobrażenie o ewoiey wielkości. Jako tyran, ostry na swoich czarnych poddanych, lecz razem ze ścisłą sumiennością trzymaiący sie_ praw swoich, a wszystkim obcym, którzy je zachowuią, opieki swoiey udziela. W żjduym kraiu Europeyskirn nie są opłaty celne tak ścisłe i tak punktualnie pobierane; nigdzie też nie iest przemycenie trudnieysze. Stąd pochodzi, iż przez środek tego kraiu, gdzie żadnego białego człowieka nie widać, z t-łkiem bezpieczeństwem iechałem, iakby ł,V którym Europeyskim kraiu. Podobnych po kraiu podróży odprawiać nie można cudzoziemcowi, nieopatrzywszy się wprzódy paszportem przez samego Christopha podpisanym; nie wolno nawet iest obcemu eto kroków oddalić się za rogatkę przylądku H e n r y , Wszystkie te iednak ostrożności nie zdołaią panowania i-ge długo trwaiącem uczynić. Tyrania iego iuż tak wygórowała, iż pomiędzy swoiemi nawet mniemanemi przyiaciółmi wielu nieprzyiaciół mieć musi. - Sposób, iakim bogactwa całego kraiu do swoiego zgromadza skarbu, które nie raz bez zasiągniema naymnieyszcy rady głupim sposobem marnotrawi, okazuie również nietrwałość iego rządu. Osobisty charakter iego iest tak dobrze każdemu wiadomy, iż nikt nie odważy się coś przeciwko niemu przedsięwziąć, nie będąc pewnym pomyślnych skutków przedsięwzięć iż P e t h i o n, którego łagodny charakter zapewniłby spokoyność całego kraiu, choć późiiiey, przecież pokonać go zdoła, (idy iaki okręt do portów C h r i s t o p h e zawinie, nikt nie może wyiść z okrętu, dopóki przez bat z portu wysłany zrewidowanym niebędzie.Wkrótce po zarzuceniu kotwicy w porcie przybił do nas bat ziednym ofheremi tłumaczem; widok tych murzynów niebył tak zastraszającym, iak sobie wystawiano. Ubrani w długie granatowe fraki zczerwonemi kołnierzami i wyłogami, maiąc trzyroźne kapelusze z piórami na łokieć wyeokiemi, dragonskie pałasze przy boku, byli bardzo grze - zni, i dowiadywali się, co się też dzieie w E u r o p i e . P 0tem zaprowadzili Kapitana i wszystkich podróżnych do Gubernatora Xiążęcia de M a r m e - lad e Afrykańskiego murzyna, maiącego około 60 lat, którego powierzchowność itst bar dzo uymuiąca, a który równie od rodaków, iako też i od obcych bardzo itst lubiony. Ten dowiadywał się o nasze nazwiska i interesia, odebrał listy i wszelkie papiery, ażeby ie J. K. Mości przesłał; potem kazał nas zaprowadzić do Barona du Pi n Mulata, około 50 lat m-iiącego, który iest prywatnym Sekretarzem Królewskim, a który w tym kraiu za drugiego T a 11 e y r a n d a uchodzi. Potem byłem przedstawiony synowi Królewskiemu Arey-Xią£ęciu J a n o w i; młody ten człowiek nie zdawał mi się posiadać sczególnieyszych talentów, podobał misie iednak bardzo, idał mi wiele dowodów swoiey przychylności. Kto Murzynów i Mulatów w tym upodlaiącym stanie widział, w iakim się na wyspach naszych znayduią, na umyśle tego robi się «sobliwsze wrażenie, gdy ich widzi w kraiu, którego oni SĄ panami. Ja sam wyznać muszę, iż przez cza«s krótki bawienia moiege wtey części świata, pomimo moich uczuć dla tego ludu, z którym się tak długo niesprawiedliwie i okrutnie obchodzono, czułem stąd przucież pewny rodzay sm u tku, że oni tu zakąś wyższość rademną sobie przywłasczałr. - Zourzone okolice miasta H e n r y, które przy wysiadaniu na ląd naybardziey zadziwiający czynią wńiok, zdawały się itscze wzmacniać to moie uczucie. - Wystawić sobie tytko miasto, które d u v n i y mieściło w sobie 60 do 70 tysięcy mieszkańców; wszystkie iego ulice krzyżowały się regularnie w prostych liniiach od wschodu ku zachodowi, lub od południa ku połoocy; wszystkie iego domy były bardzogustownie , bardzo regularnie i na tiaypięk-ityszey zbudowane równinie, teraz zaś z tych pięknych budowli gruzy, łub tylko zewnętrzne pozostały mury, a wtenczas okropny widok przylądku H e n r y łatwo poiąć możua. Zołuię bardzo, iż nie miałem sposobności widzei.ia C h r i s t o p h s, gdyż daleko mieszka od przylądku; a choćbym się zabawił i ćwierć roku, możebym się był uiedoczt-kał iego przyiazdu, bo i wtenczas, kiedy w mieście bawi, rzadko się komu pokaźnie. C h r i s t o p h stara się wszelktemi sposobami sprowadzać d o S t. Do m i n go uczonyrb. pod bardzo iorzystnemi óDietnicami, ażeby swójr kray do doskonałości przyprowadził. - N i« ma on przeciwnika niebezpiecznieyszego nad P e t i on a. - Pogrezki Amerykanów z p 0wodu złego obeyścia się z iednym Kapitanem Amerykańskiego «krętu, i podeyrzenia Anglików o podbudzanie do rokoszu Murzynów w B a rb a d o s, nie mogą bydź dla niego powodem iakoweykolwiek obawy. W osutniey woynie obchodzono się z rokoszanami z surowością aż do okrucieństwa dochodzącą f a prawo woyskowe było rozciąg ięte na wszystkie przyległe wyspy, gdzie rokoszanie związki utrzymywali. Już było około 1,000 rokoszanów straconych; wszystkie więzienb były papełnione, a iescze znaczną liczbę sprowadź TO takich, którzy przy spełnianiu kielicha krwi ludzkiey przysięgali wszystkich białych pozabiiać i siebie woli emI uczynić.

... ",.1 I