«M3 i Luk! mmeSczono wrrunek, iż na przypa- obiecał im stanąć l na czele siły zbmyney, sk6dek sporów -o nie, Kroi Francuzki ma bydź roby albo przez uwięzienie lub zamordowaSędzią polubowiiym. nie Marszałka i Gubernatorów rząd obalili; Rząd nasz rozkazał, ażeby Z powodu za- że zamiarem iego było użjć wpływu w woypowjetrzonych korsarzów Algierskich, któ- sku dla przeszkodzenia Lezrzadowi, i ze, rzy teraz niestety O) tak bezprzeszkodnie bo- skorohy rewolucya była wybucłmęła, zwołałbruią pomorzu, iaden okręt wpusczonym, by był Biskupów, Panów i Szlachtę dla utwoniebył do portów naszych, dopóki kwaran- rzei.ia rządu w zamiarze zachowania korony tany wprzód nieodbędzie. dla Króla Jmci Portugalii, Brazylii Freyhagen, rodem zKrólewca wPru- iAlgarbii. Wreszcie twierdził Gomeze i e c h, który pewnego Anglika pod D i e p p e F r e i re, zęby poradził się był skłonności łuzłupił i zabił, skazany przez sąd prewotalny du, i ze, gdyby lud zezwolił był na zatrzywAmiens na śmierć, dnia 22. m. b. stra- manie teraźiąeyszych Gubernatorów, zostaconym został. wiłby ich był na urzędach. Nakoniec wyDrama: Duch Stronnictwa, wystawiona znał, źe był głową loży wolno-mularskiey.

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1817.12.13 Nr100

Czas czytania: ok. 8 min.

będąc drugi raz, wznieciła rozruchy. Ofi- {Poniósł ón śmierć z odwagą i rezygnacyą.) cerowie gwardyi byli za tą sztuką, ale wię- Gazeta Kuryer Londyński donosi o pokszość przeciwko niey. Zawiązało się, z tego głosce, źe stracenie spiskowych W Lizb 0swaru kilka poiedynkow. n i e nie znisczyło iescze w tern mieście wszyPrzybył tu Generał T u y 11 , iadący do stkich zarodów zdrady kraiu, i że spiskowi Ameryki w znaczeniu Posła Rossyiskiego. wyiawili przed śmiercią swoią tajemnice.

Konsul Francuzki wKadyxie donosi, iż w skutku których miano uwięzić dwóch SęeskadraAlgierska zagrabiłaiuź niektóre okręty dziów i kilkanaście innych osób. Hollenderskie, Szwedzkie, Rossyiskie i ieden Z Londynu dnia 2$- Listopada.

Angielski. (!!!) Francuzki okręt Duguay- Przez okręt, który dnia 4. Sierpnia wyO r o u i n zrabowany został przez Algierczy- szedł z J a wy do L i v e r p o o l, odebraliśmy ków w okolicy Ali Kan te. tu wiadomość, iż w Hollenderskich WschoMiasto mteysze przeznaczyło dla ubogich dnio-Indyiskich osadach panuiepodobnyduch tuteyszych 24,000 frank., to iest: 14,000 dla rokoszu, iak w Ameryce Południo wey. tuteyszych katolickich, 6000 dla protestanckich Zbuntowani mieszkance wyspy A m b o i n e i 4000 dla żydowskich ubogich. opanowali prawie całą wyspę, przymusiwszy Także we wszystkich naszych portach za- Hollenderczyków do schronienia się w twierbezpieczono się potrzebnemi środkami ostro- dzach. Kraiowcy mieli Angielskie chorągwie, źności przeciw zarazie moro wey. Dodaią do tego, iż w C e ł e b a c h i M o l uGenerał Van d a m m e przebywa wciąi kach obwiesczał się podobny duch rokoszanw Filadelfii, gdzie iednakże od samych ski, i że nawet się o Jawę łękano. Stemnawet Francuzów doznaie pogardy. wszystkie m spodziewać się można, iż eskadra Generał- Porucznik G o m e z - F r e i r e wy- Admirała B u y S K es niezaniedba użyć naypierał się z początku wszystkiego, twierdząc, dzielnieyszych przeciwko temu środków, ie zna tylko iednego prawdziwego spiskowe- Oficerowie Angielscy, którzy do P o ł u - go, atymiestMarszałekBeresford. Przy dni o we y Ameryki popłynęli, przybywszy trzeciem badaniu zeznał nakoniec, iż, nie do S« Tomasza, rozumieli znaleśdź tam będąc nigdy na schadzkach sprzysięźeńców, pieniądze i inne wsparcia podług uczynionych am obietnic; tym czasem zupełnie się na tem wie bez wiedzy, i właśnie, iak gdyby mimo · zawiedli. Nędza ich tak była wielka, iźAnglicy woli swoiey, żywią się %nadomościami, wyo« VI S. T o m a s z u zamieszkali składkę na nich brażeniami i interessami całey E u r o p y , abierać musieli. Wsczęłysię przy te y okazyi i udzielaią takowe wycbowańcom swoim. Ikłótnie między Oficerami Angielskimi, z któ- Niesczęście ostatnich czasów zatamowała byrych dwóch byciem przypłaciło. ło ten kierunek ducha Niemieckiego, a p<A Głoszą, iż w opactwie Westminsterskiem trzeba zjednoczenia się do fcoiu przeciwko wystawiony będzie pomnik Xiezney Karo - obcemu nieprzyiacielowi, utworzyła była l i n i e . Germańskiego ducha narodowego, który» się Wciąż się tu odbywała nadzwyczayne rady atoli pod cieniem pokoiu i spokoynośei,' znogabinetowe. wu w różne pierwiastkowe matarye swoie rozdziela. N apróżno wprowadzaią ubiór Niemiecki, nikt go bowiem nie nosi; nadat remnie wkladaią na siebie obowiązek mówienia tylko po Niemiecku; wszędzie słychać mówiących Francuzkim i Włoskim ięzykiem. Jestże to złem, albo zbawiennem dla tego kraiu? Złem, byłoby to dla N i e m i e c wów-; czas, gdyby ie bicz iakow:ego zdobywcy III scze raz mógł dotknąć; lecz kiedy, iak nami wszystko otuchę czyni, Monarchowie tey zie*mI sczerze zaięci są zawieraniem z ludami swoiemi układów, któreby prerogatywy prze* szłości Z prawami obecności pogodzić mogły? · - kiedy mówię ci Monarchowie ani woli ' , ani też czasu nie maią, aby żądną zdobyczy nogę na karku sąsiada swoiego postawić:, powinien ten kosmopolityczny duch naybogatszych w wiadomości i naypracowitszycli mieszkańców ucywilizowanego świata, nieprzeliczone korzyści dla rodu ludzkiego przyno

'Rozmaite wiadomości * · Francuzki dziennik poxvszechny (AOh/FIlIII Gen era l) umieścił poniższe uwagi nad publicznemi pismami Niemieckiemu " Warto uwagi zastanowić się nad natężeniami, które sobie exaltowani patryoci w pismach Niemieckich zadała, aby przez Germańskie uczucia anisczyć uczucia kosmopolityzmu, który iest .właściwym duchem narodowym Niemców.

Ci pisarze, pełni naylepszych zamiarów dla €Xyczyziry swoiey, pragną tego, aby nieprzyigźnie odpychaiąca narodowość, stała się 0bouiązkiem i cnotą ich rodaków; lecz tego nigdy nie dokażą. We Francyi pauuie wielkie uczucie narodowości, z którem Francuzi uczucie honoru swoiego połączyli; toż samo dzieie się i w A n g l i i, gdzie się na yimnem Anglika samolubsnvje wspiera, tudzież w H i s z p a n i i , która przez staro da - wne obyczaieswoie i przez nietolerancyązdań swoich, od reszty świata odłącza się; lecz ani we W ł o s z e eh , ani też w N i e m c z e c h nie może zeyść nasienie wyłącznego uczucia narodowości, ponieważ Włochy"są ogrodem, N i e mc y zaś powszechną Szkołą E u r o p y , i ponieważ każdy naród do W ł o c h dla używania, do N i e m i e c zaś dla uczenia się spie. szy. - Uczeni Niemieccy, którzy w tak wieki względach między młodzieżą kraiu swoiego, podobnie, iak Mędrcy Greccy między łłczniami swoimi, wpływ wykonywają, prasić. "

. . .

Hrabia Boul Schauenstein, prezyduiący Poseł Austryacki na Sejmie Niemieckim, oświadczył w mowie, którą dnia 3. Listopada 4 5 tą sessyą tegoż Seymu zagaił.,' iż to, co iuż do skończonych teraz feryi uezyv niono, i co iescze uczynić wypada, podzie-> lić można na dwie klassy, to iest, i) na in-' teressa tyczące się ogółu Związku Niemieckiego, i 2) na ińteressa, które bez tego bezpośredniego stosunku, mogą bydz" celem obrad. Do pierwszych należą; aj Konsty stemacie kraiów Europeyskich; b) urządzenie siły zbro )ney tegoż Związku. W tern mieyscu oświadcz/ł, iż urządzenie woyska będzie iednym z pierwszych przedmiotów obrad, trzymaiąc się zasady, iź Związek Niemiecki polega na ścisłem połączeniu się Rządów kraiowych. Co do interessów drugiey kłassy, przyrzekł, ii Seym zgłębiaiąc podawane przełożenia i skargi, nie miał względu na nic, coby duch stronnictwa dla obłąkania publhzney opinii mógł przedsiębrać. W końcu polecił, ażeby przez porozumienia Się na prywatnych posiedzeniach, publiczne obrady ułatwiono. - Poseł Pruski uczynił uwagę, iż większa teraz pannie zgoda na Seymie, aniżeli dawniey, a dla tego można mieć nadzieię, iź patryotyczne usiłowania Członków, pomyślny skutek uwieńczy.

Uchwalono iednomyślnie, iż maiący ster obrad, seymowych, może na prywatnych sessyach- przysposobić proiekta do ustaw, i stosownie do teg« > oznaczyć liczbę publicznych posiedzeń. - Jeden z Posłów przypomniał wyraźnie i3sty artykuł Aktu związkowego, lZ wszystkie kraie Związek Niemiecki składaiące, mieć będą reprezentacyiną konstytucyą. W Elektorstwie Heskiem nakazano żołnierzom nosić dawnym zwyczaiem arcaby, długie na stopę i 3 cale, a sierżantom, i kapralom; zalecono, aby przy kiiach swoich nosili .z rzemienia miarę tegoż arcabu. Starzec ów w Anglii, który swóy marŁek, o CJIeIII się niedawno doniosło, zapisał pewnemu młodzieńcowi, zwał się Develneaux. PLsiadał on dobra, z których dochód dwa rńzy miał większy od połączonych dochodów Xiąźąt Devonshire i R tland, bardzo bogatych Panów, bo Xi źę Devonshire ma rocznego dochodu 233,000 funt. Szterl. (9,320,000 złł. polsk.), aXiążęRutlind 126,000 funt. szierl. (5,040,000 złł.

I I I 5polsk.) Własność iego w H i s z p a n i i czy« niła mu rocznie roo,ooo funt. szterl. (4ry miliony złł. polsk.) W Sz KOCY i miał większą, a w I n d y ach Zachodnich niewyrachowaney wartości. - Nie masz Monarchy w E u r o p i e, któryby mu znaczney summy pieniędzy nie winien, gdyż do wszystkich publicznych pożyczek należał. Młody dziedzic iego choruie teraz, podobno z mocnego wrażenia, iakie tak niezmierny maiątek ut iego umyśle sprawił. Pan C o ca te lii doświadczał w M e d yolanie statku swoiego xrynalazku, który bez żagla, rudła i pary płynie, a ma bydź dosko. nahzy od statków parowych. Kierunek ng» tak łatwy, iź podług woli sternika w kaźdl stronę płynął. W kraiu Hannowerskim ponowiono urządzenie Tyydane iescze roku 1 737. względem, ukarania dzieci, nieposłusznych swoim rodzicom, i rozciągniono ie do pasierbów. Dzieci nicsAaimiące rodziców, oyczyma lub macochę, maią bydź surowo ukarane na sie' dzenie w domu poprawy zużyciem do taczek. Król Henryk na wyspie Hayti <St. Domingo) wydał rozkaz, ażeby wszędzie w publicznych domach trzymano gazety Angielskie, które artykuły przeciwko niemu umiesczalą. P. Bareta wynalazł we Francy i sposób robienia papieru ordynaryinego z kartofli, i otrzymał na to patent od Króla.

WYIĄTEK z Tygodnika Wileńskiego.

Mimo tak wielkie płci naszey zalety* My rzajdzim światem, a nami kobiety.

Kr a s i c ki, Myszci», Pieśń I.

N a czele roślin, zaymuiących naybardziey myśl i oko postrzegacza, iest «udowna rośłinai zwana Kobieta. Roślina iednopłąowa. Zdumi się filozof, zdumi się prostak, gdy w części malcy , fednakźe A go "erydfaiąj Jeżeli rozważy ściśle iey cHraktcry. Rośnie wka- zaś zdarzy się, iaki wyrodek natury, Łtoryt y idym kraiu, i na każdym gruncie. Pielę- prócz gazu JI* odorcdnego nic więcey niewygnowana, iest delikatnieysza, przyiemniey- dawał, wówczas taka roślina ogołocona iest sza, i łepiey wykształcona, aniżeli dziko ro- z darów pielęgnowania, iako tor wykwinsiiAca, i samey naturze zostawiona. W ko- tności, zwrotności, przybierania na się w iełorze i postaci co tylko ma natura naypię- dnym prawie momencie rozmaitych postali kmeyszego, wszystko to w tey roślinie zgro- i tysiącznych przysad. Lecz natomiast, ni» madziła, aby zadziwić naturalistów dziełami wiem przez iakie zrządzenia niebios, więcey Stworzyciela. Róże z lilii pomieszane, co znayduie wielLicielów swych wdzięków. - mówię! .... tysiąc a tysiąc wdzięków na iey Te są przymioty powabney rośliny,- i któryż kwiecie iaśnieią, których słabe me pióra opi- ze śmiertelnych potrafi odmówić pierwszejisać nie potrafi! Wprawdzie kolory takie są »twa K ł/2ec2e przed inne mi tworami? Litewyraźnieysze w dziko rosnących. Jednakże, rat, unikaiący świata i grzebiący się w stosie Jeżeli kiedy roślinka przez pielęgnowanie ogo- xiążek, na uyrzenie tey rośliny zrzeka się łoconą będzie z tych ozdób przyrodzenia, swego przedsięwzięcia, sam siebie się za nie dobroczynny Zefir nanosi pyłek różowy i li- wstydzi, rzuca w kąt niebosczykow, i chciałby liowy na powierzchnią iey kwiatów, znay- mieć tysiące wazonów napemionych nit mi * duiąc w tern ukontentowanie, iż sę mógł a to jedynie, aby pielęgnuiąc, wyświadczał przysłużyć wdzięczney roślinie, i po Aryć iey nieprzeliczone usługi, ai do upodlenia swey niedostatki. Miodniki są w postaci żyłek powagi. Rcśińa ta la szuiesL s.aremi i zwięmarmuru naypięknieyszego. Kogóż bowiem dłemi. Fałszowanie puznaie się przez zbyzachwycać nie będzie cudowna mieszanina tnią i nie naturalną wymuszonoś 4 , przez przyprążków niebieskich i różowych na dnie, brane kolory, które za dotknięciem się nikną; białem iak alabaster? Liście są gładkie i de- sczegóhdey zaś-rozpoznać można po niedołikatne. Cała roślina iak iest delikatną, tak statku lub wysczerbieniu kilku ząbków kielirówtiie iest wytrzymałą. Sam wicher, ów «**. Owad P ochle bstwo-naywygodniey nisczyciel nayogromnieyszych dębów, za" żyie przy tey roślinie. I n t r y g a, zwierz zbliżeniem się do Kobiety, słabieie, zniża nie mały , ma takie przystęp. Robak Cieślę, i zmiata z pod iey stóp piasek. Harda kawo ś ć lube przy niey znayduie siedlisko .wówczas wznosi się, daie poznać swą wyż- r t. d. Słowem, nie ma żyiącego stworzenia, szość; lecz keiąc żal zuchwalca, nagina się, ktoreby ią nienawidziło. Często obok niey tysiączne znaki przyiemności okazuie, iakby wzrasta roślina C n o t a, a natenczas ziemia przebaczaiąc przestępstwo. Z czasem zaś, pyszni się, iż służy za podporę dwom niegdy natarczywość wichru nieustaie, pomimo oszacowanym tworom natury, naywięfazego opierania się słabey roślinki, wolnieie, słabnie i łacno poddaie się rządowi «bciwego Eo 1 a. Zapach i smak rośliny nayprzyiemnieyszy. T o iest rzeczą sczególną, iż prócz gazu wodorodnego, który wydai$ wszystkie rośliny aromatyczne, znaczna iescze przestrzeń na około niey wypełniona iest gazem mitoici własrtey. Dziko rosnące, lubortTPUVttltOtlS*

Do da ttk»

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1817.12.13 Nr100 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry