GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1818.01.21 Nr6

Wielkiego

POZNA

Nro. 6.

w Srodędnia

Xiestwa

KIEGO a 1.

S t yc z ni a i %«51.

OBWIESCZENIE tyczące Ul; sprostowania pom \łh drukowey, zaszłey co do miasta Gostynia w Powiefiit Krobsktm lezącemu w spec ji't.ic i turmarkóm doiączoney do kalend'.irza domowego dla . V telkago Xiest a Poznańskiego na rok t$t$ wydanego. Przy drukowania s,)i tyhi. "'yi urm. ,ikow, iioiąrzOMey dp kalendarzy domowych, wydanych na rok iHi*i. dla Wielkiego Xłfcs a Poznański <o przez Drukarzy Karola Wiuitlnta Mt.hWiUtl w Poznaniu i łUimla tryderynu tritaih w i<awiczu, wci"'n"'ła siej póm)łka drukowa co do Hiiasta Gostynia w Powinie COrobskirii lezą- ego.

W nity nowiem nazwano z&mń sizont- pomiędzy miastami Gombinem i Gostyninem miasto Gostyń, w kalendaizu Pozn. ńbkim myinie G. slyu, a w kalcudaizu Rawickim Goślin; Utrmark iednak wskazań- s<j w me\ t,ik lak B*'" w mitście Gostyniu rzeczywiście odhyua>%NinifcvsZH celem sprostowania <wego F.łędu podai"'c do wiadomości, nadmieniamy: ie zamiast Goslyn i Gnslur, (iogryyi czytać najeży. P o zj i a ń dna to. Stycjrna >MHKrólewsko -Pruska D i t t m a r.

Z Herlina dnta 13. Stycznia.

N. Kroi r<iiz>t *yd>ć następujące pismo do Gei. trała- Purucz ika D i e r n k t : N a wniosek rzi czywisttgo taynego R-dry legat) im . o A 7 ciii on, uwot»Htm go od obu wianku w , w Jakich, zo

Regencya Peterson.

II.

stawał względem Moiłgo naystarszege syna Królewica,Następcy tronu atoepoworlu ukoftczonty edukacyi iego, oświadh czyłem mu zupełne Moie ukontentowanie za sur nauk i wychowania Następcy łroou, dałem mu eidcz orła cztrwoue sowi.y roczni dochód za itgo (..rztz osra lii oddane w tym względzieposługi. Zawiadouiiaiąc W Pana o tern, ia ko Gen» rJI nego Ochmistrza synów Moich) dziękuję mu za prowadzony ku naywyższemu zadowelnieniu Moiemu' naczelny dozór nad "wychowaniem Moiego iAaystarszego syna Następcy t r o u i Moiego drugiego syna Xiążęcia Wilhelma. Dopełniłeś W Pan należycie tego nader wr.źnego zlecenia i powinności swoi-ey, za co 4W dowód Moiey wdzięczności, przesyłam W Panu Móy wizerunek, przyłączając do niego w upomniku 1000 dukatów. B e r l i n dnia 10. S tycznia i 8 « 8 - Fryderyk Wilhelm.

Dnia 17. Stycznia.

Dnia 15. m. b. o wpół do 7. wieczorney powrócił tu w pożądanym zdrowiu z edbytey do Pet*cs-boirga i Moskwy podróży, Jego Królewicowska Mość, Xią£ę Wilhelm, syn Króla Jmci, w towarzystwie Generałami ajora N a t z r ń e r i Cesarsko - Rossyiskiego Generała- Majora Benkendorf.

Z Warszawy dnia 73. Stycznia.

Jego Król. Mość Xiążę "Pruski Wilhelm po kilkodniowym w tuteyszey siolicy pobycie wyieehał dnia to. b. m. około o,tey zrana do . Berlina. Przed odjazdem, udaruwał JW.

Marszałka pałacu Królewskiego złotą tabakierą czdobienąbryllantami, a dla służbowych zamkowych dać kazał 100 czerw. złł. Dnia 9. b. m. odbyła Aię tu w pałacu Rządowym inatallacya JW. Wybickiego, Senatora W-oiewody, na Prexesa Njywyźtzego -Sądu Królertwa Pilskiego, którym go N. Cesarz i Król raczył mianować, tudzież J Wgo 'Grzymały Senatora Kasztelana na tfzymaiącego - Protokół sądowy. P3-ZY tey .okoliczności mieli stosowne mowy JW. S t a n i s ł a w Hrabia P o t o c ki, Senates Wojewoda, PrezyMuiący w Senacie, i razrm Minister W. R, i O. P., JW-Pre£es Wybicki, JW. Grzymała, nsrtśde W. Kiedrzyński, Mecenas przy N aywjiszym Sądzie.

Od granicy FrancuzkUy d. g. Stycznia.

S i) diać, iż r?ąd Francuzki czynił n' n o w e przełożenia o wyprowadzenie woysk obcych z F rań cv i" kiedy duch publiczny tak bardzo się polepszył, i odwołanie woysk takby zbawienny wpływ nań miało. W odpowiedzi mocarstw sprzymierzonych - iak dodaiąoświadczono, iż woyska te nie mogą pierwey ustąpić, dopóki F r a n c y a obowiązków swoich niedopełni i dopóki się nie będzie można zupełnie przekonać o spokoyności w tym kralU.

Z Paryża dnia 6. Stycznia.

Monitor dzisieyszy zawiera oastępuiąc» ustawę Krclewską; "Mabyd-Z założoną kosztem rządu przygotowująca szkoła wbyskowa dla edukowania synów eduiących a niemaiętnych Oficerów, w którey brać mogą nauki i inni młodzieftce, których rodzice zechcą ich do niey własnym kosztem posyłaś. Szkoła ta obruchewana iest na 500. uczniów z który cli 300 rząd kosztem swoim utrzymywać będzie. Miejsca funduszowe przeznaczone są sczegrHnity dla sierót, których oy«-owie w służbie zginęli lub zrań otrzymanych pomarli i t. d. Miastu B t a u va is, trzymając się dawnego zwyczaiu od rofcu 147 2 istuą«?go, kazało przez Deptrewan-egoswego w Izbie, ofiarować Królowi owieczka na kolendę.

Akademia Francuzka obrała X. Sicca rd a Prcztson swoim, na następne trzy miesiące.

Generał Sebastiani przybył tu z Korsyk h Dla nsrzAdzenia wydatków zmnieyszono łorpus inżynierów z 400 na 350 Oficerów. laki e Mucker tuteyszy aawiera ostatnie chodem studenckim w War t b u r g u , Xiążę fa 11 e y » a d często teraz bywa we dworze. Paryż ma teraz 1109 ulic, 16. m-tych p o rt 0*, 16. mostów-, 2#. targowic, 9" więzień, 1 *. p-oiacjw, 40. kościołów, to. teatrów i t. d. N owe pisma Hrabiego C h a t e a u b r i a n t , p.od tytułem-: "Systemu, ktongv się Mrnist rowie da tąd t K nynbl li ,** z a ym li i c sc ze gól - raey uwagę powszechną. N iezapkra sie; Miniem Autor bYH3JIllIHry dawniejszych zd.iń twoich, i dowodzi, ii Kroi nie ma żądny< li innych prawdziwych przyiaciót, ia-k starą ślachtę i tak nazwanyth Rojalistowj Jub tych którym itnie UitEJtoj-liatOW nadano. Mniema on, ii Ministerium, od objawienia owej ustawy z dnia 3. Września, znoszącej labę, w ktńtwy Ulrraiojaliści przewaga stanowili, starało; się wszs Ikiemi S-pHBOby posądzić ich« przed Kretem i Narodem, iakoby zamiarem iehbyło, obiltć ustawę konstytucyjna, i wskrzesić wszystkie dawne przesądy. Zapewnia, i*», sposób ten myślenia tak im ii-st obcytn, ii ustawa konstytucyiua nie ma rzTteh>ieye»ych. obrońców r;ad nieb, i-ze Mit isteriUm nayśilnieyizą iee* zawada scaerego połączenia wszyefifcku Francuzów, kiedy stara śiachia i wierni Ruj.iliści niczego nie pragną, iak łylkopow»«e<<ii»<go ajedaoceenia się bratnim węzłem » Reptjbłiiai inarni nawet, byle ż-aebą zbro(bI<l> nieskażonych. Dba przeciwne Sobie Stronnictwa- czyiaią pismo- to z theiwcością Zipowaełtt dzielnych przeciwko Ministerium my. <<iucatik; U łtra rojajliści dlatego, ii-są 1lI.;.tI>e*5I\. wystawieni iako iiit-uenawaiti *tIapćay .iarrrtł .ii» Hajł'ktńcyoh ze wszelkich urzę-' oewuruginaSo i> aanafajiia-kiAłewefciego pozbawiaiąjt JNtl.epod'be'g.1»»! lArdzif-Jtoo-ti W dwijT leaifcłźi Absatrtawólue dfiafadi** IIIbDflJl([JflrjJ lubJ Ćostami oielconiec»nieze4»łe#aj A f ś *zeroś'<-i {qeaaH:Q ;Oto-aJefeteiviLitgo-zaczuty przeciwko Ministrem r A Polecacie zjednoczenie się, a zasczepiacie wszędzie niezgodę; chcecie zaprowadzić teeryą wolności, a działacie pra» fctycznie podług waszego widzi mi się. Prawicie ustawicznie o ustawie konstytucyinty, a żądacie bez końca urządzeń wyfącimycfr. Sławicie równość praw, a wyzuwacie nie ie A - doego obywatela z prawa głosowania. Wynosicie władzę wykonawczą nad wszelkie inne; robicie Ministerium stróżem osób, piaet-uiaj.ych urzędy, ale bynayrm.iey narzędziem powszechnego dobra i t. d. ,Ł "Każdy, cobjf razem z rządzącym domem wprowadzić chciał Ba powrót tyranią do F r a n c y i, znisczyłbjr prawość. Lnboć bardzo naturalną iest rzeczą, iż mężowie, którzy nif-gdyś pod Bo n apartem rządzili,- (służyło pod nim całe teraznieysze Ministerium, wyiąwsry Xiażęcia Bi c U e l i e u,) - sprzyiaią skrycie iego systematowi postępowania. Ubóstwianie ąo iest skutkiem własney ich miłości." "Poowczae ezłt» wszystko wedle żądania," mówią oni. Rozumieją rmiże «wcale, iż im winien był B o n a p a r t e swóy wysoki sczcbel, na którym się znaydował, chociaż to właśnie on ich przerobił na innych bidzie Narzędzia iego potęgi, ulegali mu nskształt machiny KIa°iącey żelazo, która wielką posiada siłę, bAoąc posłuszną nawałowi wody łub ognia, który iey popęd nadaie, Odiąć iey puruszaiącąsiłę, a ustanie."-Wkońcu tak" przemawia: "Atmosfera dworu ma coś w sobie rażAeege' zmysły; z<b;e się ona zmieniać postać rzeczy; Steni wąsikiem wiedzą wszyscy, co Bo na partego widzieli-na czele ośmiu kroć stu tysięcy' żołnierzy ( i ialcich!)', broniących iego tronu, gdzie wszelkie tałenta ?j*diiocz<ofte były' na uwiecznienie imieni * jeg***A jak» bardzo niedowierzać trzebi wdziękom foTienyv' i Oiisy'o 6"yl0 lat 25. do wypędzenia prawt go'(Motvarthy i Przywłasczycitl *. zletłhtgo£ pałacu, -- tam tego z monarchią, która i.j. wie*tV trwała, ttgó z ogromnenr lAlettiiem państwem!* organicznego o konkordacie, odroczonym został dla dwóch przyczyn; pierwszą ust oppozycya, o którą w Izbie i w Publiczności zawadza; drugą stanowią przeciwne z strony dworu Rzymskiego JTZ< łoże: ia. Żąda on bowiem, aieby się. Konkordatu co do słowa trzymano. Każdego dnia wychodzą satyry, fraszki, piosnki.i karykatury przeciw temu traktatowi. Król Hiszpański wydał nową ustawę względem zaciągu woyska. Podług niey także osoby ślacheckiego rodu, służyć muezą iako szlacheccy żołnierze; poaiadaiąc maiątek, iako Kadeci, i wprawdzie ośm lat. Takie świeccy Xięża, dopóki nie poz>skaią prebendy, nowicyusze zakonni, urzędnicy Ink-wizycyi, pie pobieraiący iescze pei.syi i t. d. należą do sb żby wAyskouey. Z Londynu dnia 7. Stycznia.

Tegoroczne posiedzenie Parlamentu zagaiotie będzie w dr tu 37. tu. b. nie przez Xiąięcia Regenta osobiście, lecz przez Komtnissva. Domyślną się, ii to poczytano za rzecz dobrą, gdyż tak uroczyste wspomnienie śmit rfi K roh wn ty Ra r o li n y, zhytboleśncm byłoby dla Xią£ęcia Regenta. Podług uijdomości z S. H e I e n y dnia 81.

Października, pokusił się Sekretarz B o napar tego skojarzeniem uiedozwoloney korrespondencyi z kilkoma tamecznemi osobami, puczem go do Cap wysłano. Kuryer zapewnia, iż teraz uzbraiaią na T a m i z i e okręt liniowy przeznaczony do Peru dla powstańców. Stemwezystkićm niepodobna, ażeby się potrafił wymknąć prz<-d czuynością urzędników celnych. Dwór Madrycki obwieścił ustawę, znoszącą handel niewolnikami od tg20 roku i przeznaczającą surową karę na przestępców, 4. O iest »y wiezienie z kraiu na lat 10.

XiąŻę Regent z,arayśla utworzyć nowy orf r, Welch Order, na podobieństwo orderów S. Andrztia i S. Patrycyusza, 2łożony z i'2tu kawalerów, prócz Monarchy. InstaU lacya odbędzie się zapewne dnia 1. MJlrca, iako w dzień imienia S. Dawida, Patrona Wallii.

Kontr-Admirał O nslow umarł w roku 77 wieku swoitAo. Hył on naybhższyrn oyeem floty po Hr.bi b t. Vincent. Marynarka nasza lic/y teraz 5301 Oficerów, międay którymi i g t Admirałów, jj68 Kapitanów, 793 komandorów i 3 1 59 Poruczników. W rzeczywietty służbie znayduie się teraz 412 Oficerów, między którymi ist Admirałów.

Umarł tu znany Hrabia Z en ob i o, maiąc lat 56. Pochodził z iedneąo z naystarszych domów Wenecyańskicb. Dawniey zwykł on był w W e r s a I u ryzykować każdego wieczora iakie 5000 funt. sterl, w Faraona. Ostatnia straszliwa nawałnica w Zachodnich Indy ach, wsamey M artyniee przyprawił« o śmierć blisko łooo ludzi. Wicher sroźyt się przez a6 godzin, zrządziwszy szkody za 55 millionów franków. Gubernator w\spy, Hrabia V a u g i r a u d, dozwolił wolnego dowozu żywności. Wynaleziono tu nowy sposób walczenia bagnetem i zrobiono próbę, w którey nowy sposób odniósł nad starym całkowite zwycięstwo. Słychać, iż Xiąźę We II i n g t o n wkrótce tu spodziewany. W oysko F r a n c y ą zaymuiące, przynaymniey wciągu iednego roku nie będzie iescze z niey wyprowadzone. Donoszą z Portsro outh pod dniem 3cira m.b., iż eskadra Rossyiska będzie następnego dują w pogotowiu do wyruszenia. Dla Oficerów tey eskadry liczne w P o r t s m o u t h wyprawiano festyny. - Liniowy okręt Amerykański Franklin, noszący 86 dział 36funtowych, popłynął z P o r t s m o u t h na Śródziemne morze.

JUząl Hiszpański zabrania okrętom potno« pańskich i oe-id itgo, skoro dostatecznych dowodów nieposiadaią. Podług wiadomości z Wen e z u e I i, Generał powstańców P i ar, Mulv>t, straconym eo»t>ł dnia i 6. Października w A u g u s t u r z e , iako zdrayca i epitkowy. W A m e r Y c e założono nową wieś pod nazwiskiem Wat e r lo o . Z Madrytu dnia 22. Grudnia.

Odnowiła się pogłoska, iż H i s z p a n i a odstąpi znowu P o r t u g a I i i twierdzę O l iv e n z a . U t r z Y m u i e s i ę p o d o b ii i e ż i t a wi» ś ć, iż Majorka, MinoTKaiGoicamogłyby zostać odstąpione R o s s Y i powede m pewnych okoliczności. To pewna, iż między dworami Moskiewskim i Madryckim nayprzyiaznieysze zachodzą stosunki. Z Tauris (W Persyi) dnia 17. Sierpnia (Wypis listu pewnego Oficera Francu« skiego , Pułkownika M...) Jesteśmy tu bardzo sezęśliwyroi przy boku Xiąie.cia A b b a s M i r z a. Dziedzic ten tronu Perskiego iest iednym z naypięknieyszych męsrzyzn i nay wspanialszy eh Xiążąt, iakiego widzieć można. Mianował mnie Adjutantem swoim; mam pod moitmi rozkazami 2eoo ludzi piechoty i znaczny pociąg artylleryi. Pan Caen dowodzi 1000 ludzi; podobne dowództwo ma Pan B. M. Pobieramy hoyoą płacę, i pragniemy służyć widokom oyczyzuy naezey, która wielce iest od Persów poważaną. Traktat, mocą którego pozyskać ma Rossya wolne prowadzenie handlu du Indy ów iciaśiiuiy Perskiey,zdaiesię niepodlegać żadnym trudnościom, będąc dla obudwocb kraiow zarówno korzystnym. Przeciwnie zaś odstąpienie przyległych prowbcyi nad morzi-m Kaspiyskićui, zdaie się do rzeczy niepodobnych należeć. Zdai U ludu tak bardzo temu jest przeciwnem, wk sam Szach, a następca tronu sczególnii y się takowemu Odstąpieniu '. opitra.' / P o g ł o s k a A z)Skuiącanieiaką wbfę, SCląga się do przywróceni! Królestwa A r m e n i i za wspnłoem Aniesieniem się P e r s y i, R o s s y i i T u r c y i .

W Y I M K r a dzieiów Łycitt Fuszego, Xtfcia Otranto. (Dalszy ciąg.) Król Francuzki i sprzymierzeni Monarchowie żądali od Xiecia O t r a n t o, aby im stan Fra ncy i wystawił. Z tego powodu podał pamiętnik czterem Ministrom Mocarstw sprzy. mierzonych, a Królowi dwa doniesienia. Te trzy pisma celuią wybornością ohrazu; więcey zaś iescze yrpadaią w oczy odwaga, iasne i pewne widoki Ministra, myślącego niemy lnie o niebpzpieczeństwach tronu i Oyczyzny, i przewiduiącego klęski, któreby obfie we« wnąirz i zewnątrz spotkać mogły. Obadwa doniesienia rozszerzyły się z szybkością po całey E u r o p i e, nim iescze wydrukowane zostały. Wątpią, iż się na nich zupełnie poznano. Sprzeciwiano się im mocno, i one to są iedyną przyczyną niełaski, w klórą popadł Xiążę Ot r a n to. Postawiwszy on na« ród wysoko, zniżył stronnictwa; wszystkie niekontente były ze sposobu, iakim Xiążę rtW żne ich siły ocenił. Ultrarojaliści krzyczeli naymocniey. Jednego dnia była o'tern przeciwko Xieciu mowa w obecności Lorda C as t I e r e a g h a i wielkiey liczby o s ó b. "J e - żeli (odpowiedział na to Xiążę) ważność stronnictwa polega na taierantcy, i ieżeli mała liczba iest tą taiemnicą, tedy ią w satney rzeczy odkryłem; ieżeli zaś Ultrarojiliści są tak licznymi, iak udaią, i ieżeli maią prawo byd£ tłumaczami woli narodowcy, tedy nie staną się muiey licznymi, iak są."

Całe zachowanie siei pisma Xiecia Otranto dowodzą, że nie był < igdy męż< m stronnictwa, że wprawdzie kilku rrądnm służył, ale zawsze ?e stałością i wytrwałością mężem narodu pozost<ł. - JJNie należy sądzić, że miłość oyczyzny «* - * % ; wtenczas b g w i e fi t Y l k o' g 4 joba uczuci raz*m, usług, i,go zupełny bkuttk i zupełny pożytek przynosić moga" Pamiętnik iego iniiiey iee* znanym; gazęty- Londyńskie umieściły tylko ułomki otiegoZl. My pudaiemy go w zupełności. Pamiętnik Xigcia Otranto o położeniu Francyi.

WParylu dnia 20. Lipca łgljP«ł02enie F r a n t y i wyi.ika z wielu wiadjotnych okoliczności, które iednak koniecznie 1 1 . « .

f' z f ę C z n l e "szukanym tele oczy otworzyć J o i . . " " a I A świa" tłych zniknęło M b Y b o fi i a u A i f e l e 8 c z e przed klaskami woyska. Tłum zsś, nie tak prędko, nią, przekonywa. Przyczyny złego by!y dawne» Niedosyt to rozwaiono, ze dwudziesto-pięcioletnia rewolucya nie bez poiednania się" ostrożności i ochrony zakończona byJz może. Wielka część nil sezęści * nasztg o wynilsoęła z t i g o braku- przewidzenia. Ula czegoź to teraz taić mani)? Nitroetropna i przesadzenia gorliwość

....":!I,c_ "11: !J 1/: . e} ,> D. - - ' } ""«" W _" \lwiq> omamie fitłszywemu Bdrowi ILoIHIY!Y....... '¥'Y/I; .,lfa .R6nijistów,. a nawet kilku Mlralstro attycU wiadomych okoliczności iest w ścisłym Królewskie!* do kilkunastu błędów. Tc by» związku z wcztśoieyszemi faktami; iedne po- ły skutkiem trwożliwych obaw nie iednegołączone są z opiniiami naszemi ciągle trwaią,- rorizaiu; rząd utracił miłość i zachwiał się cjtmi, tudzież z zasadami, nie maiąotmi nic w publiczney opinii. wspólnego z klęskami losu; drugie wyniknęły Ten odpór moralnego rodzaiu, który ci-, zt03t*Ł»Meb. wypadków. ła Europa znała, nie usiz«dł rachubom Cierpienia Francyi nauczyły i zbiiiyły Bonaparte.go. Nie potrzeba było dla ktfcsofeie umysły iescze przed abdykacyą B 0- niego zadiiey inney przynęt y- , dla rzueeni» »*pas«tego» a,nawet ieecze prr-ed rui. po- się w środek tego nieukontentuwania i tey bii«, czceicra kroków nieprzyjacielskich. Nie szło rzące-y się niezgody. Równic tak łatwo m»H»i-a»£r e> u Atzyołaoie osobjstyih korzyści" gliy niesczęsne przypadki w spisku i w konieKJlomll; «bcemi były zamiarom, oyczyzny. Kroi eaney dla niego tajemnicy, zi.iwzye planyzastał *ł dłm* wjazdu swojego do tfaryia. iego.,. iak on sam r niejaką peutnością poieWM»ysikie-serc» skłonnemi i gO,towemi do gać J)JQ ł na oniemieni.u., hędqcem za wszo - ,. i , * ; ; ;: »1) »UlllcHiitUllU, uęuacem zawsze MfUicgo ««merzema mepokoiow. Jescze skutkiem czegoś wulkieso i »adzwyczaYne*« porządek me ,es* przywróconym; ale to z, - t. dziei "a b e b, rozwagi i na W - m 'p o ? * le-ay, odprzyczyr», które łatwa uprzAtnAc 1« naniu umysłów, zacbwianTcl,. czynem śmia.. <<I-Ulaą. QO większa, Bi(<;lad wkrótce 1J tanie, ! > fi i fwdspodijianyr». - . , skoro »iyłko tałszywa; polItyka temu nI prze łjez wątpienia ułatwiło iedno Oflsczeplen».; sjfltodzi. Bardzoby się mylono i bardzoby f t «b, które nacjer stanowcze skmki zrzą<<i*ii.. niaeprawiedliwie działano, gdyby ten nitur ło, wkraczenit- łł.inapartego doGreno-. elirenny» chwilowy nieład, odporem lub b. Ii, a to włtiśnie w tey chwili, gd<<ie mo» buntem nazywaó chri.mo. zna było iescze odwrocie wez. Ikie nit-B'zęDlasadzenwopołoAutu naszem, naie£y ścb, l«óre on d».» PIO",«"I, WtrzV odiiiit t i o JóIłtO iułi.P n.1Icl> r'i>s f } ,:Akiz.tO' ię stoi. me mogło; Gdy* dwudziestym AIarca zjsiz-ły* BOAU - > p. * rrte sfcw«A 1X5Wi L >ih #dutić>m.y p o siada"! *! *' - n u t p-atrzubt wał więcey, iak itdnfgo irwrmrtła, dzay właJząr A łuh HbIa*;p»«y»aYTAA'llI- modla p>-zyciągnienia znowu do siebie władzy cy ewoiey doeyć.środlcó* do sapał«, n* woy-£ *\cu$m1«uJl iv y iaoctiBj alei H3-riiduwi, któ- ay domowty. .JaiwUdopieMe. foLteg d w,n i* lnice iego względem ustalenia wolności cywilney i polityczney wizelkim radzaiem rękoymi, tudziei przyrzeczenia jJqnaocy A u s t ryi, na którą się odwoływał, lub pr/.ynaynu.i« y o nity do zrozumienia daw A ł, sprawiły skutek zanaierzony. Od try cbwili było mnóstwo ludu na Stro je iego, 1 nie można go i ui było odpędzić btz uzbroienia obywateli przeciwko obywatelom. N ad to, niebezpieczeństwo wzięło obrót tak szybk'- i nadspodzimy , iż w kroil'vetn przeyściu z wahania się do uległości, a r. tey do konieczności posłuez.ństwa, naysurowsza sprawiedliwość małoby winowaycow z'iakść mogła, wtenczas nawet, kiedy wzdryganie się od woyny domowey dopusczałc zastosowania słowa ibuntu. Pewna ket, ie obywatele trudnoby temu przeszkodzić byli zdołali, czemu sam read przeszkodzić nie mogłNadewszystko ważną, iest rzeczą napomknąć fu t o, co * uspokoieniem F r a n c y i ma »wiązek. Jedyna podpora rzjdu Bonapart e g o, omamienie, zmnkyszała się zwolna. Wkrótce po weyściu iego do P a ry ż a nie było iu£ iadney wątpliwości o woyuie z kraiami zagrankznemi", którą on nam przyniósł. Akz w tym krótkim czasie opanował wszystkie sprężyny władzy rządowey; co dzień wzrastała siła «ego przea wzywanie dawnych żołnierzy, a oprócz tego dał nam ra nadzkię pokoiuinną, która się na wypadku układów iego wspierała, N akoniec musiał się oświadczyć względem wolney i narodowey konstytucyi, którą tak przepysznie zwiastował; ależ oczekiwanie publiczne tak bardzo zawiedzionem zostało, -iż wcałay F r a ncy i ieden tylko głos niechęci «łyszano. Ubołtwać potrzeba, ie w ow«y «tano-wiącey epoce nie można było rozpocząć układów ani z Królem, ani też z mocarstwami; bowiem Bo n 3 partego akt dodatkowy do konstytueyi Państwa, 6tałby cię był ha«lem upadku iego.

Odkryto iescze, luboć pOloley, ze o«fcu» kił nas także względem sił swoich, których posiadanie ud wał, i że n*e rozpaczającemu położeniu swoieuiu poświęcił. Alei rzec« przyszła i ui była raz do tałciey ostateczności, iż bez wielkiey klęski ani F r a n c y a, ani woysko oświadczyć się nie mogły. Mena** chowie -czynili obi« mice, a!.- nie znaro ich z. miarów, g'iyz oświjdczenia ich zawierały w sobie istotnie wiele niewyraźnego. BÓwuie tak mało znano zamiary Kreda, i łęke-ńQ «k równic tak bardzo o ni< :QO Samego, iafc i o spokoyność F r a n c y i, sądxąc, że Mioj. stronie iego w kilku błęd.ich rządu iego trwać będą. I/by zaś nie chciały ze sweiey strony wystawiać się oa niebezpieczeństwo powiększenia bardziey iescze ntesczęścta użyciem fałszywych środków, lub wyprz« dzankra bi«gu wypadków. Przedtwszysłkkm rh<iane uniknąć szkody z @mamienia wzgtędim woli Monarchów wyniknąć mogącAy, a to zrządziło ów brak Jedności, który po części iest iescze dotąd, który kdjiakżc tylko zasługującemu na uniewinnienie wahaniu -się, przypisać należy. Co większa, można nawet twierdzić, ie gdyby uchwalone przeć Kongres wyłączenie Bonapartego od rządu, na każdy inny rząd, wyiąwezy Króla, rozetągniontin było zostało, ttdyby we F'rancyi do wybuchniema woyny nie było przyszło. Ta ostatnia uwaga nie będzie się wydawać nieważną t e nz , gdzie ze słusznością oznaczyć cluą udział każdego w błędach rzeczyw wiście popełnionych, aby nie poczytywać za błędy tego, co było skutkiem kooieczności, lub zawikłanych okoliczności. Te uwagi, takłoIwiek bąc1ź* są powszechnym i, musiały koniecznie poprzedzić sądzeni« o położeniu naszem. B o n a p a r t e był ie« «cze przed ebdykicyą swoią, bez ratunku zga.

bionym. Nie misł on iuż nigdzie wpływu», proc») u prostych żołnierzy, którzy mniemali, 4* tau icet niepokocanj «n, iak dawniey; osta i o u i t c i to ostatnie marnidło. Odtąd iist on dla F r a n c y i cudzoziemcom, iak był nim zaweze dla naszych obyczaiów i dla prawdziwey pomyślności naszt y; nit ma on iuż żadnych stronników we F r a n t y i , którychby sie. obawiać wypadało, i nigdy ich iuź mieć nie będzie. Woysko znayduie się w położeniu, w którem ie rozeym postawił; nie złamie ono warunków onegoż, \tcm mniey iescze nie wykroczy przeciwko obowiązkom swoim. Zwleka ono iednomyśh.e oświadczenie iwoie nie K inney przyczy- y, iak tylko z tey, że ie sobie MIO mu zostawiaią, i że rząd waba się V tern, idkie mu dać ma rozkazy, pragnąc takowe pogodzić ze w-zystkiemi środkami, dążącemi do przywrócenia spokoy .ości po Wszechnty. V\ nysko zaś, p ezytuią« się za woysko narodu i za woysko Króla, nie wie Z ewoiey strony, iak się zachowywać powinno dla służenia królowi i oyczyznie. 'L u ID wszystkiem, niech mu Krul tylko rcj.kaze, a ono posł sziitm będzie. Jednym /, naygorezych błędów b\ \ bv rozpusczenie woy· ka, czyby ie nakaz ć, lub bezpośrednio . uskute znić chciano. Żołnierz«, kto' zy są Taż« m z sobą, łatwo skł.u LLą eię do posłuzzeństwa, a posłuszeństwo ie«t z.i*sze podpoią dAbrtgo porządku. Z-chowanie eię ł przykład woyska, będącego w swoiey istocie woyskiem ohywat< iskit ID i n<trodowem, miałyby wpływ naywiększy w uspokojeniu Departamentów.

Takie i w części F r a n c y i namyślaią się iescze'; w kilku tneyeca <h opieraią się nawet. AI« Ż należy to prrY.H33c · · iewiddomości tego, Co się wydarzyło, przerwa, iii związków, pochodowi woysk o b c y h po których spodzie· w»' o eię, ż* wstrzyra ią swny p. cfaod po lik ńcze iuwoyny. nakosi» c twnriiwey nie pi wriości iłzglfdem przyRzłośc. Ukł<dy o pokóy nie zaczęły się itstzt, a lud 1m za»

ani iednego z zamiarów mocarstw sprzymierzonych Przecież iest prawdą, że Fr ań c. y a niczego więcey nie pragnie, iak związek ewóy z Monarchą znowu mocno skoiarzyi. Bez wątpienia chcą sprzymierzeni widzieć F r a ncy ą we wszystkich stronach iey ziemi uspokoionąispoknyną; wich to iest mocy osiągnąć natychmiast to życzenie. Niech tylko obwieszą, że az do wypadku układów, woynę sami za ukończoną, a Fra ncy ą za us-okoioną poczytuia. Chociażby to oświadczenie sprzeciwiało eię zwyczaynym kształtom polityki, przecitż położenie nasze i zamiar samychże mocarstw, na wyiątek w tern zasługuie. Ukończenie walki nie wyprzedza rozstrzygnięcia, a kładzie tamę niesczęścicra woyny. Tego, co z niespokny ości między nami pozostało, nie można iuź więcoy odporem nazywać. Każdy chce bydź posłusznym Kralowi. Nie < hcą iuź dłitżey odłączać sprawy narodu od sprawy Króla. Każdy ma nawet to przekonanie, ie Króla, itżeli władzę twoią ustalić chce naz3wsze, nic wokoło niego nie wstrzyma od dania zupełnego bezpieczeństwa cywilney i publiczney wolności.

BAz wątpienia przywróciłyby ośwbdczcnfa Knda por.-ądek pubiczny; wIf-ż itżtli K ól do ludu przemówi, nie moi* ż<d..ą miarą u-.ik ąć napomknienia, przydym qey po części, przyszłych stosunków Frań - y i. Dopóki to D.e nastąpi, «hce i m lud o suoiey przyszłości tylko, według prj.yrzecz« ń Monarchów czynić sobie wyobraź' i*. Nigdy nie było przyrzecztń uroczyAtsjy'h! Fr ancya, skoro tylko mogła, d'pełniła iedynych, źą lanych od niey waru ków; »mm* k.i*. które woynę odwrócić albo ią ukończyć musiały; poczytał.i <>m to nawet z* for* m 1 >y waru. tk, ro tylko było żądaniem) życzeniem Mo arrhAw.

(Dalszy ciąy następnie.) Dodatek

Ze Stambul u Ma-2] Listopada.

Od kilku dni Publicznośćtuteyeza o nkzem nie mówi, tylko o wiadomościzaezłych nieprzyhz-.ych kroków między Porią a P e r s y * te iednak takiego są ro-Izaiu, że, iaksięzd,iie, i MI. u go * pływu na dobre porozumienie mię«łzy obiema mocarstwami mi- c nitbędą. Było to nap.idi.ie.eie A b b a s a M i r z y (który się daw iey z oycem swoim Królem Perekim poróżnił) na czele hordy z Hrowmcyi Van na pograniczną twierdzę Turecką B a i a z i d . Tamtevszy iednak Ba=z-, będący w dobrem porozumieniu z Kroltm Perekim, zamsch ten gwałtowny zbroyną i zwycięzką dłonią odparł, co żadnego wpływu nie miało na osłabienie przyiaź ii między obu dworami. Piszą ze Smirny pod dniem 3cim Listopada że dhia ». tegoż miesiąca zrana dało się tam.uczuć mocne trzęsienie ziemi. Powietrze było ciehe, całe niebo grubemi osłoDione obłokami. Od czasu okropnego trzesienia zi«mi w 1778 nie doświadczono «.kropnieyazego. Przed samem trzębiet.iem A łuchyło<k.4, podobny do huku cięż Uch dział, dał <<ię słyszeć pod ziemią; trzęsie, ie z «ś sa, mo trwało 20 sekund. Po trzęsieniu, .-i-bo, iakby cidsłonió e zpo urey op..ny, wybś.iło <<ię iak paypiękriey, i lekki, chłodny powiew wiatru od strony lądu, wyczyścił powietrze. Do eodziby I' t eł dało się uczuć iescze 12 XJO gooz;. y ie 7 u- q nowych wstrząs...eń, a oprócz .e.inego, które oosmey było zrana, wszystkie miały kierunek z południowo - wschodniey strony ku południowo-zarhodniey. Wszystkie domy murowane wielce ucierpiały. - Dni* 2. Listopada nastąpiło podrugiey z północy powtórne r . . ™ t . A r r t .. ,1\. e .!l . .,.« " ". II T. \ l .

trzpwenie w tymże samym iierutiKu. v ie,. · , fI t, czorem o 7rm-y doświadczonona nowo kiuu testrząśnień. - Podług późnicyszych donie»ień ze S m i r n y, doświadczono tan« i dnia JIHeo Listopada nowych wstrząśnie*, Rozrnai-re «iadornoici.

* '

.9

układu; machina ta ostrzy brzytwę; ułnfmuie ełowę daiącego się golić w »aywygodnieyszym, iak potrzeb*, kierunku, za poID o 4 d w o c» k 6 i * k i ro z b i ws zy m y d ł o » a I e .

życie, namydlą brodę i zd*y:nuie ią z naywiększa, łatwością i pewmtfeią, tak zaś iest urządzona, ii na raz 10 br jytew porusza« boże. Wynalazca drz, ma wszy iu£ przywiley od rządu, pomnoży liczbę uy indchinjr w eeloieyszyeh miastach. Ameryki. Protestowali się wprawdzie brwi. rze przeciw te< mu przywileiowi, któryim. gdy się machiHa ta zagęści po krain, chleb oobkrze. lecz nic niewskorali. ponieważ wAwieku naszym machiny popłacaj. W H a m b u r g u odebrano wtadomoś« z K a d> x. u i G i b r a I t a r u, iż eskadra barbaryis». * z. ,>o.vie rsona, która, iak wiadomo, wypłynęła była dnia a *. Września r. z. z Ar g e I, powróciła famie di.ia 19. Listopada 1 będzie ?p*broipr.ą. - Jeżeli Uf y Tuiiet.>ruki nie da się nakłonić do odnowienia pokoiu z Por tugalią rząd Portugalski wyśle upetrffl» its.ze kilka uzbroionych okrtjlów z L i z b o n y, dla połączenia' się z dwiem- fr« galami, które iui krążą przeciw Tun ttanom, ażeby się na O c e a n nie dostali. U uiailomrtiiie littrackie.

Stosownie di odebranego zlecenia przyimuię.

tylko r o c z n ą _P1enumi rat na Pamiętnik Wars/awsk na rok ł-Sifc; cena iestooZł., «których g . A AA P o z n a ń 20. Stycznia igl8y. Szumski . N. p. (T. POZEW EDYKTALNY.

Króiewsko-Prueki Sąd Ziemiański w Wechowie uwiadomią niitie yszem Publiczność, iżnid maiątkiem nie dy \Viio Bonawentury Gaiew-r t> J B j.

shtego Starosty, byłego Dziedzica maiętnosci o e i e c J ( ( o brR O N2 O W > I z P O w O d u n l e d e - warczenia onegoż, iuż per Dtcretum bywszey Królewakiey Południowo - Pruskiey Regencji w Poznaniu z dnia 21. Lipca 1806 r. konkurs otworzonym i dies nioti Concursi» na tenże M ID £ z w n wyznaczonym był, oraz że postą

IV A m e r y c e wynalazł pewien dowcipny p j f fi i e p r a w c ID p r Z f c pj 8 a fi e w Bp Ta wie ninieyszey knnszłownik machinę parową do Mn.Lełl'l141."JJJ:.O..=... lronkursow y za czza zeszłego Rządu Xicstwa rum, kontynuowaną byilź ma. Z.ipoz>waią eię przeto ninieyszem wszyscy c i, którzy do massy konkursowey wiegdy W. BOnJlaUlUl2Y Galewskiego iakowe preteneye initć inni« ma ą, aby się na terminie likwidacyjnym <ln;a ao:o;o Kwietnia 1818 zrana o godzinie gtey przed \V.

Sędzią Gaede, albo osobiście lub tez przez Pełnomocników prawnie upoważnionych, na których im się tuteysi Knirimissarze Sprawiedliwości Ur. Eichsttdt, Kattlfus i .Scij6acjii «raz Adwokaci Ur.Storh i Mituhredt przep władaią, etawili, pretensye ewe podali, i iakiekol wieli służyć im mogące prawa pierwsat ństwa przytoczyli, dowody dla ugruntowania rzetelności owych pretensyi dokładnie wyłusczyti, i dokumentaw ręku ich znaydować się mogące złożyli. Nieetawaiący Wierzyciele-niezawodnie spodziewać się maią, ii z wezelkiemi pretensyami BWoieroi do massy mieć mogącemi prekludowani, i onym prztciw innym Wierzycielom wieczne milczenie nakazane m zostanie, Wschowa dnia 25. Września 1817Królewsko-Pruski Sąd Ziemiański.

PUBLICZNYZAPOZEV Podpisany Królewsko-Pruski Sąd Ziemiań- ki zapozywa ninieyszem tych wszystkich, którzy do pozostałości zmaiłeAo w Grodziska Aptekarza Fryderyka Spręegla, nad którą sukcessyiny proces likwidacyiny iest ogłoszonym, a która sczególnii y z domu mieszkalnego, i liależącey do niego apteki się składa, iakowe preteneye mieć mniemaią, areby na terminie «dnia 16. Maja 1 & I 8- przed W. Larz Sędzią Ziemiańskim wmieyecuzwyrzaynem posiedzeń Sądu tuteyszego, celem zameldowania i udowodnienia swych do massy rzeczonych pretensyi etawili; w razie zaś przeciwnym spodziewali się, iż nieetawaiący za utrącających wszelkie swe pierWsz« ństwo poczytani, i z pretensyami swemi do tego tylko odesłani zostaną, co po zaspokoieniu zgłaszaiącychsię Wierzycieli z mas ty ieecze pozostanie. Przytem proponuią się tym, którzy dla iakowych przeszkód na terminie oznaczonym osobiście stanąć niebędą mogli, na Assystentów; Kommissarze Sprawiedliwości UU r. £tchstedt, Kaulfus i Saibach, i Adwokaci UU r. Fudler i Mittelstedt.

.Węchowa dnia 6. Listopada i8 A 7Jtróleweko-Pruski Sąd Ziemiański.

D iż h r I ri g.

OBWIESCZENIE.

Potrzebne materyaiy na wybudowanie szopy do pociągów woyskowyih, iako to: 32 szachtowe pręty łupanego kamienia polowego 1 3! szachtowe pręty tegoż na bruk 48000 sztuk cegły 7J '00 sztuk dachówki "DD gąsiorów 133 beczek wapna kamiennego 390 fur piasku mularskiego l 80 dito dito brukarskiego G12 dito gliny 17? sztuk grubego budulcu sosnowego 48 stóp długości, 13 cali objętości w czopIe 4 kloców pod piłę 34 stóp długości 15 cali w czopIe n o t sztuk i-I calowych tarcic 24 stóp dłu« gości 973 łat 24 stóp długości 70 sztuk grubego sosnowego budulcu 59stóp długości a cali czopu 370 kup bratnali J05 dito gwoździ do łat 220 dito wielkich gwoździ.

zakupione bydż" maią od naymniey żądaiącego w ten sposób, izby dostawa ich w przeciągu 7. tygodni początek swóy wzięła. Termin do UcytoWania na marteryały mularskie wyznaczony iest na dzień «8., a na materyały ciesielskie na dzień 2g. m. b. zrana o godzinie lotey w b orze Podpisanego, na który wzywa się maiących chęć podięcia tey dostawy z lern oświadczeniem, ii warunki Iicytacyi każdego czasu przeyrzeć można. P o z n a ń dnia 16. Stycznia 18.18' Król. Pruski Kornmissarz W oienny wgłówiiey Kommendzie Poznańekiey, Holderegge r.

Ustrzeżenie. Ur. WawrzYniec Gościrriski pizybił kartę sprzedaży na dom pod Ni ein 10. na Chwaliszewie sytuowany, podpisany zaś ostizega Publiczność, aby wchodzący w kupno riietylko w hipotece różne zawady na uwagę wziął, ale nadto z podpisanym, iako maiącym wpływ dotegoż domu, poprzedniosię naradził, P o z n a ń dnia aa. Stycznia 1818 roku.

Antoni Ziemkiewicz.

Do przedania. Dorn na przedrnitściu 5» Woyciecha pod Nrem 24 w mur wybudowany wraz z ogrodem istaynią, iest zwolney r< \i do przedania. Bliższą wiadomość powziąść 1lI«źna na Wronierkiev nitru N™ oaf,.