GAZ

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1818.01.24 Nr7

Wielkiego

POZN

ET

Xiestwa

I E G O.

Ni o. J.

w Sobotę <inia 24. Stycznia 1918*

OBWIESCZENIE tyczqre się sprostowania pomyłki drukowy, zaszłey co do miasta Gostynia w Powiecie lir ob skini leżącego w specyfikacji lariaarklw doiączoney do kalendarza domowego dla IVtelkiego X/gst-Jla Poznańskiego na rok tgi$ wydanego. Przy deukowan > apecyfikacyi tarniarków, (joTącćoney <Jo i.a4»-u<iarz\ domowych, wydanych na rHK i Hi» . o/a WieJjrieg6 X.estwa Poznański.. o {. Y/A-Z Drukarzy Karola WillUlma Mnhtiuld w Poznaniu 1 Aerdftc łiydaryka Frltsch w Kawiczu, we.snęła się pomyłka drukową co do Biiasta Gostynia wPłMłitelę Króbek-u 1 leia'eVgo*.

W Mty bowiem nazwano /.irniescz-me pomiędzy miastami Gombinem i Gostyninem miasto Oosiyń. w kalendarzu Po "'rraTbKIII;» mylnie Gosiyn, a w kalendarzu Rawickim Goślin; jarmarki ie.dnak wskaj.atłt- sa, w rue\ tuk lak się w mieśce Gostyniu rzeczywiście oitbywai"'. Xmitysz- celem sprostowania. JIe:o;o nł"'du podaia,c'do wiadomości, nadmieniamy: fe zamiast" Gos I y ri i Goślin, G o s t yń czyiaj należy»' P o z n a ń dnia 10. Siyczuia 1518Królewsko- Prus Kar Regencya II.

D i t t m a r. P c t e r s o n. s

Z Wrocławia dnia i$. Stycznia.

. N.. ob'bod iwicja KorOba< yineg« i orderowego, była tu dziś wielka parada całego woyska tuteyszego przed KrólewsHm Generałem Porucznikiem, głowoym w Śląsku douódzr"', Bjrui'tn Hu nerbein i in.ymi obecnymi tu Gwieiałami. W południe d<<1

Królewski Karzełny p r e re 5 prowincyi Śląskiey, Pan Merckei, wielki obiad, a 03 wierzor Król. Generał-Porucznik Baron Hiin e r b e i n, świetny bal. N a teatrze uczczono pamiątkę ustai owrioney przed 117 laty dostoyności Królewskiey naszego wysokiego de« mu panującego, stosownym prulogitm. Towarzystwo Królewskie tuteysze przyiaciół Rauk odprawi dnia l 5. m. b. posiedzenie publiczne, na którem, po mowie zagaiaiącey Prezesa Towarzystwa, czytać będą: Dyrektor orkiestry teatru narodowego J ó z e f E I s n er: Przedmowę do rozprawy o Metryczności i Ryimicznośu ięzyka Polskiego; Kanonik i Professor w uniwersytecie Warszawskim X. Szaniawski: Wiadomość historyczną o Rzeczypospolitey Babińskiey; N otaryusz publiczny Król. »'oL W a I e n t y Skorochod Majewski: Pochwałę ś. p. Kol.

Jana Kryś ty ana S zuch a; Rtkter Szkoły Woiew. Warsz. XX. Piiarów X. Jan By· trzycki: O wzroście Fizyki w Polsce; Dyrektor teatru narodowego Ludwik Osiński: Wyimki z Traiedyi Templaryutze własnego przekładania. Z Krakowa dnia 7 . Stycznia.

Dnia 39. z. m. na posiedzeniu Ciała Prawodawczego, po długich sporach względem niewłaściwie ustanowioney cenzury nad czynnościami Seymowemi, iako Statutowi urządzaiącemu Zgromadzenie Polityczne i powszeehnym zwyczaiom Seymowym, spczeeiwiaiącey się, JW. K u c i e ń s k i odczytał wykaz przychodów i rozchodów z roku j i l.} Łtóry do W. Senatu przesłano; a Sekretarz Seyrnowy odczytał nadesłane od Senatu expedycye, a między niemi uwiadomienie o postanowieniu przez W. Kommiseyą Organizacyiną, względem cenzury nad czynnościami Seymowemi. JW. S o c z y ń s ki, odczytał potem opinią imieniem Kommissyi Skarbowey nad Reskryptem W. kommissyi Organizacyiney przez W. Senat nadesłanym, względem utnicsczenia na budżecie summy dla h> alumnów Duchownych, poczem JW. Hrabia Stadnicki wniósł, ażeby W. Kommissya Organizacyiną iedynie rozwiiaoiem Konsiytury t, i tern co iey Traktatem iest powierzono zatrudniała się; a W. Senatiako Wła

dza exekueyina. tern, co dobro ludu wymaga. Izba postanowiła, aby Reskrypt powyiszy do W. Senatu po opinią przesłać. Dnia 30. z. m. JW. Marszałek zdał relacyą o rozpoczęciu Sądu Naywyższego. JW. Kucieński imieniem Kommissyi Skarbowey odczytał budżet rozchodów na rok i 8 r I ułożony, a Izba tytułami takowy budżet przechodząc, w całości tenże przyięła. Na wniosek JW. Soczyńskiego uchwalono, abyjW. Xiedzu Hrabiemu Sierakowskiemu imieniem Izby oświadczone było, iż się temu kraiowi dobrze zasłużył przeć podane własne proiekta w Architekturze. Na teyźe aessyi, nie przyięto więlTszością kresek umiesczenia na budżecie summy dla l g alumnów duchownych. Na aessyi Ciała prawodawczego naszego dnia 31. Grudnia po uchwaleniu, aby Senat na przyszłe posiedzenie wygotował preiekt do prawa raaiącego za cel ustalenie raz nazawsze swobód przemysłowcy klatsy mieszkań« ców Krakowa, i po przyięciu Budżetu skarbowego z roku «87-! JW. Marszałek Seyrnowy pożegnał Reprezentantów, i Seym za ukończony ogłosił. Z Wilna dnia 2g. Grudnia.

Dnia 16. b. m. było publiczne posiedzenie tuteyszego Towarzystwa Dobroczynności w obecności Władz i licznego grona oboiey płci osób. Zagaił ie Prezyduiący JO. Xiążę Seeator O g i ń s ki, a potem czytano zdanie sprawy o 61etnich działaniach Towarzystw*. Po ukończone m posiedzeniu zbierano składkę na ubogich, która 1015 zł. przyniosła.' Dnia 31. b. m. było w meczecie tuteyszym Tatarskim żałobne nabożeństwo MahometaAskie za l adeuaza Kościuszkę w obecności urzędników gubernialnych i oboiey płci licznego obywatelstwa, tudzież różnego stopnia oficerów narodu Tatarskiego, i obywateli z innych nawet Powiatów przybyłych, iako też tegoż narodu Kniaziów, Mnrzów. Pedcaaf 5 / a h I o w s ki, tak po Polsku przemówił do twych rówrtowiercow: "Bracia Muzułmani, nie odrodni synowie tey oyczyzny, na którey ziemi mieszkacie' Nie trzeba wam wyliczać niesknzitelnyih cnot, inęztwd i zasług wielkiego Męża T adeusza Koiciuszki,.bo będąc pod KOTmendą itgo, patrzeliście na te, ii nim rnz-, ni walczyliście za oyczyznę; a kiedy podobało »ic BoAu zawołdć go do wieczności, z.iaydzie tam towarzyszów swoich i podkomendnych. My, na tym świecie na moment pozostali, módlmy się za di-s?e iego i wszystkich tych, którzy w obreDie oyczyzny na polu boiu polegli. " Modlitwa 2 Arabskiego na Po Uki iezyk przetłumaczona: "Boże iedyny, Stworzycielu nieba i zifmi, wszędzie przytomny, wiadomy wszystkich -krytości ludzkich, nad miłosiernymi miłołierny, winy odpusczaiący, prośby przyimuiąry wszystkich tych, którzy Cię za Boga i Pana wyzuaią, wysłuchay nasze modły, odpuść ułomności i grzechy Tadeuszowi Kości u- zce i wszystkim tym, którzy za oyczyznę polegli, a day im mieysce w Królestwie niebieskiem między miłośnikami «werni, o ce Cię z duszy i serca pokorni-» prosiemy." Z Petersburga dnia ig. Grudnia.

. Dnia i 2. obchodziła stolica tuieyeza roczni.

eę urodzin N. Pana. Po wszystkich kościołach zasyłano modły do N aywyższego o długie życie i sczęśliwe panowanie Monarchy. Wieczorem całe miasto oświecono, iato i teaira Rossyiski i Niemiecki. W pierwszym, po widowisku, była maskarada. Wszystkie publiczne zgromadzenia, a mianowicie wielki i mały klub, niezmiernie były liczne. Ogłoszono tu nasiępuiącą ustawę J. C. K.

U ości: Z Bozey łaski My Alexander pierwszy, Cesarz i Samo władca wszech Bessy i, 11. d. i (. d. i t. (i.

Pragnie, aby ehrześciiańska pobożność zawsze była zasadą, prawdziwego oświecenia, uznaliśmy za pożyteczne, [włóczyć sprawy mmisreryuoi krarowege oświecenia ze sprawami wszystkich wyznań religijnych, W składzie iediitgo wydziału rzAdu pod nazwiskic-mt Ministerium spraw Duchownych i kratowego oświecenia. Samo z siebie wypływa, że się do niego przyłączała, i sprawy Rządzącego Synodu, z warunkiem, izby Miniettc spraw duchownych i kraiowego oświecenia w interesach tych względnie Synodu, rzeczywiście w takim zostawał stosunku, w iakim h*st Minister sprawiedliwości względnie Rządzącego Senatu.j irdnakże oprócz rzeczy sądowych. Bieg tych przez sczegóły iest opisany w ułożony, h dla tego Miuisteryum prawidłach. - Zuayduiąc urządzenie tego Ministeryum zgodne z zasadami ogólnego ustanowienia Ministeryów, i rozważywszy opinią Rady Państwa, zatwierdziliśmy pomienione dla niego prawidła, wydaiąc« się z tym razem dla powszechoey wiadomości i wykonania. - Rozdział spraw tego Miuisteryum na iego wydziały i.umieSczenie urzędników zosiawuie się uwadze i urządzeniu Ministra spraw duchownych i kraiowego oświecenia, w M os K wie dnia 34. Listopada ig 17 r. Podpisano własną Jego Cesarskiey Mości ręką tak: Alexander.

N. Cesarz raczył 2 dobroci swoiey za\ <:'1- 6 ukazem z dnia i s. Listopada nakazane wyznaczonym urzędom śledzenie niedokładności ostatniego spisu ludności Państwa, zostawuiąc samy mże obywatelom i gromadom mieyskim i wieyskim poprawienie niedokładności tego spisu; tudzież uwolnił od kar spadaiących na tsiących i taiących się ludzi przed spisem, byłe teraz byli zapisani. Z Moskwy dnia 6. Grudnia.

W dzień imienin W. Xiecia M i Koł a i \ dała wielki obiad, N. Cesarzowa Marya, na Łiórym był N. Uiarz, N. C«nnoi>a£libis>ta, WW.Xtazeta, W-XiAzna Alexandra, wyniesie go sąlni. Z obu stron kościoła Xiążę Pruski W i l h e l m» Xiezna V\ irtem- niższego, miesczącego wsobit pamiątkę ofiar bergska z córką. , Zaproszono także do stołu ig u rok u, które dały p wod do wystawiepierwszych urzędników dworu, Senatorów, nia tego gmachu świę1.go, bidzie się rozciąGenerałów i t. d. - Wieczorem oświecono gała koluin.ada na 300 sAini długości, a końmjasło. ccy «C * obu stron kolosami olbrzymi' y poWiadomość o obszerności i podziile no- staci, AO sążni maiąctmi wysokoś i. J id tn wo -idłuŁouego w Moskwie k< ścioła z tych kolosów ulany będzi«. z dział zdobytych Chrystusa zbawiciela na góruch Wo na i.ieprzyiacielu, począwszy od M o akwy rolńewych (W*ól/JlcJI-J do granic Parietwa, drugi z-A z zdobytych, Wysokość cał« y budowy, począwszy od poczynaiąc od granic Państwa do murów P aapodu góry do wh-rzdioUa krzyża, wyuosić ryża. fan Wub.rg, aut-.r tego nadzwybediie 1 «o sąż. i. Wschody ni ią.e sz.roko- czayney piękności planu ma zamiar z czasem $. i 50 sążni, a zaczynaiąct. się o 70 sążni, od wynac opisanie z dołączonymi rycinami, wyb. zigu rzrki M o skwy . .parte będą na pocili «tawuiąc.mi nietybo plan i ściany świątyni, ogromnych postawaih, klurc służąc za lun- iecz nadtV. dokładny rys tak góry przezuaczodamtnt sam«-y świątyni, kończą się wew ątrz tiey na iey podstawę, ialo ti ż ity okolic, góry, dochodząc ity płowy, gdzie iuż są Z Wiednia dnia 7. Stycznia. fundamenta kościoła dolnego, poświęion»go Króewsto- Pruski tayny Badca legacyiny Wcieleniu Boga Człowieka, to itSt: N aro Jor d a n, odie.hał ztąd wczoray, udaiąc się dzeniu Chrystusa Pana. Kościół dolny do- doX.ąźecia Kanclerza stanu nad Ren. Dniem · iegaig będjie wierzchołka góry, na którym wprzódy dał N O s. r z Panu Jor d a n o w i i >\ scJu-dy, djielącsię nadwoie, inny Wezmą prywatne posłu hanie, a dla okazania mu kicijoek. Na wierzchołku dopiero góry po Swoiey nayuyżsj.ey ży-zliw ści, kazał mu czyna się. koś ioł Przemienienia eańskb-g«, uręezyć kosztowną tabakrerę. H,..iicy na .»koło przepyszne przysieki, czyli Unia 10. StyĆMtiji.

ob. yścia, z każdey strony »0 sążni długości, Wyszedł cu tylko naywyższy patent ź dnia a 5 szerokości." Nad tym drugim kościołem 3. m. u. "My Frant iszek i t. d. Patennaokolo ogromney kopuły, 2 5 sążni maiącty Mn Naszym z dnia- 7. Marca 1 8 1 6 miano· Średnicy, wznosi się trzeci przybytek poświę- .w.diśmy Naszego naymilsz- go Br ta, Arcyc..-.v Zmartwychwstaniu Pański, mu. Dolny xiążęcia A n t o n i e g o , wielkiego Mistrza 1*4 ił iest w kształcie czworoboku podługo- zakonu Niemiecki*go, Wice-królem NaszewItego, średni ma kształt równoboku proste go Królestwa bomb rdzto-Wenecyańskiego. karnego, a wyższy będzie kończył budowę, bdy przeci i zaszłe ecztgóloe względy skłaeala w kształcie Ł*oła. Kościół ten będzie ni iąN is do uwolnienia N iszt go rzeczonego <<iiai pięć kopuł; w cj'erech roityfizy.h zwyź Brata od tegoż urzędu, zarzem miaUrai ści "się 4$ dzwonów, których dźwięk nowalśmy Wice-Krob m Nasz. go Lombarmujytznie dobrany za zadzwonieniem we dzko- Weneryańskbgo Królestwa, i mianuwszystkie razem wyda cztery główne harmo- itmy przez nifttt yszy palet«, Naszego naymilniczne tony. Takowa zgoda tonów sczeg .1- ezego Brata Arryxiąięcia U a y n e r a. " rf, tylko w niedzielę Zmartwychwstania Pań- Zdaie się uraz bydź niezawodną rzeczą, skr go słyszana będzie. Wysokość świątyni, ii Arcyxiąźę A .. toni przyiął w sin* duchownif licząc kośeioładolnego, lecz tylko biorąc ne d s<ob ństwo Prymasa Węgierskiego. Arod pewierzeboi góry do wierzchołka krzyia, cyxiaze, Rudolfotrzyma urząd wielkiego Mb ro po oditZ'izie nowego Prymasa, który na przyszłość w P r e s b u r g u mieszkać będzie, tibeymn- tuleyezy pała. zakonu Niemieckiego. Odiajd .owigo Wicc-Krola U łoskiego, Arcyxiizqia Waynera, do M e d y 0Id>iu, podobno dopiero w miesiącu Lutym ma nastąpić. Zakon braci rniłositrdzia pielęgnował w swoich «5 kbsziorach w monarchii Auetryackify, roku zeszłego, 12,162 chorach. Z iycli (pomiędzy którymi było i 149 t>itkatolików i a l Izraelito«), utrzymało się przy życiu . O , 943 , a . .. 9 ( « W * ««H kp-.aia.yrh oddano) umarło. Połowa tych «...torów (to iest ..) znayduie się w W ęgrzech. Twierdzą teraz z większą pewnOSClą, i£ Monarchowie sprzymierzeni zjadą się w końcu tego lata do D u s s e I d o r fu, a nie d o S p a, iak dotąd głoszeno. Słychać, iż w niektórych gałęziach naszey wewnętrzney admb.istracyi zaYf.iąi żrNAA Jłłlfmiany. Głoszą między innem cyusz dworu naszego przy Porcie Ottomańskiey, Baron Stiirmer, 0lrzy-ma urząd Gubernatora w T r i e ś c i e . Z Frank/ortu dnia u. Stycznia.

Jutro rozpoczną się znowu posiedzenia seymu związkowego. Słychać, iż CesarskoBossyieki Postłprzy seymie, Baron A n n a - t e n, złoży na iutrz< yezem posiedzeniu ewe listy wierzyiene. Królewsko- "ruski Generał WolI z o g e n bawił tu dni kiiki; odie> bał t. raz do prowincyi Nadreńekiey, zkąd znowu tu powrotem spodziewany. Zi cbać tu uvż" ma Cesarsko Austrya < ki Gcn trał S l t i ge. n t e sc h. Las C.isee przt-niosł się do prywatnego pomieezkai ia, i czekać tu będzie na Wyrok, przepisuia,cy ma irmysce przyszłego pobytu; »ostaie i« scze pod dozorr m policvi "ym > «łer - pi ł bóść o.zu. co poby.owi aa wyspie S. H t U o y przypisuią,

WYIMKI Z dzieiów życie/ Fuszego, Xicciit Otrant: (Dalszy ciąg.; Ze wszystkich niebtzpieczfństw, których.

ei<1 w czasie traktatu Paryskiego obawiać było można, nie ma iui *ię<ey żadnego. Zostawi no wowzas Bonapartemu ziemię, tytuł i stan nitpodl<gle rządzącego Pana? abd)k.>'y.i iego była iedynit- trakntem, z mocarstwami zawartym. Teraz opuściło go trze« seit; nit ma on tui ani ludu, ani woyska, ani praw. Przecież wymaga rostropność, aby znaydował się w położeniu, w ktoremby nie pozosuł mu żaden środek do przerwama spokoynosc. dmg.ch -tata -go me m.eh n.gdy we Francy.? wielkiego znaczenia. A, Kie posiadaią oni tych wielkich przymiotów, które wpływ zj> dnać mogą; przecież potrzeba ich oddalić z Francy i. Nie będąc oni osobami swoitmi niebezpieczni, mogliby bydź przez wzbudzone fałszywe nadzicie, skłonnymi do służenia innym za narzędzie. Może Naczelnik tey rodziny abdykacyą ewoią przeżyie; oprócz tego m* iescze syna, a nż.liby oświadczeniom mocarstw na iakiemkolwiek bąd'2 bliźszem oznaczeniu zbywać miało, tedy zdaie się rzeczpotrzebną, aby ie uraz wyraźniey wyrztkły. Wreszcie sprzeciwiał* by się to naszym obyczaiom i zasadom sprawiedliwości, gdyby członkom rodziny Bon a part »go przeszkodzić chciano w przedaży dóbr ich we F r a n - cyi, aby ztey zagranicą żyć niosły. Dobra ich Są bez U go nieznak. mite.

Z tąż samą o*irożi oś. ią należałoby może takoż i z innymi osobami postąpić, iednakźe tylko z bardzo małą łiizbą oiychże; gdyi w takim przypadku daleko nitbtzpiicz- iey iest rozciągać, aniżeli ogranicz ć użycie ostrożnoscl. Pod-za$ niepokoiów puhlnznych, zawsze tylko pierwszą i< h przyczynę na okii AT CAD eAr ;A ZA nią)V zy t OA u t ie"" A a )iajd,.ę- A go czasu widzi.no, ii ».r*** shdzen" przeP* .?<. *»» stronnictwu rozpoczęte, tylko IVty do Paryża wjechał, położenie iego mniey przykrem było, aniżeli położenie Króla; wstąpił bowiem na tron btz pomocy obcego woyska, wstąpił nań przez ewoie własne zwycięstwa. Przecież dobroć iegu była nieograniczoną. Szafował nayhoyuiey łaskami dla nieprzyjaciół swoich, gdyż nie potrzebował łask dla utrzymania sobie stronników swoich. Z dowodów dobroci ekazaney Xiążęciu Mayenne można było wnosić, że go miał zawsze w bitwach iako towarzysza przy boku awoim. XiczoaHuise zastawiła była swoieAkleynoty dla wyznaczenia ceny za głowę Króla; ten postępek był Henrykowi IV. tylko większym powodem do obchodzenia się z tą Xiężną z naywiększą uprzejmością. Monarcha ten wiedział dobrze, że pokój wtenczas tylko mocno Ust trwałym, kiedy się wszelka obawa uprząta, i że głowie, nie będącey iuż więcey niebezpieczną, nie można zadać ciosu bez zagrożenia tysiącom Obywateli, i narażenia się przez to, wczeŚniey lub późniey, na nowe niesnaki. Nigdy nie obumieraią zarody nienawiści, które się Ba początku- nowego rządu zawiązuią.

Napróżnoby przedsiębrano śledztwa po śledztwach; przekonaią się bowiem, że nikt nie wiedział o spisku, któryby gdziekolwiek bądź knowanym b)ł na brzegach Prowincyi przed przybyciem Bonapartego. Nie należałoż, przed zaczepieniem kogokolwiek bądi w tym względzie, oskarżyć naypierwey Ministrów Króla, którzy odjazdu B o n a p ar - t e g o z wyspy E I b y ani przewidzieć, ani przeszkodzić mu nie umieli? Wszystko, co się po wylądowaniu zdarzyło, było iedynie godnym opłakania skutkiem dzikiey skwapliwości, która z osobą wszystko porywała. Bardzo łatwo poiąć można, że nie garstka żołnierzy mogła bydź obroną B o n a p a r t e g o W takiem mieście, iik Ługdun, wpośród srotysięczaey ludności. Niektórzy działali aaoie wówczas sposobem nieco więcey w »czyuderzaią-ym, iak drudzy; ależ Jeden mógłby powitdz:tć, że gn Oficerowie i żołni. rze ii go z sobą powągnęli; drugi mógłby odpowie» dzieć, że go ioti.itrze iego opuścili, lub że burzliwe i< h poruszenie i iegoporw?ło; tak więc zamiast głównego winowaycy, któregoby przekonać starano się, napotkanoby albJ samych niewinnych, lub też znalezionoby go między tysiącami winowaycow. Nie można tego zataić, że prześladowania takiego rodząiu musiałyby się bardziej iescze niezawistnęmi w publicznem niesczęściu okazać. Przeciw tym bezowocnym czynom zemsty, stawionoby biiącą tv oczy różrmę tak bardzo zuaney wspaniałości Monarchów sprzymierzonych; naprożuo staranoby się rozszerzać wiarę, iakoby oni takich środków żądali; przypisywanoby ie tylko spteemu Krojowi; przypominanoby sobie, że nawet B o n a p a r t e w ostatnich chwilach ewoiey niebtzpieczney władzy okazał: iż mu' przynaymniey na umiarkowaniu nic braknie. Cożby dałey na ten zarzut odpowiedziano: że tron powinienby był F r a n c y ą przynaymniey równie tik dobrze obronić od powrotu - B u n a p a r t e g o , iak Francy» od,tegoż powrotu tron? Jeżeliby nakoniec oddalić chciano ośm do dziesięć osób - gdzie zaledwieby tę liczbo, oznaczyć zdołano - tedy krótki czas tylko wyczekać potrzeba, a te osoby same się oddalą. N a wszelki przypadek należy zaniechać aresztowania i Sądy. Niech tylko Policya da skinienie, a zamiar będzie esiagnionym bez zaburzenia bezpieczeństwa i bez utracenia wziętości, iaką łaska posiada. W iedney chwili byłaby Franc y a we wszystkich swoich, dla Monarchów ważnych stosunkach, uspokoioną. Przeciwnie zaś nigdy zupełnie do tego nit przyidzie we względzie tpokoyności i sczęścia Króla, Seżeli wszystko w niepamięć pusczonem nie będzie, ieżeli wszelka przesadna opinia - choćby nie wiedzieć z jakiego wysokiego źródła pochodziła - z równą stałością stłumioną nie zostacie, i ieżeli I pewnością i z ternie samem zaufaniem używać nie będą. (Podpisano) Xiąię OtrantO.

(Dalszy ciąg następnie.)

List Inttrukcyiny, pisany do pewnego obywatela, maiącego bydź wybranym na Delegata. (Z Wileńskich Bruków. Wiadoro.) Kochany Panie Adraicie! Źałuię mocno, że się nie mogłtm dla słabości zdrowia zaaydować na seymilcach; do. wiedziałem się z radością, że masz bydź wybranym na Delegata. Winszuię ci tego urzędu; lecz na fundamencie szkelney naszey i sąsiedzkiey przyiaźui, proszę, ażebyś prayiął niektóre uwagi, i chciał wypełnić kilka I>rośb moich. I tak' Pro imo. Wnieś protestacyą przeciwko wszelkim nowościom. Pro ido. Wszystkich dołóż starań i zabiegów, ieby zwalić wiadomego ci Pana Sędziego. On to był iedną ze skrytych sprężyn raachinuiącyeh przeciwko memu synowcowi. Jeśli tego będzie potrzeba, uźyi do pomocy szanownego naszego Ma merta« iest to człowiek szparki, zwrotny i umie gadać. Porozuaiiey się też z Panem T y burcy m, który ma chrapkę na Sędziego, za przegraną sprawę, i za przysądzenie mu sześciu niedziel wieży. Pro 3tio. Pooiagay wszystkiemi siłami Panu Pan K race mu. Koniecznie trzeba, ieby się on utrzymał na urzędzie, bo mam, iak ci wiadomo, dwie kryminalne sprawy ex ratione dwóch przeklętych chamów moich, i organisty, z kościoła twoiey parafii. J a, a bardziey aieoszacowany móy ekonom, snoże bydz" iescze z tey okazy i w szalonych ep.iłacb. Pro ifto. Słyszałem, że wiele iest zagoJ alców, zwłascza z młodzieży naszey, co się aaczjuwsay bezbożnych pisarko w,i liznąwszy nieeo Akademii, o ftiercm nie gadaią, tylko o polepszeniu stanu chłopów, i niektórzy maią wnosić tę materyą na obradach i zamkniże im gębę, i wystaw całe niebezpieczeństwo wyniknąć zfąd mogące.. . Zawczasu naradź się o tern z Panem Male» facym, i z P. Et-marszałkiem, z niemi wspólnie zagłusz Nowatorów, którzy chcą wprowadzać to, czego u nas dotąd nie było, a co bydi żadnym sposobem nie może i nie powinno. Pro tfo. Żydów broń ile możnoscl, bo · a tacy zaślepieni, którzy i tę ostatnią podporę nasza, chcą z karczem wyforowa£( a myśląc o polepszeniu bytu włościan, od pupriwy Żydów chcą naprzód zacząć. Pro II o. Nakooiec, ieśli nie ustnie, to choć podrzuć skrycie iakie pisemko, któreby wyświecało całą zuchwałość tych IchmoŚciów, którzy to w swych Brukowych Wiadomościach tak śmiało sobie poczynaią. Jar ieżeli zupełnie przyidę do zdrowia, nadbie* gnę do W i I n a , i wspólnie działać będzie« my; lecz ieśliby stan mego zdrowia, zupełnie mnie przeszkadzał, wyręczay mię i krzatay się starannie! Tu >6y nitobludny przyiacitl ttes

PRZYSŁOWIA.

Pan A. T. Chłędowski, wywodzi po« czątek dwóch znanych przysłów Polskich, iak następuie: "Biednego diabła, co niegdyś wszędzie rolę grać musiał, zrzucano dawniey z chór» w Wielki Czwartek. Władysław Jagiet- ' ło był właśnie podczas tey ceremonii w kościele Wiślickim; ostrzeżono go wcześnie ' o skoku diabła, aby nie sądził, że to iakio uaygrawanie z iego, odmiany religii. Czekawięc cierpliwie na to salto mortale nareszcie spada diabeł w pośród hałasu grzegotek. Król kaie mu natychmiast z każdej strony parę świeczek zapalić. Usłużni dworzanie spełtiiaią w lot rozkazy Króla. 2abl W Pamiętniku Lwowskim ca-, tamy; słusznie ceniona gaz f- Lwowska, zawier« wNrze 35 Rozmaitości r. b. wypis z gazety Petersburg kiey Ruski Inwalid, w którym roślitia 62ylnik wodny i krew psów i kaczek, iako skutecsine przeciwko wściekliźnie I tlars wa Są podane, 1 iako taicmriice dotychczas W ukryciu będące światu · bjawione. Aliści O liczbie 14 względnie Henryka 1 Y owe mniemane sekreta iuż były znane przod- H e n ryk I V. urodził się w 14 wieków i .1 4 kom naszym od witków! lat po Ch r y s t u sie. Przyszedł na świat-dnia Otworzywszy prucz innych Żlebik Mar- 14. Grudnia, a umarł dnia 14. Maia. Żył "C fn"'a A Z' U l' Z'ę"'d 'b W -a A (A »A) A C"Zytct111yA flet sir: A cztery razy 14 la t, cztery razy 14 dni, 14 36 pod artykułem: Ariioglosson, PlantugO tygodni; «akoniec, itst 14 głosek w iego Damajory B'tbka - przeciw ukąszeniu zipo- zwitku Henri de Bourbon. mniałego (.wściekłego) psa na ranę kłaść bab- ·wionę duchowieństwo, przekłada Monarsze złe wrażenie tego zjawiska ca umysły pospólstwa: "Nic to nie szkedzi, odpowiedział W ł a d y s ł a w, iest to móy zwyczay, Pana Boga chwalić, a diabła nie obrażać. S ł owa iego stały się przysłowiem." " P a n F i l i p z K o n o p i (*) płoszywszy przez lat czterdzieści Turki i Tatary, za O 1brechta, Kazimierza 1 Alexandra -.- osiadł nareszcie w swoim rnaiątku. Poiechał na eeymik. Lecz schowany w obozach, wprawny bardziey -do' ścinania się z pohańcem, niźli do rozpraw publicznych, pie zważał bynaymi.iey na przedmiot obrady, i zaczął im wcale o ezem im hin prawić, Śmiech powstał powszechny. "Któż tam taki się wyrwał?" rzekł któryś z ziemian; "T o Pan Filip z Konopi!'" krzyknęli usłużni sąsiedzi. I odtąd prezvduie PaR F i l i p bardzo niewinnie przy kaidem niedorzeczuem słówku. "

{*) K o n o p i e, wieś w Sandomierskiem. Dawniey braia szlachta nazwiska od swoich włość-, n. p. Pan z Góriii, Pan z Tec z y n a, Pan z L u b o m i e r z a - - G o r s ki, Tećzyński, Lubomirski! t. d.

(i) Herbarz Polski, to ie>t o przyrodzeniu ziół

kę. Daley na efr. 47 pod artjfcułprn Alisrna piantaga .. Oqu.ltica, Babka wo da ti - korzeń piiąc po dragmę z winem, przeciw ukąszeniu żabiemu. A nareszcie na str. 455 pod artykule m: Krew. Przeciw pBa wściekłego ukąszeniu, krew także przeciw każdego iaduwypiciu "porno*

Owoż te mniemane sekreta, z tą tylko różnicą, że Marcin z Urzędowa babkę, od każdego witśniaka i prawie od dzieci znaną7 przeciw wściekliźnie za skuteczne nodale lekarstwo, szylnik zaś wodny czyli podług niego b.ibkg wodną, przeciw ukąszeniu żabiemu, to iest: gadów jadowitych. Ale Lon to nie z własnego wyczerpał doświadczenia, lecz przywodzi D i o s ker y d a, który te sposoby leczenia znowu może od innego powziął lekarza. Tak to prawdy, które od tyshców lat cło usczuplttiia niedoli ludzkity przyczyniały się, poszły w zapomiiitnit f aż i* auowu doświadczenie, a mo1 popęd ku nowościom wydobyły...

Fismo peryodyczne, które w tym roku wychodzić zacznie w P o ł o c ku, mieć będzie tytuł nie, iak się dawniey doniósł ., Dziennik Akademii Połockiey, ale Mięsie C%mk Połocki.

i drzew rozmaitych, i innych rzeczy do <ek.<rsfw naleźa ych Kqc- b 1 dwie Doktora Marcina z Urzędowa i r, d. W Krak o w i e w drukarni Ł . i z a r z o w e y R, P. J59J in Foł stron 4H.S - Wydmy po śmierci autora przez F i r l e w i e z a. Dodatek:

Z Treuirti dnia $. Styczni/t.

Włattse tutejsze wybrały wc*oray kilku fitonkow na, Deputowanych miasta, celem powitania JO. Xiaiecia Kanclerza fitauu. Z PiZY dnia 29. Grudnia.

Marny tu teraz nayprzyiemnieyszą wiosnę, haypięknieysze kwiaty wonieią, marny mnó»tworóź, świeżych ogrodowin obfitość. Y Z Neapolu dnia 23. Gmdnia.

Wszelkie pogłoski o zaszłych tu ruzrucharh są płanne. Mieezkańcy tey stolicy udaią się teraz w wielkiey liczbie d o P o r t i c i, dla wi(dzer.ia mnóstwa lawy, którą We z u w i u s z ostatniey nocy wyrzucił. Z Bruxelli dnia tu Stycznia.

Dochodzą tu autorów różnych pism obelżywych, wydanych przeciwko Oycu S. i rządowi naszemu. Z Paryża dnia $. Stycznia.

Marszałek obozowy, Hrabia d'Ambrug c a c, zdał prztdwczora w imieniu ustanowioney Kommissyi, raport 2 projektu do prawa względem zaciągu woyska. Kommissya przedstawia niektóre odmiany w projekcie, nad którym rozpoczną się teraz rozprawy. Do mówienia zapri jekttm kazało się zapisać 34. Deputowanych, między którymi takie Pan 10 e s e r re, a do mówienia przeciwko onemuź 35. Hrabia d' A m b r u g e a c wystawiał w swoiey mowie, ii dobrowolny zaciąg nie iest wśród teriźnit.ySzych okoliczności dostatecznym dla popierania naszey niepodległości i dcstoieńetwa narodowego. Systema woyekowe innych mocarstw, znaglanas do uiycia takich, iak one, środków.. Stemwszyukiem zaspokoić trzeba-mówił daley- Europę, ii się nie uganiamy za przemocą, lecz ie się .taramy zapewnić spokoyność naszą przeciw wszelkiemu niebespieczeństwu. Niektóre mocarstwa uzbroiły całą swą ludność dla utwierdzenia swoiey niepodległości; takiego rozciąguienia potęgi F r a n c y a nie potrzebuie. Pokóy panuie w E u r o p i e, i mamy nadzieię, ii Francya wkrótce zaymic mo»wu to znit/tnif % iikie się przynależy iey mieszkańcom i sprawowaniu się ich w nie6cJleącm.

Hrabia W i t t g e n s t e i n, Pułkownik legii Hohenlohe, oaaduiącrjy w Valencyi, zastrzelił się dnia 30. Oniemia pistolttem kilku kulami nabitym. Niewiadomo, ce go przywiodło do tey rozpaczy. PaD fi a v ej, Deputowany ministeryalny, obrany został wńe L'rczeetm Izby Deputowanych na mkysce zeszłego Pana de F a ure.

Król cierpi chiragrę w lewey reee, co mu iedna* nie przeszkadza pracować z MinistranBi. \ Xiąię Talleyrand, którego iak wiadomo, i, scze w roku i b »5- Król Neapolitań« ski mianował był Xiaieciem (Duca) Włoskim, otrzymał teraz tytuł Duca de Dino; tytuł ten przeydzie na iego kuzyna Hrabiego Edwarda Perigorda i tegoi potomków. Xiąię W e 11 in g t o n był przed odiazdem swoim aa obiedzie i na balu u Ministra de Gaz es.

W ustanowioney przez Izbę Deputowanych Kommissyi do roztrząśnienia budietu, przodkuie Xiążę G a i e t y, a Hrabia B e u - g o o t trzyma pióro. Znayduią się tu teraz Angielscy bankierowie Baring i Ir wing, dway Betflińsey, kilku Hamburgskich i Hollenderskich bankierów, i złączyli się z niektórymi naszymi bankierami względem uzupełnienia wiadomey wielkiey poiyczki. List z Paryia umiesczony w gazetach Szwaycarskich zawiera: "Uważam się tu iakusy w nowym kraiu. Wolność mówienia o wezystkiem, iest cudem w porównaniu z owym przymusem, iaki tu kiedyś panował. « Z Londynu dnia 9. Stycznia.

Lord C a s t I e r e a g h wezwał członków mimsteryalnych, ażeby się dnia 87. JO. b. przełożone mi zostaną. Xiążę W e II i n g t o n spodziewany tu za dni kilka. Jescze Królowa A n na miała zamiar, ustanowić po śmierci 6yrra swoitgo, Xiążęcia G l o u c e s t er, ten sam order, który teraz Xiążę Regent pod nazwiskiem Welch Ord er fuoduie. Plan iey znayduie się między papierami Kollegium Jezusowego wUxlordzie. Z*Stambulu dnia 12. Grudnia.

Wiadomość o whlkiem zwycięstwie, odrieeionem przez iednego z synów W. Rzadcy Egipskiego Jiad Wechabitami, potwbrdza się i z innych stron, Listy z ciast iny Perskiey wspominają o krwaucy bitwie między Wechabitami pod osobistćm dowództwem ich naczelnika Abdallah-Ben-Sor. d, a woyskiem Tureckiem pod rozkazami I b r a h i m a Bsszy, syna W. Rządcy Egipskiego, H ob a m m e d Al y Baszy, w którey pierwsi dosczętnie poraionemi zostali. Stoczono bitwę w M arwiah, o 7 dni pochodu od Drehyeh, stolicy Wechabitów. Abda1 ah cofnął się do twierdzy Ba rid a h, 4 dnie drogi od Dreh y eh, w obwodzie K 3 ssi nun, i zgromadzał tam swe woysko w nadziei odzyskania orężem sławy, którą wostati.iey porażce utracił. Porażka ta miała bydż tak zupełną, ze gdyby Ib ra him Basza korzystał był szybko 2 zwycięztwa swoiego, obaliłby całe państwo Wechabitów.

U ne Gouvernante avec ;c.. .IOIssances de Jwongues, et touts les autree talents capable a elfever la jeunesse avec principes deeir d'etre placóe ausitót Hue de Tanncur Nro 403. par terrel 1i n

OBWIESCZEN1E.

Potrzebne materyały nawybudowanieazopy do pociągów woyskowych, iako t o: 3« szachtowe pręty łupanego kamienia polo wego

13 A sz3chtowe prefy tegoż na bruk 48000 sztuk cegły 750CO sztuk dachówki a55 gąsiorów 133 beczek wapna kamiennego 399 fur piasku mularskiego go dito dito brukarskiego 612 dito gliny 17a sztuk grubego budulcu sosnowego 4 stóp długości, 12 cali objętości w czopIe 4 kloców pod piłę 34 stóp długości 15 cati w czopIe lica sztuk JI calowych tarcic 24 stóp długości 973 łat 24 stóp długości 70 sztuk grubego sosnowego budulcu 59stóp długości 11 cali czopu 370 kup bratnali 105 dito gwoździ do łat 220 dito wielkich gwoździ zakupione bydź" maią od nay-nniey żądaiąrfgo wten sposób, iżby dostawa ich w prztciągu 7. tygodni i-jczątek swoy wzięła. Termin da licytowania na materyały mularskie wyznaczony iest na dzień rH., a na materysły ciesielskie na dzień 29. m. b. zrana o godzinie jotey w biórze Podpisanego, na który wzywa się niaiących chęć podiccia tr-y dostawy z t e« oświadczeniem. , iż warunki licytacji każdego czasu przeyrzeć można. P o z n a ń dnia 16. Stycznia jgl .

Król. Pruski Kornmissarz Woienny wgłówney Kommendste Poznańskiej-, B · / der t :g g e fi;

D o n i e s i e ń :« handlowe.

otrzymał

Świeże osirzvgl Si. Poweiski.

Uwiadomitnie. Z powodu maiącey nastąpić zmiany w gospodarstwie maią bydz* sprzediine z wolney ręki w dwerze Dominiajnym Seijro. dau pod miastem Wąsorzem wblasku, 16 sztuk krów, dwa buiaki, i część płzychowku gniazda Oldftnburgskiego i gatunku bardzo Vdecznege, również 20 sztuk batonów i 140 maciorek z bardzo dobrą wełną i pięknego wzrostu, od 3 do 4 lat mające.