GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1818.01.28 Nr8

Wielkiego <

Xiestwa

POZNANSKIEGO

Nro. g.

w S r o d ę d n i a 28» S t Y c z n i a 1 8 * 8«

OBWIESCZENIE tyczące się sprostovania pomyłki drukowey zasz-łey co do miasta Gostynia w Powiecie Jirbhkit» lezącego u> specyfikacji iarmarków dołączoney do kalendarza domowego dla IVtelkiego Xiestwa Poznańskiego na rok igig wydanego. Przy drukowaniu speryłikacyi iarmarków, dołączoney do kalendarzy domowych, wydanych na rok igi8. dla Wit Ikiego- Xiestwa Poznańskiego przez Drukarzy Korala 1\ ilUtlrna MehWułd w Poznaniu i Karolu łryderfka Fritich w Rawiczu, wcisnęła się pomyłka drukowa co do miasta Gostynia w Powiecie Krobskitn leżącego, W nity bowiem nazwano zamresczone pomiędzy miastami Gombm Am i Gostyninem miasto Gosiyń, w kalendarzu' Poznańskim mylnie Gpsły», a w kalendarzu Rawickim Goślin; iaruiaiki h cinak wskazane- są w niey tak iak się w mieść e Gostyniu rzeczywiście odbyuaią. Ninieysze celem spakowania owego błędu podaiac do wiadomości, nadmieniamy: ze zamiast Gosi) u i Goślin, Gos-ryń czytać należyP o z n a ń dnia 10. Styc/nia l&ijy.

Królewsko-Praska Regencya IŁ D i t t m a r. P e t e r s o n .

I , , _ "u . . H ' - I I '

.. L- IIIM.IJ ILIHIH] ._Ł__l__U_ą.

Z Berlina dnia 22. St)Cznia, Z rozkazu N. kr.jb obthodzAno tu wdniu 17. i 18' III - b. święto korouacyine i orderorowie orderu Czarnego i Czerwonego orła wszystkich trzech klsss, orderu zasługi, £ elaznego krzyża na czarney wstędze pierwezego i drugiego rzędu, żelaznego krzyża na białey wstędze pierwszego i drugiego rzędu i S1. Jana, mtiuniey posiedzicicle ozdoby w»yw e ,

Dnia 17. Stycznia, przed południem po godzinie 10. zebrali eie, zaproszeni Kawale' drugiego rzędu, w zamku Królewskim na eali rycerekiey przed tronem Królewskim. Po prawey etronie tronu stał Królewic Następca tronu i'wszyscy Xiążęta domu Królewskiego; po lewcy stronie Kawalerowie orderu Urła Czarnego i orderu Orła Czerwonego pierwszego rzędu, w środku sali przed trooem zabrali mieysce mianowani naymiłościwszym rożkarem N. Króla z dnia i 5. m. b. nowi Kawalerowie orderu i posie-dziciele ozdób; resztę przestrzeni sali zajmowały inne członki orderów i ozdób. Ponieważ Prezes Główney Kommissyi orderowi y i KawaItr orderów Królewskich, Generał-Porucznik D i e r i c k e, dla słabości zdrowia nie mógł się na (ytn obrzędzie ziuydować. Królewski G-nerał - Porucznik P i r c h II ., członek głow. - ey Komnrmsyi Orderowey, ,odebrawszy naywyźsze pozwolenie, zagaił uroczysty obchód mową, maiącą za przedmiot powinności Kawalerów orderowych j członków ozdób, pamiątkę chlubnych czynów, wierność obowiązkom powołania, miłość Króla i Oyczyzny. Potem rzeczywisty tayny Radzce legacyiny R a u m er, członek teyże Kommissyi, czytał wyszłe w ciągu ukeńczontgo roku w interessach orderowych Królewskie ustanowienia 1 spis osób, którym Król Jmć dał w dniu 15.

Stycznia ordery i ozdoby poczesne. Na tern.

zakonczjła się uroczystość dnia 1 7. m. b. Doia ig. przed południem około godziny 11. obecni w B e r l i n i e Kawalerowie orderów i członki ozdób, zgromadzili się w tomskim kościele na dole. N. Król nierriogąc bydf przytomnym temu obchodowi dla słabości zdrowia, zaczęło się nabożeństwo iak tylko Jego Królewicowska Mość Następca tronu, Xiążęta, Xięż iczki rodziny Krolewskiey i t. d. zaięli mitysca na chorze proste w kazalnicę. Członki Władz mjaijileryalBycli i Posłowie

7'zasiedli mieysca na chorze; toi samo obecnp w B e r l i n i e Damy zasczycone orderem Ludwiki.

Zaczęło się nabożeństwo pieniem kościelnem. Potem miał kazanie ProbosczHanStein. Śpiew kościelny zakończył słuźbęBoią. Królewic Jmć Następca trenu, Królewicowie i Królewnę, obecne tu dostoyne osoby Xtąźęce, dwór, Kawalerowie orderów orła Czarnego, Czerwonego pierwszego rzędu, Główna Kommissya orderowa, nowo mianowani Kawalerowie orderów i członki ozdób i inne zaproszone osoby, maiące ordery i ozdoby, udjli się z kościoła do zamku Królewskiego. Jego Krolewicowska Mość Następca tronu, Krolewice i Królewnę, i obecne tu do6toyne osoby X U; r e c e, udali się przez ealę rycerską do gil; ryi obrazowey do stołu, z dworem, riiekturemi Damami orderu Lud w i ki, zaproszonymi Kawalerami orderów Orła Czarnego, Orła Czeiwouga pierwszego rzędu, i i.mymi Kawalerami orderowymi i posiedzicielami ozdub poczesnych, między którymi zoaydowało się mianowIcIe kilku Podoficer' w i gemeynow z tuteyszey osady, mających Pruskie ordery i oznaki poczesne. Do tego piirwszego Królewskiego stułu było zaproszonych przeszło 200 osób, a przy innych stołach w pokojach prziległych galeryi obrazowey i na białey sali, siedziało przeszło 400 osób.

Po stole rozeszło się zgromadzenie. N aysczersze błogosławieństwa dla N. Króla, ożywiały całe zgromadzenie, iak podczas wszystkLh dawnieyszyih takowych obchodów. N astępuje teraz w Berlińskiey gazecie spis osób. zasczyconych w tym roku orderami i ozdobami. Order Czerwonego Orła pierwszego rzędu z liściem dębowem otrzymali: Generał-Porucznik Hii 11 e r b e i n , Generał - Porucznik Pireh IŁ i Biskup Borowski. .- OrdeF Orła Czerwonego ago rzędu z uAuowcia li Gtsnerał-Porucznik B r a u c h i t s c i;, GenerałPorucznik R a u c h i t. d. Kroltwako-Nidtirlandzki Generał- Major de Man otrzymał tenże order bez liścia dębowego. - GenerałWojor l' E s t o c q , Minister Rezydent kilku wysokie!) dworów; Generał- Major B o s e i iouycii 46 osó b, otrzymali order Czerwonego Orła 3go rzędu. - Order zasługi woyskowey dwóch dostało; order Joannitow iedenastu; krzyż i- lazny na btałey wstędze, dwunastu; powszechną ozdobę poczesną pieiws-Zcgo rzęd u, dziewięti astu, między którymi Professor S t o c przy Gymnazjnm Poznańskiem; takąż ozdobę drugiego rzę d u, dwoeb. W sobotę di ia 24. z południa o godzinie ajtey akademia KruleAsk. umitiętności obchodzić będzie rocz> icę F r y d e ryk a I I. publicznem po«k dzcni'mZ Warszawy dnia 20. Stycznia.

Zngaienie posiedzenia publicznego TowarzY s twa Hjrółewskiego IV ar sza wsktego Prbyiacioł Nauk w dniu tj. Stycznia ltftg: przez Stanisława Staszica Rujce Stanu Prezesa tegoż TowarZptu a. Boz"riwy o dpowradaiąc e JIJI zapytania, przez Towarzystwo do publiczboćci przed dwitma laty podane, XOblJIy wzięte pud rozwagę. Na Z4pyta'ie; i3i.it są do robienia di' g w różnych częściach inszego kraiu sposoby nayłaiwit ysze, a razem zapcwaiaiąie dióg wygodę i trwałość, odebfaiiśmy itdnę tylko odpowiedź. Piemo to obszerne zawiera w eobie wyciąg z różnych Au torów, którzy pisali o robie*.iu dróg w E u r o p i e; lecz nie obeymuie drugiey części zapytania o zastosowaniu sposobów do różnych części naszego kraiu. Co iest tern ważniejsze, że położenie teraźnieyszego Królestwa Polskiego w porównaniu do całey E u r o p y iest niezmiernie rozne. Bo od Pilicy aż do Niemna iest to całkiem kraina z samych tylku ziem łsepowych czyli opławych, złożona *

Przecie! praca autora iest ezaeoimą;; B e * putacya w swym rapporcie z wydziału umieiętnuści mówi o iiiey z uwielbieniem. T owarzystwo sądzi, że to dzieło, iako iedyne w Jeżyku polskim, mogłoby stać się dla kratu, bardzo użytecznein, gdyby pisarz nadał rau inny porządek, i wszedł w zastosowanie sposobów w rożnych częściach naszego kraiu. Rozsądzenie rozpraw odebranych na zapytanie u zachowaniu drzew od mrozów, iescze przez Deputacyą nie ukończon«-. Szanowny Towarzystwa naszego członek uczony C h o d k i e w i c z, który jbogacił literaturę kraiową wypracowaniem w oyczystyin ięzyku caky Chemii, udoskonalił oraz własnym wynalazkiem środki używania mieszaniny gazów do topienia wszelkich kruszców i zi< m, przt z wynalezienia i sczęśliwe użycie rurki pro bierskiey, która w takowych do« świadczę iacb pracuiącego od wszelkich niebezpieczeństw zabezpiecza. Rektor Pijarskiey Szkoły Woj ewódzkie? zacny fCoiiega B y s t r z y ki pracował nad wykazaniem postępu nauk fizycznych w P o 1s c e od piętnastego wieku do teraźnityszych czasów. Nauki fizyrzn« istotnie oisczące przesądy i zabobonne fałsze znaydowały winnych E u r o p y kraiach wielkie przeszkody i prześladowania. N ie doznały tego nigdy w narodzie Polskim. Owszem, wkażdym wieku uczeni znayduwaii rządu opiekę, w narodzie poważanemi byli. Kiedy w A n g l i i R o g e r B a k o n musiał kryć się, i przed prześladowani» m uciekać; kiedy we W ł o s z e c h G a 11 ił e y jęczał bez zbudzenia nad sobą litości wtrącony w ciemne świętego śledztwa więzienia, wtenezas w Polsce Witellion btz przeszkody zagłębiał się w taynikach stosunków przyrodzenia, odkrywał nowe prawdy, wykazywał zadziwiające śkieł skutki, i podawał myśli wystawienia Are hi me desa palących zwierciadeł. A wielki K o p e rn i k w kraiu powszechnie szanowany lako Jat i powszfchnie poważany iako Mędrzec, pisał spokoynie o obrotach i biegu ciał Niebieskick swoie nieśmiertelne dzieło, W tymże wydz'ule umitiętności Kollega Maiewski Archi*ow kraiowych Uejent, oddaiąc imieniem Towarzystwa 'winna, cześć zm?rłemu członkowi Szuch, zebrał i wystawił wszystkie iego naukowe pisma i czyny, POCbH5IQ «a na dzisieyszćm posiedzeniu czytaną będzie. W dwuih ostatnich latach powzięto w Anc l i i myśl założenia b a n k u o 8 r z ęd n o ś c i, Te którymby ubożsi rofriicy i nScmtesliiiey, co sobie esczędzą, to dla zachowania Ha wypadki nieprzewidzianych potrzeb mogli z bezpieczeństwe n i z procentem składać w osczędności banku, i w każdym czasie odbtetać z prowizyi złożoną kwotę. Myśl ta eczęśliwie od kilku lat powzięta, i w roku I 8 H uskuteczniona była w E d y n b u r g u przAz ustanowienie podobnego banku, a przez Parlament Angielski została w zeszłym roku zatwierdzoną. U stawa taka może nreć sku teczny wpływ na obyczaie; może uboższy h, ludzi pracowitych oswaiać z porządkiem, me. wstrzymywać ich od m >r..otrawienia bez potrzeby tego, co zachowane ratować ich od nędzy i upadku w potrzebie potrafi; może ich zachować od wielu złych nałogów i złych czynow. Członek nasz Korrespondent Kar ó l G roll wypracował w tym przedmiocie i przesłał Towarzystwu użyteczną rozprawę, Wydział II3HK pięknych zatrudnia się ciącle historyą narodu. Gorliwy o wszystko, co ifst narodowe, w tymi- wydziale człopeK J u lian N i e m c e wic z iuż ukończył panowanie Z y g m u n t a trzeciego. Zacny kollega G olembiewski wygotował, i pod rozwagę Towarzystwa przesłał opis panowania Włady sława W a rneń s Ki ego. Prałat Szaniawski pozbierał a dzieiów narodowychcitkawe wiadomości o Rzeczy-pospoli

74 -*=

tey BabińsUey. Opis ten na dzisieyezem posiedzeniu jiib iczności udzielony będzie. Kolltga i i l s n e r Dyrektor muzyki n---aro_ -dowego u airu wypracował dzieło, w którem stara się okazać, że główne zasady składu ięzyka Polskiego nadaią mu witlką łatwość stoeowania się do muzyki, i zawieraią razem takie własności, z których mnina wyprowadzić i ułożyć pewne stałe polskiey prozodyi prawidła. Przedmowa do tego dzieła czytaną będzie. Krupa, iedna z tych chorób, które po ospie naywięcey i gwałtownie wytracaią rodz;y ludzi, zwróiła nasitbie w tymże czasie uw.igę wydziału umiejętności. Kollega Doktor K i n z e l wypracował w tey mierze użyteczne dzieło. Zacny szkol W oiewódzkich w P ł o c k a Bektor Przybylski oddał Towarzystwu ważny rękopism zmarłego J o n n e m a n a . Pismo to zawiera etzebółowe wiidomości zmian, wypadków i dzieiow Zinni Wscfcowskiey. Mogłoby służyć, za wzór dla innych pisarzy, którzyby się podobną pracą, czyli opisywaniem znanych sobie dokładuiey Ziem i Po'wiatm/zatrudnić chcieli. Takie zbiery sczegótowych wiadomości rezmaityrh części naszego krain wieleby do ogólney historyi pomocnemi bydź mogły. Traiedya Cyd w oryginale Prancuzkim tworem jeniuszu, w 0statniem tłumaczeniu przez koliegę O s i ńskiego iest ona w polskim ięzyku naydoskonahzyni wzorem. Przeto w mieysce traiedyi TetłipluryuSZÓW sam Autor dziś z niey wybrane wyiątki deklamować będzie, Towarzystwo nasze utraciło w zeszłym roku szanownych Członków Przeczy ta ńskieg o i K o p c z y ń s ki e g o. J eden i drugi zasłużyli się kraiowi przez długie swoie prace w edukac>i publiczney. Obydway pod obcemi rządami, i pod rządem Warszawskiego Xieztwa usilnie i ciągle starali się o ocalenie i o wzrost z tylu miar użytecznego Pijarów* kaznodzkią, biegłym w matematycznych naukach, i napisał dra użytku młodzieży o logice dzieło. Dr;gi 'tst powszechnie w kraju znany z swoich prac grammatycznych. Oa pierwee, ułożył i wydał grammatykę polskiego ięzyka. Również utraciliśmy przez śmierć pracowitego kollegę Xiedr.a k t a i c w s k i e g o. Prócz wielu rozmaitych drukiem wydanych przez niego pism, był on iednym z pracowników nad historyą narodu. Ukończył i dał Towarzystwu opisanie panowania J a n a KaZImIerza.

Przed kilku dniami taż nieużyta śmierć zabrała z pośród naszego grona M a r c e 11 a La ccia re 1 Itfgo, Dzieła iego uzdabiaią mieszkania naszych Królów; one podadzą, potomnym iego prace, i iego pędzla duekonaio- *. Pokóy wam i uwielbienie szanowne cienie! Wasze prace, i wasze cnoty wśród nas przykładem zostaną. (N astępuie "teraz wyliczenie uczynionych w ostatniem półroczu ofiar do biblioteki T 0warzystwa w książkach, rękopisrnach, kartach geograficznych, i innych przedmiotach, tak od członków tegoż Towarzystwa, iako też od różnych innych wielbrcielów nauk i kunsztów.) Z Wilna dnia u Stycznia.

Obywit*!e Szlachta Gubernii Mińskiey, zebrani w Mińsku w sali Dworzańekiey, zapisali ku wiekuietey pamiątce w ogólnym protokóle dzieł Dworzańskich teyże Gubernii, podziękowanie i wdzięczność dla JVV. K a z i m i e r z a S u t i s i r o w s K i e g o , Cywilnego Mińskiego Gubernatora, który zosiaiąc na sterze zwietzchniczey władzy, naywiększą okazywał troskliwość iv wykonaniu praw i wymierzaniu wszystkim sprawiedliwości. Podobnei podziękowanie oświadczyła Szlachta dla JW. Vice - Gubernatora Gecewicza.

Dnia 13. z. m. odprawiono wNowogredku w Gubernii Grodzieńskiey żałobae nabo żeństwo za duszę, ś. p. Tadeusza Kościus z ki. Katafalk w kościele O O. Franciszkanów wyobrażał kamienny grobowiec z napisem: Et erit sepulcrum ejut gloriosum. Nad grobowcem wznosiła się palma z napisem: yuttus ut palm-a florcbit. Gim. ;aziuro Podolskie oddało dnia 11. z. m.

w W i n n i c y cześć pogrzebową zasłużonemu w narodzie X. Onufreu;u Kopczyńskiemu. Uwieńczony obraz zmarłego, wśród piramidy zawieszony, wskazywał młodzieży liczonego b-dacza mowy oytzystty. Mowę na pochwałę zmarłego, miał JX. Macieieweki, Dyrektor szkół Podolskich.

Z Wiednia dnia 10. Stycznia.

Wyidzie wkrótce ustawa Cesarska, nadaiąca synowi Xiężney Parmeńskiey nazwisko Xiąż ę c i a M o e d l i n g s k i e g o ( * ) z t Y t u ł e m X i ąż ę c a M ość, i przeznaczaiąca mu pierwszą rangę po Xiąźętaih rodziny Cesarskiey. Z Frank/ortu dnia if. Stycznia.

Królewsko Pruski tayny Radzca legacyiny Jor d a n przeiechal wczoray tędy udaiąc się; do Xiaiecia Ha rde nb 1 rga nad Ren. Baron S e nft P i l s a c h, Poseł Pruski przy Porcie, wyicchał z W iednia do Berlina. Od Menu dnia 1 $ Stycznia.

W W i e d n i u obwiesczono teraz urzędownie, co następuie: "N. Cesarz raczy t w dniu -23. Grudnia dotyehrzasowego C K. Kommissarza na wyspie S. H e l e n y, Barona Bartłomieja Stiirmet, mianować Austryackim Generalnym Konsulem przy Zjednoczonych Stanach Połnocney Ameryki i przeznaczyć mu poprzednio F i l a d e 1fią na mieszkanie." Głoszą, iż wkrótce przybędzie Poseł H iszpański do seyjnu związku Niemieckiego i (;f) M od ling po nad rzeką K ul p , miasto w 111 y r y i na gościńcu do L a y ba c h. tymże seymie. Hrabia B u o 1 otrzymać miał od dworu »woiego ważne instrukcye wzglądem Ken· tytucyi stanowe y , stosownie do i jgo artykułu aktu związkowego. Z Mannheim dnia 14. Stycznia.

Dnia 6. m. b. odbyły się w Karlsruhe we dworze zaręczyny Xiazecia F li r s u n b erg zXiężniczką Am a l i ą Badtńską (Hochberg) z całym obrzędem, iaki dawniey tylku w podo bnych zdarzeniach w rządzącey rodzinie był zwyczaynym. Ślub nastąpi w Kwietniu. Z, Koblenc dma 16. -Styczniu.

Król. Pruska Regencya Oddziału I I. obwieściła co następuie: "Wkraiu, który w ciągu lat niewielu różnych zmian w rządzie doznał, znayduie się za zwyczay wkika liczba odprawionych Urzędników, żądających nowey posady lub pensyi, z cztgo wynjkaią dla rząou wielkie troski, a dla kase wielki ciężar. N igdzie nie ma większego pod tym względem przykładu, iak w Praskich prowinryach nad H e n e r n, ale też nigdzie nieokazano w postępowaniu większey liberalności, cztgo dowodem zr.akumita eumma, wychodząca dotąd na doczaBowe płace i przyznane i ui stałe pensye.

Jakkolwiek wielką i« et ta s u m n u, znaczne przecież ieecze poczyniono do Pruskiego łagodnego rządu pretensje, któremi się u-i że od zaprowadzenia aduiinistracyi ciągle zatrudniał. Xiążę Kanclerz państwa H a r d e n - b e r g wskazał teraz Rtgencyom równie słu ftzue iak do zamożności kraiowey'zastoeowane prawidła, ażeby według nich ułożyły etaty pensyi dla osób duchownych, cywilnych i woyskowych i oneż do zatwierdzenia podały. Xiążę mieć chce, ażeby, rzecz ta iescze za bytnoś-i iego nad R e n e m zupełnie ukończoną była. Zażądał także propozycyi względem polepszenia losu Plebanów. Niechay Władze także z awoity strony, działaląC W duchu zacnego Xiazecia,' przyłożą się do przyspIeszeni» należących się osobom z wszelkich klass pensyi i polepszenia dochodów Plebanom, godności ich powołania odpowiadających. " Z Weimaru dnia 12. Stycznia.

Pan K o tz i b u e umieścił w tygodniku swoim literackim doniesienie, w ktorem między ASnnemi mówi: "Wydawca ma przyiemność, dotiieść Publiczności, źe już nowe wydanie tego pisma stało się potrzeb' ein. Był on zawsze tego zdania, ii daleko więcey iest wielbicielów zdrowego rozumu ludzkiego, aniżeli wartogłowóu. Zdmie to świetnie się teraz potwierdziło i Ziledwie- bowinni upłynęły, dwa miesiące cd wzniesienia j. rz. z nas chorągwi zdrowego rozsądku *! p r a w u ś c i , siiści otoczyła ią czein prędzey iak wielka liczba rozsądnych ludzi. Wydawca iest nawet tak s-zęśiiwym, iż mu wolno «woiego ukochanego Monarchę liczyć pomiędzy Prenumerator, mi. U itikj z I-ta, którą pismo nasze, iako sadzące, ceiuit przed wszystkiemi ueżnnemi dsienriikami, -zasadza się na tein, że iett j isaf e (rzez ji dn tgo tylko męża, i że ten j Je r mężem się mia.-.uie. Kto iegn zdaniu, ifno gustowi nie zawierza, ten go czytać ni tbtnzi.. Wie tedy zaraz Publiczność, czego »ię trzymać. Zapatrzmy się przeciwnie Ka dzienniki nasze, trudniące 61% krytykowaniem dzieł uczonytb. Przykładają się do nich krecie sj. ołpracowmków, a co głowa to rozum; i«st to scena wyst;iwuiąca zawieruchę wznniotnty operze, Dezerter, gdzie każdy swoią własną piosnkę śpiewa. N ie przeczymy bynaymniey, »i się dobrzy śpiewacy między nimi znay duią; ale też nie jeden niezmiernie z totiu wypada. N ieodmawiamy wreszcie dzień iikom literackim i th względney ceny; poświęcaią im się, między innemi, pióra biegłych, uczonych i bezstronnych mężów (c o sczególniey rozumiemy o dziennikacliGetyngskim iHtidtlbtrgskim); przecież

one chcą byclź* dla wszystkich wszye t k i e m, a to nie idzie. My tylko dla pewnych, nader szanownych klas czytelników, chcemy bydź, nie w szys tki e m, lecz crernsiś, a to uchodzi. Dla zupełnego wywiązania się, czytelnikom 2 udzieleń, któreśmy za potrzeb ie uznali, mało co II3ra iescze pozostaie do przy<Ur>ia o zdaniach po'itycznych, które tu i owdzie objawiamy, a które z-zdaniami mod" etni często w spórneści >zostaią. Był kicd>ś czas, Adj.ieśmy także szaleli za gminowładj.twarni, konstytucyami, wolnością dr u ku i r. d., i sczerze tą myślą zaięci byli, ii powszechna pomyślność bez takich rzeczy o*t-.ć się nit może. Ak t tez zbyt często czytaliśmy, i brAli snbie na uwagę, iż Z doświadczeń, iakie historya wskazuie, nigdy prawie nieŁorzystąno. Dla tego nie eTłiąc się puś<. ięoć większe zastanoWIeJ e lustoryi spółcześi ey, r 3 T H rz) bbIIIY soie, uniknąć zarzutu, żeśmy z niey żadnego żytku nieodni< śli. F-okazało eię ztąd, żeśmy zdania nasze względem witlu materyi zmienić- i nade.n ie nasze o wielorakich rze, czach niezmier . . zniżyć musieli. I tak przekonaliśmy się e -raz, że gminowładztwa tylko pojedyncze miasta usczęśliwiaią; że Monarchia iest naynsturalnieyszym 1 naylepszym kształtem rząd u; że etany kraiowe oczy wiście nader uiytecznemi bydż mogą dla Panuiącego i dla L ud u; że atoli niepowinny tworzyć ritiako oppozycyi przeciw Monarsze, lecz bydź tylko caystarszemi w rodzinie synami doradzaiącemi uprzeymie oycu, lecz niczego mu nieprzepisuiącemi, i nareszcie, że bezwarunkowa wolność druku wprawdzie bardzo wiele ma w sobie pożytecznego, ale iescze więcey szkodliwego. Te są w oczach naszych zasady doświadczenia, których, zapatruiącsic stale na wypadki 25 lat ubiegłych, żadnemi argumentami wydrzeć sobie nie damy." Z Florencji dnia 4. Stycznia.

Pyciee S. wstawił sie, za IlIbKllpern Gaadswskim, X. BrogMo, kazawszy W nocie urzędowey, podaney Posłowi Niderlandzkiemu w Rzymie, Kawalerowi R e i n ho 1 d, radzić dobry sposób poitdnania eię wtey gors;qcey okoliczuości. - Za późao, bo wyrok tuż zaocznie spełniono. Z Bruxelli dnia ij. Stycznia.

Xi A Zę O r a n i i spodziewany tu powrotem około dnia 20, w. b. Djtych'.zasoweinu Generalnemu Kommis« marżowi woiennemu. Hrabiemu G ol tz, przezuaczdią urząd poselski przy obcym dworze. VVszybtkie exemplarze wiadomego pisma Pana S he ffera "o stanie wolności we Francy i" zabrano na granicy Francuzkiey i rnaią ie odtsiuć do i'a ryża. Kozacy przyswaiaią się do klimatu Francuskiego; wielu z nich trudni się teraz uprawą ZIemI.

Z Paryża dnia 12. Stycznia.

Królewsko- Pruski Poseł podał Królowi na prywatnem posłuchaniu doniesienie Monarchy swoiego o zaślubieniu się Xiązęeia F ryderyka Pruskiego z Xięzniczką Wilhelminą Anhal t - B e rnburg ską. Hrabia P a l m e t a, Poseł Portugalski w L o n d y n i e, który tu bawił od nieiakiego czasu dla rozmówienia eię z Ministrami innych mocarstw sprzymierzonych względem zatargów-między Hiszpanią a Portugalią, odjechał znowu do L o n d y n u . Marszalek obozowy, Pan S erre, mianowany iest Inspektorem żandarmeryi w Korsyce. Mustafa Effendi, pełnomocnik Baszy Egipskiego, wplątał się w G e n u i w process z trzema osobami, który przez tameczny sąd handlowy po części na iego korzyść rozStrzygnionym został. Zabiera 011 z sobą 4* osoby do E g i p t u , biegłe w tkactwie bawełną. W C h e r b o u r g u spusczono z warsztatu dnia g.m. b. nowy liniowy okręt: Chłop 0 kón o 80 działach, przy okrzyku: Niech zYie KrólI Wybito dotąd" afco millionów franków z IIJI{ zerunkiem naszego Krola.

W Trybunale pierwszey instancyi departairentu-naszego rozpoczęła się «prawa między Xieciem Orleans a Panem Julien, teraźnieyezym. właścicielem sali Teatru Ęrąncuekitgo, którego kupno chce ten Xiążę mitć uznane sądownie za nit ważne. Z tego powodu dzienniki nasze przyuczała historyą tegoż uatru iaknastępuie: "Pałac Kardynalski, teraz Palais - Royal, wymurował,w roku J ŁJ O Kardynał Ri« h t l i t u, który za życia it. stanieniem darow.łgo LudwikowiXIII roku »636. Ten przepyszny gmj.h z j.rzymlcżytościami stał się uposażaniem F i ł i p a I Xiecia Orleans itd nego brata Ludw ika XIV. Gdy sdę widowisk» zwaną opery, »nisczył pożArpodwa razy, Xiążę Chartre s, oyciec teraźnieyszego Xi ę da, b z a ł wystawić na temże samem mkyscu salę obszernieysza A i pięknieyszą od dawney, i ta to iest terainieyszym Teatrem Francuzkim. Prawo roku l79t zniosło uposażenia, mianowicie z - iarłeto Xiecia O r l e a n s, ale artykuł itgo 3 Sety wyiął od tego zniesienia pałac L u x cmb ourg należą-y do M o n s i e u r, teraz L udwika XVIII., i Pahis Roval, zachowuiąc ie i następcom'.' Zmarły Xiążę Orleans chcąc zaspokoić swoich wierj.yteu, podał pismo do zgrom. dze- b . "r..d,.w, go, aby mu pozwoliło przed..ć kilka arka.i i salę widowisk, Leczzgrom.dze.m to pozwoliło prj.itbć część tylko arkad, wynoszącą 3 500 sąioi kwadratowych Późnie», gdy Xię<ia zamknięto w więżeniu Opactwa, wierzyciele iegu wyiednali upowjż- iei ie od niego prztdawania »itruchoiności oneAoż, i wtemzas to sprzedano także salę teatru Francuzkiego, którą teraz Xiążę syn itgo chce odzyskać na iey aaiadzie, iż nie mogła bydź sprzedaną."

Z Malty dnia ij. -Liitopada.

Między Regencyami Tunetańską i Algierską stanął pokóy. Powrócił tu niedawno z T u n i s Pułkownik; He w ki, prywatny Sekretarz Generała 1 0misza Małtlauda, Lorda Nacj.tl.ego, Kouimissarza wysp Jońskich; był on toin po» słany, ażeby - iak słychać - zbudził niektóre- nieporozumienia z Dejem tamecznym; między inDemi upominał się ostatni" o %wrot Lit których zdob>czy, zabra 1 y eh [.rzez Anglików poddanym itgo w ostatnity woynie, a prócz ttgo miał się Dey za obeiżenego przez t o. iż ifgo woienne okręty, zapusczaiąc się na kanał la M a n c h e, przez okręty - - t .

Anq)(jJKa, odpędzonemi zosuły.

Ze Stambułu dnia 12. Grudnia.

Lubo nowy Dey Aigierski, Seid Omar B a s z a , bf z poprzedniezego zatwierdzenia Porty obranym został, zdaie się przecież, iż otrzyma inwestyturę od Sułtana, którym to końcem przyeposobiaiąiuż do przesłania zWYr czayne oznaki, szpadę i futro poczesne. N adeszła tu takie teraz wiadomość o zawartym pokotu między T u ne tern i ]I Igi erem. Niedawno temu zawioeło tu kilka okrętów · W. Rządcy Egipskiego, M a h m e d a A l y j Baszy, z kosztowni-nu upominkami dla W.

Sułtana. Prócz dwóch pertami i drogie mi i kamhńmi hoynie okrytych siodeł, które ej millionów piastrów szacuią, składały się 2 trzech słoniów, dwóch lwów, »asto koni, i dwóch ładunków okrętowych ryżu 1 kawy. J ego Wysokość przyiął a upodobaniem te zna-j ki hołdu i poddam.osci, lrozkaz.ł, ażeby ieden z tych okrętów, należący do Baszy, aj potrzebuiący naprawy, zupełnie wyporządzono i miedzią obito.

Dodatek'

Z'MeJyolanu dnia 2. Stycznia.

Xiądz Baron W e s s e n b e r g 0PUSCIWSZY R z y m dnia 24. Grudnia, przybył tu w powrocie swoim do N i e m i e c . Dwór Rzymski żądał, aź.iby publicznie odwołał swoie postępowa ie i zrzekł się dobrowolnie Wikaryn u Biskujiiwa Koustam yeńskiego. Odrzuci! on i ledne i drugie, i ma zamiar bronić publicznie i popierać prawa swoie.

Rozmaite wiadomości.

G T Z' ty L' - dyńakie przt-noszą seym związku Nit-mi.ckicgo z F r a n K fo r t u do Vv jednia. Podług lychże Lord Cochrane popłynął do Ameryki południowej. W F e r n am bu K o straco ip takź« Pułkownika la T ą p i e i innego Ofi era Francuzki«g<>, iako głównych uczestników powstania. Nowy l)ey Algierski nietb.ee uznawać żadnego łrakutu zawartego przez swoich poprzedników. Gazeta Krukowska umieściła następuiący Wypis zdzielą, wydanego w roku zeszłym, pod ty f ,ł<m: l' Angleterre et les Anglais (Angliia i A'gliry.) "W czasie gdy G MI trał Koś c i u s z k o, po uwolnieniu przez N. ImptTatora P a w ł a , płynął do A m e ryk i, wysiadłszy na ląd Angielski, w mieście B r i s t o l przyjmowany był z naywiększem uniesieniem przez obywateli i urzędników; przyezern składano mu znakomite dary. Cukiernik itden, chcąc wspaniałośiią wszystkich ziomków swoich przewyższyć, ułoiył sobie ofiarować tey podporze wolności Polskiey ogromny placek, na jaki tylko jeniiusz itgo zdobyć się mógł. Wzią Asj. y rz-idki tej dar, udał nię do mieszkania Generała; służący odmawia mu weyŚci.» przy-c-dząc, ze Pan iego cierpiący na poi>ii sio<>e rany, tiiko. o nie przyimuie. Jedli jŁoNQOŻ cukiernik r.ie ustaie w n a l e g n i u, i Wdziera »ię uakouitc do sali, w kterey Ko

ściuszko na sofie spoczywał. Na widok szlachetnego i ci-rpieniem wybladłego oblicza, odstąpiło męztwo rzeczonego cukier* nika; nowyCjuiitrvc ubecności M P. r y usz a, · człowiek naAz nie 'maiąc miecza, któryby, iak ów na ziemię @puścił, rzuca ogromny placek i w naywiększem zmieszaniu opuecza iego pHrrneBrK.arne. '*

PATENT SUBEiASTACYINY.

N ależąca do sukcessyiuey maaey liicwidacyincy po uiec.dy Juiat l'iydeiyku Spuieatl w GiOdz 3KH pod iiczoą 8JJ leząca posiadłość, składająca · ę x. z itiinego domu mieszkalnego, w drzew« i rjJaA wybudowanego, dachówką pokrytego, wraz i zuaydui«ecą się w nim apteka" H. zs. ayui w podobny sposób budowaney, 3, z, saduj obołein na summę Talarów lA33 sądownie octtuonycti, tudzież należące <io apieki i na summę 204 Talary 2 dgr. sądownie ouxowane Spijęly, iako let 1 inne przy a ijj iykacyi lescz«- znaleśćsię mogące towary apie karskie, inaią bydź na terminie dnia 15. Marca 1&1&. drogą publiczney hcytacyi naywięcey daiącema za gotową zaiaz j.aptaią, w Krok wsko- Pruskiey snoruey gcubey moutcie sprztdane. Wszyscy więc, którzy grunt« te z apteką i naleźąceuii elo niAy sprzętami i towarami kupić o» notę njaią, 1 do posiadania onychże kwaliftku.ą s.ę, wzswaiąsię ninieyszem, aby się na terminie wy zcy erj.naczonyiii poremptorycznym przed połuijitem o godzinie gtey przed wyznaczonym Deputowanym W. Ltirz, Sędzią Ziemiańskim, w izoie audyeucyonalney tuteyszego Sądu Ziemiańskie go, aibo osobiście lub ter przez Pełnomocników swych nolezycie wylegityuiowanycii siawdi, podania swe czynili, i spodziewali się, tz naywięeey daiącernu wmówię będące grunta przysądzone z-.sianą. Przytem puefate się ochotę K ipna maiącynł do ivia ioiiiosci, iż miasto G r o d z i s k do 2728 mieszkańców, ieden Ewangelicki kościół z gciu gin lami wiiyskiemi, ieden katolicki kościół lamy i trzy kościoły szpitalne liczy, ma znaczue iarmatki i tygodniowe targi, i leży a» Opis di kładnieyszy prztz subhastacyą sprzedać się niaiąc )ch gruntów tych, przeyrzeć można każdego rzasu w Regi3uai.-irze tutcysztgo Sądu Ziemiańskiego.

Wschowa dnia 6. Listopada 1817.

królewsko - Prus ki sąd Ziemiański.

PATENT SUBHAS1A«,YINY.

W «Kutek Curńułiaąoni Prześwietnego Królewskiego Sądu Ziemiańskiego W sino skiego ma bydź pozostać, ść lak nieiuihoma iako 1 ruchoma po zrnaiłym w HaKoIIH wicach szewcu Goilibit Meysttr publicznie sp zei.ana. Wyznaczyliśmy w tey mierze n'miii a, a to do sprzedaży ruchomości ekladaiJCty się, z miedzi, cyny, pościeli, sukien, laiansu, Dieliziiy, tudzirż z »przętów i izein < śltuczycti, 11.1 dzień 30. Marca r. pi., a do sprzedaży nie uchomoś t i, iako t o : j) domu mieszkalnego na ulicy Zamkowey pod N rem S5 w Rakoniewicach położonego, wraz z podwórkiem, stayuią 1 sadem; %) ogrodu pod miastem Rakoniewicami przy drodze do wsi Głodna idącey sytuowanego, 1 3) ławki kości« Iney; Ittóre Biegi, ad 1. II3 Złotych 960, ad 2. Zł. 600, i aj .}. na Zł 54 resp. 1 taxowali, na dzień iszy Kwietnia 1. D. sraną o godzinie $ tamże wiiałoniewicacł) w dorn u zmarłego. Wzywamy z,iem ochotę do kupna i zdatnneV di> j.apiacen 5l i pObIa ai a niaiące osoby, aby się w tych reiinmac'i z Kor A h ostatni b«t ostatecznym, pij-(l D. logowanym do tego U, · PauhiwBJiim Ak*t;aryuez« m ->a,dowym zgłosili, i:. ie się naywięo y.daucy przybicia kupion\c'i ruchomości natychmias', t ieruciiomo i-l zaś dopiero wtenczas, gdy pizedaź przt z Sal iradopiekuńczy zaaprobow,;rją zosta'i.e, za złożem- m natyi hmiastowt-y zapłaty «kurancie sp«. j.itw.ić. Zresztą o warunkach kupna co-<o nieruchomi ści mozi-asif dowiedzieć w każdym cza-ie wkaortllaiyi naszej, Koś c i a n dmą 10. Grudnia igt7KiólcWako - i'iuski SAd Pokoiu.

Do naiecia. Sfancye do naięcia od Wielkieynocy ua ulicy Wrocławskie y N ro. -3&., całe pierwsze piętro, - lub częściami; hl.ższą wiadomość powziąść można od właściciela Wtymże domu.

Sprostowanie myłjii druku skutkiem my jA! piorą: W dodatku do gazety r. b. N ro. 2. umies zony był Patent subhastacyiny Prześwietnego S-jdu Ziemiańskiego dyaiiyktu Krotoszyńskiego z dnia "tu. Listopada r. j.., w jględem przedazy gruntów i budynków do pozostałości niegdy Macieja Matysa w Rozumne zinarłi go należących, w którym wyznaczony do In >tai yi tern in, nie dtna 4. L i p ca - iak UHiiesczono - lecz d n i a 4. L u t e g o r. b.

przypada; co się z wyraźnego zlecenia rzeczonego Prześw. Sądu niuieyszem-prostuie.

Ceny zboża od dnia kii. du sute Berlinie Stycznia (a 41 s'--) T al. gr. fen.

- 4 - 4 · 3 - 21 · 3 - 20 2 18 2 in

Maty Jęczmień

,1 2 4 21 I 17 I iO . 3- «4 2 ao 9 n JIm51Ul

Mq

Słoma Suno

12 tal.

1gl · I 10 -

Średnie cez« zboża w Wrocławiu dwa 22. Stycznia iv nominalne? mitrucie: Pszenica 6 talio 14 troiak. Żyto 4 talio 23 troiafc.

J easmień 3 rai. 19 troiak. Owies 3 talio 80 troiak! Groch 4 tal. 25. trojak.