GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1818.02.18 Nr14

Wielkiego

Xiestwa

POZNANSKIEGO

Nro.

14.

w Srodę

ZWars%au >y dnia 10. Lutego.

Wczoray obchodzono tu rocznicę urodzin W. Xiejia Michała Pawłowicza przez uroczyste naboieńetwo i Te Deuui, tudzież przez oświecenie domów. W łych dniach przeiechał tędy JW. Hrabia Ożarowski, Generał-Adjutant J. C. K.

Mości Pana naszego Miłościwego, powracający z L o n d y n u, dokąd był wysłany od tego Monarchy.

Nadeszła wiadomość z Kielc, że JW, Gór s ki, Senator, Biskup Kielecki, rozstał S< > z t>m światem z igo na 2gi b. m.

Jego Cesarsko- Królewska Mość dekretami swe mi z dnia A. Stycznia r. b. ]la przedstawJenieNamieetnika swego raczył nayłaskawiey: Pierwszym, wezwać JW. Senatora Kasztelana Ba de niego do zasiadania w Kadzie adminiótracyinty ż głosem doradczym, a w ogólnem zebraniu Rady Stanu Królestwa zgłosem «tano wezyra. Mouarchą chcąc prócz tego dadźdnia 18. Lutego

1 8»8»dowód swego ukontentowania temuż JW. Se« natorowi B a d e n i e m u za sprawowane przez niego w zastępstwie obowiązki Ministra przT" chodów i skarbu 1 nayłaekawiey ozdobić go raczył orderem Orła Białego. Drugim dekretem teyże samey daty, W.Stefan Kam K 0wski mianowany został Senatorem Kasztelanem Królestwa Polskiego. Trzecim, chcąc N. Pan światło i taienta J W. Biskupa N ominata Płockiego P r a ż m e w s k i e g o uczynić Łraiowi pożyteezneini, mianować go raczył Badcą Stanu nadzwyczaynym. Czwartym, chcąc N. Pan uznać gorliwość i taienta, ciągle w sprawowaniu urzędu Referendarza Stanu przez Pana Kaie tan a Ko zmian a okazywane, raczył go nayłaekawiey mianować Radcą Stanu nadzwyczaynym z pensyą do urzędu Radcy Stanu przywiązaną. Piątym, chcąc N. Pan wynagrodzić zasługi Pana I g n 3 - c ego Woyczyńskiego, Radcy Izby Obrachunkowej , nayłaskawiey mianować go raczy t prerogatyw Radcy Stanu nadzwyczjy <e e e. W.Gtadyszewski, Marszałek i Deputowany Obwodu Kujawskiego, mianowany został Kawalerem orderu S. Stanisława 4tey Hassy.

Ze Lwowa dnia 2. Lutego.

(Z gazety Lwowekiey.) Odebraliśmy * Wiednia następuiący opia posłuchania, które Deputacya Stanów Galicyiskich miała dnia rr. Stycznia u N N. Cesarstwa: Dnia tego w południe Deputowani Stanów Galicy iskicu. zyskali posłuchanie u NN. Cesarstwa, którym z powodu ictb zaślubienia wynurzyli życzenia, i złożyli N. Cesarzowey dar weselny na Seymie uchwalony w piękney i gustowney szkatułce. Deputowani ci ruszyli z paiacu kaucellaryi nadworney w poiazdach galowych, które służba dworska poprzedzała i otaczała, i odprawili niazd do zamku Cesarsko - Królewskiego w takim porządku: Oddział ułanów K o b u r g a, i Fulyer Cesarsko- Królewski. W pierwszey karecie Gubernator i Prezes Stanów Galicyiskich Baron Hauer; w drugiey, JW. JX Lewicki, Metropolita Grecko-Katolicki, Deputowany Stanu Duchownego; w Bciey, HrabiowieSkarbek i M nisze eh; w 4tey, Hrabiowie Antoni Stadnicki i Józef Lewicki, wszyscy czterey Deputowani Stanu Magnatów; w 5tey, Hrabia Kazimierz Rzewuski, i Skarbnik koronny Ko wnacki; w 6tey, WW. Bronieweki i Dunin Bork o w s ki, Deputowani Stanu Rycerskiego; w 7mey, P. Józef Pilier, Deputowany missts L w o w a. Zamykał orszak oddział ułanów Koburga. Do DeputDcyi przyłączyli się wszyscy obecni tu Członkowie Stano» Galicyjskich, mianowicie: JW IV. Hrabiowie S i e m i e ń s ki, O s s o l i ń s k i i L a n c - Koroński, tudzież WWIStoioweki i Piasecki. Deputacya przybyła wpośród zwyczajDycheznaków houorowych du zamku, i

udał* się przez rozet a wionę szeregi CesarstoKroJewskiey gwardyi Niemitckiey i Królewsko- Węgierskiey do C K. pokoiów ku sali Rady teyney, do którey przez W. iodkomo« rzego Hrabiego W rb na wprowadzona została. N N. Cesarstwo przyieli Deputacya, siedząc na tronie, otoczeni dworem swoim. -« Prezes Stanów miał nastcpuia.ee mowy: Do N ayiaśnieyszego Cesarza.

"Nayiaśnieyszy Panie! W przeciągu sześciu miesięcy mamy sczęście zbliżyć się powtórnie z uroczystą Deputacya do N ayiaśnieyszey Osoby W. C. K. Mości. - Gdyśmy cię N. Panie pierwszy raz na granicach oyczystey ziemi naszey wilaji, prztięci byliśmy radośnem oczekiwaniem. - Dziś pozostaie nam tylko głęboko uczuty wyraz podziękowauia za tak wiele łask, które nam W. C. K. Mość użyczyć raczyłeś. - Rozwii.ąłel N. Panie w oczach naszych owe niezmordowane dopełnianie wysokich obowiązków Rządcy, owe serdeczne zniżanie się do wszystkich klas i stanów, i owę t.iezai hwianą miłość sprawiedliwości, które charakter twoiego panowania cechuią, i sczęście ludów twoich utwierdzaią. Oycowska twoia pieczołowitość przemówiła tak dzielnie do umysłu i ducha naszego, iak i siła wysokich cnot Monarszych W. C. K. Mości. Tym szlachetnym sposobem służyłeś N. Panie za wzóc całemu narodowi, i wzbudziłeś w nim nową potrzebę dopełniania obywatelskich powinności iego. Wszystkie rysy publicznego i prywatnego życia twoiego zawsze w oyczyznie naszey Z ust do ust przechodzić będą, i w sercach żywych i delikatnie czuiących Galicyanów wiecznie zachowanemi zostaią.

- Lubo, iako Deputowani Stanów Galicyiskich, naypokornieysze życzenia nasze z powodu świetnego zaślubienia W. C. K. Mości prawie ostatni z kolei składamy, mamy przeć cięż przed innymi tę przyiazną okoliczność, iż nie idziemy iedynie za doszła do na» utwiet; myślanych życzeń naszych, lecz, że iako naynowsi osobiści świadkowie związku cnoty, możemy święcić sercem i uety tosezęście, które -ię W. C K. Mości w udziale dostało, i nic więcey do życzenia niernamy, jak tylko oiczasmucouą długą trwałość onegoż, - Racz N. Panie użyczać nam ciągle oycowskiey życzliwości i łaski twoiey, którey ;yle iuż odebraliśmy dowodów, a staraniem naszóm będzie, abyśmy się oneyże iescze godnieyszymi «tali. «

Do Jfayiaśnieyezey Ceearzowey.

"Nayiaśnieyeza Paui! Pnsyim W. C. K.

Mość u podnożi tronu ponowiony wyraz nay-erdecz ieyszcgo uwielbienia i przywiązania, któreś we wszystkich Gaiic>anach podczas twoiAjo, za krótko dla nich trwaiącege pobytu, wpośród nas wzbudziła. - Owa epoka zo»tawiłd we wszyBikith sercach głębokie i niewygluzowaue wrażenie. - Wynosiemy się z tego, iż, lubo nayodleghysi, prawie byliśmy pierwsi z t )ch, et> s.ę nauczyli cooty i celne pr/.ymioty ducha W. C. K. Mości w bliskości pozAći nad niemi zadziwiać.- Kiedy więc dziś życzenie nasze z powodu wysokiego i świetnego zaślubienia W. C. K. Mości znaygłębezem uszanowaniem składamy, czuią prawdziwie i Strderzi.ie miliony współobywateli naszych każde słowo uwielbienia i każdy wyłaz naysczerszego udziału w małżtńskiem sczęściu N. Państwa. - Pozwól N. Pani, aby Stany Galioiekie złożyły dar weselny, którego wartość nie na przyniesioney summie. lecz na tey okoliczności polega, iż na pierwszym Seymie czterystu głosami z ukrzyltiem raduśii iraduś ą skwapliwością, zaprzeczaiącą Wszelką wypłatę raumi. uchwalonym został.

- Many Króltstw Galicyi i Lodomeryi proszą.z uszanowaniem o ciągłą W. C. K. Mości życzuwość i łatkę. ,4 NN. Cesarstwo Lhmolć raczyli dać ca to odpowiedzi meiępuiące;

N ayiaśnieyszy Cesar«.

"Pobyt móy w G a 1 i c y i okazał mi »fcutts» które mię nayzupełniey zadewoloiły. - 'Przedsięwziąłem był tę podróż dla przekoD*-; nia się osobiście o potnieniu tego Królestwa» dla poznania z bliska potrzeb onegoż, powiększenia istoącego dobra, a dania naykrótsz<1 drogą rady i pomocy tam, gdzie niedostateezHośct widocznemi były. - Spełniły etę wielorako oczekiwania moie. Zastałem w G a I i c y i lud wierny i czynny, zdolny do każdego nagradzaiącego wykształcenia, i z ukontetitowsBiem oddaię różnym etanom sprawiedliwość, że lubo eą mlodszemi dziećmi moiemi, otaczały mię wszelką miłością, do którey mnie dawuieysi poddani moi oddawna iuż przyzwyczaili, i która - mówię to wyraźnie - ieei sczęściem i pociechą długiego iui panowania moiego. - DziękuięStanom Galicyiekim za wyraz ich życzeń, zostaiąc onymże z Cesarską życzliwością i łaską przychylnym. " N ayiaśnieysza Cesarzowa.

"Przypominać sobie będę zawsze z serde« czaem ukontentowaniem móy pobyt w Galicyi. - Obeymuię dziś z meią nayzupełnieyszą miłością naród, który złożył w oczach moich nayeczywietsze dowody wiernego przy więzania do Monarchy swoiego. - Dziękuję Stanom za ofiarowany mi podarunek. Przyimuię go z wdzięcznością. Naywiększa wartość ouego zasadza się na uczuciu, z którem go Stany dla mnie przeznaczyły.** Po tym uroczystym akcie oddaliła się Deputacya, poczem miała scaęście złożyć naypokornieysze uszanowanie swoie Jego Cesarzowi, owskiey Mości Arcy - Xieciu Następcy tronu. Z Wiedma dnia 31. StyczniaUprzywileiowana gazeta tuteysza z dnta 33. Stycznia, zawiera następuiący Patent N.

Pana: Mj Fianeiszek PielWSZY etc, etc. Z\*a datku gruntowego według ismących prawideł podziału, dla całych Prowincyi, Cyrkułów, Dystryktów i Gmin, tudzież dla poiedyńczych kontrybuentow wynikały, i rozważywszy naydoyrzaley teD> niedogodny stan rzeczyi środki do zaradzenia onemuz, uchwaliliśmy, aby we wszystkich Naszych Prowincyach Niemieckich i Włoskich, aystema podatku gruntowego w zasadach swoich słuszne, a w wykonaniu stałe, zaprowadzić. Powoduiącemi N as widokami w tern powszechnie poiytecznem przedsięwzięciu, były: zastosowanie pojęcia naysciśleyszey sprawiedliwości, zachęcanie do uprawy ziemi, scz«-gólniey przez rzetelny wymiar podatku gruntuwego zawarowane, i ile możności naydzielnieysze wspieranie zbawiennych iey postępów. Rozkazuiemy przeto: . i) Podatkowi gruntowemu podlegaią pożytki z ziemi i z budynków. . 3) Jako właściwe pożytki z ziemi, podciągają się pod podatek gruntowy wszystkie rodzayne powierzchnie ziemi, w stosunku do wyrachowanych na pieniądze ziemiopłodów, iakie przyłożeniu zwyczayney pilności uzyekanemi bydź mogą. . 3) Jako pożytki z budynków, podciągaią się pod podatek gruntowy: przychód, który ta powierzchnia ziemi (are a), iaką budynek zaymuie, drogą pierwotney płodności (produicyi) czynićby mogła, gdyby do lege używaną była, tudzież czynsz, który sam budynek przynosi, albo przynosić zdoła. . 4) Podatek gruntowy wymierza i nakłada się według czystego przychodu. . 4) Za czysty przychód gruntowy poczytujemy ów pożytek, który posiadacz gruntu z każdr y doń oależącey rodzayney powierzchni ziemi, według teraźnieyszego gatunku uprawy, używaiąc zwykłego w Gminie sposobu uprawiania, w latach zwyczayney tirodzaynodci mieć może, a to po odtrąceniu potrzebnych i zwy- tłych w Gminie wydatków na uprawę ziemi,na zasiew, tudzież* ha wypielęgnowanie I na zbiiranie ziemiopłodów. . 6) Co de budynków, będzie się mieć wzgląd na potrzebne ich utrzymywanie, tudzież na wartość kapitałową w przeciągu -oznaczonego czasu całkiem, albo po części ginącą, 3 tak po Stosownem odtrąceniu, czysty przychód podciągnie się pod opłatę podatku. . 7) Wyrachowanie czystego przychodu z ziemi i z bu« dynków oastąpi drogą ekonomicznego rozmiaru, mappowania i oszacowania. . g) Rozmiar przedsięwezmą umyślni, teoretycznie wyuczeni i praktycznie wyćwiczeni ziemiomiercy ze stanu woyskowego i cywilnego. . 9) Drogą tego rozmiaru zrobi się dla kaźdey Gminy umyślna mappa, która iey obwód, iey granice, i każdą poiedyńczą wpośród oneyże znaydutącą się przestrzeń zićnw, według różności gatunku uprawy osoby właściciela, i naturalney lub sztuczney granicy, w topograficznem położeniu, kształcie, i w przyiętem oznaczeniu miary wyobrażać będzie. . 10J Oszacowanie przedsięwezTną umyślni Kommissarze , z mieyscowemi i ekonomicznerni stosunkami Dystryktu, dla którego się ich wyznaczy, doskonale obeznani, w praktyczne™ gospodarstwie wieyekiem, biegli, a z poczciwości i bezstronności swoiey doświadczeni. -$ 11) Przy tern będzie się według przepisów fu 4go 5go i 6go postępować i wyrachowywać: na wiele się Wał przestrzenie ziemi każdego gatunku uprawy, iako to role, łąki, winnice, pastwiska, lasy, i t. d. w obwodzie każdey , Gminy, wedłng przyrodzonego gatunku zietmi dzielą? Wiele oznaczona przestrzeń ziemi każdego gatunku uprawy i każdey oneg >ź klassy, w stosunku średkowey miary roku, i według zwykłego w Gminie sposobu uprawy ziemiopłodów zwyczayiych wydaie, i iaka stałia średnia wartość pieniężna onyrhże, w monecie krusacowey oznaczoną b\dź może? Wiele wydatek na uprawę potrzebny w ple iego czystego przychodu pozostaie? . ta) Taryfa na oznaczoną przestrzeń ziemi każdego gatunku uprawy i kaidey onegoż klassy, Tvtdług przepisów fu poprzedzającego ułożona, zastósuie się do pojedynczych przeStrzeni ziemi każdego w Gminie ZDayduiącego się posiadacza gruntu, a to stosownie do miary powierzchni, iaką grunta za)muią, i po umifsezeniu każdey przestrzeni w owey kiassie gatunku uprawy, do którey należy; przycze'm'oraz na położenie i naturę ziemi, wzgląd mianym będzie. . 13) . Budynki będą się szacować przez porównywanie powierzchni ziemi, iaką zaymuią, i przez wyrathowanie przychodu czynszowego, według gatunku każdego budynku w sczególności. . 14) Szacowanie grurjlów i budynków przedsięwzięte będzie bez wzgledu na osobiste obowiązki właścicieli lub posiadaczy dla kogo trzeciego, czyliby z resztabie obowiązki czysto-oeobistemi, albolitei ra realności zahipotekowanemi były. Przy Bzacowaniu czystego przychodu z gruntów i z budynków, nie będzie się zważać na długi kapitałowe, na służebności pieniężne, na daniny w naturze, na powinności pańsczyznlane, albo na dziesięciny, z iakowtgobykolwiek bądź tytułu wypływały. - . 15) Tak względem rozmiaru i mappowania, iaio też wzgiędem oszacowania, otrzymaią Władze i osoby, którym się wykonanie po"leci, "osobne dokładne instrukeye,' które, iak dalece.tego potrzeba będzie, przez okol»iki powszechnie ogłoszonemi będą. ' . 16) Rezuliata rozmbru i oszacowana, doydą przed nałożeniem podatku według onychże do -viademosci stron interessowauych; tym Yd-ś wolno będzie czynić przeciwko temu zarzuty i zanosić skargi, które wysłuchanemi, loztrząśnionemi. zagodzonemi, i do ostatecznego rozstrzygnienia doprowadzonemi będą. . 1 7) Stosownie do rezultatów roi35

zmiaru i oszacowania, po wysłuchaniu i zigodzeniu zaszłych reklamacyi sprostowanych, rozłoży się summa podatku gruntowego iaką w miarę potrzeby Państwa rocznie wyfzeczemy i zażądamy, a to tym eposobem, że kaida Prowincya, każdy Cyrkuł, każdy Dy»trykt, kaida Gmina i każdy poiedyńczy właściciel gruntu lub budynku, od sta wyrachowanego czystego przychodu, czcić równą, ustanowieney summie podAtkowey odpowiadaiącą, iako podatek gruntowy Rządowi płacić będzie. $. i 8) Odmiany w osobie poeiadacza i w obwodzie posiadłości, wciągu czasu zachodzące, będą się zapisywać, i tym sposobem w ewidencyi trzymać, uby się wy. maganie podatku gruntowego zawsze do rzeczywistego posiadacza realności, na którą iest nałożony, i stosownie do iey obwodu, kierowało. . 19) W razie zachodzących nie«część żywiołowych, przez które przedmiot podatku gruntowego na zawsze upada; amianowicie, w jazie zerwania gruntów przez potłodzie, w razie zapadnienia się onychże, w razie spalenia :się budynków i t. d., nastąpi wykreślenie przedmiotu i zniesienie podatku, . ao) W razie aachodzących oiesczęść żywiołowyeh, przez które czysty przychód podatkowi gruntowemu podlegaiący, na cza« iakowy całkiem 4 , albo po części ginie, będą całkowite albo częściowe ulgi w podatku gruatowyhi czasowo - pozwalarferńi. . * 1) Za to zaś będą nowe przyrastaiące przedmioty podatku gruntowego, iako to odsypiska ziemi, budynki nowo wystawione, i t. d., ze względem na potrzebne zachęcenie do polepsztń gospodarstwa wieyskiego i do stawiania nowych budynków, pod opłatę podatku podeiąganemi. . 22) Według oeob stty własności posiadaczow ziemi i budyików, nie ma żadnych wyiątków od podatku gruntowego; iediaknwoż maią od niego bydź wolne« mi: aj wszystkie powitrzchnie ziemi, z których drogą pierwotuey płodności pożytku «kały, gościńce publiczne, TjJclti i kanały; J.f\ cmentarze, dopóki to przeznaczenie maia; Ck budynki sządowe, kościoły, koszary - woyekowe i szpitale. . 23) VV prze kopaańu o koniecz ości i o wielorakich korzyściach ,tego urządzenia, chcemy, aby wykonanie onegożile możności przyspieszono, i ze 6łuiątych do tego. środków w zupełoey mierze Jtorzystano. - . 24) Ponieważ atoli potrzeJbne łożenie czasu i wydatków, tudzież użycie pracowników pomocnych iest za wielkiem, aby się w iednymże czasie w całym obwodzie niemieckich i Włoskich Prowincyi Naszych j>rzedaięuziąć mogło, przeto chcemy, aby <o w iednymkraiu po drugim przedsiębraniu» jbyło. . 85) Zachowuiemy eobie wyznaczenic kolei, w iakiey kraie w regulacyi podatku gruntowego, według zasad ninieysiych przedsięwziąć się maiącey, następować maią, tudzież ogłoszenie Władz, którym się kierowanie i wykonanie poleci. . «6) Aby iednakże owym Prawincyom., w których się to cysterna wtześuiey do skutku przywiedzie, fcorzyści onegoż ies_cze przed wyrównaniem powszechuem co do rozkładu wewnętrznego, nadarzyć, zostanie summa podatku gruutowego, która się teraz ogółem nakłada, wew ątrz Pr.)\vinc>i uedług rezultatów nowych wyrachowań rozłożoną; właściwa zaś stała »umraa podatkewa, na całą Prowincją wypadaiąca, wtenczas się dopiero wyznaczy, $dy z ukończenia wyrachowań we wszystkich Pr. wincyach, akuratny stosunek oneyże mię, «Izy niemi się okaże. - Dan w Naezem głoWf.em istołecznem mieście W i e d n i u, duia dwudziestego trzeciego Grudnia, w roku t y<<iącznym ośmsetnym siedmnastym, P a n o Wania Naszego dwudziestym szóstym.

CNastępuią podl isy.) Z l Olldynu dnia 4.. Lutego.

"N iemam t>ic przeciw a-Jressowi podzięfcewauia, ratkiLord Staahope w wyiezeyi36izbie dnia 37. Stycania. Przeczyć wcale nie można, ii J łry ta nn ia bardzo wiele Minisirom winna. Prowadzili oni dzielnie i mądrze »tir rządowy wśród bezprzykładnych i straszliwych a«burzeń i niepokoiow. Luboć teraz ustatkował się poniekąd O c e a n polityczny, przecież powietrzokrąg nie ies» iescze ze wszystkie m wyiaśniony. Biią iescze wały stronnictw; iescze niebezpieczeństw» grożą. Z żalem słyszałem wieści, które się rozeszły względem wyciągnie mą woysk spfzymierzonych z Francy i. jeżeli prawda, iak niektórzy, twierdzili, iż dom Burbonów polegać może zupełnie na miłości i uległości ludu fraucuzkiego, czemuż nie pueczą na wobiość więźnia stanu na w>s,ne !s. H e l eny? W tym przypadku, rhcąc wysiąść na l ą d F r a n c y i, zgotowałby sobie wł. .si ą zgubę i mogiłę, a wypadek takowy posłużyłby sczególniey do wzmocnienia tro1. u Jiurbonów. Przeciwnie trzymając wciąż tego wieźnia stanu na opoczystey wyspie, wyzoaiemy chcąc niechcąc, iż nie można na ludu polegać względem bezpieczeństwa tronu, i że za zjawieniem się Bonapartego, na nowo by gminowładztwo głowę pedniosło. A jeżeli tak iest, wynika razem z tąd, iż Fr a n cy a we względzie utrzymania spokoyności, na *woie własne środki spuścić się iescze nie może. Wiadomo, iż teraznieyezy Monarcha odzyskał tron za pomocą bagnetów woysk sprzymierzonych, i że te ciągłym są iego p»; klerztm. Powiedziano, iż niemamy żadnego prawa mieszać się w wewnętrzny rząd innegokraiu; ja twierdzę przeciwnie, iż inamy to F f a w o> "a I..I,e większe prawo zamyka w sobie mnieysze. F r a n c y a podwakroć była zdobytą; a aatem mieli Sprzymierzeńcy prawo rozrządzania zaborem wedle upodobania. Naypewmeyszą byłoby ich polityką, gdyby byli F r a n c y ą rozebrali, kilka p. ,iedyńczych rządzących domów utworzyli i kray wedle pudauia w wykładach. J u l i u s z a Ce eeeba rządzić miała-kraiem, nie mogli zaiste Sprzymierzeńcy lepszego i raędrezego uczynić wyboru, iak w oeobie L u d w i k a XVI I I. Winien oa Sprzymierzeńcom berło swoie; sama wdzięczność riiedopuści tego, aieby miał naruszyć ich dzieło pokoiu i systerna, które popieraią. Zdobyli oni pokóy ten w szlachetnym sposobie, a teraznieyszy Monarcha Francuzki naypewnit-yezą iest onegoź poręką; rząd iego niernoże bydź obalonym, bez podkopania razem podstaw porządku epołecztńśkiego we wszystkich kraiach zaściennyeh. N owa we F r a n c y i rewołucya nietyłko byłaby niesczęściem dla f r a n - cy i, ale też dla wszystkich części E u r o p y , i trudtioby było obliczyć, iak dalekoby się skutki iey rozciągnąć mogły. Oczewietą ket rzeczą, iż człowiek ten, któryby za pomocą gwałtu lub podstępu wziął górę nad ludem Francuzkim, chcąc panowanie swe utwierdzić, zarazby radził Francuzom tak hn miłe i pochlebne szukanie zaborów, osiąganie nuwty sławy wojskowey i stawanie eię panami obcych kraió w. W oyska ich, przy woieunym duchu i układzie, znowuby zalały E u r o p ę, i odnowiły niesczęścia nędzy, którey przez lat go. byliśmy świadkami. Gdyby ieseze kiedy przyiść miało do tey emutney ostateczności, cói wówczas po naszych krwawych boiach, , co po naszych chwalebnych zwycięztwach i tak liiznych wszelkiego rodzaju ofiarach? U zbie-' ranę wawrzyny zwiędną na naszych skroniach, a bitwy pod Abukirem, Trafalgarem i Waterloo, niczem będą. Co mówię, niepochodzi ze mnie samego. Odwołuię się do osób, nayzdolnieyszych Jo ocenienia stanu rzeczy, a między inne mi do męża, który naylepiey zna Sposób myślenia ludu Francuzkiego, a który swoim orlim wzrokiem prześl-dził wszystkie kąty kraiiii tozumitm tu Xiaiecia Otranto, czyli byłego Ministra pelicyi P o u c h e . Osw'adczyt on, ze wy,jusczenie Bonapartego na wolność strąci niezawodnie Burbonów x tronu, a upadek tey dostoyney rodziny pociągnie za sobą woynę przeciw całey E u r o p i e z zemsty i ambicyi, niemniey znisczenie Anglii. Im więcey potrztbnieyszym iest pokóy dla naszey oyezyzny, tern usilniey starać się powinniśmy ostałe utrzymanie' powszechnej spokoyności w E u r o p i e . Mamy do tego środki wrakach naszych; zostawmy tylko we F r a n c y i te woyska, które ieseze kra y ten . , .

zaymUlą, a to przynaymnley na czas, traktatem umówiony, lub dłuiezy, ieśli tego potrziibi.. N ieprzy pominą rn sobie dokładnie warowanego w jlim terminu; każdy bowiem traktat portinien bydź przywiedzior nym do skutku nie wedle litery,' lecz wedle ducha i celu ewego. I tak kiedyś siedzący riaprzeciwko mnie zacny Lord (Lord Liverpool), będąc na czefe wydziału zagranicznego, wzbraniał się wydać Maltę wedle opisania traktatu ArńWańakiego, gdyż wydanie to przeciwiłoby się durhowi traktatu. Według ducha traktatu z F r a n c y ą, o którym mowa: 1) niepowinno woyeko ustąpifi z Frań cyi, dopókiniebędą wszystkie kontrybucye zaspokoione; a) trzeba zostawić dostateczny czas do wystawienia zapory )I( twierdz pogranicznych; 3) powi ma. Francy a ztoiyćAzaspokaiaiącą rękoymię, ii z łona ity niewytoczą"się podobne nieeczęśeia, iakitśmy przeżyli, Przy zupełney tylko pewności w tym względzie wyciągnąć może woysko sprzymie-' rzdne z Francyi. Wiem dobrze, ii gabinet nasz stosoWać się musi do polityki Sprzymierzeńców; tuszę iednik sobie, ii te nale-' życie ocenią niebezpieczeństwa. Powiedzian o, ii obecnością woyek obcych Stal się nieludzkim rząd reratfuieyszego Monafchy Francuzkiego'; odpowiadam na to, UAźąti ten przy wszystkich naszych ZTibiegarh.'- ostrożności, tylko za środek, a BPOKOYboac E u r o p y za skutkiem zmiany polityczuey ws F r a n c y i;? O t o, Francuzi wpadliby do niderlandów, zabrali twierdze pograniczne i prowiucye Ren-., »kie, i strumieniem by się rozlali. Od nas zażądaliby wydania Bona part ego, a odmówiwszy im to, narazilibyśmy się sami Da woyDC. Niechcę mówić o innych rzeczach, spodziewam się atoli po, mądrości Xiąźęcia Regenta, iż odwróci tak liczne zagrażaiące riesczęścia, iż się niezechce powodować niewczesnemi względami i nie dopuści osczędciości łam, gdzie ie dobro pospolite odradza." N a tę mowę, która wielkie, sprawiła wrażenie, odpowiedział Hrabia L i v e r p o o l . Winienem teraz odpowiedzieć kilka słów na to, co zacny przyjaciel w wyborney mowie wystawił. Poczytuie on sobie za pou inność, wynurzyć to, co czuie, a ja chwalę iego myśli, któremi się powoduje; stemwszystkjerA, uznaię za potrzebę oświadczyć, ii uwagi moiego szacownego przyiaciela nie są tego rodzaiu, iżby przystało na mnie, wcbodzić w ich sczegułowy rozbiór. Powiem tylko, iż polityka kraiu naszego zasadza się na tern, ażeby utrzymać (eraznieyszy pokó.y, tak ważny dla tego kraiu i dla E u r o p y, i że rząd Jego K. ,Mości s»3rać się będzie o popieranie tego pokoiu, powoduiąc eię takiemi prawidłami, iakie zdoląemi go są zabespiączyć, to iest przez wierne dopełnienie obowiązków" które kray ten na siebie przyiął, a co iest i\aylcpszym środkiem do osiągnitnia ścisłego dopełnienia tych obowiązków, które inne układające się strony na siebie zaciągnęły. Niernogę eię pisać na zdanie moiego szanownego przyiacieJa co do sposobu myślenia ludu Francuzkiego względem Monarchy iego. Owszem wcale przeciwnego iestem w tey mierze zdania. Winienem iescze dodać, że anij położenie F r a n c y i, ani któreykolwiek inwey części E u r o p y, podług zdania moiego , nie okazuie naymnieyazego pozoru do sprawienia

J;takowych obaw, iakie móy zacny przyjaciel dał poznać. Znane powszechnie zamiary wszystkich mocarbtw nastręczaią t3kże naysczęśliwszą wróżbę do utrzymania pokoiu.

Wyspa A m e l i a poddała się dnia 23. Grudnia pod panowanie Ameryki. Aurv, naczelnik powstańców, nie dał naymuieyszego odporu, lecz przesui na podaniu piśmitnuey protestacyi Prezydentowi Ko .gressu. Generał Mina przyprowadzonym zoatal iako więzień dnia 10. Listopada do M exy K u, gdzie wygląda wyroku. Między papierami, które rząd Angiehkt Hiabitiiiu L a s c a s e s odebrał, znaydować się talie ma szcAć przez samego N a p o l e o - na wypracowanych rozdziałów o wyprawach woienjiyi.h w E g i p c i e i we W ł o e z e c h . Gdy kraioa C e y lon przed kilku la tarni, po ziiesitniu Cesarstwa wKandy" do korony Angielskiey (ale nie do kompanii Wschodnio- Indyiskiey) wcieloną została, oirzym ła konety tucyą, różniącą się od wszystkie h innych, które we Wschodnio- Indyiskich posiadłościach' Angielskich zaprowadzone zostały. W tych bowiem wszystkie wyższe urzędy sędziowskie, i poborcze osadzone są Anglikami, zaś w Ceylon i e powierzone sądownictwo Adigrasorn (rodowitey dziedziczney szlachcie tameczney), pod naywyższera przewodnictwem Rządu Angielskiego. U rządzenie to przewyższa nayśmialsze oczekiwania; bowiem nietylko nayściśleyszy panuie porządek, ale nawet l ud, dawniey skryty, chytry i nieposłuszny, uspokoił się zupełnie i okazuie przez to ukontentowanie swoie, ie często od wyroków rodowitych Sędziów Swoich odwołuie się do naywyższey władzy Angielskiey. Bezstronny wymiar sprawiedliwości i ustanie dowelnośti djCspotyczney, którą dawniey nietylko Sułtan, ale i Ądigarsy wykonywali, iest całkiem nowem, radośnem zjawiskiem dla ludu. Z tego to powodu wzmaga się tam przemysł i handel. Dodatek.

ZPetersburga dni» t#. Stycznia* W Imiennym Jego Cesarskiey Mości Ukazie danym Senatowi Rządzącemu w dniu 9 5, z. )];a. wyrażono t "Wykonywane dotąd nad złoczyńcami osądzonemi na wieczne ciężkie prace zamiast śmierci wyrywanie albo wyrzynanls nozdrzy, iak sie, wykdzuie z* praw początkowych., dla tego było uetanowionem, aby wygnanego przestępcę z towarzystwa naznaczyć niezgładzonem piętnem dokonaney przez niego zbrodni, i aby piętno takowe odrażaiące, niepoz wabiąc ma powrotu do towarzystwa, pozbawiało go sposobu ucieczki z onieysca, które i;iu prawo za mieszkanie wyznaczyło. l?Ir.y dzisieyszóm urządzeniu «traźy wewnętrznty, na którą- włożony obowiązek naywieroieyszego doprowadzania gdzie należy złoczyńców, zuayduiąc takową okropną karę nadpotrztbną, znusiem-y ią, tako tchnącą nie» ludzką męczarnią, i prrer Ukaz nmieyazy rozkazujemy Senatowi uczynić należyte rozv porządzenie, aby za odebraniem ninieyszege Ukazu wyrywanie albo wyrzyuaoie nezdrzy złoczyńcom nigdzie dokonywanem nie było, i aby odtąd w wyrokach sądowych o karze takowey żadney nie czyniono wzinian

Z Frankfurtu dnia 4. Lutego.

Na iednem z naybliższyth posń dzeń Sey-00 Niemieckiego, spodzie waią-eię obszernego x nader ważnego oświadczenia Prusa względem Konstytucyi atanow kraiowych.

Z Paryża dnia 3. lutego.

Król J mć «.hcąc wynagrodzić ciągłe dobre 1 wierne posługi Hrabiego de C a z e s, Mi Bistra Policyi, mianował go Part-m Państw».

Mni<maią, ił: terainipyizy p byt Xiąźęcia W e II i n g t o n a w P a r y i u, przeciągr ie się - i do po wielkiej nocy, gilyi układy z rządem

Francuzkim nie bardzo pręółe będą ,Kif3 f; bydz* ukończone. Biegnący tędy goniec B Londyn H, po» twierdził wiadomość, U M i n» dostał się. w niewolę.

Rozmaitewiadom eser *

Pan Maelzel, Mechanik w Wiednr»» wynalazca taktomiaru w muzyce, Metronorne m nazwanego, uzyskał od-N. Cesarz« wyłączny przywiley na łat g» Powszechna Gazeta teatralna Wiedeńska z dnia &. Stycznia donosi, ii były Dyrektor muzyki teatru Lwowskiego, Kar ó ł L i p i ń S ski, iadący ze Lwowa do Włoch, dal dnia 4. Grudnia w Pest koncert, w którym dowiódł, £e itst doskonałym artystą» Wzbo» dził wielkie podeiwienie i huczne otrzyma! oklaski. Ze wszystkich artystów, którzy się po Pana Rode na skrzypcach popisywali, nikt nie grał lepiey nad niego» Ma powracać z - Włoch na Wi e d e ń, gdzie zapewne da się słyszeć. Od Rieiakiego-czasu liczą w Rzymie przeszło 1-0,000 żebraków. We dnie żebrzą, na mostach, ulicach i rynkach, a w nocy schodzą się do szynkowni, z których naysławnieyeza zowie się cudowną austeryę (osteria dei mirnco/ij; tam ślepi otwieraj oczy, kulawi tamuiąj i t. d. Nayiaśnieywego ALEXANDRA L, Cesarza wszech Rossyi, Króla Polskiego etc. etc. etc. Trvbunal Cywilny Pierwsze y Instancyi Województwa Płockiego Wydziału II.

wydał następui "'cy wyrok: O b e c n i . Działo s/e w Płocku J in Turski, Freiyduiący. W domu Rzqdowym, \na Michał Bieńkowski, &c - publicznem posadzeniu · 02bl. Trybunału Cy'wilnego Jan Woło.wski, . Assessor Pilirwszeł:jlnstanczz WoZasKtula y .VdZlępO. · " lI[ . Maciey K'osmVwalii, pod- godziwa Płockzego W prokurator. Wydziale. II. we Lzwar(podp.) Turski. tik dnia piętnastego, StyBudzifzewski, cznia, Tysiąc uSrnSit Pisarz. aśmnastego roku.

Trybunał Cywilny Pierwszey Instancyi Województwa Płockiego w Wydziale II.

Przedstawienie Muykouskiego Patrona w imieniu Xawerega Hrabi Działyńskiego, senatora Woiewody Królestwa Polskiego, na dniu dwu dziestym siódmym Grudnia roku ztszłtgo do Trybunału tuteyszego podane: w przedmiocie wyznaczenia Kuratora z domniemania nieprzytomnym, cj.yli rac/.ey z zamieszkania swego niewiadomym Sukcessoroin Ignacego Hrabi Działyńskiego, byłego wdysk Polskich Generała, po którym w wydziale I I. ihnieyszego Trybunału Sgituie się process likwidacytny.

· Po zdaniu sprawy przez Assessma Referenta, tudzież po wysłuchaniu wniosku (Rzędu Prokuratorskiego, zgodnych z «.pinią kuratora inassy likwidacyiney Ignacego Dztułsńskirgo, dnia dziewiątego bieżącego miesiąca i roku do Trybunału podaną, rozwięzuiąc: Zważywszy, że pozostała po Krydaryusza wdowa, Szczęsna z froroniczoH' Hrabina l)zta łyńska, matka i opiekunka małoletniey swey córki Henryttty, niemniey Gustaw' Bieliński, po Józefie z Uziołyńskich Bulińskiey, pozostały syn nit letni, inko też Zygmunt Hrabia Dzialyński, syn Krydaryusza pełnoletni, z mieysca swe go zamieszkania niewiadomi, processów tyczących się massy likwidacyiney, tu pertraktuiacvcli się, niepilniiią, i pomimo wzyu anią ich pszez pisma publiczne, dotąd Patrona swego przy nirn*y.szyni Tryb anale, w celu popierauia spraw lzeizoney massy, nicusunowili,

a przynaymniey żaden się dotychczas urzędownie od nich niezgłosił ; Zastanawiaiąr się oraz, że lubo z aktu uchwały Rady familiyney okazuie się, iż przydanym Opiekunem małoletniey Htnryttiy Uzźałyńśkiey iest Stanisław Xiążę łabłonoaski, Senator Woiewóda; a od Zygmunta Działyńskiego stawał w dniach pi<jiym i szóstym Lipca tysiąc ośmset piętnasttgo reku przed Ddegotvanym Sędzią, Pełnomocnik iego jeneralriy, gdy aioli ciż w Bprawach massy likwidacyiney stawicielstwa swego nie piszą; Zwracaiąc daley ewą uwagę, że w myśl prze« pisów działu I I. Tytułu 51. Części I. Ordynacyi Sądowey Pruskiey, Sukcessorowie bentficyalni Kr)daryusza, za iakich powyżey wyra« żeni poczytuią się, obowiązani są eczególniey dopilnować processu likwidacyjnego, czego im w obecnym wypadku nieuzupełniaią, chociaż dla ogólnego intt ressu massy hkw.dacyi. ney byłoby daleko korzystniej, gdyby Suk«tasorowie Krydaryusza. licznym iey sprawom attentowaii; ponieważ w wielu kattgoryach tey ogromne y massy poirzebną -i użyteczną mogliby udzielać infnrrnacyą, coby się do pośpi. chu massy przyczyniło; N iechcąc z iedney strony Trybunał! uwła» czać prawom Sukcessorów Działyńskiego, i z należmy ich obrony wyzuwać; ale też z drugiey strony zważaiąc: że w przypadku nif zgłoszenia się tychże Sukcessorów., maiący się dla nich mianować Kurator, doplnował by ich, interessów , przynaymniey w tym sposo bie, iak go do tego prawo w tym celu obowięzuie Maiąc nakoniec wzgląd: że pozywanie Sukcessorów bemfieyalnych, srósownie do ustępu 8go artykułu 69. Kodexu postępowania Sądowego za pośrednictwem Prokuratora Królewskiego, i z terminami w artykule 75m tegoż Kodexu postępowania oznaczonenu, narai a Hjassij na przewłokę, i opóźnienie w iey postępie; gdy tymczasem Trybunał wszdkie środki do przyśpieszenia massy ninieyszty dążące przedsiębrać usiłu.e. Z tych prztto zasad: Trybunał Cy wilny Województwa Płockiego postanawia wszystkich Sukcessorów niegdy Ignar.tgb Hrabi, jłztałuiskiego wezwać przez pibtn: publiczne, aby w przeciągu czterech miesięcy obrali sobie Ptłnoui u wukow, pilnowania spraw massy likwidacjiney, ich spadkodawcy, tak w Trybunale tuteyszym, iako też w innych Sądach toczących się; a dla ustanowienia (akowych przy ;iinieyszyrn Trybunale, proponuią sit;, im Patronowie: Jan Sirtuhmh, Ignacy Józefowicz, Blalty Laguna i Jan Brzozowski. Przytem i.itizega się rzeczonych Sukceeeorów: de leżeli po uplynieniu powyiey «akreślonego przeciągu czasu, Pełnomocnikow swych nieustaiiowią, tedy Trybunał onymie, iako z domniemania nieprzytomnym, Kuratora na żądanie Wierzy cif li r mocy artykułu 112. Kodexu Cywilnego mianować będzie. Aby zaś to postanowienie do powszechney wiadomości, a mianowicie Sukcessorów Krydaryusza Dzialyńskitgo dosjło, Trybunałw \rok ninieyszy wgazetach Warszawski! h, w Dzienniku Wotewódziwa Płockiego, niemi. b y w Kuiyerze VViltriskim, .w gaz< ia< li JLwówekiey 1 Poznańskiey, iako uz w :o;aj.ectt Btrlińskity, uuiitsczony mieć chce. Wpis J o tego wyroku nieopłacony , iako w przedmiocie niepewnym, Trybunał na Złotych dwadzieścia pięć stanowi, i złożenie tych w siępiu w kancellaryi swey, 5l massy Ignacegu Uzialyńskiego, Kassie depozytowey nakaj. ui,.

Mocą, mnieyszego wyroku w L Instancyi zapadłego, i na audyencyi publiczney ogłoszonego.

(podpisano)

Turski.

Bu dziszeirshi , Pisarz.

Zalecamy i rozkazuierny e tc etc. etc.

(podpisano) T u r s ki.

Bu dziszem ki , Pisarz.

Jako zgodnie z oryginalnym wyrokiem wypisano i wydano, zaświadczam. Płock duia 23. Stycznia ifc)i8roku.

(L. o.) *

J.

Jylrzejewicz, Za Pisarza.

o B W I E SCZE'NIE. Królewsko- Pfubki SAd Ziemiański Wschowski uwiadomią ninieyszem Public Annić, iż doni t. n w Wschowie na szerokiey ulicy pod hczbą 774położony do Piekarz? Blotner nalefaey, . który po.iług SadGwey taxy na summe 3632 tal. 12 dgr. wgrubey monecie ocenionym został, na wnu.y.k jednego realnego Kredytora publiczuie sprzedanym bydi ma, 1 teicnina do licycacyi na Dzi<-ń >4go Października r. b.

Dzień 3cgo Grudnia r. b.

i Dzień 4go Marca 1818. są wyznaczone. Wszyscy więc ochotę kupna gruntu tego ma 5ICY, i w stanie zapłacenia będący, wzywaią się n neyszem, aby sie na wyźey wyrażonych terminach, z których o .tatni iest ptrem« ptoryczny przed południem o godzinie 9. przed Dekgowanyro Sędzia Ziemiańskim Ur. Lt.rz% w rnieyscu posiedzeń tuteyśzego Sądu Ziemiańskiego oiobiście, lub też przez swych iidk życie wylegitymowanych pełnomocników stawili; i oczekiwali, iż naywięcty daiący prz.bicie za poprzedinem stron mteresiowanych zezwoleniem, otrzyma. W s c h o w a dnia 13. Lipca 1817.

Królewsko - Pruski Sąd Ziemianek? T UB LI CZNY ZAPOZEW! Podpisany Królewsko-Pruski Sąd Ziemian, ski zapozywa ninieyszem tych wszystkich, którzy do poj.oslalości zmarłego w G r o d z i s k a Aptekarza Fryderyka Sproegla, nad którą sukcessyiny proces likwidacyiny iest ogłoszonym Al a kióra sczegelniey z domu mieszkalnego, i naleiącey do niego apteki się składa, iakowe pretensye mieć innieraaią, ażeby ua terminie dnia 16. Maja 1818> przed W. Larz Sędzia Ziemiańskim wmieyscu zwycj .aynem posiedzeń Sądu tuteyśzego, celem zameldowania i udowodnienia swych do massy rzeczonych pretensyi Stawili; w razie zaś przeciwnym spodziewali się, ii niestawaiący za utiacaiąćych wszelkie swe pierwszeństwo poczytani, i z pretensyami swemi do tego tylko odesłani zostaną, co p o z aspekoieniu zgłaszających się WinzycLli zmaeJIY itscze pozostanie.

Pizytem proponuią się tym, którzy dla lakowych przeszkód na terminie oznaczonym osobiście stanąć niebędą mogli, na Assysiernow; Kołnrnissarze Sprawiedliwości UUr. E c> stallt, Kauljus i Salbach, i Adwokaci UU r. Fiedler i M ltdstedt.

Wschowa dnia 6. Listopada 1817Królewsko-Pruski Sąd Ziemiański.

D u h r i n g.