GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1818.04.25 Nr33

Wielkiego

Xiestwa

POZNANSKIEGO

NrO.33.

w Sobotę dnia 2$. Kwietnia i$i 8«

Z Berlina dnia 21. Kwietnia.

Dnia 1 &. m. b. odbyło się w zamku tuteyB5IYT zaślubienie J>y Krolewrcewskiey Mości XieinKzki F r y d e ryk i Pruakiey, 51 J O . rządzącym Xicciem A n h a ] t- D « 51 a u, według porządku osobnym programatern przepisanego. Przybyły w prztdwfeczór zaślubin JtgoCtS3riewkow8k;i Mość W.Xią£ę Mic h a ł Roseyiski, witlkity temu uroczystemu obchodowi dodał świ. ftVofci, U stułu siedział W. Xiąię obok Jey Krółewi-owskiey Mci Xiciney W i l h t Im o wre y Pruskiey.

Miedzy innemi ftslytj'" mi, był dnia 19.

Ba wieczór ba! polonezowy w bialty sali.

Wczoray była wielka parnda tuteyszty i Poczdamscy os?dy, b*ad w sali rycfrskity, a na witczur opero.- Ferdinand Coneb.

Z IVnrszaviy dnia tg. Kwietnia.

.Wcaoray o gtej wieczorem DO wrócił dctey stolicy N. P an z K a l i s z a ; a tak nas znowu usczęśłiwia miłą obecnością Swoią.

SEYM KRÓLESTWA POLSKIEGO.

Izba Poselska.

Posiedzenie dnia 13. Kwietnia.

Gdy JW. Marszałek przywołał Izbę do porządku, JW. Sekretarz odczytał listę obecnych Członków, a potem ustawę -l«-go Ce6aieko- Krofeivbkiey Meści przćz Nam estnika Królewskiego nadesłaną, wktórey Monarcha db wyiazdu z Warszawy na krótki czas nifcmogąc by<\ź przyu.mny obradom Seymowym, odroczył działania iego do powrotu ewego, to iesc, do dnia 1 8> b. m. Ustawa ta t- K brzmi: Wyi,is z l'rot« kółu SekretaryatuStanuKróJ siwa Polsku "'o. My z Boiey l"'asŁi Alciii'dr'T L tte.

BK-ra'" na uwagę wużuość i obsatruość pio»

»?kluw kodexu'karz"'tcgo i względem hipotek, które rozkazaliśmy koiiimurjikowaó kommissyom ub Sejmowych; chcącoraz Członkom Sc-ymu dać sposobność gruntownego poznania i zgłębienia rzeczonych projektów or.jmże xozdanych; postanowiliśmy i stanowię my: Artykuł U Przeciąg czatu artykułem 9, poBUOowienis .Naszego z daty _-14. Marca b. r.

do narad KommissyiSeymowych z Rady Stanu oznaczony, przedłuża się do -j*p Kwietr.ia b. r. inclusive, w tern co się tycze projektu Kcd <xu karzącego, kommuiiikowanego KOIIImiss}i Izby Poselskiey, i projektu względem hipotek, kommuiiikowanego Kommissyi Izby Senatorskiey.- Polecamy wykonanie uinieyezfgo postanowienia, "które w dzienniku praw umiesczonem będzie, Preryduiącemu w $e,nacie, Marszałkowi Seymowemu i lladzit Sianu. -!- Dan w Warszawie dnia 23. Ma-fca ( 10. Kwietnia) i8 15. , Cpodp. > AJtxandrs.

([Następuią inne podpisy.) Po odczytaniu powyższey ustawy, odłożył 3 W. Marszałek posiedzenie do dnia 18. Kwie

35pz oświadczeniem, i£ lubo projekt ten ńieie» dnomyśtrjie w Izbie Pcwselakiey przyicty, z* to w Izbie Senatomiey zgodnie zmvierdzonym został. Co N. Król Pan Nasz Miłośeiyij z zwykłą łaskawością przyiąwazy, oświadczyć ra.zył, że co do aankcyi, póiujejr Stnat uwiadomi. " P» tey odpowiedzi przystąpił J' vV. StJ crttarz Senatu do przeczytania eankcyi Krółfcwskiey względem rzeczonego projektu o uormdi. em rozgraniczeniu, nadesłane}' Senatowi przez Namiestnika Królewskiego. JW. Zastępujący inieysce Prezyduią"'ego w Senacie zawiadomił Izbę o n3desłaney odtzwie od Marszałka Seymowego, wktórey dono»i, że projekt o Moratorium, a łącznie z nim o procentach i uzupełnieniu artykułu i 24,4 Kodexu Cywilnego, w.Izbie Paseiskie.y przyięt*mi LOT suły, a w skutku tey odezwy wtzwał U..dę Stanu, iżby rzeczone prt<j=kta do Izby wniosła. - Co uskuteczniając JW. Radca Stauu S z a n i a w s k i p o d o b ni e, iak w I z b i e P o s e 1BKb -y', wyłusczył wszystkie powody, któt U ząd sklaniły dg ułożenia tych projfcktówr.

Projekt więc pierwszy, .0 Moratorium, J W.

I z b a S e n a t o r s k a . S( krcUrz Senatu odczytał, a JW. Zastępca W tymże dniu na posiedzeniu Izby Sena- Prtzyduiącego wynurzył, .iv wielkość i potęga tors,kiey J W. Wy b i c ki, Senator Wojewoda, narodów w,yuikaią Z bogactwa kriiowego, a .Zastępuiący Prezyduiącego w Senacie, przy- b .gactwo to wspiera się na dobrem mieniu zwawszy Izbę do porządku, polecił JW. Se- obywateli; ie handel, .ręjkodzie-ła i banki, Łreiarzowi Senatu odczytanie protokółu po- są jedynemi źródłami, skąd wyniknąć może siedzenia dnia 6go Kwietnia, pocztm zapy- dobre mienie obywatela" a .stąd bogactwo i tał się.tenże JW. .Zastępu ący Prezydoiąctgo, potęga narodu; że panuiąey przee.d za gr>co N. Pan oświad<zył tey Depuiai-yi, która nicą o ubóstwie kraiunaszego, o brjku irzodł ptqji kt o norma!.. e III ryegra6iczemu przyięty zhogacenia onego, zaraził nawet umysły saw obu Izbach do sankc.yi Krolewskiey ponio- mych Polaków tak, i£ posiadaiąc sposób. - za» sła, »r- W odpowiedzi na 10 odezwał się JW. mężnienia kraiu naszego, sami niewn dzialiSkarszewski JJiskup Lubelski w te słowa: śmy o nich. - Kray nasz iest bogatym, bo"Delegowani z Senatu do \. Pana' dla uwia- gatszy może od wielu innych narodów, bo do mienia G e, żt projekt o rozgraniczeniu nie.iest obciążony długami, bo .posiada nienormali'em przyięty w obu l *bach, łirolew- zliczoiufcskarby.w obszernych ziemiach., które · skiey tylko oczekuie eankcyi, nieomieaz-feaii są icgo własnością. Żeby porządek był towa* złożyć ten pierwszy owoc obrad Seymowych rzyszył męztwu Polaków, iui widzielibyśmy JJ puduoiia trouu najlepszego z Moiuuaow, razom <1m,y uaszjsbogaconj i eławę. iego \xHir.

, tnia.

i h n w N < JI-ifc xo ri (4 rn w i. który przekonany żt bogactwo prywatnych iesi źródłem bogactwa narodoivrgo, znosząc powolni* Moratorium, daie nam CZAS do zapobieżenia okropnym skutkom, które z'raptownego zniesienia wyniknąćby mogły,- Moratorium iest gwałtownym sposobem -rato «ranią rnaiątku obywateli, iest trucizna, ale potrzebną. - JW. Radca Stanu wyisśnił nam potrzeb- tegoprojektu, przyieła go Izba PostIska, i narn go pod na* »ze rozwagę podaie. Przyimiymy go zgodnie, i pukajmy, źe jednomyślność między nami panuie. POqaKO-Wem przemówieniu JW, Zastępcy Prezyduiącego, JW. Kaszłełan Kochan o w s k i odezwał się, ii nieeprzeciwia się wprawdzie projektowi, gdy widzi, źe tfen jednomyślnie w Senacie przyięty zostanie-; jednakowoż zamilczeć nie może przekonania »s'-'go-, ile u«vaźa go byc-fź-szkodliwym, chodzi nieodrowniepotrzebnym, tein bardziey, grJy słyszcił w głosi* JW. Radcy Stanu Szdan i a « sk i e g o, źe wołały o ten ratunek Rady Departamentów@ nie dla niektórych prywatnych osób, lei z' dla ogółu obywateli. -Tera skończył WTeście, źe lubo nie będąc kapitalistą, nie iest wcale iłiteressowanym, ied>ak iest zdania, ii ieźli iuź niemoins od razu znieść Moratorium, to-przynaymniey pr >sić N.KTola, aby zawirował, i« po upłynnionym terminie, it;£ nadal iadne przedłużenie go nie nastąpi. JW,-Kasztelan Grzym a ł a zdanie swoie t»k'oświadczył: IŻ lubo nie ieet przeci«vny projektowi, przypomina iednak-, aby sczególniey wystrzegić eic naładowania wtem obcych $ iź-wchodząc w myśl JW. Kasztelana K ochanow s kiego względem proszenia N; P.inn-o obwarowanie, ii Moratorium po upłynior.ym terminie przedłużonym nie będzie, zrtaie mu się iednak,ie nie należy nadużywać dobroci tego Monarchy, jktóry nam iui tyle dał dowodów swoiey ku.nam przychylności. Od oae samych"mó:

wił, za)'ży, aby po fym tfirmrnie przAdłń-iione Mor.iiorium nRbyirt, bo wówczas samii zrządzilibyśmy zgubę obywat-li. JW. Ka* szteia -i N akwaski m k ł: "Iż lubo nie iest kupi ta li * tą, mniey go obchodzić może utrzymanie projtkiu o M o r a t o r i u m, iednakźe miałby wiele przeciw niemu do raówitnia, iako szkodliwemu przemysłowi, rękc dziełom, handlowi, i całemu bogactwu krajowemu. Lecz gdy widzi zdania Senatoró«w ekłaniaiące się za iego przyię<Um, nie chce przeto odstępować od węzła tey zgodnoś4i" która tak chlubnie jednomyślnością w tey I zbie kitruie, i dla tegc za przyjęciem tegoi' projektu oświadcza się." W odpowiedzi na* powyższe głosy J W. Zastępca Prezyduiącego» oświadczył: "że uznaie, ii prejektw mowie będący ma iv sobie wady, i wymagałby iescze nitiaktehodrman; lecz ponieważ podług pra-*w* projekt w kdney- Izbie przyięty, w drugiey żadnympoprawom iuź nie ulega, i tylkopotwierdzonym; lub 'odrzuconym-by dź .może, z tych tedy powodów wezwał Senat do iednomyśloego przyięcia, dodaiąc,. ii tu idzie Jedynie ozadowolńiei.ie Monarchy-, który nam ustawą.ew-oią iuź znbtzpieczył, że Moratorium tylko do rok tri Si l trwać będzie." Po' takowem przymówieniu się JW. Prezyduiąr cego Izba Senatorska Jednomyślnie przyieła.' prijekt o'Moratorium. Następnie JW. Se-kretarz Senatu odczytał drugi projekt o procentach, aJW. Z;£iępca Prezyduiącego w wymownym głosie przełożył Senatowi korzyści z tegoż projektu wynikaiące, tudzież potrzebę położenia tamy lichwie, kióra u ns" górę iui brać zaczęła. Projekt więc ten równie jednomyślnością, przyiętym został. N akonitr. JW. Sekretarz Senatu przystąpił doczytania projektu trzeciego o uzupełnieniu artykułu 1244. kodexu cywilnego. Poczein JW. Zastępca Prezyduiącego zabrał głos, w którym wyraził: - Ze projekt ten włabble znayUuie stósowiiy.m. do kiaiu naszego r płacenia się od razu, koniecznie potrzebuie Z włoki, i- dla tego ma »obie za powinność wezwać Senat do Jednomyślnego onesoz przyięcit). ** Lecz J\ V. Kasztelan 1* rz y mala -odezwał elę, iż w tym projekcie dopełnia iącym proj< kt o Moratorium artykuł o oszacowaniu sadowem majątków itet nietylko niepotrzebnym, ale i zatrudniającym. Daley dodał JW. Kasztelan Grabowski, ze lubo równie znayduie w tym projekcie art. 6. mnie y właściwym, lecz ponieważ podług piawa iadoe odmiany eayść iui tuVmoga, zdaniem iest iego, aby Senat przedstawiony projekt przylał, gdy w nim widzi te korzyści, że odtąd znęsząc wszelką arbitralność sądową, zapobiega razem wydarzaiącym się nadużyciom. JW. kaszubił Kochanowski oświadczył, że widzi, iS Moratori-ini nietylko przedłużone zostało na Jat 3., ale nadto nowym tym projektem czwarty rok zwłoki uzyskało, i gdyby mu dano wybierać między temi dwoma projektami, oetatniby pewno z nich wybrał; znayduie on bowiem, źe trzyletnia odwłoka w pierwszym nie iest koniecznie potrzebna, albowiem projekt o uzupełnieniu art. 1344. kodexu -cywilnego był zrobiony zapewnie na przypadtk odrzucenia projektu o Moratorium; lecz przyiąwszy iui ieden, iest zawsze za przyjęciem i drugiego. J W. Kasztelan Nakwaś K i z swey strony mówił: - " Z e uważa projekta o Moratorium i o uzupełnieniu artykułu 1244 iedynie korzystnemi dla tych, którzy maiąr długami obciążone dobra, pragną tey cztt rolttniey zwłoti, aby przez ten czas dobra swore mogli puścić w dzierżawę zostatnićrn wynitaczeniem wło5cian. M Skończył zaś na tern, iak w głosie poprzedzaiącym, iż lubo iest przeciwnego zdania, iedynie dla niezr.rwania związku iednornyślności w Izbie Seu *tu, ńs t za przyięciem iego. JW. Kasztelan Ma tusze wic oświadczał, że iest(za projektem, zoayduiącgo koniecznie potrzebnym dla zapobieieni» znisczeniu maiątków obywatelskich. N a ce JW. Zastępurący Prtzyduiącego w Senacie odpowiedział, ii wymowny głos Kasztelana Ma t u s z e wica łcaidego z Se oa to rów winien o ważności ninieyszt-go projektu ,)rzekonaćPoparł tę odezwę ś\n .tlemi uwagami JW.

Wojewoda M a ł a c h o w s ki, iAko iedca z członków Kommisgyi w Senacie do praw cywilnych i kryminalnych. Poczerń JW. Zastępuiący Prezydu.ącego zapytał się Izby, cz>li projtkt icd!iofU)śl.ifc żąda prjyiąć? A gdy JWVV. Senatorowie na 10 się zgodzili, nawet i J W W. Kaszti lantiwit Na K was ki i K o c h a n o w s ki, kt. rzy przedwney opinii byli, dla zgody od zdania swego odstąpili; przeto i ninieyszy projekt o uzupełnieniu art. 1244. kod» xu cywilnego za jednomyślnie przyięty ogłuszonym został. JW. Zastępuiący Prezyduiącego wyznaczył Oeputacyą dla zaniesienia przyjętych projektów do Sankcyi Królewskiey, złożoną z JWW. M a l c z e - wskiego Biskupa Kujawskiego, Wojewody Jana Nep. Małachowskiego i Kasztelana Matuszewica. - Nakoniec wezwał Izbę, aby dla ekończenia roztrząsania na posiedzeniach, JWW. Senatorowie uwagi swoie, iakie mieć mogą nad projektem o hipotekach, na piśmie do Kommissyi trudniących się wspólnie z Radą Stanu rozbiorem iego, przesyłać raczyli, a wspomniawszy o ustawie N. Pana, która iuż w Izbie Poselskity była czytana, odłożył posiedztnie do dnia tg. bieżącego miesiąca.

R A P O R T O czYmtofciacji dwuletnich Rządu, czytany na drugićm posiedzeniu Seymu Królestwa Polskiego dnia 28. Marca. Nuyia snitvs ry P.i u ie ' Z złożonych w RsrUie Stanu przez Kommissye Rządowe corocznych ra Aponow rakifc stosownie do JIIT. 106 Konstytuc i wystawić ogólny obraz postępu admimstracyi kraiowey, kreślić go nam których sarno ws omnienie byłoby zbyt boleśnem, gdyby niu nie towarzyszyła pociecha w tern ftspaniaiem uży<iu zwycięztwa, na które tylko łzy zatrzymać gowło s;c ;.skonanym; donich atoli odnoizą Hf pierwsze powody wdzięczności naszey, do iixch kons yrncyrn ' -go Rządu usprawiedliwienie lub j<tsiug>; ud porównania ich z nmieyszą chwila *aieży sid narodowcy powszeebu ki, bo ten tylko ubi-iie położenie nieiuyliue ocenić potrafi, komu prjoizłoic prjestrug użycza; ren się wprzypomney poims.ności nuzapomni, kto oddalone niesczęścia p, m u t a. - Z odmianą przeznaczeń naszych iakźe różuą scaia się postać st sunków mifdzy Reedem a Nar drm! - Ta Karta, którą W. C. K. Mość zgromadzanemu narodowi udzielona mieć żądasz, w przeszłym a szym byciu coźby w sobie nveścić mogła, leżeli nie powody do nowych -ofiar, potrzebę nowych wysileń, a może przygotowania do nowych cierpień? - Dziś darein pokoi.i t potęgi, w rojkwitaiacym rzeczy porządku iuż nie za.hętę do poświęcenia obecney doli przyszłym nadzieiom, lecz w odzyskaney oyczyźme, wśród obsAeniieyszychswobód, wśród pomyśinieyszych usiłowań, wracaiącey a długo nieznaney sczęśliwości przynosi świadectwo. Giną na tey ziemi ślady dnigich i okropnych ciosów, ginąć będą następnie; a ieżeli ginąć nagle nie mogą, w porządku rzeczy ludzkich nie tak szybki iest postęp lekarstw iak choro by, nie tak prędko wzrastaią skutki dobrodzieystw, iak klęsk. Atoli, ieżeli i początków zawsze trudnych i otoczonvch przeszkodami wolno czynić o przyszłości wrozby, z stopnia tey @dradzaiącey się pomyślności, którey kosztować zaczynamy, stęsknionym pragnieniom od używania zupełnego sczęścia nie wiele kroków pozostałe, - Gdyby na rząd konstytucyiny, rząd narodowy, ku któremu od chwili utworzenia iego niecierpliwe oczekiwania w p o ł(tiomków słusznie ufność swoię obróciły, padła tylko powinność wprawienia w dawne kluby wyruszanego z karbów swoich burzą woienną porządku, iuż iego trudy miałyby prawo od tey saniey ufności dłuisj ego nad zakres ninieyszy domagać <<ię czasu. Jakże on sprawiedliwie wzg'edney uwagi ,podziewać się winen! postawiony między przeszłością, która czekauc na niego z wszysrkierui swoiemi żalami, wszystkie przed nim rany odkryła, i między przyszłością, od uporządkowania którey skuteczność środków ku zaaoieniu bbzn dawnych zależała! - same traktaty, i ta Konstytucya, godło pomyślności naszey, rekoymia przeznaczenia przyszłych pokoleń - Ueź kaźdema Z Wyaziałow Rządowych uie nadała nowych, acz przemiiaiących zatrudnień! barno obeznanie sif z nowym zakresena liberajaieyszych od dawnych zamiarów, ileż nie na-azyw-ło ostrożności w postępowaniu, aby te same Kroki., które zdjwnego składu rzeczy wypływały, w nowym nie stały stg obszerni=yszty wolności obrazą! Traktaty nadały temu kra owi nowe granice, z nun.i nowfi systema Handlu, nowe obowiąA.<i obi .chunkow, nowe powody do porozumień i rozporządzeń. Konstytucya i statuta organiczne przepisały inny kształt i prawidła Wydziałom Rządowym, inną w części postać politycznym zgromadzeniom, a .-attm nowe i rozciągłe prace Rządów i, i ku or ganzowaniu wszystkich ogniw porządku, i k« przygotowaniu wszystkich uitądzeń do tey reprezentacyi narodowey, krora tron U'. C K. Mości ma otoczyć. - Pasmo tych obowiązków-, według stosunków, w iakich s ę każdego w eczegolności Wydziału tyceyły, przerywało ciągle wątek zwyczaynych czynności; - ani zostiło wyj. usczonem, póki w wazne.yszych przedmie» tach u swego nieznalazło się kresu. - Na wstępie raportu o sprawach ogólnych Rządu wspomnieć należało. - Zniewoli sprawiedliwość, przy badaniu każdey w sczególności Kommissyi czynów, do zwracania na nie uwagi, a od ckliwego powtarzania i wyliczania 2 lednego źrzódla, acz rożnego rodzaiu przeszkód, usilni Kol y K05Istytucyą przep sana wydziałom podaie nam prawidło szykowania w ninieyszym obrazie obszernych sczegółów pod ieden widok zebranych. -« W. C R. Mość sadzić będziesz, czy.i gorliwość tych, którym wykonanie zamiarów swoich powierzyłeś, powomieyszą była od użyczonych im nayłaskawiey sposobów. Wydział Wyzrum Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Za bytu Xieztwa Warszawskiego równie sprawy reli A iyne, lako też oświecenia publicznego składały itdr-.o 2 Minbteryum Spraw Wewnętrznych ciało, c \ ociaź uyrekcya Edu I acyina, bardziey odosobniona pou oddzielnym Naczelnikiem miała oddzielney magistrarary postać. - Wasza Cesarsko-Krolewska Mość w nAdaney dobrotliwie naiodowi konstytucyiney Karcie, polecAiąc te dwa naywah.ieysze dla społeczności przedmioty naczelney Rządowey Kommissyi kraiu, dałeś poznać n. Todnwi, i utworzonemu przez siebie Rządowi, źe te dwa wydziały są sczAgolnieyszey pieczołowitości i opieki Waszey Cesarsko - Królewskiey ludzkich zaięty, nie mogf nie r gnAc ugiuntowarna rrJIocII riaygiowme-yszych T.owarzy.stwa zasad: moralność 1" i świat b; bo napierw - zey wspie-ra się coeałosć -. połeczeusrwa, iw uiugiey iegopomyślnego« Wieki zaburzeń mess przycnylne ani obyczAiom, ani n. ukom; stąd w Xigztwie Warszawskim, rzec można, iż wiecey było do)J;Hey chęci i niżeli sposobów A więcey usilności, niżeli skutku. Wątek wszelkich nay jbawiennieyszych urządzeń rwał się ciągle- w starannym ręku J3aygorhvvbzych urzędników. Owoce- ich Ktfey nie czekai AC doyrzenia pożerała woyna, i co gcrliwoić na przód posunęli, zaburzenie cofało.- PoJcoiowi dopiero li stary:n tego kraiu ciąpłemi bu.rz.uni skołatani go przeznaczeniom, czyii raczey iTeiiiu, który mu te nieocenićnt korzyści nadał H" zapewnił, zostawione :e;t skutecznie posuwać ".oprawę umysłów-, którey zeszłym wiekom jedynie życzyć wohio było. - I kiedyż nauki Polskie vrtroAU i opieki spodziewać się mogły, ieżełi nie pod Rządem Tego, który w Państwach swoich Już wznosił wtenczas i- ubogacał świ.pyme Muz Polskich, zachęcał i wspomagał uczonych, i lu'bił widzieć młódź nasze kształcącą się na Polaków, kieJy -vspomnienie P o l s ki poszytywano za wy, «ę p e k! . - Od kogóż Religua- skuteczmeysze · wsparcie pozysk -ó mogła, leżeli nie od if(o yci«fc-»y, co go bogoboynosc, stała r*ci»jsów i tryumfów t warzyvzka, po . palonego świ ŁJ poprołarh do kościoła chwały proVadzi a? - · Kai ta kon.srytucyina iuź nie tolerancją, alet wolneiiswcbo. dne sprawowanie obrządków wsjystkim bez różnicy, wyznaniom z»ręcj.aiąc. a zapewniając scze.jólnityszą opiekę Katolickiey Religii, pogodziła wyobrażenia wieku i ducha usuw naywyźszego -świata Prawodawcy z prawami rwzględami, iakie arię st?roiytney wierze oyców naszych nUeży;-wolr.oić, acz róiney czci, ku iedney chwale oa \ wyźizey Isroty sprawowana, utrwala zgodę, pokoy, .ufność i miłość między chrześciiańsKiemi wyzna:«':ami, a wspólna opieka, ieden dozór-, itdna na .ich Ministiów baczność, i- o ich byt swobodny - Troskliwość, ie !no nad ich powinnościami czuwanie, zapewnia narodowey społeczności korzyści iedney i ni:róźney moralności, którą księgi · Chrystusa egłaszaią, - W tych zamiarach Konarytucyi, pierwszy krok R?ą.du'noń znamię i ley 5czególney nad Wyznaniem Katolicko Rzyniskiem cpieki, i tego ducha pokdnania, który,-ieżełi między róźnemi wysmanumi iest potrzebnym i pożytecznym, mięjdzy mistrzami i uczniami ie

di:ey Religii był koniecziyrn". - DzTes-;ęcińy-wy-*lycz. t w P o l i c e, ten gorzki . .hieb żżi ,; o. ay-nych -sług ołtarz:, di wymuszony prerAiistko*v"ch wieków" ziis, awidzony od następnych, tern śzkod.iwsjy. rolnictwu, im uciążliwszy w pcbie anm-, nie boga;ący kościołów, amsfzącyA roinKow ,. odwiec.ne źródło sporów i pieni, kto-» «?mi SClc napełnione księgi ustaw i wyroków kra:owycb> csi tylu daremnych utłłowftf) poprzedniczych Ruądow, dziś postanowieniem \ \A»sz:y Cesarsko - Kiolewskiey Mości na zawsze urządzone,. me będą więcey ,różnić tych, których wzaiemtu uhioAć i zgoda pouczać winna. Zmiani kh na ziarno lub pietiiAdze, według prawideł bezsrronney sprawiedliwości i prztpjsow na mey ugruntowanych nastąpić maiąca, ni« zm.'iieyvzy funduszu Reugiynego, chociaż ulży przykrego ciężaru gospodarstwu i ro ń; iest więc wspólnemu dobrodzieystwcm i dla Duchowieństwa, i dla włiscicieli ziemi; dobrodziejstwem, kióre i pomyś r.r skutki w gospodarstwie- kraiow-em, i błoAosławien-itwa praco-.ruych rolni ku w w późne wieki wieńcjyć będą. - Ukłaty takowe postępując według sKwaphwości niedpOŻiłMiącyoh s:ę zapewn*-do tak widocznych; korzyści, r rokiem bieżącymv jystawią przed o;zy Rzndu w pewney i niew;itphwey ilości iednę- znakomitą część funduszu d uchownego.- - Fundusze te, równie i«k s:irtl sViad ' Duchowień twa, nigdy w- P o l s c e · nalsźycie aui pczr. 'nerni, ani uiządzoneroi nie by.yA Ltb;r Beneficiorutn D ł u g o s z a wy» taw; ał i - jU ncstronną księgę dochodów kościelnych; spisy, do ofiaryj 24go grosza nie były dokiadn A nuarąi tychże do * chodów Katoi'ckiego Duchowienscwa. U ochody innych wyzn'.n i ich Duchowieństwo niezayihowały ani opieki, ani dozoru Rjądu; Kahały żydowskie zadłużone, gdzieniegdzie tylko o bracho.-wancmi były, a w ogóle rzetelny stanAswoicb dochodów ukrywały. - Następne-Rządy Austryacki i Pruski różniły się w systemacie urządzenia dochodów duchownych. Pruski zaiał ws'ystkiena Skarb, i. na kompetencyi, czyJi dochodzie Skarbowym, Duchowieństwo- Katolickie i Reformowane osadził; Austrypcki dokładnie obliczył i opisał, a niektóre zalawszy fundusze, inne nie:knięte w ręku Duchowieństwa zostawił. Z powróconemi częściami A Po Iski, - RzAd X-iAztwa Warszawskiego ten różny po obydwóch Rządach spadek pod ledno prawidło podciągnąć zamyślał; lecz uiścić mu-niepomyślne okoliczności przeszkodziły. - Dzieło więc spisania i ustanowienia massy funduszów kościelnych, iako kamień wggiełny 'przyszłych urządzeń hierarchii Katolickiey i skła- głości winney dla władzy, przyczyniaią się -pe pt du'innych wyznali, a iako skutek pos.anowienia rafiach do pilń'dś6 i 'v po łt14 ż e, a przykł jLdu w spra« Waszey Cesarsko-Krótewskiey Mości z dna A wowanm się. OAłonzenie konkuuów na wakumiesiąca Marca iS T 7 roku, uzyskawszy prawiora jące probostwa, edbieran*. exaIIIIIIa z nauk, wyzdolne bez przesady i uymy wykazać prawdziwy magane zaświadczenia zobyczaiów od ubiegriiacvLtv stan maiatku du;hownego, w roku zes-łym pzwZ się do otrzymania probostw.... powtarz-.me takoKoaunissyą z duchownych i św.eskic.i cJI >;>ków wych examindw co lat trzy przez chcących osiąrozpoczęte i znacznie posunione, teni pośpiesz- gnąć iakiekolwiek w Duchowieństwie stopnie, za- n.'eys'ym póydzie krokiem. - Wprawdzie., sto- bezpiecza probostwa ud nuudolnych jrj.ęjników sownie do postanowienia Wasjey Csirsko - Kró- kościoła., zdolnym otwiera do ptawdz-wey użylewskiey Mości pod dniem l8tym Marca r t. teczności drogę. - Urządzone Snunaria pod Wiześ-iu mieiAach rozpoczę ein i ukonczonem blifjzym dozorem Biskupów, wydane przepisy, bydź było powinno, gd.by niedostatek zdolnych asy prócz religiyaych nauk dawane były i irme dozaięcia się nim De:eguow, odsrrychtrenia sig uspoiabia ące pl-banow do rady-, dopomocy, do częstokroć od przepisanych prawideł, iuź dzie- wzoru w potrzebach społ czuych ludu, któreła m przód posuniętego wstecz niecof ły - Dzie- go nauczyciela t.i duchowne mi bydz ir.a.ą; ustało to wystawi, czyli raczey dokładniey sprawdzi nowiony wydział teologiczny przy Uniwersytecie całą statystykę dyecezyi, parany i keścioiow, Warszawskim, czteiy rrrreyqea utrzymywane przyj « poda słowną zasadę do uisczema rrKIijdWi8iłasłwybIfosjGieAp ZgtQiuJ.dZLni Ąxx-=Wasz™ Cesarjko-Królewskiey Mości dla.Ducho- Missyonarzy WarszawAkicn; dla powiedzeń:t hwieństwa Rzymsko-K-atdickiego zamiarów, w po- «by w a n A j A A Y < « A p e w i p n e wsparcia stanowieniu 'dnia je Mai ca igło roku o organi łub całcowite urrzymsneprzez uniksczoną na ten < '-Zicyi Duchowieństwa obiawiorsycb. - Wiadomo cel summe 16,000 złotych polskich 1;: etacie wyiest całemu i:raiowi, iak daleko zmiany polity- datków roku bieżącego, nabycie potrzebnych czne tego kra u dotknęły Duchowieńtwo Kato- zdolności ułatwiaią i do wyższego stopnia DostęJickie, uk pod względem funduszów, iako też we- pnie rozkraewiać ie i posuwać będą, a tapporta wnętrznego urz. <.izen:a; znany iest po utracie Ai - o uczniach i nauczycielach ściśle poszukiwane., cy-*iji5ku;stwa Gnieźnieńskiego niedostatek wa- o mierze ttego postępu lub potrzebie poprawy żnego.punktu, 'w kcórymby się koiaizyły i łą- osrzegaią. - Układ nauk w nowieyataci". zakonczyły duch.i dążenie religiynych obowiązków,i nych, poczynione pi zy polowania do urządzenia karnoś-i; nie tayna ieit niezgodna z RzAdu kra- tycr.źe zskonów, wstrzymane zostały. Wyrok iowego prawidłami pudlcAłośc niektórych Bisku atoli W. C. K. Mości, aby młodzież przed 24tym. pów różnym zagranicznym Metropoliom; znana rokiem do nowicyatów nie wstępowała, przed nierówność i- -nieforemność" dyecezyi, niedogo- 30 nierzyniła ślubów, ściśle dopełniany, iesr tadność oaraby, ubóstwo wielu plebanów, niesto- mą tylu doświadczonych nieprzyzwoitości, które sowność i nierówny wymiar nagrody .do pracy; nieuważny, a potem żałowany krok, za sobą pro-wiadome stąd i wi IOcrrre skutki w cpusczonych wadził. - Hoiohny wyrok W. C. K. Mości z dnia kościołach, zubożonych sprzętach, walących sie MX Marca przepisał prawidła ratowania kościomieszkaniach rbudowlach, które odstręczają ka- łów podupadłych i budowli plebańskich; stosopłanów od iiueysc, g<l*ie potrzeba prostowania wnie do nich ko.zt tey rep.aracyi, co do dóbr naohyciaiów ludu naywięcey ,i e o nich dopomina; rodowych, na etacie wydatków kraiowych wsumsną otue naKoniec nachylenie się do upadku Za- mie 100,000 wniesiony, a co do dóbr prywakonów. - Zaradzać tey walney potrzebie ma za tnych, wudług mieysAowey potrzeby napirafiie cel powyższe Waszey Ctsarsko-Królewskiey Mo- nakładany, wywodzi z upadku świątynie*. 1 budości postanowienie, 1 wkrótce kray uyrzy, za po- wIe, a ustanowi' r.a przez Kommissye P.ada dorozumieniem się j. Głową kościoła Kar. hckiego, zo: cza * kollatorj, phbana i dwóch znacznicyprzyśpieszoną sczęsl.wizą kościoła Polskiego bu-szych parafian, te rozkłady czyn>ąca, nad całością dowę, i powróto'.:;; mu na stalszey i.godnieyszey budo*li czuwairtC, o potrzebx ich dżwig nie ni» podstawie śwetnóśe, która w przygodach kray ostrzega, i składa pewną straż ich trwałości - irapucych tvie ucierpiała. - Tymczasem poru- W roku '816 - 4a, w roku 1W17 - 66 kościoszone dyecezyonainym .Biskupom środki kam ści łów reparacye rozpoczęe lub znacznie posunięte kościeiney, utwyuiuiącey podwładnych w uIłiT zouały. -- W obydwóch 4ataob 36 ptobostw do« prawideł uzdolnionych. lnstytuta pobożne przez klęski woyny ku.upadkowi nachylone, iuź to zasileniem pieniężnym, iuź to wyrobieniem u'gi w ciężarach publicznych, pozyskały wsparcie.Legata w roku ig I 6 wynosiły suimnę 171,569; w roku 1817, 2i2,-iz'i. - Dochody wszJkic Duchowieństwa Katolickiego, według sratystyczney wiadomości od włjdz dyecezyoHalnych podane, wywoaZa ogółem 53*14,AI7. - urganizacya Duchowiensrwa Grecko Rossyiskiego, które w krain tym składa sie z kuku paiafii, a w znaeznieyszych miastach trzyma k.ipl.ce i kapelanów; rownwź arządzenic Duch »wjeńttwa Wyznania, twanj eiicko-Augsbur.kicgo iuź są przygotowane; a nim z woli W. C. K Mości skutek s«oy otrzytuaią, dla tych jOKatnichr Wyznań wskrzeszone zostały dawne konsystorze, które trudnie się sprawami Litnrgii i suiu:en,a. - Do funduszów tych U yauań, nim podobnie iak Katolickie w rozpoczęrem jpisania prawdziwy swóy stan wystawia, Skarb publiczny dokłada dla Wyznania Augsburgskiego sumtnę 545.50 rocznie, dla Reformowanego 2 A 4 6 7 . W roku tym wydatki pomnożone będą z przyczyny powiększonych parafii, i konieczney potrzeby założenia .Seminaryum kra owego, aby kray duchownych cndzojiemeów nie potrzebował, lub Duchowni reformowani Polacy, z zagranicy na nauczycieli do Polskiego kraiu cudzoziemcami nie wracali. - Spisy funduszów żydowskich okazały 305 parafii, a 215 rabinów; wyiaśniły oraz znaczna liczbę sług relgiynych i ka halnych, a znacznieysze iescze na ich utrzymanie pod pozorem dobrowolnych ofiar nakłady, nie tylko od handlu i zarobku, ale od pierwszych i nayskromnieyzych potrzeb życia pobierane, władze trudniące się tym przedmiotem doświadczyły niezliczonych trudów do rozwikłania za każdym krokiem rodzących się watptiwosci, i poleconym sobie wykazom nie wróżą dokładności, przeciwko którey sprzysięga się nieufność tego lud u, iescze poymować niezdolnego ku włisnemu iego dobru dążących zamiarów.

(Dalszy ciąg następnie.) Z Austryackiego dnia $. Kwietnie.

Gruchnęła'pogłoska, iź powracaiąry z W ied n i a p r z e z P a ry 2 do M a d r y t u I n fa n t H i - szpański Don F r a n c e s c o, wezwany zosiał od brata ewoiege, KroJa Hiszpańskiego, a£< by a uzbroioea, w K a d y i i 6 wieiJtą wypraw)przeciw rokoszanom popłynął do B u e n o A y r e s , poDiewai dwór Hiszpański ma zamiar zasczepić wAraeryce nowy dom Krd>lewski w porządku wtórorodziiuiyrn. Z Stokhalmu dnia 7. Kwietnia.

Rrol Jmć, mianował Hrabiego G u s t a w a L 6 wen h i e l m, Gencriła- Majora, Kawalera wielkiego krzyia orderu m i e c z a, swe-» im nadzwyrzaynym Posłem i pełnomocnym Ministrem przy Królewskim dworze Francuzkim. Sprawował on dotąd ten. sam urząd przy dworze Ceearske- AusiryacUrn. D n i a 24. M ar c a s r o i y ł się w» * w e c y i wi - c h t r, który okropne zrządził spustoszenia. Od lat a s. niepamiętaią w krjiu naszym tak straszliwej burzy. W wieki mieyscach śladu nie ma, gdzie drzewiane budynki siały. W mowie, miaijey przez IJadzcę stanu, Generała-Porucznika Skoldebrand na posiedzeniu etanów, przeciw żądanemu zmnieyszeniu wojska i tguj arnego, dały się słyszeć te ważne słowa: " M o g ę i tu kscze wspomnieć o owych dniach niedawno opłynionych, gdzie loa Europy na przyłożeniu sio, S z we c y i do działań woiennych polegał, kiedy po dwóch przez mocarstwa sprzymierzone przegranych bitwach, nasz wódz naywyższy oadzieię ich utwierdzając, przt łożył im w Trache nbergu plan woienny, który, śaślb wykonywany, upadek 1 xnieezenie znanego wówczas naywiększego wodza zgotował? Co większa, a co mało komu wiadomo, ie, gdy mocarstwa wzuptłney niepewno, śei względem oświadczenia się A u s t r y i na tę łub ową stronę, namyślały się nad odnowieniem kroków nieprzyjacielskich, nasz owczasowy Następca tronu udzielił iin odebrane w tern samem mhyscu oświadczenie, i i, skoro on z woyskiena Sawedzkiem mieć będzie czynny udział w woynie, i A u s t r y a na naszą stronę przeydzie. 4 *

Dędateh

Wezwaniedodobroczynności.

W n o c y z to. na Ii. m. b. straszliwy ogłoe: Gort, przebudził mieszksńców wpIerwospach. Stodoły pTzed bramą, RawitkąA stały iuź w płomieniu, gdy pierwsza pomoc nadbiegła. Ogień ezerzył się natarczywie na miasto od w;atru podżegany; wszelki ratunek stał się bezskutecznym, a w przeciągu niepełna g-djjny cała ulica Rawi* cka wraz z budynkami uiieszkahitmi i stodołami za brania, w pustynię się zamieniła. Czterdzieści ośm familii utraciło swe mieszkania i dobytki, wsjystkie niemal pozostały bez odzieży, a naywiększa część ledwo życie z łona pużeraiącego żywiołu uniosta.-> Przybyli wprawdzie- w pomoc mieszkance tutejszego Powiatu Ż h< ynemi dary, lecz liczba niesczgśliwych zbyt iest wielka, iżbyśmy nie mieli się udać do serc 1 'tościwych odlegley szych naszych spółM źnicli, spółziomków, spółubyuateli, których Opatrzność obdarzyła sposobami, przynieść niesczęśliwym ochłodę. Dar, by naymuieyszy, znaywiększą przyięty będzie wdzięiznośiia,. Z nadeeCfych ofiar i sumiennego ich podziału nrędzy biednych pogorzelców, zdana będzie w"swoim czasie sprawa. W pismach publicznych. 1 a ».no wo dnia 13. Kwieti ia 1 S r 8

Burmietrz.

Expedycya tufeysza Gazet w kantorze drukarni przy kościele S. Marcina ofiarUle posługę przyimowania darów dia n.esczęśliwych aiamowiaiiow, i odsyłania ich w przeznaczone mleysce. Pan G u m p r e c h t starszy, ObywatelI kupiec tuteyszy, złożył tym końcem 10 talarów.

Z Wiednia dni Jl u. Kwietniu.

Wi-zoray wyjechali NN. Cesarstw@ do Da Im acy i.

Cesarska Akademij sztuk nadobnych przy,ięla Infanta Hiszpańskiego Don F r a n c e s c o , za członka honorowego. Z Auszpurga d. 10. Kwietnia.

Pani C a t a l a n i , która się w P a ryż u dnia as. Marca ostatni raz dała słyszeć, w podróży swey do W i e d n i a, którą, co tylko ma rozpocząć, zatrzyma się w M o n a c h i u m , a ztamtąd prztiedsde się do A u s z p u r g a , Norymberg« i Ratyzbeny, ażeby i te znamienite miasta głosem swoim uweseliła. Od dolnego Renu d. 13. Kwietnia.

Dnia 1 1. odbyła sie w Br uxe Hi inauguracja nowey wiełkiey łoży wolnomularskicy, pod sterem Xiazccia F r y d e ryk a O ran ii, iako wielkiego mistrza, w przytomności 40» członków i deputowanych tego towarzystwa. Z Włoch dnia 4. Kwietnia.

Układy Poselstwa Rossyiekiego w Rzymie, względem nowego podziału Dyecezyów w P o l s c e, ukończone. Królestwo 10 mieć będzie . Biskupstw, a War s z a w a wyniesioną iest na Arcybiskupstwo. Z Londynu dnia 10. Kwietnia.

Zeszłego wtorku, dnia 7. wieczorem o godzinie 8mey odbyło się zaślubienie Xięźniezki Elżbiety z Xiąźęciem Hesko - Homburgskim, z naywiększą okazałością dworską. Arcybiskup Kanterbury dawał ślub.

Ma Lorda P a l m e r e i o n, Sekretarza wy« działu woiennego, targnęła sie. takie zbó- A u a t r y a oświadczyła, iz poniż wymjeiecka ręka, iak niegdyś na Ministra Perce- nione berłu iey podległe kraie, za nahźące ItC 1 Nieiaki Dawid Davis, Porucznik do związku Niemieckiego uważa, iako tos daVniey w milicyi, polem w lioiowym pułku Auelrya, Czechy, Morawa, Śląsk; Kanadyiskim, a podczas pokoiu na polowi- Tyrol, Salcburg, Vorarlberg. Kacznvm żołdzie osadzony, naprzykrzać się r y M Y a , Kar n i o l a, F r i a u l, T r i e s t , długi czas Lordowi podarjami swoitmi bez- I r i e n t i B r i s e n . Oświadczenie P ru s s skutecziie wziął nareszcie piekielne przed- w tey mierze wkrótce spodziewane, eiewziecie,' zabić rzężonego Lorda. Jakoż Na pos.edzenm Seymowe.n Związku Nieostatniey środy poszedł z nabitym pistoletem mieckiego dnia 6. 51a. b. podała także A udoemachu wydziału woiennego, i gdy wła etrya do protokułu ośw.adczenie w przedSnie przybywszy Lord Palme rsto;i, biegł miocie stanów kraiowych. Oświadczeń.! «zvbko po wschodach do biorą swego, strzelił rzeczonego ta lest istotua osnowa, ażeby ardoń Davie z tyłu, lecz kula zadrasnęła tyl- tykał XIII aktu związkowego co do litery o w plecy Lorda, który krzyknął zaraz o po- był dopełnionym, a zatem, żeby UH. gdzie moc i mordercę, niezwłocznie poymano. Da- nie ma kons.ytucyi s.ano*ey, lub gdzie w 0vis człowiek niesforny, lat a 3 maiący, ro- statrmn ćmach upadła, takowa «pruwadaodem z W a 11 u, gdzie oyciec iego był ofi- ną była. Ze zaś w ogoln-ści mc z pewnocerem oświadcza, ii miał szczery zamysł śc.ą wyrzec niernożna «zgle.dem czasu da zabić Lorda Palraersto'na. Ten zamiar ukończmia tego dzieła pptraebnęg*. przy\bao usprawiedliwiała nawe-słowa, które wy- stąpiła Austryado Wniosku Pruss. >i w prze«r.el.wwy do Lorda, gdy ten upadł, wy- ciągu roku ma bydź S. ymowi domes.o.o, r,ekł zbieoaiąc ze wschodów: "Otóż ode- iak daleko w pracach nadu«,HemkWmyW brał rapbIe. Jeden z nas musiał zginąć!« cyi .raiowostanowey posiąp.ono. Widząc on bowiem, iż Lord upadł na W nayr:ows?em staty.tycznem dzule RaZ hodach. rozumiał, i ż g o zabił. dzcy B <l> A« Prefessora C r o m e , Gazety tmey.ze donoszą z P a ry ż a, iż «< w G i e s s e n, które wkrótce na widok publlxne roeczenia S z w a y c a ry i do P r a n c y i , czny wyidzie. podana ",» terazn.eysza lu«milIion, Franków wynoszą. Xiąże_Wel- dność Pruss na . A» M» 3 * J * a p ła , n n T o n z m n i e y s z y ł t q e u m m ę d o 4 n i U l i o - sczyzna na 4, 989 - 1 Q Hrabstwo Ra"ńw przeciw czemu uczyniono przełożenie vensberg w W*stfalsk,em ie,t n.yludmey« siroU Szwayc.aryi. "4 w Państwie Pruskiem prowtnryą, hczy Pan Rose miał posłuchanie pożegnawcze bowiem 564b- d«z na mili Q Po me canXieci. Regenta i wyieżdża powrót, m do nia naymniey zaludniona. BerHna iakoPoseł nasz przy dworze tamę- JW. Wincenty Hrabia Krasiński, Ge- berun a r A r a t Porucznik, Marszałek odbywanego CZDym'Rozmaite wiadomości. SIę. w porę. Seymu KroU.twa Polskiego, po, N a posiedzeniu Seymu Niemieckiego dnia wodowany od, branem. z zagran.cy listami "A Kwietnia, stanęła uchwała wzglądem bezimiennemi. uwogam. względem dz.ełka: fOYBb wązkowego, według którey dodał- Co up M sur KRoyaume dePolognt f oJ r a b i a n» .ego przedmiotu ustanowio- umieścił w gazetach W « . » . . k u u »- «.»ńym bydż ma komitet seymowy Z7 człon, tkzenie, ii dziełka tego ków i podobnież komitet woyekowy. Do czYtelników Utizety gospodarczo · ról-.

mczey w Królestwie dolskiem. (_ Bzei z wyi"ta z gazety g. r, Hallskiey. ) N iektóre rozprawy moie *) na ięzyk Polski przełożone i w Gazecie Wieyskiey Królestwa Polskiego, iako też i w Gazecie Poznańskiey zamiesczone, dobrze (ile mię wieść dochodzi) od Publiczności Polskiey przyięte zostały. Prawdziwa iest to dla mnie rozkoszą., iebli chociaż ieduą kropelkę, przydić zdołam do obszernego oceanu wiadomości gospodarzom wieyskim nieodzownych. Chętnie-niosę wolierze me usiłowania i prace; czyliż bowiem P o l s k a , owa prawdziwie rolnicza kraina, niezdufuguie by nań sczegolnieyszą zwrócić Uwagę? naturatusama powułuie dorolinctwa; iakoź rękodzieła i łabryki niAdy tu do takiego nie wzniosą, się stopnia, do la iego rolnictwo posuuąćsię zdoła; ono iest prawdzie cm i nieprzeczerpanem źiodh. m bogactwa ley hrartjy? słusznie przeto wszelkie usiłowania ku udoskonaleniu onego zmierzać powinny Zdaie mi sic atoli, że nazbyt uprzedzeni jesteśmy o dotyihizasowyui sposobie gttspoda.owania, mniemając po wię.szcy < zęści, że rolnictwo Pois'-ie iuz nayzupełni A y twoiemu odpowiada celowi Oranie roli iest tu wprawdzie dosyć starowtie, bruzdy lakby pod sznur odznaczane, uprą a w ogóluoici odbywa się należycie narzęuziami celowi swemu odpowiadaiącemi, nitzby *a na pilności około żniwa, w stodołach i spichrza, h nic nie ginie, i tyle żboz.a pizedauać możemy, źeitśli tylko rząd okaże się dosyć przychylnym, ieżeli rozporządzenia tego w niczeni ścieśniać nie będą przemysłu roniikow ku ich pomyślności ziuierz.iiai.emu i lesli w wydatkach przyzwoita, miarę zachować zdołamy, zamożność natenczas nieoc.iybnie naszym stanie się podziałem. Omyliłby się przecie, ktoby ztąd wnosił, że pnierayeł do daleko więk-zey zamożności nas doprowadzić niezdoła, albo też. że zamożność naszą winniśmy iedynie sposobowi gospodarowania naszego. Uważmy bowiem:

Rozprawy P. S t e n g er, o ktirych tu *iowa, przez H i e t o i i i m d h a l i ń s k i e g o z wielu wdźnemi odmianami prze W one, umiesczone byiy w 43, 46, 47 i w 51 Numerach Gazety Wieyskiey z loku prieizłego.

a) Co przynoszą nam właściwie deductit deducendis kro Wf y i o w c e ? b) Czyli dosyć starowni iesteśmy w biciu' i porządnem utrzymywaniu rowów potrzebnychj w równaniu i oczysczaniu łąk? 1) Czyli nie dla tego zachwalamy ugorowanie u nas zwyczayue, gdyż nieiesteśmy wstanie co rok trz< et całey ugnoić posady i' </) Czyli tam, gdzie bydło w zbyt nędznym iest stanie, dobre gospodarstwo mieysce mieć może? e) Czyli niełudziemy sie częstokroć znaczną ilością kóp zebranego zbcza? j) Czyli, i ui to zbyt chciwe gospodarowanie, iuz to niedość pilne utrzymywanie rachunków gospodarczych, nie zaślepia rrae w wielu ważnych przedmiotach? g) Czyli znaczna część gruntów u nas odłogiem uieltży? Zrzeczmy się przeto uprzedzenia owego, że sposób gospodarowania i przemysł rolniczy d< prowadzonym itst u Las do naywyźszego doskonałości «topuia, przekonaymy się owszem, źe lescze dalecy tesieśmy od tey usilności w uprawie, na iaką zasługuią grunta nasze.

Stenger.

ZAPOZEW EDYKTALNY.

Na podaną przez Louise Charlotte z Afi-ye« row Szmidtuwą skargę rozwodową zapozy warny ninieyszern Jerzego blliyclia Schmidt Puszkarza od kilku lai nieprzytomnego, i z pobytu niewiadomego, aby 3ię na terminie do odpowiedzi na skargę w dniu lwszym Wiz. śnią r. b. przed południem o godzinie cjtey przed Deputowanvm W. Olhych Kousyliarzein Sądu N aszego wyznaczonym albo osobiście stawił, albo przez Pełnomocnika onego dopilnował, gdyż w razie przeciwnym zaocznie przeciw niemu postąpiono będzie, wskutek u go rozwód wyrzeczony i on na karę rozwodową wskazany zostanie. w Poznaniu dnia 30. Marca 1818KroiewsKo - Pruski Sąd Ziemiański * v- Kryger. POZEW EDYK.TALNYKrólewsko-Pruski Sąo Ziemiański w Wschowie uwiadomią nineyszem Publiczność, iż 1 ad pozostałością niegdy W. Faustyna ZukrzKvtkitgo, byłego Sądu Kryminalnego w Poznaniia w skutek wniosku opieki nad nitietniemi tegoż Sukcessorami ustanowioney, sukcessyiny proCes likwidacyjny otworzonym został.

Zapozywaią eię prztto wszyscy ci, którzy <ł1> massv likwidacyuiey nieg'ly W. Fausiym A' «« A j .goiakuwepreienb VMr. i. cm -ntrna a, aby się na terminie likwidacyjnym dnia 59 A O Lipca igi8 zrana o 9 godzin ,,'ized W. turczYzemhm, Sędzj% Ziemianek:;.i osobiście iuh tez przez Pełnomocnika prawni« upoważnionych, na których im się tutr ysi Kommissaize sprawiedliwości, $JO r; EUblutdt A Kauljufs i W «A, oraz Adwokaci? L L C A 'A * Pf<0JtQJWiq" łli" l1fttetU s ept}dt1lilii ja*i kiekolwiek służyć im mogące prawa p.erwsztńetwa przyuczyli, dowód dla ugruntowania rzetelności swych pn terisyi dokładnie wyłusczyli 1 dokumenta w ręku ich znaydować się mogące złożyli. Nicstawaiąry Kredytorowie spodziewać się maią, ii za utracą.ących wszelkie swt pierwszeństwa służyć im mogące poczytani i out zswtiiii preie. syami li tyiko do maiątku tego, iakiby po zaspokojeniu zgłasza iących się Wierzycieli pozostaćs. ę iescze mógł, odesłani. będą. W s c h o w a dnia 17. Listopada 1817.

Królewsko- Pruski Sąd Ziemiański.

ZAPOZEW'EDWCfELŃY.

Lubo handel pod firmą, Karola Fryderyka Brauns wdowy i syna w Rawiczu przez były Trybunał Handlowy w Lesznie iuż pod dmera · 6. L:pca roku 1804 za upadły poczytanym eostał, iednakże, gdy na mocy wyszły eh winteressie upadłości tey dawnieyszych obwiescztń podług przepisu instrukcyi z dnia 15. Lutego i. D. żadney prekłnzyi, ani też postępowania zaocznego ugruntować niemoina, wyznaczy Pfz:e ;iegeZ6 :re.rmin ikuDnotaG¥irty do oblikwidowania długów biernych na dzień ly. IMaja 1318- przed południem o o.n;ey godzinie przed Deputowanym, W. Lengsjeld, Sędzią Ziemiańskim, w mieyscu tuteyszem, i zapozywamy ninieyszem publicznie wszystkich tych, kiórzy do massy handlu Braunsa wdowy i syna w Rawiczu iakowe pietensye mieć mniemaią, aby na wyżey oznaczonym terminie osobiście lub przez Pełnomocników do tego prawnie upoważnionych z liczby tuteyszych Kommissarzy Sprawiedliwości, IJUir. ńaulfuj<a i SalbaJia, lub Adwokatów UUr. Stoik i MtuUtedta stawili sie" pretens\e swoie do rze- . . 4 ; V s i v» i f li o i z e - czoney massy należycie pidali, i izettlność tychże udowodnili, oraz pierwszeństwa swe do massy służyć motące przyroczyh, i rrj.ane w ręku swych dowody wyfcazuiąrc rzetelność pretensyiich wnneysru złożyli; wprzeciwnym bowiem razie niestawaiący Wierzyeiele zwszćlkierni ,sw dBII¥s ostzogemi ,procenwami L A A A A T + l p A V r A A A A .r toroTu wieczne naKazane mI będzi miitzeure. We chowa dnia 27. Listopada 1817.

Królewsko- Pruski Sąd Ziemiański." ii WŁADIJM i K N LB."*7 Ponieważ od Pizi świf t-.cy lleger.cyi Bydgó»k ey .10 przedsiębrał.ia negoty.rcjow f;rzy kup ie i piz*-d"iy. iako też zadzierżawu nia dóbr pozwi.1t nie uzyskaliśmy, prztto upraszaibjy uuiieyszem wezystk.ch tycli, któizyby z tego użytkować chcieli, aby się w tym przedmiocie do nas udawali, przyrzekając ich życzeniom podług naszych sił zadosyć utzynić. Przyczyni oświadczamy, ii na Sty Jan mieszkać będziemy w P o z n a n i u u JP. Mtymana Kommissarza Policyi. G n i e z n o dnia 19. Kwietnia JIb'SKupcy JMayer Jźngel, I Maikus Choie, Rubin.

Uwiadomienie. Człowiek bezźenny posiadaN* UJjIl iekJ łłoś. cLeo_i\}ąt SłWi\W J\1Rtw8& III, o1I2, e * y > tudzieżlęzykiPolski, Łaciński, FrańC"2*' i .Niemiecki, znaleść miejsce może przy dobrey pensyi i wygodach iako guwerner. Bliską wiadomość udzieli JMci Pani Ntymanowa na Walszewie pod Nro «3. Średnie ceny zboża w Wrocławiu dnia 18- Kniituia w nominalnty monecie.: Pszenica 6 tali, 6 troiak. Żyto 3 talio 18 troiak.

Jęczmień 3 tał, 17 troiak. Owies 2 talio iG troiak.