GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1818.05.06 Nr36

Wielkiego

POZNAN

Nro. 36.. w Srodę

j£ !far ssawy dnia i$. Kmetmtf.

W wielką Sobotę, podług kalendarza kościoła Greckiego dnia A. Kwietnia przypad 4, odbył się o północy W k>piicy zimko' we y uroczysty obchód wielkiey pamiątki Zmartwychwstania Pań.kieg» w obecności Aayiaśnieyszfgo Pana i J. C Mci -W. Xiecia K on era n t ego". Na tym obchodzie,-opfóez* wyznawców religii Gfecki*-y, byli także N anntstAiit Królewski, Senatorowie, Posłowie i Deputowani na Seym, którzy prosto z obrad' W Izb» PoeelskJey udaJi się o Qółnocy cło: w li li 51 1 oaelsKley uaaf1 lę o połnocy CIo kaplicy Królewskiey, tudzież niektóre zD<m »nakonoitezych.- Od wszystkich tych o»óh edtbrił" N. PanI powinszowanitf wesołego! Alleluja.

Xiestwa

SKIEGO

CJnla 6. Maja

18«8 -

Wćzoray, dnia a/o Marca', ukończyły się obrady Seymu Królestwa Polskiego w porządź ku przez ogłoszone Programm* przepisanym.Nim wopieaniu koltią posiedzeń Seymowych, które się odbywały w ostatnim tygodniu codziennie, a nawet z kilkogodzinnemi przerwami dwukrotnie na dzień i długo w noc A przyjdziemy do ostatniego posiedzenia Królewskiego z pułątzonemi Izbami', kładziemy tymczasem mowę z ironu N. Pana, kiór$ za ink'iął całomitsięrzne prace zwołanego W' tym roku Sfcymti.Mo Wa N. Ctsarza i Króla, miana przy" zamknie, iu Seymu Królestwa Polskiego; dnia -IJ;-. Kwietnia i 81 S> Reprezentanci KrSlestuta Polskiego I, " Usprawiedliwiliście moie oczekiwanie. - Narady tego pielWszego Zgromadzenia, duch lednozgodnem staiąsię świadectwem czystośii waszych zamiarów, i ściągaiąMoię pochwała. W skutku prac waszycb, Królestwo Polskie mieć będzie nakoniec Kodex karzący iednostayny i Polski. Stanowice, iż Kodex postępowania Kryminalnego będzie podany przyszłemu Zgromadzet.iu waszemu, uprzedziłem żądanie, lakiem was natchnęło światłe zamiłowanie dobra i porządku. Lecz nieuchronnem był o, aby prawa składaiące teoryą ustawodawstwa karzącego, pierwey zostały uchwalone nii t e, które ich rozwinięciem kierować maią. Wypadało, abyście s:ę do pierwszych przychylili, dla wskazania drogi do rozwinięciadTugicb. N owe urządzenia dopeł> iły część waszego Kodexu Cywilnego, ktorey niedostateczność powszechnie uznana była. Niektóre tegoż Kodexu rozporządzenia nie dawały dość uroczystego zaręczenia kredytowi właścicieli ziemiańekifh. U chwaliliście na ich mitysce prawa, klóre się dwoiście zalecaj, i 5częśliwern doświadczeniem, i pożyteczuemi zmianami. Zostawało wara iescze wyrzec w rzeczy nader nagłey. Chodziło o roztrzygnienie środka koniecznie wynikającego z okoliczności tyluletnich klęsk, które wstrzymywały zwy czayne z> bowjązania się dłużników względem wierzycieli. Na «prawiediiwey ważAc szali należne względy przedłużonym niesczęściotn jednych, i wynagrodzenie, iakie słuszność drugim udzitlić nakazywała, położyliście eami ostatnikres dawnym waszym cierpieniom, oznaczyliście początek, i ustopniowaliście postęp poinyśJr.ieyszey przyszłośti. Pomiędzy projektami do praw, które was zatrudniały, ieden tylko nieotrzymał przyzwolenia większości wobu Izbach. Wypadek takowy opartym był na przekonaniu i dobrey wierze. Podnosi on niepodległość waszych zdań, i z tego powodu zyskał moie zadowolnienie. Wolno obrani, należało wara wolno si$ naradzać.

Ta dwoista «wobofa zawsze etmowić będzie prawdziwą, cechę Keprezectacyi N arodowey, Lką zgromadzić chciałem dJa usłyszer ia wity głosie sczereg" i zupełnego opinii publiczney wyrażenia. Takim sposobem złożme ZiAroraadzenie, iedynie. «zadowi zaręcza pewność nadania narodowi takich tyiio praw, klorvch istotne iego potrzeby wsk.zuią pcż/uczność. Lecz ta praca nieiest łatwa; za pomocą tylko czasu dokonanąbydż może z pomyślnym skutkiem; albowiem czas oczyscza zdania, i w szkole doświadczenia ksztiłci arzędnikow._ Tkliwy itstem na uczucia, iakieśch mi oświadczyli. Zaufanie wasze iest iedynem moiem życzeniem, wasza przychylność iedyoa moią nagrodą. Zastanawiać się będę z uwagą njd wasze mi żądaniami; a na przyszłem posiedzeniu, mam nadzieię, dowitciesię, iż talowym zadość uczyniono, o ile dozwoliły okolicznoSCI, starania, iakie winienem rmiiey oyczy«nie, powołuią mnie w dalekie od was strony.

Lecz loey w a «e będą ,z..iws*e obecne myśli moiey. Wrócę pomiędzy was dla cieszenia się postępkami waszemi w pięknym zawodzie, który się dla was otworzył, i dl? udzielenia wam nowychAowoców moicy troskliwości. -P o I a c y! Obstawam przy spełnieniu zamiarów moich, bą one wini znaiorne. W powroue do siedlisk waeayejb piechay wam towarzy«ay świadectwo, żeście pracowali nad dobrem waszych współ-obywateli, i tml pomyślnością waszey oyczyzt y. Poniżycie, iż (a sama oyczyzna, wzeicsiona dogodności Państwa wolnego i niepodległego, śledzi wal troskliwem okiem w obrębie domowych waszych stosunków. Tern to brdzuy iescze, niżeli w pośród świetności publicznych zgromadzeń, zaleca wam ona stać eię światłem! obywatel imi, przyiacinłmi waszyh braci tał» iak was samych, stale skłonnemi do przekonania wszystkich klass, a eczególniey tey, która diwiga budowę krąjowa" O łorzyiciaeJ» takiego Polska używa. Lecz ten porządek n i e stanie sie pomiędzy wami" trwaieru dobroAfcystwem, iak tytko wtenczas, gdy powaga pfaw panować będzie w waszych eercach wPrzód, niżeli przewodniczyć zacznie waszym C2ynnościoin- Do tey to wysokości dążyć Powinien postęp- cywUizacyi, która wtenczas *ey dosięga, kiedy iest rzetelną, to iest, kiedy czystość obyczajów itst iey główną podstawą. AVtcdy dobro osobiste IJ;cry sie z dobrem powszechnein przez sczęśliwe wepolnictwo, Wtedy prawa nabierają mocy ogólnego zezwolenia, kiedy opieraiąsię na konieczney wszystkich sumtiień zgodności. Przekonaycie się A*ęC, iż Ustawy wasze nie mogą zakwitnąć xak p tyle, o ile one złożycie pod rękoyrnią *>'ch zasad w źródle Chpześciiajł«kity moralności czerpany« b, i o ile w waezem życiu publicznem i ;.rywat ein okażtcie zasiósowanie Boekich tey roorali oLi przepisów. Do was to należy słudzy ołtarzów przez waeze oświecanie, a b -rdziey iesczt przez wasz przykład, tey zbawienney nauce nadadz Z4vycięz*ą przewagę. - Reprezentanci Królestwa Polskiego! W gorliwości, z iaką będziecie się Starali ziścić życzenia i nad/.if-ie rnoie, zrvaydę zakład pomyślności AdministFatyi N arodowi y, aż do czasu zwołania przy złego Seymu. Oby ten, owocem prac waszych wzbogacony, eiógł szybkim krokiem postępować do ZA sczy - toego cela, na który z tylu stron wżcok się awraca; i oby mógł przyspesobić dla nast qpnych pukoleń obfite iuiwo bezpieczeństwa, K2 A c i e j sŁiwY!«

Wczoray p" ukończonym Seymic był obiad O N. Pana dla Senatorów, Rady Stanu, Posłów i Deputowanych, w czasie którego N. Pan spełnił toast: IUech iyie Naród Polski! - Pocsem JW. Prezes Senatu i Mar»*ai>k Sejmowy epełniu zdrowa N.Cee«*»

) ! Króla PobkfegoT · - Wieczorem Dylswiernf bal u JW - N o w o s i l c o w a , który N. Pan, obecnością swoią raeczycił, raczył tańcować, dosyć długo i uprzeymie dla wszystkich zabawić na balu.

N a dniu 26. m. b. N. Pan mianować raczył Kawalerami orderu Białego O r ł a: J J. W W» Itałińekiego, Radcętaynego i Posła i. C.

K.Mci w Rzymie; cfAIopeus, Rsdcętaynego i Posła J. C. K. Mci 51r Berlin te. - Kawalerami orderu S. Stanisława I. kłassy: Generała brygady To l ińsk i e g o; Generała bryg. Radcę Stanu R a u t e n s t r a u c h; Generała brygady Radcę Sekr. Staivu Kos se cki e go; Radcę Stanu IV o y czy ńskiego, Prezesa Izby Obr.uhui kowey; M i ączy ń s K i ego, Kommissarza Pełnomocnego J. C. K. Mci do odgraniczenia Rządu w. m. Krakowa. - Order S.Stanisława IE. klassy otrzymało 15 osóbj między iunemi: Generał brygady G r a b o - wski; Linde, Rektor Liceum if.d. Tenże order I I I. klassy 19 o s ó b , 2 I V, klassy 31 osób.

SEYM KRÓLESTWA POLSKIEGO.

Izba Senatorska.

Posiedzę nie dnia 22. Kwietnia.

Po przeczytaniu protokółu poprzedniczegO posiedzenia- przez JW. S*kretarza Senatu, Zastępuiący Prczyduiącego JW. Senator W 0jewoda Wybicki wezwał Radę Stanu db wprowadzenia projektu KodeXu Karnego. Uskuteczniając to w imieniu iey JW. Radct Stanu Potocki, podobnie, iak w Izbie Po» selskiey, wyłusczył powody ułożenia rzeczonege projektu, i potrzebę zamienienia go w prawo. JW. Sekretarz Senatu po odczytaniu Izbie Senatorskiey nadesłanego od JW, Marszałka Sejmowego uwiadomienia, ii pro stał dnia s i. b. T., przystąpił następnie do czytania projtktu. -. p o c z e i o JW. Zastępuiący Prezyduiącego dla spóźnioney pory, roztrząsaniu odłożył dp przeszłego posiedzenia dnia 23. Kwietnia.

Izba Poselska.

Posiedzenie dnia 22. Kwietnia.

Po zaicciu mieysc przez członki Izby Poeelskiey, J\ V. Marszałek zagaił posiedztnie .Stosowną mowl do projektu o Hipotekach, na dzisieysze posiedzenie przyniesionego. JW. Sekretarz Seymowy rzeczony projekt odczytał z wskazaniem zmian, iakie w połączonych Kommiseyach Rada Sunu uczyniła, a Izba Senatorska iuż przyjęła. - Przy.ptępuiąc więc j W, Marszałek do roztrząsania tegoż projtktu pod tytułem; "O ustaleniu własności dóbr nieruchornych, o przy wilthch i hipotekach, w mieysce tytułu XVI I. księgi Illciey Kodepcu Cywilnego ,.' dał naprzód głos JW. Pieiiiąiko wi Posłowi Kozienieckiemu członkowi Kommissyi Prawodaw< zey, który wyłusczaiąc ur mowie ewey niedogodność, iakjeydla braku uregulowaney hipoteki doświadczać muszą obywatele w Województwach od tak nazwaney Gałicyi przyłączonych, a nawzaitm korzyści, jakich Województwa po Rządzie Pruskim z tego powo,du zyskały, i wskazuiąc nitdokładnośc hipoteki Francuzkjey, Pruską w tty mierze nad pierwszą przekładał; - z tego wiec powodujera mocniey obstawał za pr'jek'em, gdy na tychże zasadach zosuł ułożonym. Sprzeciwił się t' mu wnioskowi JW. Dembowski Poseł Kszimii rbkj, kmry dowodził, ii z zmianą tytułu XVI I I. Kodexu cywilnego, gdzie stanowiąc formę hipoteki, zmieniamy i narażamy wiele artykułów tegoż prawa dziś nas obowiązującego, które «ą z tym tytułem włą«zaości, i odmjsztniu się do siebie. wykazuiąc, ile .nJ eprzyzAroitośc« zrządzić m o g I oznatzone projt-kt< m terrnina lat maiace obowięzywA ć sczegołowe Województwa, mia* nowicie obywattłi tych, którzy w dwueh lutt więcty Województwachposiadaią dobra, dofc knął niektórych artyJcułuw niezgadzaiących eię z iego przekonaniem, i z wymierionych przyczyn był przeciw projektowi. JW. H a« ke. nsz mit Deputowany Krasnostawski i Chełmski podobi ie mówiąc prztciw projektowi, iż się paralizuie z kodtjtem cyuil- ym w wiełu artykułack 1 procedurą, śrieś ia źo* nom rozrządzaloość m.iiątki-w i ich sum po* aagowyth, oraz mężom, a nawet i dzieciom do wielu niedogodności stać się może przyczyną, wytknął w koń u artykuły, nad którfnji poeczegole czynił swe uwagi: dodał i to, że działania wskazane gdy są i trudniące, j wiele pociągające za Sobą kosztów. był równie za odrzuceniem projektu. JW. Hrabi» J e z i e r s k i Poseł G-rwoIiński przymówił się za projektem, HparrH:o;e korzyść r. zapewnienia własności nieruchomey, przefl co i cena podwyższać się może, i przy ustanowieniu banku narodowego i hipottk uregulowaniu, wykazy łatwiey i pewnjey przyczynią się do korzystania obywatelom gruntowym z rey instytucji. JW, Raczy ńs K i Poseł Lubelski przytoczył uwagi, iż nie wie, czy itdna hipoteka ustanowiona, czyli ttźwkażoem Województwie znaydować się będzie, - Jeź«ri iedna, to niedogodna; ieśli po Województwach, tedy okaże się brak w tey mirrze ludzi zdatnych, Daley rozbiorowo artykuły przechodząc w swych spostrzeżeniach i uwa* gach, oświadczył się negative. - JW. W h> clili ńe ki Poseł Wjtluński utrzymywał, iż każda ustawa i każde prawo im zrozurnialeze"» tern lepsze, -. Te przymioty w podanyr* projekcie upatruiąc, mocniey obstaje za nirrti że iuż taynych hipotek, iak prawo Francuz* kie pozwoliło, aic będaie. JW. S ł O ł O * A «zyniAc rozbiorowe nad kaidym uwagi, ktore zakończył temi słowy, ie cały projekt * każdym artykule ma wady. Hipoteka iest potrzebna A diwigaymy ią tak, ieby iuź druli' raz dźwigać iey nie przyszła potrzeba, * y ł przeto przeciw projektowi. JW. Kapica Deputowany Maryampoł<iki zwrócił iiwage, co do własności żon, tudzież co do majątku dorobkowego, i był lakie negative* , J\ V. R e m bi e I i ń e k i Poseł Biebrz-iiiski moCno obstawał przy projekcie, i wuioeki pizeciw niemu czynione światłemi i gcuniowoerai uwagami zbiiał. JW. Grabowski Poseł W.cArt wski mówiąc przeciw projektowi, uwaAał £e to nowy dod-itek do praw moratoryiPych, a chwalił dawne Polskie obiaty. Zą- Dalszy ciąg Ra,pportu o czynnościach dwtfdał. aby cały Kodex Cywilny był na nowo letnich Rządu, czytanego na druciem ułoiony, w kiórymby i tę gałęź prawodaw- posiedzeniu Seymu Królestwa Polskiego *twa domiestzono. Oświadczył się. co do dnia 2*,. Marca.

tego projektu nepvtive. JW.' M ł o d z i ą « TT ._. " », · r. y u, Z ..i -i Ustanowienie Prokuratoryi generalney do strabowski Poseł Pułtuski wswutłym 1 do prze- iy' o b r o n y w.a'no--a pubbezney, odżywiło dakonania głosie wyłus-zył potrzebę, hipotek, wnt stosunki Wydzi iłu Sprawiedliwości, i nowym uchylenia Prancuzkiey, i zatety projektu ni- d.ło początek. Z strony Kommissyi Sprawiedlini«yszrgO Jako wspartego na zasadach hipo- wości uskutecznionćm natychmiart zostało to wszy. t..bi r*T.,cv j · *. 11 P stko, co tylko do ułatwienia iey działań było krittln «rusin-y co dosczecołow. dobkonal- ". *, J .'T.Ił . A 7 **,,_,»lł "y«o KOs't' JW/ -O i- LI. n »meinem. Wydział teden Trybunału cywilnego Szey. JW. Hrabia komorowgki Poseł Województwa Mazowieckiego do spraw tego roKielecki wytykał podług swego przekonania dzaiu wyznaczono, i natychmiast wynikłe spory wady, zbytfezną rozciągłość i koszta mno- skierowane zostały pod iey dozór. - Trudnieyiąre się z formalności. Był przeciw ogra. * z e , n l e "*'" e z pomyślnym skutkiem prowirńczeniu mocy źon do ich posagów i maiatku, dZonet M cl«ł*m,p a *»nie PO«>cznych sadownictwa JI. i. 4 i.k r, . j - i K . . cry rrrr0 5 CI, zachodz.ły stosunki z Władzami zagra«fdaiąc, ze «ak na posiedzeniu Kommiaeyi nicznemi, sczególmey Pruskiemi, iuź to o wza"ył przeciw temu projektowi, tak iest i teraz, iemne wręczania zapozwów, o opłatę tsx, o wyNa wszystkie powyższe zarzuty przeciw pro- danie akt, o «xekucya wyroków i układów, o jektowi oonowiadał kategorycznie JW. Rad- «"'chanie świadków, o wydajanie złoczyńców, n Stam, it, i 1. 1 o ubezpieczenie własności ziemskich w Pnł<j»> I dl k Y* c 7 t >0 "» ! 9 yI UnK II A. «,0 ł _ cd hipotek w aktach za łT«icTpVto,,ch L i L .

wody. .., skłanl3ły Radl. sta U do U O detn doDr graniq te"J pr2ec!]tych czk. £f nia talii.h, a nit innych zasad hipotecznych, dwniey od akt tamt>ch zależały. Raczyłeś 'lak, gdy się roztrząsanie ukończyło, przy- w - c K> MoŚĆ łaskawością swoia wiefe osc*ędzić siąpiono do głosowania. W skutku cziga c z a s u MO«""« wu na odległych «fcorrespondenobzało się po obliczeniu, I( zapr.jrktem A n,knf;SO> do-wlaiac Włidzom Wojewódz.. ń A i \ i k l m w P r o s t korrespondencyi z Rządcami Gubernii f) i o 0 7 , a pizeciw niemu 4:0 głosów, a prze- w trowineyach od Polski odpadłych, które docaJ

3j3 «to projelt o uregulowań i u hipotek wfęltz« * ścią «7 przyjęto. Poczem JW. Marszałek o d ł o żył P o s i e d z e n i e d o dnia » 3. b. m.

Dnia KI. b. m. ciało i. p. Generała T ad e u s z a Koś c i u s z ki, przez J O. X i e c u A n t o n i e g o J a b ł o n o w s k i e g o , Wice» Rferendarza Królestwa Polskiego, z S o I u r y wszwaycaryi do Krakowa przywiezione w trumnie opieczętowanty, tymczasowo, a£ do uroczystego pochowania go ,lJ;a zamku w Katedralnym Kościele, zloiono w koicicle b. Flwryaua na K ł e p a r z u .

- .

dami nie bez trudności doszła Kommissya do zawiązania tymczasowych stosunków, do ułożenia przedmiotów powyższych w sposób ile możności obydwie strony zaspaicaiaiący, ile możności skracaiący przewłokę i koszta, póki ułożony iuż tacowych wzajemności projekt nieutrafi » poszukiwaną przez strony dogodność, i takowych związków na stałych prawidłach niecsadzi - Inne stósónki zachodziły z Kommissya likwidacyirą, która w kaźdem sczegórowćm zapytaniu otrzymała od Kommissyi poszukiwane zdanie, a dla którey naywaźnieyszą iest czynnością Kommissyi .Sprawiedliwości zebranie i przygotowani * dowodów do wykazania zaległości krajowego Sądownictwa, po* xzynaiac cd i. Maja i8" a do i. Czerwca lS15 r. - Lecz czyliź tylko dobry skład Sądownictwa, przyzwoitej-go opatrzenie, czynny dozór i uzyskany pośpiech w szafunku wyroków stanowią te rękoymią bezpieczeństwa i korzyści społecznych dla mieszkańców, którą im sprawiedliwość nadaie? WieIkie"dzieło wykonywania spiawiedliwiści opiera się w gruncie swoim na dobrych piawach , a żaden kray w tym względzie niebył niesczęśliwszym od Polskiego. Gdybyć ta nied ila pochodziła z niedostatku dobrych pr..w, zaradzenie byłoby łatwe, i mogłoby bydź pośpieszne: lecz niejczęściem, pochodzi ona z unogości niesłychani y ustaw, które ogromem przechodzą siłę. paimęci i zdolności ludzkich. Polska przez zbieg niesczęśliwy okoliczności politycznych iednyui iest pod słońcem kr jem, w którym ledwie me wszystkich Europeyskich narodów prawa są w wykonań u, i długo lescze w wykonaniu bydź muszą smutnym wpływem na związki i czyny pod ich powagą zawierane. - Błogosławią U . C. K Mość źyiące, błogosławić będą przyszłe pokolenia, źe stawszy się tego kraju Fanem, równie orężem, iak ustwatni raczyłeś niebbalać gotowego porządku i praw, ale walące się podpierałeś mądrością Swoią-, obiąwszy ten odmęt, nie uważnym wprowadzeniem zmian sprawiony. Nieuchylileś Kodexu Francuzkiego , ale go zastosować" i kraiowym zupełnie uczynić przedsięwziąłeś, Łedwieś W. CK. Mość stąpił na tę ziemię, aliści zaraz wezwałeś osoby zdolne odpowiedzieć zamiarowi, aby pracowały około zastosowania niektórych tytułów t.jgoź kodexu, około sposobu postępowania sądów, około utworzenia kodexu kryminalnego, o który się cierpiąca ludzkość głośno domagała. Abyś wybadał życzenia narodu, darłeś W»C*K, Mość pole; rodakom rozmaitego przekonania, rozmaiiey szkoły, rożnych w. obrażeń do wyiawienia się lei mniemani a sam cierpliwie »fafchaiać ich g!o, u, wyniesiony wł .dzą nud wszeki (prócz iiscz« lw'icoii ludu tuoiego) ii,.cr-.-s, n.id poziome narpietnośfl rachuby, uprz.dzenu przodu, na-wyknienia nałogu, i cdsiety zapału, by>eś w sunie oa-nić zdania, i z nich wypiowadjć środek do pnwdziwego dobra kiaju cąź>cy, i istotnie go wyprowadziłeś. - Prawo kiyruinalne którego potraebi. utworzenia za. rządów Xicstwa Waisziwskiego nagliła, do którego na przedo tatnim Seynne luź były przygotowane z Francuzkich ksiąg wyjęte przepisy; księga ta, któ:a ma wydobyć kray nasz z tylu zawikhn,. i nadać sądom icdnakowe prawidło sądaenia, mieszkańcom wskazać-Iedne skazi5wkę, czego się stczedz i unikać ma -ą, 7" bliższych na * wzorów wziętą i do .kraju zastosowaną, ocztkuie U. C K-Mości rozkazu, aby zgromadzonemu narodowi podaną bydź mogła. __ Akta stanu cywilnego zkouexem Francu kun wpiowadzone, ni KMY na.z nieludny i ubogi kosztowne, w samem Xiestwis War.zawskiein . t e z duchown.ch po wickszey czesci dopełniane, vs ymagaiy zasto-.owania;. rozkazałeś W.C.K M ść przyg)to«'.ić proj K ku podaniu go na Zgi\ maJjrrnu i arodowćm - Małżeństwa i .ozwody weulug te s < z Kud xa ciaelc sprawiały K łuzyą między ouchowień.uem katohcklćm as, darni, między prawami fcościdnemi a cyw.Inemi; a w naduiyAaniu łatwości rozw. d u, smutny miały wpływ na obyczaje i rozprzężenie związków familtynycb Zaleciłeś podob i ź ułożyć projekt na Zgio> a.lzęn.e narodu w sposób dogadjaiący wyobrażeniu wiefce; i zbiiźaiący stdmnki rcligiyne j cywili 1Ł v j. - Graniczne sprawy są źizóałem s orow i kłót.ii; polecałeś W.CK» Mość za wzorem Seymu 17&J, Jctdry tę waźnj mareryą czuł l ro począł, ułożenie ku wiecznemu ich zabezpieczeniu projektu. - Niedokładne urządzenie hipotek szkodziło ufności pubLoney, kredytowi krajowemu, narażały na niebezpi.czeńitwe' i s.raty dłużników i wierzycieli; rozkazałeś W. C K. Mość podać ich wzór, iaki zi naylepszy dla kr. ja osądzony będzie.- Nakoniec, Moratorium, ta kość niezgody między wierzyciel mii a dłużnikam i, nienawisny po Xiestwie W ar- zawsk' em jpadek, a przecież moi ieden i nieumk ,0 y w położeniu przeszłam dłużników względeni wie zy. > W środę- , długo zaymował rozwagę ludzi nyśących i bezstronnych, gdy mądrość WC K. Mości umiarkowała, w naydogodnieyszy sposób ten przedmiot Seyin04 r :, d.łeś dowcd narodowi świętego zachowaoa nst.iw, ktors iąk ma skanować, idm ich twórca test ir.u pierwszym przykładem.

Wythięi Admifdstrfieyi peetenttrzney kraju.

. W obszernieyszym zawodzie obowiązków KoramI' Syi Ilzaaosvey .spraw wewnętrznych i Poiicyi, rolniciw j, handel, przemysł, bezpieczeństwo, Poizsdek i Wyg' "dJ, dopominał }się od niey zwrotu utraconey jiub zaniedbamy pomyślności. Przedwstępnym ley do tych celów kiokrem była oSczęd.mśc, przez która swó, etat w całym kruju, * porównaniu z wydatkiem, takiego Ministerstwo $;raw wewnettjnyih za Xiestwa Warszawskiego wymagało, o i 396.630 z. tych polskich na KOr*Vść skarbu zmni.yszyU; a przez zniżenie dyet, zrównanie rozmaitych petuyi 'urzędnk*om, 1 po "C M e n: u K.omr.ibsyi 'centriiney, lik .vidacyiney Uałlicy skiey i nad.' .vyr 3YQey potrzeb woyska, p'Zcz obiecie ob. w ązko* po icdnych, po drugich Zas obiachiinkow, wyłA_y i*>cze tj oscjędn«ść posunęła. - L czynności, kt.ire ;ey zmiana pol.tyczna Xisstwa Wanzawsisi gr> do u arwienia przekazała, to lest, z obrachunków należności, d: > których uspokoienia z mocy traktatów WiedeńA' c h rządy X ęstwa Warszawskiego, A u s t r y a i P ru s s y należy, tudzież tych, które do F r a n c y t 1 pa'btw znia sprzymierzonych usprawiedliwiouemi zostaią, obliczyła i podała Kommi -sarzom likwdacyinym przez Wasze Cesarsko Królewską, Mość wyznaczonym summę należności dla kraju 26,607,ij)8 złotych, ktira iescze powiększy sie, fidj wiz\stkie późniey nadesłane dowody spraw ««onemj iobliczonemizos'ana. - Rachunki K y 'władzami Rossyiskiemi M dostarczoną iyw-ność, " antejebranych iescze w zupełności dow : dow, i * nie ioney co' do epoki przed, pierwszym Maja 1814 'W'pltwosci, dotąd się przeciągnę! -; uzyskana atoli a conto ich summa, w miarę przysyłanych dowodów, między mieszkańców podzieloną została. Obrachunki kwater, i podwód dla woyska KossyieUiegq d.Htarczmych, a stosownie do art yKimi 10. Konstytucyi do zapłacenia z skarbu tegoż ł-anstwa P«ypauaiłCYChi nieprzerwanym ciągiem trwaią N a czele potocznych iey czynności umieścić należy upowszechnianie Dzienników Praw, 1 urządzeń między wszystkiemi władzami i «wierzchnościami kałjóweei; rzecz, ieżcli w każdym rządzie potrzebna, w konstytucyjnym tem Pwrztbnieysza, a jateoi konieczna, bo cjswaiaiac każdego mieszkańca z duchem rządu i powodimi przeds.gwzięc ugo, ducha publicznego od pomyłek w »jdztiłi.: ochra.,ia, daie mieszkańcom broń , ktor.) najuźycia Urzędników z łatwością odbić s$ wsunie; Urzędnikom zaś usuwa przeszkody, któts niewudomv ć lub nie przygotowanie do wykonania rozporządzeń z strony mieszkańców stawiaćby mogły. - Dla rolni.twa, które KSC iedyneru bogactwem krajów em ula ludzkości krajowey, przwZ która tylko z upadku swego dźwigać się może, coź uczynić w krótkim przeciągu CZASU mogła, iąk usuwać kolebą wszystkie te przeszkody, które w spadśu po okropney woyme pozostały? To, co przez porozumienie bię z Kommissyą woyny wyi-.dnała, pod czynami t:yźe Kommis.yi obszeuiis-y wyinieu.onern Vedzie. Stan tych dwóch przedmiotów nie może iescze powabnego wystawie obrazu. Wieie iest v, łości spu t. szonych, wiele bez dosrarcjaiącey ilości rąk i bydła: -ludność przez woyne o liczbę 644,810 dusz umnieyszona, w obeenty chwili acz znacznie Się podiuosła. iescze nie ie?r uzupełn.ema bliską. Pomocne ku tak ważnemu przed lęwzicriu środki zaświadczę należną troskliwość zaclAeceiua cpdzoziemcow do osiadania w kr: ;u, których 785 familii, czyli 3335 dusz, kor. yściami postanowień z dnia r.

Marca, - oraz 10. Sierpnia roku 1816 i 3. Maja 1 fi 17 sprowadzanych, i ui to w dobrach narodo - wych, iuź .w prywatnych włościach osiadło, Yvskazane lepsze prawidła rolnego gospodarstwa, i ogłoszone postanowieniem Waszey Cesars 1 0- Kzólewskisy. Mości z dnia 25. Września (7 i'azdziern ka) raku 1816 dla celuiących w tym rodzaiu mgroay. - Kuzdawanie na własność włók naypracowuszym włościanom, drogą pamiątkę ogłoszenia Kroie.twa eolskiego, i pierwszego do stolicy Waszey esarsko- Krolewskiey Mości przybycia( sercom wIernego ludu z daru właścicieli przypominająca; ustanowienie Instytutu Agronomicznego; pokazany wzór łatwego budowania mieszkań. wicysKich w ubiiana ziemię, zakaz surowy dla żydów dawania na kredyt włościanom trunków; obciążenie podwyższoną opłatą o l cęści konsensow na szynki, aby ludność wieyską wydobydź z pod szkodliwego wpływu nisczącego lą źydoAtwa; 'zalecenie do Władz mieyscowych ścisłego pilnowania ulgi przsi.ies*-ney w jnicsien-u po etapach stoiek, oraz dozierania przepijanych prawideł przy wymaganiu podwód; zmiana za nayłaskawszem Waszey Cesarsko Kr dewskicy Mości zezwoleniem lmerunku w naturze pobieranego na pienią p.*dzw gnieme rolnictwa nie okazały, ktoią tylko sam c a s i pokóy przyąć na siebie mogą, 1,{ przynaymr.i-.y ślade..-, że ku temu celowi usiłowania i starania zanittibanenii niebyły. Naylaskawszy dar YJI'brey C K. Mości wspomógł nasze zdtobniałe stada zarodem bydła Kahiiogórsiciego i wybornych koni; iui z ni. go wielu właścicieli korzysta; udzielą sic z niego pożytki włościanom, a wdzięczność 43 nie lest wspólnetn całego narodu uczuciem. - Liw.. unik wyźey wspomniony, przez prawo Seynaowe igii roku dla W pyska narodowego postanowiony, biiz wątpienia w zm anie swouy na pxn>:ądze przyniósł dla kraiu ulgę, co do tylu nieoddzielnych przykrości, iakie prowadzę iit i oddawanie w naturze produktów krajowi doświadcz .tć dało, I ieźch cena ich, acz na ter.iz niższa od tey, ktiir A d-.'kreta N. Króla Jntći .Saskiego ustanowiły, obowiA-ek ten d'a niektórych włości lżeyszym, dli innych nieco cięższym uczyniła; zastosowanie cen do micyscowych targów, a zatem w zamian. 'go'nego prawidła stosunków« da okolic" równy ula wszystkich powróci wymiar.

(.Dalszy ciąg następnie.)

ZWieiinia dnia .20- Kwietnia.. u rząd Prezydenta C K. Wiedeński« y akaJ emi /.1/t dnovzonyth kunsztów oiiviaty, [10 zeYSClU z« świata P. Sonnetifelia ra«ai o w a ł y, z o s t a ł d n i a 1 9. L u t e g o r. b. n a PO»Biedzeniu Rady teyie akademii nadanym Hrabiemu A n ton ie mu La mliergo wi, w popieraniu kunsztów oyczystych zasłuźonemuiV. Pan raczył nayłaskawity wybór ten potwierdzić, poczerń dnia 1 1. ni. b. uroczyste przedstawienie nowego Prezydenta pomie» i o A y akademii Anastąjiło. Xiąźę M e t t t r - s i c l i iako> Kuraior akademii miał przy tym< · brzcdiie insfilłafyi-wyborną mowę.

Orszak podroiny N N. Cesarstwa składa! sie, z 19. powozów-, między kiórtmi istści * »Zfcitiukoiinycij,. i z »s o osób,.

W tych dniach ralirł się tu artyllArzt*'* wcale oryginalnym sposobie; nabił uz JO kartaczami, stanął przed iego otworem, dał l umem ognia i rozleciał się na tysiączne kawałki. -

Z Włoch dnia 10. Kwietnia.

Dnia 1. m. b. wyiechał były Król Hiszpański, Kar o l l V ., z R z y m u do N e a p o l u. Król Neapolitański wyiechał naprzeciw bratu swoiemu aź do Mola diGaeta. Królowa Hiszpańska nietowarzy»-zy małżonkowi ewoi · m u, który za trzy tygoduie spodziewany iesf powrotem do Rz y III u. iN ewy konkordat nieuczynił właśnie n a y iwittnie>8iyrn losu Pkbanów w Kroltslwie N eapolitańtikićm. N aywiększa ich pensy* wynosi 4 O O, naynsnitysza goo Złotych.

Najnowszy Tygodnik Warszawski z dni* 25. Kwietnia zawiera co następuie:

Ż A B A co chciała bydi równą wałowi. Bayka przez Antoniego Góreckiego. -

Powtórzę wam,- coEzoppowiedział dla G-reko&r )Jo zawsze świat jednaki mimo zmiana wieko W'" T'! idzac rosłego m >łu jedna tubka mała, Koniecznie, zrównać wielkością mu chciała i Więc się jak mogła nadęła, podniosła,.

1 pyta swoich, czy już go dorosła, - "A gdzie tam, - jescze daleko." IVszyscy jiy rzeką. - " No, a-tet az. V-"ładnegopodobieństwa nima " No, a teraz." - "Al jescze. daleko jesteście. "_ A Więc kieuy coraz bai dzicy się nadyma, Pękła nareśae.Co dzień widzitmy.przykłady podobne, Lada szlachcianki chcą znaczyć jak Paniif Szale, zaprzęgi, pokoje ozdobne, Ajak wie* pchnie-n to Meba- nie stunie.

Dodattk'