GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1818.07.11 Nr55

Wielkiego

Xiestwa

POZNANSKIEGO

JYro. 55.

w Sobotę dnia fi. Lipca 18»8

Z Warszawy dnia 4. Lipca.

W imieniu N ayiaśnieyszego A l e x a n d r a I., Cesarza Wszech Rossy i, Króla Polskiego etc. etc. etc. Xl« lJ namiestnik Królewski ID Radnie Stanu.

Uznawszy potrzebę, zaprowadzenia w Króltsr-ue Polskiem miar i wag iednostaynych Właściwych kratowi tak dla ułatwienia działań handlowych, iako teł w celu unikuienia niedr>g"dn, iifz używania rozmaitych z sobą niezg' d.jych miar i wag; na przełożenie Koinmissyi Rządowey Spraw Wewnętrznych i Polifyi. po wysłuchaniu zdarta ogól ego 2gromadze;.ia Rsdy SiaLu, p6stanowjfismy i Ataiiowkmy: Aitykuł \. Zaprowadzone zoelaną z dniem t. Stycznia i g 19 roku w Królestwie Pólskiem nowe miary i wagi, któreod dnia rzeczonego w wszelkich czynnościach publicznych i prywatnych używane będą,. Art. 2. Wspomnione miary dzielić się maia, na pięć klaas. a) Miary długości, - f» Miary drożne, - C) Miary powierzchni, czyli kwadratowe, - d) Miary obięiości, czyli sześcienne. - e) Miary ciężkości, czyli wagi. Wymiar długości odbywać się będzie za pomocą łokcia, sążnia i eznura mierniczego. Wymiar powierzchni czyli kwadratowy, za pomocą łokcia, sążnia i sznura kwadratowego, tudzież włoki i iey podziałów na rozmierzaoie pól. Wyroiat obiętości za po* mocą łokcia sześciennego, sążnia sześciennego, korca i iei;o podziałów. Miary drożne będą: mila, pół mili, ćwierć mi!», i stai e milowe. Art. 3. Używać aię maiące wagi Si: a) Centnar, b) Kamień. - O Funt d) Uocya. - ej Łót. /) Drachma. - g)

Skrupuł. - ,II) Gran. -J) Granik. _ *) Po'icy;' poe(anoN!!;':lm j 5(anowJ . Ar,. 4 Podział m. ar. tych i t u l' L Rozporz A.zcL ogf"aeArtr MII)gr3n wag, i ,ch stosunek metryczny oznaczamy Od dnia i do d fi £ \ c ,* C> OI r .lIn r h ., · tak d . 1 d 1 Tb " .' 8,9 iak następnie: (Tu załączone są w Dzienni I aley wa a » ku podziału 1'okcia;-,c o. A.. A.. * A.. Ł A.. * A.. A.. « 5 ? działu sążria; 3. podziału sznura miernic e- wy publiczne dzieł wybornieyszych przemyg o; - 4. podziału mili Polskiej, która ma słu kratowe g o Art , . , · .,. Płody nakomł e bydz" długa 4,938 1 -I sążni: - 5. podzia- rolnictwa, kunsztów i rękodzieł wystawiane łu łokcia sążnia i sznura kwadra: - . po- będą w sah ratusza miasta stołecznego War. działu włoki, która ma mitć 30 morgów, sza w y w oddzielnych przedziałach na każde a 90 sznurów kwadratowych; - 7. podzia- Woiewodztwo. Art. 3. Twory sztuk pięłu łokcia i sążnia sześciennych; - #. po- knych, iako to: malarstwa, snycerstwadziału korca; -- g. podziału cetnara, któ- rzeźbiarstwa wystawiane będą w sali Uniwerry ma mieć w sobie 4 kamienie, a kamień sytetu, w sposób, iaki do tego Kommissya 25 funtów i t. d.) Art. 5. Kommissya Rzą- Rządowa Obrządków Religiynych i Oświecedowa Spraw Wewnętrznych i Policyi obwie- nia publicznego oznaczy. Art. 4. Tylko ści stosunek miar i wag postanowieniem ni- mieszkańcy w kraiu osiedli do tych popisów nieyszem oznaczonych do miar i wag da- będą-przypusczonymi. Kommibsarze do tewnych konstytucyinych Polskich, do miar g« przeznaczeni, przed wystawieniem przed, i wag Rossyiskich, Austryackich, Pruskich miotów na widok publiczny rozpoznaią doi Francuzkich, wag Kolońskiey, Norymberg- wody, czyli są rzeczywiście owocem przeekiey i Karatowey Angielskiey. Art. 6. mysłu krajowego, i listy ubiegających się od Z dniem ostatnim Grudnia r. b. dotąd uży- siebie roztrząinione właściwym Kemmissyom.

wane w kraiu miary i wagi ustaią, i iako prze- Rządowym podadzą. - T y t u ł I I O na ciwne P rawu mai ą b y di uważane Uskute- grodach i sposobie ich przyssania. A r t , r, "", JIrr* czni'- łłtgb ł)osł--Wiunia:li t. II 5- agro ily.dla ubiegających ię przeznaczone są dwoiakie, medale i nagrody pieniężne. W miarę ważności przedmiotu mogą byd * przyznane razem iedney osobie medal i nagroda pieniężna, za przedmiot, który Rząd nabędzie. Art. 6. Medale wybite zostaną złote, z których ieden wartości 25 dukatów trzy JfO- łi5. duk«t , łJ;zy poPOto,o. APJ<.atów! ptldTllg kw zoru, iaki omn.1s.yi Rządowe wy' znań i oświecenia publicznego; tudzież Spraw Wewnętrznych i Policyi wspólnie nam To Z dzą do zatwierdzenia. Art. 7. NakoLawv bici, medalów i nagrody pieniężne przeznT czarn y na każde w.u fcufc .0,000 ZP y w z funduszów nadzwyczaynych KommiTsyi Rządowey Spraw Wewnętrznych i PoZy.

6000 ZP. z funduszu Kommissyi Rządowey

Pod dniem 30. Maia wydał JO. Xiążc Namiestnik Królewski n?stępuiące roporządzenie:« W imieniu Nayiaśnieyszego Alexandra I., Cesarza Wszech Rossyi, Króla Polskiego etc. etc etc Xiążę Namiestnik Królewsk. w Radzie Stanu. Zważywszy korzyetny doświadczeniem innych kraiow stwierdzony wpływ z wystawy pubhczney dzieł znakomitszych przemysłu kratowego napostęp mieszkańców w nauce, pracy i użytecznych przedsięwzięciach; na przełożenie Kommissy, Rządowey Wyznań Rehg.ynych , Oświecenia pubbcznego niemniey Kommissy, Rządowej Spraw Wewnętrznych i Tak medale iak nagrody przysądzane będą ostatecznie przez właściwe Korhmissye Rządowe, za zdaniem sprawy przez biegłych, których do tego przeznaczą. - Art. 9. Wypadek z tych wystaw mabydź ogłaszany przez pisma publiczne etc.

Towarzystwo Królewsko - Warszawskie PrzYiaciof Nauk pragnąc TÓWnie z całym narodem oddać winną cześć męztwu i cnotom wieczoey pamięci Generała Tadeusza K oś ciuszki, wzywa uczonych rozmaitych narodów do napisania historyczoey pochwały tego nieśmiertelnego Męża. Złoty Medal sto czerwonych złotych wartujący będzie nagrodą pochwały, Itora uwieńczoną zostanie. Czas wyznacza eię dwuletni. Może bydź* pisana w ięzyku Polskim, Łacińskim, Francuzkim, Angielskim, Niemieckim, Włoskim. Przesyłałacy pochwałę do Towarzystwa ma przyłączyć do oiey bilet zapieczętowany, w którym nazwisko i mieysce mieszkania swoitgo Autor umieści z dewizą na wierzchu» taką, iaka się na czele pochwały znayduie. Uchwalono sa posiedzeniu ogólncm Towarzystwa Królewsko-Warezawskiego Przyiacioł nauk dnia S.S. Czerwca .»b»8 roku.

Staszic Prezes.

Czarnecki Sekretarz.

JW. ś. p. Generał jAdy ł Senator Wojewoda D ą b r o w s k i zapisał testamentem T 0warzystwu Królewsko Warszawskiemu Przyjaciół Nauk całą bibliotekę swoię, piękny zbiAr kart jeograficzr.y. h i planów woiennych, Udziti rękouisma swoie.

Wewsi Rudno Gminie Lubartowstief w Obwodzie i Woitwództwie LubiUkieo» krowa łat 8 tmiąca ocieliła się dnia 9. Mai» roku bieżącego, i miała trzy iałówkk wielkości, iak od krowy pierwiastki, które wedle zeznania Chirurga są zdrowe, i za zasiłkiem od cbcych krów wychowane bydź mogą.

Z Krakowa dnia 23. Czerwca.

Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego] czyni wiadomo, ii w dniu 1 9. Czerwca roku b. odbyło się na Amfiteatrze w Kollegium Nowo-dworskit-m uroczyste zaprowadzenie witlkiey Rady Uniwersytetu Jagiellońskiego przez N aywyższą Kommissyą Organizacyiną, przez trzy' Nayiaśnicysze Dwory ustanowioną. O wczasowy w niey Prezyduiący JW. Ignacy Miączynaki Kommiasarz pełnomocny Nayiaśnieyszego Cesarza Wszech Rossy i, Króla Polskiego, rozpoczął ten obrządek prziz mowę wyłusczaiącą dobroczynne i wspaniałe zarnhry N ayiaśnieyszych trzech proteguiących Dworów względem poetawienia Uniwersytetu "na wysokim zakwiinienia stopniu, tudzież środki naybliiey i naydzieiniey do tego dążące. - W tym samym duchu mówili JW. Baron Reibnitz Kommis« sarz pełnomocny N aywśnieyszego Króla Pruskiego, i JW. Urabia Wodzie Ki Prezes Senatu Rządzącego. - Na które mowyodpowiedział JW. Litwiński Rektor Uniwersytetu, wystawiaiąc obraz stanu Akademickie« go; a po złożeniu naymocnieyszych dzięków N aywyższey Kommissyi organizacyiney za · ycowską i wysoką opiekę okazywaną dla nauk i nauczycieli, wykazał zbawienne skutki z nadanego Statutu organicznego wyniknąć mogące. - Senat Rządzący-l'rześwietna Kapituła, wszystkie Władze Wolnego Miasta Krakowa, grono Dam, szkoły, i liczna publiczność dodały blasku temu obrzę konam o dobroci us.w n 3 d a w n y m wewnętrznem urządzeniu zasadzonych, które będą niezmiennych ich działań wzorem, przekonam o wysokiem świetle, gorliwości i słodyczy charakteru dostoynych meiów wiejk, Radę ekładaiących. cieszą f i $ j e z a . wQdną nadzieią, ii prace uh , us.łowania w zawodne nauczycielskim, wsparte wysoką opiek, cey edukacyiney władzy zosianą uwieńczone naywaźnieyszemi korzyściami: dla oświaty publiczncy, a cc starożytna i główną narodu szkołę w znakomitym świetno ści postawi, stopniuw Krakowie dnia 83. Czerwca igig.

Litwiński.

Julian

Czermiński,

Z jJruxelli dnia ijJ. Czerwca.

Ziechały tu z Paryża Marszałkowa Soult Xiężna Da Im a cyi, iXiezna Talleyrand, małżonka P a r a F r a n c y i.

Po iutrze wyidzie tu na widok publiczny dzieło wydrukowane w P a r y i u roku 1 g 1 5 , a przed przedawaoiem go zakazane, póiniey zaś wydrukowane w L o n d y n i e pod napisem: Pamiętniki taiemne o żYciu prywatna», pohtycznem i literackiem Lucyana Bonapartego Xiecia Canino, ułoione podług korrespondencyi tego i autentycznych papierów iescze nieznanych. Opis politycznego życia tego człewieka, ktory w rzędzie historycznych osób wieku naszego znakomite trzymać będzie mieyece, kończy się na ostatnim powrocie iego do P ar y ż a, poczerń wkrótce nastąpiło wbrew radzie iego powtórne złożenie korony przez l>rata iego N a p o l e o n a . Co dożycia iego prywatnego, okaże się, którzy byli iego przyiaciele I pOWIernICY, iakre * &»» « J. ne, s z o s c i, J S f i S U f t f t . A Canino, Ludlowie Th * r a s c a n, iakie dzieła p r z t z t ń w T U a n e , T r f / c r ' £ ' kie miał zkim związki V i n r r ł" h · gra ie g o M u T a c a s a t a fi «'" 8 Z W a , Lief fi X Y A . C fi ? A ? ' A , *ne., Morę,u, Gonsaivi, Po'niatow' skiego, Souita, Massen* r ", S l C y r i widu , 1 y r O 7 O b "

"T

VV H a d z e dł d 17- .

. wysze w ru u tom t.rzecI. .. -. . u tum IrzeCI dzieł Pana Arna u/l wygnańca Francuzkieg o, zawieraiący trzy iego sztuki teatralne, to lests Króli Rolnik, traiedya wierszem w j> aktach; Ludzie niesczerzY, czyli Powrót Trojana, komedya wierszem w 5 aktach; i.Okup Duguescku, czyli,Obyczaie wieku ligo, komedya wierszem w 3ch aktach.

Dnia 2$. Czerwca.

Xią!ę We 11 i n g t o n przybył dnia «4. m.

b. z 2 Adjutantami do Ca mb ra y. Słychać, ii wkrótce powróci do Paryża, a potem znowu do Ł d n d y n u poiedzie.

Z Włoch dnia ij. Czerwca.

Spodziewaią się, iż wkrótce nastąpi urządzenie i podzielenie na klassy Papiezkiego orderu C h r y s t u s a, i że wiele osób dostąpi tego zasczytu.

Z Paryża dnia 27. Czerwca.

Dnia 95. peiechał Król z St. Cloud do Wersalu, a wczoray ztamfąd doSt. De« n i s, zkąd tegoż dnia koło wieczora powrócił znowu doSt. Cloud.

Spodziewany tu lada dzień Hrabia G u« staw Lowen bielm, iako Poseł Szwedzki przy tisszym dworze. nale prz(z P. Gerard zrobiony, wpedarunku miastu M i r s e i 11 e, gdzie go z niecierpliwością wyglądała.

P. Spontini sławny pisarz muzyczny otrzymał niedawno, iak wiadomo, od Króla naszego ozdobę Legii honorowey; teraz zaś pozwolił mu nosićorderHesko-Darmstadzki, który mu Xiążę tege kraiu przysłał. Tymczasem Dyrektor teatru Neapolitańskiego będący teraz w Paryżu takie Panu Spontini podał prepozycye dla zwabienia go do N e a p o l u w celu napisania kilku wielkich oper dla teatru S. Karoh>, ie się lękamy, aby dla tych propozycyi nader dla niego ko'rzystnych nie opuśuł Fr a ncy i, która go za .wego syna przysposobiła.

Dnia i i. Maia umarł w P a ryż u P. F .

L o vet, Członek wielu Towarzystw prawodawczych, a nawet zgromadzania narodowego Aza czasów rewolueyinych) wktórem celował przez umbrkow3!iie swoie. W sprawie Ludwika XVI. miał tyle odwagi podówczas niebł-zpiecznty sitbie, iż powiedział: "że nie ust Sędzia Króla.** Wreszcie, aby nie popełnić myłki w osobach; zmarły L o vet nie iest to ttgo samtgo imienia znany pisarz" który równie był Członkiem Zgromadzenia narodowego, i dawnity iuż umarł.

N o e 1 P o i n t e były Członek Zgromadzenia narodowego, który głesował na śmierć Króla Ludwika XVI. i podpisał akt dodatkowy podczas owych dni stu, nie był posłusznym artykułowi 7tnu prawa z dnia Q. Stycznia 18 * D nakazuiącego wygnanie z kraiu, z także i iego tyczącego się. Powołano go przed Sąd w D ordo gne. Powiadał, że iest biedny i chory, i że przeto nie «nógł prawu zadosyć uczynić. Przekonawszy się Sąd o rzetelności tego, osądził, abygozkraiu wywieziono. AppeHował on do Sądu kileacyinego, który wyrok potwierdził z tego powodu, ponieważ przypadek choroby nie olreślony prawem, wreszcie mógłby iedynte bydź pobudką do błagania łaski u Król* o przedłużenie czasu»

Z Londynu dnia 2<f. Czerwca.

Królowa Jmć ma się znowu lepiey.

Kttryer wyraża się nad hanitbnem zranieniem Kapitana M a x we II w następujących słowach: "Dowiaduiemy się z pociechą, i£ prztdeięwzięto środki, zawściągaiące uwiedzionych biedaków od dalszych rozpust, oraz ułatwiaiące i zabezpieczające przyjaciołom porządku wolne ich drogich swobód wykonywanie. Po owym tchórzliwym gwałcie, wzywamy każdego, kto ma serce Brytańskie. kto nie chce okazać się w podeyrzeniu hołdowania owey zasadzie wolności wyborów, iż człowiek, wzbraniający się bydź narzędziem namiętności pospólstwa, zabitym bydź powinien; - wzywamy każdego, komu wolnośź i maiąlek są drogiemi, którym zarówno grozi niebezpieczeństwo; wzywamy każdego, kto niechce, by wolność iego mówienia i czynienia od widzimisię zabóyców zależała; każdego, co ma w poszanowaniu czyny woyska i floty naszey, ażeby łożył wszelkie swe usiłowania przeciw haniebnemu kuszeniu się narażaniem na niebezpieczeństwo życia walecznych obrońców naszych, ażeby powstał i z sprawą Max well a, którego wyleczenie iescze zbyt niepewne, naysczerzey się łączył. Nigdy mieszkance West mi nBteru nie powinni obarczać się tą eromotą, że wpośród nich zamordowano walecznego marynarza, za to, iż się ubiegał do zasczytut bydź ich zastępcą w Parlamencie, i stać się dla nich równie użytecznym, w pokoiu, iak był użytecznym podczas woyny." Podług gazet naszych, wyprowadziło eię SCl się zaradzały. Mamy zgoła i tę pocieW tym ty!k«> roku począwszy od wiosny z wy- chę, ii wszystkie nadeszłe tu z T e r r a - F e r - spy G u e r e s a y, liczącey i 9,000 mieszkń - ra a wiadomości głoszą, źe duch witrności «ow, i,aoo osób do zjednoczonych stanów i miłości dla macierzyńskiego kraju i tam odpółnocpey A m e ryk i . nosi zwycięztwo nad manią rewolueyiną, i ze sposób myślenia mieszkańców i woyska, Wkrótce spodziewać nam się kaie eczęśliwych pod 1 stanowiących wypadków.

Z Ye2a Cruz dnia 2g. Marca.

Ostatnia, gaz; ta HamUurgska zawiera tym napisem list nasfępuiący: Z ukotittotowanirm donoszę WPanu, ii " W łonie tego Wiee- Królestwa spokoyuośćjui przywrócona, związki otworzone, handel W wielkim ruchu. Przybył tu bez wszelkiey przeszkody konwóy z 3 millionów piastrow Z inne mi towarami, i wiemy, ii tylko a drobne podiazdy rok szańskie w tych stronach łrąźą, z których ieden w przyległych temu miastu okolicach, drugi w V a ij o . A tak zbliżamy się do kresu cierpień naszych, dzięki niech będą oycowskiey troskliwości nasz« go ukoehanego Monarchy, który niczego nieopuscza dla przywroct-nia nam · pokoyności i sczęścia, które ztąd koniecznie Wyniknąć muszą; dzięki oraz światłemu zapałowi iego doetoynego Wice-Króla, wier» ności tak wielu prawych obywateli, męstwu i wytrwałości woyska, które sczerze Monarsze i Oyczyznie swey przychylne, uk dzielnie o zachowanie porządku walczy. Sumienność, z jaką Władze przesfrz« g-ią aranestyi, obłąkanym lub uwiedzionym zapewnioney, zbawienne wydała owoce. Zau-, fanie na nowo wzrasta, porządek wraca, każdy mieszkaniec garnie się znowu do zwyrzaynych .woich zatrudi ień. Przyiaciele nieładu, ieŻ» li s:ę iełcze iacy zoaydnią, przrkonywaią eię, rzecz niewątpliwa, iż zły sposób my tlenia mierzyć się z wiernością ni» mnie, a obieżyświaty cudzoziemski«, przyciągnieri do Ameryki Połud >iowey iAftzą złota, na leiy tą odebrali naukę, która i< It do ret.zt, 1 rz - łoua, iż zbrodnicze ich rachuby na czczo

Bodayby E u r o p a iak nayprędzey przekonać się mogła o tey prawdzie, która zdaie sie, bydz zapomnianą od epółcześnych: ii Hiszpanie tą nitzwycięionymi, skoro w niepodległości i praw swoich (bronie stawiaią. Zipomuisł i przywłasczycitlFra ncy i, ieieli o tein wiedział, iź H i s z p a n i a opierała się niegdyś sama przez kilka wieków potędze starego Rzymu i strasznemu Maurów naiazdowi, niezłoiyuszy wprzód oręża, dopóki zwycięztwa nie odniosła. Uderzył on na nic, gdy była nieuzbrojoną, a świat cały byt świadkiem skutków iego napaści.

Do teg<* heroicznego przykładu pairyotyzmu i stałości przydać będzie moina niezadługo drugi, który zadumiewać potomność będzie, ii H i s z p a n i a, ńiezagoiwszy iesczo ran ostatnich, walczy z zapałem w nowym świecie przeciw nieskończonej odległości zawadom, przeciw rozhukanym durhi rewolutyi -go wysileniom, przeciw podszeptom i pomocy cudzoziemców, ai zwycięztwo otrzyma. Nasz drogi i prawy samowładzca, wspieraiący się na miłości swoich wiernych poddanych, na prawach ewoicy Krolewskiey korony, na czystości swoich zamiarów, oraz Hiszpmie obydwóch części świata, przywiązani sercem «10 Monarchy i niepodległości swoiey, potrafią bronić kraiów nowego świata, które ceną tylu ofiar od trzech wie« ków posiad tą. Nicrh iv inne narody chełpią się nowemi nabyciami. sw»»ićm powiększeniem i nadzAyczAynaArociąglością, którą prze; mysłowi i handlowi nadały; H i s z p a n i a Ziścił się naypięlrtiieyszy sen! Cóżby nam bez pozazdnsczenia, i bez myśli targnienia w N i e m c z e c h przeszkadzało spodziewać się na cZ>iek«-lwifk prawa, potrafi ewyra pa- się tak przyiemnych wypadków, gdyby Nietryot>zmtm, swem Iieroicznem i mezwycię. racy, równie iak Polacy, ieden tylko naród 20:)ern męstwem, utrzymać tron Królów składali? gdyby kraie Niemieckie nie były swoich, niepodległość swoią i dziedzinę podobne do pokrajanego P o l y p a, którego naddziadów swoich." wszystkie odosobnione części żyią wprawdzie, i z itdnego ciała pochodzą, lecz nigdy iu2 i, · z tern ciałem zrosnąć aię nie mogą."

Rozmaitewiadomości.

Dnia 4. Lipca r. b. położono w Beri i ni e kamień węgielny do nowego teatru z wielką podług zwyczaiu uroczystością, w obecności Jego Królewicowskiey Mości Xiąźęcia W i 1helraa, tyna N. Króla; Jego Królewicowskiey Mci Xiccia A ugus ta Ferdynand a; Generała piechoty Hrabi T a u e n t z i e n d 2 W i t t e n b e r g i t. d.

Król Jmć oświadczył Minlstcrio stanu zadowoInleriTE" Swoie z powodu urządzonych iuż w 54 s. posadach stosunków między dziedzicami a włościanami; w 879- innych posadach urządzaią się w porę też stosunki.

Wydawany przez P. Kotzebue w Weymarze Tygodnik Literacki, umieścił pod napisem Polska, co następuie: - " Donieśliśmy czytelnikom naszym o mowach i uczuciach przy otwarciu Seymu Polskiego, teraz pośpieszamy z uwiadomieniem o iego zakończeniu, które równie podnosi serca, iak przekonać się można r geh pism, nadesłanych nam z Warszawy.« Czyni daley P. K o t z e b u e wyiątki z adressu tak Senatu iako i Izby Poselskiey do N. Cesarza i Króla, oraz z mowy Monarchy przy zamknięciu Seymu, i artykuł swóy temi słowy kończy: - »C» za wielki i wspaniały przykład! Jak gruntownie dowiódł ten Monarcha, ii mądrość Jego wyrównywa dobroci Jego serca'.

Posłuchanie u Papieża i Kardynała Consalvi w Rzymie, (Wyiątek z liste.) Papie! ma lat 76; wygląda bardzo blady i chorowity. Wprowadzeni do Sekretarza Stanu, Kardynała C o n s a l v i, szliśmy przez wiele obszernych i wspaniałych pokoiów. napełnionychgwardyąSzwaycarską, Opatami Rzymskimi, Kardynałami i mnóstwem in« nych rozmaitych duchownych; a złożywszy w przedpokoiu szpady, i kapelusze, weszliśmy do małego pokoiu niemaiącego nawet 30 stóp kwadratowych powierzchni, wybitego iedwabną materyą karmazynowa; 1 ie poetrzegliśmy tam żadnego obrazu; widzieliśmy tylko krucyfix z słoniowey kości i stoiący przed kanapą karmazynowa stolik, na którym byt kałamarz, kilka książek i nieco papierów, tudzież dzwonek. N a środku tego pokoiu stał Oyciec S. w białym iedwabnym szlafroku A z białą iamułką na głowie. Miał szkarłatne sukienne pantofle, z haftowanym krzyżem obwiedzionym złotemi kwiatami. Według zwyczaynego obrzędu, stanęliśmy poprawey ręce Papit-ża. Gdy nazwiska nasze, wymię* niano, ełuchjł ich uważnie Oy iecS. wsparty na ramieniu Opata T a y l er, skłonił się głową, i z uymuiącym uśmiechem na nas spoglądał. Sądząc z postaci i postępowania iego w czasie tego krótkiego posłuchania, mógłbym wnosić, ii podeszły wiek i schorzałość atoli przekonany, iż władze iego duszy bynaymniey się nie zmnieyszyły. Zwraca iednak całą swoię uwagę na eame tylko religiyne i duchowne przedmiety, które sam ściśle zgłębia i roztrząsa. Wszystkie zaś świeckie iuteressa zostawia zupełnie KardynałowiConsaIvi, którego w Rzy mie pospolicie nazywaią Papa rosso; nosi bowiem zawsze poneowe sukaie, a Papież białe.

Kardynał Co B sal vi, iako Sekretarz Stanu, ma swoie pokoie w pałacu Kwirynalskim. Wprowadzenie do niego poprzedza stawienie przed Papieżem. Przyiął nas w pokoiu wybitym maferyą jedwabną ponsową, gdzie pieuie. Mówił po Francuzku bardzo płynnie o powszechnych rzeczach. Cała iego postawa iest bardzo uymuiąca; przy wyiściu odprowadził nas przez trzy pokoie aż do drzwi, prowadzących dogaleryi, którędy szHśmy na posłuchanie do Oyea S. Przyznaią powszechnie Kardynałowi Gon sa lvi wielką zdatność i stałość duszy; rząd iego ma dzielną »prężystość. Zapewniają, ii w tey mierze fnusiał toczyć waltę z pTZtciwnąstroną innych Kardynałów, którzy są na czele rozmaitych wydziałów. N aywięcey opierano się iego zamysłowi ułożenia nowey księgi praw i ity ogłoszenia. Była zebrana z dawnego Rzymskiego i Kanonicznego prawaj mieściła oraz niektóre przepisy z Kodexu N a p o l e o n a, trzyinaiąc się sczególniey iego porządku. Ogłoszono iuż część iey, to iest: Kodex postępowania sądowego cywilnego, który od dnia l. Stycznia 18> * r. etał się obowiązującym.

Osobliwości natury.

Nieiaki Henryk Mellerisch w Chiche ster »Anglii, posiada świnię Wschodnio-Indyiską a Bata m, którą wychował, i która w siedmiu razach miała ogółem 166. prosiąt, to iest: raz aa, drugi raz ai, trze" «. «warty a 5' piąty 95, szósty a 7 , itow.

BAYKI.

Q Tłumaczenie.)

1. Jeleń stary i młody.

Kląl wiek swoy jeleń miody, a ialowal owych, W których nie miał do łowów człek rusznic ogniowych. - Moy synu! rzekł mu stary, człek zapamiętały I przedtem był tak strasznym choć miał tylk» strzały.

2. Muchy.

" T o my to pochodzimy Z świetnego 'plemienia!" (Krzyczały Z nadętoścUi muchy bez wytchnienia r Co się Z :(gniłego ścierwu konia wyroiły) nKoń nas spłodził! hoń sławny! koń Marsowi 0 ły /" ml . Przyznacie mi, wiem, drodzy Czytelnicy sami, Ą ZŁ krocie much podobnych zyie miedzy nam U

Dodatek

Z Warszawy.

Zdanie o Rapporcie Rady btanu z dwuletnich czynności RzAdu w imieniu potoczony« h Kommissyi Seymowych Senatu przez Xitjcia Adama Czartoryskieg o, Senatora Wojewodę, na posiedzeniu d ja 24. Kwifctiiia czytane i&!8> (Dalszy ciąg.) Czuen-.y obowiązek meukLwać przed Senatem isieiakiey niespokoyności, od którey się obronić me mogliśmy, względem moralnego prowadzenia młodzieży po sokołach, nie dla tego, żebyśmy mieli nieprzyiemne w te* mierze doniesienia, lecz, źe o tym tak w.żnym przedmiocie, ani o przep sach na to wydanych źad.tey w rapporcie nie znayduicmy wzmianki. - Nie widzie my w ogólności, iak:e KoinaiisAya obraia środki, aby bydż rzetelnie uwiadomiona o pawdziwym tryb.e nauk w każdey szkole; o ley stanie, i o korzyściach z mey widocznie na okolice spływalących. Chociaż dozór urzeon kow powin en wszelką noskli-wE Zispokaiać, zdaie się nam lertook, iż oko cyców hmil i dostaic/ałoby Komiimsyt Oswiecenta wic-kszą, pewność, czy .ey przepisy Y)J is omie z dob/ym skutkiem wykonywane - Dozory Woiewodzk'e i dAa oddalenia i dla skisdu swego powiększmy części z urzędników innemi obowiązkami zasętych, nie mogą w.yść z bliska w potrzeb >, i czuwać ciągle nad szkołami w calem Województwie. Udział więc lakowegoś dozoru i opieki nadany obywatelom miey cowytn w każdym l'ow ecie, nie psuiifC w niczem naukowego szkół porzą iku, posłużyłby czegoiniey do oddalenia z nich wszelkich nadu.yć, i utizytnania dobrych @byczaiów, któr.ch pr/y mtyh pszych chęciach srodKO-va Wagistratura d YLee nie potrafi. Możeby to także zachęcił > obywatelow do pomnożenia zapisami funduszów szkolnych, ktołych konieczna potrzeba z osw a a kratową pomnażać się będzie, - j - Wysłanie za granicę naywięcey obiecuiących kandydatów, aby mieć z nich potćm wydoskonalonych Professoiow, iest zap wne układem arcypoźytecznym. W lic bie wysłanych widzimy tylko po wifkszey części poświccaiący h się naukom ivyczn,m. Nie uyniuiąc w niczym tey gałęzi utnicietnosci ludzkich, nie możemy iednak zataić, że nas/ćm zdaniem nauki um-sloWe, które bbiey na powszechne postępy społe

ezności i na usnlenie charakteru wplywaią, trudnieysze są lescze do zaprowadzenia i do zagnieźdź.ma w kram, a zatem dłuższych i starannisyszych zachodów potrzebuią. Wysyłanie n. p. za granicę poświęcających się nauce prawa, administracyi, históryi, lub filozofIi i t. p., poda im sposobność porównania praw i form rożnych, sprawdzenia ich skutków, przypatrzeniasię oby'Czaiom, zgłębienia opiniy przeciwnych w rożnych 'kraiach, a przez to wykształcenia siebie na godnych Professorow w naukach, które zdaie się, od matematycznych mniey lescze nvern iści znieść mogą. - Eduka ya płci żeńskiey w kram sczegolmey zapewne zastanowi Senat. Ta połowa narodu, która wszystkie lego koleie dzieląc, na nie zawsze mocno wpływać musi, którey się powierza pierwiastkowe wychowanie, a z niem pierwsze i naydłużcy trwaiące w życiu wrażenia, nie dosyć nioźe pieczołowitość Rząciu z=ynniie. Znaczna liczba pensyi żeńskich moźcli bydź gruAtown e urządzoną, lub ścisłe dozorowana? Edukacya kobiet po pensyach \ adko się dobrą okaże, a kiedy nie iest dobrą, ileż szkodliwych może za sobą pojągnąć skutków? Zmnieyszeme liczby pensyi, z ograniczenie ilości pan en do nich przyimować się mianych, ścisłe examina Ochmistrzyń, dozór nieustanny, oraz podzielenie pensy i na stopnie określone podług stanu i powołania panien ir, cych brać w nich wychowanie, nareście otwor/cme Instytutu, w którymby można 2 rodaczek kształcić zdatne Ochmistrzynie domowe, prrer coby się potrzeba pensyi zmnieyszyła,' a pozostałe ulepszyły, oto są myśli, które na pierwszy rzut oka materya ta w Kommis y ach waszych wzbudziła. - Kończąc ten dział Rządowy, w nniśmy oświadczyć, źe chociaż pozwoliliśmy sobie rzucić nawiasem UH agi, iakie w nas przeczytanie rapportu zrod/iło, w ogólności widzie my czynność, użyteczne zamiary, i chęć nayAczerseą dobia, oźy». wiaiącą wszy. tkie dz ałania Kornmissyi Wyznań Religiynych i Oświeceoia-publicznego. - Wznoszą się budowy, wyn<,yduią fundusze, gabinety się napełniaią, rosną kollekcye kupućm i darami, rzecz iest w ruchu, i po nadanym iey kierunku wnieść można, że ku lepszemu postępować będzie. A kiedy do zaprowadzenia zbytkowych, że tak powiem, części w najkach, Rząd znalazł iuź sposoby, wątpić nie można, że do uskutecznienia pierwszych i zasadnych, które się wyźey namie« mły, tern większe obróci «Uranię,