G

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1818.09.05 Nr71

Wielkiego

ZETA

Xiestwa

POZNANSKIEGO

Nro. fuw Sobotę dnia 5. Września i8«8.

Z Akwisgranu dnia 23. Sierpnia.

Słychać, ii więcey itscze przybędzie do Akwisgranu woyska, aoiieii dawi.ity przeznaczono; chcą takie wiedzieć, ii wiazd ilo-toynych Monarchów do miasta kongressowego uroczystym i świetnym będzie.

Z Petersburga dnia 2. Sierpnia.

Przez rozkaz dzienny wydany w C a r s Ki e,mSiele doia *7goLipca, N. Cesarz mianował 3. C. Mość W. Xiecia Mikołata, brata sno»fgo, dowódcą drugiey brygady pittrwszey dywizyi.gwardyi pitszey. Admirał M o r d w i o ó w i Generał Hrabia B e n n i n g s e n wyierhali za grankę.

Qnegday wszyftkie widowiska teatralne, zamknięto do dnia 15. b. m. 2 przyczyna dwutygodniowego postu przed iwtętćin W nie* bowaicc U Paany Maryi.

Niepamiętne ieat w tateyezych stronach tak piękne lato, iakiegośmy doznali w tym roku. Od początku Czerwca naypięknieysza trwała pogoda, którey iaden dzień zimny nie przerwał; a itśli biekiedy ukazały się chmury, to jedynie dla odwilżenia ziemi i zmnieyszenia upałów. Na targach pełno owoców, jagód i wszelkiego warzywa, attmi dniami ukazało się nawet i nowe zboie. Cena wszystkiego znacznie moieysza wstósueku do lat przeszłych. Lecz nie tak iest z zagralMc));!>eTl płodami. Kawa znacznie droieć zaczęła przed nieiakim czasem, a teraz coraz dotkliviify (zuć się daie ten artykuł potrzeb domowych. Pud kawy, kupuiąc cząstkotłOj koaztuit dziś go, a hurtem, 75 rubli.

JI Białegostoku dnia f Sierpnia.

Osobliwy wypadek zdarzył się, wejwsi Be który lot*ressowsć może miłośników histuryi naturalney. W. Piszczatowski dnia 5. Surpoia powracaiąc z polowania, Z<<, baczył stado dość wielkie niezmiemcy wielkości ptsków. Maj»,c !otXi i kule w tyrhie-, r>abił fuzyą, a podszedłszy płaeaolisłie krzaki, strzelił do nich i obarczał iedne go, tfrirego iest n3:tcpiiią-.-y opis: - Dziob czerwory podobny do papugi, a mniąA y 4 »ale ding-ści; głowa zu, pełnie łysa, a na fity rzubik z meszku białego; na szyi równie gołey w czar.-o wpadaiącey obrączka biała, nogi żółte z pazurami iółtemi, skrzydła czarnf, a podpiersi zi«Jon e, rozpostartość zaś skrzydeł itgo ma fiedm »top, wysokość irzy. Przywieziony do domu ja<ił po S4ch godzinach zboże i iiiięso; uważano, iż tylko na barany eię rzucał, i.inytn zwierzętom, a nawet ptakom domowym, daiąc pplóy. - Buffo n tego ptaka w swoiey historyi naturalney nie opisał. Bardzo wielu obywateli ciekawych zjeżdża się do tego domu, by tę osobliwość zobuzyć, a kilku uczonych iui swe domysły o nim niezwłocznie do druku podadzą.

Od Wenn dnia .? Sierpnia.

Hrabiemu Krystyanowi Bernsterff, Łtóry z Duńskiey w«zedł w Pruska służ b ę , przezr.aczaią w gazetach Fra'kfortskich ważną: posadę w Pruskiem Ministerium Stanu. Seym Związkowy uchwalił, zażądać od swych władzodawców wyraźnych irutrukcyi, lońce.m rozsttzygnienia intertseu WeetLbkich nabywców dóbr skarbowych« Potrzebuie potwierdzenia wieść, iż sprzymierzeni Monarchowie będą, takie w P a ry ż u, a potem poiadą do Włoch. Głoszą, iż dnia «5. m.b. da Król Francuski 16 wygnańcom przebaczenie.

Z Saxoaii dnia 1$. Sierpnia.

Na obchód jolcwdtgo jubileuszu panowania Króla naszego, przepisano następujące dwa Uxta; Przypowicśu Sal. Roz. ro. W. sg. "V. 4 iosierdzie i prawda strzegą Kró b t a łaskawość A umacnia się stoli« o »< go;</ - i Psaita 6G. W. 7.: "D ii r.a dni KtutćWćkie przyczynisz: lata itgo aż cłó doi3 narodu i oarodu." - vV£t'SZnno o : o, sżfby na uwiecznienie ttgo jubileuszu wystiwić cjlielisk w D re ź n i e. Lecz kroi J mć ttitprzyiął «1 go, z oświadczeniem: i£ taki<e pomniki umarłym tylko przystoi A; J e mu ZAŚ dosyć iest sczero stanów wyburzenie, ii Go godnym takiey pamiątki u;roau;.

I\..

Z Sztokolmu dnia r/. Sierpnia.

Generalny Agent IJoszy Egipskiego, I sinael G i b raI r ar, który prAed busko półtoru roku przjbył do S z we e y i , bawi ciągle w mieście tuteyszem, gdzie iako rozumny < i światły człowiek i Oficer stał się bardzo ulubionym i wszędzie przyiemnym. Mieszka pjzez lato 51 orszakiem swoim w zwierzyńcu, j odwiedza od czssu dp czasu dzialleynie w kraiu, gdzie zamówienia suroie poczynił.

Dnia ti. Lipca zakończył Król posiedzenia Seymowe, nasfcępuiącą mową miana z tronu : "Mości Panowie! Przez te ośm miesięcy, w ciągu których zgromadzeni byliście okuło tronu, szedłem zawsze za duchem, który ożywiał obrady Wasze z iak ' nayżywszem uczestnictwem. Jeżeli niektóre ociągania się wstrzymywały? Wasz zawód, toó Mężowie uważający rzeczy poznawali, że te ociągania się zrządzała trudność i ważność przedmie» tów, względem których naradzaliście się, równie iak i błędy towarzyskiego urządzenia naffzego. Ateli tę ociagania się nie przepadły <<J/Ia »rry JI bI c", 1 nie traćmy o nich nadziei, bydi obcemi parn:Qa W aetey, »łtore now* Spodziewaywy się, iż pmyszte posiedzenia tegość nadały taudum, służącym za pod?«b*vmowe fcedą r «ego korzystały, nadawszy wę ugodzie łączący b k a n d y . U A r .ey posiedzeniom swoim, i trybowi Admmistra- Królem kpn. tymcybym. Wielki Monarcha «litemu, «odr.ą całość, czynność i <<ioSke- wsparty na puklerzu po.e:O;II e«tmy, tlał Uy»ałeść na Mórych im tera* *bywa. czyzr.ę Ludowi, który tyle intcressi.iąeym W czasie *ego Seymu, okazał-Lud i Re- iett przez ewoie uitacręicia, tle «wkomrtym »rezenianci iego wklkiego ducha publirzne- i «duiącym p»cz dawią .« 3 sławę.. Munaxco i widzę z ukontentowałem, iż rozłącza- cha Udnego ze znakom.tszych Panetw zCwiącV*ie. w przekonaniu, ie NQ*«Ód, który wiąl- "u Niem.eckhgo nadał Kraio*. Swoiemu kośćlwoiego składu politycznego winien itst kot.stytucyą reprezentacyjną. Dobfodzieysławie słusznie nabytey, i ustanowieniom u- siwa te ziane na obadwa Narody, sądowoś.yi*caiącym pierwiastkowy pocajtek i legalność dem sczegoit.ieyszey łask. wyświadezoneyLupTa* lago, nie może zrzekać się go iuaczey, dom, które nadawcy Królem władzę «asa«hyba tylko zzasczyttm, lub prztstaiąc istnieć, dzaiącą się na ufność, nie zostawiły icdnakPoksienia i Państwa na*t=ią iedne po drugich ie przypadkowi i egoizmowi przyszło«..!, poi znibia; atoli zasady wiccauey prawdy są myśL.ość, sławę, i byt potomków swoich, wyższe Vesrze nad czas i wypaiiki. Jticli "Ni« się rozstanę s Wami, Mości Pano«rzesAdy pokonać ie lub stłumić usiłuią, wie, czuię potrzeb»; dla srrca Moiego, abym walka* ta, przyooai takowy tylko skutek, że ponowił żal nad strata, ukochanego Króla, tryumfuj iescze tern śnittuity. który byłOycem Waszym, a Mnie i mień 11» "Pouczenie b z w c c y i z N o rw c gi i a, · Swoiego Syna i przyiaci«. la zasczytił- Ptękoa u» ula sk każdego dv.ia cciaz więcty. Dziel- tiłisza .ego nie przestacie Mnie oigdy ożyr.y etan rzeczy, ś*ięttść przysięgi i wzaiemny wić; btdzie przewodnikiem Moim we wszysti m t r e « , zarętzaią st <ł«ść i trwałość tego kfch czynnościach Moich. Pamiętać będę. na -«wiązka Namktf.c.śn pełzną, poniewji to, co czyr.ił, i na to, cohy bylirscje czjrI-udy-rządzonemi byriź chcą spokoynie i pn*.z rit; gdyby Opatrzność ortudIużył' J.Ała dni prawa; Rozum «'yktuie im, ie trwałuść >eh 1« go. Po strach; Jego nastąpiła wkrótce i drr.wolnoś'4 i niepo'll.-glosii zasadza sę na nie-' ga, równie tli« nai bardzo bolesna. Mał«miciinem i 40nSiy<m · i .em zaufaniu, kio-. io>,ka Jtgo przeżyła go tylia o k-akj mlęSle-re międay obu Narodami paBOW, 6 powinno, ty. Wcitbu dlu,;ngo pożycia z Kroltm, za Dzięktiie A am, Mości Panów. e, - ea dane Ł.u irtidńiała się ustawicznie siytękiwn , N.i;,a dowiN -rwc-gsbkrnu nowe zaręczeoia st.iłośti ś;,ieyszf go Małżonka Nuekrgo. BJIB)J,HaKK3 utzuć Waszych, z którenti <Ua nich iesn-ście. J*y w t>m względjic po-aitina iiydt nam ro l' «wo W zj d f i fi należnego «żariowaiuałth wnie'drogą. C o do Mnie, tnatn kacze inzi-, t>raw i uraątiztri, któreście przyAlioez Sj>>o- powód du"t<go, to ifst, miłość i czułość, rrw, i€St uje/aprzeczonym dowodem, ii nie kłorjch ot! Niey doznawałem, a ktoru \>c · chcecie i rif iy> .r,ci« BbIJIe niczego innego, większsią iVoy nautwk, iak tylfco utrzymania polityczrpgo poł.tczeuia "Mości Panowie Stanu nyrrrskiogo-! r> · między «bu IN'i or).i mi półwyspu. tnly Wasze i zascz-yty bf'tlą dla WoB pięk; eit. "Od czasu iak zgrorna>izetii iiSUŚoie 4 wy- przypomoieniAm i iuittuyiii j-rayUadtm.. Na aiatzyly się dwa wypadki} któe# nie raegj rx,t,te wepółohjwattli swoich &taa<ecit; <io szcy odwagi i patryolyzmu; ieżeli źaś zażąda Waszey rady, udzielicie iey sczerze i rzetelnie. "Mości Panowie Współczłonkowie Stanu Duchownego! Prowadzić będziecie braci Waszych do wykonywania cnót chrześcijańskich, do głównych zasad towarzyskiego porządku, i sczęścia powszechnego. Bóg natchnie Was uczuciami, które zapewnią Wam tryumf religiynych usiłowań Waszych. Oświata tego wieku rozszerza coraz więcey panowanie tolerancyi. Duchowieństwu Skandynawskie było pierwsze przykładem tego. "Mości Panowie ze Stanu mieyskiego! Pokóy powszechny nadaie przemysłowi Waszemu i handlowi nową czynność; pomnoży ón źródła pomocne Państwa; a gdy przedsięwzięcia Wasze łączyć będziecie zawsze z pomyślnością narodową, nadacie przez to trwałą stałość maiątkom Waszym, a patryotyizoy Wasz sposób myślenia, zapewni Wam naypięknjeyszą nagrodę, o którą starać się powinien każdy dobry Obywatel. "Dobre i szanowne członki Stanu włościańskiego! Oby Nieba błogosławiły mozolnym pracom rolnictwa, i oby Stan ten, którego Reprezentantami ieeteście, zył sczęśliwie i niepodległe pod opieką praw! Spuśćcie się na czułą i oycowską pieczołowitość. Króla Waszego. Zachowaycie odwagę, poczciwość i moc, któremi przodkowie Wasi celowali, a Szwecya wpośród granic swoich, samych tylko wolnych mężów mieć będzie, godnych bydź" wolnymi. "Zegnam Was Mości Panowit! Powracaycie do rodzin Waszych. Używaycie tam sczęścia, którego Król Wasz dobrym obywatelom życzyć musi. Znacie iak pragnę pomyślności Oyczyzny; atoli pomyślność ta trwałą będzie w takim stosunku, w iakim pieniądze nasz« edzyskaią swóy kredyt. Kredyt ten ięstgłówną podporą towarzyskiego urządzenia. Nabyty mądrze i z przezornością., zbogaca kray równie, iak i los wszystkich klass Obywateli polepsza. Witcie, czego się upomina od nas O)czy /na, i ktun- ty są owe ważne i poż)teczne uchwały, co itscze przyiąć ie mamy. Wszelkie natężenia uie będą zdawały Mi się trud itmi dla dopięcia tak wielkiego zamiaru. Wtenczas tylko będę sczęśliwym, gdy osiągnionAm zostanie. Aby dokonać tego, otoczę się bez namysłu Reprezentacyą narodu,iescze przed czasem oznaczonym konstytucją, bieli tego okoliczności wymagać będą. "

Wkrótce odesłać maią podarunki przeznaczone dla Mocarstw Barbaryiskich, a składaiące się z prochu, dział, lin, »innych artykułów woieunych. Tym koncern uzbraiaią, okręty w Kommisaaryacie Sztokolmskim.

Z Wioch dnia 20. Sierpnia.

N. Król Jegomość S3idyńflki r chcąc uwiecznić pamięć-sczęśiiwego powrotu Swoicgo przed czterema Jaty, pentanowi! zbudować nowy kościół, do ktongo też w Sitney rzeczy położył niedawno kamień węgielny.

Z Paryża dnia 22. Sierpnia.

Przedwczora miała u Króla prywatne posłuchanie Hrabina G o t h l a n d, Królowa Szwedzka.

Wyszedł program obchodzenia w dniu «5.

m. b. uroczystości S. Ludwika. Na ratuszu tuteyszym wystawiony będzie wizerunek Królewski; potem nastąpi odkrycie posąguHenryk a I V . Z południa wytryekiwać będzie na Polach Elizeyskich wino z 12 fontan, a przy tern zastawionych będzie 6. stołów z potrawami. Na wieczór powszechne miasta oświecenie. N a Polach Elizeyskich rozdane by łtoo pasztetów, 7200 kiełbas, 6000 chlebów; na Po n t n t uf l 2 fas wina; na Polach Elizeyskich i w innych mieyseach publiczne zabawy wszelkitgo rodzaiu.

Król Neafiolitański zasczycił bankiera Rzymskiego T u r lon i a , . Włoskiego Xiąięcia B r a c c i a n o , wielkim krzyżem orderu Konstantyna.

Rossyiski Xiąię Michał Galii czyn przesłał Królowi naszemu z biblioteki swey - przepyszny psałterz, który niegdyś był Ludwika S. własnością.

Generał Canuel i cztery inne osoby powodem tak nazwanego białego .spisku uwięaione, otrzymali teraz pozwolenie rozmawiania z każdym człowiekiem. I ztąd wnoszą, ii spisek, o którym tak wiele hałasu robiono, nieznaczącą w ogólności był rzeczą.

W okolicy N a n t e s i Lim o g e s tak wielka panowała susza, iż się udpMwbło B tego powodu 40godzinHe nabużtmtwo.

W Paryżu mamy teraz dtscz, a widoki winobrania wciąż dobre. Poszedł ztąd znaczny oddział bednarczyków do winnych okolic.

W tych dniach utopił sie. Pułkownik, Hrabia S e g u r , syn Ministra obrzędów za Bonapartego; trapiła go długi czas melancholia.

XiążęLeopold Sasko-Kobursli, przybył zAnglii do Calais, zkąd puścił etę w dalszą drogę do Niemiec.

Przybył tu dnia «o. m. b. Xiaze, WellingtophI

Dnia to. zrana robotnicy około posągu H e n ryk a I V. upięknili rusztowanie wuńcami blusczowemi, liliami i 3. białymi cherągwiatni. Zaraz potem zaczęło tię ujodowanie i około godziny 3. zaiął posąg swe mieysce wśrzód okrzyku: Niech żyie Henryk JE.

Wzmaga się coraz bardziey mniemanie, lZ woyska obce ieecze w tym roku wyidą z Francy i.

W tych dniach zszedł się Xiążę Fitzjame e w domu kawy z Panem Jony, apółwydawcą Min er wy. "Kazałeś W Pan wydrukować, - rzecze do niego - iż ia należałem do spisku; iest to kłamstwo; żądam wymitrzfer.ia się." Nazaiutrz poszli obadway do iasku Bulońskiego; Pan Jony, towar/.yszony od B. Generałów, iako Sekundantów, Xiąźę podobnież z i. przy i ciolmi. Tu przyszło do oświadczenia się. Pan J o n y powiedział: iż kazał to tylko wydrukować, co gazeta Lordyńska Times o tey okoliczności napisała, nil; potwitrdzaiąc tego. Przesiał na tein Xiąię i rozeszli się bez poiedynku. Przed »5. dniami poczytywał sobie każdy za honor bydi członkiem spisku, który Ministrów miał zwalić; «Uiś nikomu tego honoru nie skoma.

Słycłnć ze wszystkich stron, iż wybory wypadną podług myśli Ministrów lub przynayrnniey Niepodległych. Ultrarojaliści, którzy, niewiedzieć dla czego, mienią się wy łącznie Rojalistami, cały ewóy wpływ utracili. Pan Chateaubriand pociesza ich, iak może, w piśmie swoim: Rzut oka UJI C%as ohecny* Niemaią tracić serca, lub dać się »straszyć ślepemu wrzaskowi; zaiaśoitią przez mgłę niewinności ich promienie; niechaj O nich mówią iako o ludziach rozpro ich miluią iaio słabe afrennir f**>, pogar dzooe w publicznem mniemaniu, bez zdolności i bezioney za Ut y, pTÓCz widuletriey Wierności, - fałsz t o, przewyżezaią oni fri*zb A i <<jią Niepodległych i 1. d. i t. d.

£ [run (granica Hist-pnńska) d. ? Sierp.

Warny nadzieitj, iź r)];ep-or.»zumienia nosze 2 p o r t u g a l i ą aagodzone ?esta- a. wepoeobłe przyjacielskim prziz naszych pośredników, Roesyą, Anstryą i Anglią. Hiszpania zwróci Purtuga }ii -miasto i obwód Oliven za wraz zinnemi-i'itko'fn poSiadłośrjłiiif, łtóre się dostały H i s z p a n i i za prze*złrgo »zadu Francuzkiego. Za to odstąpi dworBrazyliysii twierdzę. M s n t e - V i d e o dworowi Hiszpańskiemu, skoro ten przyśle z E u r o p y dostateczne woyeko na iey obsadzenie. Co do Florydy; spodziewamy sie, ie i nm nieprzyidzie do woyny, ale że raczey Hiszp a n i a zostanie wynagrodzoną pieniędzini, łtórycii teraz bardzo poirzcbuiefłt>%iuaite

. .. .. IVlalomOlCI.

Piszą 2 P e t e r s b u r g s - : Słychać, iż Cesarz Jmć wyitdzie w piernszyi-h dniach Września na kongres do A K <v isgra n u; w tymże miesiącu ctsaTz04va Jmć MaTyn wyiei bać ma tło W e i m a r u , S t u 1 t g a T d H 'i f$ r u x e 11 i, «Ua odwiedzenia tfztch córek swoich.

(Gaz. Beri.)

Dnia i.Sierpnia, 6 iyaów prryrcTe chrzest v> R«y mie.

Według piarn publicznych, gwardye PraBltie «trzymaią wzorem Roseytakich kołpaki niedźwiedzie z kutasami.

Ttórainiey-fzy X;ą'c Orleański, który przeiftó<<i sktzył w woyeku Generała D u m o u r i e z iałto centrał- Poriłcztiik, był pognity przez długi czas nauczycielem w S z w a y c a r y i, a znan y D o u l c e u J e P o n t e c e u ł a n t, który następnie, był pierwszy'ii Prefektem DepartaTIientu I>yie w Bruxelii, robił wprzód iafco storczyk w kanionie Beri;eńskirn.

Odbywając niedawno X4ąic WellingtoTi podroż i .spekcyiną w Be Igi u m, odwiedzaj także Hr.ifcrego L o b a :0;, Generała M o u t o n , iedi.ego z wygnańców Francuskich-, umieśczonego tia liście 381 a mitszkai A sego we wji pod Ath.

Takżi? Baron S t e i n spodziewany do Ak» wlegran u»

W numerze 66 gazety naszey namieniliśiny o twierdzeniu P. 3 11 i ii h a u z e ra, ogłoszonem prziz wychodzącą w H a 11 i gazetę literacką, ze Z i e m i » nasza iesl KH:Q wydrążoną, "które y wnętrze obeymuie może znowu jakowe małe systema sini eczne, i t. d. - Teraz zsś iteb.a f g->ztt Amerykańskich pod napisem: VI rei ki projekt, n- Hiii-śdia co następuie : - "słusznie powiedziano, że w wieku cudów iyiimy; nikt tego zsprzeizyć nie zdoła, skoro przeczyta poniższy okólnik, udzielony nam od naszego korrcspoHdenta w S1. Ł o u i e (nad rzeką M i s s o u r i), który «upewnia, ie autor okólnika, Kapitan S y m e s, itst człowiekiem szanownym i przy zupełnym rozumie. (?)

O*01niK r światła rodzi się światło do nieskońcaonycn dociekań. St. Lo .is dnia 10. Kwietnia igift« Do całego -Wiata» Oświadczam, ae Ziemia jest wydrwioną,