GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1818.09.19 Nr75

Wielkiego

POZN

Nro. 75.

Xicstwa

SRIEGOw Subotę dnia 19, Września 18 * 8»

Z Poznania dnia i$- Września.

Po kiikotygoduiowey niebynośct powrócił tu wczoray z podróży do wód przedsręwzie,tey, JW. Zerboni di Sposetti, Prezes Naczelny W. Xiestwa PojTańskiego.

Z Kolonii dnia g. Wrzefni*.

Dnia 5. m. b. przybył tu XiAze, Kanclerz etanu, H a r d e n b e r g. Dnia 6go- zwiedził kościół Katedralny, a potem dał posłuchanie władzom woyskowym i cywilnym. Wczoray była wielka uczta u Naczelaego Prezesa! Hrabiego Salons-La u ba eh.

-2r Warszawy dnia 12. Września.

Dnia ix. iVrzes'ia podług Rz>niskiego, 3 dnia 30. według Greckiego kalendarza, ob» chodziła tuleysza stolica imieniny N. Cesarza Wazech- R o s s y i, Króla Polskiego. Imię Monarchy tego. powszechnie uwielbiane, icst i będzie wieczuemi czasy czczone, i z uniesieniem wspominane u Polaków za iczególnieyize dla nich z Jego strony dowody łaski, "dobroci i opieki, które odebrali, i odbitrać nieprzestaią. - W wigilią naprzód dnia t«»go wielkiego wynurzała licznie zgromadzona Publiczność w teatrze narodowym hołd wdzięczności Monarsze podczae baletu ułożonego stosownie do okoliczności pod napisem Święto Serc.) w którym wykonywaiący go tsneerze ukazywali się kilkakrotnie z róinemi napisami czci i uwielbieniu Jego posWlccouemi, a za każdym, nayźywsze oklaski, okrzyki radości, i wynurzenie hołdu uszanowania wzbudzaiącemi w widzach. - N azsiutrz, w dniu uroczystości, XiaAze. N amiestnik z wszystkie mi władzami publicznemi złożjł imieitiim narodu N. Ct sarzewicowi Jmci W. Xieciu K one ta n tern u dla N. Monarchy powinszowanie, i sczere życzenia wynurzył. Poczem W. X:o;£c wyiechał na błonia między Warsza wą a wsia A Wola., gdzie się woysko wszelkiey hro-ii na wielką paradę zgromadziło, i przybycia Jego oczekiwało. Gdy woysko W przepisanym szyku kolumna« Vxi prxe3 wystawionym poi' golem niebem dnia I S. Października Ifcij relu. - ZSzń ettarzem stanęło, JW, Senator Biskup PJo- w Petersburgu igij roku dnia i6.Lipcav cki Prazm owaki zaśpiewał wśród huku (Podp.) Alexander*. dział Te Deum, po którem całe woyske .w iak naypięknieyszey postawie i porządku przed N. Cesarzewicem przeciągnęło. Był potem wielki obiad u JO. XięfiaN.imiestnika KrolewskiegOj który N. Cesarzewic obecnośtią awoią zasczycił. Podczas obiadu speł8'1000 toast za złlrowie i ciągłą pomyślność N. Pana. Wieczorem, w teatrze narudowyjn zupełnie oświeconym było widowisko bezpłfftrte, i powszechne oświecenie stohcy. Dnia 10, b.rn. pTzybył tu z pt tersbur ga 3W. Leon Urabia Potocki, Rzeczywisty Badca Ftanu, Szambelan J. C. K. Mości, Kawaler różnych orderów.

Z Petersburga dnia iff. SierpniaW tych dniach ogłoszono tu następuiace owiadoraienje, własną ręką N. Pana podpi« · anet

"My Alexander I., . Boi.y ł*tfi Cesarz i Samowładca Wszech Rossy i i t. d. IVszysthm niemym poddanym naszym tviedomo czyniony. Pokóy a P e r s y ą zabezpieczył spokoyność wschodnich granic R o s s y i. Zawarto go W chwili stanowiącey, wtenczas, kiedy Europa uyrzała twe nowe przeznaczenia, a iednomyślność zwycięztwem uwieńczoną zoetała. - Od tey to pamiętney epohi kosziuią mocarstwa dobrodzieystw powsze«hnego pokoiu. Zawiązana między Rossy ą i Persy ą przyiaźń, nit przestawała wzrastać przez lat cztery, a teraz przez zobopólne uroczyste poselstwa utwierdzoną iest na stałych i nieAzachwianych zasadach. -- Zawiadomi;iąc wszystkich naszych poddanych o takowym. pomyślnym wypadku, który przyniósł iuż liczne pożytki zgody i nienaruszoney spokoyności, rozkazaliśmy ogłosić traktat zawarty z mocarstwem Perskiem w Gi uli s t a n i e

Z Wiednia dnia 2. jPriiesuia.

C. K, Akademia sziuk kształcących otrzy« mała nowe zachęcenie przez wypadek parnie. my dla niey na zawsze; albowiem N. Cesarzowa Jeymość Karolina Augusta stanęła na czele iey członków h morowych. Celera złożenia nayuiiiżtńszych dziękow za, wyświadcaot»ą Akademii tę naywyżezą ł.iakę, Prezes oneyże Antoni Hrabia Limburg zkilkunastoma Radcami akademicznemi upro« sił sobie dnia 3. Sierpnia nayłaskawsze posłuchanie u N. Pani, gdzie złożył iey w us/,anowaniu dypisma na Członka honorowego, i otrzymał nayłaskawsze zapewnienie, żeJ cy 'Cesarsko-Królewska Mość ten instytut oyczyety ciągłą i scztgólnieyszą uwagą Swoia udarować raczy,

" Z L 'nv el![ dnia + TAeśnia. '. Zapewma.ą, xi Król francuzk, dotychczas dwom tylko wygnańcom, członkom Konwentu, dał pozwolenie do powrotu, lecz że ta łaska wkrótce na innych spłynie, mianowicie na tyth, którzy epokoynie i przezornie w obcych zachowywali się kraiach. Ci, co nayzacięciey o teraźnieyszym stanie F r a n c y i pisali, nie są taynymi. W woysku zaymuiącem Angielskiem widać juz. podobno przygotowania do przedaży części koni'od iazdy i od pociągów, Przybył dc Gandawy Generał Cockb u m, brat Admirała, któremu zawiezienie i pierwsze strzeżenie Kona partego niwyspie S. H e I e n y powierzonem było. Dziennik Belgicki zawiera adres mieazlań* ców Xicstwa M o n a c o do Seymu związku Niemieckiego, w którym się uskarzaią u* awego Xią£ęcia, iż dochody tey kratujw P a ryż u przeiad«. Przybył tu Xiążę A u g u s t Pruski pod naxvviskiem Hrabiego M a n s f e I d . VV niebytności Xiecia R i c h e I i e u pracował Król x Panem RaynevaL Zapewnia-, ii Xiążę Richelieu wkrótce w towarzystwie Pana L a b e i n a i d i e r e «ło Akwisgranu wyiedzie.

Generał U o n a d i e u, będący tera«; w P ar y ż u, «łuahaoym był iako świadek w sprawie Generała Canueł. . Wśród głębokiego milczenia, które tu ie· cze ciągle dotąd Spostrzegać daie się względem tego wszystkiego, co się tyczę ostatniego spisku, (a przynaymniey że dzienniki nasze nie ważą się, żadnych umiesczać W tey mierze wiadomości) ie»t ón zawsze tym samym przedmiotem, który naywięcey zatrudnia Dzienni.i Angielskie w artykułach urnieaczanych o F r a n c y i . Ponieważ wszelkie wiadomości, które ich w tym względzie dochodzą, są interessuiące, przeto, chociaż bywaią całkiem w przeciwney myśli onym udzielane, warto iest przecie, umieścić z nich niektóre wyiątki. Gazeta ministerialna Kuryer, kora się dotąd w interessie apiakowym bardzp wstrzymywała, wchodzi texii nieco bliżey w iego sczególy. "Rozmaite f..1 (mówi) wykładania planu spiskowego. Przyjaciele spiekowych uuzymuią teraz, ie ci nie mieli żadnego innego zamiaru, iak tylko połączyć »ię przeciwko Oficerom pobieraiąrym pełowę pensyi; przecież według innych znowu wiadomości zdaie się, iż prawdziwy plan ich, zasadzał się Datćm, aby Ustanowię Rtjencyą , ogłosić Rząd tymczasowy, którego Członkami, mieli bydi Naczelnicy tego epUku. Atoli Rząd ten utworzony Tióał bydź tak rzadkim sposobem, iż trwałość Kg-.; >. byłaby iepodobieńscjem. Mówiono wprawdzie, iż dwa czyli trzy pułki, których douodcom przypisują nie ograniczony wstręt do Rządu korjatytucyiaego, miały wspieraćzamiary spiskowych, atoli tera remey fel:fiU wierzyć możemy, ile ie Oficerowie ci znayduią się ciągle iescze na czele woysk swoich, czegoby przecież nie było, gdyby o nich miano acz naymnieyaze, ale gruntowne podeyrzenie." - Gazeta Angielska Times donosi, iakoby w samey rzeczy w domu, na gościńcu F o n t a i n e au Ro i, znaleziono taietnną drukarnią i mattryały do sadzenia pism. Dotąd iescze (mówi daley Gazeta Times") znayduią się niewierni, którzy spisek ten uważała iako rzerz nieistnącą; są to ci sami, którzy zapierać chcą istnienie prośby podaney do Mocarstw sprzymierzonych. Ż. tem wazystkiem, i prośba ta, i ten spisek, są w oczach wszystkich osób bezstronnych dziełami tych samych zapalonych ludzi. We« dług dokładnieyszych wiadomości, które ode* braliśmy o planie spiskowych, chcieli oi>i zebrać się pod F o n t a i n e b I e a u , ztamtąd udać się do S t. C I o u d, i przedmieś«ia Paryzkie podżegić do rozru>hu przez swoich Ajentów; potem zaś stanąć na placu karuzelowym w sile znakomitey, i z tamtego mieyeca plany swoie wykonywać. VVrtszcie co się tycze «pisku, mtrooże iuż więcey żadna wątpliwość zachodzić. Oświadczenia i usprawiedliwiania się niektórych osób, tchną z ie« dney strony nayzap.imicfalezą nienawiścią do Rządu, dla tego, ze ten nie chce, aby nad nim panowały, z drogie y znowu strony, niepokonanym wstrętem do karty kenstytwcyiney, która zawsze nisczy wszelkie ich przeciwnarodowe rosczenia. Posuwają oni śmiałość ewoią tak daleko, iż tyrh samych oskarzaią, to byli przeznaczeni na krwawą ich ofiarę!.... Mieliżby ci ludzie tak dalece mamić się, aby sądzili, ze w swoich osobach składaiącałą Franc y ą? albo też T o M ich godną politowania ślepotę przypisać riŁleży ich głupstwu, ie naród widzieć chcą znowu tylko w klassarh dawniey uprzywileiowanych? Niewdzię» czni, nie wiedzą na,wet o tem, ile wiami ej Rządowi, który tak niegodnym sposobem spotw2rzaią. Obce gabinety, którym narzucai?, utrzymuje gazeta Angielska NeW-Timet pieustannie skargi swoie, wiedzą bardzo do- urzędowy dziennik Ukraietów w A n g I i i: brze, co maią sądzić owewnętrznem poło- "Spisek Paryzfci (ruowi on) iest tak nieznaieniu Francy*. Nie będą one nigdy wspie- czącym i godnym pogardy wynalazkiem, źe rać spisków, knowanych w Ciemnocie, na nawet nie warto ci nim mówić. W rztczy obalenie tronów; nie można dosyć napowta- eainey dowi« dzn li się ó nim niektórzy tylko rzać się, tego. Pierwsze odkrycia względem niegodni szpiegowie Pulicyini, którzy mai$ tego spisku nie b\ły ze etrony Pelicyi uczy- zlecenie, do-hodzenia taiemnic obty. h risri nione: objawiono to naypi. rwey P. Lai ne, rodów', i niektórzy nikczemni marzyciele, Ministrowi spraw wewnętrzny, h, i Szefom będący na żołdzie P. D e r a z e s, Ola osłaTrybunałow Paryzkich: Sąd prowadzi daley wienia nayeza.iownieyszych 4gióv Franw tey sprawie informa ye swoie; uekaizaią c y i, i pierwszych rodzin ze szlachty; te to się iuż na iey powolne działania; z lem wszy- są albowiem osoby, których śmiał syn iedneStkiem żadna teraz Władza nie ma tego pra- go pokątnego Adwokata obwinić o podłą fawa, aby zasądownie więzić kazała i t. d ." - kcyą. Potrzeba zostawać w wielkiry nn wiaGazeta Angielska Sun tak się wyraża: "Szka- doiności, chcąc przypusczać, źt strona U 1radne przedsięwzięcie niektórych osób wy- trar jalistow nie iest licz .a, lub ie "ust ber mierzone nie tylko na Mi ństrow, ale nawet talentów, bez maiątku i bez cnót. Okazało na samego Króla, opisuią teraz z pewnerni i eię z pewnych wyr.chowan, że stronnictwo dokładnemi sczegółami. Sprawcami spisku to ekł da się ze czterech piątych części potęgo, wymieniają osoby, znane tak dal'-ce siadaczów ziemi we Francyi, źe liczy nayprzez nienawiść swoią do Rządu, i o roz.rią- pil\knieysze imiona z dzieiów ,w gronie i n o - , głości iego ani moi na dłuźty powątpiewać, iern. naydawiieysze rodziny, i prawie wszy. Samochwalstwo w mowach, słabość wśród- stkich Mężów Zasłużonych wobu Izbach. - kach, nierozum w wykenaniu, nieprztzor- Także i g?zet3 Morning Post (ooczta ranność we wezystkiem, brak przt wi Iyw anią na) uważa tę rzecz z tego samego wzg I ęd u, ekutków -- są to prawdziwe znam on., tego i hołduie Ulinistom. Obiedwie te gazety spisku. Niektórzy ludzie wypuscz iązawsze nie widzą nikogo innego w całey Fram-yi, same tylko groźby z ust swoich, a gdvby -:io- tak samych Jakobinów, przecież w pofoiey.W> i wzrok zahiiić mogły, cała Francya szych artykułach, odetępuią nieco od wczebyłaby wkrótce groboiwskie m. Ludzie ci śnieyszych twierdzeń swoich. "Bydź może dzielnymi są tylko w intrygach; nie maią nic (mówią), źe do tego przyprowadzono R >jawspnlnegn zsiłą lwa, ale posiadała wirb wła- listów, iż może przestąpili granicę, nierozsności lisów; sczególniey zaś podobnymi są sądnie gadali, albo też popełnili iaką czyndo Strusia, który schowawszy gtowę między ność nieuważną, atoli niepodobna widz.it ć krzaki, wyobraża sobie, źe ri kt go -<1<- wi w tern iakówy spisek, z którego powodu pędzi.... Nie iest nawet dla' ich 17> cza dosta- winien był Rząd oburzyć się mocno. Cała teczoą, okazać się rueprzyiatiolmi Monjr ta rzecz, gubi się w pełnym taiemucy labichii konstytucyioey; depcą nawet prawość ryncie, którego nić naprowadzaiąrą, zna tylRządu, którego filar-rni bydz" WycKwa K > Minister Policyi." Nikoniec gazeta Neittlal i się. Cożby teł «grciinieyszcgd i > ra- Times zapewnia, źe między Mi nistrami 3 I idnieyszego uczy ić moglfJakobini atbotfz berdistami, ietnieie związek potaiemny: źe sami nawet Króloboycy? .' - Przeciwnie tylko na pozór zdaią. się bydź przeciwaikajni zumieniu, aby dzieloe podpory tronu i ołtarza spotwarzać. Jeden zdzienników umieścił penlIsze wiadomości o Generale C a u u e I u, który od "Adawnego czasu ściągnął nt siebte tak wielką uwagę publi zną.. Urodził on się w- roku 17674 zarsz w poezji KU rtwolucyi posunął 8ię szybko do pierwszych stupni w.-yskowych i iuż w roku 1 79 i był bnicrałi-m dywizyi. VV roku 1796 był Uowodą wLug<lunie, gdzie owuzts y Oyrt ktoryat upoważnił go do ogłoszenia pomieitiuiirgo musta za będące Wsta ie oblęźei ia. D.awn'ty notował i_'an ut I (. <:d JI e e t e r m a n e m i H o s s i g n o - g o t e n i przeciwko VVa-:*ieyc/ykum, a ob. dwa ci Generałowie wychwalali ( / .cstokroć waleczność iego w rappottach s*oi li podawanych do Zgromadzenia nar->d«v»Jlg<>. B o n a i i a r t c używał go-rzadko przy »fey'ek'U iVynntm po. ruczał mu po kilka n/y uJ/iwa mieyecoWe, i pensyon.OMajt go car ;;. i.. Hoib;zaS.

p owro tu B o n a p a r t e g o d o I ' I . .1 o yi w reku 1 S 14, z.iayd.wił 5 ę Ci:iuel w swych dobracb znkiipior.yth w aepr.rtamentach MayennrrTskim i Ltiigiyskim, gdzie zaraz przy purwszt-m powstaniu Wandtyczyków udał eię do nich, i otrzymał dowództwo pod Lar o c h e - J a q u t 1 i 11 cni; po którego śmierci Szefem je-neral/iego Sztabu Wandeyczyków, późnjfy zaś Członki-tn Izby Deputowanych 2e strony Depart imt-n-tu Vieunenskiego mialowanym został. C»n to prezydował w Sądzie woiennym, który skazał na śmierć Ge"< rała T r a v o t a; wkrótce zaś potem otrzymał dowództwo wLugdtanie.

Z Londynu dnia 4* Wrześniu.

Wiadomości o chorobie Krolowey równie lak bul 'tyny iey trzech lekarzów, d«r których eię czwarty przyłą]zył, niepomyśiney są osnoWy.

Lord Castlcreagh wsiadł wcmrny w

Dover na okręt z Hrabią CUnvilliant; Lordem C o n y n g I i a m , Hrabią A m e r a m, Panami Stuart, Guning, Cha d i Plant a, udaiąc się przez C a I a i s, B r u x e II c i Spaa do Akwisgranu.

Pan Ciarkę przybył tu z St. H e I e n y z depeszami dla Hrabiego B a t h u r s t . Między658 Reprezentantami, kfrzy składać nędą przyszłą Izbę niższą, znayduie się według ostatniego rezultatu ukończonych iui wyborów nie mnity iak 153 nowych imion. Według godnego wiary obrachowania pozyskała strona oppozyeyina 32 gło s ów, a mianowicie 30 między nowymi Reprezentantami Angielskimi. 3 2 między Irlandzkimi. Aczkolwiek nadrost ten zdaie się byd£ małym, zwaiaiąc całą liczbę 6 A 8> iednakowoz należy nie zapomiueć na miłą zazwyczay liczbę Reprezentantów głosuiących, a nie ranie y takie wiedzieć, że zwycięzcy kandydatów Ministerialnych liczą się między naypracowitezych m ę - żów stronnictwa. Główny organ oppozycyi, gazeta Londyńska Morning-Chrenicle) czuie się tym małym nadrostem tak ośmieloną, ie zaraz przy zagaieniu posiedzeń Parlamentowych prztpfowiada otwartą weyoę przeciwko Jednemu z głównych środków Mi is rowskich, to iest przeciwko wielkiemu dotythezas eta towi woyska. Z nieciArpliwośoą zdaie się wy. glądać tey chwili, wktoreyby mogła zmierzyć się ze stroną Ministerialną. Z t go to źródła, pochodziła pogłoska o niebeZI>ieczney słabo« ści Krója, aby śpieszono ze zgromadzeniera nowego Parlamentu iz odebraniem od niego przysięgi; bo gdyby (tak pisze pomienionai gizeta Londyńska Horuing- Chronicie) Król umarł przed odebraniem przysięgi od Parlamentu nowego tedy musieliby itscze zgromadzić się Współczłonkowie dawni dla odebrania przysięgi od nowych. Tymczasem uchylono to mocą ostatniey uchwały wzglę» dem pielęgnowania Króla, gdzie odwołano wyraźnie Wdl1JI1ek rozporządzmący zwołani* Króla, jeżeliby właśnie zaszło rozwiązanie.

Pomiędzy wielu śmiechu war te mi baśniami, które od dni kilku lataią, ta ust nayoiedorzecznieyszą, iż na morzu dzieią się witliie uzbroienia, i 2« 10 fregat raaią rozkaz do roewinienia żagii. Kttryer rozwodzi się nad B o n a p » r t e m lak naetępuie: "U padła wielkość w ten czas tylko pobudza do litości, gdy pochodziła B charakteru, a nie z posady. Człowiek, co ES pomocą zbrodni wzniósł się od nayriżezego do naywyższego stopnia (iak C r o m we 11 i Bona parte) zasługuie i ie lak na naszą li<cść iak raczey na naszą wzgardę, gdy spółcześni iego w gniewliwem uniesieniu slrącaią go zpoziomey iego wysokości. Tak aię rzece miała z B o n a p ar te ni, iakeśmy to oddawna Utrzymywali. Obierzmy go z przypadkowey iego zewnętrzney wielkości, i zobaczmy, czyli prywatny iego ciiarakttr nie iest obrzydliwym i pogardy godnym? Ostrość, (uźywaiąc iego Wyrazu) którey teraz doznaie, ieat .iłasnem iego dziełem. Wiarołomstwoiego n a E l b i e ukuło djań pęta na S. łl e lenie, Niechcemy, aitby nas padalec dwa rasy ukąsił. Nie jest on pierwszym więźniem, co w środkach swey straży okrucieństwo upatrywał. JIb ź mówią, zabiucie .go ewolna. Jeżeli zarzut ten odnosi się do wyspy S. H e l e n y, v t o B o n a p a r t e dzieli niebezpieczeństwa se Arszyśtkimi innymi mieszkańcami wyspy, i nie słyszeliśmy o żadnym wypadku śmierci, tak pomiędzy iego towarzyszami, iako ttź tamtezrjymi rządu Angielskiego członkami, któryby o tern preekonywił, N*dto mamy wię,«ey lItr ieden wystarczaiący,dowod, iż Bon a p a r t e li sb i życie, i że nie tak prędko na zły humor umrze. Niepłonną mamy nadzie!< > iż ptzyiacifcle iego w A n g l i i iiie(>otrafią nakłonić etroźów iego, ażeby czynność swą 2mnieys>zyti, lub niewczesną w Dich litość dla suk wabutiaiij.'*

9-1

Zbytecxnem byłoby, mówi gazeta Hi ot' flillg · Chronicie} chcuć się nad kieskami woyny rozwodzić. Ciężkie wydatki rządu naszego, og:omny dług narodowy, ŁtorJ kray obarcza z wyiątkieiji mal«y liczby wierzycielów, i długie pasmo r.ksczęść i ran, które z wielkim tylko m A zolim i bardzo późno uleczyć się daią, tJoetatecznerni są powodami, któreini się dzitlnie bronić można prztciwko tyra, coby nas na nowo w przepaści woien pogrążyć chciili. . We wszystkich rozprawach zaszłych w materyi zatrważaiątcgo stanu przychodów skarbo«y. h, zgodziły się nayważuieysze władze na to, iż osczę« dutAć nayzbawiennieyszym iest środki« m, i że ta niezbędnie pokoiu wymrga. Przecież, mimo te prztważaiące dowody, znayduią się ludzie dość btzwetydni, ażeby zdanie publiczne do nowey przygotowywać woyny, choriiż po całym kraiu widzą smutne ślady niesczęść, które ostatnia woyna po sobie u fies zostawiła. L,eci5 czegóż ci ludzie pragną? Jakież korzyści porhltbiaią sobie, iż A n g l i a z woyny tey odniesie? Woyna r wolntmi Etanami Amerykińskitmi nie może Anglii choć naymnieyezey korzyści narodowcy nastręczyć, gdy tymczasem nieuchronna będzie miała skutek, iż xtrwie pasmo osćzedności, pogrąży stan skarbu naszego w naywiększym kłopocie pieniężnym, zamkr.it- itdno ». naykorzystnieyszych dla naszego handlu źródło i rękodzielniom stal« go lądu, ceną naszych, nowe nada życie. Zdrugiey ttrony pewność, iż zapalona na nowo woyna wskazałaby Ministrom pozór, a nawet zniewoliłaby ich do wskrzeszenia podatku ma i ątk o w eg o, powinnaby byuż do* stateczną do wzbudzenia powsztrhney przeciw »ystematowi urn u nie hc-ci. Kieoy. ka końcowi ostatniey woyny, cała A n g l i a otwarte iescze mbła rany, które były skutkitm pbtęż- ych wydatlów krajowy li mówcy i pisa«« czadowi mali w zwyczaju i>o koiu. Jakażby im pozostała poiiecha, iaica korzyść, gdyby pochodnia woyny na nowo się zapaliła? - Prawdy te zdaią się mm bydż tak oczewisternL iż niezjdaiitny seb e mozołu, ażebyśmy ie nu«tmi popierali dowody. N e c I i a y przecież służą za odpowiedz" Ha zdradzieckie poszepty> iakich się bU które dzienni- we wzgtedjJe Florydy dopui tiły . Nig<<Iy nie trzeba wydobywać miecza, Riu będąc do tego w naywyrai iejszy sposób naczepionym; lecz my nakoni-c, my co się ftscze na ostatnie nasze tryumfy I«cz\ć tnuaimy. potUóyne popełnilibyśmy szdrńslwo, gdybyśmy' bez* nieodznwney przyczyuy W krwawe zapasy występować chcitli.

W owym manifeście iiowych osadników Francuzi* rh nad rzekąTrinit y, kt >ty «.e»erołowi L a II e m a ń d przypieuią, wyrażono miedzy iuntrai: "Wśród przeciwności, kt>:remi, dalecy od myśli upokorztLia, sczycim się owszem, wykonywamy pierwsze prawa, które Oyciec Przyrodzenia ludziom nadał, osiadaiąc w tcy krainie, ażebyśmy ią przez pr.ice naeze oprawiali i pożytkowali. lNie zaczepiamy nikogo nie mamy żadnych nieprzyjacielskich zamiarów, żądamy pokoju i przyiaźni od wszystkich, którzy nas otaezaią, i wsze'ka okazaną nam życzliwość z wdzięcznością przyjmować będziemy. Chcemy szanować Religia,., prawa, obyczaie i awyczaie ucywilizowanych narodów; chcemy szanować niepodległość i sposób życia ludów Indyiikich, P«eprzefZkadzaiąc im w i h łowach lub w innych utrzymania się s, osobach. Ze wszystkimi, dla których to poJytecznem bydź może, utrzymywać cłicemy towarzyski, związki, dobre sąsiedztwo i btóeunki handlowe. Tik che my żyć epokoylii e , czynnie i pracowicie, i za dobre dobrem płacić. Gciyby ied.iak mogło bydź podobieństwem, iżby połóż« nU naszego niesza»ewaao, iżby oa6 nawet oa pustyniach, któ

147 -

reśmy sobie za przytułek obrali, pDKeJIac?*wano; to pytamy się każdego myślącego człowieka, czyliby iaka obrona mogła bydf sprawiedliwszą, iak nasza;' Będzie ona taką, de iakiey kto gwałtem itst przymuszony. Po« Stanowienie nasze wyrzeczone; mamy broń potrzebną. Troskliwość e utrzymanie nasze kazała nanuic o nią wystarać, iak m mężowie w naszey doli zawsze czynić musieli, a ziemia, którąśmy sobie na zamieszkanie obrali, widzieć nas będzie sczęśliwie żjiących lub mężnie umierających. Tu chreiny iyć w ho« norze i wolności, tu zr.aleśdź mogiłę, które y sprawiedliwi ludzie godne uszanowania poświęcą wspomnienie. Alić mamy prawo, spodziewać się sczęśliwszt y przyszłości, objawiaiąc proste urządzenia, które za zamiary nasze ręcz A . **

Gazeta Londyńska Morniug - Chronicie trzyma się ciągle ewciego twierdzenia, że zaięcie F lor y d y przez woyska Zjednoczonych Stanów Ameryki północoey, iest krokiem umówionym między temiż Zjednoczooemi Stanami, a Hiszpanią. "Ameryka półoocna (tak wyraża się pomienions gazeta) pragnęła iuż cfawno nabycia Prowincyi, tak bardzo degodney dla żeglugi Amerykańskiey, przeciwnie zaś dla H i s z p a n i i niepożyteczney wcale. H i s z p a n i a, którs widziała pewnie, ie Florydy prędzey lub późoiey w ręce Amerykanów północnych dostać się muszą, oświadczyła tez ewoie przychylenie się do Sprzedania onychie; lecz z tych układów An g I i a zgoła niekontenta była. Przypomnkmy sobie, że roku zeszłego niektóre gazeiy Ministerialne tę wystawiały zasadę, iż w przypadku sprzedaży F lor y dj należałoby An g I i i prawo pietwszeńatwa, iako wvwzait nr ienie się za przysługi czynione H i s z p a n i i . Atoli H i i a p a ni a wolała raczey w ręku Amerykanów północnych) aniżeli w ręku Anglików widzieć owe kraie nadbrzeżne, ktjrc dl« nity tylko wężarem pierwszem Wybuchnieniem woyny na morzu, byliby w stanie opanować leżącą naprzeciwko nich wyspę Kubę, razem i z Hawanną, a nadto staliby się Panami zatoki MexYKarrskiey aż do ostatecznego brzegu Juk a t a n u . Zapobiegając więc, aby Florydy niedostały się w inne ręce" zdaie się, iż ułożono, aby ie Amerykanie północni woyskiem osadzili; co Zjednoczonym Stanom służyłoby za pozór do pieniężnego wynagrodzenia H i s z p a n i i przy wypływających zląd rozprawach, nie daiąc Anglii pobudki do obrażenia się o to. Takie przynaymniey ieet zdanie, iakie o tych wypadkach panuie w M adrycie. W żadnym przypadku niemoże Anglia uczynić w tey mierze iakowego postanowienia" dopóki nie oświadczy się H i s z p a n i a, iako zaczepiona · trona. "

Gdy niedawno w Dyrekcji Towarzystwa .Wschodnio- Indyiskiego czytano skargę przeciwko jeneralnemu Gubernatorowi, Margrabi H a s t i n g s o w i, ieden z Dyrektorów spytał »ię z niechęcią? " P o cóż wysłano tam tego Człowieka?" - "Aby," odpowiedział drugi, "zabrał ztaratąd to iescze, co zapom iał Sir H a s t i ng s. " (Ten ostatni zabrał z sobą <<30 Anglii niezmierne bogactwa, które zgrojnadził będąc jeneralnym Gubernatorem, a obwiniony o uciemiężania popadł w ciężki proces przed Parlamentem, gdzie osobliwie B u r k ę z gromiącą wymową stanął przecl,wko niemu iako oskarżyciel.)

Z Kingstonu w Jamayce d 23. Lipca.

Otrzymaliśmy teraz (mówi gazeta tuteysza) r L i m a wiadomości potwierdzaiące zupełną porażkę i znisczenie woyska Królewskiego <<10 odzyskania Chili przeznaczonego. Podłóg tych to wiadomości, woysko rokoszanskie składało się z 7000 ludzi iazdy i 3000 piechoty; dowódca woyska Hiszpańskiego, JBtygadyer O S » O II O j zwabionym został nieznacznie w głąb kraiu 1 o 5 mil od S. J a g * f napadniętym. Generał Hiszpański, O s s on o, który w 60 itzdzeów uszedł z bitwy, dostał się w niewoią. W oysko Królewskie składało się z 5300 ludzi, z których podobna ani itdtn do Li mą niepowrócił. W Ve n e z u e l i woysko Hiszpańskie odniosło b>ło dawnie y niektóre korzyści, · rokoszanie cofnęli się głębiey w fccay. * Ja Jcilku Bryiańskich Oficerów, którzy się przeprawiali do rokoszan Venezueltkich dla przyięcia u ni, b , służby, napadli Indyanie, i mniemając" że to Hie j. panie, wszystkich zamordowali. p r z Y . padek ten świadczy o wielkich niebezpieczeństwach, na iakie narażaiąAię awanturnicy Eu- · ropeyscy; a razem i o tern, iż nawet Inriyanio 1 chwycił się stronnic twa przeciw rzadowvEuro- * peyskiemu. Według póAoieyszychlistów zSL I T h o m a s dnia a l g o Czerwca, miał znowu Boliva r swągłówrą kwaterę wCalabozo, które iak wiadomo co tylko zabrał był Hiszpański Generał M o raI e e, i gdzie B o I i vat miał umrzeć. Spodziewano się. iż ai.uwu rozpocznie zaczepną woynę. Do owe y chwili nit miano iescze dostateczney wiadomości o potyczce morskiey między eskadrą nkoszańską pod wodzą B r i o n a a flotyllą Król AwskoHiszpańską. Kilka razy ustępowała flotylla Królewska, nitchcąc się wdać w bitwę.

Z Wasyngtonu d. & Sierpnia, Gazeta rządowa National In te lligen cer zbiia wieść, jakoby rząd Hiszpański oświadczył się skłom.jm> do odstąpienia A m e r y c e obydwóch F lor y d za wyliczeniem pewney summy pieniężney. Dodaie przytem, iż Florydy w żaden inny sposób teraz nabytemi bydz" niemogą, daiąc przezto do zrozumienia, iż zwrot zaiętych F lor y d stal się, koniecznym środkiem politycznym. Pod Ver a - C r u z odnieść znowu mieli rokoszanie nieiakie korzyści, a związki z AJ txyki e i» zostały przezto zeiwaoęmi.

Do da tth