I I .

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1818.11.18 Nr92

fiowe to Państwo ma ieecze (rudną przeprawę" to iest* walkę z Prezydentem Rzeczypospolitey Haityckiey, Generałem B o y er. Tymczasem, położenie rzeczy może mieć sczęśliwy zwrot dla H e n ryk a bez narażenia wolności. " Z Dower dnia 30. Października.

Dzisiejszego rana mieliśmy tu prześliczny! widok wbiegaiącyth donaszeoo portu 43 o krę tów z pierwszym oddziałem naszego kontyngensu woyska zymauiącego. Składał się z 3,076 ludzi pitchcty i drtyIk-ryi, z20i żon i 213 dzieci, i' zprztezło J 5 t koni. Zoinurze, między którymi wielu od lat 12 Ang l i i nie widziało, cieszyli się niezmiernie z powrotu'ewoiego. Muzyka korpusu tego grała pieśni narodowe. Pnia 1. Listopada.

Od wczoray zawinęło tu 63 okrętów z Cal a i s, które ogółem przywiozły 5,084 osób z Frańcyi. Ze Lwowa dnia 4. Listopada.

Seym Galicyiski, zwołany najwyższym uniwersałem N. Pana z dnia 16. Września x. b., zagajonym został' dnia «7. Października r. b. Kommisearze Seymowi: J W. Hrabia C h o ł o n i e w s ki, Cześnik Witlki Koronny, i W. Onufry Szumlański, Wice-Podkomorzy Koronny, okazali dnia 26. Października pełnomocnictwa swoie J W. Gubernatorowi kratowemu. Dnia 27. o godzinie lotey przed południem, gdy woysko garnizonowe i milrcya mieyska w paradzie stanęły, JW. Gubernator kraiowy, iako Prezes Stanów, udał się do Zgromadzenia Sey«nowego i wyznaczył Du utacyą do JWW.

Kommissarzy Seymowyth, składaiącą się zJW. Dąmbskiegó, Radcy Rządu kraiowego i Krayczfgo Koronnego, z W. »x. W i t csł .1 w s K i( go, Kafonika Prztmyślekiego, z JW. Erazma Hrabi'go Komar o ffs l i 1\ o, 1 z BnrminrzH Lwowskiego, P. Hoffmana. Po odeyściu tey Deputa?cyi. Deputowany w Wydziale Stanowym W; Józef Dzierzbows k4 zdał sprawę z tego, to Wydział Stanowy do wiadomości Seymu donieść miał. N astąpił uroczysty wiazd JWW. Kommissarzy Seymowych. Jechali · od domu pierwszego Kommissarza Seymowego aż do uniwersytetu" inieysca Seymowania, wpośród sztregów łwjyska i milicyi mieyskiey, wszędzie odb:eraiąc honory woyskowe. U drzwi uniwersytetu przyięci zostali przez JW. Prezesa Stanów, i Dygnitarzy Koronnych, i odprowadzeni do krzeseł swoich; poczem pierwszy JW. Kommissarz Seymowy miał mowę następującą: " Upoważniony Reskryptem N. Cesarza i Kroła Pana naszego miłościwego, dooznaymietiia Wam, Szanowne Stany, wysokich Jego zamiarów, przynoszę Wam ten miły sercu obywatelskiemu dowód zaufania Monarchy w Narodzie, którt w każdym rządzie jest podstawą pomyślności powszeihney a w iednowładnym etanowi jedynie sczęście pospolite. Stym prztszłoroczny, po dlugiey [<m-rwie na nowo zwołany, dał Wam sposobność okazania to nieograniczone zaufanie w sprawiedliwości oycowskii y N. P 3 II a, i te, wbrną. in.łość Synowską dla swoiego Króla, kt< ra od wieków była i ieet cechą naszi-go charakteru narodowego. Nay wyższe zatwierdzenie dzieła przeszłoro.znego S»-ya)u, wiekopomna bytność N. Pa' a nir tylko w sf,ol>cy, ale i w rożuyeb częściach lisi u, ojcowskie otoczenit się-nas-emi r dakomi, ktnn zdawało się zmieniać Si'jet-'OSc Majestatu w iedney rodziny łono, dobroć, z i-ką wszystkie stany i każdy mieszkaniec był wysłuchany, niezmordowaira troskliwość, z ktl\rą ten Wii-Iki Monarcha wszystkie V\ ładze i urządżet ia kraiowe osobiście zwiedzał i z bliska rozpoznawał, sczodrobiiwie rozdane dostoieństwa kraiowe, wyniesienia etanu i znaki honorowe, nakoniec zw;ła>:ie teraźr ieysze» go Sty mu, a nań wyraźnie daue mi zlecę go CcS3rsko Królewskiey łasce i naywyższem ukontentowaniu, są to skutki Waszych na Seymie przesztorocznym położonych zasług, a razem niezaprzeczone dowody łaskawych wl\lędow naszego ukochanego Króla. Scz(,śliwy naró d, który odbiera tak iawne ozn-aki ukontentowania ewoiego Króla, iż śmiało zasługami swoieroi chlubić się może. W taktem to przyiaźnem położeniu zgromadzeni iestekie Szanowne Stany na Seym teraźnieyszy. Dopełniaiąc daley dane mi zlecenia N. Pana, mam sobie za sczęście, oznayrnić Wam Szanowne Stany te nayłaskawsze postanowienie, że w następności zaprowadzonej w roku przeszłym konstytueyi Seymowey, iako innym Prowincyom tak i Królestwu Galicyi pcetulata Królewskie orIIay miane będą,. W tern dobrotliwem posiano, wieniu widzicie Szanowne Stany obraz rzetelny nie ograniczonego Włatlzcy i sprawiedliwego Oyca Oyczyz'iy. Znaiąc naybliżey położenie zewnętrzne Swoiego Wielkiego Państwa i wewnętrzne stosunki, i«dnoczą«e tzęsci onego w ieden ogromny ogól, zostawia Swoiey troskliwości wymiar ciężarów publicznych; lecz tak dobry Oyciec, chce oraz Wysłuchać Swoie ukochane dzieci. Aby zaś Wolę naywyźezą N. Pana na teraźnieyezy Seym łaskawie mi udzieloną naywierniey Wam odnieść, pozwólcie Szanowne Stany, eby literalnie edczytaną została." (Po złożeniu i odczytaniu postulatów.) "Jakkolwiek te nakłady zdawać się Wam będą. Szanowne Stany, dotykać przemysł rolniczy, iedyny prawie w tym kraiu, bez wątpienia iednakźe odpowiecie zamiarom nasze. SO ukochanego Króla tak, aby wzmacniało SIC przekonywanie się Jego n Waszem synowekiem. dla Niego posłuszeństwie, i razem o nieograniczonem Waszem w sercu Jego oycowskiem zaufaniu, że nie uydzie J ego wysokiej mądrości i sprawiedliwości prawdziwe

1 -17

rozpoznanie, ;akie robić możecie ofiary. Tenże S3in Szanowny Wasz Prezes Stanów, Baron de. H a u er, który wprzód przez miłość ludzi, nieoddzielną od serca swoiego, przenikniony tą wielką prawdą, że pomyślność cząstkowych Prcncincyi stanowi dobro ogólne całego Państwa a razem i Panuiącego, 5l calem poświęceniem się łożył wszelkie starania o dobro tego Królestwa, teraz ściśleyezym węzłem obywatelstwa połączony Z Wami, przewodniczyć będzie na teraźnieyszym Seymie, abyście pomyślność kraiową. na zasłużoney przez Was łaskawości naylepszego Króla gruntuiącąl\się, wznosili do pożądanego krtsu. Szanowny Wasz Wybór Stanowy z gorliwych i światłych złożony Obywateli, poświęcając a:Q tym przedmiotom, doda potrzebnych s-rodeł do należytego zgłębienia rzeczy i będzie Wam pomocą i radą. Będzie Wara wielkim wzorem do postępowania, Szanowny Wasz Prymas i Arcybiskup, Hrabia An K wic z. Połączenie tych wielkich dostojeństw w kraiu naszym, dowodzi iawnio to świątobliwe Króla naszego i Was wszystkich przekonanie, ie prawa nam dane maią za zasadę prawa Boskie, z»ś Wybór tak szanowney osoby do piastowania tey połączoney godności, równie dla Was dobrotliwie ialc sczęśliwie zrobiony, wskazuie Wam chęci cnotliwego Króla, aby ludy równie prawami iak przykładem nawodzić do cnot towarzyskich. Wszakże obok sczególnych o dobro Królestwa tego względów, nieprzepcminayci« Szanowne Stany, że żądane od Was nakłady, nie na podbicie świata, nie dla dogodzenia próżności i rie dla blasku zbytkowego użytemi będą. Ten ro sam Monarcha, ehay-* większym wprawdzie kosztem i usiłowaniem, nadal pokóy długoletnią woyną skołataney E u r o p i e, teraz wszystkie łoży starania na przywrócenie wewnętrzney pomyślności w krajach berłu Swoiemu od Opatrzności poruczonych. Widzicie w tuteyszym Królestwie w stytutów kratowy» b na nowo przybyłe, we L w o w i e: uniwersytet przywrócony i nowo <<»prowadzone szkoła realną; w P r z e m y - śl u: w giinnazyum postanowione filozofii i teologi katedry, nadio dytcezaloe seminaryurn; w Sandeczu i Bochni: Dowe gimnazya; w T a r n o w i e, Jar o s ł a w i u , P r z e m y ś l u i S t a n i s ł a w o w i e, dodane · zkołom głównym czwarte fclassy, przy wielu celnie)Jzyeh katedrach, szkoły dla nauczycielom, w Tarnowie i Drohybyczy szkoły dfa płci żeńskie), w B r o d a c h dla wyzaania Izraelitów, szk< łę realna i rozliczne szkoły wieyskie. Ub.k oświecenia powszeckneg» wznosi się _B:skupstwo tynieckie, ta to podpora Religii, lbtotnie oświeceniu i sczęściu ludzkiemu potrzebna. ]I ile dla oświaty pouszreh y odbieramy dobro« dzieyetw, tyle dł* industryi inioiie. pooIIIOcy nie sczędzi dobro«j.y na Króla naszfgo ręka. Zapobiciono znacznym kosztem naduiyciom forszpanów. powsiaią koszary woyskowe, zakładaią gościńce ląiząie wewnątrz odległe Cyrkuły i ułatwiające h.-.ndei zewnętrzny, otworzono traozyiowy handel przez B r o d y z R o s s y ą, taryffą celną lądową tegoż Imperyium zniżono do eła portowego, handel tranzytowy z P ru s sam i prowizolyalnie ułatwiono, wyprowadzenie za granicę, zboża dozwolono, i same cła od wielu artykułów znaeznie pozronicyszano. Słowem, cokolwiek majątek kraiowy intellektualny i realny rozwiiać i podnosić może, to wszystko Rząd nasz dobroczynnie wspiera. Oto są potrzeby nakładów ogólnych i eczególnych tego Królestwa. Czuiecie zaiste ważność onychźe, Do U'aszey Szanowne Stany mądrości i gorliw ś«f należyć będzie, dopełnić one sposnb»m odpowiadaiątym woli naylc-p«ego Króla i dobru kąaiower»u."

Na tę tnowę odpowiedział JVV. Gubernator kraiowy i Pre*e» sunow, iak uastępuie:

"z glęboklem uszanowaniem i nayczuls2< Wdzięcznością, odbieramy dowody pieczołowitości i miłości N. Pana, dla ogółu Państw i tych Królestw »ieprzestannie dawane, których pickaym i itdynym ieat celem: oświata, podniesienie rolnictwa, przemysłu rękodzielnego, i handlu, słowem, 'pomyśłntść powszechna i sczególna. Wysłucha! siny Z uszanowaniem poslahta Kr<łewskie; weźmiemy ie pod rozwago" i nieomitizi.iioy złożyć uchwalę Seymową. Pozostaie mi iescze iniieniem Stanów, z naygłębszern uszanowaniem podziękować Jego Cesarsko Królewskiey Mości, że na ten dzień ważny i uroczysiy, a organ Swoy, Gtttbi* Jas'ie Wielmożny Hrabio wybrać raizył; Cbbie, kiorego życie prywatne i publiczne i«.st dla nas wszystkich obyczaynośet wzorem f Ciebie, którego \-,sjyscy z przywiązaniem uwielbia" my. Poizem JWIV. ICormnissarze Seymowr powsra«'*zy 2 k-rztst-i, odprowadzeni zostali powyższym »posebem do drzwi uniwersytetu, i odiechali; a JW. Prezea Stanów» Dygnitarze Koronni i licznie zgromadzone Stany pitrwszemu J\ V, Kommissarzowr Seyrnoweinu uroczyste odwiedziny oddali. Dnia 3&. i 29. Października naradzrały się Stany nad postulatami Krolewskicmi, i inne do zakresu Seymu należące przedmioty traktowane były.

O B W I E S C Z E N r E.

Cegielnia <<ni< yska przy K a t a r a c h ma bydź od 1. Styiznia i&'9 przez publiczną więc<y datność wczasową lub też wieczystą dzierżawę wypusczoną. "Wzywasię przeto ninieyszem chęćmaiąrych, ażeby podanie Sto. i 30. terainieyszego miesiąca Listopada zawsze o godzinie iotey przed południ*-m na ratuszu w Ijbie Sessyonalney Directorio mias»a i P<>1n yi złożyli, gdzie warunki każHego izasu prztyrzane hydź mogą. Po »nań dnia 9. Listopada x8 I 8Dyrektor miasta i Policy i.

Dodatek

Z Petersburga d. ;f Października.

Dnia to. b. ra. zarządzaiący ministerstwem policyi Generał piechoty, Hrabia W i a z m i

t Y n o w, otrz>mał pismo J. C. M. z A K W i 8g r a n u pod dniem a3- Września; w którem między innemi wyrażono co następuie: "Hrabio Si ergi a y Koźmicz! Chcąc się przyczynić do ozdoby stolicy, i dla pomników wzniesionych na cześć znakomitych w narodzie naszym wodzów wybrać dogodne mieysca, aby te oznaki wdzięczności oyczystey tern bardziey działały na serca współrodaków, rozkazuię-: Ob. lisk wznń siony dla uwiecznienia pamięci zwycięztw Marszałka, Hrabiego K u m i a ń c o waZ a d u n a y s k i e g o , przenieść na rynek pierwszego KorpHBH kadetów, aby młodziińty, ćwiczący się »w ley szkole, w którey niegdyś był wychowany bohatyr Z a d u n a y s ki, przypatrywali się poni akowi chwały iego; pomnik zaś Xiccia Italińskiego, Hrabiego S u war o waR y m n i c k i e g o , umieścić na nowym-rynku blisko domu Xiążęcia S o ł t Y k o w a , gdzie ma bydź most Troiecki. Odtąd, oba te rynki będą się nazywały, pierwszy R u m i a ń c b w a, a drugi S u war o w a. - Uwielbiaiąc pamięć czasów upłynionych, powinniśmy okazać także należną wdzięczność i zasługom czaeów naszych. Sława Marszałka Xiąięcia G o l e n i - eczewa Kutuzowa Smoleńskiego, i B ark la i a de T o II i , zasługuie także na pomniki przyzwoite, którtmi maią się ozdobić oba ryr.ki przed katedrą Panny M a r y i Kazańskiey, w którey R o s-s y a widzi mnóstwo trofeów uwieczc.iaiących iey zwycięztwa, iaiich nam Opatrzność dozwoliła, a ludzkość . obsypał* btogosławieństwy. Dokonanie tego przedsięwzięeia poruczyłem Kommissyi sczególnie dla tego ustanowioney. Znstaię wam przychylny. Alexander. " KancUcz Państwa K Hrnbia Rumian cow?

odtbrał takie pism» N. Pana z Afcwisgranu pod dniem 14. Wrześ.iia ley osnowy: "Hrabio M i koł aj u P i o t r o w i c z u ? Z wdzięcznością przyimtuę pozdrowienie wasze. Miło mi było w tymże liście wyczytać, iż podróż bryga Ru ryk a odpowiedziała gorliwym życzeuiom waszym przyłożenia się do nauk i oświecenia. Oczekuię od Ministra morskiego sczegółowego o tern doniesienia, i przedstawienia o Poruczniku R o t z e b u e iiegospółtowarzyszach, na których scztgólna. Mą zwrócę uwagę. Zostaię wam zawsze przychylny. Alexander. " N. Cesarzowa Elżbieta Aiexieje w na, i N. Cesarzowa Marya Fe de równa, przeieżdźaiąc przez D o r p a t, raczyły pozwolić przedstawić sobie Professorów Uniwersytetu, i zasczycić ich oświadczeniami swey łaskawości. N. Cesarzowa M a ry a oglądaiąc w gmachach uniwersytetu muzeum sztuk, oraz gabinet historyi naturajney i fizyki, sczególnieyszą uwagę na ostatni z ni<h zwracaiąc, rozkazała Dyrektorowi iego P ar r a t o w i przysłać sobie do Mi ta w y opisy niektórych rzeczy, co też dopełnionem zostało. Dla muzeum sztuk rai żyła N. Pani ofiarować medal ułaeney roboty; i następnegodnia, 3 1. Sierpnia, uniwersytet odebrał od Cesarzowey przez Radcę taynego W tli a mowa medal bronzowy pamiętnych lat 1812, 1 b 13 i »8' 4 , bity ze wzoru ręką własoą Cesarzowey zrobionego. Drogi ten dar ku wierzney i wdzięczney pamięti w muzeum Sztuk złożo(io. Redaktor Ruskiegn Inwalida, Pezarowius, otrzymał od Króla Jmci Pruskiego brylantowany pierścień z cyfrą J. K. Mości.

Czytając w podatku do gazety Nro. S5 odpowiedź W. Żółtowskiej na moie wezwanie, domyślam się z pewnością, ie tę i »kil tayny doradzca napisał, gdyż ta przechodzi wiadomości i obięcie Damskie; rzeczony doradzcazapomniał się, że piFnurąc swoiey własności, przez kogoś obcego zagarnąć chcianey, 1 ieprzechodzi granic praw żadnych, i o-wszeD> tak prawami Boekitmi, iako też ludzkiemi, dochodzenie iey dozwolone iest. Zawodzi tenże dbradzca W. Żółtowską, zasraniarąc ią Konstytucją Polską w roku 1538, ta sama iest dla niey wprawdzie po części, iest prztciwko ziiey naywięcey, czego zapadły wyrok 2 Wm. Suchorzewskim dowodzi- Niecbay nie sili swoiegorozumunaobiaśnianie pomyłek tam, gdzie ich niemasz, i gdzie wszystko na pewnych zasadach te er ugruntowane. Niechay będąiakie chcą dobTredzrt-ystwa' cd dobrego mę£a nayr.itwinmey zrobione r iak c'altko zin. tli ir.a korzystać, wdowa, może Sąd rozsimgnie, a podanie wazelkiey pozostałości rzetelnie do spisu inwentarza« prawo, sumnienie i pnczciwość, ieieli się w duszy rniesczą,. nakazuią. Zaczem powtórnie ostrzegam Kredytorów, by osuożnemi w wypłaceniu kapitałów b )ti, i nic niewnosili z odezwy" którą pozostała wdowa może mniey zrozumiale podpisała Dan w Cieślach pod Bukiem dnia 6. Listopada. 1S18 roku.

F. Żół'towski.

Dobroczynnosc.

Dla pogorzelców w W r z e ś n i złożono: 6) uzbieraną składkę, w tuteyszem zgromadzeniu towarzyskiem: Concordia, 21 Talarów- 7) od Bezimiennego' z Poznania 2 dukat yP o z n a ń dnia 16. Listopada 18* 8

PATENT SUBHASTACYINY.

Dobra Myślnitw z wszelkiemi przynależy tościami, z wsią Kuinica i folwarkiem Dąbrówka zwanym, do pozostałości zmarłych U Ur. Jakólia i Xawery Psarskich małżonków należą.

ce, w Poznańskim Departamencie, Ostrzeszowskim Powiecie, przy Szląskiey granicy sytuowane, na 58,034 Tal. 8 dgiv 6 den. sądownie oszacowane, maią bydź na wniosek SukcessoIÓWwterminach dnia 1. Marca I8ig* dnia a. Czerwca i S Il\ i dnia 3. Września I8i9r tu tr naszey Instrukcyiney izbie przed Wm, Sędzią Ziemiańskim Kosmeli wyznaczonym, z których ostatni iest peremtorycz:iy, naywię cey inaylepiey podaiącemu, publicznie sprzedane. Wzywaią się, przeto wszyscy posiadać i wypłacić zdolni ochotę kupna maiący, aby <<ię w tych terminach licytacyi stawili, swe licyta podawali, a następnie za zezwob-niem Sukceeaorów przysądzenia spodziewali się.

Warunki kupna, iako teź.taxe dóbr", regestr przemiaru, i mappę, można każdego czasu W Registraturze podpisanego Sądu Ziemianekiego przeyrzeć. Tudzież wzywaią się wszyscy pretensye realne do tych dóbr mieć mniemaiący, aby takowe naypózniey w ostatnim terminie podali i udowodnili, w innym bowiem razie z takowemi na zawsze prektudowaneroi zostaną. Kro t o s z y n dnia 31. Sierpnia ibi&.

Kiókweko- Piuski Sąd Ziemiański.

E x p e d y c y ar G a z e t .

J eden z na-ypierwszych ogrodów w HoUandyi nadesłał mi pakę zcybularui kwiatów we wszelkich gatunkach i kolorach. Amatorowie zgłaszać się mogą n P. Muthe ogrodnika moiegc* na nowych' ogrodach, kiory się przedażą icb trudni. P o z n a ń dnia 18 - Listopada i 8 r 8 . C Berger.

Doniesienie. Maiąc w ogrodzie mym Kobyłopolskim kuka tysięcy pięknych drzewek owo» cowych w iśżne i naylepsze gatunki sezepionyclr, przedaię takowe po półtora złotego, ieśli kupujący 50 lub więcey sztuk razem bierze. Mniey sztuk kupuiący droź« y płaci. My cirlsk a.

Mam honor uczynić nayniisze donresienie o moim tu przybyciu z trzodą pięknych Szwaycarskich i Tyrolskich krów i huhaiów, któremi zjednałem sobie pochwałę, i zadowolirienie Szanownego Obywatelstwa.' Gotów iesttm podiąć nowe kontrakty na sprowadzenie bydła Szwaycarskiego i Tyrolskiego gniazda, zobowięzuiąc się dostawicie w następuiącym miesiącu Maiu. Zuayduią się także itscze u mnie cztery Tyrolskie cielne Jałowice, iedna Szwaycarska, i ieden dwuletni bubay Szwaycarski do przedania. Mieszkam na ulicy Wilhelmoskiey naprzeciw domu poczt Nro. 136. Zabawię, tu iescze 10 do 1 % dni. Sebastyan Riedel, Łandlarz bydła z Tyrolu i Szwaycaryi.