N O T A Xiccia Juici Richelieu, w odpowiedzi na notę Panów Pelnomocników dworów Auslryackiego, Brytanii, Pruskiego i Rossyiski(go. Podpisany, Minister i Sekretarz stanu Jego Ctirztściiańskiey Mości, odebrał wydaną doń przez Ichrność Ministrów gabinetowych Austryackiego, Ang eiskiego, Pruskiego i Uossyiskiego, na rozkaz Ich d09toynych Monarchów, not<j z dnia 4. m. b. i nitzaniedbał prztblać iey Kr .toni, Panu swoiemu. Król przAiął z rzetelnem ukontentowaniem ten nowy dowód zaufania i przyjaźni Monarchów, którzy do obrad w Akwiagranie należeli. Sprawiedliwość, która, oddaią riągłey Jego o pomyślność F rancy i troskliwości, a mianowicie prawemu Ludu Jego sposobowi myślenia, wjkroś stree Je'g-< przeięła. Zapatruiąc się Król na przeszłość i zważaiąc, i£ żaden inny naród w żadnym innym czasie obowiązków, ialiimi są przyięte przez Francyą, nie byt wstanie z sumiennieyszą dópełnićwiernością, czuie, ile naród ten nabytą przezto nową sławę winien iest ustanowieniom, któremi się rządzi, i dla tego z sczegńlnieyszem dowiaduie się ukontentowaniem, iż dostoynt Jego Sprzymitrztńcy wzmocnienie owych ustanowień uważaią równie bydź korzyetnem dla spokoyności E u r o p y, iak istotnem dla pomyślności Francy i.

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1818.12.05 Nr97

l'rzekonany, iż pierwszym Wet Jego obowiązkiem, przykład-ić się wezt Uiemi w mocy iego będącemi środkami do wzmocnienia i pomnożenia korzyści, rokuiącyrh przywrócenie powszechnego pokoiu wszystkim narodom; przekonany, iż spisie między rządami złączenie naypewrieyszą trwałośii owych korzyści iest rękoyanią; iż Fr a n c y a, która niejnogła pozostać obcą systematowi, którego dzielność na doekouałty itdnoetaynośct zasad i działań poległ, przyłączy się do niego z zimaionuiąią oaęż sczerością, i że przy' stęp iey wzmocnić tylko może niepłonne oczekiwanie pomyślnych takowego dla dobra ludzkości sprzymierzenia się owoców; przy im nie Jego K. Chrześcijańska Mość z naywiększą gotowością wniosek NN. Cesarzów i Królów, łączenia ciągle rad i zabiegów Swoich z Ich radami i zabiegami około tego tak zbawiennego dzieła. btosownie do tego upoważnionym został Podpisany, do uczestnictwa obrad Ich Ministrów, na ile rakowe ściągaią się JIo utrzymania pokoiu, traktatów, które go skoiar/.yły, i zobopóluych praw i stosunków, kurę przez też traktaty, od wszystkich uznane mocarstw Europtyskich, ugruntowanemu lub potwierdzonemi zostały. Podpisany uprasza Ichny>śc Pełnomocników, ażeby te w\rażenie chęci i uczuć Króla, iego Pana, swoim dostoynym Monarchom obiawili, ma oraz zaczyt złożyć Ichrność Ministrom zapewnienie ewoiego sczególnieyszego osobistego szacunku. Akwiagran dnia ix. Listopada 1 gIg.

(Podp.)

Richelieu.

DEKLARACYA.

W chwili, wktórey uchwała wyprowadzenia woysk obcych z kraiu Francuzkiego, ostatnią przywróceniu pokoiu w Europie pieczęć przylłdda, i środki ostrożności, których smutna wymagała koniec/.nść, ustaią, upoważnieni zostali od Monarchów swoich Ptłnomocnicy Austryacki, Francuzki, Angielski, Pruski i R ssyiski, do obiawienia wszystkim dworom Europeyskim wypadków swoiego w Akwisgranie zebrania i wydania tym końcem następuiącey deklaracji. Traktat z dnia ggo Października r. b., stanowiący ostateczne wykonanie złkreśionycłt w friktarie pokotu 2 dnia go. Listopada 1815 braniom przewodniczyć, a spokoyneśc świata zobowiązań, uważany itst od wpływających statecznym onychze bydz- celem. do niego Monarchów za uwieńczenie dzieła W takiey myśli dokonali Monarchowie pokoiu i domierzenie systematu polityczne- dzieło, do którego powołani byli. Nie prze. go, na którem rękoymia trwałości dzieła te- staną pracować nad iego wydoskonaleniem. go polega. Uj.t)3ią uroczyście, ii obowiązek Ich wzglę. Ścisłe połączenie Monarchów, którzy dem Boga i względem Ludów, któremi rząprzystąpili doowegosystematn, powoduiąc się dzą, rozkjzuic- Im, ażeby, ile wich mocy, zasadami Swoiemi, niemniey iak dobrem Lu- dali światu przykład sprawiedliwości, zgod», dów Swoich, nastręcza E u r o p i e najświę- umiarkowania; srzęśliwi, ii od tey chwili tszy zakład pr?y«złey iey spokoyności. poświęcać mogą usiłowania Swoie wzrastaCel połączenia tego tieft równie prosty, niu kunsz'ow pokoiu, wzmaganiu się weiak dobroczynny i wielki. Nie zamierza UDO wnętrzney państw Ich pomyślności, i budzeżadnych nowych politycznych przedsięwzięć, niu owych urzuć religiynych i moralnych, Żadney odmiany uświęconych istnąctmi tra- których panowanie aż nadto wróg czasów ktatami stóunków. W ewoim Sfiokoyoym zachwiał. i stałym toku nieubiega się za niczern, iak Akwisgran d. 15. Listopada 1817. tylko za utrzymanum pokoju, i rękoymią (Pod«i.) Mctlernich. Richelieu, Castwszystkich układów, które go utworzyły i lereop/i. Wellington. Hardenherg. BernUstaliły. storjf. Nessel rode. Capądistrias.

Monarchowie uznaią za podstawę istnące- Na rozkaz go między Nimi wzniosłego przymierza, nie- Ichmość Ministrów i Pełnomocników, Emienne postanowienie aieodstępowania ni. G e n t z.

gdy, bądź w Swoich zobopólnych interes- (Todpisy Pełnomocników uwaiać należf - ach, bądź stosunkach swoich względem in- w porządku alfabetu l'rarxuzkiego.) nych mocarstw, od ścisłego przestrzegania «»sad priwa narodów, których stałe przystosowanie do trwałego sianu pokoiu, iedyHa skuteczną rękoymię niepodległości każdego pojedynczego mocarstwa i bezpieczeństwa ogólnego państw związku nastręcza. Wierni tym zasadom Monarchowie, powodować się również niemi będą na przyszłych Swoich ziazdach. mogących mitćmiey*ce mędzy Nimi samymi, lub też między liii Ministrami, czy takowe poświęcone będą wspólnemu wich wtasnyAh intereesach narażeni u, lub odnoeić się do okoliczności, * którychby inne rządy wyraźnie pośredni*, w * Iih żądały. Teo tam duch, który kie'o*»c będzie Ich radami, i rządzić Ich sprawami dyplomatyci-atmi, ma takie i tym ze

Z Beriina dnia 1. Grudnia.

W Sobotę, dnia tg. Listopada, o godzince $mey witczorney, po <<jtygodniowey niebytności, powrócił z Ak wisgra nu do Poczd a m u N. Król, Pan nasz naymiłościwszy, w naylepszem zdrowiu ku powszechney radości wiemjcli Swoich poddanych. Wczoray przed południem przybył N. Pa a z Poczdamu do Be cli na i obeyrzał woy-ko w paradzie pod Lipami.

Xią£ę Karol (trzeci syn Królewski) przybył tu wczoray przed południem o godzinie n. podobnież zAkwisgranu.

Z Jikmsgranu a. if. I istopada.

Dóta 20. opuścili DTMxeIIc Cesarz Ale

»ander i Cesarzowa matka; pielWszy stanął tu dnia 3 1 ., a nazaiutrz w godzin - po przybyciu Cesarzowey matki, wyiechał ztąd udając się na J li l i c h . N. Cesirzowa przybyła w towarzystwie WW.Xhżąt Konstantego i M i c h a ł a dnia aa. o godzinie 10. ranoey, a o godzinie 5. z południa tegoż samego dnia w dalszą puściła się podróż, zwiedziwszy tum, i obeyrzawszy relikwie i inne osobliwości. Wczoray odjechali: Nasz Królowie, Następca tronu, w towarzystwie Xiecia Wilh e l m a ; Xiążęta W e II i n g t o n , M e t t e r - n i c h i S c h t v a r z e n b e r g, a dziś rano Xiążę R i c h e l i e u i Rossy iski Minister stanu, Hrabia Capo d'Istria.

Z Frankfurtu dnia 24. Listopada.

W naszem mieście paruie znewu wielka żywość od nieiakiego czasu. Ouia 80. przeiechał tędy N. Cesarz Awetryacki. Rzeczonego dnia przybsł (u Ge.nerał Austryacki L a n g e n a u , i zabalWi przez czas nieiaki.

Dnia 21. X ążę Karol' Mellenburgsko Strelicki, któfy' od Cesarza A 1\ xa n d r a order BoBsyieki S. Anny otrzymał.

Z IVa r& za wy d. 2g. Listopada.

Dnia 23. b. mca Tdwarzystwo KrólewskoWarszawskie Przyiaciół Nauk miało publi czne> posiedzenie w obecności nader licznych f'mhaczow, które Prezes iego JW. Staszic t K zagaił: Wizasie, kiedy z pogwałceniem wszystka h praw narodów zmywiono się ra zupełny r izbiór i na znisczenie wielkiego i starożyt ego «E u r o p i e Królestwa Polskiego, W czasie, w którym główne m obcych tu rządów usiłowaniem było zagubienie rodu, imienia i języka pięt' astu milionów ludzi, cnotliwi rodacy, iedni przyiaciele nauk, zawiązali Towarzystwo w zamiarze zachowania dzieów i »owy narodowcy, dłudzy, nie mogąc

znieść poniżenia 5 wzgardy r.a oyczyetey ziemi, pośli nad rzeką Po, nad Tybrom, nad Sekwaną, Renem i Nilem szukać odzyskania oyczyzny, ocalenia sławy, i wskrzeszenia upadłego lI3rOCllI. Jak się pierwsi i drudzy zasłużyli kraiowi, potomność osądzi. M y , pragnąc pamieć pierwszych wier ie podać następcom, postanowiliśmy odtąd dl\ień, w którym to Zgromadzenie zaprowadzone- zostało, corocznie posiedzeniem pub!ic7,r.em uświęcać. Opis początku Towarzystwa przez zacnego Kolle-gę i Sekretarza naszego Zgrouiaeizcnia Kononika C z a r n e c k i e g o będzie dzisiay publiczności udzielony. Wyelział literatury trudnił się w tern półroczu sczególniey zbiorem pismprzygo:owawczych do historyi narodu. Dalszą pracę iego wstrzymuią nięnadcsłane dotąd opisy panowania K a z i m i e r z a W i e l k i e g o, Z Y g m u n - ta Starego, Zygmunta Augusta, i Jana 111. Wzywam imieniem Towarzystwa u-z nycli rodaków, kt< rzy się wygotować opiesnie panowania tyeh Królów podięli, aby swoię pracę raczyli przesłać, albo przynaymniey o iey postępie lIae uwiadomić. Kollega S u r o w i e c k i wypracował rozpraw wę o Cechach. W niey zebrał starannie historyczny wywód o ich początkach, o ich użytku i o ich szkodliwości w towarzystwach: przydał oraz środki, iakremiuy te cywilne ustanowy mogły bydi do swego celu zwrócone ; iakby naleidło ich nadużycia poprawić, nadić im durha dążności do doskonalenia się, aznisczyć w nich ducha wyłączności, przekupstwa, i osobistych widoków. W wydziale urnieiętneści A b r a h a m S t e r n członek Towarzystwa wygotował trzy machiny swego wynalazku, użytkowi w rolnictwie i w gospodarstwie przeznaczone: machinę do żęcia rozmaitego zbpia, tartak, i młockarnia,. Machiny te były przez wyznacroną z człon- tyzmów, kurczów, spazmów, głuchoty, bu ków Zgromadzenia deputacyą rozważane, lu zębów, puchliny wodney, zbytniey ot yWynalaztk ich iest nowy, od znanych dotąd łośii. Pism<o to przez wyznaczoną deputaróżniący się. W wzorach małych zdaie się, cyą w wydziale umieiętności rozwalane było. iż może by&t użyteczoym. Przecież dli Rapport o nidm zdany iest z pochwalą pi acy przekonania się, w czemoy iikowe niedokła- Autora. Lecz spostrzeżenia iego potrzcbui · dności poprawić łub usunąć Wypadało, po- aby przez doświadczenia lekarzy udcwodnio» trzeba doświadczenia n * wzorze stósowney ne i potwierdzone zostały, wielkości do ich użyci? 8 zególniey depu- Powszechny żal po utracie Generała Senatacya zwróciła uwagę na nowy wynalazek ko- torą Wojewody Dąbrowskiego Towarzyła w młockarni, które iedtukieoi więdnę stro- stwo dotkliwie dzieli z całym narodem. Był nę obrotem dwa wsteczne, przeciwne działa on bohatyrem wiekopomnych dziejów pogroskutki, iedną siłą ciężarem uderz a na dół, bowych Polskiego narodu. Był obrońcą oydrugą ciężar wyrzuca w górę. Wyi.Iazek czyzny w tey świetney epoce, która wyłątcn do użycia i do udoskonalenia widu ki- cznie cechować będzie historyą Polaków. Był n>ch machin posłużyć może. Wzo y rze- członkiem użyecznym i dobroczynnym Zgroczonych trzech mithin na dzisieyszem posie- wadzenia naszego. Czas, który wszystko dzeniu publiczności przedstawiamy. Opis osłabia i uisczy, tylko sławy wielkich ludzi Swego wymalazku sam Autor czytać będzie, ni« narusza, sława i cześć Henryka Dą, W tymże Wydziale Kollel\a (.loiz wy- browekiego z wiekami zwiększać i ustalać gotował roeprawę o naydogodnieyszem tirzą- się 'będą, Jego męztwo, i iego duszy moc dzeniu do cliodowania. psczół, ulew kloco- i stałość w sprawie narodu, naydalszey po*»ych. Uwsgi iego na doświadczeniu wspar-, tomności staną się zadziwiciieni W niete, mogą bydi użytecznemi tey części gospo- eczęsnym roku tysiąc siedmsf t dziewiędziesiądarstwa. Rozprawa będzie umiesczona w ro- tym czwartym, kiedy zawistne i zawaięte wroczniiach. gi P o 1 sfc i uszyslko i nadzieię znifczyły, DąXollpga Doktor Moro przesłał Towarzy- broweki srogością ich nieulękłYą nadziei stW'i opis z ryci ,ą swego wynalazku klt-sceów, nie tracił nigdy. On w tym czasie powziął i i krzesła położniczego. Jak pierwsze, tak ogłosił myśl przerżnięcia się z Polskiem woydrugie są w gatunku tych, iakie dawniey por skiem pod przemocą uległem, ale nie zwydali Ooktoruwie Sztein, Baudelo'que, Clęzonem, do woysk ówcześnie zwycięzkich Ossiander i inni. Doktor Moro HO wy- nad Renem. I{l tey myśli ukazywało się, I\alazku tego przydał niektóre dodatki, ecze- innym niepodobieństwo. Dąbrowski wigólniey do krzesła położniczego, które tek dział w niey iedynie trudności i niebezpieI\doskonalone, zdaie się mieć więcey korzy- czeństwa, ale te w bronieniu oyczyzny nie I\c« «.zasługiwać na pierwszeństwo. Wzór ie- zrażały go nigdy. Sam więc obiął tey myśli 80 Jjnayduie się w zbiorze Towarzystwa. wielkość, a duch męztwa tego hartu, iaki Podkomorzy Bracławski Jan H o ro d e - Dąb ro w s kiego ożywiał, uczuł potrzebną c 1\ i udzielił naszemu Towarzystwu własne do podobnego przedsięwzięcia i moc i stałość, liczne spostrzeżenia o skutkach magnesu na Sam więc poszedł, sam na podgórzach A1c'fle ludzkiem w rozmaitych chorobach, scze- pów zatkwił orły Polskie, wydał hasło do Stolnicy w leczeniu ślepoty, pedagry, ieyma- zgromadzenia ei% woyekom Polskim. Ta czeństwo, iakie z upadku starożytnego Królestwa P o l s k i czeka F i a nc y ą, czc-ka Eu Xppę. On lam zawiązał len drogi wjtek, ? którego ni.-ilo się wywinąć o: rodzenie, i dalsze lIOJIe narodu Polskiego przeznaczę i ia. Orvgo, mimo nieskończonych przeszkód i niebezpieczeństw, . starannie i nitoflstęp' ie umacniał, zachowywał, dopukąd v\t wysunęły się z niego sczęsne losy Polaków, e;o,:ćkąd nie przeprowadził zwyciężkich P«Jikich pułków na odzyskaną Polski ziemię, i nie uyrzał odrodzenia Polskiego narodu. Jak gorliwym był członkiem naszego Zgromadzenia, są dowodem iego ostatniey woli sfowj: "Moię broń i zbroiownię (te są wypraży testamentu) wszystkie ineie rękopisma "doiyczące przedmiotów woyskówych, histo"rycznych, politycznych i pięknych nauk; "wszystkie plany, rysunki, llIappy, kcper". · j.ty;hy, portrety i rozmaite do tego śuaga"iące się instrumenta; moię całą bibliotekę, ". wtzystkę broń i rynsztunki ialic.l\o bądź na"zwiska, armaty, \isj)Ctkie starożytne ubior y, roóy zloty amaliowatii pała$E, który od Naczelnika Koś c i u s z k i w '""oku I7V4 " "otrzymałem, móy i bj.ny pałasz, który "zwykle nosiłem, i w ogo'nosci'wszystliie po"dobne rzeczy, w kt'" rymfcolwiek bądź kraiu "znaydować się mcgą, o ile są morą 'vłasno"śfią, zapisuię świ lifrau Towarzystwu w " War s z a w i e , k t r e tam wyłącznie pod nazwiskiem Towarz y stwa Yrzyiatiół Nauk " "exystuie. Przyłączam do tego ten warunek, ab y każdemu Polakowi wolno było rzeczy " ,,4e w mityscu sachowpoja oglądać i czvue; "nie mogą iednak b 1\ i: rozdzielone, ani allenowane bez mai ą P i .».ot>tać iako włas' ość " , rzeczone g o Towarze twa. Zaklinam moich " "sukcessorćw, aby vs?ysikie te rziczy sumiennie temuż TowŁrz J .siwu oddali." "

Zgromadzenie dar ten przyimuie z wdzię

»jnością. W tym zsiciar*fc przeznacza wiłomu SWOIm osobną s>lę, Itóm ro:lć będzie lInIe Siili Daj roili IJ""o. Pokoy i «ticczpa < /. ii wam szanowne cienie! Nieśrnum iny duch, który was ożywi,ł t wśród nas żyć o'» przestani*. Jego dzieła, iego czuwa, i. go nijśli i te oręże, ktortini bronił narodu, powierzone u?szcy srr.sży, zachowamy staranni« pOIOTllI - bC;, iako święty* ogień miłości oyi żyzny. Oby nim zaymowali. się Palący oriwitdzaiąc te składy drogie ! Tu naetępuit wyliczei.it ofur do biblioteki Towarzystwa w książkach i ręknpbinach, tudzież e!o Muzeum i Gabinetu rzeczy przyrodzonych, w ostatnim półroczu złożonych.

Wydaną w tym roku przez Xiedza I g n a - cego Przybylskiego, dawnie) Hektora bzkot w P o z n a n i u, poiem w P ł o c ku, a teraz w K a l i s z u , Arytmetykę % potrze' bnetniprzYstosowaniami, zaleeiła Kom mis» sya Kządawa Oświnenia Public *go Btktoreuii szkol wyższych do uiytia uCziitom klat« niższych. T a i Kornmissya zaleciła używanie po szkołach eleme .urr.ych żydowskich książki wydaney.w W il ni e pod t y tule nr NiiJ/Ka CzYtania po polsku dla młodzi wyznania stu' rozakouuego. Di.ia i j. Grudnia r. b. nastąpi tu otwarcie Szkoły fubliczoey Muzyki JEIemetitarhcy pod kitru kieni Pana Jozefa EIsnera, iako BvkiQra, z dwóch klas s złożonCy, w którty miidziiż płci oboiey uczyć się będzie muj) ki bezpłatnie. Pomiędzy róirtetni kórz.) ś iarui ciii Sjjosobiącey się w tey szkole młodzieży, i< st i ta na'i< r ważna, iż młodzitńrc celuiący wyższym talentem w muzyce, scztgclniey głosowey. będą mogli nakładem Rządu za granicę bycii wysłani.

Dodatek

Z Paryba dnia 21. Listopada.

Izby zwołane na 10. Grudnia.

Dnia 5. m. b. wyiechał Król Neapolhsński r R z y m u z powrotem do państw «wołek. Cesarz A l e x a n d e r każe sobie robić wzór mundurów i całego oporządzenia pierwszych pułków gwardyi naszey i wojsk łiniowycb. Sławny Kompozytor Ran Boy eł die U, Otrzymał od N. Króla Pruskiego przepyszny pierścień brylantowy. U skarzaią się mocno liberalni i polityczni pisarze nasi, źe ważne zdarzenie oswobodzenia ziemi Francuzkiey od woysk obcyih nieobchodzono z zapałem. Jeden z nich czyni Uwagę, źe Paryż, w przypadkach daleko Rmiey ważnych bywał zawsze oświecony; reźeli, mówi o n, nieuczyniont» tego te raz, przez *grz>czoość dla wychodzących woysk obcych, grzeczność tę zbyt daleko posunięto, ponieważ prawdziwy patryetyzm o Je zgadza się z tak wielką, uległością dla cudzoziemców, ł/\yta się uakoniec, dla czego naai dzieoni »ierszopisy, których tu poetes de circonStance (poetami od okoliczności) nazywaią, aktorzy od lat trzech cały Świat śpiewali, dla cz<go rzecze, naraz oniemieli? Widok woysk obcych, smutek publiczny, nie wstrzymał ani f ta chwilę ich usłuiney muzy; atoli teraz biedy oswobodzeni jesteśmy, muza ta mil zy lak nieżywa; niepodległość narodowa, nit*>atchnęła źadDego z nich ani iednym pie/\ lem 1 t. d. Ci sami pisarze żartuią sobie także * mnogich artykułów tyczących się wyborów, a «miescfcaoych W gazetach oddawanych pod · /\nzurę, i twierdzą źe się w nich znayduią te same myśli i wyobrażenia rzeczy. które prz z «ały ciąg rewolueyi czytano we wszystkich Dziennikach urzędowych; odwołująsię oni na dziennik urzędowy owoczesnego Dyrektoryatu wykonawczego, na Redaktora, i zapewniała, ie umieeczone tam odezwy, podpisaoe, iuż to przez Re u be la, iiiź to przez L a r e v e i II e re, L e p a u x , były z upełnie te same, co dziaieysze, z małemi tylko odmianami; niepotrzeba więcey, iak "tamte odpisać i podpisy opuścić, a tak raoźnaby osczędzić sobie pracy do układania nowych. Wreszcie wzywaią oni Ajentów publicznych, aby przecież iuż teraz zatrudnił) się nowe mi kombinacyami, przezcoby midi pozór utrzymać swoie systema; ile źe dotychczas była »fale naywaźriieyszą ich przyczyną, obecność woysk obcych; albowiem dotychczas kiedy doniesiono o iakiem nadużyciu, lub zaprojektowano iakową poprawę, utrzymywano, iż trzeba bydź ostrożnym z powodu przytomności woysk cudzoziemskich.

Z Londynu dnia 21. Listopada.

Parlament zwołany na 14. Stycznia I 819* Porty nasze na nowo maią bydź zamknięte dla obcego zboża aż do Lutego 1 gj g roku. Gazety tuteysze powiadaią, iż powstańcy Mixykanscy ofiarowali koronę tego kraiu Józefowi Bonapartemu.

Według gazety Amerykańskiej- Columbiatt z dnia 14. Września, mianował Prezes Zje«Utoczonych Stanów Ameryki północney Kommissyą do umocnienia brzegów. Członkami tey Kommisayi iąj Generał S w i f t , znany z założę: ia warowni w Nowym York ur. i 8 » 4 ; G e n e r j l B i r ' i a r d, i e d e n z n a y - tioskoualszych inżynier JW Europtyskich, i. Pułkownik M. C res, który roku 1&14 po« pisywał się w wyprawie Niagarańslciry. Zaczyuai) iuż bić tamy proponowane przy bIZegacii GaSwestońskkli a 1 do P m i a i o l i , dopatrzono taż latokęChttapualańską, a wszy6cy kontenci eą bardzo z przezorności Prczytlenta czuwaiącey w cichości. - Budżet Stano», który za W ashinglon» wynosi* tylko 4ry miliony doliarow, wynosi teraz ,pumimo zniesienia wielu podatków, ao milionów, tak bardzo pomnoiyly sie. ludność, <<iła zbroyna, ilota, Poselstwa, i I. p. Porucznik Angielski P. R o b e r t ogłosił przez gazety, ie jedno z pokoleń północnoAmerykańskich, raieszkaiące nad wyiazemi · Tamionami rżeli Missouri, Itore na mappach nowszych nazwane iest białymi Psdotlkasami, a na dawnieyszych MalankanteSA· mi, które atoli P. R o b e r t liczy do Askwa.wm, mówić ma ięzykiem Wailiyskim (Gallikańskira czyli Celtyckim), rtSeszkańcówWalii. P. R o b e r t uwaiał, ie róine wyrazy pozdrowił-nia i liczby tyih ludzi zgadzaią się z Walliyskiemi. Ta okoliczność byłaby nowym dowodem zaludnienia A m e ryk i przez Europeyczyków iescze przed Krzysztof te» Kolonem.

P. Stickne y Rezydent Amerykański mię dzy Indyanami mzynił bardzo ważne ot/krycie. Mała rzeka Am plain zwana, tworzy przyrodzony związek między ieziorem Michig an a rzeka, M i s s i s s ip p i; albowiem iednę część wody swoiey odlewa do ieziora, drugą zaś do rzeki I II i n o i s, która do rzeki Mississipi wpada. Związek ten miedzy południowe mi apółnocnemi Prowincyami Zjtdno czonych Stanów mógłby za pomocą sztuki stać się bardzo korzystnym dl» handlu wewnętrz» e g o .

Z powodu umiesczenia w gazecie Londvnekiey Kuryerze, ie P. C o b b e t t za paszkwil napisany przeciwko rządowiAmprysańsku mu,. miał zostać skazanym na karę pieniężną 700, doliarów , zapewnia dziennik Amerykański Richmond Enquirer, że w A m e r y c e prawo o buntach całkiem zniesiono, ic nie Ust

« B

«ii więcey «brodoią pisać przeciwko reądew*, i ie nawet o Prezydeacie raoina mówić tak ile, iak się tylno komu podoba, niewysta«tawiaiąc »ię na nic więcey, iak aa wyśmianIe. W C h i l i panuie nieiako rozeym od czasu «toczenia bitwy pod P a r a l i, gdzie zniesiono sczątki Hiszpanów, którzy umknęli z M a i - po. Generał San Martin bawi wciąż iescze w B u e n o s - A y re s. Niewiadoma jest przyczyna itgo tak długiego bawienia, lecz słychać było, ie rząd chce odebrać mu dowództwo. Kongres wyzoaczyi dobra ekarbowe dli zapewnienia losu itgo rodziny, potieważ dla siebie nic przyiąć niechciał. Gazety połnoc n o - Amerykańskie nieprzestaią umieeczać rysów chazam <r> styczny eh tego p o ł u d n i o - w e go Waesingtona. Gdy po zwycięż, twie pod C h a c a b u c o Kongres posłał mu śnbme naczynie, ptzyiął ie wprawdzie, ale odesłał zaraz małżonce .swoky do B u e n o s - Ayree zzlfccemem, aby wartość tego naczy.

nia obró4ła na utworzenie szkoły pubiu»i=ey. Małżonka iego ma wysiztgólniać się n wnie pięknością, lak i cnotami. Poniewai Generał nitmiał iey przy sobie w C h i l i, ale ią u iey oyca w Buenos-Ayree zostawił, przeto Koi gres dzielił zdanie powszechne, ie to d/ialo się przez niedostatek majtku i wyznaczyłpotrzebne summy, aby Pani San Martin pizy małżonku swoim w Chili iy<mogła. Ale Generał nieprzyiął tty ofiary tak dla osczędzenia przychodów publicznych iako <<i aby Oficerom swoim nie dadź powodu do iądania pedobnych wolności, przez cooy woysko żonami obciążonem zostało. Jego zwytięztwa w C h i l i »umiar kowanie ep::r,ra wiły w Pt ru głębokie wraienie, a ¥\ iceKroi tameczny zdawał się bydź przekonanym ie kray ten Królowi swoiemu niezdoła zachow*ć inaczey, iak przez przyjacielskie układy. Ziąd iego propozycya względem wymiany Jeńców, ztąd ofiarowanie rozeymu. P e r u - I «ra*:tI*?e «d Cli i i i -ce do zhoia 1\ od «gstu "miesięcy doetaiego tylko ukradkiem, a zatem droiey, nadto zaś nie «ie£e mieć odbytu na swcieziemiopłody, potiiewai korsarze Lhiiiyscy otaczają porty Peruwiańskie.

Rozmaite wiadomości.

N. Cesarz Rossyśrfbi zasczycił Króh Pxu«kiego Ministra stanu i gabinetu, Hrabiego Bernstoiff, orderem S. Jędw.tia.

Krn! Hiszpański oznayrriił Uysoftiey adzie Kastyliyskiey zaślubienie Iifai. ta Don Francesco de Paula z Ludwikę {Car o l i n a, Córlcą Xiecia Kał a bryi , Następcy tronu oboiey Sycylii. Teraz wiec zaślubieni są wszyscy trzey Synowie K a roi a IV. · Gazety Bruxelskie nic niewspomiuaią o wiadomym z pjrzeszłty gazety fil>isku. Sławny Beethoven w Wiedniu przy· szedł zi owu do zdrowia z<<ię£kiey choroby i pisze nilno iak dawniey dzieła muzyczne. JMoscStllea mhodei teraz w tty eioiicy ra naysljwnieyszego Kompozytora po B e e thovenie. Marszalek G r o u cli y ma (według gazet Londyńskich.) nadzieje, powrócenia iże do FraDcyi.

o oapaamemnch. bierni we Francyi. Jud od nitiakiego czasu słyszemy o wielu Strasznych zjawiskach natury, tak na powierzchni ?.iemi, Jak wewnątrz oney. -Nawałnice pustoszące na lądzie i na morzu i trzęsienia ziemi, wynikały w tym czasie prawie iakoby z porządku rzeczy, tak w A m e r y c e iak i w Europie, we Wiosz*eh, wSzwaycaryi, wtFra ncyi, w Anglii i w Niemczech, feiaz ZNOWU słyszemy, że w kilku rnieyscach F r a n c y i pozapadała si<1 ziemia. W połowie miesiąca Marca zdarzyło się, ie We wsi Norry * Departamencie Meurthe zapadła się ziemia, iak dotąd wynósr, przeszło na ib.cioo sążni w obwodzie, i zapada

się iescze «o Ta« daley. W poblistroset ir.lasta Pont- a Moueion (w okręgu Nancy) zaczęła zapadać się góra tak dalece, ie obawiano się tam zatamowania biegu M o z c l t i powodzi w całey okolicy. Takie z p-4udiiiowey F r a n c y i nadchodzą wiadomości o zapadnieniach ziemi. Pod V i c w A u - vergne (w Departamencie gór KaotaliiJ znikło i 3 domów ze wszystkiem, i r o w y los zdaiesię więcey iescze domom zagraiać. Gościniec z Aury 1 JC do Sc. F lot zapadł się na Julka stóp.

Wiadome O r a t o r i u m :

NARODZENIE

CHRYSTUSAz muzyką Kroi. K. M, Pana Schneidera, wykonane będzie dnia g. Grudnia F. b. przez blisko łoo osób muzykalnych.

Doniesienie o Redutach.

Za wysokim pozwoleniem ma Podpisany zasczyt donieść Szanowney Publiczności, i£ następuiąeego roku dawane będą reduty w Lesznie, w hotelu tte JPolilgne. W niedzielę dnia 10 Stycznia .

7 Lutego \ Igra.

H. C Rieffenstahl.

08W1ESCZEN1E.

N a wniosi k Kuraiora massy pozostałości zmarłego Aptekarza Kaiola Jana JBoguduwa Tittze, rozrządzona została konieczna subha« stacya nałeźącey do teyie pozostałości tu w Wącuowie pod liczbą 30 połoioney kamit.mcy o trzech piętrach, i iiaUzącego do niey piawa Apti karskiego, które ogółem na summę ftfteo» Tal. są ocenione.

Do pubhtzney przedaiy tegoi domu i pr»wa znaczyliśmy trzy termina, iaJto to: j) na dzień 6. Lutego 1319. a) na d z i e ń 6 . Kwietnia 15 19, 1 3) na d z i e ń 8 - . C z e rw c a i S i 9 > przed Deputowanym Ur. Knulfufs, Sekretarz' m tuteyszego Sądu Ziemiańskiego. Wzywamy - wszystkich tych, którzy posiadania i zapłacenia gruntu tego są w stanie, aby się na -wyiey oznaczonych terminach stawili, podania swe czynili, i spodziewali sie, iż w ostatnim peremptorycznym terminie naywięcey «laiący okupiony grunt przysądzonym cobie mieć będzie. Zarazem uwiadomiamv ninieyszem wszystkich niewiadomych z akt hipotecznych niewykazuiących się realnych Pretendentów, iż dla zachowania im lakowych służyć im mogących praw, óui z takowerni, iż do ostatniego terminu licytacyinego, lub naypól\niey w tymże teiminie zgłosić się i prtteneye swe podać, »przypadku zaś tym spodziewa"c'sfę winni, ii po nastąp oney adjudykacyi 2 pretensyami swemi przeciw newtmu gruntu tego Pos.adacjowi, i iak dalece te gruntu samego s;ię fyczą, więcey słuctianemi ni«będą. Ws-cbowa dnia 22. Pazdzj« mika rgTSKrólewsko Pruski Sąd Ziemiański.

Świeże ostrzvgi odebrał ostatnią pocztą Stanisław 'Po w tlski.

Ulubioną Fratikfortską winną musztardę, nieBtinif y Blhrągskre minogi i hollenderskie śledzie sprowadził

Iryd. Helling.

Szwedzkich flisów localowych, sztuka po I dgr" dostać można u J. H. Steffensa, w Tynku N ro 44.

Młodzieniec dobrego wychowania, z Poz n a n i a lub z Prowincii, posiadający potrzebne wiadomości szkolne, ięzv ki polski i niemiteki, może bydź zaraz przyiętym w naukę kupiectwa u

Jana Htr. Steffensa, w rynku N ro 44

OBWIESCZENIE.

yi dIVdz« -e,I:l;eKllC)'» i za dług będą dnia 31,

12XOt. m. z rana o godzinie lotcy w Ryczywole przed ratuszem różne sprzęty gospodarskie,' iako i parę koni i dwie krowy, za gotową za» płafą prztz publiczną licytacyą sprzedane. P o z n a ń dnia 1. Grudnia tg ig.

Król. Prus. Sądu Ziem. Exekutor, D Y t 2 Y c li.

OBWIESCZENIE.

Uwiadomiam Szanowną Publiczność, ii W d n i u 2 2. 1». i r. b. począwszy od godziny g-mey zfana różne domowe* z pościelą tfiekta zatradowane, i złożone w składzie przeznaczonym na drugiem piętrze luteyszego ratusza, przez publiczną lic )tacyą sprzt dawać będę, gdz>e Licytantów mnieyszća. wzywam. P o z n a ń dnia ł. Grudnia jgig.

Króh wsko-Pruski przy Sądach Pokoiu Obwodów Bukowskiego i Poznańskiego Exekutor,

Maślankkwicz.

Do przedania.

Grunt małżonkom Szrederom należący, tu w Poznaniu na Chwali-ztwie pod Nrcm ąt. położony, składaiący się z domostwa poczęści murowarveuo, podwórza,- domostwa «ylnego i ogrodu, ma bydź na terminie w tym; celu na dzień 8 rn y Stycznia 18' 9 r. przed południem wyznaczonym, w Kancełlaryi Notaryti'-za tu w Poznaniu przy Garba* rach pod Nrem 426., naywięcey daiącemu przedany . . Warunki przedaży każdego czasu w oznaCżoneio mieyscu moi;ą bydź przeyrzane.

P o z n a ń dnia 4 Grudnia t&iŚ>

Ce» y zboża dnia 2Q. Listopada

Pszenica Podleysza.

Żyto.

Pod eysze.

Wielki Jęczmień.

Podłeyszy Mały Jęczmień Podłeyszy . . . .

Owies.

Podłeyszyv> Berlinie ( e 41 gr. ) Tal. gr. fen.

3 - 14 .9 - 22 .2 - 10 2 - 8 2 -- 5 . . . 1 22 a - 5 1 - 17.

.1 - ro , , , Y 1\ - 4 - .

, f ,

, ,