tmey "podróży do północnych i wschodnich Departamentów oznaymiono, iż stan szlachecki życzy sobie bydź rnu przedstawionym, odpowiedział Xiążę: "Z ukontentowaniem, przyimę szlachtę, lecz niezuam żadnego stanu szlacheckiego,." P a n S i e y e s, Radzca przy Sądzie . Kassacyinym, złożył swóy urząd. .Z Londynu dnia 12. Stycznia* Zagaienie Parlamentu odroczone. Od dnia' 14. do 11, będą przysięgą składali newi członkowie, nastąpi wybór mówcy i inne zwyczayne formalności. Maiątek zmarłego Lorda E 11 e n b o r o u g podaią na 200,000 Funt. Ster!. (60,000 Funtów - więcey, niż .maiątek Królowey.) Podług gazety Morning - Chronicie, odwoluiącey się na świadectwo Pani S t a e 1, miał Lord C a s t l e r e a g h oświadczyć: ii ludy stałego lądu niepowinny bydi uczestnikami wolności. Kuryer to zbiia. O ucieczce B o n a p a r t e g o Z S. H e l e n y i podobieństwie do niey, mówi iedna gazeta: Jedynym środkiem byłoby przekupienie, lecz straże Angielskie niedaią się przekupować rak członki Parlamentu Angielskiego. Marny tu teraz bardzo burzliwą porę z błyskawicą i grzmotem. Podług naszych gazet znayduie się dopiero Sio członJców Izby Deputowanych w Paryżu, a 45 brakuie do uzupełnienia liczby. Wspomnie ni Deputowani kształcą następuiące 4ry kluby: Klub Liberalistów z 85 członków »chodzi się do bankiera, Pana L a f i t t e ; klub Konsty tueyonistó w i Doktryna1 y uszów z 50członków do Pana Terna ux; klub Deputowanych środka z 67 członków do Pana U s q u i n; klub U l t r a i s t ów 258 członków dp Pana ViIele. -- Do pogłosek należy, iż GenerałAndreossy przeznaczony na Posła do W i e d n i a; Generał M a i s o n d o P e t e r s b u r g a; "Xiążę D a l - berg do Londynu.

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1819.01.27 Nr8

Bardzo wielu żołnierzy, którzy powrOCIwszy z F r a n c j i, dostali tu odprawę, puscza się wciąż do Ameryki Południowey. Zaciągają także pod ręką kawalerzystów.

Podobnież przychodzą z zagranicy odprawieni żołnierze. Ostatnie wiadomości z S. H e l e n y dochodzą do dnia 2igo Listopada.-' Bonaparte .był wtedy zdfow, ale w bardzo złym humorze. Z J a wy donoszą, iż w-S a m a r a n g powstał bunt, w którym około 400 żołnierzy Hollenderskich i do 400 mieszkańców życiem przypłaciło. Od granicy Hisspańskiey d. 2. Stycznia.

Głoszą, iż Generał M o r i i i o, przeciw któremu zayść miały zaskarżenia, odwołanym został zAmeryki Południowey. Newa wyprawa ruszyć miała z Kadyxu w końcu Lutego, składaiąc się z nie mnieyszey siły, iak z 15,000 ludzi. (Obrachowano, iż od -roku i8«0 wysłano do Południowey Amer y ki 43,000 woyska Hiszpańskiego. )

Z Krakowa Ania 13. Stycznia.

Na posiedzeniu Seymu Rzec Vypnspolttey Rrakowskiey dnia 13. Grudnia 1 1 8 roku J W, Reprezentant Drake czyniąc uwagi, iż proiekt przez rządzący Senat do.rozmiaru gruntów podany, a przez Izbę prawodawczą 1 ieprzyięty wyraża, iż rozmiar ten nastąpić miał w celu podatku gruntowego, coby mogło dać powód domniemania, iakoby ziemianie w tym Iraiu nie przykładali się dotąd do ciężarów publicznych, oświadczył, że właścicif le i posiadacze ziemi opiacaiąc pod różne mi tytułami ofiary, oraz dymowe, które przybrało naturę podatku gru- towego, do ciężarów publicznych w miarę posiadłości-i dochodów rzeczywiście przykładaię się. " JW. Sołtykowicz w materyi rozmiaru gruntów, względnie którego nadesłany od Senatu proiekt na posiedzeniu wczorayszem, Izbę przed ukończeniem posiedzenia byt przymuszony, i nitbył obecny roztrząsaniu, dla usprawiedliwienia oddzielnego zdauia swego w Kommissyi skarbowey, która odrzucaiąc proiekt uważała rozmiar niepotrzebny i uciążliwy, zabrawszy głos dowodził, iż uważa ten rozmiar za potrzebny i pożyteczny; za potrzebny dlatego, że cokolwieK w ustawach ma za cel udoskonalenie w kraiu porządku, udzielenie Rządowi środków ptwnego, bezpiecznego i dalekiego od arbitralności postępowania w swych działaniach, a co oraz odeymuie mieszkańcom i obywatelom możność wyłamywania elę z pod iednostaynośti przepisów tegoż porządku; cokolwiek prócz tego czyni zasczyt prawodawstwu kraiu założonemu na zasadach sprawiedliwości i dobrego gospodarstwa publicznego w oczach obcych, to niezawodni« iest potrzebne, a takim iest ze wszechmiąr pomiar dóbr ziemskich. Wszystkie nayznakomitsze cywilizacyą kraie dały nam iuź przykład w Uy mitrze, a niektóre, iak nam wiadomo, usilnie dążą do takiegoż eatn-rgo porządku. Niepowodzenia zaś dawne Rządu Cesarsko-Austryackic-go w pomiarze dóbr ziemskich w G a 1 i c y i przedsięwziętym nie mogą bydź stosowane do naszego kraiu sczupłego, ponieważ wierny, iak powody owego pomiaru i środki w wykonaniu onego przedsięwzięte różne z W i tri U miar były od tych, które Rząd tuteyszy przedsiębierze w nayzbawiennieyszym celu. Idąc nawet za światłem naylibt'r .Inieyszych wyobraŻMi o wolności, rsiepowinnoby ani nikogo dziwić, ani trwożyć", gdyby Rząd publiczny, iako gospodarz kraiu potrzebuiący znać rzeczywisty stan iego statystyczny, możność i zamożność iego mieszkańców, zalecił obywatelom złożyć sobie pomiary dqbr prywatnych z wszelką należytą dokładnością zrobione* Jako bowiem prawem niezaprzeczonem wolnego narodu iest zezwalać na podatki, lub o zmniey

II szeniu onych, albo uregulowanra jwopoecyenahiem i sprostowaniu stanowić; tak Rządowi musi służyć prawo do wszelkich sprawiedliwych środków, któremiby w wykonaniu woli narodu do takowych celów mógł trafić. - Mniemać zaś, iż pomiary przez Rząd naka» zywane dóbr prywatnych aatuazsaApż'uWżlflżtturalne własności, iest iedno co dopusczać, aby tak prawodawstwo, iak Rząd wylrbnywaiący postępować mogli na oślep i arbitralnie .w naznaczeniu i rozkładzie ciężarów publicznych, coby było większem i niebezpieczoieyszem zagrożeniem własności; - iest więc i z względu na zabezpieczenie praw własności pomiar dóbr prywatnych koniecznie potrzebny - :est oraz pożyteczny, a to tak prywatnym, iako i .rzeczy publiczney; prywamyro, bo ich oświeca o rzeczywistym stanie maiątku i stanie ich włościan; bo staie się zasadą i miarą kredytu obywatelskiego, i sprawiedliwego w działach maiątku postępowania, a prqcz tego wszystkiego, zasłania każdego właściciela, iakośmy powiedzieli wyźey, od wszelkiey arbitralności tak władzy prawodawczt-y iak wykonawczey w układzie " lub sprostowaniu ciężaru publi.znego. Wstydem iuź w tym wieku bydź pQWi no nie mieć itscze mappy ekonomiczney swych Włości, i co za tern idzie, pozbawiać się sposobów dobrego i porządnego gospodarstwa. - Jest pożyteczny pomiar dóbr i rzeczy publiczney, bo łączy wspólną ufnością wszystkie obywatelów klassy przez przekonanie, iż wszyscy stosunkowo -i podług pewney stateczney miary przykładaią się do potrzeb kraiu, i że tym sposobem żadna na przeciążenie drugiey nie dąży, ani dążyć nieiooźe, bo eytuacya każdey iest publicznie i dokładnie znaną. - Próżno na uciążliwość i przykrość dla obywatelów ziemian Z pomiaru dóbr narzekaiących słyszę. Żaden bowiem porządek bez nakładu prywatnych ani się zaprowadzić, ani utrzymać nie da. Piaciemy oświecenie miasta, lyra podobne wydatki <oroczi.ii-, ci muż ujcraamy podiąć r;tz na wszystkie cz. sy kosztu rozmiaru dóbrp Ten'nawet koszt i.ieb}by tak wielkim, tak wielkim iest pOŻyfK z bIego. Złoty i od morgu wymiaru sczeAoiowego, 15 gr. od wymiaru ogołowego, jeśliby się chociaż na taki zgodzono, nie znisczylby żadn go ziemianina; azrettztą, mogiby i Skarb w połowie przez cząstkowe bonihkacye na kilka lat rozłożone iv potLtkaih właścicielskich przyłożyć się do nieco, gdyby tak postanowić się podobało. - Co się zaś tyczy przykrości, każda naylepsza ustawa przy tra ieet tym tylko, którzy się »a iey pożytecznOSCl nieznaią, albo którzy sprzyjaj dla swego intcressu nieporządkowi, który ona tamuie i uchyla, Niepowinniśmy chcieć bydz* o to posądzanemu- Nakoniec, nie wystarczającą są miarą dla Rządu w regulacvi gruntowego podatku ani wyciągi togo grosza pod przysięgą zezoawane, ani fAseye sub fide Dobili podawane. Długoletnie doświadczenie prztkonało nas, co znaczyły tak iedne iak drugie. JtzeJi kto mówi, że i pomiary ttż tarne nieprzyzwoitośii mieć/mogą, ten musi przez teleskop na nasz mały kray patrzeć, w którym czuynumi oku Rządu żadna nierzetelność wymknąć s.ę nie potrafi, i łatwo zawsze pustrzf żona i poprawiona bydź może. J U. FJorkiewicz, ro du unioshi JW.

So łtyko wicza przymawiaiąc się, w od( 0wiedzi prz< <Iq> wił, ii fassye za Rządu AuStry.Ksbgo sub fi('e oobrii były podawane w przedmiot ie podatku klasycznego - co d o o f li r y »0 go g r o s z a, n e s t ąp i ły i 7 * g r o ku dwie jr*ysi<,gi przez wł .ścici':li gruntowych, i @fii-ysJis ów. JW. JX. Dubiecki zabrawszy głos w względzie osczęduości Skarbu publicznego, i prigulowama manipul.cyi biór, odczytał aw4gi, które Izba Senatowi do urzędowego wżycia i ogłołzetiia drukiem przesłać postapowiła.

W daiszem działaniu wprowadzone został y protekta d q p r a W 3 O , P n s ( ; d a i t k n n j w Skarbowych., które nicmogą bydź Lko własność Riądowa utrzyma-cmi w tak dobrym B A» e, J i b, e4(**'laĘ ą wydatkom korzyść przymesć mng )y , J . . A A ku ozdobie ra'a£(3 żyły. - l, ba prawodawcza proiekta powyższe itdnomyślnie prz YJ . ę ła i * , w pr VTO zaroic.

n.one btnatowi dla wykonania przesłała. JW. FlorkiewiczPrezyduiący w Koram.ssy. bkatbowpy złożył budZM przychodów 1 wydatków w roku i I X I p r z e z Kommissyą Seymowo - Skarbowa, dla kraiu Rzeczypospolite)- Krakowskiey «łożony. Sekretarz Seymowy odczytał naprzód budżet przychodów na rok , 8 I , podługktórcgo przychód ogólnie z l po]. , 13 3 I , 6 g 9. gr. , 7 . wynosi, a to z następnych tytułów: I.Vod«. Mu ewłe zł. pol. 34 5 ,6 8 ,. gr. 7; H.'pcd atkl n u stałe zł. pol. s a , , , 7 o. gr. l O. III.' H II; III Y z dóbr narodowych zł. pol. 346,543- gr. 26; LV. prowizje i czynsze reompcyonalne zł .pol.

19 9 « 5- gr. i; V. dochody gmin , , mieyskich Zł. pol. 63" 65. gr. 25;' vi. extraorJynarya zł. pol. s 9 l 8 , 6. gr. 8; VI I. czynsz ziemny od «arozakonnych z gruntu zł .pol. 3,600; ogf-l przychodu Rzeczypospolitey Krakowskiey zł. p« 1_ « , 3 3 1 . 6 9 2 - gr. 1 7 . b b a prawodawcza nar. i g II Jednomyślnie pr/yrąwszy, wprawo zamieniła. Co do budZet y wydatków, tego rozstrzygniecie tytułami b b a prawodawcza przedsięwziąwazy, postaLowiła: I. na linia, adminietracyiną zł. pol.

3» 7 5 2 4- gr- 8i I I. na linią sądową zł. p o l.

'34 500; UL na oddział publicznych nauk zł pol. 410,330. gr. 5; IV. na milicyą i żand;rmtryązł. p o1. "18)b98. gr. 26; V. na komp e u, c> e zł. p o l. 2 6 , 7 7 6 ; V I. n a i n s t Y t u t a d bruczynrości zł. pol. 58.827. gr. 25; ylf, na więzienia zł.pol. 4e.746.gr. 2; VIII. na opłać« me prowizyi Qd kapitałów dłcinych zł. pol. 4,3 O. gr. 7; IX. na budowle rządowe »ł-pol. 43,530. gr. 3; X. na czczenie miasta rządowych, tudzież na rek wizyta ogniowe zł. pol. 30,000; XI, na extraordyuarya zł. pol. 99*77" gf_ 31> °so* wydatków Ratez pospolity Krakowskiey wynosi z?, pol. 1,30-- 541 gr. 7, Hore cchr:jcaiąc od prsyeh<?du xi. pol. 1 3j 1692. gr. 17, pozost ie zł. pol. 31, i 51 gr. 10, i te 1rba prawodawcza na utworzenie długów miast! Krakowa wr. 1 Hog zaciągniętych, a prawnie usprawiedliwionych, przeznacza. JVV. S i e m o ń s ki, członek Kommieeyi Skarlowey, będąc oddzielnego zda >ił co do budżt tu wydalkow, przez osczędzenie i. h przedstawił 51 swey strony tytuły do budżetu, ite wraz zpowodami złożył do akt Seymewych aa piśmie.

Rozmaite wiadomości.

Dnia Sgo i 9. Grudnia trzęsła się ziemia W P armie, G e n u i i winnych okolicach.

J ę d r z e y R o m b e r g daie teraz koacerta w F r an K for c i e. W L o n d y n i e wychodzą teraz z druku: Rozprawy Towarzystwa ogrodniczego (Transactions of the Horticultural Society), które przyiac iołom ogrodów zalecamy. W drutiifl tomie celuie eczególniey Kozprawa ogrodnica B r o w n, o użyciu pary w treibhauzach. A lubo B r o w n ii dynie tylko użył pary przy hodowaniu ananasów, jednakowoż piece wkrótce znikną, z treibhauzów Angielskich, gdyż para daie nierównie czyścieysze ciepło, które przez użyte środki powiększone lub umiarkowane bydź może. Oprócz tfgo, można mieć oświecenie z p5lry, co w pewnych okolicznościach roślinom bardzo iest dogodne. -. Vy tymże tomie opowiada ogrodnik M a c h er, iż kwia! Hoya camoea (dawuiey Asclepias camoea) ma sczególnieyezą własność zwabienia owadów, tak dalece, U gdy w bliskości »ego e t o i I naypięknieyszewinogrona, lub rnne" ewoee, osy ładnego się nie tykaią, póki ten kwiat trwa. Można go więc uważać za środek zabezpieczaiący trtibbauzy od owadów. - Przyiaciel ogrodów z żydzie w lem dziele iescze wiele innych ci. kaw'ych i uźyiecz» ,y< h wiadomości. Czyi: my w Gazecie Powszechnty Nhmieckiey: iż m pierwszy h dniach Stycznia r. b. wyi ;zie z druku dzieło pod napisem: Les ob.eques de Kościuszko au tombeau des Rois de Pologne. Poeme par Ze Comte de Lagarde. ZJ. isać ie można w M o il a c h i u m u Karola Thienemaan.

Doniesienie o Redutach.

Życzenie wiflo. Obywateli okolicy tuteyezejr skłoniło innie, iż redutę zamiast w Niedzielę i Czwartek, odtąd w Niedzielę i Poniedziałek, a zatem ciągle przez dwa dni w każdy tydziea utrzymywać będę, na którą Szanowną Publiczność zapraszam. Entree na Złł, pol. 6 usta,nowiłemw Skokach dnia 15. Stycznia i8ig. 3. Rakowski.

Niżey podpisany ma zasczyt donieść WW.

J J P P . Rządcom kościołów dyecezyi Gnieznieńskiey i Poznańskiey, iż na żądanie wielu gorliwych Pasterzy kościołów o jednostayny a gustowny ś p i e w inszy w kościołach parafialnych wierszem, a do poięcia ludu łatwym, iako dotąd wdyecezyach Płockiey i Ch.łmińskiey przez Wiadze Duchowne przyięty i używany a nowo przez Officialat Poznański zaapprobowany, w notach na ieden lub na cztery głosy łącznie z organami z textem polskim wydrukowany został, i takowy znayduit- się w składzie dzieł muzykalnych u podpisanego do sprzedania po 12 dgr., wraz z oddzieJ nemi exemplarzami na słowa dla pobożnego ludu po 1 dgr. Znayduią się także msze nowe na małe orkiestry. w P o z n a n i u dnia 25. Stycznia rgig. Ksiel Antoni Simon, na Wodney ulicy w nowey kamienicy lP. Obsta.

POZEW EDYKTALNY.

Testamentem zmarłego w mieście Prenzlow dozorcy celnego Daiimesa j małżonki iego, przeznaczona iest dla Wi/he/miny z Paetzów Z Igo zamęścia F/ukratowey, z ostatniego zaś Jungowey, summa 48 Tal. JO dgr. 10 den. wy_l nosząca, która się w Depozycie tamecznego Sądu mieyskiego znayduie.

M a i rzeczoney Jungowey, będąc muszkieterfm przy regimencie Generała Krusatz, w roku igoo wraz z żoną wyźey rzeczoną zbiegł z Poznania. Pobyt iey teraźnieyszy nie iest znajomy. Na wniosek Marcina Frydryha Mah/endoifa, wzywamy wspomnioną Wi/he/minę Z Paetzow «statecznie zamężną Jungową, albo' też iey nieznajomych nam Sukcessorów, ażeby się w przeciągu 9 miesięcy,- a naydaley w wyznaczonym przed Deputowanym Konsyliarzem Sądu Ziemiańskiego bobrowskim W zamku sądowym tuteyszym na dzień 21. Kwietnia 1819 zrana o godzinie gtey terminie, plsmiennie lub osobiście zgłosili, i dalszych rozporządzeń oczekiwali; w przeciwnym bowiem razie wspomniona Wi/ht/mina zamkną Jungewa za: umarłą u&aźana i sukcessya wyiey wzmiankowana, lub Jakikolwiek bądź maiątek, zgłosić się mogącym Sukcessororn, ewentualnie zaś Królewskiemu skarbowi, przysądzony będzie. P o z n a ń dnia 1. Maja 1818.

Królewsko Pruski Sąd Ziemiański.

v . Kry g e r.

CYTACYA EDYKTALNA.

Urodzony Jan Metzger bywszy Kapitan i Auditor w Regimencie dawniey piech ty Polskiey Generała Brodowskiego, tu w Wschowie garHizonem konstystuiącego zostaiący, który pjzy zdobyciu Pragi pod Warszawą w roku 1791 poledz miał, pjdzież nrewiadomi Sykctssoro-' wie i spadkobiercy iego, wzywaią się nirrieyszem publicznie, aby ożyciu swym i mieyscy teraznieyszego pob)tu swego, nizey podpisany Sąd Ziemiański dokładnie uwiadomili i na; terminie d n i a l i g o C z e r w c a 1 8 * 9 - z r ana o g o d z i n i e gtey wyznaczonym osobiście leb tel przez pełnomocników prawnie do tego upowaznlonycn 'z-gt&nt tułeyszycb Juetyc"-? Kommissarzy i Adwokatów U rnych Eidutuedta t Kauljufsa, Fiedkray Starka i Muidsiucdtu obrać się mogących przed narui stawili się, należycie wylegitymowali, w razie zaś przeciwnem spodziewali się, iż niestawaiący Ur. Metzger, za nieżyiącego uważanymi pozostałości iqgo wiadomym iego Sukcessorów wyc aną będzie. Wschowa- dnia 16. Lipca i8 1 8> Królewsko- Piuski SAd Ziemiański.

poniesienie Loteryine. P o d za wartemi w pismach- publicznych bliźsźemi postanowieniami Kroi. Prześwietney Generałney Dyxekcyi Loteryiney w B e r l i n i e została zaprowadzoną nowa wielka loterya w iedney Klasie z 2500 losó-w pi> too Tal. stawki, z tyluż 1 wygranerni i Jwiem;i nagrodami.

Upoważniony od Wysokiey ZwierzI chn<-ści Loferyiney do sprzedaży losów, f& U donoszę, stosownie do 5 planu, iż a losów do rzeczoney Loteryi (ktorey cią Y gniertie dnia 25. Marca r.'b. lub wedle okoliczności rycbley) od dzisieyszego I dnia u mnIe na Poczcie, i wprawdzie": całkowite losy\ · a 60 tal. "f.NQ <<™e i« dgr.

I t , rt J .. > plśmienneyso za kaCVVla KI p « .1 a 15 tal. } dla mieyscowych i zamfeyscowych, za A gotową zaraz zapłatą w brzęcząeym PruŁ sk:m kurancie każdego czasu dostać mo3 żna. - Przywodzę oraz na pamięć odI! nowieilie losów do 2giey Klassy 39tey a loteryi stosownie do 6 właściwego plan u, ostrzegaiąc: iż nieodnowione nay3 daiey (fo dnia 3. Lutego r. 1>. Jpsy na ? szkodę dotychczasowych właścicieli Król.

A Generałney Dyrekcyi Loteryiney zwrócić będę zniewolony. P o z n a ń dnia 19. Stycznia 1 g 19.

Pape, Król. Poborca Loteryi. II

Dodatek