GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1819.03.20 Nr23

Wielkiego

Xiestwa

POZNANSKIEGO

Nro, 23.

w Sobotę dnia 20. Marca i8»9

Z Krakowa dnia}. MarcaWyszło «M o n a c h i u m w B a w a t y i, a tu iest na składzie, Poema w i<;zyku Francuskim pod napisem: Les obseques de Kościuszko aux tombeaux des Rois de Pologne ił Cracovie (obchód pogrzebowy Kościuszki w grobach Królów Polskich w Krakow i e ), o Leymuie z historycznemi przypiskami 64. Karr. Tytuł przyozdobiony wizerunkiem Koś c i u s z ki, pod którym wydany pomnik grobowy z obrządkiem pogrztbowym.Autor tego poematu Hrabia de Lagarde de M essen ce iest teraz w stolicy B a w aryi Monachium. Podróżując przez wiele kraiów podczas rewolucyi Francuzkiey nabył wi* le wiadomości, ieet członkiem T 0warzystwa Królewskiego Przyiaciół Nauk w War s z a w i e , Akademii w N e a p o l u, i T owarzystwa naukowego w Kra k o w i e .

Chcąc zaś udowodnić swą miłość do narodu Polskiego, i będąc »Krakowie na obchodzie pogrzebowym Koś c i u s z ki, opisał go wierszem Francuzkim, i Hrabi S t a n i s ł awowi Potockiemu przypisał. - Wystawienie waźnieyszych chwil iycia Bohatyra Polskiego wymagałoby obszerniejszego dzieła. Tu iest tylko utyskiwanie wzbudzające £.1 po obrońcy nayświetnieyszych praw, po przyjacielu cnoty i ludzkości, po rycerzu, który rył tylko dla wolności i oyczyzny. Na dowód, iak to dziełko przyiętem było przez Króla Bawarskiego, dołączamy tu Ust tego Monarchy do Hrabiego L a g a r d e : "Mii Hrabio cle L a g a r d e! - Oddany na ręce Pana Hrabiego Karola de Rechb e r g dla mnie exemplarz WPana poematu od'brałem z uczuciem, wraz z listem iego pod dniem lotym b. m. pisar>ym f a na do« wód ukontentowania, ziakiem to tak intereseuiące Poema czytałem, i na dowód szacunku, iaki we mnie wzniecił Autor poświęcający swoy czas i talent na opisanie pamięci ui alawr.ego Męża, prolzq przylać douczony tu medal. Ztakiemi to dla WPana uczuciami, Mci Hrabio de La garde de M ess e n c e , polecam W Pana opiece BoyJIey. M ax y m i lian Józef. 5* Z Petersburga dnia i#. Lutego.

VV przes-zlą nieuvitle, to ust jj. b. mca, przybyła do tclicy tuteyssey Xięźna J mość w'irt1.rnborgeka A n t o n i n a Z córką swoią Xieiniczla Maryą, i zatrzymała .eię w pałacu zimowym. Podług gazety Ssnackiey, w ukazach J.C.

M. do Rządzącego Senatu 1319 roku wyrażono: Dnia 4. Stycznia. "Ze względu, £e Metropolita Grecko Unickich koś<iołów obowiązany ie*t prstodkawać w 2gim Departarrm .cie Rzymsko- Katolickiego duchownego kollcgium, uznaierny za niepotrzebne, ażeby zasiadał w tym Departamencie Prałat lub Kanonik z Metropoliulney dyetezji Litewskiey, ale obok tego rozkazuiemy, ,iżby pomieniony departament wybierał na trzy lata zGpatów zakonu BazyliańskUgo dwóch kandydatów, <<10 zatwierdzenia przez nas iednego 2 nich, na -e-złonka tego departamentu, zpensyąpo j soo. rubli na rok, zarówno z członkiem --Infuła tera w iszym departamencie." Dnia 5. Styczuia. "Prezesowi ago departamentu Rzymsko -- Katolickiego kollegium duchownego Grecko- Unickiemu Metropolicie rozkazuiemy, zamiast 1,875 rubli, które ukazem r dnia 1 a. Lipca lS04 roku naznaczane były dla członka.kollegium, GreckoU nickiemu Biskupowi wydawać ze skarbu pensyą równą z prezesem Igo departamentu kollegium, to lest: po dwa tysiące dwieście pięćdziesiąt rubli na rok. *c Zima tegoroczna naleiycie sprawdza dawne przysłowie: co się przewlecze y to nie ucieCZe. Oddawna oczekiwane śniegi spadły tu w takiey obfitości, iakiey nieparaiętaią. iPfBłimo te, wielość śniegu, zima wcale ięstłagodna, i nad 15. stopni zimna (lecz i (. lrdwie się przez dwa dni trzymało) niedo« świadczyliśmy. Teraz właiuje iest pOM karnawału nazwana tu Maślenicą. Góry zlodu są wybudowane na raieyscu zwyczay?>em ,na N e w i e, i od rana do wieczora napełnione pospólstwem. W teatrach, które chociaf pomimo żałob* są otwarte, mała bywa widzów.

Z Wiednia d. 10. Mares.

Podług wiadomości z Wenecyi, odiazd N N. Cesarstwa z tego miasta oznaczony był na dzień 27. Lutego. Tego dnia canacui* N N. Państwo w P a d u i, gdzie i następujący dzień przepędzą; dnia 1. Staną w B o v i g o , gdzie także przez następujący dzień z?bawią; dnia 3. uiadą ai do F e r r a r a; dnia 4. do B o lon i i , gdzie zamyślają przepędzić 5. i ot y * a 7So st»nąć we Florewcyi. Tam zabawiwszy trzy tygod:iie, pUSC?:A się w dalszą drogę do R r y m ii, dokąd spodziewaj się przybydi di ia a. Kwiet'ia. N. Cesarz podruźuie pod nazwiskiem Hrabi de M a n - tua. JO. Xiążę Me t ter nich, Minister spraw zagrauicznyih i t. d. wyiccbał przedwczora rano do W i o c h, udaiąc się prosto do F l o - ren cy1. T aki e Poseł Austryacki przy stolicy świętey, Xią£ę Ka uni tz-Re ttberg, wyiechsł onegday z powrotem do R z y m u. * Nie byli tu powszechnie konten<<i z Posła - Perskiego. N. p. niechciał pod czas posłuchania, zstępować z stopni tronu z nieodwróconą twarzą i wyrwał się dwom Stolrtikorn, gdy go*pod ramię wspierać chcieli. (N i zgadza się to z opisem umiesczoi.ym w gezetath Wiedeńskich.) *- Dowiedziawszy się, ii nie zapłaci obranych rzeczy w fabryce pcrcelarny, zostawił ie zaraz dia wyszukania et bie lepszych. -J ednemu Posłowi, ttóry gokaz.it na bal prosić, odpowiedział: iż tylko na oseb Ule4ego Baproezetaie przybędzie A -- Za dal Generała, a'przynaymniey Pułkownika dla, przeprowadzania go przez państwa Austryackie,. lecz nareszcie musiał się kontentewaćPoruczuikiem. - Pxzydaney mu liberyi dworskrey, darował ryesałtem i ogółem too Zł., które tai natychmiast do kaesy ubogich oddała, i została od dworu stosownie wynagro ćlzoiią. - Radzcy i tłemaczowt nadwornerau, Panu H a m m er, w zawdzięczenie licznych i-ego posług, darował przenisczony potłuscznny szal i zbiedaonego konia, czego m.u ieden żartniś winszował w tych słowach, ii dostał tłusty szal i chudego konia, Kardynał Sekretarz stanu C o n s a l v i , ud il się z rozkazu» Papieża do Wen e c j i , dla powitania NN. Cesarstwa i towarzyszenia iwa w dalszey podróży.. Postł Perski Mirza Abul Hassan C h a n nie sądził się bydź umocowanym do przyięcia ofiarowanych mu dla iego pana oddarunkó« Cesarskich, nie maiąc do tego żadnego wyrainego zlecenia. Prosił przeto, ażeby oneż oa prostey drodze przez iaką przyszłą s-posobność Szachowi przesłano. PozoBUty tu iego siostrzeniec odbierze przezna - czone d!a W. Wezyra i dla Posła upominki 1 zar-iz potem ruszy w drogę zpowroum,

Z Monachium anta 3. Marca.

Na posiedzeniu I/.by Deputowanych dnia 1. ra. b. odezwał się Deputowany P fi s t e r-, "Była iuź dwa razy mowa o nieiakim Keil z W li r z b u r g a, pierwszy raz z powodu nadesłaney przez niego ody na pochwałę naszego zgromadzenia. S«ończyło się na teta; nie uchwalono żadnty odpowiedzi 3eKr-ctaryatu. Daleki ieetera od t<-ge, ażtbym dostoyne zgromadzenie związkowe w F r a n k fu r - c i e za wzór dla nas wystawiał. Zasczyciło ono podobną odę listem do autora, który się bardzo ztąd ucieszył« (Śmiech) Lecz proszę o zamilczenie przy tym wniosku moieger nazwiska. "

Deputowany H o r n t h a i : T o 5esf przeciw jawności ? Depu1. P fi s t er: Lękam sie. bowiem, ażeby mi także ir.ieprzyełał ody. (Znowu śmiech). D*p. Koster; Wnoszę o przystąpienie do porządku dziennego; przedmioty, takie tlą za błahe, ażebyśmy się niemi zatrudniać mttli. Co powiedzą na to nasi włatlzodawcy, ieżeli zebrawszy się dla dobra kraiu t nie poświęciemy czasu ważnym sprawom kraiowym? - Ze wszystkich stron zawołano do porządku dziennego. Prezes doniósł o nadeszłych tym czasem podaniach, między któremi z-naydowal'y się: " U żalenie wielu gmin Powiatu dolnego M enu przeciw szachraystwu żydów; zażalenie N orymbergekich - wierzycieli publicznego skarbu-o naruszenie koustytucyi;. wniosek Deputowanego Utz&chnejder przeciw domowemu i nieprawnemu handlowi żydów. " Wniesiono iescze nareszcie proiekt do prawa nąwego podatku od domów i t. d'. Z Paryże dma 6. Marca.

Monitor dzieieyszy zawiera naatępuiące ustawy Królewskie: 1) Zapatruiąc się na 37 artykuł ustawy konstytucyiney stanowimy 00następuie: Na czł /tików Izby Parów mianowani są: Marszalek Xiążę Albufera, Markiz d'Aigosse, Radzca stanu Hrabia d'Argout, Markiz d'Arragon, Markiz d*Aramon, Radzca stanu Baron Barente, Generał- Porucznik Hrabia Becker, pierwszy Prezes LugduńsHego Trybunału Baron Bastard de l' E tang, Hrabia Belltard, Hrabia Raymond Berenger, Marszałek Xiąźę ConegtiaHO A General-Porocznik Hrabia CIaparede, Hrabia Chaptał, Markiz Catelan, Xiążę Cadore, Hrabia Cofchen, Hrabia Cor.iudet, Marszałek Xiąźę Gdański, Hrabia Daru, Generał-Porucznik Dubreton, General- Porucznik Wice- Hrabia Dijfon, Hrabia d'Arjuzon, Hrabia De jean, Maikiz Dampierre, Marszałek Xiąię Eckmlihl, Xiążę Esclignac, Hrabia Fabvre de Hrabia Germiny, Pułkownik Hrablr Gram mont d I Aster, Hr5Ibla Felix Hunoistein, Wice-Hrabia Houdtłot, Marszałek Hrabia J ourdan, Hrabia Laforest, Hrabia Laceped«, Hrabia Latour- MAubourg, Hrabia Montalambert, Generał- Porucznik Hrabia Maurycy Mathieu, Radzca stanu Baron Monnier, Hrabia Mollien, Hrabia Montalivet, Generał Porucznik Hrabia Marescot, Hrabia de Montesquieu, Hrabia Po-itecoulant, Xiąźę Plaisance, Markiz Parge, Radzca etanu Hrabia Pelet de la Lozere, Radzca stanu Hrabia Portalis, Generał- Porucznik Hrabia Reiłle, Generał - Porucznik Hrabia Rudy, GenerałPorucznik Hrabia Rapp, Hrabia Rampon, Gentrał- Porucznik Hrabia Sparre, Markiz Saint Simon, Hrabia Sussy, Marszałek Xiąi<;Treviso, Markiz Palhouet, Wice-Admirałowie Hrabiowie Truguet i Verhuel. Druga ustawa przenosi Parostwo Xit-cia Choiseul, po iego śmierci, na zięcia tego, Markiza M ar mier.

Trzecia mianuie Hrabię G c e s s u i h e Parem Francy i.

Utrzymuje tu, ii Hrabia C a ze s udaie tylko, że iest przeciwnym w J oskowi Markiza B a r t h e l e m y, lecz ze w rzeczy samty obstawa za nim i ma zamiar, urządzić obydwie Izby na wzór p-irlimentu Angielskiego; że wstępuie zupełnie w ślady poprzednika swego Pana L a i n e, chce otoczyć koronę i.laskiem, Ministerium mocą a lud cackiem wolności; że iego systerna iest sysiematem oligarchii, gruntniące się na bogactwie. Każdy zaostrza swą ciekawość, iakie wniosek Markiza B a r t h e l e m y znaydzie przyięcie w Izbie Deputowanych. Widać przynaymniey z tego wniosku, z poruszeń i wraień, iakie zrządził, ii w Paryżu panuie znowu cris 1 s, od którey skutków wiele zależy. Mówią także o pomnożeniu liczby Depus 6

towanych jako nieodzownym skutku pomnożeni:» liczby Parów. Oprócz Hrabi Regnault de St. Jean d I A n g e l y, miał także Xiążę B a s s i n e ( M a r e t) otrzymać pozwolenie powrócenia do Paryża. J eden z waszych dzienników powiedział: " F r a n c y a nit będzie prędzey wolną, aż gdy wystawi dla M o r e a u pomnik, a pamiątkę B o n a p a r t e g o K'ątWą okryte." Przeciw temu powetaie pewien woiowik ze Szkoły B o n a p a r t e g o, policzą M o r e a u, który się uzbroił przeciw swey oy<zyz!nie, i przodkowa! naynieubłagańszym nieprzyiaciołom F r a n c y i , aby ią pustoszyli, między zdraycow, którym żaden naród posągów nie stawia, i sądzi godnem bydi sławy imienia Francuzkiego, wcale o nim niewspominać.

W Lugdunie, LilIe, Rouen i niemal we wszystkich naszych miastach handlowych podpisuią prośby do Izby Deputowanych, ażeby niedopusczała żadney odmiany w prawie o wyborach. U pewniaią, iż grei.adyerowle gwardyi narodowey podali prośbę Izbie Deputowanych, ażeby niezaciągali daby na straż przed Izbę Paro w, która ich chce przyprawić o palladium ich vłt< litości. Ultrart j jłiści nie wiedząc iuż którego oddać się maią opiece Świętego, aby szaleństwa swego dokazać, zmyślaią teraz f-tłszywe wiaoomOSCl; twierdzą, iż Pan De ca ze przeszedł na ich stronę, ie się poróżnił z Markiztm D e s o 11 e i ie nowe Ministerium stanie. N a Ministra spraw zagranicznych przeznaczała Xiążęcia T a 11 e y r a n d a, na Ministra spraw wewnętrznych Wice-Hrabiego Chat e a u b r i a n d, na Ministra przychodów Pana Vi I H e l e, na Ministra woyny Markiza L a u r i s t o n, na Ministra marynarki Markiza Jaucourt.

Bawiący w P a ryż u Amerykanie zgromadzili się dnia g«, z. m. dla obchodzenia pa ły Wasyngtona. Pan Gallatin niemógł dla słabości zdrowia znaydować się na festynie ziomków swoich; ależ mieli między Si-ba, gościem Generała L a fa y e t t e, tow«, z) sza brori VV.oiotviiika i Prawodawcy, którego pamiątkę świecono. Przy stole spełniono następu ące toasty: "D ni u, ktoreu obchodziemy, a który Bohatyrowi, naylepszemu z ludzi, Istnienie nadali *' - "Królowi FrancuzJtiemu!" - Potędze morekiey Stanów Zjednoczonych: "H e r k u l e s w kolebce.-" A Woyskii Starów Zji-drioczonych: "Pokazało nieprzyjaciołom swoim, iż ziemia oyczysta będzie zawsze grobem dla iey zaczepnikowi" - Narodowi francuzKtemu: "Niezapominayrny w naszym męskim «cieku doznanej ie AO pomocy w naszetii dzieciństwie!" - - F r a n k l i n o w i : "Geniusz iego poskromił zarazem pioruny niebios i wściekłość tyran o w i " - Gwiazdora Ameryk ińskiiii: "Oby gwiazdy na firmamencie nieba wolności o b a światy oświecałyj" - ."Powszechnemu rozprzestrzenieniu instytucyi republikańskich a zniecz.eniu tyranii i drystokracyi na caiey kuli ziemekieyl" Młodym wolnym Stanotn A m e ryk i południowey; "Oby usiłowania ich dobry wzięły skutekl. *' Z pot milliona weteranów zoayduiących się we Francy?, kazano umieścić 320,000 na listach woyska odwodowego. Podług gazet naszych, otrzymać miał Wice-RrolNawarry rozkaz z Madrytu, ażeby mieszkańców prowincyi ro z b ro ił; wszakże w prowincyi tey zupełna spokoyność panuie. Król każe rozdawać medal bronzowy wszystkim tym osobom, które złożyły ofiary na wystawienie posągu H e n ryk a I V . Z Londynu dnia 6. Marca.

Wybór Westmr sterski ukończył się na korzyść Pana L a m b, który miał 4465 głosów, a 604 więcey, niż ubiegaiący się wespół z aim H o b h o u e e, całe zaś dzieło wyborua 7uwieńczone zostało wlelkleml bezprawiami ze strony hałastry aiepaczów ostatniego. Sczególntey. pastwiło się pospólstwo- nad kawiarniami, w których się komitety L a m ba odbywały, nad biorarni Kuryiera i Porańnika, i nad niektóremi innemi prywatnemi domami. Takie dom Lorda Castlereagh tak przyporzadzono, iź w porę niemoie hy <it zamieszkany. Nie ieden ledwo z życiem uszedł. Policya pobrała kilkunastu wichrzycieli spokoyności. N azaiutrz wszystko było cicho - Zikupuią takie w Anglii 36 okrętów dli nowey wyprawy Hiszpańskiey do Południowey A m e ryk i ! Gazeta The Timet powiada, ii liczba osób, które skutkiem odkrytego przez Generała E l i o spisku miały bydź aresztowane w róinych okolicach Hiszpanii, niemniej iak 470 O wynosi.

Rozmaite wiadomości.

W E i i e n b u r g u (między Lipskiem i Torgawą) i w okolicy i dab y na Wschód dało się uczuć dnia 2»- Luteg'» z południa około 5. trzęsienie ziemi z tęgim łoskotem. (Takie w Li ps KU chebły r iektóre osoby poczuć wzruszenie ziemi o tymże czasie). Jedno z pism publicznych udziela nasię» puiącyh wiadomości o iL m a n u el u G o d o y Alvarez de Varia (Xiaiecu pokoiu w Hiszpanii"): Awanturnik, ubogi szlachetna, przychodzi z brJIero swoim iako gitarzysta, z Ba dajo z, do M a d r y t u, dla spróbowania tu sczęścia. W roku 1 787 dostaia A się o bydway do Królewskiey gwardyi przybocznej« Już roku 1 7 9 I. dobrze był widziany u dworu iako Adjutant i Radzca stanu. Hrabia A r a n d a, poówczasowy naczelny Minister, głosował w Badzie stanu przeciw woynie z F r a n c y ą; bohatyr nasz pisał się za woyną; rozgniewany o to Minister, unosił się zapalczywością, przeciw ulubieńcowi i utracił Xiąźę Al k a d y i, otrzymał. Wypowiedzenie F r a n c y i woyny zrobiło go Xiazecie m , ppkóy zrobił go X-iążęciem poloiu, pomirao, że iak woyna tak pokóy na nic się nie przydały. Jego zrzucenie, poymanie, e<hańbienie, oswobodzc-BJe i wygnanie, wiadome są każdemu, mniey zaś ogrom iego uzbieranych «karbów. Wynoszą one: w Anglii na banku 40,000,000 piastrów, (piaster wynosi 7- - g Zł. pol.), we Francyi 10,000,000, w G e n u i ao,OOO,OOO, w Kur u n n i e i F e r r o ł u 10, O O O, O O O, u swoiey potaiemney żony Józef y Tudo AOO.OOO, u Witlkkgolnkwizytora 1,000,000, uEepino s a 800,000, w skarbie publicznym Goo,ooo, ogółem 82J900,000 piastrów, a cały maiątek, którego w 16 latach nabył w H i s z p a n i i i za H i s z p a n i a, wr3z z kleynotami i zbiorami 4un?ztu, wynosi prawie 100,ocOjOOO piastrów.

Nagrobek STANISŁA W Aw Wiedniu POTOCKIEGO.

(Z Pamiętnika Lwowskiego.) Odsiecz W i e d n i a wieczną będzie chluba Polaków. Zna świat ich' tzyny pod tą stolicą, wie skutek ich męztwa, ale rie wie, Jfto pierwszy z PoUkfuv uderzył w Oemanów tabory, kto pierwszy szablom braci drogę otworzył i pierwszy -zginął. Był to mąż rodu zacnego, rodu - którego imię ściśle spłecione z dzieiami naszemi, b\ł lo Staniała» Potocki. - Kto zwa6 rodacy Wied e ń odwiedza, niech nie przepomni odwiedzić i pamiątki tego ziomka; ieet ona w zakątku kościoła Franciszkanów w nastepuiacym napisie: (*)

(*) Oryginalny napis łaciński, brzmi co do słowa iak następuie: " V i e n n a salve er yale! "Haec tibi Iilustrissimus er Magnificus Stani»slaus a Potok in Stanisławów Potocki, Ha

5S

Wi tam cię Wiedniu i iegnatn ! To zdiialal dla siebie Stanisław Z Pot&ia na Stanisławowie Potocki, Halicki i Kołomyishi Starosta, Pułkownik Króla Polskiego. Gdy pod wodzą n iezwyciężon ego y a na III. uderzaiąc na obóz Oltomanów,. krwią swoiq, męztwem i śmiercią przy oblężeniu żYcie tobie gotuiqc, skrył tu wnętrze swoie t a martwe ciało oyczystey odduł Polszce. Wiedniu! chwal Boga, nieś dzięki Królowi Polskiemu, wysławiay wiecznie imię i czyny Polaków. Zginął IQ. Września r. 1683.

Napis len kazali położYć szlachetni Polacy, naywiemieysi towarzysze iego, Pólkownhy .Jan Ponin iewski, Miecznik mureiisk':, i Stanisław Para do wski, iego Rotmistrz. "Na pierwszy ogień skoczywszy, mówi "o nim nasz N i e s i e c ki, mężnie się biiąc, Apoległ z żnłem Króla J a n a i Xi<;cia Lota"ryńskiego; ciało iego do Po lek i przywiezione i w S ta n isła wo wie pochowane "zostało. " Był on synem J ę d r z e i a Hetmana Pol.

Kor. Za miodu zwhdził W lo chy, Francy ą, Hollandyą i Niemcy. Sama nawet Opatrzność zdawała się, go ochraniać dla sławy swoiey oyczyzny, gdy bowiem pod

"licier.sis et Colomyensis Capitaneus, COHO"nelius Regiae MajestarisPoloniae, praestitit,-e "Dum sub augustissimis Serenissimi et Invi"ctb-simi Joamtis tertii Regis Polon'arum au"spLiis, Castra Ortomanica aggrediendo, s?n"gume suo, Marte et morte, in obsidione, "tibi vitam paravit, hie sua viscera condidit, "mam Polóniae corpus exsangve reddidit.

,,- Da Vienna DEO gloriam, Serenissimo "Regi Poloniarum, gratias age, aetemum "fove n0!llen et gesta Polona. - Obiit 12.

,,7bris 1083 Ao. Curaverunt inscribi Nobi"les generosi Poloni fvJelissimi ejus assisten"tes: Colonelli Joannes Ponikiewski Gladifer "munnmsis et Stanislaus Poradomhi Rotma. ." "gister eJus.

był statek przewozowy przypadkowym prochu zapaleniem w powietrze wysadzony, z wszystkich, iednak ludzi, którzy się na nim «naydowali, tylko on ieden A przez cudne Boga zrządzenie, nietknięty na brztg wyrzucony został. -- P6 powrocie" swoim był dwakroć Posłem na Seym obrany, resztą zaś czasu spędzał ciągle na rycerskim dworze J a n a I£Ł. - Atoli nadeszła wyprawa pod Wiedeń. W kwiecie wieku ewoiego, pełen i?,c!zy sławy, wyrusza na nią z Królem Potoc ki; przybywa, Gtaie na czele chorągwi oycowskiey, uderza, walczy mężnie i ginie. - Słusznie rzekli towarzysze iego: Witam cig Wtedaiu i tegnam! A. T. CHLEDOWSKI.

o stosunkach towarzyskich w Zjednoczonych Stenach / Jmeryki północnej. (Dokończenie- ) O mieyscach zamieszkanych przez przychodniów, padnie nam P. Birbek wykaz naStęjiuiący: W Now-ey Ai glii naywięcey Anglików w Massachussets, osada Irlandzka, w New-Hampshire, nieco Szkotów i Irlandczyków; w Nowym Yfirkii, Niemcy Holendrzy, Francuzi Protestanci (w btate Island) i Szkoty. W Pensylwanii, Niemcy Holendrzy, Irlandczyki, Szkoty i Szwedzi; w NewJersey, Niemcy, Holendrzy, Szkoty; wNewRochelle, Francuzi protestanci; w Karolinie Irlandczyki, Szwedy; w New Hampshire, Szkoty, w Karolinie półaocney Szkoty; wIndyanie, Szway carowie. Z resztą. Irlandczyki znayduią się rozsypani wszędzie po kranach Zjednoczonych Stanów. Widziemy z tego wykazu, ie w Pensylwanii, i N owym Yorku oay większy it at napływ obcych osadników. P. Birbek twierdzi, ie nowe ku zachodowi położone kraie północno Amerykan-akie zaludniała, się nadzwyikłem ludności ze · Wa sikuh innych kraiów. Żywioły JJlK róinorodne połączyć w ieden charakter narodowy, iest rzeczą tern truci; i yszą, kiedy zwaźemy że właśnie w okolicach giówoych znayduią się nayróźoieysze charaktery narodowe, ialio to: Niemcy, Anglicy, Holendry, Francuzi i kraiowcy; i że osady poprzedzielane są strefami niezamieszkanemi a miasta bardzo daleko iedno cd drugiego położone. Jdk zdymuiącym ieat to widokiem dla myślącego, gdy odprawiając podróż przez kraie Zjtdiioczonjeh Stanów ma przed oczyma, nayźywszy obrar, wszystkich stopni cywilizacyi ludzk:ty od pierwiastkowego iey roawiioiia się, ai do nayzupełnieyszego polom w miastach stołecznych. Lecz nieranity w naywyższym stopniu interesuiącą dla dzieiow roiiu ludzkiego, ieet droga nazad z miast Stołecznych do okolic odległych; .przechodząc od wygód zamożno» sei czyii raczey bogactwa miast witlkieh i zaludnionych, ai do przestaiącey na małem asczędności chatki mizeroey; od poloru towarzyskiego, do pierwiastkowych tonów staXIII natury! A wszędzie pomimo nayrozlicznieyezych kształtów, panuie ieden tylko charakter glowny, wszędzie zgadzaiąsię te kształty w głównych korzyściach swoich; a ziąd iednakie prawa, i iednaki zarząd, przy nayróżnityszych widokach i właściwośuach. Język Angielski, btz roioicy dialektu ieet panuiąeym, wszelako zabawy narodowe Angielskie iako to szermierstwa na kułaki, walki kogutów i byków, nie wzmogły się w Zjednoczonych stanach północno - Amerykańskich. Polowa Je iesl ulubioną rozrywką, wohią dla każdego; za iey pomocą iuż * itj'odym wieku doskonalą się myśliwi; a z tych w czasie woyny starą się wolni strzelcy. Schadzki przyjacielskie nakształt Londyń - skich, wamagaią się co raz bardziey. Spra żę ai ścisk bywa w pokutach. Pewien Jrhrui- pach; zresztą ie6t małym za drzewami ukryCXYK wyraził si» trafnie dyni nleprzyitmnyro tym o iednetn piętrze. Właśiiciel domu t*atwyczaiu> mówiąc: "Ten pokóy itst tyle go zdaie się na pierwszy rzut oka bydź" raca nawet i więcey napełniony ludźmi, aniżt-li źem ponurym i surowym, w obcowaniu atoli ich obiąć potrafi." Staie się przyiemnym i zaymui Acym; i>awy> Palenie i żucie tutoniu lest powszechnie kurenie da ustawicznego in-ysłenb, wjrfi w zwyczaiu, nawet wnaylepszych towarasy- w rysach twarzy jego ów wyraz ponurokir r stwach, i w obecności płci piękney. Gene- ma on lat 64. rał M o r r i s powróciwszy z Europy (pisze P. Gdy podczas Kongressu Naczelnicy róB i r b e k) zapytany od kitku Amerykanów, żrsyih pokoltń lodyiski. h przsbywaia do Was(którzy go między tumany dymów cygaro- sy gtonu, Rząd wysyła im na granicę powyrfa wzięli), czyli też w Europie także tak wozy i suknie, aby mogli stawić się u Premoeno kurzą? odpowiedział im tonem po- zydenta. Przyhywaią oni zazwyczay 5l żonawaźnym: "Moi Panowie, ludzie dobrego to- mi gwoiemi. Płeć piękna postępuie sofcie nu nie kurzą w żadnym kraiu." bez wszelkiego przymusu. Tak w t-atrxe Duch handlowy rozkrzewiony iest powsze- Bakymurskim p '4ishdały subie m'edzy Aktadinier żołnierze morscy i lodowi, a nawet mi na gale<yarh lożowych, obróciwszy siq Duchowni, bawią się kupiectwem. Zbytek i)łfm do Publiczności. W naśl idowAi-iu /ro ntuetath stołecznych, zaiął więc miey- zb wisk fi r litry, hit wiele sobie «CIJWJHU prett e egra.niczaiącey się osczędności; a lubo cy; tak n. p. do uda ia grzmotu używano 'tikże i tam zdarzaią się częste bankructwa, bębia. Ten sam podróżny wspomina o ba(czego naywiękezą przyczyną bywa, fe łudzie lu, na którym był wN owyin Orleanie. Z aymaiętni wiele rąk zatrudniała, i wielu współ- dowało się Urn około &0 Dam, wszystkie ników bandlu utrzymuią) wszelako poweze- w sukni białty z tekowąż różą we włosach» ehne kwitnienie na tern nie traci, ponieważ Bal rozpoczęto o godzinie- grnty wieczorem, niezawisło od begactwa osób poiedyńczych a skończono o 3 iey, po czem p łtć piękna W Zjednoczonych Stanach. wytańczywszy się do upadłego, musiała iśdż Do tych obrazów załączamy iescze nastę- pieszo do domu; poiazdów bowiem nie użypuiący wypie z doniesień ltdnego z nayno- waią. wszych podróżnych r Postać zewnętrzna W Charlstownie są ulice bardzo piękne i miast iest wszędzie iednaka, domy wszystkie szerokie, lecz niema brukowanych ścieżek z cegieł, ulice bardzo szerokie i równe, dró- dla chodzących pieszo. I Wbzysłkie składy gj brukowane, przyozdabiane topolami sa- kupieckie ponapełniane są towarami Eurodzonemi rzędem, lub też mieyseami w gru- pejakiemu Domy wysczególniaią się piępy. Ponieważ wszystko trudni się handlem, kneścią i wygodami, a wiele a-nich itst opa· przeto widać tam mnóstwo sklepów kupie- trzonych na każdym piętrze długim gankiem «kich; Fiakrów z,*ś i powozów nakmnych od pokryfym. Mało iest pięknych panienek wygody, tak mało, iak poiazdów do zbytku a lescze mniey kobiet grzecznych (wniosec służących, albo za nadto iasny, albo też za nadto nie Wszystko zgoła odpowiada bardziey pe- poięty.) Gust w ubiorach dzieli się na noiytfeowi nia sztuce; samo nawet pomieszka- dy Paryzkie, Londyńskie, luboć ostatnie »ie Madisrona, ostatniego Prezydenta Zje- przenosić zwyklL Hnoczooyeh Stanów, odznacza się od innych Doda+*b

Z Bruxelli dnia 7- Marca.

General H u fI i n uzyskał tymczasowe po» »wolenie zamieszkani» w B r u x t U i . Ma »h> nada-ieię, ii mu także bidzie wolno powrócić do Francyi. Ryły kucharz N a p o ł e o - n a I powiada? w A n t we r p i i, ii pan lego ma się dość dob r z e, lecz ze dla bcaku przechadzki bardzo tyie; ie prawie zawsze posępnego umysłu; i£ pieze pamiętr.Hti zyeia ewoiego,. ii Hrafeine Bertrand i Montholon prowadza niewygodne nudoe życie, ie iednafe są wesołe. w dobrym humorze, i gotowe nadal, dzitlić lvs swego władzcy l mężów swoich.

NOWE XIAZKI.

Dzieło Hrabi Os$t>hftskUyo, (którego treść v.- i szłey gazecie Pozoańskiey iestobszerfeie H yrażona) można i u mnie dostać za 03, Ziote.

T. Szumski .. N. p. &.

111111111111 O B W L E T C Z Ę N I " Ł folwark byik-owe do Ekonomii Komorni* ekit y DaŁiąc.y, po praw<;y sn-onŁe gościńca z Peznama do Berlina położony, podzielony został na 5 A osad zauieraiących: I. 133. Mórg. 2-iQ.p. Magdeb.

111.133, 6s IV. 103. 14 V. in. 7 6 i. każda z nich osobno wypusczoną bydź ma w WIeczną, dzierżawę droga, publiczney lieytacyi. Termin licytacyiny odbędzie się. dnia 24.

Kwietnia r. b. o godzinie rotey zrana, przed W. Konsyliarzem Regencyi, Biiesetrui* strem, w wielkiey izbie sessyonaluey Regeneyi tuteyszey. Warunki wieczney dzierżawy .przeyrzane bydź* mogą codzień, wyia,wszy lwięta, wRegistraturzt naezey u P'. Scliloegel Konsyłiarza Nadwornego, osady zaś dla- lejjszego rezpatrzenia się licytantów przed terminem ieseze rozgraniczone będą, co do wiadomości publiczney ninieyszem podaje się. Poznai dnia M. Marca mm Królewsko-Fruaka Regencya II.

PATENT SUBHASTACYINY.

W celu uskutecznienia działów ma by di dora mieszkalny do Sukcessorów Józefa Bugiiyskiego należący, dawniey pod N-rem 106 teraz zaś pod N rem 141 w mit-ście Kurniku Powiatu ŚrJ mskiego sytuowany, z chlewami, ogrodem, stodołą, do którego także 49s zagonów roli należą, publicznie przed Delegowanym Assessoren) Bmhner w mieyscu posiedzeń Sądu na tecminie zawitym dnia so. Kwietnia 1819. o godzinie 10*, naywięcey daiącemu sprzedany. Wartość wspomnioney nieruchoiności wynosi podług taxy w naszey Regisuaturze przeyrzeć się mogącey, włącznie z rolą., w 0gole f345 talarów 8 dgr. A maiący ochotę kupna i. do posiadania zdolni, wzywaią się zatem, ażeby na terminie rzeczonym subhastacyinym stanęli, i licyta swe podali. N aywięcey daiący, po złożeniu w gotowiźnie summy zahcytowaney w kurancie Pruskim do Depozytu naszego, przysądzenia sobie teyie nieruchomości spodziewać, się może natychmiast i iey iradycyi. P o z n a ń d ni a 23« G ru d ni a 18 18 - Królewsko* Pruski SAd Ziemiański.

D-B W I E . S C Z E N I E .

Pódai« się do puhhrzney wiadomości, ii' nieruchomości do massy pozostałości niegdy Radcy Kryminalnego Gebhurdt należące, ta na Wildzie pod liczbą 121 położone, składaiące się z domu »dwiema pawilonami, podwórza, ogrodu i w nim ztiaduiącey się kręgielni, na 5 łata, to iest od Wielkiey Nocy 1819 aż do lego czasu 18-22, w arędę więcey daiącemu wypusczone będą. Wzywaią się wszyscy zadzitrzawienia och»tę maiący, aby się na wyznaczonym w tey mierze przed Deputowanym Sędzią Ollrydi terminie nadzień 2. Kwietnia r. b. zrana o godzinie gtey stawili" i licita swoie do protokułu podali z tym dodatkiem, iż pluslicitant przyderzenia tey dzierżawy spodziewać się może. P o z n a ń dnia 4. Marca igra* Królewsko PTuski SAd Ziemiański.

Mikorshi. v, Krygtr.

. 1 1 I i i I II