A Aw bitwie no d N a p o l i czyli A n a p l i . G r e - i'i Roo 'udzi Zaciętość walczących tVn"lrwyczayną był., O- na poboiowisku i znaleziono wi,lu 2 buy.-b Iur»aw i Greków, kur» zamor.lowa.ezy iede» drugiego, le,cze sie mocno trzymali. Takie w dolinie Te m oe zayść miała podobna rzeź z rówre m dla Greków zwycięstwem. W niektórych okolicach wysełaiąc Grecy swe żony i p e d na wyspę Sa la min e dla bezpieczeńkii do nich - "Gfly tera« śmierć S I i v c i r i e e t naszym los'tm, staniecie się · ft« wdowami lub sierotami, ieśli nie po4

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1821.06.09 Nr46

, .

"" «wróciem tako zwycięzcy. Z Warszawy dma 4. Czerwca.

Orre:o;cby obchodziła stol.ca mteyaza imię". r, 1 C M W X." K o n s t a n t e g o , JP L e l r o n» znany 2 ewegq talentu ry«owańia i właściciel Litografii, miał sczęi " otrzymać od N ayiaśnieyszcgo Pana piersień brylantowy, z listem pisanym przez Xiecia Wo ł koń s k i e g o, w wyrazach nader dla artysty pochKbnych. Takie kilku urzędników Poczty, otrzymiło od Monar.hy kosztowne podarunki. Wiadomości z R a d o m i a zapewniają: i£ Navi anie-łsry P-a« okazał istotne zadowólmenie z n r i e e o wzrostu i upięknienia tego miasta Monanha roeowal w mieszkaniu Prez e» K» . n m « y i W o i e w ó d z l i e y; o b c h o d z ił .rawiewszyMkieaiic«, 51 oprócz rozmaitych dowodów swey łaski, udarował JW. P i w n ick, e:o;o Prez A sa, kosztownym pierścieniem, Przybył tu 2 Lubiany Generał Jermołow k1.ry miał dowodzić woyskiem we

\iscl b ii będą przepisane mundury dla uvdoikow ws.eHich władz sądowych i adŁifrt. tr*c«ny*fc, tudziei dla N auczycielów i "t t n l ó« Uniwersytetu i Szkół. W sprawie przeciwko B r o c h o c k i e m u i wspólnikom, o morderstwo obwinionym, in. kwizycye iu£ aą ukończone. lodukty tey sprawy, będą zapewne nader inttresuiące.

Popełniono tu znaczną kra d l i prze* osoby do 1.go czynu wcale niepodobne; co iest przedmiotem dzisieyszych rozmów w Warszawie.

Da;ś rozpoczyna .,; walny larmark Pewny dom kupiecki luteyszy, odebrał ostatnią poczta z O d e s s y list, z którego ciekawy umiesczamy wyiabk: "D m a i 6 . M a u przybyło do Odessy Ii. okrętów z Stamb u ł u; przywiozły potwierdzenie okropney rzezi popełnioney na Grekach. Żydzi kupilt ciało Patryarcby od Wielkiego Wezyra, a włó«ąc ie po ulicach, na,gra«a,ac, chcieh się przez to podobać rządowi Tureckiemu. Po« Ł ,.j . .T* t *« r d« ł tę powieść Kapitan okrętowy, przy. były dnia .8. Mai., który widząc taką bez«eiruść, kupił wspommone ciało od iydow, ra a.ooo p" bt:ow (podług innego artykułu z Siedmiogrodza, za 100,000 Plastrów) 1 przywiózł do O d. ssy. Turcy w Stan, b ule ciągle Wycinaią Chrzescian; kanał zamienił lie. w krew, etc.« «}

. ,

Zdanie sprawy z czteroletnich prac naukowych Towarzystwa 1 t. d. (D o Koń c z e n j e.) NajrlepB», stal wjrabiano dotąd z źehza Styryjskiego i z M az a Indyjskiego w B o mbay przerabianego na stal pod nazwiskiem Wo o t z. S.al z B o m b a y ieatn.yiwardez« i nayzdatnieyeza do wyrabiania wszelkich narząd« ostrych, osobhw.e do narzędzi chirunicznych. Zr. tkormty nożownik w L o n d y n i e S t o - da r t i Fa r a d a y aseystent chemiczny przy instytucyi Krolewskiey połączyli się przed kilku laty w celu ulepszenia stali, dotąd wyrabianey w E uro pie, a bardziey w celu wynalezienia mięszanmy kruszcowęy, któraby zdatnieyszą była do wyrabiania z n. ey stali podobney do itaji Indyiskiey. · U .iłowonia ich nie o s tały bez i. u tłu.

Odkryli przez analizę, ii W o o t z składa się jnkroki i. glinki. Lecą długo nie udawało im m %okazać dr»gą syntetyczną., iź rozbiór ieh foył dokładnym. Niezraźeni. trudnościami, · dociekli Tjak-onkc mieszaniny sfeładciącey takt łruazec, w fCI.iryra znaydnią te wszystkie własności, iakieiii! się. cechuie i a) lepszy Wootz z Bombay sprowadzony. Stil z wynalazku icłi mieszaniny wyrabiana i. polerowana" a słabym kwaeetn sianzanyra polaBa, nabiera zupełną taką powierzchnią daHiaszkowaną, hk W ootz z flro m b a y. Dociekli oni iescze, że 6tal pospolita, przez kota binacyą z srebrem lub r platyną, allm z rhu. dicum, nabicia własności stali JLndyis-kiey.

Odkrycia te eą bardzo ważne w względach użyteczności z tego wynalazki» w rozmaitych fabrykach, rękodzieLniach i narzędziach. tui się ich rozpoznawaniem naga wydzir.ł umiejętności zaymuie. Członkowie w chemii biegli nie zaprzestaną tych odkryć dochodzić, i starać się K ray nasz z niemi obeznać. Od esasu wykazania nowych zasad chemii przez La voasi era, iuż odkryło się kilka takich faktów, czyli wypadków r które podług tey teoryi nie daią się wytłumaczyć, Na przykład: sposób tłumaczenia, iąkim peymowano det.yJ wydobywanie się ciepła i światła, ukaauie się by di przeciwnym wielu niewątpliwym wypadkom,. Ttorya LaVoasiera do t)ch faktów wytłumaczenia iest niedostateczną. U czony B e r z e! i w dziele pOO< tytulenv: E e sal suc la t h e ol i e d e c p r o p o r t i o n s c h i m i q u e s , stajał się wyprowadzić ogień z tegoż- samego początku" od którego pochodzi tenże I\fenomen podczas wyładowania naczyń leydeyskich, stosu U't)lty} i tym podobnych okoliczności. Opiera on się na tym wypadku 3 doświadczenia wziętym, że wszystkie kombinacye Ha działanie sto&u Welty wystawiane, »składa- ń%: itsiae kk pieiwjastij li\1\

do bns<;uns Acdatniego, a drugie cib ulemrilgo. Więe wszystkie ciała są r!bo elektryczne dodatnie, alba tć£ elektryczne iiiemnie.. Xte4 razy zatem takie pmwisstii skombirmią się 1 z-sobą, tyle razy następnie przeciwnych elektryczności zobojętnianie, które z wydobycie»! bię ognia połączone być mole. Jaśbiey' mówiąc: elektryczne ść, ktocey istota cIotal\d nie itst znana, zelaie się być pierwszą przy» ezyną i źrzódłern światła i ciepłe, pawstaiauego przy kombustyi. By:, to nawet może, ia te d;va pierjwilstki są ty,ko pewną mod)fi. kS.cyą samt y elektryczności. Również i ta nowa teorya B e r z e l e g o stała się przedmiotem prac posiedzeń wydziału umiejętności. J ó z e f B e m Kapitan arIYlleryi pdskiey udzielił Towarzystwu własne pismo o robieniu i użyciu rac kongrewskich. Dzieła to było wzięte pod rozwagę wydziału umiejętności, Kapport obeytnuie pochwałę pras autora posiadaiącego gruuiowną znaiomcśi nauki pirotechniki, Kollega SKro dź ki zdał rapport o nowych ciekawych doświadczeniach Doktora Ed w a a> da z rozmanemi płazami które mogą źyó w wodz-ie nasyconey powietrzem, nawet, gdy są płuc pozbawione. Doświadczenia są obięte w czterech rozpr»>a<b, uwieńczonych przez akademią um eictności w Pa ry i u,Kolłega Ki taić. weki robił i opiesł rozbiór chemicz-ny wód nID> eralnych geidzikowskiub. Ta rozprawa dziś czy t. na będzie, Członek przybrany Towarzystwa S t e r n swoie dawniejsze prace w mechanice powiększył iescze w tern półroczu przez wynalazek wózka topograficznego, który służy do zdeymowatiia planów, mierząc razera boki i kąty figury praeniesioney z ziemi. Wzór tego wynalazku itst tu przedltawior y publiczności; rapport wydziału o użyteczności iego na daisiejszefil pomuaea'LU czytany bJ\dai<;jf okrętów wraz z 7 okrętami do niej należ*. cemi, oblega wspom« mną twierdzę. Kazała oświadczyć Turkom, iż ta, która iąda ich poddania sie, iest Greczynką, a powodowa* ,V J \. v To warzy- na ludztosuą zapewnia im iycie; w przyStyczniu padfcu iednak oporu, iaden nie uydzie straezuey iey zemsty. - Inny statek, który pózniey wypłynął z S y r mj u przywiózł niewątpliwą wiadomość o poddaniu się twierdzy Naples.

Z Włoch dnia 19. Maca.

Dia 13. Maia popołudniu, odprawi! Król oboiey Sycylii, uroczysty wiazd do N e a p o l u . Artylerya Austryacka, ogłosiła przybycieiego lo i wystrzałami z dział. Oświe* cono całe roiasto i teatr S. Kar o l a, a zg*>madzony lud, wśród okrzyków radości przyjmował Monarchę. Nie ustaie w N e a p o l u śledzenie węglarzy, na których wymierzaią Sądy, najębaniebnieysze kary, Naypowszechnley, opror.« I 3 TbI!**» Skarbek sebrał uwagi nad wpły M.» adminis trai II)); oi. iecenie p u b l i e e , V «yd.iaie . auk rosbieraoy był rękopisrn I o a b W pcezyi -polakiey, udl\iony Tow.L.Vw-u .rjezJan-aGwalberlaStyczyń, e'jieiio' Report wydziału bocNwara pracę.

niearza 'i * «hęca go do dalszych przedsię1 "

,lI)I ,,,,r,"it,f4V wzięć w : teraturae oyczysteyj Pismo tbińskie znalezione w bibliotece .UuWic*ne'ł Warszawskiej było «ąb»tMie r.",;." , rhiariniProftssola histo, · t;i · i( l' P v i jeajiów oiyenulnych w U.u»Vrsuecie W ars-r* skim. Ten roibiór i Opis bvl rozw<<ił<<y przez wydalał nauk.

, Koliba Brodz-iń-ski z swoich prac nauŁowy e h b czy lał w wydziale nauk rozmaite ł sne pisma Z tych wyiątek z poematu dydaktyczr-e«, .poezya, publiczności udzie

, .

lo'iym zostanie. \ V Kinie wydziale wygotowany został rozbiór i opis dzieł naukowych, prac i zasług Xiedza Pranciszka Cza y ko wskiego, «łonka naszego Towarzystwa. Ta pochwa

· ła czynna bedzt * .

«tńsowuie do pnzepiśow ustawy tiwa .rastąpiły w biebcym roku w

*' o r Y" Z Wiedniu dnia 24. Maia.

Wezyacy Posłowie i Ministrowie maią wjiechai z Konstantynopola, gdzie nie masz iuź iadoego dla Chrzesćian bezpieczeńEtwa przeciw okrucieństwom Turków. Pownaiątawoyna zd.ie się być iedną z nayferWawssych naeaeao wieku, przybrawszy zupełna cechę woyny religiyney. Podług listów z K o n s t a n t y n o p o l a , Qj3 tam być troche spokoyniey; mieszkańcom Tureckim, nienaleiącym do woyska, sabroniono.uzbraiaćsię, a Rajom I\poddanym chrzrśuiańskim) nakazano pootwierać sklepy, prz-yczem Porta przyrzekła rozróżniać winnych od oiewimythi natomiast wszyscy, którzy dawniey do liczby B aj ów należeli»muszą zno*u być i.irfi, a wszelkie listy pT 1\ tekcyh.e Konsula * i Posłów Europey.kick 1\ q 1\ rn b , .

C* - Triestu pod A to b. m. oonos" »1 wiele rodem uueka od nieiafctego czssu r.

Smy cny do wysp <<» Archipelagu. W porcie Smyrny ust kuka uzbro.onycb okrętów kupieckich, które w potrzebie inaią dać f «.» dzielną pomoc. blr»ch og 1\ . ał Turków. Guberoator usiłował wstrzymać ucifrkaiacyck mieszkańców, obiecuiąc im spokoyność i bezpieczenstwo. W porcie P s a r a, wyspy na Archipel.-gu, słoi 40. dobrze uzbroionych okrętów na kotwicy, a niedawno zawinęło tam u s z e 115. statków Idryo-.skich, która zara« udały się do Dardantliów. Płynąc koło półwyspu, były świaobmi oblężenia Na p i e s *) przez floji<; którey dowód« kobieta nazwiskiem W u b i 1 n a. Mela iey,

. .

" ".

*) Neapołi di Romania,dawniey Wauplia Ćwiczeni. Lazaroni postępuią za nimi i do ich przeraźliwego ięku, łączą okrzyki N i e c h iyie Kroi! Śmierć WęgI3r/,om! C3segli, ostatni wielki mistrz na}wyższej,o namiotu, (Vendita) wydać miał Rządowi archiwa Węglarskie.

Pod dniem ta. Maia donoszą z A bruzz ów, ii Węglarze powzięli zuchwały zamiar ogłoszenia tamie republikańskiego rządu. (!) W T u r y n i e, mianowany przez nowego Króla Sąd woienny, ogłosił listę obeymuiącą przeszło czterdzieści naymaiętnieyszjch osób, Jttórym maiątki tak ruchome, iako i nieruchome , natychmiast skonfiskowane być maią. Pomiędzy nimi, znayduią się wszyscy naczelnicy ostatniey rewolucyi, iako t o: AnS a l d i , C o r a i l, C r i v e i l i, - Xiaie C i s i e rn a, Pułkownik R e g i s , Minister woyny Santa Rosa it. d. - Zresztą, Sąd ten poSlępuie bardzo wolno; iuź to zprzyczyny, źe ziaycelnieysze osoby, schroniły się do H iszpanii, iui teizobawy, aby przez ścisłe dochodzenie, Xiąię C a r i g n a n nie b)ł skompromittowanym. Przeszło «,700 liczą w P i e m o n c i e głównych spiskowych, którzy sie, ucieczką ocalili.

Znany MiSsyonarz, Xiadz In gl e si, podał w Rzymie Oycu S. kosztowny pugilłares, haftowany ręką Xieiny B e rry. Wychodząc bohatyrka Grecka W u b l i - 11 a do boiu przeciw Na poli di Ma Ivatia, wzięła swego naymłodszego syna za rękę, mówiąc: "Synu, umrzyimy lub pojraściymy się śmierci cyca twego, którego przed 9. laty Turcy zamordowali. W ubliii a, czyli podług innych wiadomości, Rob e J i n a, nosi niby to nowa dziewica AuręKańska, męską zbroię.

Rozmaite wiadomości.

Dnia 10. Mais, bKO w rOCBTce urodzin Królowey Saskiey, było poświęcenie «owego zamku w P i l n i e i N N. Kjołtrstwt» piiivfizf raz tam tego dnia obiadowali. - D ia 20. powrócił Xiaie Max y milian z córką swoią z Włoch do Drezna. Nicsczęśliwi Grecy w K o n s t a n t y n o - polu i okolicy, doznaią okruri; ństw. bkie tylko nayeroisza zemsta wymyślić moi e ; ty» sa.Jce Tiayznskonr.itszyeh Greków padają codziennie pod mieczem mściwych Turków, którzy ani kobietom, ani niemowlętom i4e p.rzebaczaią. Same nawef poselstwa Chrześciańekie, Są w nitbezpieczt ńetwie: według ostatnich doniesień, małżonka Ministra Angielskiego, Lady S t r a n g f o r t, zost?ła podobno wśród rozruchów w głowę ranioną. N3ydos*.oynieysi z duchowieństwa, 8 oc io i gcio letnie starcy, dręczeni na toriur rh, umieraią wśród mąk nayofcropnieyszych. Nie tylko sami Grecy, ale nawet Anglicy, Francuzi, Niemcy i inni Europeyrzykowie, btz milobierdzia są prześladowani; słowem wszyscy Chrzesqianie, których w Konstantyn o p o l u przeszło aoo,ooo znayduie się, Stoią nad brzegiem przepaści.

Tatcmna Sekta C o m u n e r o s, która tera« pracuie w H i s z p a n i i , dowodzi: ii ust starszą o «,115. lat od pierwszego zawiązku Wolnych mularzy.

W iednem z pism publicznych Polskich czytamy, co następuie: Parodya z Krasickiego»

Święta, miłości, kochanego złotka, Czin A tię tylko umysły skwapliwe, Dla uebre jAaźda potrawa lest słodka, Dla c.ebie więzy, bały niezelżywe, Ty z Xieriem bratasz nikczemnego kmiotka.

Ty g'uezdztsz w sercai h roskoszy prawdziwe, Byle mieć ziotko, byle złotko zbieiar, 'Nie źai iyć w lU,czy i z głodu umierai' .

m -ID

Dodatek.