GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1821.06.23 Nr50

Czas czytania: ok. 16 min.

!o ska £

Wielkiego

Xiestwap O Z N A N S K I E G O.

NakiademDrukarnlNadworneyW.Deckera i spółki,- Redaktor; Assessor Ra ab s ki.

7\T pf1 JO, - W Sobot ę dnia 23. Czerwca 1821.

lVi u"czem WPanu lak naywiększa_ polecam JL\a zdanie sprawy WPana z dnia 3. mv ostrożność i dokładności wypłaconemi b mieć chcę, ażeby przyrzeczone z da- były. Wypłacone iuź części tychże wnieyszęgo czasu Pruskiey posiadłości bonifikacyi, m a i I być likwidantom pow . połączony eh teraz znowu częściach l e c o n e . C h c I c przy tych wypłatach, byłego Xiestwa Warszawskiego, boni- zapobiedz iakowym widokom lichwiarfikacye za dostawy dla woysk Rossyi- skim, postanawiam oraz, iź takowe bostich i Pruski* h w roku ij{o5% i aż do Jt. nifikacye wypłacane być mail tylko Listopada ż806 r a co do zitmiChelmin- pierwiastkowym wierzycielom, lub praskify aź do i5. Grud ia ł8oć*j równie wym ich sukcessorom. Co się tycze iak i pieniądze za dostaw one woysku ustanowienia ogółu pomienionych boFranCjzkiemu woły w roku ijoj'p, przez nifikacyi za dostarczenia w latach i 8 a I, mieszkańców Dej a; tamentów Poznań- przychylam się do wniosku WPana, skiego i Bydgoskiego', stosownie da względem publicznego wezwania wieumowy mit,'!/}' Prussdmi a Xie_;.twem rzycieli z oznaczeniem trzechmiesięWarszaw-iem; z pówszechnycfi fun- czii go terminu prekluzyinego, i miaduszuw jHibłfeznycn w obliga< h długu nowania, pod styrem Naczelnego Preska'bovvetio, podług_ nommaifie'y wac- z e s W. X, Poznańskiego w trzech intov<i. b' 7 dibzey odwłofci, po nasfaV teressowanych Departamentach Regenpionem ustanowieniu likwiuacyów, prr£ ce i o y e h, Kommissarzami we względzie · Szefów Prezydentów, z przybraniem iednego Radzcy i potrzebney liczby osób do pomocy w celu tern prędszego działania. . Berlin dnia 9. Czerwca l32t.

Iłodp. Fryderyk Wilhelm.

Do Ministra Stanu, Generała-Porucznika Hrabi Lottura.

IN ay wyższym rozkazem gabinetowym z d.

q. m.b. raczył N.Rról postanowić, aźtby, w Celu spiesznego całkowitego oblikwidowania i zaspokoienia przyrzeczonych z dawnieyezego czasu posiadłości Pruskiey w połączonych teraz znowu częściach byłego Xienwa Warszawskiego, bonifikacyi za dostarczenia woysku Pruskiemu w roku 1805 i i$o6 naturaliów, furażu i koni, niemniey woysku Rossyiskiemu naturaliów, furażu i lekarstw w roku 1805, i wprawdzie w Departamentach Regencyinych Poznańskim i Bydgoskim aż do l. Listopada 1806., a co do ziemi Chełcnińskiey, aż do 15. Gmdnia 1806. - nieZaspokoieni dotąd, w pomienionych częściach kraiu z mieszkali interessenci, do zameldowanIa pretensyi swych w przeciągu prekluzyi nego terminu trzechmiesięcznćgo wezwanI byli. Podpisane Ministerstwo podając ten naywyźszy rozkaz do wiadomości powszechney, wzywa oraz wszystkich pierwiastkowych, 2 strony pomienionych zwyź dostarczeń, interessowanyeh wierzycieli, lub ich do odebrania zapłaty upoważnionych eukcessorów, którzy w pretehsyach tego rodzaiu dotychczas nie są zaspokoieni, ażeby swe likwidacye i legitymacye w prze ciągu mech miesięcy, i wprawdzie co do

pretensyi Obwodu ltegencv'nego Poznpfiskiego dotyczących j W. Sztfo*i Prezydentowi Colomb w PoZnaniu, co do Obw du Regencyjnego Bydgoskiego jW* Szefowi Prezydentowi S t e i n w B y d g o - szczy, a co do zieui NAhełmińśkiey JW. Breroll! Prezydentowi H i p p e l, w celu rozpoznania i ustanowienia podawali. Po dobnieź ci, którzy uiż dawniey pretensye «we tego rodzaiu likwidowali, atoli całkowicie zaspokoionymi niezostali, obowiązani gą, podać powtórnie właściwemu Szefowi Prezydentowi do rozpoznania »we likwidacye i legitymacye naypóiniey do końca oznaczonego podp-rekluzyą teiminu. Wszakże podług wyraźney N. Pana woii, tylko, iak się powiedziało, pierwiastko,:i wierzyciele lub prawni ich sukcessorowIe maią prawo do niezwłocznego zaspokoienia ustanowioney pretensyi w obligach długu skarbowego' w nominalney wartości; podobnież przypusczeni będą tylko ci pretensorowie, którzy w kraiach tuteyszostronnych stałe mieli zamieszkanie w dniu 2<ł. Maia i8i9., ,iako w dniu zawartey między Rossyą i Prusea mi w przedmiocie długów byłego Xiestwa Warszawskiego konwencyi, podług którey Artykułu IXgo każdy Rząd swoich tylko zaspokaia poddanych, Likwidacye jakiekolwiek ra dostawienie, podczas przygotowań w woys u Pruskiem do marszu i podczas przechodow woysk Rossyiskich i Pruskich, furażów, podwod, inkwaterunek i t. d., nie należą do wynagrodzonemi być maiących dostarczeń, lecz te tylko dostawy które były uskutecznione r rozkazu Władz Pruskich, za które przyrzeczoną była bonifikacya i na które ważne oryginalne kwity złożonemi by di mogą. Kto wyznaczonego trzechmiesięcznego terminu uchybi, zostanie z pretensyą sw% prtklii'lowmym, tak i£ zfad' nawet żadne będzie poswiaJczeme dla potrzebney :m tvy nagrodzenie przez KY.rf"ea3acY3 przy- legityrmcyi. lnanem być nie moźe. Ee r li a dnia 17. CzelWca ig"'r. Zdblz, a ym się pretensurom udzielane Minbtewtwo Skarbu b * * *, L o t t u sa. O B W IE S C Z E N I E

Niosnc rVmczasowe zaspokoienie Ichmość Dziedzicom dóbr ziemskich, przyjemno mi-, z lilwiadomic ich o ukończeniu w Krolewskiey Kadmie Stanu obrad wzglądem'utworzenia Wr Widkiem XięstyiE Poznańskiem Ziemskiego Towarzystwa Kredytowego, funduszem urnA> rztni3- o p a ! r z o u t g o , , \ j A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A

Hank' Królewski i niektóre publiczne instytura pieniężne, oświadczyły się getowemi przyimouać w listach zastawnych (Pfandbryfy) swoie w ProWincyi tey lokowane liypotec/nie pretensye, a przy. wielkiey rękoymii, w-ypływaiącey z utworzyć się maiącego związku Kredytowego, spodziewać się rnoina, ii wielu hypotecznych wierzycieli poydzie Za ich przykładem Skoro uproitfetowany Regulamin, po zatwierdzeniu przez N. Króla, rąk moich doydzie, "podanym będzie druk.elli do pubiiczn y wiadomości. Ci Jcbmć Właściciele dóbr Ziemskich, krorzy niezwłocznie zechcą, przystąpić do związku kredytoivego, wezwani potem zostiną przezemnie na kunfer-ntyą. Uważać się oni będą za pierwszych Towarzystwa założycieli, i z nimi umówione zostaną środki niezwłocznego wykonania. B e r l i n d n a 12. C z e rw c a l 8 « .

Kroi. Pruski Naczelny Prezes v.

""" OBW

Wielkiego Xiestwa Poznańskiego.

Zer boni di Sp osetti.

TTb.....czT¥ "NT I U-R JTĘ-ITO-WJL7 A "

)J; rzy wyniesieniu położonych wWielfciem Xiestwie Poznańskiem Ekonomii narodowych, Odalanowa, Krotoszyna, Órpiszewa i JR< zdrażew na Xiestwo, i przy nadaniu te.'.oi JO.

Xieciu Karolowi Alexaiidrowi devI'hurn et Taxis, i potomkom J-ŁAO płci męzk ey, rarz>ł Nayiaśuieyszy Pan temuż JO. Xieciu takie nadać Jurysdykcyą. Cywilną i Kryminalną.

Stosownie do wydanych w tey mierze postanowień, Jurysdykcya ta wykonaną będzie frzez Sąd. Xiąźęcy i przez Sąd Pokoiu. Obadwa rozpoczną czynności swoie z dniem 1. iJpca r. b. wmieście Krotoszynie, a 6praivb dliwi ść wymi-erzać będ A tak co do formy iako i mafcryi II c dług praw i sezegóihych Ustaw dla Wielkiego Xiestwa Poznańskiego wydanych. Jurysdykcya III nierozciąga się atoli na mieszkaiącą w Xiestwie KrotoszyńskiemSzlachtę, ani na Duchowieństwo tameczne, ani tez na Urzędników Krolewsk.ch wyższych i niższy h tak stanu woyskowego iako lei cywilnego, osoby takowe pozostaią owszem nadal pod Jimsdykc\ą Sądów Królewskich. Sądowi Xią£ęcemu służy stopień Sądów niższych Pierwszey Klassy, i zostaie pod bezpośrednim d%rem Naywyższego Sądu Appellacyinijgo; Xiąięcy Sąd Pokotu zaś.będzie względem Sad*i Xiążęcego w tym samym stosunku, iak Królewskie Sądy Pokuiu względem Sątl.oW Z-emiańskidi, a Sud Xhizecy naybliższą będzir iego Władzą dozorową. Appcilacya od Wyroków Sądu Xi«zęcego w Picrwszey Instancyi zapadłych idzie .W sprawach cywduych do Sądu Ziemiańskiego w Wschowie, a od Wyroków Xiąięcego Sądu Pukoi i do >ądu Xiażęcego.

J nstmryą trzecią zaś iest N aywyiszy Sąd Appellacyiny» W sprawach Kryminalnych wyroltuie Sąd Xią*ęcy w Instancyi PieIVVszey, a Ssji

Ziemiański w Wschowie w drugiey, chyba że Naywyższy Sąd Appellacyiny stosownie de przepisu . 141. Ustawy z dnia 9. Lutego 1817. w dru, , llIJI..IICY zawyrokować winien. N a Indagacye Fiskalne iednak nowa la J arysdyi } A 51 XiAatwi«? · vrotoszynskiem żadnego niema wpływu, należy owszem d». »ądów Kolwbkich. Z t go wyiętt tylko są sprawy mjin-yine, które w sposobie process: fiskalnego prowadzić się wi ny, iako ttź Indagacye przeciw Urzędnikom JO. Xiecia de Th urn i Taxis, i wzglądem oporu Władzom Jego 1 ich urzędnikom okazanego. W sprawach albowiem takowych należy decyzya dp Sądów Th ł fI 7 <;7* r \7 f* Y\ Topodaie się do wiadomości publicjney z tern nadmienieniem, iż Sąd Ziemiański w Krotoszynie, tudzież Inkwizytoryat w Koźminie- iuź otrzymały zalecenie, aby Akta w sprawach do rozpoznania Sądów Xiazeiych nalciąyych, tymże oddały. . A; P o z n a ń dma 15. Czerwca i&tts Prezes Naywyzszego

Sądu S cha

Appellacyinego, ner-marko

- - . . llI, H.. i H A M A f c M M W i M-l HH «. . . . . iA_Ul__. -. »-,

WIADOMOŚCI KRAlOWK.

Z Poznania dnia 22. Czerwca.

JW . Naczelny Prezts naezey Prowincyi, Zerboni di Sposetli, powrócił dziś z Be r 1 i n a. WIADOMO ŚCI ZAGR ANICZNE.

Z Hayti dnia 10. Kwietnia.

J ak tylko woyska Prezydenta B o ye r a weszły do Ca p - F r a n <; o i s, wysłano zaraz na wszystkie strony oddziały za spiskowymi. Wyznaczona za ich głowy bardzo wielka cena miała ten skutek, iż niedługo przyniesiono w worku głowę Generała Jer o m e . Wie10m z tych na śmierć skazanych buntowników dawano tyle gorzałki, ile pić mogli i chcieli. Nie ieden z nich piiany, tańcował sobie idąc na rusztowanie śmierci i palii c y g a r i e , ai mu ie kula z ręki wytrąciła. Z Madrytu dnia 2p. Maia.

Dobre i dzielne środki Generała M o rillo utrzymulą tu wciąż naylepszą spokoyoość. Bywa on często w koszarach, gdzie ie i piie r żołnierzami i umacnia się coraz bardziey w wziętoici u ludu i żołnierza, S tany C o r t e s zatrudoiaią się wciąż przedmiotami skarbowemi. Deputowani Amerykańscy maią podobno Ko r tez o m taką uczynić propozycyą: 9,Pro.

wiacye Amery kańskie wraz r M ex yi i em

masą być podzielone na trzy części, z których każda mieć będzie własny rząd i oplacać rocznie H i s z p a:, ii 6 millionow Piastrów; każde z tych państw uifpodległych mieć będzie u styru rządu iedni-go z Xiąźąt rządzącego domu w H i s z p a n i i ; rządy te będą dzi dziczfemi w rodzinie pomiei ionych Xiąźąt; Rról F e r d y n a n d przy «nie tytuł Króla połączonych psństw H i e z p a ni i; I nfan ci Don Carlos i Don Paulo, tudziti Xiąźę Łukieeki, przeznaczeni są na panuią«ych Xią£ąt w Am e ry c e. " Wystawiaią tu iescze ieden batalion gwardyi narodowcy. Od rozproszenia bandy X. Merino, nieprzerwana we wszystkich prowineyach parmie «pokoyność.

Z Paryża dnia y. Czerwca.

Tuteyeze znakomite dyplomatyczne osoby otrzymały z K o n s t a n t y n o p o l a wiadomo« ści, podług których wszyscy Posłowie mocarstw chrześciańskich' stolicę O s m a n ó w opuścili i udali sie d o B u y u k d e re, zkąd można w dwóch dniach dostać się do Odessy, W V a l e n c i e n n e s rozsadziły prochy ieden z naywaioieyszych pomników średniego wieku, stary warowny zamek} który stanowił tak nazwaną bramę Łuską. Nieostrożność itdnego robotnika była przyczyną tego smutnego wypadku. Sczęściena nikt nituliacil pxzytem iy<;ia. -dło Helowy, elawney przysiółki AbeiT a r d a i p u J s A A n i klasztoru P a r a c l e t .

l i C e f« .» hl o o o nową tame, portową. L j a Londyńska, t h e T i m e s , opladTa w roku ., a o przeszło 50,000 Funtów Ster» na'ezytosci etęplowey i t. d.

Na oneJayszem posiedzeniu Izby Deputow. mch przełożył K. Minister spraw wer A y c h w imieniu Króla, proi.kt do pra1 mo a które-dzienniki i inne piema czasowe Ha nowo podlegać maią cenzurze ai do sowę Ha nowo po B Ii Prezes nie tóółe praWIe wypus'clC r rę« dzwonka) - n - z . u n, "Łatwo spo« t. u zagodzK h Pa <K>T* »oświadcza"" U « Ł m o w o <<ng y . * « M U; M * t f * » t u ry . . . Pan i o r c e ł U s: 5I W P "n zacze* . . d * d p U«, . to n,e pr eIo,yw..a.cemI e o ". lecz dotkliwcm, urazy» - P i e c z ę u r z : "J eiełi przeciw komu wymierzono uraz, , « o zaiste przeciw mówcy, Deputowanemu Ministrowi Króewsk.emu, który zabrał gło. " (Szelest pO, re >y, t,k iż Prezee rapro ino dzwoni a dzwoni). Oswtadczam * z p o g 91 d A O(jrowiad%m na wasze urazy. (Sie

W fb!e Deputowanych wydarzała się do- podobna przez kilka minut ari słowa iedneg.

tychcz.s burzliwe rozprawy przy roztrząsaniu zrozum.ee. Zg.ełk coraz wykazy.) Prebudietu. Na popędzeniu dni, 6. przedstawił ezętarz woła «o s,ł: "Poczytuj .ob. *. PanLubbey de P om piece s w toku dy- honor urazy wasze.« PanCorceiie« rtu.«i P-pT.. *, pod»«g kt órey płaca za- "A my twoie, Mci Kanclerzu.<. - P a . chow wcy piecza, Pana de Serre, miałaby Lafitte: Czernsz lud», lepszych od SieZoToblooa Franko, zmniejszona, W nło- bw." P.eczętarz groź, palcem wskazuj BeK ten został odrzuconym. Potem te,ie na lewą stron,. - ler,z zgiełk 00_ naywyif.1lI Deputowany wniósł o amnieyszenie szego doszedł stopn-ą; słychać tylko krzyk pi cy Pod-Ikretlrzów Stanu 40,000 Fran- ze wszech stron. -W,e u Deputowanych 00IOW Pan Etienne poparł ten wniosek, wstało 2 m.eys«, a w środku mezm.erne zai L . M * 1 »D dz, inn.emi, "Prawdziwą są mieszanie. P r z e m y nareszcie ******* chłosta urzędnicy bez urzędu dla kraiu. Po "Nieczem.łem o.gdy kogoikolw.ek-, lecz po* t S l t A A l o w c h nieznam * * wstawałem często i zawsze powstawać będ * iv ezneyszych L a i k ów". d Pod-Sekre- przeciw naukom anarchteznym Od dwóch trzów Stanu. Rząjpomnaia bez końca tych łat sprawcy rozruchów . anarchii podnoś, próznlkow; za ktżdym krokiem nasuwa sie. głos swóy przeciw rządów, Króla; knował, potbny ur" doit; iest to skutek systematu oni spieki, a urze.dn.cy, na oczernienia, poLw.teri.Lgo.- PiecAtarz: "Winie- twarze tych występnych ludzi, odpowiadał.

Zn od o wiedzieć n a t o . c o powiedziano iedynie ścislem obow.ązkow swych wyłcono mniemanym systemacie. Systemat «en iest rHeT czynam. .pra.iedh.osc. - P m

L T e pomjsłowym. Lecz mówcy, tchnący · · Jl. . u A rx , t, b w c Dr7v· marrhicznc-mi zasady 1 chcący tacowe prry w d do skutku, Lymaią się zawsze iel e g o « (Gwałtowne poruszenie.) - GeL a ł F o y: "Zawsze to iest «en sam powrzvsylemat«-Pan Kazimierz PerITer- Wskaż WPan uzasadnione powody, · f,."" A. *,« PanTAfitte- WPan

A f A A A A A A A « wośfi" - Generał Foy: "Minister Krów wu&w. 1 J>wda, się w xo.pr.wj, *j ,zupełnie.rozttz* aaney matery, - Powiedział on, ,i mowc, tey strony tchną anarchicztUmn zasady, tte* reby do skutku radzi przyw.edh. N,e powtnien on tego był powiedzieć, meprzy. to, t. wcale na naczelnika sprawiedliwości, me po Kanclerza unoezącłgo s.«1 Z-)J;p jlc? .ywością ; TiidzitJiście go iako publicznego oskarzyckb.

.- . Niech, dla nakźyt* go spraw swoich, ocenienia, wyszedłszy ztey l/by, spojrzy na posąg P3IIa D a g u e s s e a u . (Mocne sz-emx*lHtt i ni«*mierne poruszenie w iah.) - Nareszcie zaięła się znowu Izba budżetem. Przyięto następnie poprawę, skutkiem któley odjęto ł6, 000 Franków z wydatków bióra Mbinierstwa Sprawiedliwości.

Z Warszawy dnża ij. Czerwca * W poniedziałek świąieczny, JW. ArcyBiskup P r y m a s błogosławił na Żoliborzu kaplicę konwiktorską, nowo wystawioną za Staraniem JX. Karriińskiego Prowincyala Filarów, oraz Hektora konwiktu.

J,W. Minister Heli. i oświecenia powrócił 5l K a li s z 51. i -j Pokazały się dzieeięeio - złotówki, wybite w mennicy Warszawskiey r s r e b r a kr a lewe g o , pod rokiem i g 2 i. Taka moneta wybita pod rokiem zeszłym, iuź iest tak rzadką, iź do 2biorów ra złotych i o. płacą po i 5. Przybyli z iarmarku Frankfurckiego nad Odrą zapewniała, \i Um. wiele pienię czy fols*ich kursowało.. Dziś pułki piechoty tak gwardyi iako też liniowe, składające aoIIl,o załogę Warszawską wyruszyły do oboz'i pod Powązkami; nitmniey przybyły do tegoż obozu prawie ws-zystkie pułki piechoty i h -tcrye artyleryi storące po różnych częściach Królestwa Polskiego. Jeden z kuprów tunyszych, utrzymujący kandel winny, umarł w przeszłym t\godniu. Był to człowiek przyjacielski i ludzki, Mówią: ii przed zgonem uczynił rozporządzenie, aby (przez cały przeciąg tzasu, w którym ciało iego będzie leżało w dom u, nim »ywitzionera zostanie na cmer.larz), wszyscy odwiedsaiący g o ś i e, byli btzj .łatnie częstowani winem j iakoi wieiu znalazło się, «.dwitdzaiAcyeb. .

Z prywatnych Irstów z W r o c'1 a u I i a pfsav IIycb, oowiaduierny się: że cena wełny w 0i o h t a t h tamtt yszycii rIIJI. r ie się podniosła * Z Włoch dnża 30. Mhża.

Były czfo .ek Psrbmei M Ne a; olitańskiego, PołJtownik Pe p e, kióry miał byó eprowadzouym do N e a p o l u , ratował się ucieczką z twierdzy C i v i t a d e l T r o n t o , którey był dowódzcą, a która się teraz poddała. Z Wołoszczyzny dnża 2f. Maża, N ie dawno poświęcili w ł i u kar e ś c i e dway Greccy Biskupi nową chorągiew, Chorągiew taiestbhła, ana środku wize.unek ukrzy. żowanego skrwawionego-Zbawiciela świata, w którego nóg stoiący w ornacie kapłan zJ aie się. wymawiać wyrażone obok niego ełAwa: "Przy» sięgdycie na tę krew, walczyć przeciw (emu" kto w t<-ge (Chrystusa) nie wierzy." Po skońtzonym obrzędzie poświęcenia j odczytaniu ułozoney po grecku przysięgi: "pozostania wiernymi rthgii i oyezyzoiei? - o b n 0szono tę chorągiew po mi' «sie w towarzystwie duchowieństwa, 500 żołnierzy i mnóstwa ludu.

Uwagi nad powstaniem i wypadkami? zaszierni w G r e c y i. Nie brak pr-wa,. ałe zupełna ri< rnoineść.

wykonania onegoż, 1 nieudolność rzą.su,. kopały pod państwem Tureckie lli przrpaśiŁ zwłascza od teg-i czasu, kiedy ruztropny, Gtearz S e l i m z swoim prz\ ia< ieh m B.-a yr. Ł lj r e m ehtieli wprowadzić do l' u r r y i» zbawienny" i zasczyt traiowi przenoszą-y. porządek Furopeyski. Przewaga JanizJrnw zachwiała i/h w tern chwalebnera dz:eie. W czasie tego powszteh o ego uśpienia», przemyśliwać zaezęji Grecy o 54 eta polity<<! em odrodzeniu się. VA skutku ich przebiegłością większa część handlu z Mnieyszty Az y i, i cały prawie z Macedonii i Tracyi" Drzeez1y w uh ręce. - C li i. o 51» J d r i *" długo S t a m b u ł sposobu prowadzenia handlu, a kupcy Greccy okazali się wkrótce na brzegach N e w y, T a m i z y i w portach Amerykański; h. Już przed dziesięciu laty I liczono to.ooo Greckich maytków na tysiącu · kupieckich okrętach, które wekutek kupio} nego od Porty Ottornańsliey pozwolenia, j dla opierania się korsarzom, uzbrojone mogły krążyć po morzu. Taki to był początek owey znaczney siły morskiey, w rozszerzeoiu którey widzieli Grecy zasadę dalszych f nadziei swoich* Wyrachowali oni rozsądnie dążenie politycznych wypadków. N owe utworzyli szkoły wKyd-onii, Smirnie" j Chios, Stambule, Bukareście, Aten a c h , a naknniec IIa górze P e 1 i o n. Wyćwiczona w Niemczechi weFrancyi młodzież stanęła Ha czele tych naukowych zakładów, które żnacżntmi zbiorami ksiąg i narzędzi matematycznych i fizycznych Op3trzone, miały wielkie grono «częeczaiąoych codzień «łuebaczów. Zgromadzeni rozmaitego wieku i stanu słyszeli ze «'zruszeniem serca, i ze łzami w oczach, o wydoskonalonych w E u r o p i e umieiętnościach, które i» etarozylrAy leli oycrYKllIe kolebkę swą miały. Wytłumaczono na ięzyk grecki wszystkie niemal znakomiteze zagraniczne naukowe dzieła, z zastosowaniem ich do potrzeby kr.;iu; wydano nakoi iec tiowym drukiem dzieła wszystkich znakomitych klassyków greckich. Szkoły, księgo-zbiory, składy naukowych narzędzi zasilone zostały dokrowolnemi darami Greków maiętoych. W iedney chwili zaiaśniały na nowo imiona nowogreckich uczonych, a wzorowe Mustorydego, Gazego, Dukasa i Kumasa dzieła ściągnęły na siebie uwagę caley oświeconey E uro ropy. Widoki i zamiary Francy i dodały im więcey odwagi do znoszenia niedoli, alei niecierpliwości do iey ukończenIa, W czasie Francuskie; do E g i p t uwyprawy przebiegali Francnzcy oficerowie w «rozmaitych kierunkach Grecy ą, dla poznania iey we względzie woyskowym, i politycznego zawichrzenia umysłów. Polityka, iakiey używała J I liry a zostaiąea naowczas pod Francuzkirn rządem, w bezpośredni K Tureckiemi kraiami połączywszy się związek, nie była dziełem czasowych tylno widoków. Jescze przed Francuzką w r. igoo. do AuStryi wyprawą, nastąpił pomiędzy Grekami związek dążący do oswobodzenia ich oyczyzny, a przez rząd Francuzki wspieranym Schwytano wprawdzie wysłańców ich dążących zBukarestu do Paryża, i tegoż samego dnia śmiercią ukarano, W roku 18 to, i Igi i. ukończono ze strony F r a n c y i przygotowania pod względem oswodzet.ia G r e - cy!. Rozdano między goralów dawnego E p i ru 30,000 brofi, uczyniono związek między T e s s a l i ą, P e l o p o n e z e m i M acedonią, podiegniono do powstania Serwią. Przemówiono na swoię stronę Szarów Tureckich poto.Tików Ghrześciian. którzy do pierwiastkowi go wyznania powrócić i Z Grekami połączyć się chcieli. Z 50,000 Włochów, a z go,OOO Francuzów złożone woysko," ssało już w pogotowiu. - Wiedział sztab główny Francuzki, gdzie zakładać zbożowe składy, iakiemi iśdz" gościńcami, iafcie są woienne Turków siły, iaki spodziewany z ich strony odpór; wiedział na koniec to wszystko, co się dzieie na dworze W. Sułtana. G r e c y a miała być ogłoszona Królestwem, Ja n in a. iey stolicą, a Królem miał bydź mianowany ieden z krewnych Na-« pole o na B on apartego, który iako wódz i rządzca znakomite okazał talenta. Plan ten wstrzymanym i zniweczonym został przez wypowiedzenie woyny R o s s y i. Nadziei» iednak nie zupełnie iescze spełzła. Od r. 19 18. szerzył się między Grekami duch powstania, wspierany przez Alego Baszę Jan i n y, który o koronie Greckiej zamyślał. i trwogi. - W czasie tak powszechnego wzbu> rżenia umysłów okazywała sie. potrzeba znalezienia punktu środkowego, i pomyślnych wypadków zewnętrznych dla zdziałania powszechnego powstania. Obu tym potrzebom zaradziła H e t erę a czyli Towarzystwo przyiacoł Muz, i środki, iakichTurcya przeciw Baszy J a n i n y iać eię umyśliła. Hetereą założył w W i e d n i u r. 1&14- w czasie tamecznego Kongressu itden z Ministrów, który związkami na tury bardzo blisko z G r e c y a, iest połączony. Wspólnie z nim. działał szanowny Arcy-biskup Jgnący, który przeniósłszy cię na ustronie do W ł o c h, oyeem iest ćwiczące y się tam w naukach G reekiey młodzieży.. Świetne wielu Xiążęcych i innych znakomitych domów imiona iaśi iały W gronie członków Heterei.. Godłem każdego członka był złoty pierścień z wyobrażeniem Sowy i Hirona, który, lako mentor Achillesa, dziecię za rękę prowadzi. Związek ten w naukowym iedynie początkowo »»tworzony celu, nabrał pói.niey przez »aHjyclfie Grekó w, szukających we wszystkim Sposobu rafowania się, znaczenia politycznego; a co w Europie uważano za. środek rozszerzenia nauk, byłe istotnie związkiem ku ratowaniu G r e c y i.. Rozszerzone siły znalazły punkt połączenia, a cały naród wziął hasło T podług którego powt ren był zbierać eię i działać. Powstali z całym Ludem Pargowle, Sulioci i Basza Janiny. To kyło znakiem ogólnego powstania. Do- naczelnika, którego samo imię iuż przerażało trwogą, a którego ogromne skarby, bo do 50 millicmów piastrów wynoszące, wraz ze wszyetliiemi. weiennemi zapasami, dla greckiey sprawy pomocne bydź" mogły, przyłą> »zyli się Sulioci zachęciwszy do podniesienia broni spokoynie dotąd w górach żyiącyeh

· u. · -mmmmm

Agrafów ! zgromadziwszy bu swey obronie 20,000 dzielney młodzieży.

(Dokończenie w przyszłym numerze.)

Powinszowanie męża, zonie, i sobie 30łetnrego małźeńetwa. Ty żono kochana! Ty naydroższa perło! W fcey u mnie znaczysz, iak Królewskie berło, Nie malbymz Królestwa tyle pociech świata Jak z Ciebie odbieram, w me naydroższe lata Któi wiecey ma sczgścia z Królów naymocnieyszych ? I ożywać może czasów swobodnieyszych Jeżeli nie ia sczeście ogarnąłem cate, Wszystkie tu bogactwa są dla mnie za małe» Nie przewyższała twey istoty kochancy A dla mie naymihzey iako też zabawney; Trzydzieści przeszło lat małżeństwa Świętego, Dnia czwartego Marca dla mnie sczęśliwego» Mniemam, źe. minuta słodkiego pożycia, N aprzykrzywszy sobie kochanego kwiecia»

Dziś o wpół do 3ciey ranne y powiła sczęlwie żona rnoia syna, o czóm maro zasczyt dnnitść moim Szanownym krewnym i przyjaciołom. P o z n a ń dnia 2 *. Czerwca i $ 2 t.

Freter, Król. Rarfzca Medycynałnyi

Do wszelkich poleceń, mogących być przez trzecią osobę wykonanemu mianowicie zaś do interessów, tyczących się pieniędzy, towarów, dóbr, domów, dzierżaw, nay mów i innych" poleca się nayusilniey i nayunizeniey Kantor Poleceń W rynku:Nr. 80. w Poznaniu.

NB. Od godziny 6v rarmey do 8.

wieczorney będzie rzeczony kantor pod czas Sr. Jana otwarty»

DddoiĄ.

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1821.06.23 Nr50 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry